Bai 18 Trai song

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bài 18: TRAI SÔNG. A.MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : - Biết được vì sao trai sông được xếp vào ngành thân mềm. - Giải thích được đặc điểm cấu tạo của trai sông thích nghi với đời soáng aån mình trong buøn caùt. - Nắm được các đặc điểm dinh dưỡng, sinh sản của trai. - Hieåu roõ khaùi nieäm: aùo, cô quan aùo. - Rèn luyện kỹ năng quan sát tranh và mẫu, kỹ năng hoạt động theo nhoùm. - Giáo dục học sinh ý thức yêu thích bộ môn. B.PHÖÔNG PHAÙP GIAÛNG DAÏY : Phương pháp : trực quan, thảo luận, vấn đáp. C.CHUAÅN BÒ PHÖÔNG TIEÄN DAÏY HOÏC : * Giaùo vieân : - Tranh vẽ cấu tạo cắt ngang của vỏ, cấu tạo ngoài và trong của trai. - Vaät maãu : con trai, voû trai. * Hoïc sinh : - Đọc trước bài mới. - Chuaån bò maãu vaät : con trai, voû trai. D.TIEÁN TRÌNH BAØI GIAÛNG : I. Ổn định lớp : (1'). II. Kieåm tra baøi cuõ : (5'). - Hãy kể một số loài giun đốt thường gặp. - Ngành giun đốt có đặc điểm chung gì? III. Giảng bài mới : (29'). a. Giới thiệu bài : Thân mềm là nhóm động vật có lối sống ít hoạt động. Trai sông là đại diện điển hình của lối sống đó ở thân mềm. Vậy trai sông có hình dạng, cấu tạo ra sao? Để biết rõ ta vào nội dung bài. b. Phaùt trieån baøi :  Hoạt động 1 : TÌM HIỂU HÌNH DẠNG, CẤU TẠO TRAI SÔNG.  Mục tiêu : Trình bày được đặc điểm của vỏ cơ thể trai. Giải thích caùc khaùi nieäm aùo, khoang aùo. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung . I/ Hình daïng , caáu taïo : 1/ Voû trai : - Yêu cầu học sinh đọc thông - Học sinh quan sát hình _ vỏ trai gồm hai mảnh tin đồng thời quan sát hình 18.1, hình 18.2 đọc thông gắn với nhau ở phía lưng 18.1, hình 18.2 saùch giaùo tin (saùch giaùo khoa trang khoa trang 62. 62) tự thu thập thông tin veà voû trai. - Gọi học sinh giới thiệu đặc - Học sinh chỉ trên mẫu ñieåm voû trai treân maãu vaät. vaät. - Giới thiệu vòng tăng trưởng voû..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Yeâu caàu caùc nhoùm thaûo luaän. + Muốn mở vỏ trai quan sát phaûi laøm nhö theá naøo?. - Caùc nhoùm thaûo luaän thoáng nhaát yù kieán. + Mở vỏ trai: cắt dây chaèng phía löng, caét hai cô kheùp voû. + Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi + Mài mặt ngoài vỏ trai muøi kheùt, vì sao? ra ngửi thấy có mùi khét vì lớp sừng bằng chất hữu cơ bị ma sát dẫn đến cháy  muøi kheùt. + Trai chết thì mở vỏ, tại + Khi trai chết, trai không sao? coøn ñieàu khieån cô kheùp vỏ được nên vỏ trai mở ra. - Yêu cầu học sinh trả lời. - Đại diện nhóm trả lời, caùc nhoùm khaùc nhaän xeùt vaø boå sung. - Yeâu caàu hoïc sinh ruùt ra keát luaän veà voû trai. . - Yêu cầu học sinh trả lời câu - Đọc thông tin tự rút ra hoûi: cô theå trai coù caáu taïo nhö ñaëc ñieåm caáu taïo cô theå theá naøo? trai. - Giaûi thích khaùi nieäm veà aùo vaø khoang aùo. + Trai tự vệ bằng cách nào? Neâu ñaëc ñieåm caáu taïo cuûa trai phù hợp cách tự vệ đó?. 2/ Cô theå trai : Cô theå trai - Cô theå coù hai maûnh voû bằng đá vôi che chở bên ngoài. - Caáu taïo: + Ngoài: áo trai tạo thành khoang aùo, coù oáng huùt vaø ống thoát. + Giữa: có tấm mang. +Trong: coù thaân trai vaø chaân rìu.. - Gọi một vài học sinh trả lời. - Một vài học sinh trả lời, caùc hoïc sinh khaùc nhaän xeùt vaø boå sung. - Nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän. - Vì sao đầu trai bị tiêu giảm. Thích nghi với lối sống vuì lấp  Hoạt động 2 : DI CHUYỂN VAØ DINH DƯỠNG.  Mục tiêu : Học sinh nêu được hình thức di chuyển của trai sông, mối quan hệ giữa di chuyển và dinh dưỡng. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung II / Di chuyeån vaø dinh * Vấn đề 1 : Di chuyển. dưỡng :.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Yêu cầu học sinh đọc thông tin - Căn cứ vào thông tin hình vaø quan saùt hình 18.4 saùch giaùo 18.4 saùch giaùo khoa moâ taû khoa trang 63. caùch di chuyeån cuûa trai soâng. - Thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: - Một học sinh phát biểu, trai di chuyeån nhö theá naøo? caùc baïn khaùc boå sung. - Nhaän xeùt vaø ruùt ra keát luaän. - Mở rộng: chân trai thò theo hướng nào thì thân chuyển động theo hướng đó. * Vấn đề 2: Dinh dưỡng. - Yêu cầu học sinh làm việc độc - Học sinh tự đọc thông tin. - Chân trai hình lưỡi rìu thò lập, đọc nội dung sách giáo khoa ra thụt vào kết hợp với đóng trang 63. mở vỏ giúp trai di chuyển chaäm chaïp. -Dinh dưỡng thụ động. - Yeâu caàu hoïc sinh thaûo luaän - Thaûo luaän nhoùm thoáng nhóm trả lời các câu hỏi sau: nhất đáp án. + Nước qua ống hút vào khoang + Nước đem thức ăn và ôxi áo đem gì đến cho miệng và đến miệng và mang trai. mang trai ? + Nêu kiểu dinh dưỡng của trai. + Kiểu dinh dưỡng thụ động. + Cách dinh dưỡng của trai có y + Có ý nghĩa làm sạch môi nghĩa như thế nào với môi trường trường nước. nước? - Ruùt ra keát luaän.. ..  Hoạt động 3 : SINH SẢN VAØ PHÁT TRIỂN CỦA TRAI SÔNG.  Mục tiêu : Học sinh nêu được hình thức sinh sản của trai sông, biết được các giai đoạn phát triển của trai sông, nhờ đó trai được đưa ñi khaép nôi. Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh Noäi dung -Yêu cầu học sinh thảo - Căn cứ vào thông tin sách III/ SINH SẢN luận trả lời các câu hỏi giáo khoa thảo luận tìm ra sau: đáp án. + Ý nghĩa của giai đoạn + Trứng phát triển trong - Trai phân tính. trứng phát triển thành ấu mang trai mẹ được bảo vệ, - Trứng phát triển qua giai trùng trong mang trai mẹ tăng lượng ôxi. đoạn ấu trùng. laø gì? + Ý nghĩa giai đoạn ấu + Ấu trùng bám vào mang, trùng bám vào mang và da da cá có ý nghĩa tăng lượng.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> caù?. ôxi, dược bảo vệ và phát taùn khaép nôi.. - Choát laïi ñaëc ñieåm sinh saûn. 4.Cuûng coá : (4'). - Xaùc ñònh voû trai vaø caáu taïo cô theå cuûa trai trên vật mẫu. - Mô tả lại cách di chuyển của trai và hình thức dinh dưỡng của trai. - Cho biết giai đoạn ấu trùng sống trong mang trai mẹ có ý nghĩa gì? Nhờ đâu mà trai phát tán khắp nơi? - Gọi học sinh đọc kết luận bài. 5.Kiểm tra, đánh giá : (4'). Giaùo vieân cho hoïc sinh laøm baøi taäp. Hãy khoanh tròn vào những câu trả lời đúng nhất: Câu 1: Vỏ trai có cấu tạo và chức năng gì? a. Có hai mảnh vỏ bằng vôi, che chở bên ngoài. b. Coù hai maûnh voû baèng voâi giuùp trai di chuyeån. c. Cả a,b đúng. d. Caû a, b sai. Câu 2: Vỏ trai được hình thành từ phần nào? a. Lớp sừng. b. Bờ vạt áo. c. Thaân trai. d. Chaân trai. Câu 3: Có thể xác định tuổi trai nhờ: a. Căn cứ vào độ lớn của vỏ. b. Căn cứ vào độ lớn của thân. c. Căn cứ vào vòng tăng trưởng trên vỏ. d. Cả a, b, c đều đúng. Câu 4: Trai lấy thức ăn theo kiểu thụ động, thức ăn vào khoang áo rồi qua lổ miệng nhờ hoạt động của a. OÁng huùt. b. Loå mieäng. c. Hai taám mang trai. d. Cơ khép vỏ trước và vỏ sau. Câu 5: Trai giữ vai trò làm sạch nước vì a. Có thể lọc các cặn bẩn trong nước. b. Lấy các cặn bẩn làm thức ăn. c. Tiết chất nhờn kết các cặn bẩn trong nước lắng xuống đáy buøn. d. Cả a, b, c đều đúng. Đáp án: Câu 1 : a, Câu 2 : b, Câu 3 : c, Câu 4 : c,Câu 5 : d. 6.Hướng dẫn học ở nhà : (2'). - Học và trả lời 3 câu hỏi sách giáo khoa trang 64..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Đọc mục “Em có biết” Chuaån bò baøi cho tieát sau. + Xem trước bài 19 thực hành quan sát một số thân mềm. + Đem mẫu vật: sò, mực, ốc sên, ốc vặn. F. RÚT KINH NGHIỆM: ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ……… ********************************************************************* ***** -.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>