Nghiên cứu ảnh hưởng của nhà máy thủy điện đồng nai 3 và đồng nai 4 đến chế độ làm việc của hệ thống lưới truyền tải điện việt nam

1
B

GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

Đ I H C ĐÀ N NG

NGUY N QUANG VĨNH

2

Cơng trình đư c hồn thành t i
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. Lê K

Ph n bi n 1: PGS.TS. Đinh Thành Vi t

NGHIÊN C U NH HƯ NG C A NHÀ MÁY TH Y
ĐI N Đ NG NAI 3 VÀ Đ NG NAI 4 Đ N CH Đ
LÀM VI C C A H TH NG LƯ I TRUY N T I

Ph n bi n 2: PGS.TS. Nguy n Hoàng Vi t

ĐI N VI T NAM

Chuyên nghành: M ng và H th ng ñi n
Mã s : 60.52.50

Lu n văn s ñư c b o v trư c H i ñ ng ch m Lu n văn t t
nghi p th c sĩ k thu t h p t i Đ i h c Đà N ng vào ngày 06

tháng 08 năm 2011.

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ K THU T

Có th tìm hi u lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin - H c li u, Đ i h c Đà n ng.
- Thư vi n trư ng Đ i h c Bách khoa, Đ i h c Đà N ng.
Đà N ng - Năm 2011


3
M

Đ U

1. LÝ DO CH N Đ TÀI
HTĐ Vi t Nam là HTĐ h p nh t qua ĐD siêu cao áp 500kV
(m ch 1 và m ch 2). Có r t nhi u NMTĐ ñi n ñư c n i v i HTĐ
Qu c gia

4

các c p ñi n áp khác: 500kV, 220kV, 110KV, 22KV...

NMTĐ th y ñi n Đ ng Nai 3, Đ ng Nai 4 ñư c xây d ng trên

- Nghiên c u nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai
4 đ n HTĐ Vi t Nam và cơng tác chu n b đóng đi n NMTĐ.
3.

Đ I TƯ NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U
- Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài là NMTĐ Đ ng

Nai 3, Đ ng Nai 4 và HTĐ truy n t i ñi n Vi t Nam, HTĐ nam Mi n
Trung trong ch ñ làm vi c bình thư ng; đáp ng c a NMTĐ th y

sơng Đ ng Nai thu c đ a ph n t nh Lâm Đ ng và Đ k Nông, cơng

đi n Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 đ i v i các d ng q trình quá ñ

su t Đ ng nai 3 là: 2x 90MW; công su t Đ ng Nai 4 là: 2x 170MW.

cũng như nh hư ng c a nó đ n HTĐ b o v rơle hi n có c a HTĐ.

Hai NMTĐ này s ñư c k t n i vào thanh góp 220kV tr m 500kV
Đ k Nơng qua 2 ĐD 220kV m ch kép.
Trong th c t v n hành, khi có NMTĐ m i, ngư i k sư v n
hành cũng c n n m ñư c các nh hư ng c a NMTĐ m i ñ i v i
HTĐ, gi i h n truy n t i c a ĐD, n ñ nh quá ñ c a máy phát. Các
thơng tin đó r t quan tr ng, giúp cho ngư i tính tốn b o v rơle cũng
như ngư i v n hành có cơ s đ ch đ ng ng phó v i các tính
hu ng c a HTĐ.
Xu t phát t các v n ñ trên, ñ tài “Nghiên c u nh hư ng
c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n ch ñ làm vi c c a HTĐ
lư i truy n t i ñi n Vi t Nam” ñư c tác gi ch n ñ nghiên c u.

- Ph n tính tốn và mơ ph ng s th c hi n tính tốn l a ch n
phương th c v n hành, mơ ph ng n đ nh máy phát và nh hư ng
c a ch ñ làm vi c máy phát ñ n HTĐ b o v rơle hi n có.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U

Ti n hành thu th p các thông tin, s li u tính tốn c a HTĐ
Vi t Nam, HTĐ Nam Mi n Trung.
Nghiên c u phương th c k t dây và v n hành c a HTĐ khi có
NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4.
Th c hi n tính tốn l a ch n phương th c v n hành, ch ñ
phát CS, dao ñ ng CS, tính tốn dịng ng n m ch, dao đ ng ñi n áp,
mô ph ng n ñ nh MF và nh hư ng c a ch ñ làm vi c MF ñ n

2. M C TIÊU VÀ NHI M V NGHIÊN C U:
M c tiêu chính là “Nghiên c u nh hư ng c a NMTĐ Đ ng
Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n ch ñ làm vi c c a HTĐ lư i truy n t i

HTĐ b o v rơle hi n có.
T đó đ xu t phương th c đóng đi n v n hành NMTĐ.
Lu n văn s d ng ph n m m PSS/E đ tính tốn.

đi n Vi t Nam”. Đ th c hi n m c tiêu này, các nhi m v chính c n
th c hi n như sau:
- Nghiên c u HTĐ Vi t Nam và các ch ñ làm vi c c a HTĐ.
- Nghiên c u phương pháp tính tốn HTĐ và các ph n m m
tính tốn đ t đó l a ch n ph n m m s d ng cho ñ tài.

5. Ý NGHĨA KHOA H C VÀ TH C TI N C A Đ TÀI
Đ tài giúp ngư i k sư v n hành HTĐ và v n hành NMTĐ
n m ñư c:


5
- Các nh hư ng c a NMTĐ ñ n HTĐ như phân b CS, t n
th t CS, ch ñ ñóng c t và s

n ñ nh quá ñ c a MF-HTĐ.

- nh hư ng c a NMTĐ ñ n các thi t b hi n có trong HTĐ.

6
- Ngu n ñi n trong HTĐ Vi t Nam g m: Thu ñi n, Nhi t ñi n
than, Nhi t ñi n d u, Tuabin khí.
1.1.2. Hi n tr ng c a HTĐ Vi t Nam và qui ho ch cho tương lai

- Xác đ nh đư c dịng đi n ng n m ch, ñi n áp các nút t i các
TBA bi n áp 220kV, 500kV trong khu v c mà NMTĐ n i vào.
- Xác ñ nh ñư c: CS truy n t i trên các ĐD trong khu v c; kh
năng t i c a các ĐD truy n t i trong khu v c.

1.1.2.1. Hi n tr ng c a HTĐ Vi t Nam
Ngu n ñi n:
B ng 1.1: T ng h p các ngu n HTĐ Vi t Nam

Ch đ ng ng phó v i các tính hu ng c a HTĐ.
Cơ c u ngu n
6. C U TRÚC C A LU N VĂN
Chương 1: T ng quan HTĐ Vi t Nam và các ch đ làm vi c

Các thành

theo

ph n ngu n

cơng su t l p ñ t
(MW)

c a HTĐ.
Chương 2: Cơ s tính tốn ch đ xác l p c a HTĐ và các

lư ng
(106kWh)

Đ ng Nai 4 ñ n ch ñ v n hành c a HTĐ Vi t Nam.
Chương 4: Phương th c đóng đi n và v n hành c a NMTĐ
Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4.
Chương 1 - T NG QUAN H TH NG ĐI N VI T NAM VÀ

6441

27206

2945

10310

Tua bin khí

3563

13250+6298

Diesel

454

52

Ngồi ngành

5975

28104

T ng cơng su t

Chương 3: Nghiên c u nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và

Thu ñi n
Nhi t ñi n

ph n m m ng d ng.

CÁC CH Đ

Cơ c u ngu n theo s n

19378

84032

Ngu n: T p ñoàn Đi n l c Vi t Nam, 2010.

LÀM VI C C A H TH NG ĐI N

1.1. T NG QUAN V H TH NG ĐI N VI T NAM

Lư i ñi n:
T ng chi u dài ĐD và dung lư ng máy bi n áp truy n t i

1.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n
- Do y u t l ch s và lãnh th ñ a lý, HTĐ Vi t Nam ñư c
chia thành ba HTĐ mi n: HTĐ mi n B c; HTĐ mi n Trung; HTĐ
mi n Nam.

trong HTĐ Vi t Nam năm 7/2010 ñưa ra trong b ng 1-2.


7

8
1.2.2.2. Ch đ khơng đ ng b

B ng 1.2: T ng h p lư i truy n t i và phân ph i HTĐ Vi t Nam

1.2.2.3. Ch đ khơng ñ i x ng
1.3. CH Đ

C p ñi n
áp

500kV

220kV

110kV

3.455

7.988

12.943

ĐD (km)

Trung
th
131.924

H th
149.711

HỊA Đ NG B

T

MÁY PHÁT

1.3.1. Các phương pháp hịa đ ng b máy phát ñi n
1.3.2. Kh i ñ ng t MF đi n chu n b hịa vào HTĐ
1.3.2.1. Cơng tác tính tốn chu n b đóng đi n MF m i vào HTĐ
1.3.2.2. Đ xu t phương án ñóng ñi n MF m i vào HTĐ

Máy bi n

áp
(MVA)

8.756

14.761

(11 TBA)

(54 TBA)

23.085

3.649

39.333

Ngu n: T p đồn Đi n l c Vi t Nam, 2010.

1.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐÁNH GIÁ

N Đ NH H

TH NG

ĐI N
1.4.1. Khái ni m n ñ nh HTĐ
- n ñ nh tĩnh.

1.1.2.2. Qui ho ch HTĐ Vi t Nam trong tương lai

D báo năm 2010, t ng s n lư ng HTĐ kho ng 85.14 t

- n ñ nh ñ ng.
1.4.2. Phân tích n ñ nh tĩnh HTĐ

kWh, năm 2011 d ki n ñ t kho ng 96 t kWh;
Công su t tăng trư ng 15%, công su t c c ñ i kho ng

Đ nghiên c u n đ nh tĩnh có th áp d ng phương pháp theo
tiêu chu n năng lư ng ho c phương pháp n ñ nh theo Lyaponov.

16171MW. Ngu n c a HTĐ Vi t Nam có t ng cơng su t l p ñ t

1.4.2.1. Phương pháp ñánh giá

kho ng 15110MW.

lư ng

1.1.3. K t lu n

1.4.2.2. Phương pháp ñánh giá n ñ nh theo Lyapunov
Phương pháp tr c ti p.

V i s tăng trư ng ph t i 15% trong năm 2011, do đó c n:
- Đ y nhanh ti n ñ d án xây d ng các ngu n ñi n.
- Đ y m nh công tác nghiên c u, đưa ra các gi i pháp tăng
tính an tồn c a HTĐ.
1.2. CH Đ

LÀM VI C C A MÁY PHÁT ĐI N

1.2.1. Ch đ làm vi c bình thư ng
1.2.2. Ch đ làm vi c khơng bình thư ng
1.2.2.1. Ch ñ quá t i

n ñ nh theo tiêu chu n năng

Phương pháp x p x b c nh t
1.4.3. Phân tích n đ nh đ ng HTĐ
Vi c đánh giá n đ nh đ ng c a q trình q đ địi h i
phương pháp và tiêu chu n ch t ch hơn, c n ph i d a vào các
phương trình vi phân phi tuy n ban đ u khơng có kh năng tuy n tính
hóa.


10

9
2.3.5.

1.5. K T LU N
Máy phát đi n nhìn chung làm vi c trong ba ch ñ : ch ñ

Ph n m m POWERWORLD SIMULATOR:

2.3.6.

Phân tích và l a ch n chương trình tính tốn:

làm vi c bình thư ng, ch đ q đ và ch đ hịa đ ng b .
C n tính tốn đ chu n b đóng ñi n máy phát:

ch ñ xác

l p và quá ñ .

M i ph n m m đ u có m t s ch c năng và ph m vi ng
d ng khác nhau. PSS/ADEPT thư ng ñư c s d ng tính tốn cho
lư i phân ph i. POWERWORLD SIMULATOR phù h p cho công

Đ tài d a trên kh năng tính tốn c a chương trình PSS/E là

tác đào t o. CONUS dùng đ tính tốn trào lưu cơng su t và đánh giá

s d ng phương pháp tích phân s đ tính tốn và phân tích n đ nh

n ñ nh HTĐ. PSS/E là ph n m m m nh có nhi u ch c năng như mơ
ph ng HTĐ, hi n nay đang đư c các cơng ty ñi n l c

quá ñ c a HTĐ.

Vi t Nam s

d ng. Đ ñánh giá nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4
Chương 2 - CƠ S

TÍNH TỐN CH Đ

VÀ CÁC PH N M M

2.1.

XÁC L P C A HTĐ

NG D NG

m m PSS/E do nh ng ưu ñi m c a nó.

T NG QUAN
Dùng phương pháp đi n áp nút và phương pháp dịng đi n

vịng.
2.2.

đ n các ch đ v n hành c a HTĐ Vi t Nam, tác gi s d ng ph n

CÁC PHƯƠNG PHÁP TÍNH TỐN CH Đ

XÁC L P

Dùng phương pháp ma tr n YNút và ma tr n ZNút.
Dùng phương pháp l p: Gauss-Seidel (Ynút) và phương pháp

2.4.
2.4.1.

Thu th p s li u HTĐ

2.4.2.

Tính tốn mô ph ng các ph n t HTĐ theo PSS/E

2.5.

K T LU N
Đ tính tốn HTĐ thư ng s d ng các phương pháp gi i tích

2.2.1.

Gi i tích m ng ñi n b ng phương pháp l p Gauss -Seidel

2.2.2.

Gi i tích m ng đi n b ng phương pháp l p Newton -

2.3.1.

Đ tv nñ

XÁC L P

H u h t các ph n m m tính tốn d a trên cơ s thu t toán l p
Newton - Raphsson và Gauss - Seidel.
2.3.2.

Ph n m m PSS/E

2.3.3.

Ph n m m Conus

2.3.4.

Ph n m m PSS/ADEPT

m ng ñi n như: Newton-Raphson và Gauss - Seidel.
Tác gi l a ch n ph n m m PSS/E ñ th c hi n các tính tốn
phân tích đ tài “Nghiên c u nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và

Raphson
CÁC PH N M M TÍNH TỐN CH Đ

LI U TÍNH TỐN HTĐ B NG

CHƯƠNG TRÌNH PSS/E

Newton ( Znút).

2.3.

XÂY D NG D

Đ ng Nai 4 ñ n ch ñ làm vi c c a HTĐ lư i truy n t i ñi n Vi t
Nam”.


11
Chương 3 - NGHIÊN C U

12

NH HƯ NG C A NMTĐ Đ NG

NAI 3 VÀ Đ NG NAI 4 Đ N CH Đ

V N HÀNH

C A HTĐ VI T NAM

3.3. TÍNH TỐN CÁC CH Đ

V N HÀNH C A H TH NG

ĐI N KHI CÓ NMTĐ TH Y ĐI N Đ NG NAI 3,4
3.3.1. Phương th c k t dây c a HTĐ mi n Trung-Tây Nguyên
khi có NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

3.1. GI I THI U CHUNG
NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñư c ñ u n i vào HTĐ
Qu c gia b ng hai ĐD 220kV m ch kép đ n thanh góp 220kV TBA
500kV Đ k Nơng. NMTĐ có nh hư ng l n đ n s làm vi c c a

Khi NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñưa vào v n hành, sơ
ñ k t lư i cơ b n khu v c Mi n Trung – Tây Nguyên như sau:
- M

các máy c t sau: MC274/TBA 220kV Hà Tĩnh,

HTĐ Vi t Nam. C n thi t ph i nghiên c u phân b CS, ñi n áp, ch

MC271/TBA500kV Đà N ng, MC172/TBA110 KV Tam Kỳ,

đ đóng c t và s

MC112/TBA 110KV M

n đ nh c a MF và HTĐ.

3.2. TÍNH TỐN THƠNG S

V N HÀNH C A H

TH NG

ĐI N TRONG GIAI ĐO N 2011 (CHƯA CÓ NMTĐ Đ NG
NAI 3,4)
Khi chưa có NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4, th c hi n tính
tốn đi n áp t i các nút, công su t truy n t i trên các ĐD và t n th t
công su t trên HTĐ và khu v c Mi n Trung-Tây Nguyên.

Đ c, MC172/TBA110KV Bù Đăng,

MC172/TBA Ninh H i, MC175/TBA110KV Đa Nhim.
- Các tr m bi n áp 500kV Pleiku, Đăk Nông, Di Linh n i
vòng v i nhau qua các tr m bi n áp 220kV KrôngBuk – Nha Trang –
Đa Nhim – Di linh; Và Krông Buk – Buôn tua sa – Đăk Nơng.
- Các m ch vịng 220kV: Pleiku - Krơng buk - Nha trang Tuy Hịa - Quy Nhơn; Pleiku - Sêsan - Sêsan 3A; Krông Buk Buônkuôp - Srepok 3 - Srepok 4.

B ng 3.3: T n th t cơng su t HTĐ khi chưa có Đ ng Nai 3 và Đ ng
Nai 4

- Các m ch vòng 220kV-110KV: Đà N ng Hòa – Hòa
Khánh, Hòa Khánh – Hu , Hu - Đ ng H i, Nha Trang – Tuy Hòa,
Tuy Hòa – Quy Nhơn.

T n th t khi chưa có
Stt

Khu v c

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

3.3.2. Tính tốn phân b cơng su t c a HTĐ khi có NMTĐ Đ ng
Nai 3 và Đ ng Nai 4

Ch ñ c c ñ i

Ch ñ c c

Khi có NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4, th c hi n tính tốn

[MW]

ti u [MW]

đi n áp t i các nút, cơng su t truy n t i trên các ĐD và t n th t cơng

1

Tồn HTĐ

663.6

412.6

2

Mi n trung

150.8

97.8

su t trên HTĐ và khu v c Mi n Trung-Tây Nguyên.


14

13

- Khi NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ch y không t i, t n

B ng 3.6: T n th t công su t HTĐ khi có Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

th t trong HTĐ gi m.
T n th t khi có
Stt

- Khi NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 phát P, t n th t

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

Khu v c

Ch ñ c c ñ i
[MW]
1

Toàn HTĐ

2

ti u [MW]

Mi n trung

744.6
177.0

430.3
177.0

3.3.3. nh hư ng c a s thay đ i cơng su t phát c a NMTĐ
3.3.3.1. nh hư ng c a th y ñi n Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 đ n s
K t qu tính t n th t công su t trên HTĐ khi NHTĐ Đ ng
Nai 3 và Đ ng Nai 4 phát không t i, phát 50% và 100% cơng su t
đư c nêu trong b ng 3.7.

ch ñ làm vi c c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4
Công su t phát c a Đ ng Nai

2

-

nh hư ng ñ n ñi n áp HTĐ: NMTĐ th y ñi n Đ ng Nai 3

và Đ ng Nai 4 góp ph n c i thi n ñư c ñi n áp lúc cao ñi m và gi m
ñi u ch nh ñi n áp t i NMTĐ.
nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n ch

ñ mang t i c a các ph n t trên HTĐ: Các thi t b mang ñi n

các

tr m 500kV, 220kV không b quá t i.
3.3.4. nh hư ng c a Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n HTĐ trong

B ng 3.7: T n th t công su t trên HTĐ Vi c Nam theo các

1

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n h ñi n áp nút th ng ñi n.

-

thay ñ i t n th t công su t c a HTĐ

3 và Đ ng Nai 4

3.3.3.2. nh hư ng c a s thay đ i cơng su t phát c a NMTĐ

ñư c ñi n áp lúc th p ñi m, ñ c bi t trong trư ng h p ta ti n hành

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n HTĐ

Stt

trong HTĐ tăng lên.

Ch ñ c c

ch ñ ph

t i h th ng c c đ i
Chưa có Đ ng Nai 3 và Đ ng
Nai 4 Nai 3 và Đ
Đ ng (P=0MW) ng Nai 4 ch y
bù (phát Q, P = 0MW)

T n th t
HTĐ (MW)

T n th t
Mi n trung
(MW)

663.6

150.8

660.7

150.1

các ch ñ s c
- Xét các s c nguy hi m:
+ S c m t đi n ĐD 220kV Bn Kuop-Krong Buk.
+ S c m t ñi n ĐD 500kV Di Linh – Tân Đ nh.
+ S c m t ñi n MBA 500kV Đăk Nơng.
NMTĐ th y đi n NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 c i
thi n ñáng k ñi n áp trên HTĐ, ñi n áp t i các thanh cái 500kV,
220kV ñư c duy trì trong gi i h n cho phép.
- Xét kh năng mang t i c a các thi t b trên HTĐ:

3

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 phát

683.6

157.5

4

50%
Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 phát

744.6

177.0


15

16
ĐD 500kV Đăk Nơng -

I. S c m t
đi n ĐD
220kV Bn
KuopKrong Buk

ĐD/MBA mang t i

Ch đ mang t i
(%) theo CS phát
c a Đ ng Nai 3 và
Đ ng Nai 4
Chưa có
ĐN 3,4

ĐN 3,4
phát
P=100%

100

91.1

ĐD 220kV Buon tua Sa Đăk Nông.
ĐD 500kV Pleiku-Di

99.3

Linh
Cu n 220kV MBA
500kV AT 1,2 TBA
500kV Tân Đ nh
Cu n 500kV MBA
500kV AT 1,2 TBA
500kV Tân Đ nh

II. S c
m t ñi n ĐD
500kV Di
Linh – Tân
Đ nh

ĐD/MBA mang t i

86.6

98.4

ĐN 3,4
ĐD 220kV Buon tua Sa –
Đăk Nơng.

81.8

83.9

95.04

Ch đ mang t i
(%) theo CS phát
c a Đ ng Nai 3 và
Đ ng Nai 4
Chưacó

106.8

153.6

135.9

Cu n 220kV MBA
500kV AT 1 TBA 500kV
Phú Lâm

88.1

110.5

Cu n 500kV MBA
500kV AT 1 TBA 500kV
Phú Lâm

91.7

117.7

93.8

117.6

98.3

124.4

Pleiku

B ng 3.12: Kh năng t i c a thi t b khi có s c

ĐN 3,4
phát
P=100%
98.1

Cu n 220kV MBA
500kV AT 2 TBA 220kV
Phú Lâm
Cu n 500kV MBA
500kV AT 2 TBA 500kV
Phú Lâm
Cu n 220kV MBA
500kV AT 1 TBA 220kV
Nhà Bè
Cu n 220kV MBA

500kV AT 2 TBA 220kV
Nhà Bè
Cu n 220kV MBA
500kV AT 1 TBA 220kV
Đăk Nông

81.3

99.5

81.3

99.5

37

96.3

Cu n 500kV MBA
500kV AT 1 TBA 220kV
Đăk Nông

38

100

Cu n 220kV MBA
500kV AT 2 TBA 220kV
Đăk Nông

37

96.3

Cu n 500kV MBA
500kV AT 2 TBA 220kV
Đăk Nông

38

100


18

17
III. S c
m t ñi n
MBT AT 1
500kV TBA
bi n áp
500kV Đăk
Nơng.

ĐD/MBA mang t i

Ch đ mang t i
(%) theo CS phát
c a Đ ng Nai 3 và
Đ ng Nai 4

Chưacó
ĐN 3,4

Cu n 500kV MBA
500kV AT 2 TBA 500kV
Đăk Nơng

35

ĐN 3,4
phát
P=100%
168

khơng vư t q ngư ng dịng c t đ nh m c c a máy c t, do đó không
c n ph i thay th máy c t mà ch c n ch nh ñ nh l i b o v rơle cho
phù h p.
3.3.6. nh hư ng c a Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n s

n ñ nh

ñi n áp c a HTĐ
Xét s c 3 pha tr c ti p gi a ĐD 220kV Bn tua sa- Đăk
Nơng Tính tốn k t qu và v bi n thiên ñi n áp theo th i gian cho c
2 trư ng h p chưa có Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 và có Đ ng Nai 3,
có Đ ng Nai 4 phát 100% công su t.

Cu n 220kV MBA
500kV AT 2 TBA 500kV
Đăk Nơng

33

ĐD 220kV Tân Đ nhBình Hịa.

108

K t qu tính tốn: Khi có NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

160

thì sau khi đóng l p l i, ñi n áp t i các thanh cái 500kV, 220kV TBA
106.5

500kV Đăk Nơng có dao đ ng t c d n v i biên ñ nh và ñi ñ n n
ñ nh sau 3s k t lúc x y ra s c .
3.3.7. nh hư ng c a Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n s bi n thiên

Trong trư ng h p s c ñang xét thì s tham gia c a NMTĐ

t ng tr tính tốn trên các rơle b o v

Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 gi m ñư c s qu t i c a các ĐD 220kV,

Xét s c trên các ĐD 220kV Đ ng Nai 3 - Đăk Nông và

500kV, và TBA 500kV, 220kV kho ng 4-10%; c i thi n đáng k tình

ĐD 220kV Đ ng Nai 4 - Đăk Nơng n u thì đi n tr và ñi n kháng

tr ng quá t i c a các ĐD.

ĐD 220kV Buôn tua sa – Đăk Nông bi n thiên l n.

N u không gi m CS phát các nhà máy trong khu v c thì s

C n ñưa các ch c năng nh n bi t dao đ ng cơng su t vào làm

làm tăng thêm quá t i (quá t i n ng) MBA AT2 TBA 500kV Đăk

vi c đ ĐD 220kV Bn tua sa - Đăk Nơng khơng b tác đ ng m t

Nơng.

đi n nh m.

3.3.5. nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n các

3.4. TÍNH TỐN CÁC CH Đ

thi t b hi n t i trong HTĐ

TH Y ĐI N Đ NG NAI 3,4

- Tính tốn dịng ng n m ch

ch đ Max và ch đ Min

- Qua tính tốn th y r ng dòng ng n m ch t i các thanh cái
500kV, 220kV c a các TBA này cũng như t i các nút

khu v c này

V N HÀNH C A NMTĐ

3.4.1.

n ñ nh quá ñ

3.4.2.

n ñ nh quá ñ khi đóng ho c c t t máy
Th c hi n c t m t ho c hai t máy hay đóng hịa lư i t máy


19
NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4. Q trình tính tốn cho th y

20
Chương 4 - PHƯƠNG TH C ĐÓNG ĐI N VÀ V N HÀNH
NMTĐ Đ NG NAI 3 VÀ Đ NG NAI 4

không làm nh hư ng đ n tính n đ nh HTĐ.
n đ nh q đ khi có s c

3.4.3.
-

ch đ c c đ i tính tốn các trư ng h p s c .

- T k t qu tính tốn

4.1. GI I THI U CHUNG
Khi chu n b đóng đi n NMTĐ, trư c h t là c n ph i hi u

ch ñ ph t i c c ñ i, ñánh giá: HTĐ

ch nh các th ng s cho các HTĐ- thi t b lien quan; ch n phương án

n ñ nh

đóng đi n đ đ m b o tin c y.
3.5. K T LU N
- S tham gia c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 khơng
làm thay đ i phương th c v n hành cơ b n c a HTĐ.
- NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 góp ph n tăng lư ng

4.2. TÍNH CH N N C PHÂN ÁP C A MÁY BI N ÁP TĂNG
ÁP
Đ v n hành NMTĐ trư c h t c n ph i ch n v trí đ t c a n c

cơng su t truy n t i t mi n B c ra vào Nam trên các ĐD 500kV, c i

phân áp máy bi n áp tăng áp phù h p.

thi n ñư c ch t lư ng đi n năng khi có s c .

4.2.1. Ch ñ ph t i c c ñ i

- Khi ñóng ñi n NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 dịng

Tính tốn đi n áp, Q phát NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4

ng n m ch trên HTĐ có thay ñ i, dòng ng n m ch 3 pha tăng t 360

v i các v trí n c phân áp MBA tăng áp khác nhau khi ĐD v n hành

÷ 820A phía 220kV, 250 ÷ 600A phía 110kV, kho ng dư i 370A đ i

m ch kép.

v i phía 22kV, 35kV; còn các khu v c khác ch u nh hư ng r t ít,

4.2.2. Ch đ ph t i c c ti u

khơng đáng k (dịng s c ch thay đ i vài ch c ampe).
- Vi c đóng ho c c t các t máy cũng như s c trên các ĐD
220kV m ch kép Đ ng Nai 3-Đăk Nông ĐD 220kV m ch kép Đ ng
Nai 4-Đăk Nơng khơng làm HTĐ m t n đ nh.
- Khi có s tham gia c a NMTĐ, c đi n tr và đi n kháng
t i v trí đang xét bi n thiên r t l n, t c ñ bi n thiên t ng tr do dao
ñ ng r t l n, ñi u này d d n ñ n b o v rơle tác ñ ng nh m. Vì v y
c n đưa các ch c năng nh n bi t dao đ ng cơng su t vào làm vi c.

Tính tốn đi n áp, Q phát NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4
v i các v trí n c phân áp MBA tăng áp khác nhau khi ĐD v n hành
m ch kép.
T k t qu tính tốn

trên, cho th y có th ch n n c phân áp

cho máy bi n áp tăng áp t i NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 là n c
1, ho c n c 2, ho c n c 3, ho c n c 4.
4.3. CH Đ

PHĨNG ĐI N VÀ HỊA Đ NG B

MÁY PHÁT

Theo Quy trình thao tác do B Cơng nghi p ban hành, tiêu
chu n ñ th c hi n vi c hồ đ ng b như sau: δ ≤ 300; ∆f ≤ 0,25 Hz;
∆U ≤ 10%.


21

22

4.3.1. Đ i v i NMTĐ th y ñi n Đ ng Nai 3

4.3.2. Đ i v i NMTĐ th y đi n Đ ng Nai 4

4.3.1.1. Hịa 1 t máy ñ u tiên th y ñi n Đ ng Nai 3 vào lư i
Vi c tính tốn ch đ phóng đi n và hịa đ ng b máy phát

4.3.2.1. Hịa 1 t máy đ u tiên th y đi n Đ ng Nai 4 vào lư i
Vi c tính tốn ch đ phóng đi n và hịa đ ng b máy phát

ñư c th c hi n v i gi thi t:
+ NMTĐ Đ ng Nai 3 v n hành khơng t i 1 t máy, cơng su t

đư c th c hi n v i gi thi t:
- NMTĐ Đ ng Nai 4 v n hành không t i 1 t máy, công su t

phát P = 0 MW.
+ Đi n áp ñ u c c c a máy phát ñ t

ñ nh m c 15.75kV

phát P = 0 MW.
- Đi n áp ñ u c c c a máy phát đ t

(0.95÷1.05 pu)
+ N c đ t c a MBA tăng áp Đ ng Nai 3 là n c 2.
T k t qu tính tốn th y r ng trong m i ch ñ ph t i, ñ

ñ nh m c 15.75kV

(0.95÷1.05 pu).
- N c ñ t c a MBA tăng áp Đ ng Nai 4 là n c 2.

l ch ñi n áp gi a hai ñ u máy c t (ñi m tách HTĐ) có th ñi u ch nh
(ñi u ch nh ñi n áp ñ u c c máy phát) ñ th a mãn yêu c u ñ l ch
ñi n áp cho phép hịa đ ng b ∆U ≤ 10%. Do đó, có th hịa t máy
th y đi n Đ ng Nai 3 vào HTĐ t i hai v trí: NMTĐ Đ ng Nai 3

4.3.2.2. Hòa t máy 2 sau khi ñã hòa t máy th nh t th y ñi n
Đ ng Nai 4
Ta xét thêm trư ng h p hịa t máy cịn l i khi trư c đó t máy
th nh t đã đư c hịa lư i. Các tính tốn như ch đ hịa lư i cho m t

ho c t i tr m bi n áp 500kV Đăk Nơng.

t máy.
4.3.1.2. Hịa t máy 2 sau khi ñã hòa t máy th nh t NMTĐ Đ ng
4.3.2.3. Hòa vào HTĐ sau khi c hai t máy Đ ng Nai 4 ñã ch y

Nai 3 vào lư i
Ta xét thêm trư ng h p hòa t máy còn l i, trư c đó t máy
th nh t đã đư c hịa lư i. Các tính tốn như ch đ hịa lư i cho m t

khơng t i và liên k t nhau phía 220kV
Trư ng h p này ch th c hi n hịa

phía 220kV t i 2 ñi m: T i

tr m bi n áp 220kV NMTĐ Đ ng Nai 4 ho c các máy c t 275/276

t máy.

tr m 500kV Đăk Nơng.
4.3.1.3. Hịa vào HTĐ sau khi c hai t máy Đ ng Nai 3 ñã ch y
4.3.3. K t lu n và ki n ngh phương án hịa NMTĐ Đ ng Nai 3 và

khơng t i và liên k t nhau phía 220kV
Trư ng h p này ch th c hi n hịa

phía 220kV t i 2 ñi m: T i

tr m bi n áp 220kV NMTĐ Đ ng Nai 3 ho c các máy c t 275/276

tr m 500kV Đăk Nông.

Đ ng Nai 4
T các k t qu tính tốn ta th y trong m i ch ñ ph t i, ñ
l ch ñi n áp gi a hai ñ u máy c t ( đi m tách HTĐ ) có th đi u
ch nh ( ñi u ch nh ñi n áp ñ u c c MF) ñ th a mãn yêu c u ñ l ch


23

24

đi n áp cho phép hịa đ ng b ∆U ≤ 10%. Do vây có th th c hi n

220kV Đ ng Nai 3 – Đăk Nơng đ t đ n 198 MW(2x99), và Đ ng

hòa t máy NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 vào HTĐ t i c ba v

Nai 4 – Đăk Nơng đ t đ n 374 (2x187)MW.

trí: T i NMTĐ, TBA220kV, TBA500kV.
4.4. CH Đ

4.5. M T S

V N HÀNH ĐƯ NG DÂY

- Ch c năng b o v q dịng đi n.

Đ i v i Đ ng Nai 3, dây d n ACSR-400/51, dòng mang t i cho

phép l n nh t 879A, kh năng truy n t i công su t 300MW. Đ i v i
NMTĐ Đ ng Nai 4, dây d n ACSR-450/51, dòng mang t i cho phép
l n nh t 1050A, kh năng truy n t i công su t 408MW.
Công su t NMTĐ Đ ng Nai 3 khi phát c c ñ i là Pmax
=180MW và NMTĐ Đ ng Nai 4 khi phát c c ñ i là Pmax = 340MW,
dịng đ nh m c Iđ

ng nai 3 =

233A và Iđ

ng nai 4 =

441A nh hơn cơng su t

truy n t i và dòng mang t i cho phép c a các ĐD liên k t. Như v y,
t t c các ch đ thì kh năng truy n t i c a các ĐD v n ñ m b o

- Ki m tra b o v quá dòng c t nhanh c a các tr m 500/220kV
- Ch c năng phân tích sóng hài và ch c năng ch ng dao đ ng
cơng su t vào làm vi c.
4.6. K T LU N
- Có th ch n n c MBT ñ t

n c s 2 ho c 3, ho c 4.

- Có hành hịa MF v i HTĐ có th th c hi n t i c ba v trí:
Phía NMTĐ, TBA 220kV, TBA 500kV.
- Các ĐD đ m b o truy n t i cơng su t. Khi t máy phát CS
110% CS ñ nh m c thì ĐD 220kV Đ ng Nai 3 – Đăk Nông, ĐD

cho vi c v n hành NMTĐ.
- Đi u ki n v n hành theo yêu c u ñi n áp: Gi thi t hai t máy
c a Đ ng Nai 3 phát công su t tác d ng

LƯU Ý KHI TÍNH TỐN CH NH Đ NH RƠLE

m c 99 MW (110% đ nh

m c cơng su t tác d ng) và Đ ng Nai 4 phát công su t tác d ng

220kV Đ ng Nai 4 – Đăk Nơng s đ m b o v n hành m ch kép và
m ch ñơn.
- Lưu ý ch nh ñ nh relay quá dòng các l t ng. Đưa ch c năng
phân tích sóng hài b c 2, b c 5 và ñưa ch c năng ch ng dao ñ ng

m c 187MW (110% ñ nh m c công su t tác d ng).
Theo k t qu : ĐD 220kV Đ ng Nai 3 – Đăk Nông, và ĐD

công su t c a b o v kho ng cách vào làm.

220kV Đ ng Nai 4- Đăk Nơng đ m b o v n hành m ch ñơn, và v n
hành m ch kép.
- Đi u ki n v n hành theo yêu c u t n s : Khi m i t máy
Đ ng Nai 3 phát công su t 99MW, và Đ ng Nai 4 phát công su t 187
MW và s c tách m t ĐD thì HTĐ v n cịn gi

n đ nh. N u m c

công su t phát c a m i t máy NMTĐ Đ ng Nai 3 tăng lên 100 MW,

NMTĐ Đ ng Nai 4 tăng lên 188 MW thì HTĐ s b m t n ñ nh.
Như v y gi i h n truy n t i theo ñi u ki n n ñ nh c a ĐD

K T LU N VÀ KI N NGH
Qua nh ng nghiên c u ñã trình bày trong lu n văn, k t lu n và
ki n ngh như sau:
1.

nh hư ng c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ n ch

ñ v n hành c a HTĐ Vi t Nam:
- NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 góp c i thi n đi n áp nút
HTĐ, gi m ñư c lư ng CS truy n t i trên các ĐD t mi n B c vào
Nam (tránh ñư c quá t i các ĐD 220KV, ĐD 500kV), c i thi n ñư c


26

25
ch t lư ng đi n năng khi có s c , ñ ng th i ph n nào gi m ñư c CS
truy n t i qua các thi t b nên tăng ñư c kh năng t i c a thi t b .
- Dòng s c t i các TBA 220KV trong khu v c: KrongBuk,
Buôn Tua sa, Buôn Kuop, Srepoc3, Srepoc4; các TBA 500KV Đăk

2. Phương th c đóng đi n và v n hành NMTĐ Đ ng Nai 3 và
Đ ng Nai 4:
- MBA tăng áp t i NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ñ t

n c

s 2 v i ñi n áp đ nh m c là 235.75kV.

Nơng, Di Linh, Pleiku, Phú Lâm, Phú M , Tân Đ nh ch u nh hư ng

- Khi ti n hành hòa MF v i HTĐ có th th c hi n t i c ba v

c a NMTĐĐ ng Nai 3, Đ ng Nai 4, dòng ng n m ch tăng t 630 ÷

trí: NMTĐ Đ ng Nai 4 phía đ u c c MF, ho c t i TBA phân ph i

1400A phía 500kV; 490 ÷ 4400A phía 220kV, 300 ÷ 500A phía

220kV NMTĐ Đ ng Nai 4, ho c t i thanh cái 220KV TBA bi n áp

110kV; còn các khu v c khác ch u nh hư ng r t ít, khơng đáng k .

500KV Đăk Nơng. C ba v trí này đ u thõa mãn đi u ki n hịa đ ng

S bi n đ i dịng ng n m ch như v y nh hư ng ch y u ñ n các

b . Tuy nhiên trong th c t v n hành, khi phóng đi n ĐD t ngu n,

ch c năng b o v quá dòng ñi n.

lư ng vô công sinh ra do ĐD s truy n vào MF. Đ tránh trư ng h p

- Vi c đóng ho c c t các t máy cũng như s

c trên ĐD

220kV Đ ng Nai 3 – Đ k Nông và ĐD 220kV Đ ng Nai 4 – Đ k

MF nh n CS ph n kháng ĐD ngay khi m i kh i ñ ng ta nên th c
hi n hịa t i đ u NMTĐ.

Nơng khơng làm HTĐ m t n ñ nh cho dù t ñ ng ñóng l p l i làm

- Các ĐD ñ m b o truy n t i công su t. Khi t máy phát CS

vi c thành công hay khơng. Khi ĐD liên k t đư c trang b b ng b o

110% CS đ nh m c thì ĐD 220kV Đ ng Nai 3 – Đăk Nông, ĐD

v so l ch d c và b o v kho ng cách có ch c năng truy n c t thì

220kV Đ ng Nai 4 – Đăk Nơng s đ m b o v n hành m ch kép và

th i gian ch t c a t đ ng đóng l p l i có th đư c ch nh đ nh trong

m ch đơn.

dãi r ng (tính tốn t 0,7 - 1.5s).
- Khi khơng có NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 thì t ng tr
nhìn th y b i rơle kho ng cách ch bi n thiên do s c và khơng có
dao đ ng. Khi có s tham gia c a NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4
c ñi n tr và ñi n kháng bi n thiên r t l n và ñ o d u ñi n tr . T c
ñ bi n thiên t ng tr do dao ñ ng là r t l n và có lúc g n b ng v i
t c ñ bi n thiên t ng tr do s c gây ra, ñi u này d d n ñ n b o v
rơle tác ñ ng nh m.

- Vi c hi u ch nh b o v rơle trong HTĐ ñ chu n b đóng đi n
v n hành NMTĐ Đ ng Nai 3 và Đ ng Nai 4 ch c n th c hi n ñ i
v i ñư c th c hi n b o v c t nhanh l t ng 220kV c a các MBA
220kV trong khu v c
- Ch c năng phân tích sóng hài b c 2, b c 5 c a relay c n ñư c
ñưa vào ( nh m tránh thành ph n sóng hài ch n và l l n nh t làm
relay tác đ ng khi có dịng xung kích xu t hi n).
- Đưa ch c năng ch ng dao ñ ng CS c a b o v kho ng cách
vào làm vi c ( ñ tránh khi do khi thao tác lư i , dao ñ ng ph t i,
ng n m ch ngồi…làm Relay s tác đ ng nh m).