Kỹ thuật giải nhanh bài toán HIDROCACBON + H2

KĨ THUẬT GIẢI NHANH BÀI TOÁN HIĐROCACBON + H
2

Ad : DongHuuLee – THPT Cẩm Thuỷ 1- Thanh Hoá

Kĩ thuật này được Ad minh hoạ sinh động thông qua bài tập sau, mời quý bạn đọc và các
thành viên trong nhóm theo dõi.
Hỗn hợp X gồm 0,15 mol vinylaxetilen và 0,6 mol H
2
. Nung nóng hỗn hợp X (xúc tác Ni) một
thời gian, thu được hỗn hợp Y có tỉ khối so với H
2
bằng 10. Dẫn hỗn hợp Y qua dung dịch brom
dư, sau khi phản ứng xảy ra hoàn toàn, khối lượng brom tham gia phản ứng là ?
Phân tích
(1). Trên đề thi, rất nhiều câu ( đặc biệt là lĩnh vực hữu cơ) đề thi cho tên của các chất làm cho
nhiều thí sinh bỏ cuộc ngay từ đầu vì không thể nhớ nổi ứng với tên đề cho đó thì công thức phân
tử và công thức cấu tạo của chất là gì ( mà với hoá học, không biết công thức của chất thì còn
làm được gì nữa)
→
Trong quá trình luyện thi, bạn đọc phải thường xuyên quan tâm tới việc nhớ
tên của các hợp chất quan trọng.
Với bài này bạn cần biết vinylaxetilen là chất có CTPT C
4
H
4
và CTCT là
2
.CH CH C CH= − ≡
(2).Các vấn đề về phản ứng hiđrocacbon + H
2

mà bạn đọc cần nắm vững.
i
Phương trình phản ứng tổng quát của hiđrocacbon mạch hở với H
2
:
C
n
H
2n+2-2a

+ aH
2

0
,xt t
→ ……
0
,xt t
→ C
n
H
2n+2

( a = số liên kết pi trong phân tử =
2 2
2
C H+ −
, n
ế
u a >1 thì ph

ả
n
ứ
ng di
ễ
n ra qua nhi
ề
u công
đ
o
ạ
n. T
ạ
i m
ỗ
i giai
đ
o
ạ
n thì các ph
ả
n
ứ
ng th
ườ
ng x
ả
y ra không hoàn toàn
→
sau ph

ả
n
ứ
ng
th
ườ
ng thu
đượ
c m
ộ
t h
ỗ
n h
ợ
p ph
ứ
c t
ạ
p g
ồ
m nhi
ề
u ch
ấ
t).
i
B
ả
n ch
ấ

t ph
ả
n
ứ
ng.
1H
2
phá v
ỡ
1
π
→
b
ạ
n
đọ
c d
ễ
có công th
ứ
c :
2( )
( )
pu
H
Hidrocacbon pu
n
n
π
= →

n
H2(pư)
= s
ố
π
×
n
hiđrocacbon (pư)
.
i
M
ộ
t s
ố
k
ĩ
thu
ậ
t tính nhanh khác.
D
ự
a vào s
ơ

đồ
ph
ả
n
ứ
ng b

ạ
n
đọ
c s
ẽ
th
ấ
y
đượ
c:
- Cách tính mol H
2(pư)
=
( ) ( )sau truoc
n n−
∑ ∑
.
- B
ả
o toàn kh
ố
i l
ượ
ng : m
(sau)
= m
(trước)

( )
( )

( )
( )
.
truoc
sau
sau
truoc
n
M
n
M
→ =
- Vì ph
ả
n
ứ
ng th
ườ
ng x
ả
y ra không hoàn toàn nên khi gi
ả
i b
ạ
n
đọ
c nên trình bày theo ph
ươ
ng
pháp 3 dòng và h

ệ
qu
ả
là b
ạ
n
đọ
c s
ẽ
có công th
ứ
c tính hi
ệ
u xu
ấ
t c
ủ
a ph
ả
n
ứ
ng .
- Vì H
2
và Br
2
là hoàn toàn t
ươ
ng
đồ

ng nhau ( v
ề
hình th
ứ
c c
ũ
ng nh
ư
b
ả
n ch
ấ
t và ph
ả
n
ứ
ng )
→
N
ế
u bài toán x
ả
y ra theo mô hình :
C
x
H
y

2 2
H Br

hh
+ +
→ →h
ợ
p ch
ấ
t no
Ho
ặ
c :
C
x
H
y

2 2
Br H
hh
+ +
→ →h
ợ
p ch
ấ
t no
Thì tu
ỳ

đề
bài mà b
ạ

n
đọ
c có th
ể
quy v
ề
bài toán vô cùng
đơ
n gi
ả
n :
C
x
H
y
+
2
H →
∑
h
ợ
p ch
ấ
t no
(Ho
ặ
c: C
x
H
y

+
2
Br →
∑
h
ợ
p ch
ấ
t no)
R
ồ
i s
ử
d
ụ
ng các k
ĩ
thu
ậ
t tính nhanh
ở
trên.C
ụ
th
ể
:
2 2
( , ) ( )
pu
H Br hidrocacbon pu

n n
π
= ×
∑ ∑

Đ
i
ề
u quan tr
ọ
ng mà b
ạ
n
đọ
c c
ầ
n l
ư
u ý là trong các công th
ứ
c trên ch
ỉ
áp d
ụ
ng cho l
ượ
ng
đ
ã tham
gia ph

ả
n
ứ
ng.

Hướng dẫn giải
S
ơ

đồ
bài toán:

2 2
0
0,6
4 4
,
20
: 0,15
molH Br
xt t
M
C H mol hhY
+ +
=
→ → h
ợ
p ch
ấ
t no.

- B
ả
o toàn kh
ố
i l
ượ
ng cho giai
đ
o
ạ
n 1 b
ạ
n
đọ
c có :
52.0,15 + 0,6.2 = (10.2).n
sau
→
n
H2 (pư)
= n
trước
– n
sau
= (0,15+0,6)-0,45 = 0,3 mol.
- Trên toàn b
ộ
s
ơ

đồ
ph
ả
n
ứ
ng b
ạ
n
đọ
c có :
-

2 2
( , ) ( )
pu
H Br hidrocacbon pu
n n
π
= ×
∑ ∑
2( ) 2( ) 2
160
3 0,15 0,3 0,15 24
pu pu
Br hchc H Br
n n n m g
π
×
→ = × − = × − = → =
∑

.
Trên
đ
ây là Ad c
ủ
a FC – HOÁ H
Ọ
C VÙNG CAO
đ
ã trình bày m
ộ
t k
ĩ
thu
ậ
t giúp b
ạ
n
đọ
c có
thêm m
ộ
t ph
ươ
ng pháp gi
ả
i quy
ế
t m
ộ

t trong nh
ữ
ng th
ể
lo
ạ
i bài t
ậ
p ph
ứ
c t
ạ
p trong các
đề
thi
tuy
ể
n sinh
đạ
i h
ọ
c, cao
đẳ
ng.Hi v
ọ
ng s
ẽ
nh
ậ
n

đượ
c nhi
ề
u ý ki
ế
n
đ
óng góp c
ủ
a quý b
ạ
n
đọ
c
để
ph
ươ
ng pháp
đượ
c hoàn thi
ệ
n h
ơ
n.Chúc các b
ạ
n h
ọ
c gi
ỏ
i.Trân tr

ọ
ng c
ả
m
ơ
n!!!