giao an 11 tron bo

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (587.2 KB, 77 trang )

(1)Ngµy so¹n: TiÕt: 1. 12/8/2015. Vµo phñ chóa trÞnh (Trích. Thượng kinh kí sự) -Lª H÷u Tr¸cA. Môc tiªu bµi häc. 1. Kiến thức: Hiểu rõ giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm cũng nh thái độ trớc hiện thực và ngòi bút kí sự chân thực ,sắc s¶o cña Lª H÷u Tr¸c qua ®o¹n trÝch miªu t¶ cuéc sèng vµ cung c¸ch sinh ho¹t n¬i phñ chóa TrÞnh. 2. Kĩ năng: Biết cách cảm thụ và phân tích một tác phẩmm thuộc thể loại kí sự. Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh . 3. Thái độ: Thái độ phê phán nghiêm túc lối sống xa hoa nơi phủ chúa Trân trọng lương y, có tâm có đức. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. GV: SGK, SGV Ng÷ v¨n 11. Tµi liÖu tham kh¶o vÒ Lª H÷u Tr¸c, ThiÕt kÕ bµi gi¶ng, chuẩn kiến thức -kỹ năng văn lớp 11 HS: SGK, tài liệu tham khảo C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. Gv kết hợp phơng pháp đọc sáng tạo, đối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: không 3. Bài mới: Hoạt động của Gv& HS Yêu cầu cần đạt Hoạt động 1 I) TiÓu dÉn ( Híng dÉn hs t×m hiÓu tiÓu dÉn ) 1) T¸c gi¶ Lª H÷u Tr¸c -Hiệu Hải Thợng Lãn Ông , xuất thân trong một gia đình có (?) Những hiểu biết của anh (chị) về tác truyền thống học hành,đỗ đạt làm quan. gi¶ Lª H÷u Tr¸c vµ t¸c phÈm “Thîng -Ch÷a bÖnh giái ,so¹n s¸ch ,më trêng truyÒn b¸ y häc kinh kÝ sù”? -T¸c phÈm næi tiÕng “H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” -HS dùa vµo SGK tr×nh bµy ý chÝnh. 2) T¸c phÈm“Thîng kinh kÝ sù -GV tæng hîp: -QuyÓn cuèi cïng trong bé “ H¶i Thîng y t«ng t©m lÜnh” -TËp kÝ sù b»ng ch÷ H¸n ,hoµn thµnh n¨m 1783 ,ghi chÐp nh÷ng ®iÒu m¾t thÊy tai nghe II) §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. Đọc, tãm tắt văn bản * Tóm tắt theo sơ đồ: Th¸nh chØ-> Vµo cung -> NhiÒu lÇn cöa -> Vên c©y ,hµnh lang Hoạt động 2: -> Hậu mã quân túc trực-> Cửa lớn ,đại đờng ,quyền bổng ->gác tÝa ,phßng trµ ->HËu m· qu©n tóc trùc -> Qua mÊy lÇn tríng gÊm Hướng dẫn HS đọc Yªu cÇu HS tãm t¾t ®o¹n trÝch theo s¬ -> HËu cung ->B¾t m¹ch kª d¬n -> VÒ n¬i trä. đồ. 2. Hiểu văn bản: Hoạt động 3 1) Quang c¶nh –cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa ( Híng dÉn hs t×m hiÓu v¨n b¶n ) * Chi tiÕt quang c¶nh: -GV yêu cầu HS đọc đoạn trích theo lựa + Rất nhiều lần cửa , năm sáu lần trớng gấm. + Lèi ®i quanh co, qua nhiÒu d·y hµnh lang chän cña GV + Canh gi÷ nghiªm nhÆt (lÝnh g¸c , thÎ tr×nh ) (?) Theo ch©n t¸c gi¶ vµo phñ, h·y t¸i + C¶nh trÝ kh¸c l¹ (c©y cèi um tïm, chim kªu rÝu rÝt, danh hoa ®ua hiÖn l¹i quang c¶nh cña phñ chóa? th¾m .) -Hs t×m nh÷ng chi tiÕt vÒ quang c¶nh + Trong phủ là những đại đồng ,quyền bổng gác tía ,kiệu son phñ chóa. ,m©m vµng chÐn b¹c) -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp. + Néi cung thÕ tö cã sËp vµng ,ghÕ rång ,nÖm gÊm ,mµn lµ. (?) Qua nh÷ng chi tiÕt trªn,anh (chÞ ) cã nhËn xÐt g× vÒ quang c¶nh cña phñ chóa? -Hs nhận xét ,đấnh giá . - Gv tæng hîp. - Nhận xét ,đánh giá về quang cảnh: -> Lµ chèn th©m nghiªm ,kÝn cæng ,cao têng -> Chèn xa hoa ,tr¸ng lÖ ,léng lÉy kh«ng ®au s¸nh b»ng -> Cuéc sèng hëng l¹c(cung tÇn mÜ n÷ ,cña ngon vËt l¹) -> Không khí ngột ngạt ,tù đọng( chỉ có hơi ngời ,phấn sáp ,hơng hoa).

(2) * Cung c¸ch sinh ho¹t: -GV nêu vấn đề: (?) Lần đầu đặt chân vào phủ Chúa ,tác giả đã nhận xét : “cuộc sống ở đây thực kh¸c ngêi thêng” .anh (chÞ) cã nhËn th¸y điều đó qua cung cách simh hoạt nơi phủ chóa? - Gv tæ chøc hs ph¸t hiÖn ra nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ cung c¸ch sinh ho¹t vµ nhËn xét về những chi tiết đó. + vào phủ phải có thánh chỉ ,có lính chạy thét đờng + trong phủ có một guồng máy phục vụ đông đảo; ngơì truyền b¸o rén rµng ,ngêi cã viÖc quan ®i l¹i nh m¾c cöi + lời lẽ nhắc đến chúa và thế tử phải cung kính lễ phép ngang hµng víi vua + chúa luôn có phi tần hầu trực .tác giả không đợc trực tiếp gặp chúa . “phải khúm núm đứng chờ từ xa” +ThÕ tö cã tíi 7-8 thÇy thuèc tóc trùc, cã ngêi hÇu cËn hai bªn.t¸c gi¶ ph¶i l¹y 4 l¹y - §¸nh gi¸ vÒ cung c¸ch sinh ho¹t: => đó là những nghi lễ khuôn phép,cho thấy sự cao sang quyền quÝ ®Ðn tét cïng => lµ cuéc sèng xa hoa hëng l¹c ,sù léng hµnh cña phñ chóa (?) Nhµ nghiªn cøu NguyÔn §¨ng Na => đó là cái uy thế nghiêng trời lán lớt cả cung vua cho r»ng : “kÝ chØ thùc sù xuÊt hiÖn khi 2) Thái độ tâm trạng của tác giả ngời cầm bút trực diện trình bày đối tợng - Tâm trạng khi đối diện với cảnh sống nơi phủ chúa đợc phản ánh bằng cảm quan của chính + C¸ch miªu t¶ ghi chÐp cô thÓ -> tù ph¬i bµy sù xa hoa ,quyÒn mình”.Xét ở phơng diện này TKKS đã thÕ thực sự đợc coi là một tác phẩm kí sự ch- + Cách quan sát , những lời nhận xét ,những lời bình luận : “ a ? Hãy phân tích thái độ của tác giả ? C¶nh giµu sang cña vua chóa kh¸c h¼n víi ngêi b×nh thêng”… “ -HS thảo luận ,trao đổi ,đại diện trình lần đầu tiên mới biết caí phong vị của nhà đại gia” bµy . + Tá ra thê ¬ döng dng víi c¶nh giµu sang n¬i phñ chóa. Kh«ng - GV gîi më : đồng tình với cuộc sống quá no đủ ,tiện nghi mà thiếu sinh khí (?) Thái độ của tác giả trớc quang cảnh .Lêi v¨n pha chót ch©m biÕm mØa mai . phñ chóa ? - Tâm trạng khi kê đơn bắt mạch cho thế tử (?) Thái độ khi bắt mạch kê đơn ? + LËp luËn vµ lý gi¶i c¨n bÖnh cña thÕ tö lµ do ë chèn mµn the tr(?) Nh÷ng b¨n kho¨n gi÷a viªc ë vµ ®i ë íng gÊm,¨n qu¸ no ,mÆc qu¸ Êm, t¹ng phñ míi yÕu ®i. §ã lµ c¨n ®o¹n cuèi nãi lªn ®iÒu g×? bệnh có nguồn gốc từ sự xa hoa ,no đủ hởng lạc, cho nên cách - Hs thảo luận ,trao đổi ,cử đại diện trình chữa không phải là công phạt giống nh các vị lơng y khác. bµy. +HiÓu râ c¨n bÖnh cña thÕ tö ,cã kh¶ n¨ng ch÷a khái nhng l¹i sî -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp bÞ danh lîi rµng buéc,ph¶i ch÷a bÖnh cÇm chõng ,cho thuèc v« thëng v« ph¹t Sợ làm trái y đức ,phụ lòng cha ông nên đành gạt sở thích cá nhân để làm tròn trách nhiệm và lơng tâm của ngời thầy thuốc. Dám nóithẳng ,chữa thật . Kiên quyết bảo vệ chính kiến đến cïng. (?) Qua những phân tích trên , hãy đánh => Đó là ngời thày thuốc giỏi ,giàu kinh nghiệm ,có lơng tâm ,có giá chung về tác giả ? Qua con người và y đức, => Một nhân cách cao đẹp ,khinh thờng lợi danh,quyền quí, quan nhân cách của Lê Hữu Trác em rút ra điểm sống thanh đạm ,trong sạch. được bài học gì cho bản thân? -Hs suy nghÜ ,tr¶ lêi . -Gv nhËn xÐt ,tæng hîp: 3) Bút pháp kí sự đặc sắc của tác phẩm (?) Qua ®o¹n trÝch ,Anh (chÞ) cã nhËn Khả năng quan sát tỉ mỉ ,ghi chép trung thực ,tả cảnh sinh động xÐt g× vÒ nghÖ thuËt viÕt kÝ sù cña t¸c gi¶ + + Lèi kÓ khÐo lÐo ,l«i cuèn b»ng nh÷ng sù viÖc chi ?Hãy phân tích những nét đặc sắc đó? tiÕt đặc sắc . - HS trao đổi ,thảo luận ,đại diện trình + Cã sù ®an xen víi t¸c phÈm thi ca lµm t¨ng chÊt tr÷ t×nh cña t¸c bµy . phÈm . III) Tæng kÕt chung - GV tæng hîp : - Ph¶n ¸nh cuéc sèng xa hoa ,hëng l¹c ,sù lÊn lít cung vua cña Hoạt động 4 phủ chúa –mầm mống dẫn đến căn bệnh thối nát trầm kha của (Cñng cè vµ luyÖn tËp) XH phong kiÕn ViÖt Nam cuèi thÕ kØ XVIII (?) Qua ®o¹n trÝch em cã suy nghÜ g× vÒ - Béc lé c¸i t«i c¸ nh©n cña Lª H÷u Tr¸c : mét nhµ nho,mét nhµ bøc tranh hiÖn thùc cña x· héi phong th¬ ,mét danh y cã b¶n lÜnh khÝ ph¸ch ,coi thêng danh lîi. kiến đơng thời ? Từ đó hãy nhận xét về thái độ của tác giả trớc hiện thực đó ? -HS suy nghÜ ,ph¸t biÓu c¶m xóc cña c¸ nh©n. 4 . Củng cố: - Hệ thống kiến thức đã học 5. Dặn dß: - Học sinh chuẩn bị bài “Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân” - Vì sao Lê Hữu Trác lấy tên là Ông già lười ở đất Thượng Hồng ( Hải Thượng Lãn Ông )..

(3) E.:Rút kinh nghi ệm: GV cần chỉ ra sự tinh tế của tác giả qua cái cười kín đáo ------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn:12/8/2015 Tiết : 2. Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lời nói cá nhân cùng mối tơng quan giữa chúng. 2. Kĩ năng: - Biêt cách trình bày và lĩnh hội lời nói trong quá trinh giao tiếp. - Đặt mục tiêu học tập ngôn ngữ chung và trau dồi ngôn ngữ cá nhân . - RÌn luyÖn vµ n©ng cao n¨ng lùc s¸ng t¹o c¸ nh©n trong viÖc sö dông ng«n ng÷ TV. 3. Thái độ: - ý thøc t«n träng nh÷ng qui t¾c ng«n ng÷ chung cña x· héi, gãp phÇn vµo viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ níc nhµ. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, chuẩn kiến thức và kỹ năng văn lớp 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. Ổn định tổ chức lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: Quang c¶nh ,cung c¸ch sinh ho¹t cu¶ phñ chóa trong đoạn trích “ Vào phủ chúa trịnh” của Lê Hữu Trác? 3. Bài mới Hoạt động của gv và hs Yêu cầu cần đạt Hoạt động1 I. Ng«n ng÷ - tµi s¶n chung cña x· héi. HS đọc phần I SGK và trả lời câi hỏi. - Ngôn ngữ là tài sản chung của một dân tộc, một cộng đồng xã hội dùng để giao tiếp: biểu hiện, lĩnh hội. - Ng«n ng÷ cã vai trß nh thÕ nµo trong - Mçi c¸ nh©n ph¶i tÝch lòy vµ biÕt sö dông ng«n ng÷ chung cña céng cuéc sèng x· héi? đồng xã hội. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ng«n ng÷? 1.TÝnh chung cña ng«n ng÷. - Bao gåm: + C¸c ©m ( Nguyªn ©m, phô ©m ) + C¸c thanh ( HuyÒn, s¾c, nÆng, hái, ng·, ngang). + C¸c tiÕng (©m tiÕt ). + Các ngữ cố định (thành ngữ, quán ngữ) 2. Qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. - Qui tắc cấu tạo các kiểu câu: Câu đơn, câu ghép, câu phức. - Ph¬ng thøc chuyÓn nghÜa tõ: Tõ nghÜa gèc sang nghÜa bãng. Tất cả đợc hình thành dần trong lịch sử phát triển của ngôn ngữ và cần đợc mỗi cá nhân tiếp nhận và tuân theo. - Hoạt động 2. II. Lêi nãi - s¶n phÈm riªng cña c¸ nh©n. HS đọc phần II và trả lời câu hỏi. Lêi nãi - ng«n ng÷ cã mang dÊu Ên c¸ - Giäng nãi c¸ nh©n: Mçi ngêi mét vÎ riªng kh«ng ai gièng ai. - Vèn tõ ng÷ c¸ nh©n: Mçi c¸ nh©n a chuéng vµ quen dïng mét nh÷ng nh©n kh«ng? T¹i sao? từ ngữ nhất định - phụ thuộc vào lứa tuổi, vốn sống, cá tính, nghề Hoạt động nhóm. GV tổ chức một trò chơi giúp HS nhận nghiệp, trình độ, môi trờng địa phơng … - Sự chuyển đổi, sáng tạo khi sử dụng từ ngữ quen thuộc: Mỗi cá nhân diÖn tªn b¹n m×nh qua giäng nãi. - Chia làm 4 đội chơi. Mỗi đội cử một có sự chuyển đổi, sáng tạo trong nghĩa từ, trong sự kết hợp từ ngữ… bạn nói một câu bất kỳ. Các đội còn lại - Việc tạo ra những từ mới. - ViÖc vËn dông linh ho¹t s¸ng t¹o qui t¾c chung, ph¬ng thøc chung. nh¾m m¾t nghe vµ ®o¸n ngêi nãi lµ ai? Phong c¸ch ng«n ng÷ c¸ nh©n. C¸c nhãm tr×nh chiÕu giÊy trong vµ ph©n tÝch: - T×m mét vÝ dô ( c©u th¬, c©u v¨n ) mµ theo đội em cho là mang phong cách cá nhân tác giả, có tính sáng tạo độc đáo trong viÖc sö dông tõ ng÷? - Thảo luận nhóm : Tìm hiểu về những.

(4) nét giống nhau và khác nhau của ngôn HS thảo luận III. Ghi nhí. ngữ chung và lời nói cá nhân ? - SGK - HS đọc phần ghi nhớ SGK. IV. LuyÖn tËp. Bµi tËp 1 Hoạt động 3. Từ " Thôi " dùng với nghĩa mới: Chấm dứt, kết thúc cuộc đời - đã mất GV định hớng HS làm bài tập. đã chết. Trao đổi cặp. Gọi trình bày . Chấm điểm. - C¸ch nãi gi¶m - nãi tr¸nh - lêi nãi c¸ nh©n NguyÔn KhuyÕn. Bµi tËp 2. - Đảo trật tự từ: Vị ngữ đứng trớc chủ ngữ, danh từ trung tâm trớc danh tõ chØ lo¹i. - T¹o ©m hëng m¹nh vµ t« ®Ëm h×nh tîng th¬ - c¸ tÝnh nhµ th¬ Hå Xu©n H¬ng 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Lµm bµi tËp cßn l¹i - bµi tËp 3. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: Kết hîp giữa diễn dịch võa qui nạp,GV cã thể nªu nhận định chung rồi yªu cầu Hs huy động thực tiễn sử dụng để minh họa.Hoặc ngược lại. ------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn : 13/8/2015 TiÕt 3+4. BÀI VIẾT SỐ 1 Chủ đề: NGHỊ LUẬN XÃ HỘI ( Một hiện tượng đời sống) A. Chuẩn kiến thức kĩ năng, thái độ. 1. Kiến thức: - Hiểu được những hiện tượng xã hội có tính thời sự nóng hổi, cấp bách. 2. Kĩ Năng: - Biết vận dụng những tri thức xã hội và kĩ năng làm bài văn nghị luận xã hội. 3. Thái độ: - Có cái nhìn đúng đắn trước những hiện tượng đời sống tích cực, tiêu cực. 4. Năng lực cần hướng tới: - Năng lực thu thập thông tin liên quan đến văn bản. - Năng lực giải quyết những tình huống đặt ra trong các văn bản. - Năng lực trình bày suy nghĩ của cá nhân về hiện tượng đời sống. - Năng lực hợp tác khi trao đổi, thảo luận B. Bảng mô tả mức độ đánh giá theo chủ đề: Nghị luận xã hội ( Một hiện tượng đời sống) Nhận biết - Nêu các hiện. Thông hiểu - Lý giải được. Vận dụng Vận dụng thấp Vận dụng cao - Biết cách trình - Vận dụng kiến thức.

(5) tượng đời sống đã và đang xảy ra.. các biểu hiện của hiện tượng đời sống. - Hiểu được Câu hỏi định những hiện tính, định lợng tượng đời sống - C©u hái nhËn biết đòi hỏi trả đang xảy ra là lêi ng¾n. - C©u hái gîi më hiện tượng tích tr¶ lêi ng¾n hoÆc cực hay tiêu cực. dµi.. bày các luận điểm. - Vận dụng hiểu biết của bản thân để lý giải các hiện tượng đời sống.. và kĩ năng vào làm bài văn nghị luận xã hội gồm có 3 phần. - Đưa ra được những giải pháp tích cực khắc phục mặt trái của hiện tượng và nêu bài học cuộc sống.. C. Câu hỏi, bài tập minh họa Nghị luận về một hiện tượng đời sống Vận dụng Vận dụng thấp Vận dụng cao - Hãy viết một bài - Kể tên các tệ - Giải thích thế nào - Vì sao giới trẻ văn ngắn ( không nạn xã hội mà là sống thơ ơ, vô ngày nay lại thích quá 400 từ) phát em biết cảm? chơi game. biểu ý kiến về - Kể tên các tệ - Lý giải bệnh - Tại sao giới trẻ hiện tượng sống nạn học đường thành tích và gian ngày nay lại thích thờ ơ, vô cảm, - Thái độ sống lận trong thi cử nhạc Hàn? thiếu trách nhiệm thờ ơ, vô cảm ngày nay? - Làm rõ những với người thân, của giới trẻ hiện - Hiểu biết của em mặt trái của việc gia đình và cộng nay có phải là về luật an toàn giao say mê thần tượng. đồng trong thế hệ trẻ hiện nay. hiện tượng đời thông? - Anh(chị) có suy sống không? - Thế nào là HIV/ nghĩ gì về tệ nạn - Cho biết AIDS? nghiện ma tuý truyền thống - Những giải pháp hiện nay? uống nước nhớ hiện nay về việc nguồn có phải phòng chống là hiện tượng HIV/AIDS? đời sống? - Liệt kê một số hiện tượng đời sống có tác động lớn đến giới trẻ ngày nay? D. Xây dựng ma trận đề kiểm tra. Nhận biết. Thông hiểu.

(6) Mức độ. Vận dụng Nhận biết. Thông hiểu. Chủ đề Nhận diện các hiện tượng đời sống. Nêu nội dung chính của hiện tượng đời sống. Thấp. Cao. Hiểu được thực trạng của các hiện tượng đời sống.. Đưa ra những giải pháp thiết thực để giải quyết các hiện tượng một cách triệt để.. Tổng số. Số câu 1 1 1 1 1 Số điểm 15% 15% 30% 40% 100% Tỷ lệ E. Đề kiểm tra (Thời gian làm bài 90 phút) Hãy viết một bài văn ngắn ( không quá 400 từ) phát biểu ý kến về hiện tượng sống thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm với người thân, gia đình và cộng đồng trong thế hệ trẻ hiện nay Hướng dẫn chấm * Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp. *Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể đưa ra những ý kiến riêng và trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chân thành, thiết thực, hợp lí, chặt chẽ và thuyết phục. Cần nêu bật được các ý chính sau: I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận II. Thân bài 1. Thực trạng của lối sống thờ ơ vô cảm: Hiện đang là một xu hướng của rất nhiều học sinh, thanh niên: sống ích kỉ, ham chơi, chỉ biết đòi hỏi, hưởng thụ không có trách nhiệm với gia đình, xã hội. Thậm chí có học sinh tìm đến cái chết chỉ vì cha mẹ không đáp ứng các yêu cầu của m ình... 2. Nguyên nhân - Xã hội phát triển, nhiều các loại hình vui chơi giải trí. Nền kinh tế thị trường khiến con người coi trọng vật chất, sống thực dụng hơn - Do phụ huynh nuông chiều con cái... - Nhà trường, xã hội chưa có các biện pháp quản lí, giáo dục thích hợp ............. 3. Hậu quả - Đối với bản thân - Đối với gia đình - Đối với xã hội.

(7) 4. Biện pháp giải quyết vấn đề trên. Kết bài : Bài học rút ra cho bản thân về nhiệm vụ học tập và tu dưỡng đạo đức, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. VI. Cách cho điểm: + Điểm 9-10: đáp ứng tất cả các yêu cầu trên, văn viết trôi chảy, có cảm xúc. + Điểm7-8: đáp ứng được cơ bản các yêu cầu trên, thiếu sót một vài ý, mắc một vài lỗi không đáng kể. + Điểm 5-6 : Đáp ứng ở mức trung bình các yêu cầu của đề. Hiểu đề chưa thấu đáo, bài làm còn chung chung, diễn đạt thiếu trôi chảy + Điểm 3-4: bài viết sơ sài,chưa hiểu đề,hoặc viết lan man. + Điểm 1-2: lạc đề, chưa hiểu đề G. DÆn dß.- Lµm bµi nghiªm tóc. §äc kÜ bµi viÕt tríc khi nép. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh -------------------------------------------------------------------------------Ngày soạn : 16/8/2015 TiÕt 5:. Tù t×nh ( Bµi II ). Hå Xu©n H¬ng .. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Cảm nhận đợc tâm trạng vừa buồn tủi, vừa phẫn uất trớc tình cảnh éo le và khát vọng sống, khát vọng hạnh phóc cña Hå Xu©n H¬ng. - Thấy đợc tài năng thơ Nôm Hỗ Xuân Hơng. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng đọc diễn cảm và phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình. - Kỹ năng sống biết cảm thông và sẻ chia trước khao khát tình yêu và hạnh phúc tuổi xuân của người phụ nữ ; Cảm thông và trân trọng khát vọng giải phóng tình cảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến . - Phân tích , bình luận , trình bày cảm nhận về cách biểu hiện của chủ thể trữ tình trong thơ trung đại . - Nhận thức và xác định sự thức tỉnh ý thức cá nhân ,thức tỉnh về quyền con người qua bài thơ . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - GV: SGK, SGV, chuẩn kiến thức và kỹ năng văn lớp 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. GV gọi HS đọc tiểu dẫn và trả lời câu - Cuộc đời. hái. - Sù nghiÖp s¸ng t¸c. - PhÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy nh÷ng néi dung chÝnh nµo? II. §äc hiÓu v¨n b¶n. Hoạt động 2. 1. §äc. GV hớng dẫn HS cách đọc văn bản. Gọi 2. Thể loại. HS đọc và nhận xét. GV đọc lại. 3. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. Hoạt động 3. 3.1. Hai câu đề. Bài thơ đợc làm theo thể thơ nào? Tìm §ªm khuya v¨ng v¼ng trèng canh dån, nh÷ng tõ chØ kh«ng gian, thêi gian vµ Tr¬ c¸i hång nhan víi níc non. t©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong 2 câu thơ đầu? Nhận xét cách dùng từ và  Hình ảnh một con ngời cô đơn ngồi một mình trong đêm khuya, cộng ng¾t nhÞp c©u th¬ 2 ? vào đó là tiếng trống canh báo hiệu sự trôi chảy của thời gian..

(8) C¸i hång nhan ≠ kiÕp hång nhan ≠ phËn hång nhan. Tr¬/c¸i hång nhan/víi níc non.. Nhãm 2. T©m tr¹ng cña nh©n vËt tr÷ t×nh trong hai c©u 3+4? T×m nh÷ng tõ ng÷ biÓu c¶m vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cã trong 2 câu thơ đó? - VÇng tr¨ng - xÕ - khuyÕt - cha trßn: YÕu tè vi lîng  ch¼ng bao giê viªn m·n Ch¹nh nhí KiÒu: Khi tØnh rîu lóc tµn canh, GiËt m×nh, m×nh l¹i th¬ng m×nh xãt xa..  Cách dùng từ: Cụ thể hóa, đồ vật hóa, rẻ rúng hóa cuộc đời của chính m×nh.  C©u th¬ ng¾t lµm 3 nh mét sù ch× chiÕt, bÏ bµng, buån bùc. C¸i hång nhan ấy không đợc quân tử yêu thơng mà lại vô duyên, vô nghĩa, trơ lì ra víi níc non. Hai câu thơ tạc vào không gian, thời gian hình tợng một ngời đàn bà trầm uất, đang đối diện với chính mình. 3.2. Hai c©u thùc. ChÐn rîu h¬ng ®a say l¹i tØnh, VÇng tr¨ng bãng xÕ khuyÕt cha trßn. - Uống rợu mong giải sầu nhng không đợc, Say lại tỉnh. tỉnh càng buồn h¬n. - Hình ảnh ngời phụ nữ uống rợu một mình giữa đêm trăng, đem chính cái hồng nhan của mình ra làm thức nhấm, để rồi sững sờ phát hiện ra rằng trong cuộc đời mình không có cái gì là viên mãn cả, đều dang dở, muén mµng. - Hai câu đối thanh nghịch ý: Ngời say lại tỉnh >< trăng khuyết vẫn khuyết  tức, bởi con ngời muốn thay đổi mà hoàn cảnh cứ ỳ ra  vô cùng cô đơn, buồn và tuyệt vọng.. H×nh tîng thiªn nhiªn trong hai c©u th¬ 5+6 gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng vµ th¸i 3.3. Hai c©u luËn. Xiên ngang mặt đất rêu từng đám độ của nhân vật trữ tình trớc số phận nh Đâm toạc chân mây đá mấy hòn. thÕ nµo? - §éng tõ m¹nh: Xiªn ngang, ®©m to¹c-> T¶ c¶nh thiªn nhiªn k× l¹ phi thêng, ®Çy søc sèng: Muèn ph¸ ph¸ch, tung hoµnh - c¸ tÝnh Hå Xu©n H¬ng: M¹nh mÏ, quyÕt liÖt, t×m mäi c¸ch vît lªn sè phËn. - Phép đảo ngữ và nghệ thuật đối: Sự phẫn uất của thân phận rêu đá, Hai c©u kÕt nãi lªn t©m sù g× cña t¸c còng lµ sù phÉn uÊt, ph¶n kh¸ng cña t©m tr¹ng nh©n vËt tr÷ t×nh. gi¶? NghÖ thuËt t¨ng tiÕn ë c©u th¬ cuèi 3.4. Hai c©u kÕt. Ng¸n nçi xu©n ®i, xu©n l¹i l¹i, cã ý nghÜa nh thÕ nµo? Gi¶i thÝch nghÜa M¶nh t×nh san sÎ tÝ con con. cña hai "xu©n" vµ hai tõ "l¹i" trong c©u Hai c©u kÕt khÐp l¹i lêi tù t×nh. th¬ ? Nçi ®au vÒ th©n phËn lÏ män, ng¸n ngÈm vÒ tuæi xu©n qua ®i kh«ng trë + Xu©n ®i: Tuæi xu©n ( t¸c gi¶ ) lại, nhng mùa xuân của đất trời vẫn cứ tuần hoàn. + Xuân lại:Mùa xuân ( đất trời ) + L¹i(1): Thªm lÇn n÷a.  Nçi ®au cña con ngêi l©m vµo c¶nh ph¶i chia sÎ c¸i kh«ng thÓ chia sÎ: + L¹i(2): Trë l¹i. M¶nh t×nh - san sÎ - tÝ - con con. Bản chất của tình yêu là không thể san  Câu thơ nát vụn ra, vật vã đến nhức nhối vì cái duyên tình hẩm hiu, lận sÎ ( ¨ng ghen). ®Ën cña nhµ th¬. Cµng g¾ng gîng v¬n lªn cµng r¬i vµo bi kÞch. - Liên hệ: Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lïng/ chÐm cha c¸i kiÕp lÊy chång chung/ n¨m th× mêi häa nªn ch¨ng chí/ mét tháng đôi lần có cũng không/.. Hoạt động 4. Cảm nhận sâu sắc nhất của em về nội III. Ghi nhí. - SGK. dung và nghệ thuật của bài thơ? HS đọc ghi nhớ SGK. IV. Luyện tập: Hoạt động 5. HS lµm bµi tập 1 tr 20 HD HS luện tập: Sosánh bài thơ tự tình I - Sự giống nhau: v à tự tình II của Hồ Xuân Hương ? + Tác giả tự nói lên nỗi lòng mình với hai tâm trngj vừa buồn tủi, xót xa vừa phẫn uất trước duyên phận. + Tài năng sử dụng TV, đặc biệt là những từ làm định ngữ hoặc bổ ngữ: mõ thảm, chuông sầu, tiếng rền rĩ, duyên mõm mòm, già tom (Tự tìnhbài I), xiên ngang, đâm toạc (Tự tình- bµi II) + Nghệ thuật tu từ, đẩo ngữ. - Sự khác nhau: Ở Tự tình- bài I, yếu tố phản kháng, thách đố duyên phận mạnh mẽ hơn. Tự tình- bài I viết trước Tự tình-bài II..

(9) 4. Củng cố: Qua bài thơ “tự tình” < Bài II >Em đã hiểu rõ hơn điều gì về nữ sĩ xuân Hương nói riêng và người phụ nữ Việt Nam xưa nói chung ? - Nội dung: + Qua lời tự tình, bài thơ nói lên cả bi kịch và khát vọng hạnh phúc của HXH. + Ý nghĩa nhân văn của bài thơ: Trong buồn tỉu, người ohụ nữ vẫn gắng gượng vượt lên trân số phận nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bi kịch. - Nghệ thuật: + Sử dụng từ ngữ giản dị mà đặc sắc + H/a giàu sức gợi + Diễn tả tinh tế tâm trạng 5. Dặn dò: Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng vµ diÔn xu«i bµi th¬. - TËp b×nh bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E .Rót kinh nghiÖm: Tù t×nh thÓ hiÖn hai t©m tr¹ng tëng chõng tr¸i ngîc nhau nhng thèng nhÊt trong b¶n lÜnh,tÝch c¸ch cña HXH:võa buồn tủi ,vừa phẫn uất ,muốn vợt lên số phận nhng cuối cùng vẫn đọng lại nỗi xót xa..GV cần lí giải sự thống này để làm nổi bật ý nghĩa nhân văn sâu sắc của bài thơ -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:17/8/2015 TiÕt6. C©u c¸ mïa thu. (Thu ®iÕu). NguyÔn KhuyÕn A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của cảnh thu điển hình cho mùa thu làng cảnh Việt Nam vùng đồng bằng Bắc Bộ. - Vẻ đẹp tâm hồn thi nhân:Tấm lòng yêu thiên nhiên, quê hơng đất nớc và tâm trạng thời thế. - Thấy đợcc tài năng thơ Nôm Nguyễn Khuyến: Nghệ thuật tả cảnh, tả tình, gieo vần, sử dụng từ ngữ…. - Ren luyện kỹ năng sống : + Giao tiếp : Trình bày suy nghĩ , ý tưởng về vẻ đẹp của cảnh thu điển hình ở nông thôn Việt Nam qua nghệ thuật của tác giả . + Tư duy sáng tạo : Phân tích , bình luận về cảnh thu , tình thu và nghệ thuật tả cảnh , tả tình của Nguyễn Khuyễn . + Bài học cho bản thân : Rung cảm trước vẻ đẹp của thiên nhiên , biết yêu quê hương , đất nước B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11, chuẩn kiến thức - kỹ năng văn lớp 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh, nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò:Đọc thuộc bài thơ “ tự tình “ của Hồ Xuân Hương ? CảmNhận của em về thơ và cuộc đời c ủa Bà ? .3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn: Hs dùa vµo phÇn tiÓu dÉn tr×nh bµy 1.T¸c gi¶; ngắn gọn về quê hơng,gđ,cuộc đời,sự -Quê hơng; nghiÖp,tÝnh c¸ch Tªn-bót danh: -Gia đình -Tµi n¨ng,cèt c¸ch thanh cao,yªu níc th¬ng d©n - Hớng dẫn HS đọc văn bản và tìm hiểu 2.Về chùm thơ thu và bài “Thu điếu”: néi dung, nghÖ thuËt cña bµi th¬. - §äc. - Em hãy giới thiệu đôi nét về chùm ba -. Xuất xứ. bµi th¬ thu cña NguyÔn KhuyÕn? N»m trong chïm ba bµi th¬ thu næi tiÕng cña NguyÔn KhuyÕn: Thu ®iÕu, Thu vÞnh, Thu Èm. 3 ThÓ lo¹i. Em hãy nêu cach đọc hiểu một bài tho - §©y lµ bµi th¬ N«m viÕt theo thÓ thÊt ng«n b¸t có §êng luËt. nôm viết theo thể thơ thât ngôn bát cú II.§äc hiÓu chi tiÕt:.

(10) Đường luật ? Hoạt động 2: Cách thể hiện cảm xúc của bài thơ ? Nhãm 1. §iÓm nh×m c¶nh thu cña t¸c giả có gì đặc sắc? Từ điểm nhìn ấy nhà thơ đã bao quát cảnh thu nh thế nào? Nhãm 2. Nh÷ng tõ ng÷ h×nh ¶nh nµo gợi lên đợc nét riêng của cảnh sắc mùa thu? Hãy cho biết đó là cảnh thu ở miÒn quª nµo?. Nhãm 3. H·y nhËn xÐt vÒ kh«ng gian thu trong bài thơ qua các chuyển động, mµu s¾c, h×nh ¶nh, ©m thanh?. Nhóm 4. Nhan đề bài thơ có liên quan gì đến nội dung của bài thơ không? Kh«ng gian trong bµi th¬ gãp phÇn diÔn t¶ t©m tr¹ng nh thÕ nµo?. Theo em,bài thơ đã thành công về nghệ thuËt trªn nh÷ng pdiÖn nµo? - Em h·y cho biÕt c¸ch gieo vÇn trong bài thơ có gì đặc biệt? cách gieo vần ấy cho ta c¶m nhËn vÒ c¶nh thu nh thÕ nµo? Hoạt động 3 Cảm nhận của em về vẻ đẹp nội dung v à nghệ thuật của bài thơ “ câu cá mùa thu “( Thu điếu )NguyễnKhuyến ?. 1. C¶nh thu. - §iÓm nh×n tõ trªn thuyÒn c©u -> nh×n ra mÆt ao nh×n lªn bÇu trêi -> nh×n tíi ngâ v¾ng -> trë vÒ víi ao thu. -> Cảnh thu đợc đón nhận từ gần -> cao xa -> gần. Cảnh sắc thu theo nhiều hớng thật sinh động. - Mang nÐt riªng cña c¶nh s¾c mïa thu cña lµng quª B¾c bé: Kh«ng khÝ dÞu nhÑ, thanh s¬ cña c¶nh vËt: + Mµu s¾c: Trong veo, sãng biÕc, xanh ng¾t + Đờng nét, chuyển động: Hơi gợn tí, khẽ đa vèo, mây lơ lửng. -> H×nh ¶nh th¬ b×nh dÞ, th©n thuéc, kh«ng chØ thÓ hiÖn c¸i hån cña c¶nh thu mµ cßn thÓ hiÖn c¸i hån cña cuéc sèng ë n«ng th«n xa. "C¸i thó vÞ cña bµi Thu ®iÕu ë c¸c ®iÖu xanh, xanh ao, xanh bê, xanh sãng, xanh tróc, xanh trêi, xanh bÌo" ( Xu©n DiÖu ). - Kh«ng gian thu tÜnh lÆng, ph¶ng phÊt buån: + V¾ng teo + Trong veo Các hình ảnh đợc miêu tả + KhÏ ®a vÌo trong tr¹ng th¸i ngng + H¬i gîn tÝ. chuyển động, hoặc chuyển + M©y l¬ löng động nhẹ, khẽ. - Đặc biệt câu thơ cuối tạo đợc một tiếng động duy nhất: Cá đâu đớp động dới chân bèo -> không phá vỡ cái tĩnh lặng, mà ngợc lại nó càng làm tăng sự yên ắng, tĩnh mịch của cảnh vật -> Thủ pháp lấy động nói tÜnh. .2.T×nh thu. - Nói chuyện câu cá nhng thực ra là để đón nhận cảnh thu, trời thu vào câi lßng. + Mét t©m thÕ nhµn: Tùa gèi «m cÇn + Một sự chờ đợi: Lâu chẳng đợc. + Một cái chợt tỉnh mơ hồ: Cá đâu đớp động.. - Kh«ng gian thu tÜnh lÆng nh sù tÜnh lÆng trong t©m hån nhµ th¬, khiÕn ta cảm nhận về một nỗi cô đơn, man mác buồn, uẩn khúc trong cõi lòng thi nh©n. -> Nguyễn khuyến có một tâm hồn hồn gắn bó với thiên nhiên đất nớc, mét tÊm lßng yªu níc thÇm kÝn mµ s©u s¾c. 3. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Cách gieo vần đặc biệt: Vần " eo "(tử vận) khó làm, đợc tác giả sử dụng một cách thần tình, độc đáo, góp phần diễn tả một không gian v¾ng lÆng, thu nhá dÇn, khÐp kÝn, phï hîp víi t©m tr¹ng ®Çy uÈn khóc cña nhµ th¬. - Lấy động nói tĩnh- nghệ thuật thơ cổ phơng Đông. III .Tæng kÕt: (Ghi nhí). 4. Cñng cè. - Về nội dung: Vẻ đẹp của mùa thu làng cảnh Việt Nam. Cảnh thu đẹp nhng buồn và tĩnh lặng. Qua đó bộc lộ tình yêu thiên nhiên, yêu quê hơng đất nớc và tâm sự thời thế của tác giả. - Về nghệ thuật: Thể thơ thất ngôn bát cú Đờng luật, cách gieo vần không chỉ là hình thức chơi chữ mà dùng để diễn đạt nội dung. Từ ngữ và hình ảnh thơ và mang đậm chất dân tộc. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc l¹i v¨n b¶n. §äc diÔn c¶m. Häc thuéc lßng bµi th¬. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. -------------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:18/8/2015 TiÕt 7..

(11) Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm vững cách phân tích và xác định yêu cầu của đề bài, cách lập dàn ý cho bài viết văn. - Có ý thức và thói quen phân tích đề, lập dàn ý trớc khi làm bài. - Kỹ năng :Rèn luyện kỹ năng phân tích đề , lập dàn ý bài văn nghị luận . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11, chu ẩn ki ến th ức ,k ỹ n ăng ng ữ v ăn l ớp 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp qui nạp: HS khảo sát bài tập bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm sau đó GV tổng kết, nhấn m¹nh träng t©m néi dung bµi häc. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. Hoạt động 1. I. Kh¶o s¸t c¸c d÷ liÖu trong bµi häc. Th¶o luËn nhãm:. - Đề 1: Thuộc đề có định hớng cụ thể ( đề nổi ) - Chia 3 nhãm. - Đề 2 + đề 3: Thuộc đề mở ( đề chìm) - đòi hỏi ngời viết phải tự tìm nội - GV tổng kết và nhấn mạnh tầm quan dung nghị luận, tự định hớng để triển khai cho bài viết. trọng của hai công việc: Phân tích đề -> Lu ý: Theo xu hớng đổi mới cách kiểm tra, đánh giá hiện nay, nhiều đề vµ lËp dµn ý. văn đợc cấu tạo dới dạng đề mở - HS chủ động, sáng tạo trong cách học và Nhãm 1. c¸ch viÕt. - Đọc 3 đề trong SGK phần I và cho *Vấn đề cần nghụ luận: biết: Đề nào có định hớng cụ thể, đề - Đề1: Việc chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới nào đòi hỏi ngời viết phải tự xác định - Đề2: Tâm sự của Hồ Xuân Hơng trong bài thơ Tự tình. híng triÓn khai? - Đề 3: Vẻ đẹp của bài thơ Câu cá mùa thu Vấn đề cần nghị luận của mỗi đề là gì? ( Thu điếu ) của Nguyễn Khuyến II. LËp dµn ý: *§Ò 1: Nhãm 2. 1.Phân tích đề. - Phân tích đề và lập dàn ý cho đề 2: - Yêu cầu nội dung: Cảm nghĩ của bản thân về tâm sự và diễn biến tâm Tâm sự của Hồ Xuân Hơng trong bài trạng của Hồ Xuân Hơng: Cô đơn, bẽ bàng, chán chờng, khát vọng sống Tù T×nh ( bµi II) h¹nh phóc. - Yêu cầu dẫn chứng: Từ bài thơ và cuộc đời tác giả. - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p: Sö dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, kÕt hîp víi nªu c¶m nghÜ. 2. LËp dµn ý. * Më bµi. - Giíi thiÖu t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Giới thiệu vấn đề nghị luận: Tâm sự của Hồ Xuân Hơng trong bài thơ Tự t×nh. * Th©n bµi. - C¶m nhËn chung vÒ t©m sù cña Hå Xu©n H¬ng trong bµi th¬: Nçi xãt xa, phÉn uÊt tríc duyªn phËn hÈm hiu. - Triển khai cụ thể làm rõ luận đề. + Nỗi cơ đơn, bẽ bàng. + Nçi ®au buån, ch¸n chêng v× tuæi xu©n tr«i qua vµ h¹nh phóc cha trän vÑn. + bµy tá nçi uÊt øc, muèn ph¶n kh¸ng + Trë l¹i nçi xãt xa cho duyªn phËn hÈm hiu. *KÕt bµi. Nhãm 3. - Tổng hợp ý, đánh giá ý nghĩa của vấn đề. - Phân tích đề và lập dàn ý cho đề 1: *Đề 2 Từ ý kiến dới đây anh chị có suy nghĩ 1. Phân tích đề. g× vÒ viÖc "chuÈn bÞ hµnh trang vµo thÕ - Yªu cÇu néi dung: C¸i m¹nh vµ c¸i yÕu cña con ng¬× ViÖt Nam - ý chÝnh kû míi"? của luận đề là cái yếu: " C¸i m¹nh cña con ngêi ViÖt Nam lµ + Con ngêi ViÖt Nam cã nhiÒu ®iÓm m¹nh: Th«ng minh nh¹y bÐn víi c¸i sù th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i míi. mới…Nhng bên cạnh cái mạnh đó vẫn + Con ngời Việt Nam cũng có không ít cái yếu: Thiếu hụt về kiến thức cơ tån t¹i kh«ng Ýt c¸i yÕu. Êy lµ nh÷ng lç b¶n, kh¶ n¨ng thùc hµnh vµ s¸ng t¹o h¹n chÕ. hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n do thiªn h- + Ph¸t huy ®iÓm m¹nh, kh¾c phôc ®iÓm yÕu lµ thiÕt thùc chuÈn bÞ hµnh íng ch¹y theo nh÷ng m«n häc "thêi th- trang vµo thÕ kû XXI..

(12) ợng", nhất là khả năng thực hành và - Yêu cầu dẫn chứng: Từ thực tiễn đời sống, xã hội là chủ yếu. s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ do lèi häc chay, - Yªu cÇu ph¬ng ph¸p: Sö dông thao t¸c lËp luËn, gi¶i thÝch, chøng minh. häc vÑt nÆng nÒ…" 1. LËp dµn ý. * Më bµi. - Giới thiệu vấn đề( Nhìn nhận đợc cái mạnh cái yếu của con ngời VN để bíc vµo thÕ kû XXI ). - Trích đề. * Thân bài:Triển khai vấn đề. - C¸i m¹nh: Th«ng minh vµ nh¹y bÐn víi c¸i míi. ( DÉn chøng minh häa làm sáng rõ vấn đề ) - C¸i yÕu: + Lç hæng vÒ kiÕn thøc c¬ b¶n. + Kh¶ n¨ng thùc hµnh, s¸ng t¹o bÞ h¹n chÕ -> ảnh hởng đến công việc, học tập và năng lực làm việc. - Mçi chóng ta cÇn ph¸t huy ®iÓm m¹nh vµ kh¾c phôc ®iÓm yÕu, tù trang bị những kiến thức tốt nhất để chuẩn bị hành trang bớc vào thế kỉ XXI. * KÕt luËn. - Đánh giá ý nghĩa của vấn đề. - Rót ra bµi häc cho b¶n th©n. Qua trên em hãy nêu cách phân tích đề III. C¸c thao t¸c cÇn h×nh thµnh tõ bµi häc. Phân tích đề. và lập dàn ý cho một bài văn nghị 1. - Đọc kĩ đề nhằm xác định: luận? + Nội dung nghị luận: Tìm luận đề Hoạt động2. + Giíi h¹n dÉn chøng: Trong v¨n häc hay ngoµi cuéc sèng x· héi. GV tæng kÕt vµ nhÊm m¹nh träng t©m + Thao t¸c nghÞ luËn: C¸c thao t¸c cô thÓ( ph©n tÝch, chøng minh, gi¶i bµi häc. thÝch, b×nh luËn..) 2. LËp dµn ý. - Từ kết quả tìm hiểu đề, sắp xếp các ý thành hệ thống theo trình tự lôgíc gåm 3 phÇn: + Mở bài: Giới thiệu vấn đề nghị luận. + Thân bài: Triển khai luận đề bằng những luận điểm. + Kết luận: Tóm tắt ý, mở rộng, đánh giá ý nghĩa của vấn đề, rút ra bài häc. Hoạt động 3. III. Ghi nhí. GV gọi HS đọc ghi nhớ SGK. - SGK. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Nắm vững kĩ năng phân tích đề và lập dàn ý. - Tập phân tích đề và lập dàn ý hai đề luyện tập SGK. 5. Rút kinh nghiệm : GV phân nhóm HS làm thực hành sau đó củng cố bằng lý thuyết ................................................................................................................................................... Ngµyso¹n:19/8/2015 TiÕt 8.. Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Nắm đợc mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích. - Biết cách phân tích một vấn đề chính trị, xã hội, hoặc văn học. -Kỹ năng sống : + Kỹ năng vận dụng thao tác lập luận phân tích để phân tích một vấn đề xã hội , văn học . + Tr ình bày ý tưởng về các yêu cầu và cách viết đoạn văn phân tích một vấn đ ề nghị luận xã hội và văn học .Hình thành thói quen phân tích và lập luận phân tích khi viết một bài văn nghị luận , trong các hoạt đọng nghị luận của cuộc sống . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11, chu ẩn ki ến th ức , k ỹ n ăng ng ữ v ăn l ớp 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Tổ chức cho HS tìm hiểu các câu hỏi trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm, kết hợp diễn giảng, ph©n tÝch cña GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Tầm quan trọng của việc phân tích đề, lập dàn ý? 3. Bµi míi Hoạt động của gv-hs Yêu cầu cần đạt A-Bài học HS đọc đoạn trích trong SGK và trả lời câu hỏi:.

(13) I.Mục đích,yêu cầu của thao tác lập - Xác định nội dung ý kiến đánh giá của tác giả đối với nhân vật Sở luận Khanh? (Sở Khanh là kẻ bẩn thỉu, bần tiện, đại diện của sự đồi bại trong xã hội Truyện Kiều) - Để thuyết phục người đọc, tác giả đã phân tích ý kiến của mình như thế nào? * Sở Khanh sống bằng nghề đồi bại, bất chính * Sở Khanh là kẻ đồi bại nhất trong những kẻ làm cái nghề đồi bại, bất chính đó + Vờ làm nhà nho, làm hiệp khách, vờ yêu để kiếm chác, để đánh lừa một người con gái ngây thơ, hiếu thảo (để Kiều bị đánh đập tơi bời, bị ném vào lầu xanh không có cách gì cưỡng lại) + Sở Khanh trở mặt một cách trơ tráo (bỏ trốn, còn dẫn mặt mo đến mắng át Kiều, toan đánh Kiều) + Thường xuyên lừa bịp, tráo trở. - Chỉ ra sự kết hợp chặt chẽ giữa phân tích và tổng hợp trong đoạn trích? (Sau khi phân tích chi tiết bộ mặt lừa bịp, tráo trở của Sở Khanh, người lập luận đã tổng hợp và khái quát bản chất của hắn: “… mức cao nhất của tình hình đồi bại trong xã hội này”). - Kể thêm một số đối tượng phân tích trong các bài văn nghị luận (xã hội và văn học)? - Anh (chị) hiểu thế nào là phân tích trong văn nghị luận? Mục đích, yêu cầu của thao tác này là gì? Bản chất của thao tác phân tích trong văn nghị luận? HS đọc Ghi nhớ (ý 1) - Phân tích là chia nhỏ đối tượng thành các yếu tố để xem xét một cách kĩ càng nội dung, hình thức và HS đọc ngữ liệu (1), (2) mối quan hệ bên trong cũng như bên Chia lớp thành 2 nhóm làm 2 ngữ liệu với 2 yêu cầu - Phân tích cách phân chia đối tượng trong đoạn trích nêu trên? ngoài của chúng - Phân tích bao giờ cũng gắn liền với - Chỉ ra mối quan hệ giữa phân tích và tổng hợp được thể hiện trong mỗi đoạn trích? tổng hợp. Lưu ý: việc phân tích thường dựa trên các mqh: - Các yếu tố, các phương diện nội bộ tạo nên đối tượng và quan hệ giữa II/ CÁCH PHÂN TÍCH chúng với nhau - Quan hệ giữa đối tượng với các đối tượng liên quan (quan hệ nhân – - Khi pt cần chia, tách đối tượng quả, quan hệ kết quả - nguyên nhân) thành các yếu tố theo những tiêu chí, - Thái độ, sự đánh giá của người phân tích đối với các đối tượng được quan hệ nhất định ( thành phần với phân tích toàn thể, nhân quả, liên quan..) GV có thể phân tích ở ngữ liệu( NL) mục I - Phân tích cần đi sâu vào từng yếu - Phân chia dựa trên cơ sở quan hệ nội bộ trong bản thân đối tượng – tố, từng khía cạnh song cần đăc biệt những biểu hiện về nhân cách bẩn thỉu, bần tiện của Sở Khanh lưu ý đến quan hê giữa chúng với - Phân tích kết hợp chặt chẽ với tổng hợp: Từ việc phân tích làm nổi nhau trong một chỉnh thể toàn vẹn bật những biểu hiện bẩn thỉu và bần tiện mà khái quát lên giá trị hiện thống nhất. thực của nhân vật này - bức tranh về nhà chứa, tính đồi bại trong xã + Nguyễn Du chủ yếu vẫn nhìn về hội đương thời mặt tác hại của đồng tiền (kết quả) NL (1) + Vì một loạt hành động gian ác, bất - Phân tích theo quan hệ nội bộ của đối tượng: Đồng tiền vừa có tác chính đều do đồng tiền chi phối (giải dụng tốt, vừa có tác dụng xấu (sức mạnh tác oai tác quái) thích nguyên nhân) - Phân tích theo quan hệ kết quả - nguyên nhân - Phân tích theo quan hệ nhân – quả: phân tích sức mạnh tác quái của + Vì một loạt hành động gian ác, bất chính đều do đồng tiền chi phối đồng tiền  Thái độ phê phán và (giải thích nguyên nhân) khinh bỉ của Nguyễn Du khi nói đến - Phân tích theo quan hệ nhân – quả: phân tích sức mạnh tác quái của.

(14) đồng tiền Trong quá trình lập luận, phân tích luôn gắn liền với khái quát tổng hợp: sức mạnh của đồng tiền, thái độ, cách hành xử của các tầng lớp xã hội đối với đồng tiền và thái độ của Nguyễn Du đối với xã hội đó. NL (2) - Phân tích theo quan hệ nhân – quả: bùng nổ dân số (nguyên nhân)  ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của con người (kết quả) - Phân tích theo quan hệ nội bộ của đối tượng – các ảnh hưởng xấu của việc bùng nổ dân số đến con người: + Thiếu lương thực, thực phẩm + Suy dinh dưỡng, suy thoái nòi giống + Thiếu việc làm, thất nghiệp - Phân tích kết hợp chặt chẽ với khái quát tổng hợp: Bùng nổ dân số  ảnh hưởng đến nhiều mặt cuộc sống của con người  dân số càng tăng nhanh thì chất lượng cuộc sống của cộng đồng, của gia đình, của cá nhân càng giảm sút HS thảo luận nhóm đôi: Cách thức phân tích và những lưu ý khi phân tích? HS đọc phần Ghi nhớ (ý 2, 3). đồng tiền  Thái độ phê phán và khinh bỉ của Nguyễn Du khi nói đến đồng tiền Trong quá trình lập luận, phân tích luôn gắn liền với khái quát tổng hợp: sức mạnh của đồng tiền, thái độ, cách hành xử của các tầng lớp xã hội đối với đồng tiền và thái độ của Nguyễn Du đối với xã hội đó. NL (2) - Phân tích theo quan hệ nhân – quả: bùng nổ dân số (nguyên nhân)  ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của con người (kết quả) - Phân tích theo quan hệ nội bộ của đối tượng – các ảnh hưởng xấu của việc bùng nổ dân số đến con người: + Thiếu lương thực, thực phẩm + Suy dinh dưỡng, suy thoái nòi giống + Thiếu việc làm, thất nghiệp - Phân tích kết hợp chặt chẽ với khái quát tổng hợp: Bùng nổ dân số  ảnh hưởng đến nhiều mặt cuộc sống của con người  dân số càng tăng nhanh thì chất lượng cuộc sống của cộng đồng, của gia đình, của cá nhân càng giảm sút HS thảo luận nhóm đôi: Cách thức phân tích và những lưu ý khi phân tích? HS đọc phần Ghi nhớ (ý 2, 3) 1/ Người viết đã phân tích đối tượng từ những mối quan hệ nào? HS làm tại lớp Các quan hệ làm cơ sở để phân tích: a/ Quan hệ nội bộ của đối tượng (diễn biến, các cung bậc tâm trạng của Thúy Kiều): đau xót, quẩn quanh và hoàn toàn bế tắc b/ Quan hệ giữa đối tượng này với các đối tượng khác có liên quan: Bài thơ Lời kĩ nữ của Xuân Diệu với bài Tì bà hành của Bạch Cư Dị 2/ Phân tích vẻ đẹp của ngôn ngữ nghệ thuật trong Tự tình II. - Nghệ thuật sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh và cảm xúa. Chú ý phân tích các từ ngữ: văng vẳng, trơ, cái hồng nhan, xiên ngang, đâm toạc, tí con con 1/ Người viết đã phân tích đối tượng - Nghệ thuật sử dụng từ ngữ trái nghĩa: say – tỉnh, khuyết – tròn, đi – lại - Nghệ thuật sử dụng phép lặp từ ngữ (xuân), phép tăng tiến (san sẻ - tí – từ những mối quan hệ nào? con con) Chú ý: Thoạt nhìn sự thay đổi san sẻ - tí – con con là sự giảm dần HS làm tại lớp (tiệm thoái) nhưng ở đây xét về mức độ cô đơn, sự thiệt thòi về tình cảm Các quan hệ làm cơ sở để phân tích: của tác giả thì lại là tăng tiến a/ Quan hệ nội bộ của đối tượng - Phép đảo trật tự cú pháp trong câu 5 và 6 (diễn biến, các cung bậc tâm trạng GV hướng dẫn, HS làm ở nhà. của Thúy Kiều): đau xót, quẩn quanh và hoàn toàn bế tắc b/ Quan hệ giữa đối tượng này với các đối tượng khác có liên quan: Bài thơ Lời kĩ nữ của Xuân Diệu với bài Tì bà hành của Bạch Cư Dị 2/ Phân tích vẻ đẹp của ngôn ngữ 3/ Hướng dẫn HS học tập ở nhà ( 3 phút) - Luyện tập củng cố bài cũ : Làm bài tập 2 - Chuẩn bị bài mới: Soạn bài Thương vợ RÚT KINH NGHIỆM : Cố giảng sao cho hs nhận diện được biện pháp lập luận của người viết. ...................................................................................................... Ngày 20/8/2015.

(15) Tiết 9. THƯƠNG VỢ (Trần Tế Xương) A/ M ục đ ích y êu c ầu : Giúp HS - Cảm nhận được hình ảnh bà Tú: vất vả, đảm đang, thương yêu và lặng lẽ hi sinh vì chồng con - Thấy được tình cảm yêu thương, quý trọng của Trần Tế Xương dành cho người vợ. Qua những lời tự trào, thấy được vẻ đẹp nhân cách và tâm sự của nhà thơ - Nắm được những thành công về nghệ thuật của bài thơ: từ ngữ giản dị, giàu sức biểu cảm, vận dụng hình ảnh, ngôn ngữ văn học dân gian, sự kết hợp giữa giọng điệu trữ tình và tự trào . - K ỹ n ăng s ống : +Phân tích , bình luận về nội dung nghệ thuật của bài thơ . + Tự nhân thức và xác định giá trị , bài học cho bản thân về tình yêu thưong , sẻ chia và đức hi sinh . B/ Ph ư ơng ti ện th ực hi ện : - SGK; SGV; chu ẩn ki ến th ức , k ỹ n ăng ng ữ v ăn l ớp 11 C/ C ách th ức ti ến h ành : - Đặt bài thơ trong đề tài. - Hình ảnh bà Tú được khắc họa qua tình cảm yêu thương, quý trọng của TX, và ngược lại qua tấm lòng TX đối với vợ mà thấy được vẻ đẹp nhân cách nhà thơ - Khai thác sắc thái biểu cảm, tác dụng của các biện pháp nghệ thuật tu từ, nghệ thuật đối. - Tìm hiểu bài thơ theo bố cục đề, thực, luận, kết. C/ Ti ến tr ình d ạy h ọc : 1/ Kiểm tra (3 phút) - Kiểm tra bài cũ: Bình một điểm nổi bật về nghệ thuật của bài thơ Câu cá mùa thu của Nguy ễn Khuy ến ? 2/ Bài mới Hoạt động của GV và HS *Hoạt động 1. HS đọc và tìm hiểu tiểu dẫn SGK.. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. - Cuộc đời và sự nghiệp thơ ca. - Giíi thiÖu bµi th¬. * Hoạt động 2. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. Gọi HS đọc văn bản. GV nhận xét và 1. Đọc đọc lại. 2. ThÓ lo¹i. - Cảm nhận của em sau khi đọc bài - Thơ trữ tình theo lối thất ngôn bát cú Đờng luật. th¬? 3. Néi dung vµ nghÖ thuËt bµi th¬. ( Bài thơ đợc làm vào khoảng 18961897, lúc nhà thơ 26-27 tuổi . Vậy mà có tới 5 con -> Sự đảm đang của bà Tú) * Hoạt động 3. 3.1. Hai câu đề. Th¶o luËn nhãm. - Quanh n¨m : C¸ch tÝnh thêi gian vÊt v¶, triÒn miªn, hÕt n¨m nµy sang n¨m kh¸c. Nhãm 1. - Mom sông : Địa điểm làm ăn cheo leo, nguy hiểm, không ổn định. Thời gian, địa điểm làm ăn của bà Tú - Nuôi đủ 5 con… 1 chồng : Bà Tú nuôi 6 miệng ăn. Ông Tú tự coi có gì đặc biệt? Em hiểu nuôi đủ là thế mình nh một thứ con riêng đặc biệt ( Một mình ông = 5 ngời khác). nào? Tại sao không gộp cả 6 miệng ăn  Lòng biết ơn sâu sắc công lao của bà Tú đối với cha con ông Tú. mµ l¹i t¸ch ra 5 con víi 1 chång? Lßng vÞ tha cao quÝ cña bµ cµng thªm s¸ng tá. Nhãm 2. 3.2. Hai c©u thùc. Nhận xét cảnh làm ăn, buôn bán của - Lặn lội thân cò: Vất vả, đơn chiếc khi kiếm ăn. bàTú? Hình ảnh bà Tú hiện lên nh thế - Quãng vắng, đò đông: Cảnh kiếm sống chơi vơi, nguy hiểm. nµo? T×m gi¸ trÞ nghÖ thuËt hai c©u th¬? - Eo sÌo: Chen lÊn, x« ®Èy, v× miÕng c¬m manh ¸o cña chång con mµ đành phải rơi vào cảnh liều lĩnh cau có, giành giật. - Nghệ thuật đối: Sự vất vả, sự hi sinh lớn lao của bà Tú đối với gia đình Nhãm 3. NhËn xÐt nghÖ thuËt? C¸ch dïng sè tõ  Nãi b»ng tÊt c¶ nçi chua xãt. ThÊm ®Ém t×nh yªu th¬ng. 3.3. Hai c©u luËn. cã ý nghÜa g×? - Mét duyªn / n¨m n¾ng Hoµn thiÖn nh©n c¸ch cña bµ Tó? - Hai nî / mêi ma - Âu đành phận / dám quản công  Câu thơ nh một tiếng thở dài cam chịu.  Cách sử dụng phép đối, thành.

(16) ng÷, tõ ng÷ d©n gian, béc lé kiÕp nÆng nÒ nhng rÊt mùc hi sinh cña bµ Tó. - Dïng sè tõ t¨ng tiÕn: 1-2-5-10: §øc hi sinh thÇm lÆng cao quÝ. Bµ Tó hiện thân của một cuộc đời vất vả, lận đận. ở bà hội tụ tất cả đức tính tần tảo đảm đang, nhẫn nại. Tất cả hi sinh cho chồng con.  ÔngTú hiểu đợc điều đó có nghĩa là vô cùng thơng bà Tú. Nhân cách Nhãm 4. cña Tó X¬ng cµng thªm s¸ng tá. T¹i sao Tó X¬ng l¹i chöi? Chöi ai? 3.4. Hai c©u kÕt. Chøi c¸i g×? - Tú Xơng tự chửi mình vì cái tội làm chồng mà hờ hững, để vợ phải vất vả lặn lội kiếm ăn. Ông vừa cay đắng vừa phẫn nộ. - Tú Xơng chửi cả xã hội, chửi cái thói đời đểu cáng, bạc bẽo để cho bà Tú vất vả mà vẫn nghèo đói.  Hoạt động 4. - Từ tấm lòng thơng vợ đến thái độ đối với xã hội Cảm nhận của em về vẻ đẹp nội III. Tæng kÕt -NghÖ thuËt: dung và nghệ thuật của bài thơ ? -Néi dung: . HS đọc ghi nhớ SGK. .4. Cñng cè. - Nội dung: Hình ảnh bà Tú hiện lên sinh động, rõ nét, tiêu biểu cho ngời phụ nữ VN đảm đang, tần tảo trong một gia đình đông con. Đức hi sinh, sự cam chịu của bà Tú càng làm cho ông Tú thơng vợ và biết ơn vợ hơn. - Về nghệ thuật: Bài thơ hay từ nhan đề đến nội dung. Dùng ca dao, thành ngữ, phép đối. Thể thất ngôn bát cú Đờng luËt chuÈn mùc. Méc m¹c ch©n thµnh mµ s©u s¾c, m¹nh mÏ.  Thành công nhất của bài thơ là: Xây dựng hình tợng nghệ thuật độc đáo: Đa ngời phụ nữ vào thơ ca, mà hình tợng đạt đến trình độ mẫu mực và thấm đợm chất nhân văn. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Thuéc lßng bµi th¬. DiÔn xu«i. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh ý mµ b¶n th©n cho lµ hay nhÊt. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: Thơ Tú Xương có sự kết hợp giữ trào phúng- trữ tình -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:22/8/2015 TiÕt 10. .. §äc thªm:. Khãc D¬ng Khuª.. NguyÔn KhuyÕn. A. Môc tiªu bµi häc. - Cảm nhận được tiếng khóc bạn chân thành , xót xa, nuối tiếc của nhà thơ -Hiểu được t âm trạng nhân vật trữ tình qua âm hưởng da diết của thể song thất lục bát . - Kỹ năng sống : Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọ c diễn cảm và khả năng sáng tạo. Giáo dục tình bạn trong sáng, cao đẹp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11, chu ẩn ki ến th ức , k ỹ n ăng ng ữ v ăn l ớp 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi Th ư ơng v ợ c ủa Trần Tế Xương ?C¶m nhËn sau khi häc xong bµi th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động1. I. T×m hiÓu chung. HS đọc tiểu dẫn SGK. - NguyÔn KhuyÕn: 1835, quª Hµ Nam. D¬ng Khuª: 1839, quª Hµ S¬n GV giíi thiÖu thªm. B×nh. - Hai ngêi kÕt b¹n tõ thuë thi ®Ëu, NguyÔn KhuyÕn bá quan vÒ quª, D¬ng Khuª vÉn lµm quan. Nhng c¶ hai vÉn gi÷ t×nh b¹n g¾n bã. - Nghe tin b¹n mÊt, NguyÔn KhuyÕn lµm bµi th¬ nµy khãc b¹n. - Bài thơ viết bằng chữ Hán có nhan đề là : Vãn đồng niên Vân Đình tiến sÜ D¬ng Thîng th. Cã b¶n dÞch lµ Khãc b¹n. L©u nay quen gäi lµ Khãc D¬ng Khuª. - Sau nµy tù t¸c gi¶ dÞch ra ch÷ N«m. * Hoạt động 2. II. §äc hiÓu v¨n b¶n..

(17) HS đọc văn bản. GV nhận xét, đọc lại * Hoạt động 3. Trao đổi, thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Nhãm 1. NhËn xÐt s¬ bé vÒ t×nh b¹n sau khi tiÕp cËn bµi th¬? Gi¸ trÞ nghÖ thuËt qua c¸ch dïng tõ ë 2 c©u th¬ ®Çu Nhãm 2. T×nh b¹n th¾m thiÕt, thñy chung gi÷a hai ngời đợc thể hiện nh thế nào Nhãm 3. H·y ph©n tÝch nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ thÓ hiÖn nçi trèng v¾ng cña nhà thơ khi bạn qua đời? Em hiểu câu th¬ nµy nh thÕ nµo? Rîu ngon kh«ng cã b¹n hiÒn Kh«ng mua, kh«ng ph¶i kh«ng tiÒn kh«ng mua? Nhãm 4. §äc l¹i bµi th¬. Ph©n tÝch diÔn biÕn t©m tr¹ng cña t¸c gi¶ trong bµi th¬? Rót ra bµi häc vµ ý nghÜa?. 1. §äc. 2. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. 1. Nçi ®au ban ®Çu. - H từ : Thôi  Tiếng than nhẹ nhàng, gợi cảm, đau đột ngột khi vừa nghe tin b¹n mÊt. - C¸ch xng h« : B¸c: Sù tr©n träng t×nh b¹n ngêi cao tuæi. - Hình ảnh : Man mác, ngậm ngùi: Đau cha kịp định hình, cha ngấm.  NghÖ thuËt nãi gi¶m, c¸ch dïng h tõ vµ nh÷ng h×nh ¶nh mang tÝnh tîng trng, làm nhẹ nỗi đau đớn khi nghe tin bạn mất 2. Nhí l¹i kû niÖm g¾n bã. - Cïng thi ®Ëu, cïng vui ch¬i, cïng nhau uèng rîu, cïng gÆp nhau mét lÇn, c¶ hai cïng sèng trong c¶nh ho¹n n¹n vµ cïng ®ang trong tuæi giµ.  T×nh b¹n keo s¬n, th¾m thiÕt. Béc lé nçi niÒm trong t©m tr¹ng thÇm kÝn víi nçi ®au thêi thÕ. 3. Trë l¹i nçi ®au mÊt b¹n. - Muốn gặp bạn nhng tuổi già không cho phép. Nay bạn mất, đau đớn vô cïng. - Mất bạn trở nên cô đơn : Rợu không muốn uống, thơ không muốn làm, đàn không gảy, giờng treo lên. - Ngôn ngữ thơ đạt đến mức trong sáng tuyệt vời: Lặp 5 từ không trong tổng số 14 từ để diễn tả một cái không trống rỗng đến ghê gớm khi mất b¹n.  T×nh b¹n giµ mµ vÉn keo s¬n, g¾n bã III. Cñng cè. - Nỗi đau đớn khi nghe tin bạn mất-> Sống lại những kỷ niệm trong tình bạn-> Nỗi trống vắng khi bạn qua đời. - Bài thơ là một tiếng khóc, nhng qua đó là cả một tình bạn thắm thiết cao đẹp giữa cuộc đời đầy đau khổ. Bài thơ còn bộc lộ một tài năng nghệ thuật thơ ca trong dòng văn học trung đại.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TiÕp tôc häc thuéc lßng. N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh nh÷ng c©u th¬ yªu thÝch. HoÆc viÕt mét ®o¹n v¨n béc lé suy nghÜ vÒ t×nh b¹n. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ---------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:23/8/2015 TiÕt 11.. §äc thªm: Vinh khoa thi H¬ng. ( TrÇn TÕ X¬ng ). A. Môc tiªu bµi häc -Cảm nhận được tiếng cười châm bieemschua chát của nhà thơ , nhận ra thái độ xót xa tủi nhục của người tri thức Nho học trước cảnh mất nước . -Thấy được cách sử dụng từ ngữ , kết hợp với câu thơ giàu hình ảnh , âm thanh - Kỹ năng sống : Rèn kỹ năng đọc hiểu, đọc diễn cảm và khả năng sáng tạo. - Tư tưởng Hồ Chí Minh : Gi¸o dôc lßng yªu níc, tr©n träng b¶n s¾c d©n téc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11.Chu ẩn ki ến th ức , k ỹ n ăng ng ữ v ăn l ớp 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp so sánh bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng bµi” Khóc Dương Khuê “ của Nguyễn Khuyễn ? C¶m nhËn sau khi häc xong bµi th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 1. §äc v¨n b¶n. GV hớng dẫn HS đọc. Nhận xét và đọc 2. Tìm hiểu văn bản. l¹i..

(18) * Hoạt động 2. 2.1. Hai câu đề. Th¶o luËn nhãm. - ThÓ hiÖn mét néi dung mang tÝnh thêi sù, kÓ l¹i cuéc thi n¨m §inh Nhãm 1. DËu - 1897. Nhận xét hai câu đầu? Kì thi có gì - Bề ngoài thì bình thờng: Một kì thi theo đúng thời gian thông lệ: Ba kh¸c thêng? n¨m mét lÇn. - Thùc chÊt kh«ng b×nh thêng: Trêng Nam thi lÉn trêng Hµ  C¸ch thøc tæ chøc bÊt thêng.  Cách dùng từ: Lẫn -> Mỉa mai, khẳng định một sự thay đổi trong chế độ thùc d©n cò, dù b¸o mét sù « hîp, nhèn nh¸o trong viÖc thi cö. Nhãm 2. Nhận xét về hình ảnh sĩ tử chốn  Thực dân Pháp đã lập ra một chế độ thi cử khác. quan trêng? C¶m nhËn nh thÕ nµo vÒ 2.2. Hai c©u thùc. - L«i th«i, vai ®eo lä: H×nh ¶nh cã tÝnh kh«i hµi, luém thuém, bÖ r¹c. viÖc thi cö lóc bÊy giê?  Nghệ thuật đảo ngữ: Lôi thôi sĩ tử - vừa gây ấn tợng về hình thức vừa g©y Ên tîng kh¸i qu¸t h×nh ¶nh thi cö cña c¸c sÜ tö khoa thi §inh DËu. - H×nh ¶nh quan trêng : ra oai, n¹t né, nhng gi¶ dèi.  Nghệ thuật đảo: ậm ẹo quan trờng - Cảnh quan trờng nhốn nháo, thiếu vÎ trang nghiªm, mét k× thi kh«ng nghiªm tóc, kh«ng hiÖu qu¶. 2.3. Hai c©u luËn. - Hình ảnh: Cờ rợp trời - Tổ chức linh đình. Nhãm 3. - Hình ảnh quan sứ và mụ đầm: Phô trơng, hình thức, không đúng lễ Ph©n tÝch h×nh ¶nh quan sø, bµ ®Çm nghi cña mét k× thi. và sức mạnh châm biếm, đả kích của biện pháp nghệ thuật đối ở hai câu thơ  Tất cả báo hiệu một sự sa sút về chất lợng thi cử - bản chất của xã hội thùc d©n phong kiÕn. luËn? - Hình ảnh: Lọng >< váy; trời >< đất; quan sứ >< mụ đầm: Đả kích, h¹ nhôc bän quan l¹i, bän thùc d©n Ph¸p. Nhãm 4. Phân tích tâm trạng, thái độ của tác 2.4. Hai câu kết. gi¶ tríc hiÖn thùc trêng thi? Nªu ý - C©u hái tu tõ; béc lé t©m tr¹ng nhµ th¬: Buån ch¸n tríc c¶nh thi cö vµ hiÖn thùc níc nhµ. nghÜa nh¾n nhñ ë hai c©u cuèi? - Lời kêu gọi, nhắn nhủ: Nhân tài…ngoảnh cổ… để tháy rõ hiện thực đất nớc đang bị làm hoen ố - Sự thức tỉnh lơng tâm. Giữ Trần Tế Xương và Hồ Chí Minh  Lßng yªu níc thÇm kÝ, s©u s¾c cña TÕ X¬ng gửi gắm trong thơ . Từ nỗi có điểm gì chung ? Tư tưởng của người nhục mất nướ c , nỗi nhục của người dân nô lệ Bác Hồ đã ra đi tìm được thể hiện như thế nào trong bài đường cứu nước . Tư tưởng yêu nước thương dân của Người in đậm thơ? trong các tác phẩm văn học . * Hoạt động 3. Cñng cè luyÖn tËp. GV nhËn xÐt cho 3. Cñng cè. - §äc diÔn c¶m bµi th¬. ®iÓm. - DiÔn xu«i. - So sánh cảnh thi cử trong thời đại hiện nay với cảnh thi cử chốn quan trêng xa kia? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - DiÔn xu«i bµi th¬. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: - Gắn bài thơ với hoàn cảnh ra đời . - Phong cách nghệ thuật của Trần Tế Xương ----------------------------------------------------------------Ngµy soạn:25/8/2015 Tiết 12. Từ ngôn ngữ chung đến lời nói cá nhân (Tiếp) A.Mục tiêu bài học. Gióp häc sinh: - Nắm đợc biểu hiện của cái chung trong ngôn ngữ của xã hội và cái riêng trong lời nói cá nhân cùng mối tơng quan gi÷a chóng. - Kỹ năng sống :.

(19) + Giao tiếp , phản hồi , lắng nghe tích cực: Tìm hiêủ về phương tiện giao tiếp , trình bày nội dung , lĩnh hội lời nói c ủa người khác . + Tự nhận thức về sự phát triển vốn từ ngữ và khả năng sử dụng ngôn ngữ của bản thân trong giao tiếp . + Đặt mục tiêu học tập ngôn ngữ chung và trau dồi ngôn ngữ cá nhân. B. Phương tiện dạy học - SGK, SGV 11, chuẩn kiến thức và kỹ năng ngữ văn lớp11 C. Cách thức tiến hành. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình kết hợp trao đổi thảo luận. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D.Tiến trình giờ học. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. Em hiểu thế nào là ngôn ngữ chung ? Thế nào là lời nói cá nhân ? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. III. Quan hÖ gi÷a ng«n ng÷ chung vµ lêi nãi c¸ nh©n. HS đọc phần III và tóm tắt nội - Giữa ngôn ngữ chung và lời nói cá nhân có mối quan hệ hai chiều dung. + Ngôn gữ chung là cơ sở để mỗi cá nhân sản sinh ra những lời nói cụ thể GVchuÈn x¸c kiÕn thøc. của mình, đồng thời lĩnh hội đợc lời nói của cá nhân khác. + Ngîc l¹i trong lêi nãi c¸ nh©n võa cã phÇn biÓu hiÖn cña ng«n ng÷ chung võa cã nh÷ng nÐt riªng. H¬n n÷a c¸ nh©n cã thÓ s¸ng t¹o gãp phÇn lµm biến đổi và phát triển ngôn ngữ chung. * Hoạt động 2. * Ghi nhí. §äc ghi nhí SGK. - SGK * Hoạt động 3 IV. LuyÖn tËp. Hớng dẫn HS làm bài tập để luyện tËp cñng cè. §¹i diÖn tr×nh bµy. * Bµi 1. Nhãm 1. Bµi tËp 1 N¸ch têng b«ng liÔu bay sang l¸ng giÒng. ( NguyÔn Du ) Nhãm 2: Bµi tËp 2. - N¸ch -> gãc, phÇn giao nhau gi÷a hai bøc têng. * Bµi 2. Ng¸n nçi xu©n ®i xu©n l¹i l¹i. - Xuân ( đi ): Tuổi xuân, vẻ đẹp con ngời. - Xu©n ( l¹i ): NghÜa gèc- Mïa xu©n. Cành xuân đã bẻ cho ngời chuyên tay. - Vẻ đẹp ngời con gái. Mïa xu©n lµ tÕt trång c©y Làm cho đất nớc càng ngày càng xuân. - Muµ xu©n: NghÜa gèc, chØ mïa ®Çu tiªn trong mét n¨m. - Xuân: Sức sống, tơi đẹp. Nhãm 3: Bµi tËp 3. * Bµi 3. MÆt trêi xuèng biÓn nh hßn löa Sóng đã cài then đêm sập cửa. - Mặt trời: Nghĩa gốc, đợc nhân hóa Tõ Êy trong t«i bõng n¾ng h¹ MÆt trêi ch©n lý chãi qua HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬. -- MÆt trêi: Lý tëng c¸ch m¹ng. HiÓu néi dung vµ gi¸ trÞ nghÖ thuËt Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi cña bµi th¬. MÆt trêi cña mÑ con n»m trªn lng. - MÆt trêi( cña b¾p ): NghÜa gèc. - Mặt trời ( của mẹ): ẩn dụ - đứa con. Nhãm 4: Bµi tËp 4. * Bµi 4. Từ mới đợc tạo ra trong thời gian gần đây: - Mäm m»n: Nhá, qu¸ nhá  Qui t¾c t¹o tõ lÊy, lÆp phô ©m ®Çu. - Giái gi¾n: RÊt giái  L¸y phô ©m ®Çu. - Néi soi: Tõ ghÐp chÝnh phô Soi: ChÝnh  Néi: Phô Qua bài học em rút ra được kinh Khi sử dụng ngôn ngữ trong giao tiếp hằng ngày chúng ta phải biết tuân nghiệm gì cho bản thân ? theo những qui tắc chung của ngôn ngữ , vận dụng ngôn ngữ chung của cộng đồng một cách sáng tao . Ý thức sử dụng ngôn ngữ của mỗi cá nhân.

(20) làm cho tiếng việt ngày càng phong phú , giàu đẹp hơn . 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i trong SBT E. Rót kinh nghiÖm: Để bài học hấp dẫn ngoài ví dụ (SGK) GV nên lấy một số ví dụ từ việc sử dụng ngôn ngữ hàng ngày . ............................................................................................................................................. Ngµyso¹n:4/9/15 TiÕt 13 -14. Bµi ca ngÊt ngëng. ( NguyÔn C«ng Trø ). A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp học sinh nắm đợc phong cách thơ Nguyễn Công Trứ. - HiÓu thÓ lo¹i bµi h¸t nãi. - Thấy đợc thái độ, ý thức của danh sĩ có tài nhng không gặp thời. - Hiểu đúng thực chất và ý nghĩa của phong cách sống có bản lĩnh của Nguyễn Công Trứ trong khuôn khổ xã hội phong kiÕn chuyªn chÕ. - Kỹ năng sống: + Giao tiếp : Trình bày , trao đổi ý kiến về tâm hồn khoáng đạt ,tự do thích vẫy vùng thoả chí nam nhi ; về thái độ tự tin của Nguyễn Công Trứ . + Tư duy sáng tạo : Phân tích ,bình luận về những nét độc đáo trong cách xưng hô dùng từ ngất ngưởng , cách nói khẩu ngữ của bài thơ . + Ra quyết định , tìm kiếm lựa chọn cách sống phù hợp với cuộc sống hiện tại từ cảm hứng của bài thơ .. + Tự nhận thức xác định giá trị , bài học cho bản thân từ cách sống của tác giả . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11, chuẩn kiến thức , kỹ năng văn lớp 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Bình giảng, phân tích, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp TiÕng ViÖt, §äc v¨n, Lµm v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ng«n ng÷ chung vµ ng«n ng÷ riªng cã mèi quan hÖ nh thÕ nµo? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. HS đọc tiểu dẫn và rình bày tóm 1. Tác giả. t¾t néi dung chÝnh vÒ tiÓu sö, cuéc - NguyÔn C«ng Trø : 1778 – 1858, tù lµ Tån ChÊt, hiÖu lµ Ng« Trai, biÖt hiÖu lµ đời và con ngời tác giả? - Quª : Uy ViÔn, Nghi Xu©n, Hµ TÜnh. - Sinh ra trong gia đình Nho học. Học giỏi, tài hoa,văn võ song toàn. - Năm 1819 thi đỗ Giải nguyên và đợc bổ làm quan. Có nhiều tài năng và nhiệt V¨n hãa, x· héi, kinh tÕ, qu©n sù. - Có nhiều thăng trầm trên con đờng công danh. Giàu lòng thơng dân, lấn biển Tiền Hải và Kim Sơn. 80 tuổi vẫn cầm quân ra trận đánh Pháp. 2. Sù nghiÖp th¬ v¨n. - S¸ng t¸c hÇu hÕt b»ng ch÷ N«m. ThÓ lo¹i yªu thÝch lµ H¸t nãi. * Hoạt động 2. - Để lại hơn 50 bài thơ, hơn 60 bài hát nói và một số bài phú và câu đối Nôm. Híng dÉn HS t×m hiÓu v¨n b¶n. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. - Gọi HS đọc văn bản. GV nhận xét 1. Đọc. và đọc lại. 2. XuÊt xø. - NhËn diÖn ®iÓm kh¸c biÖt cña bµi - ViÕt sau n¨m 1848, khi vÒ Èn ë Hµ TÜnh quª nhµ. thơ đối với những bài thơ em đã đợc 3. Thể loại: Hát nói. häc? - Khæ ®Çu. Gåm 4 c©u: Cã tµi nªn ngÊt ngëng H¸t nãi : Gåm 2 phÇn - Khæ gi÷a. Gåm 4 c©u tiÕp: Cã danh, vÒ ë Èn nªn ngÊt ngëng + Mìu : MÊy c©u lôc b¸t ë ®Çu hoÆc - Hai khæ d«i. Gåm 8 c©u tiÕp theo: Cuéc sèng tµi tö phãng tóng nªn ngÊt ngëng. cuèi. - Khæ xÕp. Gåm 3 c©u cuèi: Lµ danh thÇn nªn ngÊt ngëng. + H¸t nãi:Thêng xen 2 hay 4 c©u 4. Gi¶i thÝch tõ khã vµ ®iÓn cè. th¬ ch÷ H¸n. Chia 3 khæ (Træ ). - Câu 1: Mọi việc trong trời đất chẳng có việc nào không phải là phận sự của ta. - HS đọc chú thích SGK. - Câu 7: Đô môn: Kinh đô, Giải tổ chi niên: Năm cởi áo mũ. Năm cáo quan về h - §iÓn tÝch: Ngêi T¸i thîng – Chó thÝch 12.

(21) * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. Nhãm 1. Từ ngất ngởng đợc xuất hiện mấy lần trong bài thơ? Xác định nghĩa của từ này qua các văn cảnh đó? Nhãm 2. NhËn xÐt nghÖ thuËt cã trong 4 c©u ®Çu? V× sao t¸c gi¶ biÕt lµm quan lµ gß bã, mÊt tù do nhng vÉn ra lµm quan? Nhãm 3. V× sao NguyÔn C«ng Trø cho m×nh là ngất ngởng? Ông đánh giá sự ngÊt ngëng cña m×nh nh thÕ nµo trong khæ th¬ gi÷a?Vẻ đẹp của caách sống ngất ngưởng của Nguyễn Công Trứ qua bài thơ ? TiÕt 14. - ổn định tổ chức. - KiÓm tra bµi cò. - Bµi míi. Nhãm 4. Điều đáng trân trọng nhất ở con ngời Nguyễn Công Trứ là gì? Theo em muèn thÓ hiÖn phong c¸ch sèng vµ bản lĩnh độc đáo cần có những phÈm chÊt, n¨ng lùc g×? ( PhÈm chÊt trÝ tuÖ vµ n¨ng lùc nhÊt định để khẳng định mình. Muốn vậy phải rèn luyện phấn đấu kiên trì để có đợc những năng lực và phẩm chất nhằm đạt mục tiêu, lý tởng của m×nh trong cuéc sèng ). : 1. Cảm hứng chủ đạo. - TËp trung vµo tõ: NgÊt ngëng- xuÊt hiÖn 4 lÇn trong bµi th¬  Đó là sự thừa nhận và khẳng định của công luận. - Tác giả đồng nghĩa với Tay ngất ngởng: Một con ngời cao lớn, vợt khỏi xung qu  Diễn tả một t thế, một thái độ, một tinh thần, một con ngời vơn lên trên thế tục,  NgÊt ngëng: Lµ phong c¸ch sèng nhÊt qu¸n cña NguyÔn C«ng Trø: KÓ c¶ khi l đã nghỉ hu. Tác giả có ý thức rất rõ về tài năng và bản lĩnh của mình. 2. Khæ ®Çu. - Nghệ thuật đối : Phận sự >< cảnh ngộ. - ¤ng Hi V¨n: Tù xng, kiªu h·nh vµ tù hµo. - Tài năng: Thi Hơng đỗ giải Nguyên ( thủ khoa), làm quan võ (Tham tán), làm q  Trë nªn ngÊt ngëng, kh¸c thiªn h¹. - Làm quan là phơng tiện để ông thể hiện tài năng và hoài bão của mình, đồng th 3. Khæ gi÷a. - Khẳng định mình là ngời có tài: + Thủ khoa, Tham tán, Tổng đốc Đông. + Tµi thao lîc. + Lóc lo¹n gióp níc, lóc b×nh gióp vua. - Nay vÒ ë Èn, cã quan niÖm sèng kh¸c ngêi: + Không cỡi ngựa mà cỡi bò, đeo đạc ngựa.. III. §äc- hiÓu chi tiÕt .4. Hai khæ d«i. - Cách sống ngất ngởng: khác đời khác ngời. + Xa lµ danh tíng, nay tõ bi, hiÒn lµnh. + V·n c¶nh chïa ®em c« ®Çu ®i theo. Bôt ph¶i nùc cêi, hay thiªn h¹ cêi, hay Hi V + Không quan tâm đến chuyện đợc mất. + Bá ngoµi tai mäi chuyÖn khen chª. + Sèng th¶nh th¬i, vui thó, sèng trong s¹ch, thanh cao vµ ngÊt ngëng. - C¸ch ng¾t nhÞp: 2/ 2/ 2 ; 2/ 2/ 3. nghÖ thuËt hoµ thanh b»ng tr¾c, giµu tÝnh nh¹c đời của tác giả.. 4. Khæ xÕp. - Phờng Hàn Phú. , Vẹn đạo Sơ chung: Tự hào khẳng định mình là một danh thầ xÕp m×nh vµo vÞ thÕ trong lÞch sö. - Kết thúc là một tiếng ông vang lên đĩnh đạc hào hùng.  Ph¶i lµ con ngêi thùc tµi, thùc danh th× míi trë thµnh tay ngÊt ngëng, «ng ngÊt hiÖn chÊt tµi hoa, tµi tö. NgÊt ngëng sang träng. - Em hiÓu 3 c©u th¬ cuèi nh thÕ 5. NghÖ thuËt. nµo? - Nhan đề: Độc đáo, cách bộc lộ bản ngã của Hi Văn cũng độc đáo. - C¸ch ng¾t nhÞp: T¹o tÝnh nh¹c, thÓ hiÖn phong th¸i nhµ th¬. - Sö dông nhiÒu tõ H¸n N«m, béc lé chÊt tµi hoa trÝ tuÖ cña t¸c gi¶. - Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña bµi th¬ lµ - Bµi h¸t nãi cã biÕn thÓ ( d«i khæ ), mang ®Ëm chÊt th¬ vµ béc lé phong phó tÝn g×? NguyÔn. IV. Ghi nhí. - SGK V. Cñng cè, luyÖn tËp. * Hoạt động 4. - §äc l¹i v¨n b¶n: DiÔn c¶m. DiÔn xu«i. HS đọc ghi nhớ SGK . - Thuéc lßng bµi th¬ t¹i líp. * Hoạt động 5. - Gäi HS diÔn xu«i bµi th¬. - Gọi HS đọc thuộc lòng bài thơ tại líp. GV nhËn xÐt cho ®iÓm. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - §äc l¹i v¨n b¶n, thuéc lßng. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E: Rót kinh nghiÖm: _ Bám sát vào đặc trưng của thể loại hát nói để đọc hiểu . _ Gắn liền bài học với rèn luyện cách sống có bản lĩnh cho học sinh . ………………………………………………………………………………………………………………………..

(22) Ngµyso¹n:4/9/2015 TiÕt 15:. Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t ( Sa hµnh ®o¶n ca) - Cao B¸ Qu¸t -. A. Môc tiªu bµi häc. - Giúp học sinh hiểu đợc tâm trạng chán ghét của Cao Bá Quát đối với con đờng mu cầu danh lợi tầm thờng và niềm khao khát đối với cuộc sống trong hoàn cảnh xã hội nhà Nguyễn bảo thủ, trì trệ. - Hiểu đợc mối quan hệ giữa nội dung và nghệ thuật của bài thơ cổ thể. - Kỹ năng sống : Rèn luyện và củng cố cách đọc hiểu, phân tích một văn bản văn học trung đại. Có một quan niệm , thái độ sống tích cưcj , ành mạnh . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11,chuẩn kiến thưcs ,kỹ năng ngữ văn lớp 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng. Kết hợp nêu vấn đề bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÔu dÉn. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt ý chính. 1. Tác giả. GVchuÈn x¸c kiÕn thøc. - Cao B¸ Qu¸t ( 1809 - 1855 ) tù lµ Chu ThÇn, hiÖu lµ Cóc §êng, MÉn - Sinh thêi Cao B¸ Qu¸t cã hai c©u Hiªn, ngêi lµng Phó ThÞ, Gia L©m, tØnh B¾c Ninh ( nay thuéc quËn thơ tỏ chí khí của mình, đợc xem là Long Biên, Hà Nội ). ®Çy khÝ ph¸ch: - Cao B¸ Qu¸t võa lµ nhµ th¬, võa lµ mét nh©n vËt lÞch sö thÕ kû 19. Cã ThËp t¶i lu©n giao cÇu cæ kiÕm bản lĩnh, khí phách hiên ngang (Từng cầm đầu cuộc khởi nghĩa Mĩ LNhất sinh đê thủ bái hoa mai. ơng chống lại triều đình Tự Đức và hi sinh oanh liệt ). (Mêi n¨m giao thiÖp t×m g¬m b¸u - Con ngời đầy tài năng, nổi tiếng hay chữ, viết chức đẹp, đợc ngời đời Một đời chỉ biết cúi đầu lạy hoa suy tôn là Thần Siêu, Thánh Quát. mai) - Thơ văn của ông thể hiện thái độ phê phán mạnh mẽ chế độ nhà Nguyễn bảo thủ, phản ánh nhu cầu đổi mới của xã hội. 2. Bµi th¬. - Hoàn cảnh sáng tác: Cao Bá Quát đi thi Hội. Trên đờng vào kinh đô HuÕ, qua c¸c tØnh miÒn Trung ®Çy c¸t tr¾ng( Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ ), VHT§ cã: C«n s¬n ca( NguyÔn Tr·i h×nh ¶nh b·i c¸t dµi, sãng biÓn, nói lµ nh÷ng h×nh ¶nh cã thùc gîi c¶m ) Long thµnh cÇm gi¶ ca høngcho nhµ th¬ s¸ng t¸c bµi th¬ nµy. ( NguyÔn Du ) cã cïng thÓ lo¹ - Thể thơ: Loại cổ thể, thể ca hành( thơ cổ Trung Quốc đợc tiếp thu vào * Hoạt động 2. ViÖt Nam ). Híng dÉn HS t×m v¨n b¶n th«ng qua II. §äc hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. trao đổi, thảo luận nhóm. - Gọi 03 HS đọc văn bản, GV nhận xét và hớng dẫn đọc lại. Nhãm 1. 1. Hình ảnh "bãi cát dài" và "con đờng cùng". T×m nh÷ng yÕu tè t¶ thùc b·i c¸t vµ - B·i c¸t:  dµi. Con đờng dài bất tận, con đờng cùng trong bài thơ và phân  mê mÞt. mù mịt, vô định. tích ý nghĩa biểu tợng đó?  ®i - lïi.  Con đờng công danh nhiều lận đận, trắc trở. - Con đờng cùng:  Bắc: núi muôn trùng.  Nam: Sãng dµo d¹t.  Con đờng đời không lối thoát, sự bế tắc về lối đi, hớng đi. Nhãm 2. Tìm những yếu tố miêu tả hình ảnh 2. Hình ảnh "ngời đi đờng" và tâm sự của tác giả. ngời đi đờng và phâ tích ý nghĩa của - Ngời đi đờng: + §i mét bíc, lïi mét bíc: TrÇy trËt, khã kh¨n những hình ảnh đó? + MÆt trêi lÆn vÉn ®i: TÊt t¶, ®i kh«ng kÓ thêi gian + Níc m¾t tu«n r¬i, ngao ng¸n lßng: MÖt mái, ch¸n ng¸n. + Mình anh trơ trụi trên bãi cát: Cô đơn, cô độc, nhỏ bé…  Hình ảnh ngời đi trên cát cô đơn, đau đớn, bế tắc, băn khoăn trớc đờng đời nhiều trắc trở, gian truân - sự bế tắc nhng không có sự lựa chọn §Õn ®©y kh¸ch ch¸n ghÐt ®iÒu g× ? kh¸c. Nhãm 3..

(23) T©m tr¹ng cña l÷ kh¸ch khi ®i trªn -Ch¸n ghÐt viÖc mu cÇu danh lîi tÇm thêng b·i c¸t lµ g×? TÇm t tëng cña cao B¸ - Sù ph©n th©n: Qu¸t nh thÐ nµo? +Kh¸ch: Sù quan s¸t m×nh tõ phÝa ngoµi: t thÕ, h×nh ¶nh.. + Anh: Sự phân thân để đối thoại với chính mình. + Ta: Béc lé t©m tr¹ng.  Mỗi đại từ giúp tác giả biểu hiện một khía cạnh trong tâm sự của mình: Sự quan sát và chất vấn chính mình khi thấy mình đi chung đờng với Các em học được ở Cao Bá Quát "phờng danh lợi", với "ngời say" mà không biết, không thể thay đổi. - Ngời đi đờng - chính là cao Bá Quát. thái độ sống tích cực nào ? + Tầm nhìn xa trông rộng: Thấy đợc sự bảo thủ, lạc hậu của chế độ xã Nhãm 4. NhËn xÐt gi¸ trÞ nghÖ thuËt trong bµi héi. + Nhân cách cao đẹp: Sự cảnh tỉnh chính mình trớc cái mộng công th¬ danh. * Hoạt động 3. 2.3. NghÖ thuËt. HS đọc ghi nhớ SGK. dông h×nh ¶nh biÓu tîng giµu ý nghÜa. Thảo luận : Qua việc học tác phẩm -- Sö ThÓ th¬ vµ nhÞp ®iÖu cã t¸c dông béc lé c¶m xóc t©m tr¹ng cña nhµ này , có HS đã rút ra bài học cho th¬ bản thân như sau : Không nên theo đuổi công danh, sự nghiệp . Cần III. Ghi nhí. tránh xa vòng danh lợi để khỏi rước - SGK. họa vào thân . Em suy nghĩ như thế nào về ý kiến này ? 4. Cñng cè. - §äc l¹i v¨n b¶n. DiÔn xu«i. - §äc diÔn c¶m. - Kh¸i qu¸t ch©n dung nhµ th¬ qua bøc tranh t©m tr¹ng ngêi ®i trªn c¸t. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Tập bình những hình ảnh biểu tợng mình tâm đắc nhất. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ......................................................................................................................... TiÕt:16 Ngµyso¹n:6/9/2015. Luyện tập thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. A. Mục tiêu bài học : - Cñng cè vµ n©ng cao tri thøc vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. - BÝªt vËn dông thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch trong bµi v¨n nghÞ luËn. Kỹ năng sống: Kỹ năng vận dụng thao tác lập luận phân tích trong học tập và trong cuộc sống. Trình bày ý tưởng về các yêu cầu và cách viết đoạn văn phân tích môt. vấn đề xã hội , văn học . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11, chuẩn kiếnthức ngữ văn lớp 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Tổ chức cho HS tìm hiểu các bài tập trong SGK, bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm, kết hợp phân tích của GV. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Nhắc lại mục đích và yêu cầu của thao tác lập luận phân tích? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. 1. Ch÷a bµi tËp.\ Chia nhãm kh¶o s¸t bµi tËp. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµ cho ®iÓm. Nhãm 1. Bµi tËp 1.. Bµi tËp 1..

(24) - Yªu cÇu: a/ Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự ti: +Lµm dµn ý theo mét l«gic thèng - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm tù ti, ph©n biÖt tù ti víi khiªm tèn. nhÊt, hîp lý. + Tự ti: Tự đánh giá mình kém và thiếu tự tin. +Xác định đợc các luận điểm, luận + Khiêm tốn: Có ý thức và thái độ đúng mức trong việc đánh giá cø cÇn tr×nh bµy. b¶n th©n, kh«ng tù m·n tù kiªu, kh«ng tù cho m×nh lµ h¬n ngêi - Những biểu hiện của thái độ tự ti. - Tác hại của thái độ tự ti. - Tự cao: tự cho mình là hơn ngời, b/ Những biểu hiện và tác hại của thái độ tự phụ. vµ tá ra coi thêng ngêi kh¸c. - Gi¶i thÝch kh¸i niÖm tù phô, ph©n biÖt tù phô víi tù tin. + Tự phụ: Tự đánh giá quá cao tài năng thành tích, do đó coi thờng mäi ngêi. + Tù tin: Tin vµo b¶n th©n m×nh. - Những biểu hiện của thái độ tự phụ. - Tác hại của thái độ tự phụ. c/ Xác định thái độ hợp lý: Đánh giá đúng bản thân để phát huy mặt m¹nh, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc mÆt yÕu. Nhãm 2: Bµi tËp 2. Bµi tËp 2. Đoạn văn viết cần đảm bảo các ý cơ bản sau: Yªu cÇu: - NghÖ thuËt sö dông tõ ng÷ giµu h×nh tîng vµ c¶m xóc qua c¸c tõ: L«i + Làm dàn ý: xác định đợc nội thôi, ậm ọe. dung cÇn tr×nh bµy trong bµi viÕt. - §¶o trËt tù có ph¸p. + Tìm các ý và sắp xếp theo một hệ - Sự đối lập giữa hình ảnh sĩ tử và quan trờng. thống lôgic phù hợp với yêu cầu đề - Cảm nhận về cảnh thi cử ngày xa. bµi.  Nªn chän viÕt ®o¹n v¨n theo cÊu tróc: Tæng - ph©n - hîp: + Giới thiệu hai câu thơ và định hớng phân tích. * Hoạt động 2. + Phân tích cụ thể nghệ thuật sử dụng từ ngữ, hình ảnh, phép đảo cú Các nhóm cử đại diện trình bày. GV pháp. chữa bài tập, nhận xét và cho điểm. + Nêu cảm nhận về chế độ thi cử ngày xa dới chế độ thực dân phong kiÕn. 2. Cñng cè. - N¾m néi dung bµi häc tõ tiÕt 8, kÕt hîp lµm bµi tËp ë tiÕt 16. - Đọc thêm t liệu SGK để hiểu rõ hơn về thao tác lập luận phân tích. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp viÕt nh÷ng ®o¹n v¨n lËp luËn ph©n tÝch. - N¾m v÷ng lý thuyÕt, biÕt vËn dông trong khi lµm bµi. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm:Từ những bài tập thực hành củng cố lý thuyết . ................................................................................................................ Tiết 17 Ngày soạn :8/9/2015 Đäc thªm :Ch¹y giÆc NguyÔn §×nh ChiÓu. A. Môc tiªu bµi häc. Giúp học sinh đọc hiểu, đọc diễn cảm và nắm đợc một số giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. -Tình cảnh đau thơng của đất nớc trong buổi đầu chống thực dân Pháp. Tâm trạng đau xót của tác giả trớc cảnh nớc mÊt nhµ tan. - Kỹ năng sống: Biết cảm thông , sẻ chia với nhân dân , đất nước trong hoàn cảnh bi thương . - Tư tưởng Hồ Chí Minh .: Tình yêu đất nước, yêu nhân dân . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Định hớng hiểu nội dung và giá trị nghệ thuật văn bản qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1: Bµi I. Ch¹y giÆc (NguyÔn §×nh ChiÓu ). HS đọc tiểu dẫn . Nắm nội dung cơ 1. Đọc hiểu tiểu dẫn. b¶n. - SGK. * Hoạt động 2. 2. §äc hiÓu v¨n b¶n..

(25) GV hớng dẫn HS đọc văn bản. Chú ý giọng đọc: chậm rãi, thể hiÖn niÒm ®au xãt, buån ch¸n. * Hoạt động 3. HS th¶o luËn nhãm, t×m hiÓu néi dung v¨n b¶n qua hÖ thèng c©u hái SGK. Nhãm 1. Cảnh đất nớc và nhân dân khi giặc Pháp đến xâm lợc đợc miêu tả nh thÕ nµo?. 2.1. §äc.. 2.2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. - Cảnh đau thơng của đất nớc đợc hiện lên qua những hình ảnh: + Lò trÎ l¬ x¬ ch¹y + §µn chim d¸o d¸c bay. + BÕn GhÐ tan bät níc. + §ång Nai nhuèm mµu m©y.  H×nh ¶nh ch©n thùc dùng, lªn khung c¶nh ho¶ng lo¹n cña nh©n d©n, sù chết chóc, tang thơng của đất nớc trong buổi đầu có thực dân Pháp xâm lợc. Nhãm 2. - T©m tr¹ng cña t¸c gi¶: §au buån, xãt th¬ng tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan. Tam tr¹ng vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶ - Thái độ của tác giả: Căm thù giặc xâm lợc. Mong mỏi có ngời hiền tài trong hoàn cảnh đất nớc có giặc đứng lên đánh đuổi thực dân, ngo¹i x©m? cứu đất nớc thoát khỏi nạn này. Nhãm 3. Phân tích thái độ của nhà thơ trong  Lòng yêu nớc, lòng căm thù giặc của Nguyễn Đình Chiểu III. Cñng cè. hai c©u th¬ kÕt? Cảm nhận của em sau khi học xong - HS đọc lại bài thơ: Đọc diễn cảm. Học thuộc lòng. bài thơ? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp b×nh nh÷ng c©u th¬ E Rót kinh nghiÖm: Đọc hiểu bài thơ theo đặc trưng thể loại . ----------------------------------------------------------------------------------Tiết 18-19 Ngày soạn: 9/9/2015 §äc thªm. Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n. Chu M¹nh Trinh.. A. Môc tiªu bµi häc. Giúp học sinh đọc hiểu, đọc diễn cảm và nắm đợc một số giá trị nội dung và nghệ thuật của văn bản. - Giới thiệu vẻ đẹp của Nam thiên đệ nhất động- Giới thiệu thể loại hát nói. - Giá trị nhân bản cao đẹp trong thế giới tâm hồn của thi nhân. - Kỹ năng sống : Hướng tới chân –thiện – mĩ , niềm tự hào về đất nước . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV ng÷ v¨n 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. Định hớng hiểu nội dung và giá trị nghệ thuật văn bản qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: §äc thuéc lßng bµi th¬ Bµi ca ngÊt ngëng. Ph©n tÝch phong c¸ch sèng cña nhµ th¬? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1: HS đọc tiểu dẫn . GV hớng dẫn HS t×m hiÓu chung vÒ t¸c gi¶, di tÝch Chïa H¬ng vµ t¸c phÈm. Yêu cầu cần đạt. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. 1.T¸c gi¶. - Tªn tù, n¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời, con ngời. - Sù nghiÖp th¬ v¨n. 2. Bµi th¬. - Đây là một trong ba bài thơ ông viết về Hơng Sơn vào dịp ông đứng tr«ng coi trïng tu, t«n t¹o quÇn thÓ danh th¾ng n¬i ®©y..

(26) * Hoạt động 2. - GV hớng dẫn HS đọc văn bản. Chú ý giọng đọc khoan khoái, c¶m gi¸c l©ng l©ng, tù hµo. * Hoạt động 3. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt cÇn t×m hiÓu qua tæ chøc th¶o luËn nhãm theo c©u hái SGK. - Bµi th¬ lµm theo thÓ h¸t nãi, cã biÕn thÓ. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc.. 2. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt. 2.1. Cái thú ban đầu đến với Hơng Sơn. Câu hỏi tu từ: Vừa giới thiệu, vừa khẳng định. - PhÐp lÆp: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t c¶nh chïa H¬ng. + ThÕ giíi c¶nh bôt - c¶nh t«n gi¸o. + Danh lam th¾ng c¶nh sè 1 cña níc Nam. Nhãm 1. - C¶nh vËt cô thÓ cña H¬ng S¬n: \ Néi dung cña 4 c©u th¬ ®Çu? C¶nh - + PhÐp nh©n ho¸: Chim thá thÎ; c¸ l÷ng lê. Hơng đợc giới thiệu thông qua những hình thức giá trị nghệ thuật + Hình ảnh ẩn dụ, biện pháp tu từ đối: Tạo sắc thái huyền diệu. nµo?  C¶nh nh cã hån, nhuèm mµu PhËt gi¸o. ph¶ng phÊt sù biÕn hãa thÇn tiªn. + §iÖp tõ nµy; c¸ch ng¾t nhÞp 4/3, nghÖ thuËt so s¸nh, dïng tõ l¸y, tõ tîng h×nh gîi c¶m. Sự hăm hở, niềm yêu thích và khả năng tạo hình sinh động, biến hoá của t¸c gi¶. C©u th¬ giµu chÊt héi häa, c¶m høng thÊm mÜ, g©y sù ngì ngµng, thể hiện lòng yêu thiên nhiên và lòng tự hào về Nam thiên đệ nhất động cña t¸c gi¶. Nhãm 2. T©m tr¹ng vµ c¶m xóc cña t¸c gi¶ 2.2. Nçi lßng cña du kh¸ch. khi đến với Hơng Sơn nh thế nào? - Xúc động thành kính. Cảm hứng tôn giáo đầy trang nghiêm đối với đạo PhËt. - C¶m høng thiªn nhiªn chan hoµ víi c¶m høng t«n gi¸o vµ lßng tÝn ngìng PhËt gi¸o. Cµng xa cµng lu luyÕn mª say. 3. KÕt luËn. Nhãm 3. Suy nghĩ của em sau khi đọc hiểu - Ngòi bút điển hình mang cái hồn của bầu trời cảnh bụt. Chất thơ, chất nh¹c, chÊt héi ho¹ t¹o nªn vÎ tµi hoa vµ gi¸ trÞ cho bµi th¬. v¨n b¶n? - Bài ca là một sự phong phú về giá trị nhân bản cao đẹp trong thế giới tâm hồn của thi nhân. Tình yêu mến cảnh đẹp gắn với tình yêu quê hơng đất nớc của tác giả. III. Cñng cè. *Hoạt động 4. - HS đọc lại bài thơ: Đọc diễn cảm. Học thuộc lòng. - Ng©m bµi th¬. Nghe b¨ng. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Häc thuéc lßng. - TËp b×nh nh÷ng c©u thơ hay 5- Rót kinh nghiÖm: GV nên chọn những đoạn thơ hay để hưỡng dẫn HS đọc hiểu.. -------------------------------------------------------------------------------------------. Tiết 20.

(27) Ngày soạn: 10/9/2015. Tr¶ Bµi viÕt sè 1. Ra đề bài viết số 2 ( nghị luận văn học ) làm ở nhà. A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn nghị luận. - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết văn tốt hơn. - Híng dÉn bµi viÕt sè 2 HS lµm ë nhµ. - Kỹ năng sống : + Giải quyết vấn đề , xác định cách lựa chọn : Biết suy nghĩ về vấn đề nghị luận , lựa chọn cách giải quyết đúng đắn , lập luận chặt chẽ , lo gíc để triển khai một vấn đề văn học . + Tự nhận thức , xác định giá trị tự tin tự trọng : HS xác định được các giá trị chân chính trong cuộc sống mà mỗi con người cần hướng tới khi triển khai bài nghị luận .. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV 11- Gi¸o ¸n- §Ò bµi. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - §Þnh híng c¸ch lµm bµi viÕt sè 2 ë nhµ. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Nghị luận xã hội ( Một hiện tượng đời sống). Nhận biết. Thông hiểu. - Nêu các hiện tượng đời sống đã và đang xảy ra.. - Lý giải được các biểu hiện của hiện tượng đời sống. - Hiểu được những Câu hỏi định tính, hiện tượng đời sống định lợng - C©u hái nhËn biÕt đang xảy ra là hiện đòi hỏi trả lời ngắn. tượng tích cực hay - C©u hái gîi më tr¶ lêi ng¾n hoÆc tiêu cực. dµi.. Vận dụng Vận dụng thấp. Vận dụng cao. - Biết cách trình bày các luận điểm.. - Vận dụng kiến thức và kĩ năng vào làm bài văn nghị luận xã hội gồm có 3 phần.. - Vận dụng hiểu biết của bản thân để lý giải các hiện tượng đời sống.. - Đưa ra được những giải pháp tích cực khắc phục mặt trái của hiện tượng và nêu bài học cuộc sống.. C. Câu hỏi, bài tập minh họa Nghị luận về một hiện tượng đời sống. Nhận biết - Kể tên các tệ nạn xã hội mà em biết - Kể tên các tệ nạn học đường - Thái độ sống thờ ơ, vô cảm của giới trẻ hiện nay có. Thông hiểu - Giải thích thế nào là sống thơ ơ, vô cảm? - Lý giải bệnh thành tích và gian lận trong thi cử ngày nay? - Hiểu biết của em về luật an toàn giao. Vận dụng Vận dụng thấp - Vì sao giới trẻ ngày nay lại thích chơi game. - Tại sao giới trẻ ngày nay lại thích nhạc Hàn? - Làm rõ những mặt. Vận dụng cao - Hãy viết một bài văn ngắn ( không quá 400 từ) phát biểu ý kiến về hiện tượng sống thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm với người thân, gia đình và cộng đồng trong thế hệ trẻ hiện nay. - Anh(chị) có suy.

(28) phải là hiện tượng đời sống không? - Cho biết truyền thống uống nước nhớ nguồn có phải là hiện tượng đời sống? - Liệt kê một số hiện tượng đời sống có tác động lớn đến giới trẻ ngày nay?. thông? trái của việc say mê - Thế nào là HIV/ thần tượng. AIDS? - Những giải pháp hiện nay về việc phòng chống HIV/AIDS?. nghĩ gì về tệ nạn nghiện ma tuý hiện nay?. D. Xây dựng ma trận đề kiểm tra. Mức độ. Vận dụng Nhận biết. Thông hiểu. Chủ đề Nhận diện các hiện tượng đời sống. Số câu Số điểm Tỷ lệ. 1 15%. Nêu nội dung chính của hiện tượng đời sống. 1 15%. Thấp. Cao. Tổng số. Hiểu được thực Đưa ra những trạng của các hiện giải pháp thiết tượng đời sống. thực để giải quyết các hiện tượng một cách triệt để. 1 30%. 1 40%. 1 100%. E. Đề kiểm tra (Thời gian làm bài 90 phút) Hãy viết một bài văn ngắn ( không quá 400 từ) phát biểu ý kến về hiện tượng sống thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm với người thân, gia đình và cộng đồng trong thế hệ trẻ hiện nay Hướng dẫn chấm * Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài văn nghị luận xã hội; kết cấu chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; không mắc lỗi chính tả, dùng từ và ngữ pháp. *Yêu cầu về kiến thức: Học sinh có thể đưa ra những ý kiến riêng và trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần chân thành, thiết thực, hợp lí, chặt chẽ và thuyết phục. Cần nêu bật được các ý chính sau: I. Mở bài: Giới thiệu vấn đề cần nghị luận II. Thân bài 1. Thực trạng của lối sống thờ ơ vô cảm: Hiện đang là một xu hướng của rất nhiều học sinh, thanh niên: sống ích kỉ, ham chơi, chỉ biết đòi hỏi, hưởng thụ không có trách nhiệm với gia đình, xã hội. Thậm chí có học sinh tìm đến cái chết chỉ vì cha mẹ không đáp ứng các yêu cầu của m ình....

(29) 2. Nguyên nhân - Xã hội phát triển, nhiều các loại hình vui chơi giải trí. Nền kinh tế thị trường khiến con người coi trọng vật chất, sống thực dụng hơn - Do phụ huynh nuông chiều con cái... - Nhà trường, xã hội chưa có các biện pháp quản lí, giáo dục thích hợp ............. 3. Hậu quả - Đối với bản thân - Đối với gia đình - Đối với xã hội 4. Biện pháp giải quyết vấn đề trên. Kết bài : Bài học rút ra cho bản thân về nhiệm vụ học tập và tu dưỡng đạo đức, sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội. VI. Cách cho điểm: + Điểm 9-10: đáp ứng tất cả các yêu cầu trên, văn viết trôi chảy, có cảm xúc. + Điểm7-8: đáp ứng được cơ bản các yêu cầu trên, thiếu sót một vài ý, mắc một vài lỗi không đáng kể. + Điểm 5-6 : Đáp ứng ở mức trung bình các yêu cầu của đề. Hiểu đề chưa thấu đáo, bài làm còn chung chung, diễn đạt thiếu trôi chảy + Điểm 3-4: bài viết sơ sài,chưa hiểu đề,hoặc viết lan man. + Điểm 1-2: lạc đề, chưa hiểu đề ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 2, LỚP 11 HỌC KÌ I Chủ đề: THƠ TRUNG ĐẠI NỬA SAU THẾ KỶ XIX. A.Chuẩn kiến thức, kĩ năng - Hiểu được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm thơ trung đại nửa sau thế kỉ XIX. - Hoàn thiện kiến thức, kỹ năng cơ bản về các dạng bài nghị luận văn học về một bài thơ, đoạn thơ. - Hiểu yêu cầu và cách thức vận dụng tổng hợp các thao tác và các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận - Biết vận dụng những kiến thức về thơ trữ tình vào việc cảm nhận những tác phẩm cụ thể, phân tích được giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm giai đoạn này. - Biết vận dụng những thao tác nghị luận và phương thức biểu đạt để viết bài văn nghị luận về thơ trung đại nửa sau XIX. Từ đó HS có thể hình thành các năng lực sau:. -. Năng lực cảm nhận, đánh giá được giá trị thẩm mĩ của một bài thơ trung đại.. Năng lực phân tích và đề xuất cách giải quyết những tình huống cụ thể được đặt ra trong tác phẩm và trong thực tiễn đời sống được gợi ra từ tác phẩm. Năng lực thu thập, lựa chọn và xử lý dẫn chứng để tạo lập văn bản nghị luận văn học Năng lực xây dựng cấu trúc dàn ý cho một bài văn nghị luận văn học Năng lực tạo lập văn bản nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ. Năng lực hợp tác giải quyết vấn đề B. Bảng mô tả các mức độ đánh giá chủ đề Thơ trung đại nửa sau thế kỉ XIX. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng thấp - Xác định - Nhận diện được - Biết cách lập dàn ý.. Vận dụng Vận dụng cao - Hoàn thành bài viết: chặt chẽ, thuyết.

(30) đề: phương thức biểu đạt và của văn bản. - Cần sử dụng những đơn vị kiến thức nào - Phạm vi vấn trong các bài thơ đã đề: Thơ trung học để làm sáng tỏ đại nửa sau vấn đề? dạng NLVH NLXH. - Hình thành các luận điểm phục, sáng tạo… cho bài viết - Có những phát hiện về thơ trung đại - Viết được đoạn văn mở sau thế kỉ 19. bài, kết bài, các đoạn triển khai ý ở thân bài - Chọn ý để triển khai thành đoạn văn hoàn chỉnh.. thế kỉ XIX. - Nội dung nghị luận là: Thơ trung đại nửa sau thế kỉ XIX. C. Xây dựng ma trận đề kiểm tra Mức độ. Vận dụng Nhận biết. Thông hiểu. Chủ đề. Thấp. Cao. Tổng số. I. Đọc hiểu Phát hiện được Nêu nội dung Hiểu hình thức xuất xư, tác giả chính của đoạn nghệ thuật được của đoạn trích. trích sử dụng trong văn bản Số câu Số điểm Tỷ lệ II. văn. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. Làm. 1 3.0 30% Vdụng kiến thức Đ-H và kĩ năng tạo lập VB để viết bài NL về một nh.vật VH và kết hợp với vđ XH. Số câu Số điểm Tỷ lệ Tổng câu Tổng điểm. 1 7.0 70% số 1 1.0 số 10%. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 7.0 70%. 4 10.0 100%.

(31) Tỷ lệ D. ĐỀ KIỂM TRA (Thời gian làm bài 90 phút) Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Bác Dương thôi đã thôi rồi Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta 1. Xác định xuất xứ, tác giả của hai câu thơ trên. 2. Nội dung chủ yếu của hai câu thơ là gì? 3. Phân tích vai trò của các từ: thôi, man mác, ngậm ngùi. Phần II. Làm văn (7.0 điểm) Phân tích hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương vợ (Trần Tế Xương). Qua đó bộc lộ suy nghĩ của anh (chị) về vai trò của người phụ nữ trong xã hội ngày nay. E. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Câu 1: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: -. Mã 2: Học sinh chỉ ra được: xuất xứ: bài thơ Khóc Dương Khuê, tác giả Nguyễn Khuyến. -. Mức không đầy đủ:. - Mã 1: Chỉ trả lời được xuất xứ hoặc tác giả -. Mức không tính điểm:. Mã 0: Không có câu trả lời Câu 2: 1.0 điểm -. Mức đầy đủ:. Mã 2: Học sinh nêu đúng, đầy đủ nội dung: giới thiệu về cái chết; thể hiện nỗi đau đớn, xót xa, tiếc nuối của tác giả - Mức không đầy đủ: Mã 1: Câu trả lời chưa nêu đầy đủ nội dung - Mức không tính điểm: Mã 0: Không có câu trả lời Câu 3: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: Mã 2: Nêu được đầy đủ: l Từ l. thôi: vừ diễn tả cái chết của DK vừa thể hiện sự tiếc thương, hụt hẫng. Từ man mác, ngậm ngùi: vừa diễn tả ngoại cảnh vừa thể hiện tâm cảnh(nỗi buồn đau lan tỏa, thấm sâu vào. cảnh vật; những suy ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ về cái chết, sự mất còn, tình bạn….

(32) Mức không đầy đủ: Mã 1: Không trả lời trọn vẹn cả 2 ý - Mức không tính điểm: Mã 0: Không có câu trả lời Phần II. Làm văn 1. Yêu cầu về kĩ năng - Biết cách làm văn nghị luận văn học kết hợp với nghị luận xã hội - Vận dụng tốt các thao tác lập luận - Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Khuyến khích những bài viết sáng tạo. 2. Yêu cầu về kiến thức. 1.Giới thiệu khái quát: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm và hình ảnh bà Tú 2. Nêu cảm nhận về hình ảnh bà Tú - Là một phụ nữ đầy vất vả, khổ cực để lo toan cho cuộc sống gia đình ( Phân tích từ quanh năm, thủ pháp đảo ngữ, hình ảnh thân cò… ). - Bà Tú mang những phẩm chất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: đảm đang, chịu thương chịu khó, giàu đức hi sinh… 3. Suy nghĩ gì về vai trò của người phụ nữ trong xã hội ngày nay: đối với bản thân, gia đình, xã hội. 4. Kết luận - Đánh giá về hình ảnh bà Tú và thành công của tác giả trong xây dựng nhân vật. - Thái độ, tình cảm tác giả gửi gắm qua bà Tú. Thang điểm: - Điểm 6-7: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi diễn đạt không đáng kể. - Điểm 4-5: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu, có thể thiếu ý hoặc mắc một vài lỗi về diễn đạt. - Điểm 2-3: Bài sơ sài, thiếu ý hoặc còn lúng túng trong triển khai vấn đề. - Điểm 1: Bài viết quá sơ sài, có quá nhiều sai sót, không hiểu rõ và không biết triển khai vấn đề. - Điểm 0: Không làm bài hoặc lạc đề hoàn toàn. 4. Híng dÉn vÒ nhµ.. - ¤n l¹i kiÕn thøc lý thuyÕt lµm v¨n: Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch, lËp dµn ý bµi v¨n nghÞ luËn…LuyÖn tËp thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch. - Soạn bài : Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ( Nguyễn Đình Chiểu -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TiÕt 21 - 22 Ngµyso¹n:12/9/2015. V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn giuéc.. ( NguyÔn §×nh ChiÓu ). A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc những nét chính về cuộc đời, nghị lực, nhân cách và giá trị thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp bi tráng của bức tợng đài nông dân nghĩa sĩ có một không hai trong lịch sử văn học Trung đại. Cảm nhận đợc tiếng khóc bi tráng của Nguyễn Đình Chiểu trong một thời kỳ lịch sử đau thơng nhng vĩ đại của d©n téc..

(33) - Hiểu được giá rtij nghệ thuật của bài văn tế : Tính trữ tình , thủ pháp tương phản và việc sử dụng ngôn ngữ . - Kỹ năng sống : Qua cuộc đời và thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu rèn luyện ý chí , nghị lực ,nhân cách sống cho HS.. Giao tiếp :.Trình bày trao đổi về tiếng khóc đau thương của Nguyễn Đình Chiểu . Tư duy sáng tạo : Nêu vấn đề phân tích , bình luận ,về vẻ đẹp bi tráng c ủa bức tượng đài nông dân nghĩa sĩ , vễ quan niệm sống vinh - nhục. Tự nhận thức bài học về tình yêu quê hương đất nước và sự xả thân vì nghĩa lớn qua tác phẩm . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11,chuẩn kiến thức kỹ năng vă lớp 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Phơng pháp phân tích, bình giảng, so sánh và gợi mở, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ý nghĩa của văn bản” Bài ca phong cảnh Hương Sơn” (Hương sơn phong cảnh ca )của Chu Mạnh Trinh ? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt TiÕt21 A. PhÇn mét: T¸c gi¶. * Hoạt động 1. I. Cuộc đời. HS đọc phần I SGK, trả lời câu - NguyÔn §×nh ChiÓu - §å ChiÓu( 1822 - 1888)TùlµM¹nh Tr¹ch, hiÖu hái. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Träng Phñ, Hèi Trai ( c¸i phßng tèi ) - Sinh t¹i quª mÑ: Lµng T©n Thíi, huyÖn B×nh D¬ng, tØnh Gia §Þnh. - Trong phần I SGK trình bày - Xuất thân trong gia đình nhà nho. Cha là Nguyễn Đình Huy, ngời nh÷ng ®iÓm chÝnh nµo ? Thõa Thiªn vµo Gia §Þnh lµm th l¹i, lÊy bµTr¬ng ThÞ ThiÖt ngêi Sµi + N¨m sinh, n¨m mÊt. Gßn lµm vî thø, sinh ra NguyÔn §×nh ChiÓu. + Quª qu¸n. - 1833 «ng Huy ®a NguyÔn §×nh ChiÓu vµo HuÕ ¨n häc, 1840 + Những nét chính về cuộc đời. Nguyễn Đình Chiểu về Nam, 1843 thi đỗ tú tài, 1846 ra Huế thi tiếp nhng đến 1949 lúc sắp thi thì mẹ mất, bỏ thi về Nam đội tang mẹ. Trên đờng đi bị đau mắt nặng vì khóc mẹ quá nhiều nên đã bị mù hai m¾t. - BÞ mï tõ n¨m 27 tuæi, NguyÔn §×nh ChiÓu vÉn më líp d¹y häc, lµm thuèc ch÷a bÖnh cho ngêi nghÌo vµ s¸ng t¸c th¬ v¨n chèng Ph¸p. - 1859 Pháp đánh Gia Định, Nguyễn Đình Chiểu cùng các lãnh tụ nghĩa quân bàn mu đánh giặc và sáng tác nhiều thơ văn chiến đấu. -Thùc d©n Ph¸p biÕt «ng lµ ngêi cã tµi t×m c¸ch dô dç, mua chuéc, - Theo em trong con ngời Nguyễn nhng ông tỏ thái độ bất hợp tác. Đình Chiểu có sự kết hợp của 3 tố -1888 ông qua đời. Cuộc đời ông là một tấm gơng sáng về nghị lực và chÊt nµo? đạo đức, suốt đời chiến đấu không biết mệt mỏi cho lẽ phải, cho quyền lợi ( Nhµ gi¸o/ Nhµ v¨n/ thÇy thuèc) nh©n d©n. II. Sù nghiÖp th¬ v¨n. * Hoạt động 2. 1. T¸c phÈm chÝnh. HS trao đổi và thảo luận nhóm. - S¸ng t¸c chñ yÕu b»ng ch÷ N«m. Nhãm 1. Nêu các sáng tác chính + TruyÖn Lôc V©n Tiªn vµ D¬ng Tõ - Hµ MËu. + Ch¹y giÆc của Nguyễn Đình Chiểu ? + V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. + V¨n tÕ Tr¬ng §Þnh + Th¬ ®iÕu Tr¬ng §Þnh + Th¬ ®iÕu Phan Tßng + V¨n tÕ nghÜa sÜ trËn vong Lôc tØnh. + Ng Tiều y thuật vấn đáp. ( Truyện thơ dài) 2. Néi dung th¬ v¨n. - Lý tởng đạo đức nhân nghĩa. Nhóm 2.Nội dung chớnh của thơ . Tất cả sáng tác của ông đều đặc biệt đề cao chữ nghĩa, là những bài học về đạo làm ngời. Đạo lí làm ngời của Nguyễn Đình Chiểu manh văn Nguyễn Đình Chiểu ? Hãy lấy 1 dẫn chứng mà em đã đ- tinh thần Nho gia, nhng lại rất đậm đà tính nhân dân và truyền thống ợc học ( THCS ) minh họa cho dân tộc. Những nhân vật trong tác phẩm của ông đều là nhng mẫu nội dung lý tởng đạo đức, nhân ngời lý tởng, sống nhân hậu, thủy chung, ngay thẳng, dám xả than vì nghĩa nghÜa trong th¬ v¨n NguyÔn §×nh lín... ChiÓu?H·y lÊy 1 dÉn chøng mµ - Lßng yªu níc th¬ng d©n. em đã đợc học ( THCS ) minh +Thơ văn ông ghi lại chân thực một thời đại đau thơng của đất nớc, häa cho néi dung yªu níc th¬ng khÝch lÖ lßng c¨m thï giÆc vµ ý chÝ cøu níc cña nh©n d©n. §ång thêi.

(34) dân trong thơ văn Nguyễn Đình nhiệt liệt biểu dơng những anh hùng nghĩa sĩ đã chiến đấu, hi sinh cho ChiÓu? Tæ Quèc. + ¤ng cßn tè c¸o téi ¸c x©m l¨ng g©y bao th¶m häa chonh©n d©n. ¤ng khóc than cho đất nớc gặp buổi đau thơng. Ông căn uất chửi thẳng vào mặt kẻ thù. Ông dựng lên bức tợng đài bất tử về ngời nông dân nghÜa sÜ.  Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu đã đáp ứng xuất sắc những yêu cầu của cuộc sống và chiến đấu đơng thời, có tác dụng động viên, kÝch lÖ kh«ng nhá t×nh thÇn vµ ý chÝ cøu níc cña nh©n d©n. 3. NghÖ thuËt th¬ v¨n. - Có nhiều đóng góp, nhất là văn chơng trữ tình đạo đức. - Th¬ v¨n Nguyªn §×nh ChiÓu cßn mang ®Ëm chÊt Nam Bé: - C¸c s¸ng t¸c thiªn vÒ chÊt chuyÖn kÓ, mang mµu s¾c diÔn xíng rÊt phæ biÕn trong v¨n häc d©n gian Nam Bé.  H¬n mét thÕ kû tr«i qua, tiÕng th¬ §å ChiÓu vÉn ng©n vang gi÷a cuộc đời. Tên tuổi nhà thơ mù yêu nớc xứ Đồng Nai vẫn rực sáng trên bàu trời văn nghệ dân tộc bởi nhân cách cao đẹp và những cống hiến lín lao cña «ng cho v¨n häc níc nhµ. 3. Ghi nhí.SGK Nhóm 3 Nhà thơ, nhà văn lớn ,có ý chí và nghị lực phi thường, có lòng yêu nước, - Nghệ thuật đặc sắc của thương dõn sõu sắc . th¬ v¨n NguyÔn §×nh Chiểu đợc biểu hiện ở B.Phần hai: Tác phẩm. I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. nh÷ng ®iÓm nµo? 1. XuÊt xø. - Bài họccho bản thân ? - Cần Giuộc thuộc tỉnh Long An. Trận Cần Giuộc là một trận đánh lớn của ta diễn ra đêm 14/ 12/ 1861, hơn 20 nghĩa quân đã hi sinh anh dũng. SH đọc tiểudẫn SGK và tóm tắt quân TuÇn phủ Gia Định là Đỗ Quang đã yêu cầu cụ Đồ Chiểu viết bài văn tế. néi dung chÝnh. Ngay sau đó vua Tự Đức ra lệnh phổ biến bài văn tế trong các địa phơng kh¸c. - Nh vậy Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc không đơn thuần là sản phẩm của nghệ thuật cá nhân mà còn là sản phẩm mang tính chất nhà nớc, thời đại. 2. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - V¨n tÕ: V¨n khãc, ®iÕu v¨n. - Bè côc: 4 phÇn. Lung khởi: khái quát bối cảnh của thời đại và khẳng định ý nghĩa - Em hiÓu thÕ nµo lµ thÓ v¨n tÕ ? + c ¸i chÕt bÊt tö cña ngêi n«ng d©n. T×m bè côc bµi v¨n tÕ? + Thích thực: Hồi tởng lại hình ảnh và công đức ngời nông dân - nghĩa sĩ. + Ai vãn: Bày tỏ lòng thơng tiếc, sự cảm phục của tác giả đối với ngời nghĩa sÜ. + Khèc tËn ( KÕt ): Ca ngîi linh hån bÊt tö cña c¸c nghÜa sÜ. 3. Chủ đề. - V¨n tÕ nghÜa CÇn Giuéc cña NguyÔn §×nh ChiÓu lµ mét bµi ca lín, nã ca ngợi những con ngời nghèo khó theo Trơng Công Định đáng giặc và họ đã hi sinh anh dòng trong cuéc kh¸ng chiÕn CÇn Giuéc. - Chủ đề bài văn tế là gì ? II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. 2.T×m hiÓu tõ khã vµ ®iÓn cè. - Chó thÝch SGK. * Hoạt động 2. III.§äc hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. Th¶o luËn nhãm. .1. PhÇn lung khëi. - Mở đầu là tiếng than: Hỡi ôi!....đó là tiếng khóc của Đồ Chiểu. Lời than mở đầu đã nóng bỏng trong cái dữ dội của chiến tranh, đặt ngời nghĩa sĩ vào thö th¸ch lín cña lÞch sö. Tác giả đã đặt người nông dân - VËn níc lµ thíc ®o lßng ngêi: Sóng giÆc…lßng d©n trêi tá. nghĩasĩ trong hoàn cảnh như thế - Cách dùng từ và lối so sánh mộc mạc, giản dị trong câu văn biền ngẫu đối xứng, bộc lộ ý nghĩa cao quí của sự hi sinh trong chiến đấu chống Pháp của nào ? ngời dân lao động Nam Bộ. .. Tiết 22 D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò:Nêu nội dung.

(35) phần lung khởi của bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của Nguyễn 32. PhÇn thÝch thùc Đình Chiểu ? * Nguån gèc. - Xuất thân từ tầng lớp nông dân lao động nghèo khổ, cần cù, chất phác, 3. Bµi míi hiền lành. Không phải lính chuyên nghiệp, chỉ quen công việc đồng áng, cuèc cµy. Nhãm 1. Nguån gèc xuÊt th©n cña ngêi * T©m hån. nghÜa sÜ? TÊm lßng yªu níc cña - Khi giÆc Ph¸p x©m lîc, ngêi n«ng d©n lam lò bçng chèc trë thµnh ngêi ngời nông dân nghĩa sĩ đợc miêu lính can trờng, có lòng yêu nớc và lòng căm thù giặc sâu sắc. Đất nớc có giÆc hä tù nguyÖn tham gia giÕt giÆc. t¶ nh thÕ nµo trong ®o¹n v¨n? Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu đã đủ can đảm để bớc ra khỏi toà lâu đài của ngôn ngữ bác học đến với túp lều cỏ của ngôn ngữ bình dân, phô bày hết lßng c¨m thï giÆc cña n«ng d©n mét c¸ch m·nh liÖt. HÖ thèng ng«n tõ Nam Bộ mạnh mẽ dứt khoát lột tả bản chất ngời nông dân quyết không đội trêi chung víi giÆc. NÕu kh«ng cã lßng yªu níc NguyÔn §×nh ChiÓu kh«ng thể hiểu thấu lòng ngời dân đến nh vậy đợc. * Trang bÞ. - Th« s¬, thiÕu thèn. Kh«ng biÕt vâ nghÖ, kh«ng häc binh th, kh«ng ph¶i lính chuyên nghiệp, đối lập hoàn toàn với kẻ thù. Nhãm 3 Ngời nông dân nghĩa sĩ ra trận đ- * Chiến đấu dũng cảm và anh dũng hi sinh ợc trang bị nh thế nào? Tìm dẫn - Tiến công nh vũ bão: Đâm, chém, đạp, lớt, xô, liều, đẩy… chøng minh häa? - Coi cái chết nhẹ nh lông hồng, hiên ngang trên chiến địa, chiến đấu hết m×nh, quªn m×nh. Nhãm 4. - Ngôn ngữ góc cạnh, chính xác, hình ảnh so sánh, động từ mạnh, thể hiện Tinh thần chiến đấu của ngời sự xả thân vì nghĩa lớn của nghĩa quân. nghĩa sĩ đợc tái hiện lại nh thế - Nguyễn Đình Chiểu không hề tô vẽ, mà cứ để nguyên một đám đông lam nào? Nhận xét về cách dùng từ lũ, rách rới, tay dao tay gậy aò ào xông vào đồn giặc. Lần đầu tiên Nguyễn khi miªu t¶? Đình Chiểu đa vào văn học bức tợng đài nghệ thuật về ngời nông dân lao *Trao đổi cặp. GV định hớng, động hoành tráng, hết mình, quên mình trong chiến đấu. chuÈn x¸c kiÕn thøc. 3. PhÇn ai v·n. - H×nh tîng ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ hiÖn lªn tõ dßng níc m¾t cña §å ChiÓu, bao trïm toµn bé bµi v¨n tÕ lµ h×nh tîng t¸c gi¶. - TiÕng khãc §å ChiÓu hîp thµnh bëi 3 yÕu tè : Níc, D©n, Trêi. §å ChiÓu nh©n danh vËn níc, nh©n danh lich sö mµ khãc cho nh÷ng ngêi anh hïng x¶ Nhãm lÎ. thân cho Tổ Quốc. Tiếng khóc ấy có tầm vóc sử thi, tầm vóc thời đại. Trỡnh bày những cảm nhận của - Giọng điệu đa thanh giàu cung bậc tạo nên những câu văn thật vật vã, đớn em về cảm xúc đau thương ở ®au. - Hình ảnh gia đình tang tóc, cô đơn, chia lìa, gợi không khí đau thơng, phần ai vãn ? buån b· sau cuéc chiÕn. - NhÞp c©u trÇm l¾ng, gîi kh«ng khÝ l¹nh lÏo, hiu h¾t sau c¸i chÕt cña nghÜa qu©n. Nhãm ch½n. - Tác giả sử dụng hình ảnh đẹp biểu hiện bề sâu cái chết cao quí của nghĩa NhËn xÐt nhÞp v¨n, giäng ®iÖu sÜ. trong phÇn ai v·n? 4. PhÇn khèc tËn ( kÕt ). - Tác giả đề cao quan niệm : Chết vinh còn hơn sống nhục. Nêu cao tinh - Tác giả đề cao một quan niệm thần chiến đấu, xả thân vì nghĩa lớn của nghĩa quân. Họ ra trận không cần sống cao đẹp là gì? suy nghĩ của công danh bổng lộc mà chỉ vì một điều rất giản đơn là yêu nớc. - Đây là cái tang chung của mọi ngời, của cả thời đại, là khúc bi tráng về em về quan niệm sống đó ? ngêi anh hïng thÊt thÕ. 4. KÕt luËn. - Bµi v¨n tÕ lµ h×nh ¶nh ch©n thùc vÒ ngêi n«ng d©n ViÖt Nam chèng Ph¸p với lòng yêu nớc và lòng căm thù giặc sâu sắc, tinh thần chiến đấu hi sinh *Hoạt động 3 anh dòng tuyÖt vêi cña ngêi n«ng d©n Nam Bé trong phong trµo chèng Ph¸p HS trao đổi: Suy nghĩ sau khi học cuối XIX. xong bµi v¨n tÕ? Với bài văn tế này lần đầu tiên trong lịch sử VH dân tộc có một tợng đài GV chuÈn x¸c kiÕn thøc vµ cho nghÖ thuËt sõng s÷ng vÒ ngêi n«ng d©n t¬ng xøng víi phÈm chÊt vèn cã ®iÓm. ngoài đời của họ. III. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 4 HS đọc ghi nhớ SGK. 4.Cñng cè, luyÖn tËp. - Em hiÓu c©u v¨n sau nh thÕ nµo?.

(36) Sống làm chi theo quân tà đạo, quăng vùa hơng, xô bàn độc, thấy lại thêm buồn; Sống làm chi ở lính mã tà chia rîu l¹t, gÆm b¸nh m×, nghe cµng thªm hæ. - Thơ văn Nguyễn Đình Chiểu và thơ văn Hồ Chí Minh có nội dung tư tưởng nào giống nhau ? ( Yêu nước , thương dân sâu sắc ) - HS th¶o luËn theo nhãm. §¹i diÖn tr×nh bµy giÊy trong. GV nhËn xÐt cho ®iÓm. ………………………………………………………………. Ngµy so¹n: 13/ 9 / 2015 TiÕt 23-24. Thùc hµnh vÒ thµnh ng÷ - ®iÓn cè.. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè vµ n©ng cao nh÷ng kiÕn thøc vÒ thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè. -Kỹ năng sống : + Bớc đầu lĩnh hội và sử dụng đúng thành ngữ điển cố. Từ đó phân đợc giá trị biểu cảm của những thành ngữ, điển cè th«ng dông. + Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK – SGV,Chuẩn kiến thức- Kỹ năng Ng÷ v¨n 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò:Nhận xét của em về ngôn ngữ trong các sáng tác Trần Tế Xương , Nguyễn Đình Chiểu ở chương trình văn lớp 11? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt I.Thµnh ng÷: Tiết 23 1.Kh¶o s¸t bµi tËp: * Hoạt động 1. GV định hớng cho HS tìm nghĩa Bµi tËp 1. cña c¸c thµnh ng÷ . Một duyên hai nợ: ý nói một mình phải đảm đang công việc gia đìnhnuôi chång vµ con. Nhãm 1 Năm nắng mời ma; Vất vả, cực nhọc, chịu đựng dãi dầu, ma nắng.  Khắc họa hình ảnh một ngời vợ vất vả, tần tảo, đảm đang tháo vát trong công việc gia đình. Cách biểu đạt ngắn gọn nhng nội dung thể hiện lại đầy đủ, sinh động. Bµi tËp 2. Nhãm 2 §Çu tr©u mÆt ngùa: TÝnh chÊt hung b¹o, thó vËt, phi nh©n tÝnh cña bän quan lại khi đến nhà Kiều để vu oan. C¸ chËu chim lång: C¶nh sèng tï tóng, chËt hÑp, mÊt tù do. Đội trời đạp đất:Lối sống và hành động nganh tàng, tự do, không chịu bó buéc kh«ng chÞu khuÊt phôc tríc thÕ lùc nµo - khÝ ph¸ch h¶o h¸n, ngang tµng Nhãm 3 cña Tõ H¶i. Bµi tËp 5: a.-Ma cò b¾t n¹t ma míi:ngêi cò cËy quen biÕt nhiÌu mµ lªn mÆt,bat n¹t,däa dẫm ngời mới đến.Có thể thay bằng cụm từ:bắt nạt ngời mới -Chân ớt chân ráo:vừa mới đến còn lạ lẫm b-Cìi ngùa xem hoa;lµm viÖc qua loa,kh«ng ®i s©u ®is ¸t,kh«ng t×m hiÓu thÊu đáo.Có thể thay bằng: qua loa >Nh×n chung ,nÕu thay c¸c thµnh ng÷ b»ng c¸c tõ th«ng thêng th× cã thÓ biÓu hiện đợc phần nghĩa cơ bản nhng mất đi phần sắc thái biểu cảm,mất đi tính hình tợng ,mà sự diễn đạt lại dài dòng Nhãm 4 Bµi tËp 6: -Nói với nó nh nớc đổ đầu vịt,chẳng ăn thua gì. -Đó là bọn ngời lòng lang dạ thú,hãm hại ngời vô tội đến chết đi sống lại -Nhµ th× nghÌo, nhng l¹i quen thãi con nhµ lÝnh ,tÝnh nhµ quan Qua viÖc lµm bµi tËp ,GV híng 2.Nh¾c l¹i kh¸i niÖm : dẫn HS ôn lại và nâng cao liến -Thành ngữ là đơn vị ngôn ngữ có vai trò tổ chức câu tơng đơng với từ và thøc cụm từ.Thành ngữ là loại cụm từ cố định,đã hình thành từ trớc ,thuộc loại đơn vÞ cã s½n.

(37) *Cñng cè- dÆn dß TiÕt 24. Bµi tËp 3.(Nhãm1). Bµi tËp 4.(Nhãm 2). Nhãm3. -§Æc ®iÓm: +TÝnh h×nh tîng +TÝnh kh¸i qu¸t vÒ nghÜa +TÝnh biÓu cÈm -CÇn n¾m v÷ng c¸ch sö dông thµnh ng÷ phï hîp -HS 5 thành ngữ và đạt câu D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò:Thành ngữ ?Cho ví dụ ? 3. Bµi míi. II.§iÓncè 1.Kh¶o s¸t bµi tËp: Bµi tËp 3 Giờng kia.- Gợi lại chuyện Trần Phồn đời hậu Hán dành riêng cho bạn là Từ TrÜ mét c¸i giêng.... Đàn kia- Gợi lại chuyện Chung Tử Kì khi nghe tiếng đàn của Bá Nha mà hiểu đợc ý nghĩ của bạn.  Cả hai điển cố đều gợi tình bạn thủy chung, thắm thiết, keo sơn. -> Điển cố là những sự việc trớc đây, hay những câu chữ trong sách đời trớc đợc dẫn ra - chỉ cần nhắc đến là đã chứa đựng điều định nói. Bµi tËp 4 Ba thu- Ba n¨m: Kim Träng t¬ng t Thóy KiÒu th× mét ngµy kh«ng thÊy nhau cã c¶m gi¸c l©u nh ba n¨m. Chín chữ - Công lao của cha mẹ đối với con cái là: Sinh, cúc, phủ, súc, trởng, dục, cố, phục, phúc.-> Kiều nghĩ đến công lao của cha mẹ đối với mình mà mình cha hề đáp lại đợc. liÔu Ch¬ng §µi- Gîi chuyÖn ngêi xa ®i lµm quan ë xa, viÕt th vÒ th¨m vî cã c©u: "C©y liÔu ë Ch¬ng §µi xa xanh xanh, nay cã cßn kh«ng, hay lµ tay kh¸c đã vin bẻ mất rồi". -> Kiều tởng tợng đến cảnh Kim Trọng trở về thì nàng đã thuéc vÒ ngêi kh¸c. Mắt xanh.- Nguyễn Tịch đời Tấn quí ai thì tiếp bằng mắt xanh( lòng đen của m¾t), kh«ng a ai th× tiÕp b»ng m¾t tr¾ng ( lßng tr¾ng cña m¾t )  Tõ H¶i biÕt KiÒu ë lÇu xanh ph¶i tiÕp kh¸ch lµng ch¬i nhng cha hÒ a ai, b»ng lßng víi ai  Câu nói thể hiện lòng quí trọng và đề cao phẩm giá của Thúy Kiều. Bµi tËp 7 +ë thêi buæi bÊy giê thiÐu g× nh÷ng g· Së Khanh chuyªn lõa g¹t nh÷ng phô n÷ thËt thµ ngay th¼ng +Lípp trÎ dang tÊn c«ng vµo nh÷ng lÜnh vùc míi víi søc trai Phï §æng 2.Lu ý : --§iÓn cè cã h×nh thøc ng¾n gän,hµm sóc Cả lớp thảo luận .. Thảo luận chung :Tác dụng của việc dùng thành ngữ trong các tác phẩm văn chương cũng như trong giao tiếp hàng ngày?Làm thế nào để sử dụng và lĩnh 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp t×m nh÷ng thµnh ng÷ vµ ®iÓn cè trong c¸c t¸c phÈm v¨n häc, s¸ch, b¸o… - Học cách sử dụng cho đúng và thành thạo. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ........................................................................................................................................................................ Ngµy so¹n: 18/ 9 / 2015. TiÕt 25 -26. ChiÕu cÇu hiÒn. ( CÇu hiÒn chiÕu ) - Ng« Th× NhËm.. A. Mục tiêu cần đạt. - Hiểu đợc chủ trơng chiến lợc của vua Quang Trung trong việc tập hợp ngời hiền tài - Nắm vững nghệ thuật lập luận trong bài Chiếu và cảm xúc của ngời viết. Từ đó hiểu thêm về thể Chiếu - thể văn nghị luận Trung đại. - Kỹ năng sống : Đông viên các em học để trở thành người hiền tài , niềm tin đối với tương lai ..

(38) - Tư tưởng Hồ Chớ Minh :Nhận thức đúng đắn vai trò và trách nhiệm của ngời tri thức đối với công cuộc xây dựng đất nớc. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV - Gi¸o ¸n- Chuẩn kiến thức văn 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ở lớp 10 chúng ta đã học văn bản nào nói về người hiền tài? 3. Bµi míi. Hoạt động gv-hs Nội dung cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. *Tiết 25 1. T¸c gi¶: - Ng« Th× NhËm (1764 – 1803), hiÖu Hi Do·n. Hoạt động 1. lµng T¶ Thanh Oai, trÊn S¬n Nam (nay: Thanh Tr× - Hµ Néi) Dùa vµo phÇn tiÓu dÉn SGK, em -- Ngêi 1775 đỗ tiến sỹ, từng làm quan dới thời Lê Cảnh Hng. h·y nªu nh÷ng nÐt c¬ b¶n vÒ t¸c - Khi NguyÔn Huệ ra Bắc lần 2, ông đã theo giúp Tây Sơn. 1788, Nguyễn gi¶ Ng« Th× NhËm ? HuÖ lªn ng«i, Ng« Thì Nhậm đợc cử làm Thị lang bộ lại. Là ngời đợc nhà * Hoạt động 2. vua tin dïng giao cho so¹n th¶o giÊy tê quan träng. Hớng dẫn HS đọc văn bản. Chñ yÕu viÕt v¨n chÝnh luËn vµ lµm th¬. Giíi thiÖu chung vÒ t¸c phÈm. - T¸c phÈm chÝnh: + Kim m· hµnh d (Lµm lóc c«ng viÖc nhµn rçi) + H¸n c¸c anh hoa (T×nh hoa n¬i g¸c v¨n). + Yên đài thu vịnh (Trăm vần thơ vịnh hoa cúc). + Xu©n thu qu¶n kiÕn (C¸i nh×n chËt hÑp vÒ c¸c sù kiÖn thêi Xu©n Thu). II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. ThÓ lo¹i ChiÕu: Lµ lo¹i c«ng v¨n thêi xa (nghÞ luËn chÝnh trÞ – x· héi) - §äc chó thÝch SGK vµ gi¶i nghÜa 2. nhµ vua dùng để ban bố lệnh cho bề tôi hoặc chỉ thị cho mọi ngời. Văn tõ khã. thể chiếu trang trọng, lời lẽ rõ ràng, tao nhã.Chiếu có thể do đích thân vua viết ,nhng phần lớn đều do đại thần văn tài võ lợc thay vua ,theo lÖnh vua viÕt Hoàn cảnh ra đời. - Em h·y cho biÕt bµi chiÕu chia 3. N¨m 1788, Lª Chiªu Thèng ríc qu©n Thanh vµo x©m lîc níc lµm mÊy phÇn vµ néi dung cña ta. NguyÔn Huệ lên ngôi, quét sạch quân Thanh. Triều Lê sụp đổ, trớc tõng phÇn? sự kiện trên, một số bề tôi của triều Lê đã bỏ trốn hoặc đi ở ẩn,hoặc mộ qu©n chèng giÆc... Quang Trung giao cho Ng« Th× NhËm thay m×nh viÕt “ChiÕu cÇu hiÒn” nh»m thuyÕt phôc sÜ phu B¾c Hµ, tøc c¸c tri thøc cña triều đại cũ( Lê -Trịnh ) ra cộng tác với triều đại Tây Sơn. 4. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã. - Chó thÝch SGK. 5. Bè côc: - Ba phÇn. +Phần I: “Từng nghe.....ngời hiền vậy”.Vai trò và sứ mệnh của nhà vuađối ngêi hiÒn tµi +PhÇn II:“Tríc ®©y thêi thÕ....cña trÉm hay sao :Suy nghÜ cña nhµ vu vÒ tình hình đất nớc hiện tại +Phần III:“Chiếu này ban xuống….Mọi ng ời đều biết:.Những yêu cầu và biÖn ph¸p cÇu hßa,tuyÓn hiÒn cô thÓ + PhÇn IIII : Cßn l¹i:Mong muèn vµ lêi khÝch lÖ ngêi hiÒn cña nhµ vua 4. Cñng cè. - HS đọc văn bản. Yêu cầu đọc đúng giọng điệu. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc l¹i v¨n b¶n thËt kü. - So¹n bµi tiÕp tiÕt 2. - C¸c nhãm chuÈn bÞ bµi theo c©u hái th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. TiÕt 26 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Nêu hoàn cảnh ra đời của “bài chiếu cầu hiền” ( Cầu.

(39) * Hoạt động 3. Th¶o luËn nhãm. Nhãm 1. Quan ®iÓm cña nhµ vua về ngời hiền tài nh thế nào?để làm rõ vấn đề đó ,ngời viết dùng hình ảnh nào?Cách nêu vấn đề nh vậy cã t¸c dông g×? Bác Hồ đã có câu nói nào về người hiền tài ? Nhận xét của em. Nhãm 2. Tríc viÖc NguyÔn HuÖ ®em qu©n ra B¾c diÖt TrÞnh, nho sỹ Bắc Hà có thái độ nh thế nào? T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng kÓ trùc tiÕp mµ l¹i dïng c¸ch nãi h×nh ¶nh? NhËn xÐt c¸ch sö dông h×nh ¶nh và hiệu quả đạt đợc ?. Nhóm 3. Triều đình buổi đầu của nền đại định gặp phải những khó kh¨n nµo? T©m tr¹ng cña nhµ vua ra sao qua 2 c©u hái: Hay trÉm Ýt đức…? Hay đang thời đổ nát…?. TiÕp theo ,t¸c gi¶ nªu thªm nh÷ng luận điểm nào?Những luận đó có xác đáng không?nhận xét lập luạn cña t¸c g. Nhãm 4. §êng lèi cÇu hiÒn cña vua Quang Trung lµ g×? Cã bao nhiªu c¸ch tiÕn cö?. hiền chiếu ) của Ngô Thì Nhậm? 3. Bµi míi. III.§äc hiÓu chi tiÕt: 1. PhÇn I: LÝ lÏ vµ tÊm lßng cña vua Qtrung trong chñ tr¬ng cÇu hßa: - Ngêi hiÒn tµi cã mèi quan hÖ víi thiªn tö. + Ngêi hiÒn ph¶i do thiªn tö sö dông. + Không làm nh vậy là trái với đạo trời, trái với quy luật cuộc sống. - T¸c gi¶ vÝ ngêi hiÒn: Nh sao s¸ng trªn trêi. Sao s¸ng ¾t chÇu vÒ ng«i B¾c ThÇn (ng«i vua).  Dùng hình ảnh so sánh:”sao sáng trên trời cao”là tinh hoa tinh túy của đất trêi .Nhng ngêi hiÒn vµ ng«i sao chØ cã thÓ ph¸t huy t¸c dông,táa ¸nh s¸ng nÕu biÕt chiÕu vÒ n«I B¾c thÇn +Hình đó lấy từ sách luận ngữ của Khổng Tử:lấy đức mà cai trị đất nớc,giống nh sao Bắc Đẩu giữ đúng vị trí ,các ngôI sao khác sẽ chầu về >Dùng hình ảnh có tính quy luật,dùng lời KTử để đặt vấn đề có sức thuyết phôc m¹nh sÜ phu B¾c Hµ - C¸ch øng xö cña bËc hiÒn tµi khi T©y S¬n ra B¾c diÖt TrÞnh: + Mai danh ẩn tích bỏ phí tài năng "Trốn tránh việc đời". + Ra lµm quan: sî h·i, im lÆng nh bï nh×n “kh«ng d¸m lªn tiÕng", hoÆc làm việc cầm chừng “đánh mõ, giữ cửa”. + Mét sè ®i tù tö “ra biÓn vµo s«ng”. >Đó là sự thật lịch sử,nhng đáng quý là ở chỗ,nhà vua cho rằng đó là sự bất đắc dĩ,sự nông nổi hoặc nhầm lẫn ,hoặc không thể ứng xử theo cách kh¸c .Nhµvua tá ra khoan thø th«ng c¶m >C¸ch dïng h×nh ¶nh:Võa tÕ nhj ,võa cã tÝnh chÊt phª ph¸n nhÑ ngµng l¹i tá ra ngêi viÕt bµi cã kiÕn thøc s©u réng khiÕn ngêi nghe kh«ng tù ¸I mµ còn nể trọng và tự cời về tháI độ ứng xử của mình  Võa ch©m biÕm nhÑ nhµng võa tá ra ngêi viÕt bµi ChiÕu cã kiÕn thøc s©u réng, cã tµi n¨ng v¨n ch¬ng. *Tâm trạng::“Hay trẫm ít đức không đáng để phò tá chăng?” Hay đang thời đổ nát cha thể ra phụng sự Vơng hầu chăng?” >Nhà vua tự khiêm tốn cho mình ít đức ,mong mỏi sự tha thiết của vua ,sự chân thành và nêu rõ tình đã thay đổi lịch sử đã sang trang,cơ hội để hiền tài rời am ,xuống núi đã tới rồi  Khiến ngời nghe không thể không thay đổi cách sống. Phải ra phục vụ và phục vụ hết lòng cho triều đại mới. *LËp luËn ch¹t chÏ cã lÝ cã t×nh>§Ó thuyÕt phôc sÜ phu B¾c Hµ b»ng c¸c lÝ lÏ: - Tính chất của thời đại: +Trêi cßn tèi t¨m +Buổi đầu đại định -Th¼ng th¾n tù nhËn nhiÒu khiÕm khuyÕt.  Gặp nhiều khó khăn -> đòi hỏi sự trợ giúp của nhiều bậc hiền tài. - Kết thúc đoạn 2: Hỏi mà khẳng định.  Nh©n tµi kh«ng nh÷ng cã mµ cßn cã nhiÒu. VËy t¹i sao “kh«ng cã lÊy mét ngêi tµi danh nµo ra phß gióp cho chÝnh quyÒn buæi ban ®Çu cña trÉm hay sao?. Tãm l¹i: Víi c¸ch sö dông h×nh ¶nh mang ý nghÜa tîng tr¬ng, tõ ng÷ lÊy trong Kinh điển Nho gia, Ngô Thì Nhậm đã cho ngời đọc thấy đợc cách ứng xử của sĩ phu Bắc Hà, tính chất của thời đại và nhu cầu đất nớc lúc bấy giờ. Từ đó thuyết phục ngời nghe phải ra phục vụ hết mình cho triều đại mới. 2Phần II“Chiếu này ban xuống ... Mọi ngời đều biết ”. - §êng lèi cÇu hiÒn: +Tất cả tầng lớp nhân dân từ quan viên lớn nhỏ đến thứ dân trăm họ đều đợc phép dâng sớ tâu bày sự việc. - C¸ch tiÕn cö: Gåm 3 c¸ch: + §îc cÊt nh¾c. + Các quan đợc tiến cử. + D©ng sí tù tiÕn cö.  Tóm lại: Đờng lối cầu hiền: rộng mở, đúng đắn. Biện pháp cầu hiền: cụ thÓ, dÔ thùc hiÖn. - Cuối cùng tác giả kêu gọi ngời có tài đức cố gắng hãy cùng triều đình g¸nh v¸c viÖc níc vµ hëng phóc l©u dµi..

(40) Em rút ra bài học gì qua cách ứng xử của vua Quang Trung đối với người hiền tài ?. III. KÕt luËn. - Néi dung: ThÓ hiÖn tÇm nh×n xa tr«ng réng cña vua Quang Trung. CÇu hiền gần nh là một quy luật tất yếu đối với triều đại mới ra đời. Ngô Thì Nhậm đã nắm vững đợc tầm chiến lợc cầu hiền của vua Quang Trung và thể hiện một cách xuất sắc t tởng đó. - NghÖ thuËt: LËp luËn chÆt chÏ, cã t×nh cã lý, lêi v¨n mÒm máng ®Çy søc thuyÕt phôc. III. Ghi nhí. - SGK. * Hoạt động 4. Cñng cè kiÕn thøc. - Qua bài chiếu em thấy vua Quang Trung là người như thế nào? Tài năng viết văn của Ngô Thì Nhậm? 4.Dặn dò - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. ....................................................................................................... Ngµy so¹n: 20 / 9 / 2015 TiÕt 27 .. §äc thªm: Xin lËp khoa luËt ( TrÝch: TÕ cÊp b¸t ®iÒu ) - Nguyễn Trờng Tộ A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS hiểu tầm nhìn xa trông rộng và sự tiến bộ về vai trò của pháp luật đối với việc đảm bảo và phát triển của nhµ níc ph¸p quyÒn, tu©n thñ luËt ph¸p. - Thấy đợc giá trị lập luận chặt chẽ, thuyết phục và tấm lòng trung thực của tác giả đối với dân với nớc. - Kỹ năng sống: Giáo dục ý thức học tập theo đúng qui định và sống theo đúng luật pháp. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK – SGV- chuẩn kiến thức v¨n 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm. - Định hớng tìm hiểu nội dung văn bản qua hệ thống câu hỏi bằng hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra 15phut:Chỉ ra và phân tích giá trị thẩm mĩ trong đoạn văn sau :” Trước đây thời thế suy vi , Trung châu gặp nhiều biến cố , kẻ sĩ phải ở ẩn trong ngòi khe , trốn tránh việc đời , những bậc tinh anh trong triều đường phải kiêng dè không dám lên tiếng . Cũng có kẻ gõ mõ canh cửa, cũng có kẻ ra biển vào sông , chết đuối trên cạn mà không biết , dường như muốn lẩn tránh suốt đời “ ( Chiếu cầu hiền – Cầu hiền chiếu ) của Ngô Thì Nhậm. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. Hớng dẫn đọc hiểu khái quát. Học sinh đọc tiểu dẫn SGK. 1. T¸c gi¶. - PhÇn tiÓu dÉn SGK tr×nh bµy nh÷ng néi - N¨m sinh, n¨m mÊt. dung chÝnh nµo? - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp thơ văn. - T¸c phÈm tiªu biÓu. 2. Giíi thiÖu: "Xin lËp khoa luËt". 3. Gi¶i thÝch tõ khã - Chó thÝch SGK. 4. ThÓ lo¹i vµ bè côc. - Điều trần: Thể văn nghị luật chính trị - xã hội, trình bày vấn đề theo tõng ®iÒu, tõng môc. - Theo em văn bản đợc chia làm mấy - Bố cục: 3 phần. phÇn? Néi dung tõng phÇn? + Phần 1: Vai trò và tác dụng của luật pháp đối với xã hội. + Phần 2: Mối quan hệ giữa luật pháp với đạo Nho, văn chơng nghệ thuËt. + Phần 3: Mối quan hệ giữa luật pháp với đạo đức. * Hoạt động 2. II. §Þnh híng néi dung vµ nghÖ thuËt..

(41) Hớng dẫn HS đọc văn bản. Th¶o luËn nhãm. GV định hớng nội dung nghệ thuật qua hÖ thèng c©u hái SGK? Nhãm 1. Theo NguyÔn Trêng Té, luËt bao gồm những lĩnh vực nào? Ông đã giíi thiÖu viÖc thùc hµnh luËt ph¸p ë c¸c níc ph¬ng T©y ra sao?. C©u 1. - LuËt bao gåm nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau: KØ c¬ng, uy quyÒn, chÝnh lÖnh, tam c¬ng ngò thêng... - ViÖc thùc hµnh luËt ph¸p ë c¸c níc ph¬ng T©y rÊt c«ng b»ng, nghiêm minh. Không có ai (kể cả vua chúa) đợc đứng ngoài, đứng trªn luËt ph¸p. Nhµ níc x· héi vËn hµnh vµ ph¸t triÓn b»ng luËt pháp. mọi sự thởng phạt đều dựa trên luật pháp. Đó là những nhà nớc pháp quyền.. Nhãm 2. T¸c gi¶ chñ tr¬ng vua, quan vµ dân phải có thái độ nh thế nào trớc lụât Câu 2. ph¸p? V× sao «ng l¹i chñ tr¬ng nh vËy? - Tác giả chủ trơng vua, quan, dân, đều phải có thái độ tôn trọng và thực hiện nghiêm chỉnh, không đợc vi phạm, làm trái luật pháp. Chủ Nhóm 3. Theo Nguyễn Tờng Tộ, Nho học trơng nh vậy mới bảo đảm sự công bằng xã hội. truyÒn thèng cã t«n träng ph¸p luËt C©u 3. kh«ng? - Theo t¸c gi¶ Nho häc kh«ng cã truyÒn thèng t«n träng luËt ph¸p v× chØ nãi su«ng trªn giÊy, lµm tèt ch¼ng ai khen, lµm dë ch¼ng ai chª. Nhãm 4. T¸c gi¶ quan niÖm nh thÕ nµo vÒ §Õn Khæng Tö còng c«ng nhËn ®iÒu nµy. mối quan hệ giữa đạo đức và luật pháp? C©u 4. - Quan hệ giữa đạo đức và luật pháp là ở chỗ thống nhất giã đúng luật và đạo đức. Công bằng, luật pháp là đạo đức. Đạo đức lớn nhất Ph¸t vÊn tù do. là chí công vô t. Trái luật cũng đồng nghĩa với trái đạo đức. - Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái Câu 5. niệm đạo đức, văn chơng có tác dụng gì - Việc nhắc đến Khổng Tử và các khái niệm đạo đức, văn chơng có đối với nghệ thuật biện luận trong đoạn tác dụng làm cho nghệ thuật biện luận tác động đến t duy và tâm lí trÝch các nhà Nho, chính Khổng Tử đã nhận ra cái hạn chế, chủ quan và không tởng của giáo lí, đạo đức, nghệ thuật nếu không có pháp luật làm nền tảng, để họ nhận thức rõ vấn đề quan trọng của luật pháp. 4. Cñng cè, luyÖn tËp. HS trao đổi cặp và cho biết suy nghĩ của mình. - T×m hiÓu vµ nhËn xÐt vÒ t×nh h×nh thùc hiÖn luËt ph¸p ë níc ta hiÖn nay trªn mét lÜnh vùc mµ em biÕt? ( An toµn giao th«ng; VÖ sinh m«i trêng.) . Bài học cho bản thân? 5. Híng dÉn vÒ nhµ.- N¾m néi dung bµi häc.- §äc l¹i v¨n b¶n. E. Rót kinh nghiÖm: - Đọc hiểu theo đặc trưng thể loại . - Tài năng viết văn nghị luận, tấm lòng yêu nước của tác giả ---------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 22 / 9 / 2015 TiÕt 28 THCHD:. Thùc hµnh vÒ nghÜa cña tõ trong sö dông.. A. Mục tiêu cần đạt. - N©ng cao nhËn thøc vÒ nghÜa cña tõ trong sö dông. - Cã thÓ sö dông tõ theo c¸c nghÜa kh¸c nhau vµ biÕt lÜnh héi tõ víi c¸c nghÜa kh¸c nhau. - Kỹ năng sống : + Có kỹ năng sử dụng từ theo các nghĩa chuyển khác nhau , kỹ năng lựa chọn từ đồng nghĩa cho thích hợp + Gi¸o dôc lßng yªu quÝ vèn tõ vµ biÕt gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV – Chuẩn kiến thức v¨n 11 C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, thuyết trình và so sánh, kết hợp nêu vấn đề qua hình thức trao đổi, thảo luận nhãm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Nội dung và nghệ thuật chính của văn bản “ Xin l ập khoa luật “ của Nguyễn Trường Tộ 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt.

(42) * Hoạt động 1. 1. Kh¶o s¸t bµi tËp. Trao đổi và thảo luận nhóm. GV tæng kÕt, thèng nhÊt lêi gi¶i chung, nhÊn m¹nh kiÕn thøc vµ kü n¨ng chñ yÕu. Yêu cầu đại diện nhóm trình bày lời gi¶i b»ng giÊy trong, chiÕu qua m¸y chiÕu h¾t Bµi tËp 1. Nhãm 1. Bµi tËp 1. a/ L¸ vµng tríc giã khÏ ®a vÌo. + L¸: NghÜa gèc, chØ bé phËn cña c©y, thêng ë trªn ngän hay cµnh, thêng cã mµu xanh, h×nh d¸ng máng, dÑt. b/ Từ lá đợc dùng theo nhiều nghĩa khác nhau: + ChØ bé phËn c¬ thÓ. + ChØ vËt b»ng giÊy. + ChØ vËt b»ng v¶i. + ChØ vËt b»ng tre, nøa, gç. +ChØ kim lo¹i. Nhãm 2. Bµi tËp 2. Bµi tËp 2. - §Æt c©u víi mçi tõ chØ bé phËn c¬ thÓ con ngêi; MÆt, miÖng, lìi, ®Çu, tay, ch©n, tim... Bµi tËp 3. Nhãm 3. Bµi tËp 3. - T×m c¸c tõ cã nghÜa gèc chØ vÞ gi¸c cã kh¶ n¨ng chuyÓn nghÜa thµnh chỉ đặc điểm của âm thanh, chỉ tính chất của tình cảm, cảm xúc. + ¢m thanh lêi nãi: Ngät, chua ch¸t, mÆn nång. + Tình cảm cảm xúc: Cay đắng, bùi tai, êm ái... Bµi tËp 4. Nhãm 4. Bµi tËp 4. - Từ đồng nghĩa với từ cậy, chịu trong câu thơ: CËy em em cã chÞu lêi . Ngåi lªn cho chÞ l¹y råi sÏ tha. + Nhê + NhËn + Nghe + V©ng  §¸nh gi¸ viÖc lùa chän tõ chÝnh x¸c nhÊt. * Hoạt động 2. Trao đổi cặp. 2. Thùc hµnh chän tõ ®iÒn khuyÕt. Gäi HS ch÷a bµi tËp. Tr×nh chiÕu h¾t. GV chuÈn x¸c kiÕn - Bµi tËp 5, SGK. thøc. * Hoạt động 3. 3. KÕt luËn. Em rót ra kÕt luËngi th«ng qua hÖ - C¸c tõ kh¸c nhau, cã h×nh thøc ©m thanh kh¸c nhau, nhng nghÜa c¬ thèng bµi tËp?. b¶n gièng nhau, chØ kh¸c biÖt vÒ ph¹m vi sö dông hoÆc kh¸c biÖt vÒ s¾c th¸i biÓu c¶m tu tõ. Khi sö dông cÇn cã sù lùa chän tõ thÝch hîp vÒ nghĩa, về thái độ tình cảm và phù hợp với ngữ cảnh. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - TËp luyÖn víi c¸ch dïng tõ vµ thay thÕ tõ trong mét v¨n c¶nh cô thÓ. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: Ngoài các bài tập trong SGKGV nên đưa thêm các ví dụ trong quả trình sử dụng ngôn ngữ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n: 25/ 9 / 2015. TiÕt 29+30. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam. A. Mục tiêu cần đạt. - Hệ thống hóa kiến thức cơ bản về văn học trung đại Việt Nam đã học trong chơng trình Ngữ văn 11. +Kỹ năng sống : - Rèn kỹ năng tổng hợp kiến thức, phân tích theo từng cấp độ, từ đó có kinh nghiệm học tập bộ môn tốt hơn. - Biết tự đánh giá kiến thức về văn học trung đại và phơng pháp ôn tập của bản thân - có thái độ học tập bộ môn tốt h¬n..

(43) B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV – Chuẩn kiến thức v¨n 11. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, phân tích, và so sánh, kết hợp nêu vấn đề. - GV định hớng. HS ôn tập theo hệ thống câu hỏi SGK qua hình thức trao đổi, thảo luận nhóm. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n v¨n, viÖc chuÈn bÞ bµi «n tËp ë nhµ cña HS. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt I. HÖ thèng ch¬ng tr×nh VHT§ trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 11. TiÕt 29 * Hoạt động 1. STT Tªn t¸c gi¶ Tªn t¸c phÈm ThÓ lo¹i KiÓm tra kh¶ n¨ng hÖ thèng chVµo phñ chóa TrÞnh( TrÝch ơng trình VHTĐ đã học trong 1 Lª H÷u Tr¸c Thîng kinh kÝ sù) -KÝ sù ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp 11. 2 Hå Xu©n H¬ng Tù t×nh (bµi 2) -Th¬ TNBC§L C©u c¸ mïa thu -Th¬ TNBC§L - Chúng ta đã đợc học những tác phẩm nào( kể cả đọc thêm) 3 NguyÔn KhuyÕn §äc thªm: Khãc D¬ng -Th¬ lôc b¸t trong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n líp Khuª. 11? Th¬ng vî Th¬ 4 TrÇn TÕ X¬ng §äc thªm: VÞnh khoa thi TNBC§L. H¬ng. 5 6 7. NguyÔn C«ng Trø Cao B¸ Qu¸t NguyÔn §×nh ChiÓu. Bµi ca ngÊt ngëng Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t LÏ ghÐt th¬ng ( TrÝch Lôc V©n Tiªn) V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. §äc thªm; Ch¹y giÆc.. H¸t nãi Ca hµnh -Th¬ lôc b¸t. -V¨n tÕ. -TNBC§L. §äc thªm:Bµi ca phong c¶nh H¬ng S¬n Ca trï ChiÕu cÇu hiÒn ThÓ chiÕu §äc thªm: Xin lËp khoa 10 NguyÔn Trêng Té luËt §iÒu trÇn. ( TrÝch TÕ cÊp b¸t ®iÒu) Tèng 05: §äc thªm sè: 10 t¸c gi¶ 09 thÓ lo¹i 09: §äc v¨n 14 t¸c phÈm. - Nh×n vµo b¶ng thèng kª, em  Phong phó vÒ néi dung, ®a d¹ng vÒ thÓ lo¹i. h·y nhËn xÐt vÒ sè lîng t¸c phÈm vµ thÓ lo¹i VHT§ mµ em đợc học trong 07 tuần? II. ¤n tËp vÒ néi dung VHT§. *Hoạt động 2. Th¶o luËn nhãm theo c©u hái C©u1. - Nội dung yêu nớc: Yêu thiên nhiên đất nớc, niềm tự hào dân tộc, lòng căm SGK. thù giặc, ý chí bất khuất chiến đấu và chiến thắng giặc ngoại xâm.. Nhãm 3. Nhắc lại những biểu hiện chủ - Nội dung nhân đạo: Khát khao tự do, tình yêu, hạnh phúc, cảm thông với số yÕu cña néi dung yªu níc vµ phËn ngêi phô n÷... nhân đạo của VHTĐ? Điểm mới  Điểm mới trong từng nội dung qua các tác phẩm và đoạn trích: trong tõng néi dung qua c¸c t¸c + Néi dung yªu níc: mang ©m hëng bi tr¸ng trong th¬ v¨n NguyÔn §×nh phÈm vµ ®o¹n trÝch? Chiểu - vì nó phản ánh một thời khổ nhục nhng vĩ đại. + T tởng canh tân đất nớc: Đề cao vai trò của luạt pháp - nhà nớc pháp quyÒn: Xin lËp khoa luËt cña NguyÒn Ttrêng Té. + Vai trò của ngời trí thức - bậc hiền tài đối với sự phát triển của đất nớc: ChiÕu cÇu hiÒn cña Ng« Th× NhËm. 8 9. Chu M¹nh Trinh Ng« Th× NhËm.

(44) Nhãm 4. BiÓu hiÖn phong phó cña néi dung nhân đạo trong giai đoạn nµy?. ; Nhãm 1. Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung nhân đạo?. Nhãm 2. Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung c¸c t¸c phÈm vµ ®o¹n trÝch bªn lµ g×?. *Hoạt động 3. Trao đổi cặp. Đại diện từng cặp tr¶ lêi c©u hái. - §o¹n trÝch Vµo phñ chóa TrÞnh mang gi¸ trÞ ph¶n ¸nh vµ phª ph¸n hiÖn thùc nh thÕ nµo? - Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt th¬ v¨n NguyÔn §×nh ChiÓu?. - Vẻ đẹp bi tráng và bất tử về ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ trong V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc?. C©u 2. - Chủ nghĩa nhân đạo xuất hiện thành một trào lu bởi: Những tác phẩm mang nội dung nhân đạo xuất hiện nhiều, liên tiếp với nhiều tác phẩm có giá trị lín: TruyÖn KiÒu, Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m, th¬ Hå Xu©n H¬ng... - Biểu hiện của nội dung nhân đạo: + Thơng cảm trớc bi kịch và đồng cảm với khát vọng của con ngời. +Khẳng định, đề cao tài năng, nhân phẩm con ngời. +Lên án, tố cáo những thế lực tàn bạo chà đạp lên con ngời. +Đề cao truyền thống đạo lý, nhân nghĩa của dân tộc. - Cảm hứng nhân đạo có những biểu hiện mới: + Híng vµo quyÒn sèng cña con ngêi - con ngêi trÇn thÕ( TruyÖn KiÒu, th¬ Hå Xu©n H¬ng) + ý thøc vÒ c¸ nh©n ®Ëm nÐt h¬n: QuyÒn sèng, h¹nh phóc, tµi n¨ng, t×nh yªu...( Tù t×nh, Bµi ca ngÊt ngëng, Bµi ca ng¾n ®i trªn b·i c¸t...) - Trong 3 nội dung nhân đạo: + Đề cao truyền thống đạo lí. + Khẳng định con ngời cá nhân. + Khẳng định quyền sống con ngời: Quan trọng nhất - xuyên suốt các tác phÈm giai ®o¹n nµy. - Vấn đề cơ bản nhất trong nội dung các tác phẩm, đoạn trích sau: Tªn t¸c phÈm Néi dung. TruyÖn KiÒu QuyÒn sèng con ngêi. Chinh phô ng©m QuyÒn sèng vµ h¹nh phóc cña con ngêi trong chiÕn tranh. Th¬ Hå Xu©n H¬ng QuyÒn sèng, t×nh yªu, h¹nh phóc cña ngêi phô n÷. TrÝch ®o¹n: TruyÖn Bài ca đạo đức, nhân nghĩa.Ca ngợi con ngời lý tLục Vân Tiên ëng trung, hiÕu , tiÕt, nghÜa. Một quan niệm,một lối sống - đề cao cái tôi cá Bµi ca ngÊt ngëng. nhân: Sống tự do, khoáng đạt, sang trọng. Khãc D¬ng Khuª. Ca ngîi t×nh b¹n chung thñy, keo s¬n, g¾n bã. Bài ca về đạo lý vợ chồng. Châm biếm thói đời Th¬ng vî ®en b¹c. C©u 3. Gi¸ trÞ ph¶n ¸nh vµ phª ph¸n hiÖn thùc cña ®o¹n trÝch Vµo phñ chóa TrÞnh( TrÝch: Thîng kinh kÝ sù - Lª H÷u Tr¸c). - Đoạn trích là bức tranh chân thực về cuộc sống nơi phủ chúa, đợc khắc họa ë hai ph¬ng diÖn: + Cuéc sèng th©m nghiªm xa hoa, giµu sang. + Cuéc sèng thiÕu sinh khÝ, yÕu ít.  Mét thÕ giíi riªng ®Çy quyÒn uy: Nh÷ng tiÕng qu¸t th¸o, truyÒn lÖnh, nh÷ng tiÕng d¹ ran, nh÷ng con ngêi oai vÖ, nh÷ng con ngêi khóm nóm, sî sÖt...cã nhiều cửa gác, mọi việc đều có quan truyền lệnh, chỉ dẫn. Thầy thuốc vào kh¸m bÖnh ph¶i chê, nÝn thë, khóm nóm, l¹y t¹. Phủ chúa là nơi xa hoa, giàu sang vô cùng: từ nơi ở đến tiện nghi, từ vật dụng đến đồ ăn thức uống...nhng thiếu sinh khí, âm u. Thiếu sự sống, sức sèng.  Ngòi bút tả thực điềm đạm, kín đáo nhng lạnh lùng, thờ ơ, thậm chí coi thờng của tác giả sự phê phán sâu sắc của Hải Thợng Lãn Ông. C©u 4. - Giá trị nội dung thơ văn Nguyễn Đình Chiểu: Đề cao đạo lí nhân nghĩa, yêu níc chèng giÆc ngo¹i x©m. - Giá trị nghệ thuật: Tính chất đạo đức - trữ tình. Màu sắc Nam Bộ qua ngôn ng÷, h×nh tîng nghÖ thuËt. - Vẻ đẹp bi tráng và bất tử của hình tợng ngời nông dân - nghĩa sĩ trong Văn tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc: + Bi: Gîi lªn qua cuéc sèng vÊt v¶, lam lò. Nçi ®au buån, th¬ng tiÕc tríc sù mÊt m¸t, hi sinh vµ tiÕng khãc ®au th¬ng cña ngêi cßn sèng. + Tráng: Lòng căm thù giặc, lòng yêu nớc, hành động quả cảm, anh hùng cña nghÜa sÜ.  T¹o nªn tiÕng khãc lín lao,cao c¶.  Tríc NguyÔn §×nh ChiÓu, VHVN cha cã h×nh tîng nghÖ thuËt nµo nh thÕ. Sau NguyÔn §×nh ChiÓu rÊt l©u còng cha cã mét h×nh tîng nghÖ thuËt nµo nh thế. Vì vậy lần đầu tiên trong VHDT có một tợng đài bi tráng và bất tử về ngêi n«ng d©n nghÜa sÜ..

(45) 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m hÖ thèng néi dung bµi «n tËp. - So¹n tiÕp c©u hái «n tËp, giê sau «n tËp tiÕt 2. - §äc vµ n¾m néi dung v¨n b¶n qua c¸c tiÕt häc. ............................................................................................................................... TiÕt 30. Ôn tập văn học trung đại Việt Nam ( Tiết 2 ). 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. III. ¤n tËp vÒ ph¬ng ph¸p. HS điền vào bảng hệ thống theo định 1. Một số đặc điểm quan trọng và cơ bản về thi pháp ( đặc điểm nghệ híng cña GV. thuËt) cña VHT§ VN. §Æc®iÓmthiph¸p Néi dung biÓu hiÖn. T duy Theo kiÓu mÉu, c«ng thøc, h×nh ¶nh íc lÖ, tîng trng, nghÖ thuËt Hớng về cái đẹp trong quá khứ, thiên về cái tao nhã, Quan niÖm thÈm cao c¶, a sö dông ®iÓn tÝch, ®iÓn cè, thi liÖu, thi liÖu mÜ H¸n häc. Bót ph¸p Thiªn vÒ íc lÖ, tîng trng, gîi nhiÒu h¬n t¶. Ký sù, th¬ TNBC§L, lôc b¸t, h¸t nãi, ca trï, v¨n tÕ, ThÓ lo¹i ca hµnh, chiÕu, ®iÒu trÇn. * Hoạt động 2. 2. Minh chøng mét sè s¸ng t¹o ph¸ c¸ch trong quy ph¹m, íc lÖ. Trao đổi cặp. Đại diện trình bày. - Th¬ NguyÔn KhuyÕn, th¬ Hå Xu©nH¬ng. + Hình thức: Thơ Nôm đờng luật TNBC. + Sáng tạo: Thi đề, hình ảnh, từ ngữ, tính ớc lệ. - V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc: §¶m b¶o nghiªm ngÆt thÓ lo¹i v¨n tÕ, nhng mang tinh thần thời đại, mang tính hiện đại, vợt hơn hẳn những bài văn tế - Nªu tªn t¸c phÈm VHT§ g¾n liÒn th«ng thêng. víi tªn thÓ lo¹i v¨n häc? - Thîng kinh kÝ sù. Bµi ca ngÊt ngëng. V¨n tÐ nghÜa sÜ CÇn Giuéc. Sa hµnh ®o¶n ca. ChiÕu cÇu hiÒn. TÕ cÊp b¸t ®iÒu. * Hoạt động 3. 3. LuyÖn tËp. Híng dÉn HS luyÖn tËp trªn líp b»n 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m hÖ thèng néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: GV phải biết chọn kiến thức để ôn tập ...................................................................................................

(46) Ngµy so¹n: 1/ 10 / 2015. TiÕt 31. Tr¶ bµi viÕt sè 2. A. Môc tiªu bµi häc. - Chữa nội dung: Giúp HS hiểu đề và cách trình bày một bài văn - Chữa lỗi câu và diễn đạt: Giúp HS khắc phục đợc một số lỗi cơ bản, từ đó biết sửa chữa và viết văn tốt hơn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi, thảo luận. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. B. Bảng mô tả các mức độ đánh giá chủ đề Thơ trung đại nửa sau thế kỉ XIX. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng. Vận dụng thấp - Xác định - Nhận diện được - Biết cách lập dàn ý. dạng đề: phương thức biểu đạt - Hình thành các luận điểm cho bài viết NLVH và của văn bản. - Cần sử dụng những - Viết được đoạn văn mở NLXH đơn vị kiến thức nào bài, kết bài, các đoạn triển - Phạm vi vấn trong các bài thơ đã khai ý ở thân bài đề: Thơ trung học để làm sáng tỏ - Chọn ý để triển khai thành đại nửa sau vấn đề? đoạn văn hoàn chỉnh.. Vận dụng cao - Hoàn thành bài viết: chặt chẽ, thuyết phục, sáng tạo… - Có những phát hiện về thơ trung đại sau thế kỉ 19.. thế kỉ XIX. - Nội dung nghị luận là: Thơ trung đại nửa sau thế kỉ XIX. C. Xây dựng ma trận đề kiểm tra Mức độ. Vận dụng Nhận biết. Chủ đề. Thông hiểu. Thấp. I. Đọc hiểu Phát hiện được Nêu nội dung Hiểu hình thức xuất xư, tác giả chính của đoạn nghệ thuật được của đoạn trích. trích sử dụng trong văn bản. Cao. Tổng số.

(47) Số câu Số điểm Tỷ lệ II. văn. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. Làm. 1 3.0 30% Vdụng kiến thức Đ-H và kĩ năng tạo lập VB để viết bài NL về một nh.vật VH và kết hợp với vđ XH. Số câu Số điểm. 1 7.0. Tỷ lệ. 70%. Tổng câu Tổng điểm Tỷ lệ. số 1 số 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 7.0 70%. 4 10.0 100%. D. ĐỀ KIỂM TRA (Thời gian làm bài 90 phút) Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Bác Dương thôi đã thôi rồi Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta 4. Xác định xuất xứ, tác giả của hai câu thơ trên. 5. Nội dung chủ yếu của hai câu thơ là gì? 6. Phân tích vai trò của các từ: thôi, man mác, ngậm ngùi. Phần II. Làm văn (7.0 điểm) Phân tích hình ảnh bà Tú trong bài thơ Thương vợ (Trần Tế Xương). Qua đó bộc lộ suy nghĩ của anh (chị) về vai trò của người phụ nữ trong xã hội ngày nay. E. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Câu 1: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: -. Mã 2: Học sinh chỉ ra được: xuất xứ: bài thơ Khóc Dương Khuê, tác giả Nguyễn Khuyến. -. Mức không đầy đủ:.

(48) - Mã 1: Chỉ trả lời được xuất xứ hoặc tác giả -. Mức không tính điểm:. Mã 0: Không có câu trả lời Câu 2: 1.0 điểm -. Mức đầy đủ:. Mã 2: Học sinh nêu đúng, đầy đủ nội dung: giới thiệu về cái chết; thể hiện nỗi đau đớn, xót xa, tiếc nuối của tác giả - Mức không đầy đủ: Mã 1: Câu trả lời chưa nêu đầy đủ nội dung - Mức không tính điểm: Mã 0: Không có câu trả lời Câu 3: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: Mã 2: Nêu được đầy đủ: l Từ l. thôi: vừ diễn tả cái chết của DK vừa thể hiện sự tiếc thương, hụt hẫng. Từ man mác, ngậm ngùi: vừa diễn tả ngoại cảnh vừa thể hiện tâm cảnh(nỗi buồn đau lan tỏa, thấm sâu vào. cảnh vật; những suy ngẫm, trải nghiệm của nhà thơ về cái chết, sự mất còn, tình bạn… Mức không đầy đủ: Mã 1: Không trả lời trọn vẹn cả 2 ý - Mức không tính điểm: Mã 0: Không có câu trả lời Phần II. Làm văn 3. Yêu cầu về kĩ năng - Biết cách làm văn nghị luận văn học kết hợp với nghị luận xã hội - Vận dụng tốt các thao tác lập luận - Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Khuyến khích những bài viết sáng tạo. 4. Yêu cầu về kiến thức. 1.Giới thiệu khái quát: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm và hình ảnh bà Tú 2. Nêu cảm nhận về hình ảnh bà Tú - Là một phụ nữ đầy vất vả, khổ cực để lo toan cho cuộc sống gia đình ( Phân tích từ quanh năm, thủ pháp đảo ngữ, hình ảnh thân cò… )..

(49) - Bà Tú mang những phẩm chất truyền thống của người phụ nữ Việt Nam: đảm đang, chịu thương chịu khó, giàu đức hi sinh… 3. Suy nghĩ gì về vai trò của người phụ nữ trong xã hội ngày nay: đối với bản thân, gia đình, xã hội. 4. Kết luận - Đánh giá về hình ảnh bà Tú và thành công của tác giả trong xây dựng nhân vật. - Thái độ, tình cảm tác giả gửi gắm qua bà Tú. Thang điểm: - Điểm 6-7: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi diễn đạt không đáng kể. - Điểm 4-5: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu, có thể thiếu ý hoặc mắc một vài lỗi về diễn đạt. - Điểm 2-3: Bài sơ sài, thiếu ý hoặc còn lúng túng trong triển khai vấn đề. - Điểm 1: Bài viết quá sơ sài, có quá nhiều sai sót, không hiểu rõ và không biết triển khai vấn đề. - Điểm 0: Không làm bài hoặc lạc đề hoàn toàn. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Kh¾c phôc lçi bµi lµm. ViÕt l¹i bµi v¨n ( nÕu cã ®iÒu kiÖn). - Rèn kỹ năng để viết bài văn số 3( nghị luận văn học) tốt hơn. -So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: Khi trả bài phải chữa lỗi cho HS ............................................................................................ Ngµy so¹n: 2/ 10 / 2015. TiÕt 32. Thao t¸c lËp luËn so s¸nh..

(50) A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc vai trò, mục đích và yêu cầu của lập luận so sánh trong bài văn nghị luận nói riêng và trong giao tiếp hµng ngµy nãi chung. - Kỹ năng sống :RÌn kü n¨ng vËn dông so s¸nh vµo viÖc viÕt mét ®o¹n v¨n, bµi v¨n nghÞ luËn. Biết cách vận dụng thao tác lập luận so sánh khi trình bày một vấn đề . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK – SGV- Chuẩn kiến thức văn 11 - Gi¸o ¸n.. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Không 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. * Hoạt động 1. Nh¾c l¹i kiÕn thøc cò.. Yêu cầu cần đạt.. 1. Kh¸i niÖm so s¸nh. - So sánh là đối chiếu 2 sự vật, hiện tợng, để thấy đợc sự giống và kh¸c nhau gi÷a 2 sù vËt, hiÖn tîng Êy. - Thế nào là so sánh? Trong cuộc sống - Có 2 kiểu so sánh: Tơng đồng ( chỉ ra những nét giống nhau) và tchúng ta hay dùng so sánh không? So ơng phản (chỉ ra những nét khác nhau). sánh để làm gì? * Hoạt động 2. 2. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận so sánh. Híng dÉn HS lµm bµi tËp vµ tr¶ lêi c©u 1.1. Kh¶o s¸t bµi tËp. hỏi SGK bằng trao đổi thảo luận nhóm. Câu1. Đối tợng đợc so sánh: Bài văn Chiêu hồn. Đối tợng so sánh: Nhãm 1. §äc ®o¹n trÝch vµ tr¶ lêi: §èi Chinh phô ng©m, Cung o¸n ng©m khóc, TruyÖn KiÒu. tợng đợc so sánh và đối tợng so sánh là C©u 2. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau. g×? Nhãm 2. §iÓm gièng vµ kh¸c nhau gi÷a + Gièng: §Òu bµn vÒ con ngêi. đối tợng đợc so sánh và đối tợng so + Khác: Chinh phụ ngâm, Cung oán ngâm khúc, Truyện Kiều đều bµn vÒ con ngêi ë câi sèng, v¨n Chiªu hån bµn vÒ con ngêi ë câi s¸nh. chÕt. Câu 3. Mục đích so sánh trong đoạn trích. Nhóm 3. Phân tích mục đích so sánh - Nhằm làm sáng tỏ, vững chắc hơn lập luận của mình. Qua so sánh ngời đọc thấy cụ thể hơn, sinh động hơn ý của tác giả. trong ®o¹n trÝch? 2.2 . KÕt luËn. - Mục đích của so sánh là làm sáng rõ đối tợng đang nghiên cứu Nhóm 4. Mục đích và yêu cầu của thao trong tơng quan với đối tợng khác. - Yêu cầu của so sánh: Khi so sánh phải đặt các đối tợng vào cùng t¸c so s¸nh? một bình diện, đánh giá trên cùng một tiêu chí mới thấy đợc sự giống và khác nhau giữa chúng, đồng thời phải nêu rõ ý kiến của ngêi viÕt. 3. C¸ch so s¸nh. - Câu 1. Nguyễn Tuân so sánh quan niệm "soi đờng" của Ngô Tất * Hoạt động 3. HS đọc mục II trong SGK và trả lời câu Tố với những quan niệm sau: + Quan niÖm cña nh÷ng ngêi chñ tr¬ng" c¶i l¬ng h¬ng Èm" cho hái theo cÆp. - Nguyễn Tuân so sánh quan niệm "soi rằng chỉ cần bài trừ hủ tục là đời sống nông dân sẽ đợc nâng cao. đờng" của Ngô Tất Tố với những quan + Quan niệm của những ngời hoài cổ cho rằngchỉ cần trở về với đời sống thuần phác, trong sạch nh ngày xa là đời sống của những ngời niÖm nµo? nông dân sẽ đợc cải thiện. - C©u 2. C¨n cø so s¸nh: Dùa vµo sù ph¸t triÓn tÝnh c¸ch cña c¸c nhân vật trong "Tắt đèn", với các nhân vật khác trong một số tác phẩm cùng viết về đề tài nông thôn thời kì ấy- nhng viết theo chủ tr- Căn cứ để so sánh là gì? ¬ng c¶i l¬ng h¬ng Èm hoÆc ng ng tiÒu tiÒu canh canh môc môc. - Câu 3. Mục đích của so sánh: Chỉ ra ảo tởng của hai quan niệm trên để làm nổi bật cái đúng của Ngô Tất Tố: Ngời nông dân phải đứng lên chống lại kẻ bóc lột mình, áp bức mình. 4. Ghi nhí..

(51) - Mục đích của so sánh là gì?. - SGK. * Hoạt động 4. HS đọc ghi nhớ SGK. Thảo luận : Khi làm văn các em thường sử dụng thao tác lập luận so sánh không? Hiệu quả ? 4. LuyÖn tËp. - Bµi tËp SGK. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - TriÓn khai phÇn bµi tËp cßn l¹i. E. Rót kinh nghiÖm: Khi dạy bài này GV phải liên hệ với các bài viết của HS , đặc biệt là bài viếtsố 2 ----------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:2/10/2015 TiÕt 33+34.. Kh¸i qu¸t v¨n häc ViÖt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945.. A. Môc tiªu bµi häc. Gióp häc sinh: - Thấy được diện mạo nền văn học mới : Hiện đại , tốc độ phát triển , sự phân hoá sâu sắc . -Có cách nhìn khách quan , biện chứng về một thời kỳ văn học mới - Biết cách so sánh đặc thù nghệ thuật của văn học thời kỳ này với văn học trung đại . -Kỹ năng sống : +Giao tiếp : Trình bày ,trao đổi về đặc điểm cơ bản , những thành tựu của văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ XX- cách mạng tháng tám 1945. + Tư duy sáng tạo : Biết cách phân tích ,tổng hợp , đánh giá một thời kỳ văn học . + Tự nhận thức : Yêu mến và tựu hào về nền văn học dân tộc . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV – Chuẩn kiến thức v¨n 11. - Gi¸o ¸n.. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, nêu vấn đề, phân tích và minh họa. - Kết hợp trao đổi, thảo luận nhóm.. - TÝch hîp ph©n m«n: Lµm v¨n. TiÕng viÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n bµi. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS TiÕt 33 * Hoạt động 1. HS đọc thầm từ trang 82-87, nêu đặc điểm cơ bản của VHVN tõ XX- CM8/45. - Em hiểu thế nào là hiện đại hãa?. Yêu cầu cần đạt. I. Đặc điểm cơ bản của văn học Việt Nam từ đầu thế kỷ XX đến cách mạng th¸ng T¸m n¨m 1945. 1. Văn học đổi mới theo hớng hiện đại hóa. - Khái niệm hiện đại hoá: đợc hiểu là quá trình làm cho văn học thoát ra khỏi hệ thống thi pháp VHTĐ và đổi mới theo hình thức của văn học phơng T©y, cã thÓ héi nhËp víi nÒn v¨n häc trªn thÕ giíi. - Nội dung hiện đại hóa văn học diễn ra trên mọi mặt, ở nhiều phơng diện: + Thay đổi quan niệm về văn học; văn chơng chở đạo -> văn chơng là một hoạt động nghệ thuật, đi tìm và sáng tạo cái đẹp, nhận thức và khám cuộc sèng. + Chñ thÓ s¸ng t¹o: Tõ nhµ nho -> nhµ v¨n nghÖ sÜ mang tÝnh chuyªn nghiÖp + C«ng chóng v¨n häc:TÇng líp nho sÜ->tÇng líp thÞ d©n..

(52) + Xây dựng nền văn xuôi TiếngViệt: Hiện đại hóa thể loại văn học; Xuất hiÖn nhiÒu thÓ lo¹i míi; Phãng sù, KÞch, phª b×nh.  Vì vậy hiện đại hóa VH là một đòi hỏi tất yếu, khách quan của VH dân tộc trong thời đại mới. - GV híng dÉn HS dùa vµo SGK tr¶ lêi lÇn lît c¸c c©u hái. - Quá trình hiện đại hoá của VHVN thêi k× nµy diÔn ra qua mÊy giai ®o¹n? Néi dung cña mçi giai ®o¹n? Nh÷ng thµnh tựu đạt đợc? Các tác giả tiêu biÓu? - V× sao G§ 3 VHVN míi thùc sự trở thành hiện đại? - VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CM/8.1945 ph©n ho¸ ra sao? KÓ tªn mét sè t¸c gi¶, t¸c phÈm tiªu biÓu thuéc c¸c bé phËn, c¸c xu híng v¨n häc?. - Quá trình hiện đại hóa diễn ra qua 3 giai đoạn. a/ Giai đoạn 1: Từ đầu thế kanX đến khoảng năm 1920. b/ Giai đoạn 2: Từ 1920 đến 1930. c/ Giai đoạn 3: Từ 1930 đến 1945. 2. V¨n häc h×nh thµnh hai bé phËn vµ ph©n hãa thµnh nhiÒu xu híng, võa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển. 2.1. Bé phËn VH c«ng khai lµ v¨n häc hîp ph¸p tån t¹i trong vßng luËt ph¸p cña cña chÝnh quyÒn thùc d©n phong kiÕn. Ph©n hãa thµnh nhiÒu xu híng: + Xu híng v¨n häc l·ng m¹n. *Néi dung: ThÓ hiÖn c¸i t«i tr÷ t×nh ®Çy c¶m xóc, nh÷ng kh¸t väng vµ íc m¬. *§Ò tµi: Thiªn nhiªn, t×nh yªu vµ t«n gi¸o *ThÓ lo¹i: Th¬ vµ v¨n xu«i tr÷ t×nh. + Xu híng v¨n häc hiÖn thùc. *Néi dung: Ph¶n ¸nh hiÖn thùc th«ng qua nh÷ng h×nh tîng ®iÓn h×nh. *Đề tài: Những vấn đề xã hội *ThÓ lo¹i: TiÓu thuyÕt, truyÖn ng¾n, phãng sù. 2.2. Bé phËn VH kh«ng c«ng khai lµ v¨n häc c¸ch m¹ng, ph¶i lu hµnh bÝ mËt. - Néi dung: *§Êu tranh chèng thùc d©n vµ tay sai *Thể hiện nguyện vọng của dân tộc là độc lập tự do. *Biểu lộ nhiệt tình vì đất nớc. - NghÖ thuËt: *H×nh tîng trung t©m lµ ngêi chiÕn sÜ *Chñ yÕu lµ v¨n vÇn..  Hai bé phËn v¨n häc trªn cã sù kh¸c nhau vÒ quan ®iÓm nghÖ thuËt vµ khuynh híng thÈm mÜ. 3. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng- VH phát triển cả về sè lîng vµ chÊt lîng - Nguyªn nh©n: + Søc sèng v¨n ho¸ m·nh liÖt mµ h¹t nh©n lµ lßng yªu níc vµ tinh thÇn d©n téc, biÖn hiÖn râ nhÊt lµ sù trëng thµnh vµ ph¸t triÓn cña tiÕng ViÖt vµ - VH VN thêi k× nµy ph¸t triÓn v¨n ch¬ng ViÖt. với tốc độ nh thế nào? + Ngoµi ra phải kể đến sự thức tỉnh ý thức cá nhân của tầng lớp trí thức - Kể tên những tên tuổi đáng tự T©y häc. hµo? + Cßn mét lÝ do rÊt thiÕt thùc: Lóc nµy v¨n ch¬ng trë thµnh mét thø hµng - Vì sao có tốc độ phát triển ấy? ho¸ vµ viÕt v¨n lµ mét nghÒ cã thÓ kiÕm sèng.. TiÕt 34. - ổn định tổ chức. II.Thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CM/8.1945. - KiÓm tra bµi cò:Nêu đặc điểm 1. VÒ néi dung, t tëng: cơ bản của văn học Việt - VHVN có 2 truyền thống lớn: Chủ nghĩa yêu nớc, chủ nghĩa nhân đạo. ® Nh©n tè míi: Ph¸t huy trªn tinh thÇn d©n chñ. Namtuwf đầu thế kỷ XX đến CMT8 1945 - Bµi míi Hoạt động 2. HS đọc thầm từ trang 88-90. Nh÷ng truyÒn thèng t tëng lín cña lÞch sö VH VN lµ g×? VH thời kì này có đóng góp gì mới vÒ t tëng? - TruyÒn thèng yªu níc mang.

(53) néi dung d©n chñ: §Êt níc ph¶i g¾n víi nh©n d©n - Truyền thống nhân đạo mang néi dung míi: §èi tîng cña VH lµ nh÷ng con ngêi b×nh thêng trong xã hội; nhân đạo còn gắn víi ý thøc c¸ nh©n cña t¸c gi¶ - Chñ nghÜa anh hïng víi quan niÖm nh©n d©n lµ anh hïng g¾n víi lÝ tëng céng s¶n vµ chñ nghÜa quèc tÕ XHCN - GV híng dÉn HS t×m vµ ph©n tÝch mét sè dÉn chøng trong các tác phẩm đã học. *Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. - GV híng dÉn HS th¶o luËn nhãm. + Nhãm lín: 3 nhãm + Thêi gian: 5phót - GV ph¸t phiÕu häc tËp vµ giao nhiÖm vô: + Nhãm 1 : C¸c thÓ lo¹i VH míi xuÊt hiÖn ë thêi k× nµy lµ g×? + Nhãm 2: TiÓu thuyÕt hiÖn đại khác truyện thơ Nôm thời trung đại nh thế nào? Nêu dẫn chøng vµ ph©n tÝch dÉn chøng cô thÓ + Nhóm 3: Thơ hiện đại khác thơ thời trung đại nh thế nào? Nªu dÉn chøng vµ ph©n tÝch dÉn chøng cô thÓ. 2. VÒ thÓ lo¹i vµ ng«n ng÷ v¨n häc: - V¨n xu«i. + Tiểu thuyết văn xuôi quốc ngữ ra đời. đến những năm 30 đợc đẩy lên mét bíc míi. + Truyện ngắn đạt đợc thành tựu phong phú và vững chắc. + Phóng sự ra đời đầu những năm 30 và phát triển mạnh. + Bót kÝ, tuú bót, kÞch, phª b×nh VH ph¸t triÓn. - Th¬ ca: Lµ mét trong nh÷ng thµnh tùu VH lín nhÊt thêi k× nµy. * B¶ng so s¸nh: TT cæ ®iÓn TT hiện đại - §Ò tµi, cèt truyÖn: vay mîn. Xoá bỏ những đặc điểm của tiểu thuyết trung đại - KÓ theo trËt tù thêi gian - Nh©n vËt: ph©n tuyÕn r¹ch rßi, thÓ hiÖn t©m lÝ theo hµnh vi bªn ngoµi - Chó träng cèt truyÖn li k×. - T¶ c¶nh, t¶ ngêi theo lèi íc lÖ. - KÕt cÊu t¸c phÈm: ch¬ng hå.i - KÕt thóc t¸c phÈm: Cã hËu. - Lêi v¨n biÒn ngÉu.. Thơ trung đại Thơ hiện đại Mang đầy đủ những đặc - Phá bỏ các quy phạm chặt chẽ. ®iÓm thi ph¸p VH trung - Tho¸t khái hÖ thèng íc lÖ mang tÝnh đại. phi ng·. - LÝ luËn phª b×nh. - GV hớng dẫn các nhóm thống - Ngôn ngữ, cách thể hiện, diễn đạt, trình bày. nhÊt ý kiÕn. + Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thức, ớc lệ, tợng trng, ®iÓn cè, qui ph¹m nghiªm ngÆt cña VHT§.  Kế thừa tinh hoa của truyền thống văn học trớc đó. - Mở ra một thời kì VH mới: Thời kì VH hiện đại. III. Ghi nhí. - SGK.. * Hoạt động 4. GV híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. HS đọc ghi nhớ SGK. 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc.Chó ý c¸c kh¸i niÖm. - LÊy dÉn chøng minh häa cho néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: GV phải bám sát vào các nhận định trong SGK để hưỡng dẫn các em học bài . ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------.

(54) Ngµyso¹n:5/10/2014. TiÕt 35+36: ĐỀ BÀI VIẾT SỐ 3, LỚP 11 HỌC KÌ I Chủ đề: THƠ VĂN YÊU NƯỚC NỬA SAU THẾ KỶ XIX A.Chuẩn kiến thức, kĩ năng - Hiểu được những đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm thơ văn yêu nước nửa sau thế kỉ XIX. - Hoàn thiện kiến thức, kỹ năng cơ bản về các dạng bài nghị luận văn. - Hiểu yêu cầu và cách thức vận dụng tổng hợp các thao tác và các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận - Biết vận dụng những kiến thức về thể loại vào việc cảm nhận những tác phẩm cụ thể, phân tích được giá trị nội dung và nghệ thuật của một số tác phẩm giai đoạn này. - Biết vận dụng những thao tác nghị luận và phương thức biểu đạt để viết bài văn nghị luận về thơ văn yêu nước trung đại nửa sau XIX. Từ đó HS có thể hình thành các năng lực sau: Năng lực cảm nhận, đánh giá được giá trị thẩm mĩ của áng văn trung đại. Năng lực phân tích và đề xuất cách giải quyết những tình huống cụ thể được đặt ra trong tác phẩm và trong thực tiễn đời sống được gợi ra từ tác phẩm. Năng lực thu thập, lựa chọn và xử lý dẫn chứng để tạo lập văn bản nghị luận văn học -. Năng lực xây dựng cấu trúc dàn ý cho một bài văn nghị luận văn học. -. Năng lực tạo lập văn bản nghị luận. -. Năng lực hợp tác giải quyết vấn đề. B. Bảng mô tả các mức độ đánh giá chủ đề Thơ yêu nước trung đại nửa sau thế kỉ XIX Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng thấp - Xác định - Nhận diện được - Biết cách lập dàn ý. dạng đề: phương thức biểu đạt - Hình thành các luận điểm cho bài viết NLVH và của văn bản. - Cần sử dụng những - Viết được đoạn văn mở NLXH đơn vị kiến thức nào bài, kết bài, các đoạn triển - Phạm vi trong các sáng tác đã khai ý ở thân bài - Chọn ý để triển khai thành vấn đề: Thơ học để làm sáng tỏ vấn đề? đoạn văn hoàn chỉnh. văn yêu nước trung đại nửa sau thế kỉ XIX. - Nội dung. Vận dụng Vận dụng cao - Hoàn thành bài viết: chặt chẽ, thuyết phục, sáng tạo… - Có những phát hiện về thơ văn yêu nước trung đại sau thế kỉ 19..

(55) nghị luận là: Thơ văn yêu nước trung đại nửa sau thế kỉ XIX. C. Xây dựng ma trận đề kiểm tra Mức độ. Vận dụng Nhận biết. Thông hiểu. Chủ đề. Thấp. I. Đọc hiểu Phát hiện được Nắm được ý hình ảnh so nghĩa của biện sánh pháp tu từ được sử dụng trong văn bản.. Có ý thức, kĩ năng phân tích hình thức nghệ thuật được sử dụng trong văn bản. Số câu Số điểm Tỷ lệ. 1 1.0 10%. II. văn. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. Làm. Cao. 1 3.0 30% Vdụng kiến thức Đ-H và kĩ năng tạo lập VB để viết bài NL về một nh.vật VH có so sánh, liên hệ.. Số câu Số điểm Tỷ lệ Tổng câu Tổng điểm Tỷ lệ. Tổng số. 1 7.0 70% số 1 số 1.0 10%. D. ĐỀ KIỂM TRA. 1 1.0 10%. 1 1.0 10%. 1 7.0 70%. 4 10.0 100%.

(56) (Thời gian làm bài 90 phút) Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Trong Chiếu cầu hiền của Ngô Thì Nhậm, tác giả đã so sánh người hiền với hình ảnh nào? Phân tích ý nghĩa của sự so sánh? Phần II. Làm văn (7.0 điểm) Phân tích hình tượng người nông dân nghĩa sĩ trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc”(Nguyễn Đình Chiểu). Qua đó liên hệ với hình tượng nghĩa quân Lam Sơn trong “Đại cáo bình Ngô” (Nguyễn Trãi) E. HƯỚNG DẪN CHẤM Phần I. Đọc hiểu (3.0 điểm) Ý 1: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: Học sinh chỉ ra được hình ảnh so sánh: ngôi sao sáng trên trời cao -. Mức không tính điểm:. -. Mã 0: Không có câu trả lời. Ý 2: 1.0 điểm -. Mức đầy đủ: Học sinh nêu đúng, đầy đủ nội dung: vai trò quan trọng của người hiền; Thái độ đề cao, trân trọng, ngưỡng mộ của tác giả.. - Mức không đầy đủ: Câu trả lời chưa nêu đầy đủ nội dung - Mức không tính điểm: Không có câu trả lời Ý 3: 1.0 điểm - Mức đầy đủ: Học sinh biết trình bày trong một đoạn văn ngắn, có kĩ năng diễn đạt, phân tích rõ ràng. - Mức không tính điểm: chỉ gạch ý, không phân tích Phần II. Làm văn 5. Yêu cầu về kĩ năng - Biết cách làm văn nghị luận văn học biết so sánh, liên hệ - Vận dụng tốt các thao tác lập luận - Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp. - Khuyến khích những bài viết sáng tạo. 6. Yêu cầu về kiến thức. 1.Giới thiệu khái quát: Giới thiệu chung về tác giả, tác phẩm và hình ảnh người nghĩa sĩ. 2. Nêu cảm nhận về hình ảnh người nghĩa sĩ Cần Giuộc.

(57) -. Có cuộc sống vất vả, nghèo khó. Quanh năm suốt tháng gắn với đồng ruộng chưa hề biết đến binh đao, chiến trận(Chú ý phân tích từ cui cút). - Có tinh thần yêu nước: l Lòng căm thù giặc sâu sắc: ghét thói mọt như nhà nông ghét cỏ, muốn tới ăn gan, muốn ra cắn cổ… l Ý thức được vai trò của mình với tổ quốc thiêng liêng l Tự nguyện chiến đấu - Chiến đấu đầy quả cảm trong trận công đồn: cách ngắt nhịp nhanh, dồn dập, cách sử dụng những động từ mạnh, thủ pháp tương phản… 3. Liên hệ với hình tượng nghĩa quân Lam Sơn Nghĩa quân Lam Sơn cũng như người nghĩa sĩ Cần Giuộc đều là hình tượng đám đông trong văn học, biểu tượng cho lòng yêu nước, song mỗi hình tượng có nét độc đáo riêng: Người nghĩa sĩ Cần Giuộc được tác giả nhấn mạnh ở nguồn gốc nông dân, là anh hùng đã hi sinh. Còn hình tượng nghĩa quân Lam Sơn là những anh hùng chiến thắng. 4. Kết luận - Đánh giá về hình ảnh người nghĩa sĩ và thành công của tác giả trong xây dựng nhân vật. - Thái độ, tình cảm tác giả gửi gắm qua hình tượng. Thang điểm: - Điểm 6-7: Đáp ứng tốt các yêu cầu trên, có thể mắc một vài lỗi diễn đạt không đáng kể. - Điểm 4-5: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu, có thể thiếu ý hoặc mắc một vài lỗi về diễn đạt. - Điểm 2-3: Bài sơ sài, thiếu ý hoặc còn lúng túng trong triển khai vấn đề. - Điểm 1: Bài viết quá sơ sài, có quá nhiều sai sót, không hiểu rõ và không biết triển khai vấn đề. - Điểm 0: Không làm bài hoặc lạc đề hoàn toàn. D. Dặn dò : Làm bài kiểm tra nghiêm túc . ...............................................................................................

(58) Ngµyso¹n:8/10/2015 TiÕt 37+38+39. Hai đứa trẻ ( Th¹ch Lam ).. A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu một phong cách truyện ngắn độc đáo- truyện không có truyện. - Hiểu đợc những Sự cảm thôngcủa tỏc giả kiếp ngời lao động nghèo khổ, bế tắc trớc cách mạng tháng Tám. trân träng cña Th¹ch Lam tríc mong íc cña hä vÒ mét t¬ng lai t¬i s¸ng. - Bớc đầu làm quen với phơng pháp phân tích tác phẩm dới góc độ biểu tợng NT. - Kỹ năng sống :+ Giao tiếp : Thể hiện sự đồng cảm xót thương đối với những kiếp sống ngheo khổ quẩn quanh, cảm thông trân trọng ước mongcủa họ về một cuộc sống tươi sáng hơn . + Tư duy sáng tạo : Phân tích , bình luận về vẻ đẹp bình dị và nên thơ của bức tranh phố huyện và tâm trạng hai đứa trẻ ; nét tinh tế trong nghệ thuật tả cảnh , tả tâm trạng của nhà văn qua truyện ngắn trữ tình . + Tự nhận thức , xác định giá trị , bài học cho bản thân về một cuộc sống có ý nghĩa . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV – Chuẩn kiến thức v¨n 11. - ThiÕt kÕ bµi häc. , - C¸c tµi liÖu tham kh¶o. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp trao đổi thảo luận nhóm. - Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, b×nh gi¶ng, kÕt hîp so s¸nh, liªn tëng. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS Yêu cầu cần đạt. TiÕt37 I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. * Hoạt động 1. 1. T¸c gi¶. HS đọc và tóm tắt tiểu dẫn SGK. - Thạch lam: 1910-1942. Tên khai sinh Nguyễn Tờng Vinh, sau đổi là GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. NguyÔn Têng L©n. Bót danh ViÖt Sinh. - PhÇn tiÓu dÉm SGK tr×nh bµy nh÷ng - Tuy lµ thµnh viªn cña nhãm Tù lùc v¨n ®oµn néi dung chÝnh nµo? Suy nghĩ về đề ( em ruét cña NhÊt Linh - Hoµng §¹o), nhng v¨n ch¬ng cña Th¹ch Lam l¹i híng vÒ cuéc sèng cña tÇng líp tiÓu t s¶n, tri thøc nghÌo vµ ngêi lao tài và giọng điệu trong văn của động. Thạch Lam ? - Së trêng viÕt truyÖn ng¾n: Lo¹i truyÖn t©m t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn. Hai yÕu tè hiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh lu«n ®an cµi, xen kÏ vào nhau tạo nên nét đặc thù khó lẫn trong phong cách nghệ thuật của «ng. - ThÕ giíi nh©n vËt thêng lµ tÇng líp tiÓu t s¶n nghÌo tÇng líp n«ng d©n víi cuéc sèng vÊt v¶, cùc nhäc, bÕ t¾c. V× vËy nh©n vËt thêng mang t©m tr¹ng c¶m xóc, c¶m gi¸c nhiÒu h¬n lµ t duy. - Th¹ch Lam lµ ngêi ®em chÊt th¬ vµo v¨n xu«i. HÇu hÕt c¸c t¸c phÈm của ông đều đợc viết với tấm lòng đôn hậu, nhậy cảm , tinh tế với mọi biÕn th¸i t©m tr¹ng cña lßng ngêi. 2. C¸c t¸c phÈm chÝnh: + Giã l¹nh ®Çu mïa: TruyÖn ng¾n 1937 + N¾ng trong vên: TruyÖn ng¾n 1938 + Ngµy míi: TiÓu thuyÕt 1939 + Theo dßng: B×nh luËn v¨n häc 1941 + Sîi tãc: TËp truyÖn ng¾n 1942 + Hµ Néi b¨m s¸u phè phêng: Bót ký 1943 + Hà Nội ban đêm: Phóng sự 1936 - Trong ch¬ng tr×nh ng÷ v¨n THCS + Mét th¸ng ë nhµ th¬ng: Phãng sù 1937 em đã đợc học những tác phẩm nào 3. Giới thiệu tác phẩm: Hai đứa trẻ. cña Th¹ch Lam? - XuÊt xø: In trong tËp N¾ng trong vên 1938.

(59) - Bót ph¸p: HiÖn thùc vµ l·ng m¹n tr÷ t×nh. * Hoạt động 2. HS t×m vµ nhËn d¹ng biÓu tîng nghÖ thuật có trong văn bản. Trên cơ sở đã đọc văn bản ở nhà, GV hớng dẫn cho HS c¸ch nhËn d¹ng biÓu tîng. - Hình ảnh nào đợc lặp nhiều lần trong t¸c phÈm? H×nh ¶nh nµo g©y cho em Ên tîng nhÊt? - Theo em thÕ nµo lµ biÓu tîng? Tãm t¾t theo bèi c¶nh kh«ng gian, thêi gian truyÖn. * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm: 5 phút. - Nhóm 1. Cảnh vật trong truyện đợc miªu t¶ trong thêi gian vµ kh«ng gian nh thÕ nµo?. - Nhãm 2. Th¹ch Lam miªu t¶ cuéc sèng n¬i phè huyÖn ra sao?. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc vµ nhËn d¹ng biÓu tîng. - Chú ý hình ảnh đợc nhắc nhiều lần trong tác phẩm: + Bãng tèi / chiÒu muén. + Ngọn đèn. + §oµn tµu. - Xác định ý nghĩa của những chi tiết đó. 2. Kh¸i niÖm biÓu tîng nghÖ thuËt . - BiÓu tîng ( nghÖ thuËt ) lµ mét h×nh thøc t duy nghÖ thuËt t¹o ra nhiÒu tầng ý nghĩa ( chứ không chỉ đơn thuần là phơng tiện tạo hình và biểu đạt) đợc thể hiện dới dạng một hình thức cụ thể, cảm tính, đợc sử dụng lÆp ®i lÆp l¹i nhiÒu lÇn trong t¸c phÈm vµ cã gi¸ trÞ gîi c¶m cao. 3. Gi¶i nghÜa tõ khã. - SGK. 4. Tãm t¾t t¸c phÈm. 5. Gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña v¨n b¶n. 5.1. C¶nh chiÒu muén n¬i phè huyÖn. + Thêi gian trong truyÖn: Buæi chiÒu tèi. + Kh«ng gian trong truyÖn: Phè huyÖn. +ánh sáng trong truyện: Ngọn đèn dầu. - Mọi cuộc sống sinh hoạt diễn ra đều đợc cảm nhận qua con mắt của Liên. Cuộc sống nơi đây đều gợi sự tàn tạ, hiu hắt: + Cảnh ngày tàn: Tiếng trống, phơng đông đỏ rực, tiếng ếch nhái, tiếng muçi vo ve... bãng tèi b¾t ®Çu trµn ngËp trong con m¾t Liªn. + Cảnh chợ tàn: Mấy đứa trẻ nhặt nhạnh, mùi ẩm mốc quen thuộc, mùi riªng cña quª h¬ng... Liªn th¬ng bän trÎ vµ c¶m nhËn râ rµng thêi kh¾c cña ngµy tµn. + Cảnh kiếp ngời tàn tạ: Vợ chồng ông hát sẩm, gia đình chị Tý, bà cụ Thi điên, mấy đứa trẻ con nhà nghèo, bác Siêu, và chính cả hai chị em Liªn...Th©n phËn tµn t¹ ®ang hÐo mßn, con ngêi hoµ lÉn cïng bãng tèi nh nh÷ng c¸i bãng vËt vê lay l¾t, mong manh ®ang tr«i theo thêi gian.. - Nhãm 3. Th¹ch Lam miªu t¶ h×nh ảnh con ngời nơi phố huyện nh thế - Cuộc sống ấy cứ đều đều, đơn điệu, lặp đi lặp lại buồn tẻ, nhàm chán nµo? đối với ngời dân phố huyện. - Tất cả họ đang mong đợi một cái gì đó tơi mát thổi vào cuộc đời họ.  NÐt vÏ ©m thanh, ¸nh s¸ng, con ngêi cña bøc tranh phè huyÖn tëng chõng rêi r¹c, nhng nã hoµ quyÖn céng hëng trong hÖ thèng u buån, trầm mặc, xót xa. Điểm thêm vào cuộc sống ấy là ngọn đèn dầu cùng bóng tối bao phủ, càng ngợi sự nghèo khổ lay lắt đến tội nghiệp. - Nhãm 4: Em cã nhËn xÐt g× vÒ cuéc sèng vµ con ngêi n¬i phè huyÖn ? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Soạn bài tiếp tiết 2+ 3: Chú ý biểu tợng nghệ thuật - Xuất hiện bao nhiêu lần? ý nghĩa của những biểu tợng đó? ---------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:8/10/2015 TiÕt 38:. Hai đứa trẻ. ( Th¹ch Lam ) 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Ph©n tÝch c¶nh chiÒu muén n¬i phè huyÖn. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS. Yêu cầu cần đạt. 5.2. Biểu tợng bóng tối và ngọn đèn dầu nơi phố huyện. * Hoạt động 1. * BiÓu tîng bãng tèi. Trao đổi thảo luận nhóm. - LÆp h¬n 20 lÇn trong t¸c phÈm. Tr×nh giÊy trong.  bãng tèi bao trïm tÊt c¶, trµn ngËp trong t¸c phÈm, t¹o nªn mét bøc GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. tranh u tèi. - Nhóm 1: Có bao nhiêu từ mang nghĩa - Cái màn đêm ấy tởng chừng nh có thể sắt ra từng miếng, đè nặng tối xuất hiện trong tác phẩm? Dẫn lên cả tác phẩm tạo một không gian tù đọng, gợi cảm giác ngột chøng? BiÓu tîng bãng tèi gîi cho em ng¹t..

(60) suy nghĩ gì về cuộc đời của con ngời nơi - Bóng tối đợc miêu tả nhiều trạng thái khác nhau, có mặt suốt từ phè huyÖn? đầu đến cuối tác phẩm.  gợi cho ngời đọc thấy một kiếp sống bế tắc, quẩn quanh của ngời d©n phè huyÖn nãi riªng vµ nh©n d©n tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m nãi chung.  §ã lµ biÓu tîng cña nh÷ng t©m tr¹ng v« väng, nçi u hoµi trong t©m thøc cña mét kiÕp ngêi. - Bóng tối ấy có liên quan đến từng con ngời có một cuộc đời vất vả, - Nhãm 2: Bãng tèi cã liªn quan g× tíi lam lò: cuộc sống mu sinh hàng ngày của con + Tối đến mẹ con chị Tý dọn hàng nớc. §ªm vÒ b¸c phë Siªu xuÊt hiÖn. ngêi n¬i phè huyÖn nµy kh«ng? DÉn + + Trong bóng tối gia đình bác hát Sẩm kiếm ăn. chøng? + Khi bóng tối tràn ngập là lúc bà cụ Thi điên đến mua rợu uống. + §ªm nµo Liªn còng ngåi lÆng ng¾m phè huyÖn vµ chê tµu.  Bãng tèi trë thµnh biÓu tîng nghÖ thuËt gîi nhiÒu c¶m xóc cho ngêi đọc.. - Nhóm 3: Ngọn đèn dầu đợc lặp bao nhiªu lÇn? DÉn chøng? - Nhãm 4: ý nghÜa biÓu tîng cña ngän đèn dầu trong tác phẩm * Hoạt động 2. GV định hớng cho HS tổng hợp kiến thøc. §¸nh gi¸ t©m tr¹ng cña nh©n vËt th«ng qua c¸c thao t¸c ph©n tÝch trªn. -Tâm trạng của hai chị em Liên và An trớc khung cảnh thiên nhiên và đời sống n¬i phè huyÖn?. * Biểu tợng ngọn đèn dầu nơi phố huyện. - Ngọn đèn dầu đợc nhắc hơn 10 lần trong tác phẩm.  Tất cả không đủ chiếu sáng, không đủ sức phá tan màn đêm, mà ngợc lại nó càng làm cho đêm tối trở nên mênh mông hơn, càng ngợi sự tàn tạ, hắt hiu, buồn đến nao lòng. - Ngọn đèn dầu là biểu tợng về kiếp sống nhỏ nhoi, vô danh vô nghĩa, lay lắt. Một kiếp sống leo lét mỏi mòn trong đêm tối mênh m«ng cña x· héi cò, kh«ng h¹nh phóc, kh«ng t¬ng lai, cuéc sèng nh cát bụi. Cuộc sống ấy cứ ngày càng một đè nặng lên đôi vai mỗi con ngêi n¬i phè huyÖn. - Cả một bức tranh đen tối. Những hột sáng của ngọn đèn dầu hắt ra gièng nh nh÷ng lç thñng trªn mét bøc tranh toµn mµu ®en.  ChÞ em Liªn c¶m nhËn chiÒu quª: C¶nh vËt tuy buån nhng th©n thuéc, gÇn gòi. Liªn vµ An lÆng lÏ ng¾m c¸c v× sao, lÆng lÏ quan s¸t nh÷ng g× diÔn ra ë phè huyÖn vµ xãt xa c¶m th«ng, chia sÎ víi những kiếp ngời nhỏ nhoi sống lay lắt trong bóng tối của cơ cực đói nghÌo. Nỗi buồn cùng bóng tối đã tràn ngập trong đôi mắt Liên, nhng trong tâm hồn cô bé vẫn dành chỗ cho một mong ớc, một sự đợi chờ trong đêm.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc v¨n b¶n vµ n¾m néi dung bµi häc. -T×m nh÷ng biÓu tîng nghÖ thuËt kh¸c cã trong v¨n b¶n. - So¹n bµi tiÕp tiÕt 3. ------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:8/10/2015 TiÕt 39:. Hai đứa trẻ. ( Th¹ch Lam ) 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Phân tích giá trị của biểu tợng bóng tối và ngọn đèn dầu nơi phố huyện? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV v à HS Yêu cầu cần đạt. *Hoạt động 1. 5.3. Biểu tợng chuyến tàu đêm qua phố huyện. Trao đổi thảo luận nhóm. - H×nh ¶nh con tµu lÆp 10 lÇn trong t¸c phÈm. Tr×nh giÊy trong.  Đó là biểu tợng cho một cuộc sống sôi động, nhộn nhịp, vui vẻ, hiện - Nhóm 1: Biểu tợng chuyến tàu lặp đại. Dù chỉ trong giây lát nó cũng đa cả phố huyện thoát ra khỏi cuộc bao nhiêu lần trong tác phẩm? Có ý sống tù đọng, u ẩn, bế tắc. nghÜa g× - Chuyến tàu đêm qua phố huyện là niềm vui duy nhất trong ngày của chÞ em Liªn. - Nhóm 2: Tại sao đêm nào chị em + Mang đến một thế giới khác: ánh sáng xa lạ, âm thanh nao nức, tiếng Liên cũng chờ tàu qua rồi mới đi ngủ? ồn ào của khách...khác và đối lập với nhịp điệu buồn tẻ nơi phố huyện. Có phải hai chị em chờ tàu qua để bán + Chuyến tàu ở Hà Nội về: trở đầy ký ức tuổi thơ của hai chị em Liên,.

(61) hµng kh«ng? T¹i sao?. - Nhãm 3: Theo em, Liªn lµ ngêi nh thÕ nµo?. - Nhãm 4: Qua truyÖn ng¾n Th¹ch Lam muèn ph¸t biÓu t tëng g×? Cảm nhận của em về ý nghĩa cuộc sống được cảm nhận qua tác phẩm ?. * Hoạt động 2. Trao đổi cặp: 3 phút. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc - Em h·y nhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ vµ giäng v¨n cña Th¹ch Lam?. mang theo mét thø ¸nh s¸ng duy nhÊt, nh con thoi xuyªn thñng mµn đêm, dù chỉ trong chốc lát cũng đủ xua tan cái ánh sáng mờ ảo nơi phố huyÖn. - ViÖc chê tµu trë thµnh mét nhu cÇu nh c¬m ¨n níc uèng hµng ngµy của chị em Liên. Liên chờ tàu không phải vì mục đích tầm thờng là đợi khách mua hàng mà vì mục đích khác: + Đợc nhìn thấy những gì khác với cuộc đời mà hai chị em Liên đang sèng. + Con tàu mang đến một kỷ niệm, đánh thức hồi ức về kỷ nịêm mà chị em cô đã từng đợc sống. + Giúp Liên nhìn thầy rõ hơn sự ngng đọng tù túng của cuộc sống phủ đầy bóng tối hèn mọn, nghèo nàn của cuộc đời mình  Liên là ngời giàu lòng thơng yêu, hiếu thảo và đảm đang. Cô là ngời duy nhÊt trong phè huyÖn biÕt íc m¬ cã ý thøc vÒ cuéc sèng. C« mái mòn trong chờ đợi.  Đây chính là giá trị nhân đạo trong tác phẩm. 6. T tëng t¸c phÈm. - Tiếng nói xót thơng đối với những kiếp ngời nghèo đói cơ cực, sống quÈn quanh bÕ t¾c, kh«ng ¸nh s¸ng, kh«ng t¬ng lai, cuéc sèng nh c¸t bôi ë phè huyÖn nghÌo tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m. Qua những cuộc đời đó Thạch Lam làm sống dậy những số phận của mét thêi, hä kh«ng h¼n lµ nh÷ng kiÕp ngêi bÞ ¸p bøc bãc lét, nhng tõ cuộc đời họ Thạch Lam gợi cho ngời đọc sự thơng cảm, sự trân trọng ớc mong vơn tới cuộc sống tốt đẹp hơn của họ.Vì vậy tác phẩm vừa có giá trị hiện thực vừa có giá trị nhân đạo. 7. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - TruyÖn tr÷ t×nh, truyÖn kh«ng cã truyÖn . - Thông qua các biểu tợng thể hiện một tâm trạng, đằng sau tâm trạng göi g¾m mét t tëng. - Nghệ thuật miêu tả tâm lý nhân vật qua tác động của ngoại cảnh trong mét thêi gian vµ kh«ng gian nghÖ thuËt hÑp nhng cô thÓ. - Ng«n ng÷ s¸t thùc, sóc tÝch vµ giµu tÝnh biÓu c¶m.. - Hình ảnh cái tôi tác giả thấp thoáng đằng sau các hình tợng- một cái nh©n hËu, giµu t×nh th¬ng, nhá nhÑ vµ dÞu dµng, t©m hån nhËy c¶m - Ch©n dung nhµ v¨n Th¹ch Lam qua t«i víi c¸i buån nçi khæ cña nh÷ng ngêi d©n nghÌo trong x· héi cò. truyÖn ng¾n?Em học được điều gì ở nhà văn Thạch Lam và tác phẩm “Hai III. Ghi nhí. - SGK đứa trẻ “? *Hoạt động 3. HS đọc ghi nhớ SGK. 4. Cñng cè: - So sánh Hai đứa trẻ với Tắt đèn, Lão hạc, Gió lạnh đầu mùa ( đã học ở chơng trình THCS) để thấy con ngời và xã héi trong nh÷ng n¨m tríc c¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945? +Điểm chung: Cái nhìn hiện thực và nhân đạo đối với xã hội VN đang chìm đắm trong cảnh nô lệ, lầm than. +NÐt riªng: Phong c¸ch vµ bót ph¸p nghÖ thuËt cña c¸c nhµ v¨n: HiÖn thùc-L.m¹n 5. Híng dÉn vÒ nhµ. - Nắm nội dung bài học. Hiểu giá trị hiện thực và nhân đạo của tác phẩm. - C¶m nhËn b¶n th©n khi häc xong t¸c phÈm. E. Rót kinh nghiÖm: - Đặc điểm truyện ngắn của Thạch Lam ------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:10/10/2015 TiÕt 40. Ng÷ c¶nh. A. Mục tiêu cần đạt. - Nắm đợc khái niệm và các yếu tố của ngữ cảnh trong hoạt động giao tiếp. - Kỹ năng sống :+ Giao tiếp : Sử dụng từ ngữ và tạo lập lời nói , lĩnh hội lời nói phù hợp bối cảnh và mục đích giao tiếp . + Tư duy sáng tạo : Phân tích , đối chiếu các yếu tố ngữ cảnh , văn cảnh và hoàn cảnh giao tiếp + Ra quyết định về việc lựa chọn cách nói , viết phù hợp với ngữ cảnh . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn..

(62) - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11, chuẩn kiến thức , kỹ năng văn lớp 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: Chuyến tàu đêm qua phố huyện có ý nghĩa nh thế nào đối với hai chị em Liên và An?. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. HS đọc mục I SGK và trả lời câu hỏi. - So s¸nh c©u nãi ë môc I,1 vµ c©u nãi ë mục II,2? Câu nói ở mục nào xác định đợc? tại sao? - Theo em hiểu một cách đơn giản thì ngữ c¶nh lµ g×?. I. Kh¸i niÖm ng÷ c¶nh. 1. Kh¶o s¸t vÝ dô.. 2. KÕt luËn. - Ng÷ c¶nh lµ yÕu tè gióp cho c©u nãi trë nªn cô thÓ, khiÕn ngêi nghe, ngời đọc có thể dễ dàng xác định đợc nhân vật giao tiếp, nội dung giao tiÕp, thêi gian vµ kh«ng gian giao tiÕp. * Hoạt động 2. II. C¸c nh©n tè cña ng÷ c¶nh. HS đọc mục II SGK và trả lời câu hỏi. 1. Nh©n vËt giao tiÕp. - Theo em để thực hiện đợc giao tiếp - Gồm tất cả các nhân vật tham gia giao tiếp: ngời nói (viết ), ngời chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng yÕu tè nµo? nghe ( đọc). + Mét ngêi nãi - mét ngêi nghe: Song tho¹i. + NhiÒu ngêi nãi lu©n phiªn vai nhau: Héi tho¹i + Ngời nói và nghe đều có một "vai" nhất định, đều có đặc điểm khác nhau về lứa tuổi, nghề nghiệp, cá tính, địa vị xã hội, ...-> chi phèi viÖc lÜnh héi lêi nãi. 2. Bèi c¶nh ngoµi ng«n ng÷. - Bèi c¶nh giao tiÕp réng ( cßn gäi lµ bèi c¶nh v¨n hãa): Bèi c¶nh xã hội, lịch sử, địa lý, phong tục tập quán, chính trị...ở bên ngoài - C¸c yÕu tè cña ng÷ c¶nh cã mèi quan hÖ ng«n ng÷. víi nhau nh thÕ nµo? - Bèi c¶nh giao tiÕp hÑp ( cßn gäi lµ bèi c¶nh t×nh huèng): §ã lµ thời gian, địa điểm cụ thể, tình huống cụ thể. - Hiện thực đợc nói tới( gồm hiện thực bên ngoài và hiện thực bên trong cña c¸c nh©n vËt giao tiÕp): Gåm c¸c sù kiÖn, biÕn cè, sù viÖc, hoạt động...diễn ra trong thực tế và các trạng thái, tâm trạng, tình c¶m cña con ngêi. * Hoạt động 3. 3. V¨n c¶nh. HS đọc mục III SGK và trả lời câu hỏi. - Bao gèm tÊt c¶ c¸c yÕu tè ng«n ng÷ cïng cã mÆt trong v¨n b¶n, ®i trớc hoặc sau một yếu tố ngôn ngữ nào đó. Văn cảnh có ở dạng ng«n ng÷ viÕt vµ ng«n ng÷ nãi. - Ngữ cảnh có vai trò nh thế nào đối với III. Vai trò của ngữ cảnh. viÖc s¶n sinh vµ lÜnh héi v¨n b¶n? - Đối với ngời nói ( viết ): Ngữ cảnh là cơ sở của việc dùng từ, đặt c©u, kÕt hîp tõ ng÷... - Đối với ngời nghe( đọc ): Ngữ cảnh là căn cứ để lĩnh hội từ ngữ, câu văn, hiểu đợc nội dung, ý nghĩa. mục đích...của lời nói. * Hoạt động 4. IV. Ghi nhí. HS đọc ghi nhớ SGk - SGK. V. Cñng cè, luyÖn tËp. * Hoạt động 5. Trao đổi, thảo luận nhóm: 5 phút. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Nhãm 1: bµi tËp 1 - Nhãm 2: Bµi tËp 2. - Nhãm 3: Bµi tËp 4.. - Bµi tËp 1. Hai c©u v¨n trong " V¨n tÕ nghÜa sÜ CÇn Giuéc", xuÊt phát từ bối cảnh: Tin tức về kẻ địch có từ mấy tháng nay nhng cha có lệnh quan. Trong khi chờ đợi ngời nông dân thấy chớng tai, gai m¾t tríc hµnh vi b¹o ngîc cña kÎ thï. - Bài tập 2. Hai câu thơ trong bài "Tự tình" (bài II) của Hồ Xuân Hơng: "Đêm khuya văng vẳng......trơ cái hồng nhan...." Hiện thực đợc nãi tíi lµ hiÖn thùc bªn trong, tøc lµ t©m tr¹ng ngËm ngïi, bÏ bµng, chua xãt cña nh©n vËt tr÷ t×nh. - Bµi tËp 4. Hoµn c¶nh s¸ng t¸c chÝnh lµ ng÷ c¶nh cña c¸c c©u th¬ trong bµi "VÞnh khoa thi H¬ng"(Tó X¬ng ): Sù kiÖn n¨m §inh DËu, thực dân Pháp mở khoa thi chung ở Nam Định. Trong kỳ thi đó có.

(63) toàn quyền Pháp ở Đông Dơng và vợ đến dự. - Bài tập 5. Bối cảnh giao tiếp: Trên đờng đi, hai ngời không quen biết nhau. Câu hỏi đó ngời hỏi muốn biết về thời gian. Mục đích: Cần biết thông tin về thời gian, để tính toán cho công việc riêng của m×nh. - Nhãm 4: Bµi tËp 5. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: GV đưa ra những tình huống giao tiếp trong thực tế sử dụng ngôn ngữ -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy 13/10/2015 TiÕt 41+42.. Ch÷ ngêi tö tï.. ( NguyÔn Tu©n ) A. Mục đích yêu cầu. - Giới thiệu tác giả có phong cách nghệ thuật độc đáo: Tài hoa, uyên bác, trí tuệ. - Cảm nhận đợc vẻ đẹp của hình tợng Huấn Cao. Đồng thời hiểu và phân tích đợc nghệ thuật của thiên truyện qua c¸ch x©y dùng nh©n vËt. - Kỹ năng sống :+Giao tiếp :Trình bày suy nghĩ ý tưởng về cuộc gặp giữa Quản ngục và Huấn Cao ở chốn lao tù , về phong cách thể hiện của Nguyễn Tuân trong tác phẩm . + Tư duy sáng tạo : Phân tích , bình luận về vẻ đẹp của hình tượng Huấn Cao , về quan điểm thẩm mỹcủa Nguyễn Tuân . Tự nhận thức , xỏc định giỏ tri , bài học cho bản thõn : Rèn luyện ý thức biết yêu quí cái đẹp và văn hoá cổ truyền dân tộc - một vẻ đẹp còn vang bóng . Học ở Huấn Cao khớ phỏch hiờn ngang , tài hoa , tõm của Nguyễn Tuõn. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK, SGV Ng÷ v¨n 11.chuẩn kiến thức kỹ năng môn ngữ văn lớp 11. - Tµi liÖu tham kh¶o. - ThiÕt kÕ bµi häc. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, bình giảng, kết hợp nêu vấn đề, so sánh qua hình thức trao đổi, th¶o luËn nhãm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò.Kiểm tra 15 phút : 1. Nêu khái niệm về ngữ cảnh ? 2. Vì sao nói Nguyễn Khuyễn là nhà thơ của làng cảnh Việt Nam ? 3.Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt I. §äc hiÓu tiÓu dÉn. TiÕt41 * Hoạt động 1. 1. T¸c gi¶. HS đọc tiểu dẫn SGK và tóm tắt ý - Nguyễn Tuân: 1910 - 1987 - Ngời Hà nội. Sinh ra trong một gia đình nhà chÝnh. nho. - Nhà văn tài hoa, phong cách nghệ thuật độc đáo: Luôn tiếp cận cuộc - PhÇn tiÓudÉn SGK tr×nh bµy sống từ góc độ tài hoa uyên bác ở phơng diện văn hoá, nghệ thuật. nh÷ng néi dung chÝnh nµo? - Ngßi bót phãng tóng vµ cã ý thøc s©u s¾c vÒ c¸i t«i c¸ nh©n. - Së trêng lµ tuú bót. NhiÒu bót danh: 2. Nh÷ng t¸c phÈm chÝnh. +Thanh Hµ (Thanh ho¸- Hµ Néi) - SGK n¬i khëi nghiÖp sù nghiÖp v¨n ch- 3. Giíi thiÖu truyÖn ng¾n: Ch÷ ngêi tö tï. ¬ng cña «ng. - Lúc đầu có tên là: Dòng chữ cuối cùng, in 1938 trên tạp chí Tao đàn, sau + Ngột lôi quật: Ngột ngạt quá đó đổi tên thành: Chữ ngời tử tù và đợc in trong tập truyện :Vang bóng một muèn lµm Thiªn l«i quËt ph¸ lung thêi. tung - T¸c phÈm tiªu biÓu: Vang bãng mét thêi + ¢n Ngò Tuyªn: NguyÔn Tu©n + Đợc in lần đầu 1940 gồm 11 truyện ngắn viết về một thời đã xa nay chỉ + NhÊt Lang: Chµng trai sè 1 cßn vang bãng. + TuÊn thõa s¾c: Tu©n. + Nh©n vËt chÝnh: PhÇn lín lµ nho sÜ cuèi mïa - nh÷ng con ngêi tµi hoa, bất đắc chí, dùng cái tôi tài hoa ngông nghênh và sự thiên lơng để đối lập víi x· héi phµm tôc. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. * Hoạt động 2. 2. Gi¶i thÝch tõ khã. GV hớng dẫn HS đọc theo đoạn..

(64) §Þnh híng c¸ch t×m hiÓu néi dung. - Em thêng nh×n thÊy c¸c kiÓu viÕt ch÷ nho ë ®©u? Cã h×nh d¸ng nh thÕ nµo?Cảm nhận của em về nghệ thuật thư pháp ?. - Chó thÝch SGK. 3. Giíi thiÖu thó ch¬i ch÷. - Ch÷ H¸n( Ch÷ nho): Ch÷ tîng h×nh, viÕt b»ng bót l«ng, mùc tµu. ViÕt theo khèi vu«ng, trßn, nÐt thanh, nÐt ®Ëm, nÐt cøng, nÐt mÒm kh¸c nhau. - Cã 4 kiÓu viÕt: + Ch©n: Ch©n ph¬ng + Th¶o: ViÕt tho¸ng + TriÖn: theo h×nh vu«ng. + LÖ: Uèn lîn, hoa mÜ - NghÖ thuËt ch¬i ch÷ nho, viÕt ch÷ nho lµ thó ch¬i cña c¸c nhµ nho mµ ngêi xa gäi lµ Th ph¸p.  Thú chơi đài các, thanh tao, lịch sự của những ngời có văn hoá và khiếu thÈm mÜ, thêng diÔn ra ë th phßng sang träng. 4. Tãm t¾t. - HS tãm t¾t theo c¶nh, néi dung truyÖn.. TP cha ®Çy 3000 ch÷ nhng chøa đựng một nội dung t tởng lớn. Chỉ cã 3 nh©n vËt ë 3 c¶nh kh¸c nhau: + Quản ngục đọc công văn về tên tö tï HuÊn Cao. + HuÊn Cao bÞ gi¶i vµo ngôc vµ sù biệt đãi. + C¶nh HuÊn Cao cho ch÷.  Cảnh nào cũng hội tụ đủ cả 3 nhân v - ThÇy Th¬ l¹i lµ ngêi nh thÕ nµo? 5. T×m hiÓu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt. LÊy dÉn chøng minh ho¹? 5.1.ThÇy th¬ l¹i. - KÎ gióp viÖc giÊy tê cho ngôc quan - Lµ ngêi biÕt yªu mÕn khÝ ph¸ch, biÕt träng ngêi tµi, nhiÖt t×nh tËn t©m víi chñ. - Từ thái độ, cử chỉ, đến hành động y trở thành kẻ tâm phúc của ngục quan - Nhân vật phụ nhng thần tình, góp phần làm rõ chủ đề tác phẩm. * Hoạt động 3. 5.2. Nh©n vËt Qu¶n ngôc. Trao đổi thảo luận nhóm:5 phút. - Kẻ say mê chơi chữ đến kỳ lạ. Đại diện nhóm trình bày giấy - Kiên trì nhẫn nhại, công phu, quyết xin chữ cho bằng đợc. trong. - Suốt đời chỉ có một ao ớc: Có đợc chữ Huấn Cao mà treo trong nhà .. GV chuẩn xác kiến thức. Có sở thích cao quí đến coi thờng cả tính mạng sống của mình: Nhãm 1: + Muèn ch¬i ch÷ HuÊn Cao. Qu¶n ngôc lµ ngêi nh thÕ nµo: + D¸m nhê Th¬ l¹i xin ch÷. nghÒ nghiÖp, së thÝch? + Đối đãi đặc biệt với tử tù.  §ã lµ cuéc ch¹y ®ua nguy hiÓm, nÕu lé chuyÖn qu¶n ngôc ch¾c ch¾n Nhãm 2. không giữ đợc mạng sống. Quản ngục có thái độ nh thế nào - Lần đầu: Bí mật sai thầy Thơ dâng rợu thịt đều đều. khi gÆp HuÊn Cao? T¹i sao l¹i cã - LÇn hai: NhÑ nhµng, khiªm tèn nhng bÞ HuÊn Cao miÖt thÞ, xua ®uæi, mµ thái độ nh vậy? vÉn «n tån, nh· nhÆn. Muèn xin ch÷ cña HuÊn Cao. - Chän nhÇm nghÒ. Gi÷a bän ngêi tµn nhÉn, lõa läc, th× h¾n l¹i cã tÝnh Nhãm 3: c¸ch dÞu dµng...biÕt träng ngêi ngay. Cảm nhân của em về viên Quản - Một tâm hồn nghệ sỹ tài hoa đã lạc vào chốn nhơ bẩn. Tuy làm nghề thất ngục ? đức nhng có một tâm hồn.  Trong XHPK suy tàn, chốn quan trờng đầy rãy bất lơng vô đạo, Quản ngục đúng là một con ngời Vang bóng - Mét tÊm lßng trong thiªn h¹….mét ©m thanh trong trÎo chen vµo gi÷a một bản đàn mà nhạc luận đều hỗn loạn xô bồ.  Biết phục khí tiết, biết qúi trọng ngời tài và yêu quí cái đẹp - một tấm lòng BiÖt nhìn liªn tµi.. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Tiếp tục đọc văn bản và soạn tiếp tiết 2. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy 14/10/2015 TiÕt42. Ch÷ ngêi tö tï.. ( NguyÔn Tu©n ).

(65) 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Gi¶i thÝch thó ch¬i ch÷. §¸nh gi¸ cña em vÒ hai nh©n vËt: ThÇy th¬ l¹i vµ viªn Qu¶n ngôc. 3.Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. Trao đổi, thảo luận nhóm: 5 phút. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. 5.3. Nh©n vËt HuÊn Cao. - Kẻ cầm đầu cuộc đại nghịch chống triều đình bị bắt giam víi ¸n tö h×nh ®ang chê ngµy ra ph¸p trêng. - PhÈm chÊt: Nhãm 1. +Tài hoa, nghệ sĩ: Có tài viết chữ rất nhanh và rất đẹp... - Tại sao Huấn Cao bị bắt? Vẻ đẹp của hình tCó đợc chữ Huấn Cao mà treo là có một vật báu trên ợng Huấn cao đợc thể hiện ở những phơng diện đời...Thế ra y văn võ đều có tài cả. + Nh©n c¸ch trong s¸ng, träng nghÜa khinh lîi, cã tµi cã nµo? C ảm nh ận c ủa em v ề v ẻ đ ẹp đ ó? t©m, coi khinh tiÒn b¹c vµ quyÒn thÕ. HuÊn Cao kh«ng chØ lµ mét nghÖ sü tµi hoa, mµ cßn lµ hiÖn th©n cña c¸i t©m kÎ sü. Cã Chữ Huấn Cao không chỉ đẹp vuông mà còn tÊm lßng biÖt nhìn liªn tµi, mét thiªn l¬ng cao c¶. nói lên hoài bão tung hoành của một đời ngời. + KhÝ ph¸ch hiªn ngang: Coi thêng c¸i chÕt, MÆc dï ®ang chờ ngày ra chặt đầu, vẫn nguyên vẹn t thế ung dung, đàng hoàng, không biết cúi đầu trớc quyền lực và đồng tiền. Ta nhÊt sinh kh«ng v× tiÒn b¹c hay quyÒn thÕ mµ Ðp m×nh viÕt c©u đối ...đời ta mới viết... cho ba ngời bạn thân.. Nhân vật đợc giới thiệu gián tiếp. Mới Văn kỳ thanh bất kiến kỳ hình mà Quản ngục đã tâm phục Huấn Cao - đó là cách miªu t¶ lÊy xa nãi gÇn, lÊy bãng lé h×nh. - HiÓu tÊm lßng vµ së thÝch cao quÝ cña thÇy Qu¶n, «ng v« cùng xúc động và ân hận: Thiếu chút nữa ta đã phụ mất một tÊm lßng trong thiªn h¹. - H×nh tîng HuÊn Cao trän vÑn vµ hoµn h¶o bëi mét c¶m høng l·ng m¹n, mét bót ph¸p lý tëng ho¸ cña NguyÔn Tu©n. Mét cốt cách: Nhất sinh đệ thủ bái hoa mai. Huấn Cao gợi ngời đọc nghĩ đến Cao Bá Quát - một danh sĩ đời Nguyễn- cầm đầu cuộc khởi 5.4. Cảnh Huấn Cao cho chữ viên Quản ngục nghĩa Mĩ Lơng chống triều đình Tự Đức bị thất - Tình huống oái oăm, cuộc kỳ ngộ đầy kịch tính giữa tên ngời viết chữ đẹp và ngời chơi chữ. Họ gặp nhau trong hoàn cảnh bại: Nhất sinh đê thủ bái hoa mai. trí trªu: Nhµ ngôc. - XÐt trªn b×nh diÖn x· héi: Hä lµ kÎ thï cña nhau. XÐt trªn b×nh diÖn nghÖ thuËt: Hä lµ tri ©m tri kû. Nhãm 2. Theo em tình huống oái oăm, đầy kịch tính của - Lúc nửa đêm, trong nhà tù, vài canh giờ cuối cùng trớc lúc ra truyÖn ng¾n nµy lµ g×? ( cuéc kú ngé gi÷a tªn ph¸p trêng. - Trong kh«ng gian chËt hÑp, Èm ít, tèi t¨m, bÈn thØu, khãi tö tï vµ viªn coi ngôc) bèc nghi ngót, díi ¸nh s¸ng cña ngän ®uèc tÈm dÇu lµ h×nh ¶nh 3 c¸i ®Çu chôm l¹i. Mét ngêi tï cæ mang g«ng ch©n víng xiÒng ®ang t« ®Ëm nh÷ng nÐt ch÷ trªn vu«ng lôa tr¾ng tinh, c¹nh viªn qu¶n ngôc khóm nóm, thÇy th¬ l¹i run run. - §ã lµ mét c¶nh tîng xa nay cha tõng cã: + Bëi viÖc cho ch÷ diÔn ra trong nhµ ngôc bÈn thØu, tèi t¨m, chËt hÑp. + Bëi ngêi nghÖ sü s¸ng t¹o trong lóc cæ mang g«ng, ch©n víng xiÒng ... Nhãm 3. C¶nh cho ch÷ diÔn ra vµo lóc nµo? ë ®©u? T¹i + Bëi ngêi tö tï l¹i ë trong t thÕ bÒ trªn, uy nghi, lång léng. sao nãi ®©y lµ mét c¶nh tîng xa nay cha tõng Cßn kÎ quyÒn uy l¹i khóm nóm run run, kÝnh cÈn, v¸i l¹y.  Tác giả dựng lên thật đẹp nhóm tợng đài thiên lơng với bút cã? ph¸p tµi n¨ng bËc thÇy vÒ ng«n ng÷. - Trong chốn ngục tù ấy cái đẹp, cái thiện, cái cao cả đã chiến thắng và toả sáng. Đây là việc làm của kẻ chi âm dành cho ngời tri kỷ, của một tấm lòng đền đáp một tấm lòng. Cái tâm đang điều khiểm cái tài, cái tâm cái tài đang hoà vào nhau để Nhãm 4. sáng tạo cái đẹp. Nªu ý nghÜa c¶nh cho ch÷? - Ngßi bót s¾c s¶o cña NguyÔn Tu©n võa hiÖn thùc võa l·ng mạn đã dựng lên sự đối lập giữa bóng tối và ánh sáng, giữa cái thiÖn vµ c¸i ¸c, gi÷a c¸i cao c¶ vµ thÊp hÌn. - §©y kh«ng ph¶i lµ c¶nh cho ch÷, viÕt ch÷, mµ lµ c¶nh truyÒn.

(66) Quan điểm thẩm mỹ của Nguyễn Tuân là gì ?. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. GV chèt néi dung chÝnh.. ng«i thä gi¸o, trao chóc th hay mét mËt íc thiªng liªng nhÊt. Ranh giới tội phạm - cai ngục đã bị xoá bỏ, chỉ còn lại những ngời bạn tri âm tri kỷ đang quây quần xung quanh cái đẹp của tình đời và tình ngời. 5.5. T tëng t¸c phÈm - Dù thực tại có tối tăm tàn bạo đến đâu cũng không thể tiêu diệt đợc cái đẹp. Cái đẹp bất khả chiến bại. Niềm tin mãnh liệt thuéc vÒ chñ nghÜa nh©n v¨n s¸ng gi¸ cña nghÖ thuËt NguyÔn Tuân, đó là một lối sống, một nhân cách, một mẫu ngời. III. Ghi nhí: SGK. - Néi dung. + Kh¾c häa thµnh c«ng h×nh tîng HuÊn cao, con ngêi tµi hoa, c¸i t©m trong s¸ng, khÝ ph¸ch hiªn ngang. + Bộc lộ quan niệm về cái đẹp, tấm lòng yêu nớc thầm kín. - NghÖ thuËt. + Kể chuyện, kết cấu tình tiết, lời thoại độc thoại, khắc hoạ nhân vật điển hình độc đáo. + Sử dụng hàng loạt từ Hán Việt rất đắt, tạo màu sắc lịch sử cổ kính, bi tráng. Khẳng định Nguyễn Tuân là bậc thầy về ng«n ng÷, uyªn b¸c vÒ lÞch sö, x· héi.. - NhËn xÐt vÒ nghÖ thuËt sö dông ng«n ng÷ ( đặc biệt là sử dụng từ Hán Việt ) của Nguyễn Tu©n trong truyÖn ng¾n? 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc l¹i t¸c phÈm. N¾m néi dung bµi häc. - Yªu thÝch nh©n vËt nµo nhÊt? T¹i sao? - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. - Bài tập: Thành công của Nguyên Tuân là không chỉ xây dựng đợc hình tợng Huấn Cao độc đáo mà cả Quản ngục cũng thật đẹp. ý kiến của em nh thế nào? E. Rót kinh nghiÖm: - HS nắm được nghệ thuật thư pháp - Tránh đồng nhất Huấn Cao và Cao Bá Quát ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 16/ 10 / 2015. TiÕt43. LuyÖn tËp Thao t¸c lËp luËn so s¸nh.. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vÒ lËp luËn nãi chung, lËp luËn so s¸nh nãi riªng. - Vận dụng lập luận so sánh để làm sáng tỏ một ý kiến, một quan điểm. - Kỹ năng sống : + Tư duy sáng tạo : về việc vận dụng thao tác lập luận so sánh để triển khai vấn đề nghị luận xã hội , văn học . + Giao tiếp : trình bày ý tưởng về các yêu cầu và cách viết đoạn văn so sánh một vấn đề văn học hoặc xã hội . - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11.Chuẩn kiến thức và kỹ năng môn ngữ văn lớp 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Em hiểu tn là thao tác lập luận so sánh ? 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. GV yªu cÇu HS nhí l¹i kiÕn thøc cò vµ tr¶ lêi c©u hái: - ThÕ nµo lµ lËp luËn so s¸nh t¬ng đồng? - ThÕ nµo lµ lËp luËn so s¸nh t¬ng. 1. ¤n tËp vÒ lËp luËn so s¸nh. - So sánh tơng đồng: So sánh để thấy đợc sự giống nhau giữa các đối tợng. - So sánh tơng phản: So sánh để thấy đợc sự khác nhau giữa các đối tợng. 2. LuyÖn tËp..

(67) ph¶n? * Hoạt động 2. Bµi tËp1. Híng dÉn HS vËn dông lµm bµi tËp - T×nh c¶m khi vÒ th¨m quª cña hai t¸c gi¶ H¹ Tri Ch¬ng vµ ChÕ Lan SGK. Viªn trong hai bµi th¬: Trao đổi thảo luận nhóm. + §iÓm gièng nhau: §Òu rêi quª h¬ng ®i xa tõ lóc trÎ vµ trë vÒ khi tuæi Nhãm 1: Bµi tËp 1 đã cao. Khi trở về đều trở thành ngời xa lạ trên quê hơng mình. + Hai nhà thơ sống ở hai thời đại cách xa nhau hơn một nghìn năm, có t©m sù gièng nhau: Kho¶ng kh¾c giËt m×nh víi nh÷ng tiÕc nuèi, b©ng khu©ng. Bµi tËp 2. - Học cũng nh trồng cây, mùa xuân đợc hoa, mùa thu đợc quả. - Mïa xu©n, mïa thu chØ c¸c giai ®o¹n kh¸c nhau: ban ®Çu thu ho¹ch ®Nhãm 2: Bµi tËp 2 ợc ít, càng về sau thu hoạch đợc nhiều hơn. Học thì lúc đầu khó khăn. vÒ sau hiÓu dÇn, kh«n lín trëng thµnh - cã häc vÊn.  Trång c©y th× t¨ng thu nhËp kinh tÕ. Häc tËp th× trëng thµnh vÒ trÝ tuÖ. Bµi tËp 3. - So s¸nh ng«n ng÷ trong hai bµi th¬ cña bµ HuyÖn Thanh Quan vµ Hå Xu©n H¬ng: Nhãm 3: Bµi tËp 3 + Gièng nhau: Cïng lµ th¬ thÊt ng«n b¸t có. + Kh¸c nhau: Th¬ Hå Xu©n H¬ng dïng nhiÒu tõ ng÷ gÇn gòi lêi ¨n tiÕng nãi h»ng ngµy. Th¬ Bµ HuyÖn Thanh Quan dïng nhiÒu tõ ng÷ H¸n ViÖt, sang träng. Nhãm 4: Bµi tËp 4. Bµi tËp 4. - Tham kh¶o ®o¹n v¨n so s¸nh t¬ng ph¶n: Các cụ a những màu đỏ choét, ta lại a những màu xanh nhạt...các cụ bâng khuâng vì tiếng trùng đêm khuya, ta nao nao vì tiếng gà lúc đúng ngọ. Nhìn một cô gái ngây thơ, xinh xắn, các cụ coi nh đã làm một việc tội lỗi; ta thì cho mát mẻ nh đứng trớc một cánh đỗng xanh. Cái ái tình của các cụ thì chỉ là sự hôn nhân, nhng đối với ta thì trăm hình muôn trạng: cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái tình gần gũi, cái tình xa x«i...,c¸i t×nh trong gi©y phót, c¸i t×nh ngµn thu...( Lu Träng L ). 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - §äc bµi tham kh¶o. E. Rót kinh nghiÖm: Nên ra nhiều bài tập vận dụng ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 17/ 10 / 2015 TiÕt 44. LuyÖn tËp vËn dông Thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh.. A. Mục tiêu cần đạt. - Cñng cè nh÷ng kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng vÒ thao t¸c lËp luËn ph©n tÝch vµ so s¸nh. - Bớc đầu biết cách vận dụng kết hợp hai thao tác đó trong bài văn nghị luận. - Kỹ năng sống : + Tư duy sáng tạo : Biết vận dụng thao tác lập luận phân tích và thao tác lập luận so sánh để triển khai một vấn đề nghị luận văn học hoặc nghị luận xã hội . +Giao tiếp : Trình bày ý tưởng về các yêu cầu và cách viết đoạn văn kết hợp thao tác phân tích và thao tác so sánh . - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11,chuẩn kiến thức và kỹ năng ngữ văn lớp 11 - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. 1. Híng dÉn lµm bµi tËp. * Hoạt động 1. Bµi tËp 1. HS đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi theo thảo - Đoạn trích sử dụng những thao tác lập luận: luËn nhãm. + Phân tích: Chớ tự kiêu tự đại. Tự kiêu tự đại là khờ dại. - Nhãm 1. §o¹n trÝch sö dông nh÷ng thao t¸c Tự kiêu tự đại là thoái bộ..

(68) lËp luËn nµo? minh häa?. - Nhóm 2: Mục đích, tác dụng kết hợp các thao tác lập luận đó?. - Nhãm 3: Rót ra kÕt luËn vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn trong mét ®o¹n v¨n?. + So s¸nh: V× m×nh hay, cßn nhiÒu ngêi hay h¬n m×nh. M×nh giái, cßn nhiÒu ngêi giái h¬n m×nh....s«ng to bÓ réng...ngêi mµ tự kiêu tự mãn thì cũng nh cái chén cái đĩa cạn. - Mục đích, tác dụng và cách kết hợp các thao tác lập luận trong ®o¹n trÝch: + Giúp ngời đọc, ngời nghe hiểu rõ hơn về vấn đề tự kiêu, tự đại trong mçi con ngêi. + Giúp ngời đọc nhận thức rõ vấn đề: Bản thân sự hiểu biết, tài năng của mỗi ngời bao giờ cũng có giới hạn nhất định. - ViÖc vËn dông kÕt hîp nhiÒu thao t¸c lËp luËn trong mét ®o¹n v¨n( bµi v¨n): lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu. Kh«ng cã mét v¨n b¶n nghÞ luËn nµo l¹i chØ dïng mét thao t¸c lËp luËn duy nhÊt, mµ ph¶i dïng kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn mét c¸ch linh ho¹t, cã hiÖu qu¶.  Một bài văn( đoạn văn) thờng có một thao tác chủ đạo, thao tác còn lại có nhiệm vụ bổ trợ cho thao tác chủ đạo đó. Bµi tËp 2. - §Þnh híng tr¶ lêi theo c©u hái SGK. 2. Híng dÉn vÒ nhµ. a/ HS dựa vào phân thân bài đã xây dựng lựa chọn viết một luận điểm trong đó sử dụng thao tác lập luận phân tích và so sánh. c/ Su tầm những đoạn văn hay ở đó tác giả đã thành công trong viÖc vËn dông kÕt hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh. * Hoạt động 2. HS vËn dông kÕt hîp ph©n tÝch vµ so s¸nh, viết đoạn văn trình bày vẻ đẹp của một bài th¬( bµi v¨n ) mµ m×nh yªu thÝch. * Hoạt động 3. GV híng dÉn HS bµi tËp ë nhµ. - Có thể đọc các đoạn văn tham khảo trongSGK, s¸ch híng dÉn häc bµi ng÷ v¨n 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Hoµn thiÖn phÇn bµi tËp vÒ nhµ. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------TiÕt 45+46 Ngµyso¹n:22/10/2015. H¹nh phóc cña mét tang gia.. ( Trích: Số đỏ - Vũ Trọng Phụng ) A. Mục đích yêu cầu. - Giíi thiÖu mét c©y bót trµo phóng xuÊt s¾c giai ®o¹n 30 - 45. - Sức tố cáo mạnh mẽ đối với xã hội trởng giả thành thị đơng thời bằng thái độ đả kích sâu cay trong nghệ thuật trào phóng bËc thÇy cña t¸c gi¶. - Qua đoạn trích cho HS thấy rõ sự giả dối, lố lăng của đám con cháu đại bất hiếu trong gia đình cụ Cố Hồng. - Hiểu được những nét đặc sắc trong nghệ thuật trào phúng của Vũ Trọng Phụng - Giáo dục phong cách sống, thái độ sống lành mạnh, văn minh, có đạo lý. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn: - SGK - SGv Ng÷ v¨n 11.Chuẩn kiến thức-kỹ năng môn vgữ văn lớp 11 - ThiÕt kÕ bµi häc.. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, phân tích, giảng bình, so sánh kết hợp nêu vấn đề bằng câu hỏi gợi mở. - Trao đổi thảo luận nhóm. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë so¹n. 3. Bµi míi Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt * Hoạt động 1. I. §äc hiÓu tiÕu dÉn. HS đọc tiểu dẫn và tóm tắt nội dung 1. Tác giả. chÝnh. - N¨m sinh, n¨m mÊt. - Quª qu¸n. - Cuộc đời và sự nghiệp . - C¸c t¸c phÈm tiªu biÓu. - Tiểu dẫn SGK trình bày những nội 2. Giới thiệu tiểu thuyết Số đỏ. dung chÝnh nµo? - §¨ng b¸o Hµ Néi tõ sè 40 ngµy 7-10-1936, in thµnh s¸ch n¨m 1938 - Tãm t¾t néi dung. - Em hiểu nhan đề : Số đỏ có nghĩa là 3. Đoạn trích. g×? - Thuộc chơng 15 của tiểu thuyết Số đỏ. - Nhan đề : Do nhà biên soạn sách đặt. II. §äc hiÓu v¨n b¶n. 1. §äc. * Hoạt động 2. 2. ý nghĩa nhan đề đoạn trích..

(69) GV hớng dẫn HS đọc băn bản. T×m hiÓu nh÷ng khÝa c¹nh tæng qu¸t. - Em có suy nghĩ gì về nhan đề đoạn trÝch: H¹nh phóc cña mét tang gia? - Tãm t¾t néi dung ®o¹n trÝch? * Hoạt động 3. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Nhóm 1: Thái độ của từng thành viên trong gia đình cụ cố Hồng khi cụ Tổ chÕt( Cè Hång, vî chång V¨n Minh, «ng Tuýp vµ tiÖm may ¢u hãa)?. Nhãm 3: C¸i chÕt cña cô Tæ cßn ®em l¹i niÒm vui vµ h¹nh phóc cho nh÷ng ai n÷a ? T¹i sao hä l¹i h¹nh phóc khi cô Tæ chÕt?. - H¹nh phóc: NiÒm vui, sù sung síng - Tang gia: Nhµ cã tang  Cái chết đem lại niềm vui cho mọi ngời, đặc biệt là các thành viên trong gia đình cụ Cố Hồng. 3. Tãm t¾t ®o¹n trÝch. 4. T×m hiÓu néi dung vµ nghÖ thuËt. 4.1. Những niềm vui khác nhau của các thành viên trong gia đình cụ cè Hång. - Cố Hồng: Mới 50 tuổi mơ ứơc đợc gọi là cụ Cố, để thiên hạ phải trầm trồ khen: úi kìa con giai nhớn đã...  mơ màng đợc mặc áo xô gai, lụ khụ, ho khạc, mếu máo... - Vî chång V¨n Minh: H¹nh phóc v× gia tµi cña m×nh kh«ng cßn trªn lý thuyết, giàu có đã trở thành sự thật. - Tuýp và tiệm may âu hoá cùng các nhà cải cách: đợc dịp lăng xê những mốt tang táo bạo nhất, để bán cho những ai đang có tang ...còng c¶m thÊy chót Ýt h¹nh phóc. - Cô Tuyết: Đợc dịp mặc y phục ngây thơ để chứng tỏ mình hãy còn trinh tiÕt. - Cậu Tú Tân: Đợc dịp sử dụng cái máy ảnh đã lâu không có dịp dùng đến - «ng Ph¸n: Sung síng v× kh«ng ngê r»ng c¸i sõng trªn ®Çu m×nh l¹i cã gi¸ trÞ. - Xuân tóc đỏ: Hạnh phúc đặc biệt vì nhờ hắn mà cụ Tổ chết, danh gi¸ uy tÝn l¹i cµng to h¬n. 4.2. C¸i chÕt cña cô Tæ ®em l¹i h¹nh phóc cho nhiÒu ngêi ngoµi gia đình. - Binh lính thất nghiệp đợc thuê giữ trật tự cho đám tang( Min đơ, Min Toa...) - Xã hội trởng giả, bạn bè cụ cố Hồng: Có dịp phô trơng đủ thứ huân, huy ch¬ng, c¸c kiÓu quÇn ¸o, ®Çu tãc, r©u ria... - Bạn bè cô Tuyết, bà Phó Đoan: Có dịp tụ tập để khoe khoang, hẹ hò nhau, chim chuét nhau, b×nh phÈm nhau, chª bai nhau... Cái chết của cụ Tổ là sự mong đợi của tất cả đám con cháu đại bất hiÕu. H¹nh phóc cña mçi ngêi trong tang gia kh«ng ai gièng ai, mçi niÒm vui thÓ hiÖn mét tÝnh c¸ch vµ b¶n chÊt cña tõng ngêi mét.  Đó chính là sự suy đồi về đạo lý, sự tha hoá về nhân cách con ngời. T¸c gi¶ dùng lªn mét bøc tranh mÐo mã, nhÕch nh¸c vµ hµi híc cña một xã hội thực dân thu nhỏ với tất cả sự đồi bại, xuống dốc của đạo lý và nhân cách con ngời, đó là lời tố cáo của tác giả đối với xã hội ©u ho¸ rëm.. Nhãm 4: T¸c gi¶ muèn nãi g× víi b¹n đọc thông qua cách miêu tả thái độ của các thành viên trong và ngoài gia đình -------------------------------------------cụ cố Hồng? -------------------------------------------TiÕt 46. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Ph©n tÝch t©m tr¹ng của các thành viên trong gia đình cụ cố Hång khi cô Tæ chÕt? Gi¸ trÞ cña bót ph¸p trµo phóng Vò Träng Phông? 3. Bµi míi: * Hoạt động 1. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc Nhóm 1: Đám tang cụ Tổ đợc miêu tả nh thÕ nµo?. 4.3. Cảnh đa đám. - Đám tang to tát, đi đến đâu làm huyên náo đến đấy. Có sự phối hợp c¶ Ta -Tµu -T©y, mäi ngêi thi nhau chôp ¶nh nh héi chî, trµn ngËp vọng hoa, câu đối, đầy đủ các loại mốt quần áo, râu ria...  Nhìn toàn cảnh: Đám rớc, đám hội, mọi ngời ai cũng tng bừng vui vÎ, n¸o nhiÖt. - Mäi ngêi kh«ng ai ®i ®a tang mµ ®ang m¶i trß chuyÖn vÒ nhµ cöa, vî chång, con c¸i, tÊt c¶ ®ang m¶i b×nh phÈm, chª bai lÉn nhau, t×nh Nhóm 2: Nhận xét thái độ của mọi ngời tự, chim chuột, hẹn hò nhau bằng cái vẻ mặt buồn buồn lãng mạn rất đúng mốt. trong đám tang?  Sự giả tạo, đóng kịch của giới tri thức rởm, đạo đức suy đồi của nền v¨n minh ¢u ho¸ rëm. - KÕt thóc lµ chi tiÕt chua ch¸t: Ph¸n mäc sõng cø oÆt ngêi ®i khãc.

(70) Nhãm 3: Suy nghÜ cña em vÒ nh÷ng chi tiÕt cuèi cïng trong ®o¹n trÝch (¤ng ph¸n mäc sõng khãc muèn lÆng ®i th× may có Xuân đỡ khỏi ngã…Xuân Tóc §á muèn bá qu¸ch ra th× chît thÊy «ng Ph¸n dói vµo tay nã mét c¸i giÊy b¹c năm đồng gấp t…)? Nhãm 4: NhËn xÐt tiÕng khãc cña «ng Ph¸n mäc sõng? vÒ h×nh ¶nh: §¸m cø ®i? vµ chi tiÕt miªu t¶ : ngêi chÕt n»m trong ......mØm cêi sung síng..?. trong tay xuân, bên cạnh bố vợ ho, khạc, mếu máo đúng qui c¸ch...nhng thùc chÊt lµ lÐn lót thanh to¸n tiÒn tr¶ c«ng cho xu©n.  Đám tang diễn ra nh một tấn đại hài kịch. Nó nói lên tất cả sự lố lăng vô đạo đức của cái xã hội thợng lu ngày trớc. Cái xã hội mà tác giả gọi là Chó đểu, khốn nạn. 4.4. §Æc s¾c nghÖ thuËt. - Tµi n¨ng miªu t¶: Høt! Høt! Høt!  tiếng khóc lạ đời, cố tình rặn ra nhằm che mắt mọi ngời -> sự đóng kÞch gi¶ dèi. - Điệp khúc Đám cứ đi: Khẳng định mọi ngời đến đây không phải để đi đa tang, không phải để chia buồn với gia chủ, không thơng xót, không cảm thông.... mà chủ yếu là để khoe mã, phô trơng,có dịp để gặp gỡ. Tất cả đều thờ ơ, vô tâm. - NghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy trong c¸ch miªu t¶ : §¸m tang to t¸t lµm cho ngêi chÕt n»m trong quan tµi còng ph¶i mØm cêi sung síng, nÕu kh«ng còng gËt gï c¸i ®Çu... vµ c¸ch kh¾c ho¹ ch©n dung, thái độ của từng nhân vật. - Sự phóng đại: Cụ cố Hồng hút một chặp 60 điếu thuốc phiện , gắt 1872 c©u: biÕt råi, khæ l¾m, nãi m·i. - Nghệ thuật đặc tả những bộ râu của bạn cụ cố Hồng: Sinh động, hài hớc, thể hiện tính cách rởm đời, khoe mẽ chỉ là vỏ bọc. - Sự vận dụng tài tình về ngôn ngữ, giọng điệu, lột tả đợc bộ mặt thật cña x· héi trëng gi¶, ©u ho¸ v¨n minh rëm. III. Ghi nhí. - SGK. IV. Cñng cè. - Suy nghÜ cña em sau khi häc xong ®o¹n trÝch. - Nếu cho phép đặt lại tên cho đoạn trích em sẽ đặt là gì?. * Hoạt động 2. HS đọc ghi nhớ SGK. * Hoạt động 3. Cñng cè luyÖn tËp. HS trao đổi cặp và trả lời miệng. Gv chuÈn x¸c kiÕn thøc. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: -Bám sát đặc trưng thể loại. - Phong cách tác giả. ........................................................................................................... Ngµyso¹n:24/10/2015 TiÕt47. Phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. A. Mục tiêu cần đạt. - Giúp HS nắm đợc khái niệm, đặc trng ngôn ngữ báo chí và phong cách ngôn ngữ báo chí. Phân biệt đợc ngôn ngữ báo chí với ngôn ngữ ở văn bản khác đợc tăng tải trên báo. - Cã kÜ n¨ng viÕt mét mÈu tin, ph©n tÝch mét bµi phãng sù b¸o chÝ. - Kỹ năng sống :+ Giao tiếp : Trao đổi ,chia sẻ ý kiến về đặc điểm các văn bản báo chí ; những vấn đề thời sự , chính kiến , dư luận ... trong báo chí . + Tư duy sáng tạo : Tìm kiếm và xử lý thông tin khi tìm hiểu về các thể loại báo chí , đặc điểm của phong cách báo chí . - B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK - SGV Ng÷ v¨n 11, chuẩn kiến thức kỹ năng môn ngữ văn lớp 11. - Gi¸o ¸n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS. Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1.. I. Ng«n ng÷ b¸o chÝ..

(71) HS đọc ví dụ SGK tìm hiểu sơ lợc về mét sè thÓ lo¹i v¨n b¶n vµ ng«n ng÷ b¸o chÝ. GV nêu nhận định SGK.. 1. Mét sè thÓ lo¹i v¨n b¶n b¸o chÝ. - Bản tin: Thời gian, địa điểm, sự kiện chính xác nhằm cung cấp tin tức cho ngời đọc. Thờng theo một khuôn mẫu:Nguồn tin – thời gian - địa điểm – sự kiÖn – diÔn biÕn – kÕt qu¶. Phãng sù: Cung cÊp tin tøc nhng më réng phÇn têng thuËt chi tiÕt sù - Theo em nh÷ng thÓ lo¹i v¨n b¶n nµo -kiÖn, miêu tả bằng hình ảnh, giúp ngời đọc có một cái nhìn đầy đủ, thuéc phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ? sinh động, hấp dẫn. - TiÓu phÈm: Giäng v¨n th©n mËt, d©n d·, thêng mang s¾c th¸i mØa mai, ch©m biÕm nhng hµm chøa mét chÝnh kiÕn vÒ thêi cuéc. - Em biÕt hiÖn nay cã bao nhiªu lo¹i  Ngoµi ra cßn mét sè thÓ lo¹i kh¸c nh: Pháng vÊn, b×nh luËn, thêi sù, trao đổi ý kiến, th bạn đọc... b¸o chÝ vµ c¸ch ph©n lo¹i nh thÕ nµo? + Ph©n lo¹i b¸o chÝ theo ph¬ng tiÖn: b¸o viÕt, b¸o nãi, b¸o ®iÖn tö. + Phân loại theo định kỳ xuất bản: báo hàng ngày (nhật báo), báo hµng tuÇn (tuÇn b¸o), b¸o hµng th¸ng ( nguyÖt b¸o, nguyÖt san). + Phân loại theo lĩnh vực hoạt động xã hội: Báo Văn nghệ, báo Khoa học, báo Pháp luật, báo Thơng mại, báo Giáo dục Thời đại... + Phân loại theo đối tợng độc giả: báo Nhi đồng, báo Tiền phong, báo Thanh niên, báo Phụ nữ, báo Lao động... 2. Ng«n ng÷ b¸o chÝ. - Tån t¹i ë 2 d¹ng chÝnh: B¸o viÕt vµ b¸o nãi. - Ngoµi ra cßn: B¸o h×nh, b¸o ®iÖn tö.  Ng«n ng÷ b¸o chÝ cã mét chøc n¨ng chung lµ cung cÊp tin tøc thêi - MÆc dï cã nhiÒu thÓ lo¹i kh¸c nhau sù, ph¶n ¸nh d luËn vµ ý kiÕn cña quÇn chóng. §ång thêi nªu lªn quan nhng ng«n ng÷ b¸o chÝ chung mét môc ®iÓm chÝnh kiÕn cña tê b¸o, nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña x· héi. đích và nhiệm vụ gì? 3. LuyÖn tËp. - Viết một bản tin ngắn, đảm bảo theo lôgíc: * Hoạt động 2. Nguồn tin , thời gian - địa điểm , sự kiện , diễn biến , kết quả - ý kiến. HS luyÖn tËp viÕt b¶n tin. Th¶o luËn nhãm §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. ChÊm ®iÓm. - Nhóm 1:Viết bản tin về đề tài trật tự an toµn giao th«ng. - Nhóm 2: Viết bản tin về vấn đề học đờng. - Nhãm 3:ViÕt b¶n tin ph¶n ¸nh t×nh h×nh häc tËp cña líp 11A1. - Nhóm 4: Viết bản tin về vấn đề an ninh khu d©n c. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - TËp viÕt nh÷ng v¨n b¶n ng¾n thuéc phong c¸ch ng«n ng÷ b¸o chÝ. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh. E. Rót kinh nghiÖm: Đưa các ví dụ trong báo chí làm ngữ liệu . - ---------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµyso¹n:28/10/2014 TiÕt48. Tr¶ Bµi viÕt sè 3..

(72) A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp HS nhËn râ u, khuyÕt ®iÓm trong bµi viÕt. - K ỹ n ăng s ống : * Rót ra nh÷ng kinh nghiÖm vÒ viÖc vËn dông kÕt hîp c¸c thao t¸c lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn. * Đề xuất cách giải quyết m ột số vấn đề về văn học sử và tác giả , tác phẩm văn học , qua đó bày tỏ suy nghĩ về nhận thức của cá nhân về vấn đề nghị luận . * T¨ng thªm lßng yªu thÝch häc tËp bé m«n. B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n. - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp thuyết giảng, phân tích kết hợp trao đổi. - Tr¶ bµi cho HS xem kÕt qu¶. Kh¾c phôc lçi viÕt. GV thu bµi lu v¨n phßng. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. 1. NhËn xÐt chung. * ¦u ®iÓm. - C âu 1 : Nhìn chung các em đã nắm được khái niệm hiện đai hoá văn học - C õu2:đi đúng hớng. Hiểu yêu cầu đề. : + Bài viết mở rộng, bày tỏ đợc ý kiến của mình một cách cụ thể và rõ Hoạt động 1. rµng. GV nhËn xÐt nh÷ng u ®iÓm, nhîc ®iÓm bµi viÕt. §¸nh gi¸ kÕt qu¶ * Nhîc ®iÓm : - C âu1 : Ch ưa c ụ th ể . - C âu2: Một số bài : +- Diễn đạt đôi chỗ còn chung chung, mờ nhạt. +- Cha biÕt triÓn khai ý, bµi viÕt hÇu nh chØ míi dõng l¹i ë d¹ng liÖt kª chi tiÕt. - ý 2 của đề cha có dẫn chứng minh họa cụ thể, súc tích để tăng tính thuyÕt phôc. 2. Chữa đề. §Ò bµi. Câ u 1 : Thế nào là hiện đại hóa văn học ? * Hoạt động 2. GV chữa đề theo đáp án thang điểm. Câ u 2 :Vẻ đẹp của hình tượng người nông dân trong « Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc ’’của Nguyễn Đình Chiểu ? Suy nghĩ của em về người nông dân hiện nay ? D. Dặn dò : Làm bài kiểm tra nghiêm túc . - C âu1: N êu đầy đủ các ý của đ ề ra . - C âu2 : + BiÕt c¸ch tr×nh bµy mét bµi lµm v¨n nghÞ luËn v¨n häc. *Yªu cÇu vÒ kü n¨ng. -+ Trình bày ngắn gọn, đủ ý, diễn đạt lu loát. +- Bè côc râ rµng. V¨n cã c¶m xóc. + Không sai lỗi chính tả, lỗi diễn đạt. _Câu1 : +- Khái niệm hiện đại hoá: đợc hiểu là quá trình làm cho văn học thoát ra khỏi hệ thống thi pháp VHTĐ và đổi mới theo hình thức của v¨n häc ph¬ng T©y, cã thÓ héi nhËp víi nÒn v¨n häc trªn thÕ giíi. * Yêu cầu về kiến thức. Học sinh có +- Nội dung hiện đại hóa văn học diễn ra trên mọi mặt, ở nhiều phơng thÓ cã nh÷ng c¸ch tr×nh bµy kh¸c nhau diÖn: nhng bài viết cần đảm bảo các ý cơ * Thay đổi quan niệm về văn học; văn chơng chở đạo -> văn chơng là một hoạt động nghệ thuật, đi tìm và sáng tạo cái đẹp, nhận thức và b¶n sau: kh¸m cuéc sèng. * Chñ thÓ s¸ng t¹o: Tõ nhµ nho -> nhµ v¨n nghÖ sÜ mang tÝnh chuyªn nghiÖp * C«ng chóng v¨n häc:TÇng líp nho sÜ->tÇng líp thÞ d©n. * Xây dựng nền văn xuôi TiếngViệt: Hiện đại hóa thể loại văn học; XuÊt hiÖn nhiÒu thÓ lo¹i míi; Phãng sù, KÞch, phª b×nh.  Vì vậy hiện đại hóa VH là một đòi hỏi tất yếu, khách quan của VH.

(73) dân tộc trong thời đại mới. -Câu2 : -* Xuất thân từ tầng lớp nông dân lao động nghèo khổ, cần cù, chất ph¸c, hiÒn lµnh. Kh«ng ph¶i lÝnh chuyªn nghiÖp, chØ quen c«ng viÖc đồng áng, cuốc cày. * T©m hån. - Khi giÆc Ph¸p x©m lîc, ngêi n«ng d©n lam lò bçng chèc trë thµnh ngêi lÝnh can trêng, cã lßng yªu níc vµ lßng c¨m thï giÆc s©u s¾c. §Êt níc cã giÆc hä tù nguyÖn tham gia giÕt giÆc. * Chiến đấu dũng cảm và anh dũng hi sinh - Tiến công nh vũ bão: Đâm, chém, đạp, lớt, xô, liều, đẩy… - Coi cái chết nhẹ nh lông hồng, hiên ngang trên chiến địa, chiến đấu hÕt m×nh, quªn m×nh. - Ngôn ngữ góc cạnh, chính xác, hình ảnh so sánh, động từ mạnh, thể hiÖn sù x¶ th©n v× nghÜa lín cña nghÜa qu©n. -* quan niÖm : ChÕt vinh cßn h¬n sèng nhôc. Nªu cao tinh thÇn chiÕn đấu, xả thân vì nghĩa lớn của nghĩa quân. Họ ra trận không cần công danh bổng lộc mà chỉ vì một điều rất giản đơn là yêu nớc. * Suy nghĩ về người nông dân hiện nay : Đặt người nông dân trong hoàn cảnh mới , thời đại mới không có chiến tranh , hoà bình , đang tiến quân vào khoa học công nghệ : Cần cù ,châm chỉ , sáng tạo , có tri thức , có lòng yêu nước . 4. KÕt luËn. Víi bµi v¨n tÕ nµy lÇn ®Çu tiªn trong lÞch sö VH d©n téc cã mét tîng đài nghệ thuật sừng sững về ngời nông dân tơng xứng với phẩm chất vốn có ngoài đời của họ. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Kh¾c phôc lçi theo lêi phª. - So¹n bµi theo ph©n phèi ch¬ng tr×nh -- E. Rót kinh nghiÖm: GV nên nhận xét kỹ các bài viết ; HS tự nhận xét , sửa lỗi và rút ra bài học kinh nghiệm. -------------------------------------------------------------------------------------------------. Ngµyso¹n:1/11/2014 TiÕt 49+50.. Mét sè thÓ lo¹i v¨n häc:Th¬, TruyÖn. A. Môc tiªu bµi häc. - Gióp häc sinh: + NhËn biÕt thÓ vµ lo¹i trong v¨n häc. + Hiểu khái quát đặc điểm của một số thể loại văn học: Thơ, truyện. + Cảm nhận được văn bản thơ truyện căn cứ vào những hiểu biết về đặc điểm thể loại . + Kỹ năng sống : - Giao tiếp : Trao đổi , thảo luận để hiểu được khái niệm , đặc điểm của thể loại thơ truyện - Tư duy sáng tạo : Phân tích , bình giá tác phẩm thơ truyện theo đặc trưng thể loại . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - Gi¸o ¸n.Chuẩn kiến thức - kỹ năng môn văn lớp 11 - Bµi lµm cña HS. C.C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu. Phân tích, tổng hợp, trao đổi thảo luận nhóm. - §Þnh híng t×m hiÓu néi dung bµi häc qua hÖ thèng c©u hái bµi tËp. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n. TiÕng ViÖt. §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng..

(74) 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS * Hoạt động 1. Hớng dẫn HS đọc phần I và định hớng nội dung. Trao đổi thảo luận theo cặp. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Lo¹i lµ g×? Cã mÊy lo¹i h×nh v¨n häc?. - Thể là gì? Căn cứ để phân chia thể? * Hoạt động 2. Trao đổi thảo luận nhóm. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc.. Yêu cầu cần đạt. I. Quan niÖm chung vÒ lo¹i thÓ v¨n häc. - Cơ sở chung để phân chia loại thể văn học là dựa vào phơng thức ( c¸ch thøc ph¶n ¸nh hiÖn thùc, t×nh c¶m cña t¸c phÈm ). 1. Lo¹i. - Lµ ph¬ng thøc tån t¹i chung, lµ lo¹i h×nh, chñng lo¹i. T¸c phÈm văn học đợc chia làm 3 loại: Tr÷ t×nh Tù sù KÞch Béc lé t×nh c¶m, KÓ l¹i ( miªu t¶) Th«ng qua lêi tho¹i, c¶m xóc, t©m trình tự các sự hàng động của các nhân trạng con ngời: việc, có nhân vật để thể hiện mâu - Ca dao vËt. thuẫn, xung đột: - Th¬ - TruyÖn. - KÞch D Gian - TiÓu thuyÕt - KÞch C §iÓn - Bót ký - KÞch H §¹i - Phãng sù - Bi kÞch. - KÝ sù. - Hµi kÞch. - Tïy bót. 2. ThÓ. - Lµ hiÖn thùc hãa cña lo¹i, nhá h¬n lo¹i. - Căn cứ để phân chia đa dạng: Có khi dựa vào độ ngắn dài; đề tài; cấu trúc; tính chất mâu thuẫn; cảm hứng chủ đạo… - Có một thể loại tồn tại độc lập: Văn nghị luận ( chÝnh trÞ x· héi, v¨n hãa.) II. ThÓ lo¹i th¬. 1. Kh¸i lîc vÒ th¬.. a/ §Æc trng cña th¬. - Th¬ khëi ph¸t tù lßng ngêi ( Lª QuÝ §«n ). - Nhãm 1: §Æc trng c¬ b¶n cña th¬ lµg×? - Cèt lâi cña th¬ lµ t×nh c¶m, c¶m xóc, t©m tr¹ng, lµ tiÕng nãi cña t©m hån chë nÆng suy t cña con ngêi. - Néi dung c¬ b¶n cña th¬ lµ tr÷ t×nh - Ngôn ngữ thơ cô đọng, hàm xúc, giàu nhịp điệu, hình ảnh sinh động, đợc tổ chức đặc biệt theo thể thơ. b/ Ph©n lo¹i th¬. - Nhóm 2: Thơ đợc phân loại nh thé nào? - Phân loại theo nội dung biểu hiện có: Cã bao nhiªu lo¹i? + Th¬ tr÷ t×nh + Th¬ tù sù + Th¬ trµo phóng - Ph©n lo¹i theo c¸ch thøc tæ chøc cã: + Th¬ c¸ch luËt. + Th¬ tù do. + Th¬ v¨n xu«i. 2. Yêu cầu về đọc thơ. - Nhóm 3+4: Em thờng đọc thơ nh thế - Đọc kĩ tiểu dẫn. nµo? - Đọc kĩ văn bản.( đọc nhiều lần: đọc to, đọc thầm, đọc diễn cảm). - C¶m nhËn ý th¬ qua tõng dßng, tõng c©u, tõng tõ, tõng h×nh ¶nh theo m¹ch c¶m xóc. - Ph¸t hiÖn ra nh÷ng ý th¬ hay, nh÷ng t×nh c¶m c¶m xóc trong bµi th¬. - §¸nh gi¸, nhËn xÐt chung vÒ t tëng, nghÖ thuËt cña bµi th¬. - Häc thuéc lßng bµi th¬. - DiÔn xu«i bµi th¬( nÕu cã thÓ). -------------------------------------------------------------------------------------------------TiÕt 50. II. TruyÖn. - ổn định tổ chức. 1. Kh¸i lîc vÒ truyÖn - Bµi míi. a/ §Æc trng cña truyÖn. - Là phơng thức phản ánh hiện thực đời sống qua câu chuyện, sự * Hoạt động 1. kiện, sự việc, thông qua đó nhà văn bộc lộ quan điểm, t tởng về GV hớng dẫn HS đọc phần II. hiện thực đời sống xã hội một cách khách quan. §Þnh híng néi dung. - Thêng cã cèt truyÖn. Trao đổi thảo luận nhóm. - Nh©n vËt. §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy. GV chuÈn x¸c - T×nh huèng . kiÕn thøc. b/ Ph©n lo¹i truyÖn. - Dùa trªn nh÷ng tiªu chÝ kh¸c nhau cã c¸ch ph©n lo¹i kh¸c nhau:.

(75) - Nhóm 1: Nêu đặc trng của truyÖn?. Truyện ngắn, truyện dài, truyện đồng thoại, truyện tình báo, truyện lÞch sö, truyÖn viÔn tëng, truyÖn th¬, truyÖn trµo phóng… 2. Yêu cầu đọc truyện. - Nhóm 2: Truyện đợc phân thành bao - Đọc kĩ nhiều lần; đọc lớt; đọc từng đoạn; đọc diễn cảm. nhiªu lo¹i ? - Nắm vững cốt truyện. Tóm tắt nội dung. Xác định thể loại truyÖn. Ph©n tÝch, t×m hiÓu cèt truyÖn, bè côc, kÕt cÊu, tr×nh tù, cách mở đầu và kết thúc, ý nghĩa nhan đề. - Phân tích nhân vật, phân tích tình huống, khái quát chủ đề, t t- Nhóm 3+4: Em thờng đọc truyện nh thế ởng. nµo? - Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt, c¸ch x©y dùng cèt truyÖn, nh©n vËt, kÕt cÊu vµ t×nh tiÕt… * Hoạt động 2. - §¸nh gi¸ chung. HS đọc ghi nhớ SGK. III. Ghi nhí. * Hoạt động 3. - SGK GV híng dÉn HS lµm bµi tËp SGK. Mçi IV. LuyÖn tËp. nhãm 1 ý nhá. - Bµi tËp SGK tr136. 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - Nắm nội dung bài học. áp dụng kiến thức vào việc đọc tác phẩm văn học cho đúng. E. Rót kinh nghiÖm: - Giáo viên nên hưỡng dẫn HS tìm hiểu trong sự đối sánh giữa hai thể loai thơ - truyện . - Từ tác phẩm cụ thể để khắc sâu lý thuyết . -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµyso¹n:13/11/2014 TiÕt51-52. ChÝ PhÌo. ( Nam Cao ) A. Mục đích yêu cầu - Giúp HS hiểu đợc những nét chính về con ngời, quan điểm nghệ thuật, các đề tài chính, sự nghiệp sáng tác và phong cách nghệ thuật của Nam Cao; từ đó tạo điều kiện cho HS học tốt hơn kiệt tác Chí Phèo. - Rèn luyện kỹ năng sống : + Giao tiếp : phân tích, tổng hợp những vấn đề văn học sử. + Tư duy sáng tạo : Phan tích ,đánh giá các ý kiến trong SGK để làm nổi bật con người và sự nghiệp của nhà văn Nam Cao . + Tự nhận thức : Qua cuộc đời của nhà văn Nam Cao rút ra những bài học bổ ích cho bản thân . B. Ph¬ng tiÖn thùc hiÖn. - SGK Ng÷ v¨n 11.Chuẩn kiến thức –kỹ năng môn ngữ văn lớp 11. - T liÖu v¨n häc. - ThiÕt kÕ bµi häc. - ¶nh ch©n dung nhµ v¨n. C. C¸ch thøc tiÕn hµnh. - Phơng pháp đọc hiểu, đọc diễn cảm, kết hợp phân tích, giảng bình, so sánh, nêu vấn đề bằng hệ thống câu hỏi gợi më. - Trao đổi thảo luận, kích thích sự sáng tạo của học sinh. - TÝch hîp ph©n m«n Lµm v¨n, TiÕng ViÖt, §äc v¨n. D. TiÕn tr×nh giê häc. 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: Nêu những đặc trng của truyện và những yêu cầu đọc truyện. 3. Bµi míi. Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt. * Hoạt động 1. PhÇn mét: tac gia Nam Cao. HS đọc phần I SGK. I. Vµi nÐt vÒ tiÓu sö vµ con ngêi Tãm t¾t néi dung chÝnh. - Tªn thËt TrÇn H÷u Tri: 20/ 10/ 1915. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. - Quª lµng §¹i Hoµng, tæng Cao §µ, huyÖn Nam Sang, phñ Lý Nhân, tỉnh Hà Nam. Quê hơng nghèo đói, đồng nhiều chiêm chũng, ngêi d©n ph¶i tha ph¬ng cÇu thùc kh¾p n¬i. - Tóm tắt những nét chính về cuộc đời - Xuất thân trong một gia đình nghèo khó, cuộc sống hiện thực tàn và con ngời Nam Cao? Em hoc tập được nhẫn, là ngời con duy nhất trong gia đình đợc ăn học tử tế. Häc xong bËc Thµnh chung vµo Sµi Gßn gióp viÖc cho mét hiÖu gì ở cuộc đời và con người của nhà văn -may. Nam Cao ? Thêi kú nµy b¾t ®Çu s¸ng t¸c, íc m¬ x©y dùng mét sù nghiÖp v¨n ch¬ng cã Ých, nhng søc khoÎ yÕu, l¹i trë vÒ quª thÊt nghiÖp. - Mét thêi gian sau, «ng lªn Hµ Néi, d¹y häc ë trêng t thôc. NhËt vào Đông Dơng, trờng học phải đóng cửa, ông lại thất nghiệp sống lay l¾t b»ng nghÒ gia s vµ viÕt v¨n. - 1943 tham gia Hội văn hoá cứu quốc, sau đó tham gia kháng chiÕn tõ 1946..

(76) * Hoạt động 2. HS đọc phần 1 tr138. Tãm t¾t néi dung chÝnh. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Minh häa b»ng mét t¸c phÈm tiªu biÓu - Tr×nh bµy tãm t¾t quan ®iÓm nghÖ thuËt cña Nam Cao?. * Hoạt động 3. HS đọc phần 2 SGK. Tãm t¾t néi dung chÝnh. GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. Minh häa b»ng mét t¸c phÈm tiªu biÓu Gi¸ trÞ trong nh÷ng s¸ng t¸c cña «ng vÒ đề tài ngời tri thức?. TiÕt52. - N¨m 1947 lªn ViÖt B¾c lµm c«ng t¸c tuyªn truyÒn phôc vô kh¸ng chiÕn. - 1950 tham gia chiÕn dÞch biªn giíi. Võa l¨n lén trong kh¸ng chiÕn, võa viÕt v¨n, khao kh¸t sù c«ng b»ng. - 11/ 1951 trên đờng đi công tác ở vùng địch hậu Liên khu III, bị giÆc phôc kÝch vµ b¾n chÕt. Nam Cao hi sinh trong khi cßn Êp ñ cuèn tiÓu thuyÕt vÒ tinh thÇn lµm c¸ch m¹ng trong kh¸ng chiÕn ë lµng quª «ng. II. Sù nghiÖp v¨n häc. 1. Quan ®iÓm nghÖ thuËt. - Luôn suy nghĩ sống và viết - sống đã rồi hãy viết. - Nam Cao chủ trơng văn học phải chứa đựng nội dung nhân đạo, coi lao động nghệ thuật là một hoạt động nghiêm túc, công phu. Văn học phải diễn tả đợc hiện thực cuộc sống ( Đời thừa, Sống mßn, §«i m¾t…) - Nam Cao cho rằng nghệ thuật là một lĩnh vực hoạt động đòi hỏi phải khám phá, đào sâu, tìm tòi và sáng tạo không ngừng. Nhà văn là chiến sĩ chiến đấu cho chân lí và sự công bằng xã hội( Đời thừa, Sèng mßn…) - Nam Cao lªn ¸n v¨n ch¬ng tho¸t ly hiÖn thùc. T¸c phÈm cña «ng phản ánh chân thực hiện thực xã hội, chứa chan lòng nhân đạo, tố cáo tội ác giai cấp thống trị, bênh vực và khẳng định phẩm chất của ngời lao động. ( Gi¨ng s¸ng, ChÝ PhÌo…) - Sau c¸ch m¹ng «ng nªu cao lËp trêng, quan ®iÓm cña nhµ v¨n: Nhà văn phải có con mắt nhìn đời, nhìn ngời - đặc biệt là ngời nông dân kháng chiến - một cách đúng đắn. Nam Cao xứng đáng là một nhà văn hiện thực sâu sắc, có quan điểm nghệ thuật tiến bộ, mới mẻ so với nhiều nhà văn đơng thời. 2. Các đề tài chính. - Trớc cách mạng tập trung hai đề tài chính: a/ Ngêi tri thøc nghÌo. - Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: Sèng mßn, §êi thõa, Nh÷ng chuyÖn không muốn viết, Giăng sáng, Quên điều độ, Nớc mắt... - Néi dung: + TÊn bi kÞch tinh thÇn cña nh÷ng ngêi tri thøc tµi n¨ng, cã hoµi b·o và nhân phẩm, nhng lại bị gánh nặng của cơm áo, gạo tiền đè bẹp, phải sống mòn nh một kẻ vô ích, một đời thừa… + Cuộc đấu tranh kiên trì của những ngời tri thức nghèo trớc sự cám dỗ của lối sống ích kỉ, để thực hiện lí tởng sống, vơn tới một cuộc sống cao đẹp. + DiÔn t¶ hÕt søc ch©n thùc t×nh c¶nh nghÌo khæ, dë sèng, dë chÕt cña nh÷ng nhµ v¨n nghÌo. ¤ng ®i s©u vµo nh÷ng bi kÞch t©m hån hä để từ đó tố cáo xã hội trà đạp lên ớc mơ con ngời:. b/ Ngêi n«ng d©n nghÌo. - Nh÷ng t¸c phÈm tiªu biÓu: ChÝ phÌo, Mét b÷a no, T c¸ch mâ, - Em biết tác phẩm nào của Nam Cao về Lang rận, Lão Hạc, Dì Hảo, Nửa đêm, Mua danh, Trẻ con không đề tài ngời nông dân nghèo biÕt ¨n thÞt chã… - Néi dung. - Nội dung của đề tài viết về ngời nông + Bức tranh chân thực về nông thôn Việt Nam trớc cách mạng d©n lµ g×? tháng Tám: Nghèo đói, xơ xác, bần cùng. + Kết án đang thép xã hội bất công tàn bạo đã khiến cho một bộ phận nông dân nghèo đói bần cùng, lu manh hóa. Quan tâm đến số phận hẩm hiu, bị ức hiếp, bị xô đẩy vào con đờng cùng của tội lỗi. ¤ng lªn tiÕng bªnh vùc quyÒn sèng, vµ nh©n phÈm cña hä ( ChÝ phÌo, Lang rËn, L·o H¹c, D× H¶o…) + ChØ ra nh÷ng thãi h tËt xÊu cña ngêi n«ng d©n, mét phÇn do m«i trêng sèng, mét phÇn do chÝnh hä g©y ra( TrÎ con kh«ng biÕt ¨n thÞt chã, röa hên…) + Phát hiện và khẳng định đợc nhân phẩm và bản chất lơng thiện cña ngêi n«ng d©n, cho dï bÞ x· héi vïi dËp, bÞ cíp ®i c¶ nh©n h×nh lÉn nh©n tÝnh.( ChÝ PhÌo.).

(77) - Sau cách mạng ngòi bút Nam Cao có  Dù ở đề tài nào ông luôn day dứt đớn đau trớc tình trạng con ngời g× kh¸c víi tríc c¸ch m¹ng? bÞ bÞ xãi mßn vÒ nh©n phÈm, bÞ huû diÖt vÒ nh©n tÝnh. - Sau c¸ch m¹ng, Nam Cao lµ c©y bót tiªu biÓu cña v¨n häc giai ®o¹n kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p. ( NhËt kÝ ë rõng, §«i m¾t, t©p kÝ sù ChuyÖn biªn giíi…). ¤ng lao m×nh vµo kh¸ng chiÕn, tù nguyÖn lµm anh tuyªn truyÒn v« danh cho c¸ch m¹ng. C¸c t¸c phÈm cña «ng * Hoạt động 4. lu«n lu«n lµ kim chØ nam cho c¸c v¨n nghÖ sü cïng thêi. HS đọc phần 3 SGK. 3. Phong c¸ch nghÖ thuËt. Tãm t¾t néi dung chÝnh. - Là nhà văn có phong cách nghệ thuật độc đáo: GV chuÈn x¸c kiÕn thøc. + Đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của con ngời. + BiÖt tµi ph¸t hiÖn, miªu t¶, ph©n tÝch t©m lÝ nh©n vËt. Vì sao nói Nam Cao là nhà văn có + Rất thành công trong ngôn ngữ đối thoại và độc thoại nội tâm. phong cách nghệ thuật độc đáo? + KÕt cÊu truyÖn thêng theo m¹ch t©m lÝ linh ho¹t, nhÊt qu¸n vµ chÆt chÏ. + Cốt truyện đơn giản, đời thờng nhng lại đặt ra vấn đề quan trọng s©u xa, cã ý nghÜa triÕt lÝ vÒ cuéc sèng vµ con ngêi x· héi.  Ngòi bút của ông lạnh lùng, tỉnh táo, nặng trĩu u t và đằm thắm yêu thơng. Nam Cao đợc đánh giá là nhà văn hàng đầu trong nền Văn * Hoạt động 5. häc ViÖt Nam thÕ kû XX. HS đọc ghi nhớ SGK tr142. III. Ghi nhí. GV híng dÉn tæng kÕt vµ luyÖn tËp. - SGK IV. Cñng cè. - Cảm nhận sâu sắc nhất về cuộc đời và sự nghiệp văn học Nam Ca 4. Híng dÉn vÒ nhµ. - N¾m néi dung bµi häc. - Soạn tác phẩm “Chí Phèo” Nam Cao . E. Rót kinh nghiÖm: Nên hướng dẫn HS bám sát vào các nội dung chính để có những đánh giá chính xác về tác giả . ------------------------------------------------------------------------------.

(78)

giao an 11 tron bo

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về