giao an ngu van 8 hoc ki 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.01 MB, 196 trang )

(1)Ngày soạn : 18/ 08 / 2014 Ngày dạy : 20/ 08 / 2014 Tiết 1, 2 - Văn bản:. TÔI ĐI HỌC (Thanh Tịnh) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: - Cảm nhận được tâm trạng, cảm giác của nhân vật tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. - Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong truyện ngắn Tôi đi học. - Nắm được nghệ thuật miêu tả tâm lí trẻ nhỏ ở tuổi đến trường trong một văn bản tự sự qua ngòi bút Thanh Tịnh. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu đoạn trích tự sự có yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Trình bày những suy nghĩ, tình cảm về một sự việc trong cuộc sống của bản thân. 3. Thái độ: - Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. II. Chuẩn bị: 1. Gv: Giáo án, bảng phụ, phấn màu... 2. Hs: đọc và soạn bài. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ - Kiểm tra bài soạn của HS. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: 15’ H. Những hiểu biết của em về nhà văn Suy nghĩ, 1. Tác giả: Thanh Tịnh Thanh Tịnh? trả lời (1911-1988). GV bổ sung: TT có sáng tác từ trướ Tên thật: Trần Văn Ninh, CMT8 ở các thể loại thơ, truyện. Ghi bài quê ở Thừa Thiên - Huế. GT chân dung nhà văn. Sáng tác của Thanh Tịnh toát lên vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo. H. Xuất xứ của văn bản “Tôi đi học”? Trả lời, bổ 2. Tác phẩm: Truyện ngắn Gv. Đây là 1 tập văn xuôi nổi bật nhất của sung. “Tôi đi học” Thanh Tịnh. - In trong tập “Quê mẹ”, xuất bản năm 1941. - HD học sinh đọc: Giọng tình cảm, diễn - Đọc văn - Đọc – chú thích: cảm, bộc lộ cảm xúc. bản.

(2) + Đọc mẫu. GV Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó, đặc biệt là là từ số 2, 6, 7. H. Xét về mặt thể loại văn bản, bài này thuộc thể loại văn bản nào? - văn bản biểu cảm H. Có thể gọi đây là văn bản nhật dụng, văn bản biểu cảm được không? - Không thể gọi là VBND đơn thuần vì đây là một tác phẩm văn chương thật sự có giá trị tư tưởng, nghệ thuật. H. Dựa vào dòng hồi tưởng của nhân vật, tìm bố cục? nội dung mỗi đoạn là gì? - Trên con đường đi đến lớp(Hàng năm…trên ngọn núi). - Trước khi vào lớp (Trước sân trường…được nghỉ cả ngày nữa) Đoạn này có thể chia nhỏ: Trên sân trường Mĩ Lí, lúc gặp ông đốc trường. - Khi đã vào lớp: Đoạn còn lại. H. Nhận xét về cách kết cấu này? GV. Trình tự sự việc trong đoạn trích: từ thời gian và không khí ngày tựu trường ở thời điểm hiện tại, nhân vật Tôi hồi tưởng về kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. H. Đề tài của truyện? Một kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học. H. Phương thức biểu đạt? H. Có những nhân vật nào được kể lại trong truyện ngắn này? Ai là n/v chính? Vì sao? - Tôi, mẹ, ông đốc, những cậu học trò. - Tôi là n/v chính (Được kể nhiều nhất, mọi sự việc đều được kể từ cảm nhận của Tôi) Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: Hoạt động của thầy. Yêu cầu HS chú ý đoạn 1 văn bản.. - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời. Trả lời, bổ - Bố cục: 3 phần. sung. Ghi bài. Suy nghĩ, - Phương thức biểu đạt: Kết trả lời hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm.. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản: 1. Cảm nhận của nhân vật Tôi trên.

(3) H.Kỉ niệm ngày đầu đến trường của n/v Tôi gắn với không gian, thời gian cụ thể nào? - Không gian: Trên con đường làng dài và hẹp. H. Vì sao thời gian và không gian ấy lại trở thành những kỉ niệm sâu sắc trong lòng “tôi”? - Đó là thời điểm và nơi chốn quen thuộc, gần gũi, gắn liền với tuổi thơ của “tôi” nơi quê hương. Đó là lần đầu tiên cắp sách đến trường. Hơn nữa “tôi” là người yêu quê hương tha thiết. H. Tâm trạng của n/v tôi khi nhớ lại kỉ niệm cũ ntn? Tâm trạng ấy được diễn tả qua các từ nào? - Những từ láy được sử dụng để diễn tả tâm trạng, cảm xúc của Tôi khi nhớ lại kỉ niệm tựu trường: Nao nức, mơn man, tưng bừng, rộn rã. H. Những cảm xúc ấy có trái ngược, mâu thuẫn nhau không? Vì sao? - Không mâu thuẫn,trái ngược nhau mà gần gũi, bổ sung cho nhau nhằm diễn tả một cách cụ thể tâm trạng khi nhớ lại và cảm xúc thực của tôi khi ấy. Các từ láy góp phần rút ngắn khoảng cách thời gian giữa quá khứ và hiện tại. chuyện đã xảy ra bao năm rồi mà như mới vừa xảy ra hôm qua, hôm kia.. H. Trong câu “Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ” cảm giác quen mà lạ có ý nghĩa gì? - Dấu hiệu đổi khác trong tình cảm và nhận thức của cậu bé ngày đầu tới trường: tự thấy mình như lớn lên, được bước vào 1 thế giới mới lạ, được tập làm người lớn, không chỉ nô đùa, rong chơi, thả diều nữa. H. Những chi tiết nào trong cử chỉ, hành động và lời nói của nhân vật khiến em chú ý? - thể hiện rõ ý chí học hành, muốn tự mình học để không thua kém bạn bè: Ghì thật chặt 2 quyển vở mới trên tay, muốn thử sức tự cầm bút, thước… H. Qua đó N/v tôi đã tự bộc lộ tính cách gì? - yêu mái trường, yêu bạn bè, quê hương và có ý chí học tập. H. Câu văn cuối đoạn 1 sử dụng NT gì? Ý nghĩa? - So sánh -> Kỉ niệm ngày đầu tiên đến trường thật sâu sắc. * Chuyển tiết 2: 1’. Trả lời Trả lời, sung.. đường đến trường: 24’ bổ. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả - Tâm trạng: nao lời nức, mơn man, tưng Ghi bài bừng, rộn rã.  Từ láy: cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng.. Trả lời, sung.. bổ.

(4) GV yêu cầu HS chú ý đoạn 2 văn bản. H. Cảnh trước sân trường làng Mĩ Lí có gì nổi bật? - Rất đông người, người nào cũng đẹp. H. Ngôi trường hiện lên trong mắt “tôi” trước và sau khi đi học có những gì khác nhau? Hình ảnh đó có ý nghĩa gì? - Khi chưa đi học: Thấy ngôi trường cao ráo và sạch sẽ hơn các nhà trong làng. - Lần tới trường đầu tiên: Lại thấy trường trông vừa xinh xắn vừa oai nghiêm như cái đình làng Hoà Ấp khiến lòng tôi đâm ra lo sợ vẩn vơ. -> Hình ảnh so sánh. H. Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu tiên đến trường học, tác giả dùng những hình ảnh so sánh nào? Ý nghĩa của sự so sánh ấy? -“Họ như con chim non………e sợ”. =>Miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng các em nhỏ lần đầu tới trường. đề cao sức hấp dẫn của nhà trường. Thể hiện khát vọng bay bổng của tác giả đối với trường học. H. “Tôi” đã nhớ lại một cách tinh tế ntn về tâm trạng của mình khi đứng chờ vào lớp? - Nói về tâm trạng của các cậu học trò mới khác nhưng thật ra là tâm trạng của mình: bỡ ngỡ, e sợ, thèm vụng, ước ao thầm, chơ vơ, run run...(bộc lộ ra ngoài theo từng cử chỉ, động tác). H. Khi ông đốc gọi tên vào lớp, cảm xúc của “tôi” biến đổi ntn? - Giật mình và lúng túng, đã lúng túng lại càng lúng túng hơn, thấy nặng nề một cách xa lạ, nức nở khóc. H. Em có nhận xét gì về lời nói, cử chỉ của ông đốc với HS mới? - Chỉ với 3 câu nói nhưng cùng với cặp mắt hiền từ và cảm động, với nét mặt tươi cười và nhẫn nại, ông đốc đã giải toả được tâm trạng sợ hãi, lo âu đến hoảng hốt của các em HS mới.. 2. Tâm trạng và cảm giác của nhân vật “tôi” khi đến trường: 15’. Theo dõi VB Trả lời Trả lời, sung.. bổ. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả - Cảm xúc thể hiện lời sự trang nghiêm, Ghi bài thành kính và sự lạ lùng của người học trò nhỏ với ngôi trường. Trả lời, sung.. Ghi bài. Y/cầu HS đọc đoạn 3 VB. Đọc đoạn 3 H. Vì sao khi bước vào lớp học, n/v tôi lại cảm thấy nỗi xa mẹ thật lớn và tôi đã có những cảm. bổ - Chơ vơ, vụng về, lúng túng, ngập ngừng, e sợ. - Khi nghe gọi tên và rời tay mẹ vào lớp:  miêu tả tinh tế, so sánh hấp dẫn: sợ hãi.. 3. Tâm trạng của nhân vật “tôi” khi vào lớp: 15’.

(5) nhận gì khác? - Thấy lạ và hay hay, Bắt đầu cảm nhận được Trả lời sự độc lập của mình khi đi học. - cảm giác lạ vì lần đầu được vào lớp học. Không thấy xa lạ với bàn ghế, bạn bè vì bắt - Không còn rụt rè, e đầy ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó thân ngại. thiết với mình bây giờ và mãi mãi. H. Hai chi tiết cuối văn bản có ý nghĩa gì? - Sự trưởng thành trong nhận thức và việc học Thảo luận của bản thân. nhóm H. Dòng chữ “Tôi đi học” kết thúc truyện có ý nghĩa gì? - Vừa khép lại bài văn, vừa mở ra 1 thế giới mới, 1 bầu trời, 1 khoảng không gian, thời gian mới, tình cảm, tâm trạng mới Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò Suy nghĩ, phát III. Tổng kết: H. Qua các diễn biến tâm trạng của nhân biểu. 1. Nội dung: Những cảm vật tôi lần đầu tiên đến trường, em thấy nhà xúc trong sáng, tinh tế, văn muốn hướng bài văn về chủ đề chung Ghi bài. hồn nhiên của một em nào? học trò lần đầu tiên đến H. Nét đặc sắc trong NT của văn bản? trường. 2. Nghệ thuật: - Tự sự xen miêu tả và biểu cảm. - Hình ảnh so sánh. - Lời văn giàu cảm xúc. HS đọc ghi nhớ * Ghi nhớ: SGK Hoạt động 5. Luyện tập: 5’ Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Chia lớp thành 4 nhóm hoạt động. (Kĩ thuật khăn phủ bàn). GV nhận xét đánh giá. HD HS làm bài 2. Hoạt động 6. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của Nội dung cần đạt trò Hoạt động nhóm IV. Luyện tập: Bài tập 1. SGK- T9 Trao đổi, thảo luận. Trình bày Thực hiện cá Bài tập2. SGK- T9 nhân, trình bày Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt.

(6) H. Cảm nhận của em sau khi học văn bản? Lắng nghe. Em học tập được những gì về NT kể Phát biểu. chuyện của nhà văn Thanh Tịnh? Hoạt động 7. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập1,2. - Chuẩn bị bài: Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ.. Nội dung cần đạt. Ngày soạn : 20/ 08 / 2014 Ngày dạy : 22/ 08 / 2014 Tiết 3 - Tiếng Việt:. CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT CỦA NGHĨA TỪ NGỮ (Hướng dẫn Hs tự học) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS:.

(7) 1. Kiến thức: - Phân biệt được các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. - Biết vận dụng hiểu biết về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ vào đọc- hiểu và tạo lập văn bản. 2. Kĩ năng: - Thực hành so sánh, phân tích các cấp độ khái quát về nghĩa của từ ngữ. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt. II. Chuẩn bị: 1. Gv: giáo án. 2. Hs: soạn bài mới III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ Kiểm tra bài soạn của HS. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. 20’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò Yêu cầu HS quan sát sơ đồ sau: Quan sát I. Từ ngữ nghĩa rộng, từ ngữ nghĩa hẹp: động Suy nghĩ, vật trả lời thú ch cá i Voi, hươu.. m tu hú, sáo,.. cá rô, cá thu. H. Nghĩa của từ động vật rộng hay hẹp Trả lời, bổ hơn nghĩa của các từ: thú, chim, cá? Vì sung. sao? - Rộng hơn vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm phạm vi nghĩa của các từ thú, - Nhận xét. chim, cá. H. Nghĩa của từ thú rộng hay hẹp hơn nghĩa của các từ voi, hươu. H. Nghĩa của từ chim rộng hay hẹp hơn Suy nghĩ, trả lời nghĩa của từ tu hú, sáo? H. Nghĩa của từ cá rộng hay hẹp hơn nghĩa của từ cá rô, cá thu? - Nghĩa của một từ ngữ có H.Vì sao? H. Nghĩa của từ thú, chim, cá rộng hơn Trả lời, bổ thể rộng hơn hoặc hẹp hơn nghĩa của từ ngữ khác. nghĩa của những từ nào, đồng thời hẹp sung. Ghi bài hơn nghĩa của từ nào? - Rộng hơn nghĩa từ voi, tu hú, cá thu... - Hẹp hơn nghĩa của từ động vật. - Một từ ngữ được coi là H. Vậy em có nhận xét gì về nghĩa của nghĩa rộng khi phạm vi một từ qua VD trên?.

(8) Giáo viên đưa ra sơ đồ vòng tròn từ sơ đồ nghĩa của từ ngữ đó bao ở SGK để học sinh thấy được mối quan Thảo luận hàm phạm vi nghĩa của hệ bao hàm. nhóm một số từ ngữ khác. Từ sơ đồ vòng tròn đó, em cho biết: + Một từ ngữ được coi là nghĩa rộng khi - Một từ ngữ được coi là nào? Ví dụ? nghĩa hẹp khi phạm vi + Một từ ngữ được coi là nghĩa hẹp khi nghĩa của từ ngữ đó được nào? Ví dụ? bao hàm trong phạm vi + Một từ ngữ có nghĩa rộng, đồng thời là nghĩa của một từ ngữ nghĩa hẹp khi nào? khác. Suy nghĩ, - Một từ ngữ có nghĩa GV hướng dẫn HS rút ra kết luận. trả lời rộng đối với những từ ngữ Y/cầu đọc ghi nhớ- SGK- T10. này, đồng thời có thể có nghĩa hẹp đối với một từ ngữ khác. * Ghi nhớ: SGK- T10. Hoạt động 3.Luyện tập: 15’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài II. Luyện tập: tập? Bài tập 1- SGK- T10,11. - Bài 1: Hoạt động nhóm: Lập sơ đồ thể Thảo luận hiện cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ. nhóm. Trả lời, bổ Y phục Vũ khí sung. - Nhận xét. Quần Áo Ghi bài Súng Bom Quần đùi Quần dài Áo dài Áo sơ mi Trường Đại bác Bi Ba càng Bài 2. Làm việc cá nhân Làm việc cá Bài tập 2- SGK- T.11. a) chất đốt; b) nghệ thuật; nhân c) thức ăn; d) nhìn; e) Trả lời, bổ đánh Bài 3: sung. a) xe cộ: xe đạp, xe máy, Bài 3. Làm việc cá nhân xe hơi… Ghi bài b) kim loại: sắt, đồng, nhôm… c) hoa quả: chanh, cam, xoài chuối… d) họ hàng: họ nội, họ ngoại, bác, chú, cô, dì… e) mang: xách, gánh,.

(9) GV hướng dẫn Hs làm bài tâp 4. Bài 5: - Động từ có nghĩa rộng: Khóc - Động từ có nghĩa hẹp: nức nở, sụt sùi GV. Đây chính là nội dung bài học: trường từ vựng Hoạt động 4.Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy. khiêng… Bài 4: a) thuốc lào; quỹ; c) bút điện; tai. Hoạt động của trò H. thế nào là một từ ngữ có nghĩa rộng và Suy nghĩ, phát nghĩa hẹp? biểu H. một từ ngữ có thể vừa có nghĩa rộng vừa có nghĩa hẹp được không? Tại sao? - Có thể vì tính chất rộng hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Tính thống nhất về chủ đề của văn bản.. b). thủ. d). Hoa. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt. Ngày soạn : 20/ 08 / 2014 Ngày dạy : 22/ 08 / 2014 Tiết 4-Tập làm văn:. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Thấy được tính thống nhất về chủ đề của văn bản và xác định được chủ đề của một văn bản cụ thể. - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề..

(10) - Những thể hiện của chủ đề trong một văn bản. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu và có khả năng bao quát toàn bộ văn bản. - Trình bày một văn bản nói, viết thống nhất về chủ đề. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi nói, viết văn theo một chủ đề. II. Chuẩn bị: 1. Gv: giáo án. 2. Hs: soạn bài mới. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về chủ đề của văn bản: 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Chủ đề của văn bản: Y/c HS đọc câu hỏi 1,2 SGk- 12. Lắng nghe H. Trong văn bản “tôi đi học” của Thanh Suy nghĩ, Tịnh, tác giả đã nhớ lại những kỉ niệm sâu trả lời sắc nào và sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng gì? - Từ một khung cảnh mùa thu hiện tại, tác Trả lời, bổ giả nhớ từng không gian, thời gian, từng sung. con người, cảnh vật với những cảm giác cụ thể trong buổi tựu trường đầu tiên. - Sự hồi tưởng ấy gợi lên những ấn tượng - Nhận xét. rất đẹp, rất thiêng liêng về ngày đầu tiên đi học. H. Vấn đề chính mà văn bản “tôi đi học” biểu đạt là gì? - Những kỉ niệm của “tôi” ngày đầu tới trường thật cao đẹp, sâu sắc. H. Thế nào là chủ đề trong văn bản? GV. Đó là những điều cơ bản mà người viết muốn gửi gắm đến bạn đọc qua văn bản.. Suy nghĩ, - Chủ đề là đối tượng và trả lời khái vấn đề chính mà văn bản quát. biểu đạt. Ghi bài. Hoạt động 3.Tìm hiểu về tính thống nhất về chủ đề của văn bản: 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò HS đọc Y/c SGk- 12. Lắng nghe II. Tính thống nhất về chủ Chia lớp thành 3 nhóm. Hoạt động đề của văn bản: Nhóm 1. Câu 1 theo nhóm..

(11) H. Căn cứ vào đâu em biết văn bản “tôi đi học” nói lên những KN của t/g về buổi tựu trường đầu tiên? - Nhan đề, các từ ngữ, các đoạn đề tập trung hướng vào chủ đề “tôi đi học”. Nhóm 2. Câu 2a H. Tìm các từ ngữ chứng tỏ tâm trạng hồi hộp, cảm giác bỡ ngỡ in sâu trong tâm hồn “tôi’ suốt cuộc đời? - Mơn man, tưng bừng, rộn rã, thấy lạ, thấy tim ngừng đập khi thầy gọi tên.... Nhóm 3. Câu 2b H. Tìm các chi tiết, từ ngữ nêu bật cảm giác mới lạ xen lẫn bỡ ngỡ của n/v tôi khi cùng mẹ đến trường, khi đi vào lớp? - Cảnh vật vừa như lạ vừa như quen thuộc quá: Hình dung về trường, thầy hiệu trưởng, lớp học... GV. Chốt lại các ý kiến. Các từ ngữ, các câu, đoạn, các chi tiết trong VB tôi đi học đều diễn tả tâm trạng, cảm xúc của tôi trong buổi tựu trường đầu tiên. H. Vậy thế nào là tính thống nhất về chủ đề của Vb? H. Làm ntn để đảm bảo tính thống nhất đó?. Trả lời, bổ sung. - Nhận xét.. - Tính thống nhất về chủ đề của văn bản: mọi chi tiết trong văn bản đều nhằm biểu hiện đối tượng và vấn đề chính được đề cập đến trong văn bản, các đơn vị Suy nghĩ, ngôn ngữ đều bám sát vào trả lời khái chủ đề. quát. - VB có tính thống nhất về chủ đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định, không xa rời hay lạc sang chủ đề khác. Ghi bài - Điều kiện để đảm bảo tính thống nhất về chủ đề của H. Cách viết 1VB đảm bảo tính thống văn bản: Cần xác định chủ nhất về chủ đề? đề được thể hiện qua các - Xác lập hệ thống ý cụ thể, sắp xếp và yếu tố: Nhan đề của văn diễn đạt những ý đó cho phù hợp với chủ bản, các đề mục trong văn đề đã xác định. bản, quan hệ giữa các phần của Vb và những câu văn, từ ngữ then chốt. GV HD HS rút ra kết luận ĐọcGhi nhớ * Ghi nhớ- SGK- T12. Hoạt động 4. Luyện tập: 10’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. Luyện tập: Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài Thảo luận Bài tập 1- SGK- T13. tập. nhóm. Văn bản: Rừng cọ quê tôi Bài 1: Hoạt động nhóm: Gv chia 3 Trả lời, bổ - Nhan đề văn bản: rừng cọ nhóm hoạt động theo yêu cầu của bài. sung. quê tôi. - Nhận xét. - Các đoạn: giới thiệu rừng Ghi bài cọ, tả cây cọ, tác dụng của.

(12) cây cọ, tình cảm gắn bó với cây cọ. - Trật tự sắp xếp ấy không Làm việc cá nên thay đổi. Vì nó đã hợp nhân lý. - Câu trực tiếp nói về tình cảm giữa người dân sông Ghi bài Thao với rừng cọ: Dù ai đi ngược về xuôi Cơm nắm lá cọ là người sông Thao. HS đọc yêu cầu bài tập 2. Bài 2: Ý b và d sẽ làm cho bài viết lạc đề. H. bài 3 yêu cầu ntn? Bài Bài 3: Nên bỏ câu c, g, viết - Có những ý lạc chủ đề: c,g. lại câu b: con đường - Có nhiều ý hợp chủ đề nhưng do cách quen thuộc mọi ngày diễn đạt chưa tốt nên thiếu sự tập trung: dường như bỗng trở nên b,e. mới lạ. GV bổ xung cách điều chỉnh cho HS. Hoạt động 4. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy H. Thế nào là chủ đề trong văn bản? H. Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của Vb? Làm ntn để đảm bảo tính thống nhất đó? H. Cách viết 1VB đảm bảo tính thống nhất về chủ đề? Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Trong lòng mẹ.. Hoạt động của trò Ghi nhớ kiến thức.. Hoạt động của trò Lắng nghe. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt Học bài, viết một đoạn văn chủ đề tự chọn, trong đó bảo đảm tính thống nhất về chủ đề văn bản..

(13) Ngày soạn :25/ 08 / 2013 Ngày dạy : 27/ 08 / 2013 Tiết 5,6 - Văn bản:. TRONG LÒNG MẸ (Nguyên Hồng). I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được khái niệm thể loại hồi kí. - Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Trong lòng mẹ.. - Nắm được ngôn ngữ truyện thể hiện niềm khát khao tình cảm ruột thịt cháy bỏng của nhân vật - Ý nghĩa giáo dục: những thành kiến cổ hủ, nhỏ nhen, độc ác không thể làm khô héo tình cảm ruột thịt sâu nặng. 2. Kĩ năng:.

(14) - Bước đầu biết đọc- hiểu một văn bản hồi kí. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm truyện. 3. Thái độ: Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Yêu mến văn học. II. Chuẩn bị: 1. Gv: giáo án, bảng phụ... 2. Hs: học bài cũ, soạn bài mới. III. Các hoạt động dạy và học: 1.Ổn định tổ chức:1’ 2.Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Nội dung biểu đạt của văn bản “Tôi đi học” là gì? Nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản? 3.Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 20’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: H. Những hiểu biết của em về Nguyên 1. Tác giả: Nguyên Hồng? Suy nghĩ, Hồng(1918-1982). GV bổ sung: . trả lời Tên thật: Nguyễn Nguyên GT chân dung nhà văn. Là một trong số Hồng Quê: Nam Định. những nhà văn lớn của VHVN hiện đại. Ghi bài - Là nhà văn của những người cùng khổ, có nhiều sáng tác ở cá thể loại tiểu Trả lời, bổ thuyết, kí, thơ. H. Xuất xứ của văn bản? sung. 2. Tác phẩm: Gv. Thời thơ ấu trải nhiều đắng cay đã trở - Vị trí: Đoạn trích “trong thành nguồn cảm hứng cho tác phẩm tiểu lòng mẹ” là chương IV thuyết- hồi kí- tự truyện cảm động: những của tác phẩm Những ngày ngày thơ ấu (1938-1940) của Nguyên thơ ấu. Hồng. - Thể loại: Hồi kí. H. Thể loại văn bản? H. Thế nào là hồi kí? - Thể văn ghi chép, kể lại những biến cố đã xảy ra trong quá khứ mà tác giả đồng thời là người kể, người tham gia hoặc chứng kiến. HD học sinh đọc: - Đọc văn - Đọc – chú thích Giọng diễn cảm, bộc lộ cảm xúc. bản + Đọc mẫu. - Nhận xét. GV Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó. H. Bố cục văn bản? - Bố cục: 2 phần..

(15) - P1 từ đầu đến “người ta hỏi đến chứ”: cuộc đối thoại giữa người cô và chú bé Hồng. - P2 Đoạn còn lại: Cuộc gặp bất ngờ với mẹ và cảm giác vui sướng cực điểm của chú bé Hồng. H. Phương thức biểu đạt? H. Có những nhân vật nào được kể lại? Ai là n/v chính? Vì sao? - Có 3 nhân vật: Cậu bé Hồng, mẹ bé hồng và bà cô, trong đó bé hồng n/v chính. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: Hoạt động của thầy. Suy nghĩ, trả lời. - Phương thức biểu đạt: tự Trả lời, bổ sự kết hợp , miêu tả, biểu sung. cảm. Ghi bài. Hoạt Nội dung cần đạt động của trò Yêu cầu HS đọc lại đoạn kể về cuộc gặp gỡ và Đọc II. Tìm hiểu văn bản: đối thoại giữa bà cô và bé Hồng. bài. 1. Nhân vật người cô trong cuộc đối thoại với chú bé Hồng. 20’ H. Nhân vật bà cô được thể hiện qua những chi tiết kể, tả nào? Trả lời, - Cuộc gặp gỡ và đối thoại chủ động do chính bổ bà tạo ra để nhằm mục đích riêng của mình. sung. * Cử chỉ: H. Những chi tiết ấy kết hợp với nhau như thế - Cười nói rất kịch. nào và nhằm mục đích gì? - Nhận H. Trong cuộc gặp gỡ ấy tính cách và tâm địa xét. * Lời nói: bà cô thể hiện rõ qua phương diện nào? - dịu dàng, ngọt ngào, thân - Lời nói, nụ cười, cử chỉ và thái độ. mật H. Cử chỉ cười hỏi và nội dung câu hỏi của bà cô có phản ánh đúng tâm trạng và tình cảm của Suy * Hành động: bà với mẹ bé Hồng không? nghĩ, - Mắt long lanh nhìn chằm - Không. trả lời chặp. H. Vì sao em nhận ra điều đó? Ghi bài - Khuyên bảo, an ủi, khích - ý nghĩa cay độc trong giọng nói và nét mặt lệ. của bà. H. Từ ngữ nào biểu hiện thực chất thái độ của  Tả tinh tế: Chỉ là sự giả dối. bà? - Rất kịch. H. Rất kịch nghĩa là gì? - Giả dối, giả vờ. H. Vì sao bà cô lại có thái độ và cách cư xử như vậy? - Ác ý với mẹ bé Hồng. H. Bà muốn gì khi nói mẹ đang “phát tài” và ngân dài tiếng “em bé” Trả lời,.

(16) - Trêu chọc bé Hồng. H. Bé Hồng có nhận lời bà cô không? Sau lời từ chối của bé Hồng, bà cô lại hỏi gì? H. Nét mặt và thái độ của bà thay đổi như thế nào? Điều đó thể hiện việc gì? - Mắt long lanh nhìn chằm chặp  sự giả dối, độc ác, nhục mạ. H. Lúc ấy bé Hồng làm gì? - Im lặng cúi đầu, rưng rưng muốn khóc. H. Việc bà cô mặc kệ cháu cười dài trong tiếng khóc, vẫn cứ tươi cười kể các chuyện về mẹ Hồng, rồi đổi giọng, vỗ vai nghiêm nghị, tỏ ra xót thương anh trai- bố bé Hồng, điều đó càng làm lộ rõ bản chất gì của bà cô? - Độc ác, thâm hiểm. H. Thái độ của em với những người này? Gv. Đó là một hình ảnh mang ý nghĩa tố cáo hạng người sống tàn nhẫn, khô héo cả tình máu mủ ruột rà trong cái xã hội thực dân nửa PK lúc bấy giờ (định kiến đối với phụ nữ trong XH cũ).. bổ sung.. Ghi bài.. => Bà cô là người lạnh lùng, độc ác, thâm hiểm.. Cảm nhận của bản thân. * Chuyển tiết 2. 1’ 2. Nhân vật bé Hồng với tình yêu thương mãnh liệt H. Cảnh ngộ của bé Hồng có gì đặc biệt? Theo đối với người mẹ bất hạnh - Mồ côi cha, mẹ do nghèo túng phải tha dõi VB của cháu: 15’ hương cầu thực. Hai anh em Hồng phải sống Trả lời Trong cuộc đối thoại với nhờ ở nhà người cô ruột, không được thương người cô: yêu lại bị hắt hủi. H. Cảnh ngộ ấy tạo nên thân phận bé Hồng Trả lời, ntn? - Nhận - Cô độc, đau khổ, luôn khao khát tình thương xét. của mẹ. H. Diễn biến tâm trạng của bé Hồng khi lần Suy lượt nghe những câu hỏi và thái độ, cử chỉ của nghĩ, bà cô ntn? trả lời Trước câu hỏi ngọt nhạt đầu tiên của bà cô. - Lập tức trong kí ức chú bé sống dậy hình ảnh vẻ mặt rầu rầu và hiền từ của mẹ. Từ “cúi đầu không đáp” đến “cũng đã cười và đáp lại cô tôi” là một phản ứng thông minh xuất phát từ lòng nhạy cảm và lòng tin yêu mẹ của chú. + Trước câu hỏi, lời khuyên. - Lòng chú bé đau thắt lại, khoé mắt đã cay.

(17) cay, rồi nước mắt ròng ròng rơi xuống, chan hoà, đầm đìa ở cổ. + Sau câu hỏi lại và câu chuyện về mẹ được kể rất kịch của bà cô. - Đau đớn, uất ức đến cực điểm với các hình ảnh, động từ mạnh được sử dụng: “Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá như những cổ tục….nát vụn mới thôi” H. Bé Hồng đã cảm nhận được những gì trong lời nói đó? - Nhận ra ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô. - Nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi…. H. Qua đó, ta hiểu được gì trong tâm hồn của bé Hồng? - Tâm hồn trong sáng, tràn đầy tình thương yêu đối với mẹ. - Căm hờn cái xấu xa, độc ác.. - Đau đớn, cô độc, uất ức, tủi cực. - Khát khao được gặp mẹ. Trả lời, bổ - Không muốn tình thương sung. yêu và lòng kính mến mẹ bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến. Ghi bài Trả lời. - Tâm hồn trong sáng, tràn đầy tình thương yêu đối với mẹ.. 3. Khi được gặp mẹ bất HS chú ý đoạn: Nhưng đến ngày giỗ đầu thầy Theo ngờ, khi được nằm trong tôi…đến hết. dõi văn lòng mẹ: 15’ H. Hình ảnh người mẹ bé Hồng hiện lên qua bản. các chi tiết nào? - Mẹ tôi về một mình đem rất nhiều quà bánh Trả lời. cho tôi và em Quế tôi. - Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi…vừa kéo tôi, xoa đầu tôi…, lấy vạt áo nâu thấm nước mắt cho tôi. - Mẹ tôi không còm cõi xơ xác….thơm tho lạ Ghi thường. bài. H. những chi tiết đó đã thể hiện được điều gì H trả về mẹ của chú? lời - Đó là người mẹ yêu con, đẹp đẽ, kiêu hãnh vượt lên mọi lời mỉa mai cay độc của người đời. H. Tìm chi tiết biểu lộ cảm xúc của bé Hồng Hs trả khi gặp mẹ? lời - Tiếng gọi: Mợ ơi. - Hành động: … - Xúc cảm: Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ..êm dịu vô cùng. H. Cảm nghĩ của em về nhân vật bé Hồng từ - Sung sướng cực điểm, yêu những biểu hiện tình cảm đó? mẹ mãnh liệt. Gv nhận xét, chốt ý..

(18) Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: H. Chủ đề của văn bản? Suy nghĩ, phát 1. Nội dung: Cảnh biểu. ngộ đáng thương và GV. Tình mẫu tử là mạch nguồn tình cảm nỗi cô đơn, niềm khát không bao giờ vơi trong tâm hồn con Ghi bài. khao tình mẹ của bé người. hồng bất chấp sự tàn nhẫn, vô tình của bà cô. Tình mẫu tử thiêng liêng, sâu H. Nét đặc sắc trong NT của văn bản? Trả lời nặng. 2. Nghệ thuật: - Tự sự xen miêu tả và biểu cảm. Đậm đà chất trừ tình. - Hình ảnh so sánh đặc sắc, sinh động. Gọi Hs đọc “ghi nhớ”. Đọc “ghi nhớ”. * Ghi nhớ: SGK Hoạt động 5. Luyện tập: 5’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của Nội dung cần đạt trò Hoạt động nhóm IV. Luyện tập:. GV định hướng nội dung cho HS: - Chia lớp thành 4 nhóm hoạt động. GV nhận xét đánh giá. Trao đổi, thảo H. Tìm và nêu tác dụng của vài chi tiết luận. miêu tả và biểu cảm trong đoạn văn? Trình bày H. Viết đoạn văn ghi lại những ấn tượng, cảm nhận rõ nhất, nổi bật nhất của em về người mẹ của mình. Hoạt động 6. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Cảm nhận của em vệ nhân vật chú bé Phát biểu. Hồng? Tình mẫu tử trong Vb? Hoạt động 7. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập1,2- SBT. - Chuẩn bị bài: Trường từ vựng.. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt.

(19) Ngày soạn : 27 / 08 / 2014 Ngày dạy : 29 / 08 / 2014 Tiết 7-Tiếng Việt:. TRƯỜNG TỪ VỰNG. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Hiểu được thế nào trường từ vựng và xác lập được trường từ vựng gần gũi. - Biết cách sử dụng các trường từ vựng để nâng cao hiệu quả diễn đạt. 2. Kĩ năng: - Tập hợp các từ có chung nét nghĩa vào cùng một trường từ vựng . - Vận dụng kiến thức về trường từ vựng để đọc- hiểu văn bản. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt, sử dụng trong giao tiếp nói, viết. II . Chuẩn bị: 1. Gv: giáo án, bảng phụ 2. Hs: học bài cũ, soạn bài mới III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức:1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’.

(20) Bài tập về nhà: Viết đoạn văn trong đó có sử dụng từ ngữ nghĩa rộng và từ ngữ nghĩa hẹp. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về trường từ vựng. 18’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Thế nào là trường từ (Bảng phụ ghi ví dụ). vựng: Y/c HS đọc VD. - Đọc ví dụ 1. Ví dụ: SGK- T21. H. Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng là - Suy nghĩ, người, động vật hay sự vật? tại sao em trả lời. biết được điều đó? - Các từ chỉ người. Vì các từ ấy đều nằm trong các câu văn cụ thể, có ý nghĩa xá định. Nhận xét. H. Nét chung về nghĩa của nhóm từ trên - Suy nghĩ, là gì? trả lời - Chỉ bộ phận của cơ thể con người. - Ghi bài H. Nếu tập hợp các từ đó thành một nhóm - Thảo luận từ thì ta có một trường từ vựng. Vậy nhóm trường từ vựng là gì? Cho ví dụ? Suy nghĩ, trả lời - Gọi Hs đọc “ghi nhớ”. - Đọc “ghi 2. Ghi nhớ: SGK- T21 nhớ”. Trường từ vựng là tập hợp của những từ có ít nhất một nét chung về nghĩa. Ví dụ: hoạt động của tay: nắm, cầm, sờ… Bài tập: Giáo viên cho bài tập nhanh: nhóm từ: cao, thấp, gầy, béo, lêu nghêu… - Trả lời. * Lưu ý: (SGK)- T21, 22. Nếu dùng nhóm từ này miêu tả người thì trường từ vựng của nó là gì? Hình dáng con người. H. Trường từ vựng mắt có thể gồm những - Trả lời. trường từ vựng nhỏ nào? Ví dụ? H. Trong một trường từ vựng có thể tập - Trả lời. hợp những từ có từ loại khác nhau không? Vì sao? H. Do hiện tượng nhiều nghĩa, một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không? ví dụ? `H. Tác dụng của cách chuyển trường từ.

(21) vựng trong thơ, văn và trong cuộc sống hằng ngày? Cho ví dụ? - Nhận xét, bổ sung. Đọc lại Giáo viên gọi học sinh đọc lại phần ghi phần ghi nhớ ở SGK. nhớ ở SGK. Hoạt động 3. Luyện tập: 18’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Luyện tập:. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập. Bài 1: Hoạt động nhóm: - Thảo luận nhóm. - Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. - Ghi bài Bài 2. Làm việc cá nhân - Làm việc cá nhân. Bài tập 1- SGK- T23. Người ruột thịt: Thầy (tôi), mẹ (tôi), em tôi, cô tôi, mợ, cháu, con, anh em tôi.. Bài tập 2- SGK- T.23. a) Dụng cụ để đựng; b) Dụng cụ để đánh bắt thủy sản; - Trả lời, bổ c) Hoạt động của chân; sung. d) Trạng thái tâm lý; e) Tính cách; - Ghi bài g, Dụng cụ để viết.. Bài 3. Làm việc cá nhân. Làm việc cá Bài 3: - SGK- T.23. nhân Các từ in đậm thuộc trường từ vựng “Thái độ” GV hướng dẫn Hs làm bài tập 4. Trả lời, bổ Bài 4: - SGK- T.23. sung. a) Khứu giác: mũi, thơm, điếc, Ghi bài thính. b) Thính giác: Nghe, tai, điếc, rõ, thính. Bài 5: GV làm mẫu cho HS Bài 5- SGK- T.23. theo dõi. Từ lưới: a) Trường dụng cụ đánh bắt thủy sản: lưới, nơm, vó, câu b) Trường đồ dùng cho chiến sĩ: lưới (b40), võng, bạt… c) Trường các hoạt đọng săn bắt của con người: lưới, bẫy. Hoạt động 4. Củng cố và hương dẫn học ở nhà: 4’.

(22) Hoạt động của thầy. Hoạt động của Nội dung cần đạt trò H. Thế nào là trường từ vựng? Những điều Suy nghĩ, phát cần lưu ý về trường từ vựng? biểu GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe Học bài, viết một - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. đoạn văn chủ đề tự - Chuẩn bị bài: Bố cục của văn bản. chọn, trong đó có sử dụng ít nhất 5từ thuộc trường từ vựng nhất định.. Ngày soạn: 27/ 08 / 2014 Ngày dạy : 29 / 08 / 2014. Tiết 8:. BỐ CỤC CỦA VĂN BẢN I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được yêu cầu của văn bản về bố cục, tác dụng của việc xây dựng bố cục. - Bíêt cách xây dng bố cục văn bản mạch lạc, phù hợp với đối tượng phản ánh, ý đồ giao tiếp của người viết và nhận thức của người đọc 2. Kĩ năng: - Sắp xếp các đoạn văn trong bài theo một bố cục nhất định. - Vận dụng kiến tức về bố cục trong việc đọc- hiểu văn bản. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi nói, viết văn theo một bố cục nhất định. II. Chuẩn bị: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là chủ đề của văn bản? Điều kiện để VB có sự thống nhất về chủ đề..

(23) 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về bố cục của văn bản: 13’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. I. Bố cục của văn bản: Y/c HS đọc VD SGk- 24. - Đọc ví dụ 1. Ví dụ: Văn bản “Người H. Văn bản đó chia làm mấy phần? - Suy nghĩ, thầy đạo cao đức trọng”. H. Cho biết nhiệm vụ của từng phần trong trả lời văn bản? - P1: Giới thiệu ông Chu Văn An. - P2: Công lao, uy tín và tính cách… - P3: Tình cảm của mọi người với ông. H. Mối quan hệ giữa các phần trong văn bản là gì? - Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau, phần - Nhận xét. trước là tiền đề cho phần sau, phần sau là sự tiếp nối phần trước. - Các phần đều tập trung làm rõ chủ đề - Suy nghĩ, của Vb là: người thầy đạo cao đức trọng. trả lời khái H. Từ phân tích trên, cho biết: bố cục của quát. văn bản? nhiệm vụ của từng phần là gì? H. Các phần của văn bản quan hệ với - Trả lời. 2. Ghi nhớ: (mục 1,2nhau như thế nào? sgk- T25) Nhận xét, chốt ý bằng “ghi nhớ”. Ghi bài Là sự tổ chức các đoạn văn để thể hiện chủ đề Văn bản thường có bố cục 3 phần: Mở bài, thân bài, kết bài. Hoạt động 3. Tìm hiểu cách sắp xếp, bố trí nội dung phần thân bài của văn bản: 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò II. Cách bố trí, sắp xếp Y/C hs đọc các câu hỏi SGK. Lắng nghe nội dung phần thân bài H. Phần thân bài văn bản Tôi đi học kể về Học sinh của văn bản: những sự kiện nào? nêu sự kiện. + Hồi tưởng. + Liên tưởng. + Tình cảm và thái độ H.Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ Trả lời, bổ tự nào? sung. - Không gian, thời gian, ngoại hình, quan - Trình bày theo thứ tự hệ, cảm xúc; không gian rộng, hẹp, xa - Nhận xét. thời gian, không gian. gần, ngoại cảnh, cảm xúc. - Trình bày theo sự phát.

(24) H.Chỉ ra diễn biến của tâm trạng bé Hồng trong “trong lòng mẹ” ở phần thân bài? + Tình cảm và thái độ: Thương mẹ sâu sắc; căm ghét kẻ nói xấu mẹ. + Niềm vui sướng khi nằm trong lòng mẹ H. Khi tả người, con vật, phong cảnh… em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào? Kể trình tự thường gặp mà em biết? - Tả người, vật, con vật: Theo không gian,thời gian, từ ngoại hình đến cảm xúc hoặc ngược lại. - Tả phong cảnh: Theo không gian, theo ngoại cảnh đến cảm xúc hoặc ngược lại. H. Phần thân bài văn bản “Người thầy, đạo cao đức trọng” có cách sắp xếp trình tự các sự việc như thế nào? + Chu Văn An là người tài cao. + Chu Văn An là người đạo đức, được học trò kính trọng. a) Từ sự phân tích trên, cho biết cách sắp xếp các sự việc ở phần thân bài tùy thuộc vào yếu tố nào? b) Các ý trong phần thân bài được sắp xếp theo trình tự nào? GV rút ra kết luận bằng “ghi nhớ”. Hoạt động 4. Luyện tập: 10’ Hoạt động của thầy. - Suy nghĩ, triển của sự việc. trả lời khái - Trình bày theo mạch suy quát. luận.. Ghi bài. - Đọc “ghi * Ghi nhớ: nhớ”. (Mục 3, SGK- T25). Hoạt động của trò. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập. Bài 1: Hoạt động nhóm: Gv chia 3 - Thảo luận nhóm hoạt động theo yêu cầu của bài. nhóm. - Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Ghi bài. Nội dung cần đạt II. Luyện tập: Bài tập 1: SGK- T26. a) Theo không gian: Giới thiệu đàn chin từ xa  gần  đến tận nơi  đi xa dần. b) Theo không gian hẹp: miêu tả trực tiếp Ba Vì. Rộng: miêu tả Ba Vì trong mối quan hệ hài hòa với các vật xung quanh. Theo thời gian: về chiều, lúc hoàng hôn. c) Bàn về mối quan hệ giữa các sự thật lịch sử và các.

(25) Bài 2: Gọi Hs đọc yêu cầu bài tập 2.. Bài 3: H. bài 3 yêu cầu ntn?. truyền thuyết. - Luận chứng về lời bàn trên. - Phát triển lời bàn và luận chứng. Sắp xếp theo tầm quan trọng của chúng đối với luận điểm chứng minh. Bài tập 2: SGK- T27. Làm việc cá - Những ý nghĩ, cảm xúc nhân của chú bé khi trả lời người cô. - Cảm giác sung sướng cực Ghi bài điểm của chú bé khi ở trong lòng mẹ. Bài tập 3: SGK- T27. - Đưa phần giải thích câu tục ngữ lên trước.. Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Bố cục của văn bản là gì? Nhiệm vụ Ghi nhớ kiến thức. của mỗi phần? Cách sắp xếp? GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Tức nước vỡ bờ.. Nội dung cần đạt.

(26) Ngày soạn: 01/ 09 / 2014 Ngày dạy : 03/ 09 / 2014 Tiết 9 . Văn bản:. TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Trích Tắt đèn) _Ngô Tất Tố_. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ. - Nắm được giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo qua đoạn trích. - Thành công của nhà văn trong việc tạo tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện và xây dựng nhân vật. 2. Kĩ năng: - Tóm tắt văn bản truyện. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác tự sự viết theo khuynh hướng hiện thực. 3. Thái độ: Có ý thức về vấn đề học tập của bản thân, trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Yêu mến văn học. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1.Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo: Chân dung nhà văn, Tác phẩm Tắt đèn. 2.Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn. - Sưu tầm tư liệu về tác giả, tác phẩm. III. Các hoạt động dạy và học: 1.Ổn định tổ chức: 1’ 2.Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Phân tích tâm trạng của bé Hồng khi được gặp mẹ? 3.Bài mới:.

(27) Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét chính về tác giả, tác phẩm: 13’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: H. Những hiểu biết của em về tác giả? Suy nghĩ, 1. Tác giả: Ngô Tất GV bổ sung: . trả lời Tố(1893-1954). GT chân dung nhà văn. - Là nhà văn xuất sắc của Ghi bài trào lưu hiện thực trước cách mạng; là người am tường trên nhiều lĩnh vực nghiên cứu, học thuật, sáng tác. 2. Tác phẩm: H. Xuất xứ của văn bản? Trả lời, bổ - Tắt đèn là tác phẩm tiêu sung. biểu nhất của nhà văn. - Vị trí: Đoạn trích nằm ở chương XVIII của tác phẩm Tắt đèn. H. Thể loại văn bản? - Thể loại: Truyện hiện đại. HD học sinh đọc: - Đọc văn - Đọc – chú thích Giọng diễn cảm, bộc lộ cảm xúc. bản + Đọc mẫu. - Nhận xét. GV Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó. - Bố cục: 2 phần. H. Bố cục văn bản? - P1. từ đầu đến Có ngon miệng hay không? - P2. Còn lại. H. Phương thức biểu đạt? Suy nghĩ, - Phương thức biểu đạt: tự trả lời, bổ sự kết hợp , miêu tả, biểu sung. Ghi cảm. bài Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 20’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò II. Tìm hiểu văn bản: H. Qua đoạn 1 cho thấy tình thế của chị Theo dõi VB 1. Tình thế của gia Dậu như thế nào? Trả lời đình chị Dậu: H. Mục đích duy nhất của chị lúc này? Có - Thê thảm, đáng thể gọi đoạn này một cách hình ảnh là thế thương và nguy cấp. tức nước đầu tiên được không? H. Trong đoạn trích có những nhân vật Trả lời, nào? - Nhận xét. H. Trong đoạn trích, tên cai lệ hiện ra như - Suy nghĩ, 2. Nhân vật tên cai lệ: thế nào? trả lời - Lời nói: quát, thét,.

(28) Hung dữ, độc ác. - Nói: thô lỗ, quát thét, chửi, mắng, hằm hè. - Cử chỉ, hành động, đánh roi, bắt người. - Gây khoái cảm cho người đọc, đem lại cảm giác hả hê, khoan khoái H. Bản chất, tính cách ra sao? H. Những hành động, lời nói của y đối với vợ chồng chị Dậu khi đến thúc sưu được miêu tả như thế nào? H. Chi tiết tên cai lệ bị chị Dậu “ấn giúi ra cửa, ngã chỏng quèo trên mặt đất… kẻ thiếu sưu” đã gợi cho em cảm xúc và liên tưởng gì? - Học sinh thảo luận và đại diện nhóm trả lời. - Sinh động, sắc nét, đậm chất hài. H. Em có nhận xét gì về bút pháp hiện thực của NTT ở đây? H. Nhận xét về bản chất của tên cai lệ? H. Chị Dậu đã tìm cách để bảo vệ chồng như thế nào? - Van xin. H. Quá trình đối phó của chị với 2 tên tay sai diễn ra như thế nào? Quá trình ấy hợp lý không? vì sao? - Van xin  liều mạng  cự lại  đánh trả. H. Phân tích thái độ của chị Dậu từ cách xưng hô đến nét mặt, cử chỉ, hành động? H. Nhận xét thái độ đó mỗi lúc như thế nào? - Thay đổi. Chi tiết nào, hành động nào của chị Dậu khiến em đồng tình. - Học sinh thảo luận và trả lời theo nhóm. - Đánh lại 2 tên tay sai. H. Vì sao chị Dậu có đủ dũng khí để quật ngã 2 tên đàn ông độc ác, tàn nhẫn ấy. H. Việc 2 tên tay sai thảm bại trước chị Dậu còn có ý nghĩa gì và chứng tỏ điều gì? - Quá giận dữ, vì bị áp bức, bị dồn đến con đường cùng. Vì thương yêu chồng, muốn bảo vệ chồng. - Sức mạnh tiềm tàng của của người nông dân, phụ nữ, chứng minh quy luật xã hội; có áp bức có đấu tranh. H. Nhận xét nghệ thuật khi tác giả giới. Trả lời, bổ sung.. mắng, hầm hè  thô lỗ. Cử chỉ, hành động: đánh trói  thô bạo, vũ phu.. => Miêu tả sinh động, sắc nét, đậm chất hài: hung dữ, độc ác, tàn nhẫn, táng tận lương tâm. Ghi bài. Trả lời Trả lời Trả lời Trả lời. Thảo nhóm. Trả lời. 3. Nhân vật chị Dậu: - Hành động, cử chỉ: + Giảng giải, van xin. + Liều mạng cự lại bằng lý lẽ. + Đánh trả. - Xưng hô: + Cháu_ông  tôi_ông  Bà_mày: thay đổi. Không cúi đầu van xin  đĩnh đạc ngang hàng  tư thế đè bẹp đối luận phương. Ghi bài. - Miêu tả tỉ mỉ, quan sát tinh tế, ngôn ngữ tự nhiên, so sánh độc đáo: Vẻ đẹp của phụ nữ giàu tình thương, đầy dũng.

(29) thiệu về nhân vật chị Dậu? - Có nhiều kịch tính, hấp dẫn. Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 3’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò. khí, hiên ngang buất khuất, chống lại cường quyền bạo lực Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: H. Ý nghĩa của văn bản? Suy nghĩ, phát 1. Nội dung: Với cảm quan nhạy biểu. bén, nhà văn đã phản ánh hiện thực về sức phản kháng mãnh liệt chống Ghi bài. lại áp bức của những người nông dân hiền lành, chất phác. H. Nét đặc sắc trong NT của 2. Nghệ thuật: văn bản? - Tạo tình huống truyện có tính kịch tức nước vỡ bờ. - Kể chuyện, miêu tả nhân vật chân thực, sinh động (ngoại hình, ngôn ngữ, hành động, tâm lí) Gọi Hs đọc “ghi nhớ”. * Ghi nhớ: SGK Hoạt động 5. Luyện tập: 2’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò GV HD học sinh đọc phân vai. Y/cầu: diễn Đọc diễn cảm cảm. Hoạt động 6. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Cảm nhận của em nhân vật chị Dậu Phát biểu. trong đoạn trích Tức nước vỡ bờ? GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập SBT. - Chuẩn bị bài: Xây dựng đoạn văn trong văn bản.. Nội dung cần đạt IV. Luyện tập: Nội dung cần đạt.

(30) Ngày soạn: 01/ 09/ 2014 Ngày dạy : 03/ 09/ 2014 Tiết 10:. XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được khái niệm đoạn văn, từ ngữ chủ đề, câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn. 2. Kĩ năng: - Nhận biết được từ ngữ chủ đề câu chủ đề, quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn. - Hình thành chủ đề, viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề và quan hệ nhất định. - Trình bày một đoạn văn theo kiểu diễn dịch, quy nạp, song hành. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi nói, viết văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là bố cục của văn bản? Các phần của bố cục như thế nào? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về đoạn văn: 12’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Thế nào là đoạn văn? Y/c HS đọc VD SGk- 34. Lắng nghe 1. Ví dụ: Văn bản “Ngô Tất H. Văn bản trên gồm mấy ý? Suy nghĩ, Tố và tác phẩm “Tắt đèn””..

(31) - 2 ý. trả lời H. Mỗi ý được viết thành mấy đoạn văn? Nội dung các ý như thế nào? - Viết thành 1 đoạn văn. - Tương đối hoàn chỉnh. H. Em thường dựa vào dấu hiệu hình thức nào để nhận biết đoạn văn? - Viết hoa lùi đầu dòng và dấu chấm xuóng dòng. H. Vậy theo em, đoạn văn là gì? - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời khái quát. Ghi bài Giáo viên nhận xét, chốt ý: Đoạn văn là đơn vị trên câu, có vai trò quan trọng trong việc tạo lập văn bản.. 2. Ghi nhớ: Đoạn văn là đơn vị tạo nên văn bản, gồm có nhiều câu, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng và thường biểu đạt 1 ý tương đối hoàn chỉnh.. Hoạt động 3. Tìm hiểu Từ ngữ và câu trong đoạn văn. 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò II. Từ ngữ và câu trong đoạn văn. Yêu cầu học sinh đọc thầm đoạn văn 1 Lắng nghe 1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ trong phần I? đề của đoạn văn. H. Tìm các từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng trong đoạn văn? Gọi học sinh đọc đoạn văn 2? Trả lời, bổ H. Tìm từ ngữ chủ đề? sung. * Từ ngữ chủ đề: Ý nghĩa khái quát bao trùm cả đoạn văn là Là các từ ngữ được dùng làm gì? Tắt đèn (tác phẩm). - Nhận xét. đề mục hoặc các từ ngữ được lặp lại nhiều lần, nhằm duy trì - Đánh giá thành công NTT, khẳng định đối tượng biểu đạt. phẩm chất tốt đẹp của người lao động chân chính. H. Câu nào trong đoạn văn chứa đựng ý Suy nghĩ, * Câu chủ đề: khái quát ấy? vì sao? trả lời khái - Mang nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thường đủ 2 - Câu 1 quát. thành phần: chủ ngữ_vị ngữ. H. Câu chứa đựng khái quát của đoạn văn - Đứng ở đầu hoặc cuối đoạn. gọi là câu chủ đề. Em có nhận xét gì về câu chủ đề? (về nội dung, hình thức, vị trí) Ghi bài Nội dung: mang ý nghĩa khái quát - Về hình thức: ngắn gọn, 2 phần chủ - vị ngữ.

(32) - Vị trí: đầu hoặc cuối H. Vậy từ sự phân tích trên, em hãy cho biết: từ ngữ chủ đề và câu chủ đề là gì? Vai trò? - Dựa vào đoạn văn 2 mục I trả lời câu hỏi: + Tìm 2 câu trực tiếp bổ sung ý nghĩa cho câu chủ đề? + Quan hệ giữa câu chủ đề và câu khai triển, giữa câu khai triển với nhau có gì khác biệt? H. Tìm các câu khai triển cho câu: “qua một vụ thuế… đương thời”? Vậy mối quan hệ giữa các câu trong một đoạn văn như thế nào? Trong văn bản ở mục I, đoạn văn nào có câu chủ đề? Vị trí của nó ở đâu? Cách trình bày ý ở mỗi đoạn? Học sinh đọc đoạn văn mục I Đoạn văn có câu chủ đề không? nằm ở vị trí nào? H. Vậy có mấy cách trình bày nội dung trong đoạn văn? Gọi học sinh đọc ghi nhớ. Hoạt động 4. Luyện tập: 10’ Hoạt động của thầy. 2. Cách trình bày nội dung đoạn văn: Câu 2 và 3. Các câu trong đoạn văn có nhiệm vụ triển khai và làm - Quan hệ: sáng tỏ chủ đề. chính - phụ - Có 3 cách: - Quan hệ: + Diễn dịch. đẳng lập + Quy nạp. - Câu 4, 5, + Song hành. 6, 7. - Chặt chẽ. - Đoạn văn 2. - Nằm đầu đoạn. - Có, cuối đoạn. * Ghi nhớ: SGK- T36. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Luyện tập:. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập. Bài 1: Hoạt động nhóm: Gv chia 3 nhóm Thảo luận Bài 1: SGK- T36. hoạt động theo yêu cầu của bài. nhóm. Văn bản gồm 2 ý, mỗi (đoạn) ý được diễn đạt thành một đoạn văn. HS đọc yêu cầu bài tập 2. Trả lời, bổ Bài 2: sung. a) Đoạn diễn dịch; - Nhận xét. b) Đoạn song hành; Ghi bài c) Đoạn song hành. H. bài 3 yêu cầu ntn? Bài 3: * Theo gợi ý: a) Cho câu chủ đề: Lịch sử ta có - Câu chủ đề ( có sẳn) nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại - Các câu triển khai. chứng tả tinh thần yêu nước + Câu 1: khỡi nghĩa Hai Bà Trưng của dân ta. + Câu 2: Chiến thắng của Ngô Quyền. b) Yêu cầu: Viết đoạn văn theo + Câu3: Chiến thắng của nhà Trần. cách diễn dịch, sau đó biến đổi + Câu 4: Chiến thắng của Lê Lợi. đoạn văn theo cách diễn dịch.

(33) + câu 5: Kháng chiến chống Pháp thành công. + Câu 6: Kháng chiến chống Mỹ cứu Ghi bài nước toàn thắng.. thành đoạn văn quy nạp.. Hoạt động 5. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Đoạn văn là gì? Một văn bản có thể Ghi nhớ kiến thức. có mấy đoạn văn? GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Viết bài TLV văn số 1.. Nội dung cần đạt. Ngày soạn: 08 / 09 / 2014 Ngày dạy : 10 / 09 / 2014 Tiết 11+12:. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1 I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Giúp HS: Ôn lại kiểu bài tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm. 2. Kĩ năng: Hình thành chủ đề, viết các từ ngữ và câu chủ đề, viết các câu liền mạch theo chủ đề và quan hệ nhất định. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi nói, viết văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Đề bài, đáp án, thang điểm. 2. Học sinh: Đồ dùng cần thiết. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra: Đề bài: Kể lại kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. a) Yêu cầu: - Học sinh phải xác định được phương thức biểu đạt là tự sự, miêu tả và biểu cảm. Ba phương thức ấy kết hợp nhau trong một bài văn. - Xác định được ngôi kể thứ nhất, thứ ba. - Xác định trình tự kể, tả: + Theo thời gian, không gian. + Theo diễn biến của sự việc. + Theo diễn biến của tâm trạng. - Xác định cấu trúc của văn bản (3 phần), dự định phân đoạn và cách trình bày các đoạn văn. - Thực hiện 4 bước tạo lập văn bản. b) Đáp án – biểu điểm: - Điểm 8, 9: Bài văn có bố cục 3 phần. Văn viết mạch lạc, ngôn ngữ trong sáng, thể hiện nhuần nhuyễn 3 phương thức biểu đạt nêu ở phần yêu cầu và.

(34) -. các yêu cầu khác đã nêo ở trên. Bài văn giàu cảm xúc, tự nhiên, không quá 3 lỗi chính tả. Điểm 6, 7: Bài văn thực hiện tốt theo yêu cầu đã nêu ở trên, văn viết mạch lạc, ngôn ngữ cảm xúc đúng, chân thực, không quá 5 lỗi chính tả nhỏ. Điểm 4, 5: Bài văn thực hiện đúng theo yêu cầu nêu trên, văn viết tương đối, ngôn ngữ cảm xúc đúng, chân thực song chưa hay, không quá 6 lỗi chính tả. Điểm 2, 3: Bài văn có thực hiện theo các yêu cầu trên nhưng chưa hay, chưa thật sự thích hợp, đôi chỗ còn lúng túng, lộn xộn, văn viết chưa mạch lạc, bài văn chưa có cảm xúc. Điểm 1: Đối với bài văn chưa thực hiện đúng các yêu cầu nêu trên. Văn viết vụng về, lời lẽ sơ sài. Mắc rất nhiều lỗi. Điểm 0: Đối với bài văn bỏ giấy trắng hoặc lạc đề. Cộng từ 0,5 đến 1 điểm: Đối với bài văn biết vận dụng – kết hợp rất tốt 3 phương thức biểu đạt (tự sự, miêu tả, biểu cảm), lời văn sáng sủa, hay, gây cảm xúc mạnh mẽ, trình bày sạch đẹp, bố cục cân đối.. 3) Thu bài, kiểm tra số lượng bài: 4) Dặn dò: - Xem lại lý thuyết của 3 phương thức biểu đạt nêu trên và nội dung các bài đã học ở lớp 8 - Chuẩn bị: “Lão Hạc”..

(35) Ngày soạn: 10 / 09/ 2014 Ngày dạy : 12/ 09 / 2014 Tiết 13,14 - Văn bản:. LÃO HẠC (Nam Cao) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được cốt truyện, nhân vật, sự kiện trong tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực. - Hiểu được tình cảnh khốn cùng, nhân cách cao quý, tâm hồn đáng trân trọng của người nông dân qua hình tượng nhân vật Lão Hạc; lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao trước số phận đáng thương của người nông dân cùng khổ. - Nắm được tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn Nam Cao trong việc xây dựng tình huống truyện, miêu tả, kể chuyện, khắc hoạ hình tượng nhân vật. 2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm truyện viết theo khuynh hướng hiện thực. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm viết theo khuynh hướng hiện thực. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Phân tích nhân vật chị Dậu trong đoạn trích “Tức nước vỡ bờ”? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: Nam Cao(1915H. Những hiểu biết của em về nhà văn ? Suy nghĩ, 1951). trả lời - Là nhà văn đã đóng góp GT chân dung nhà văn. cho nền văn học dân tộc các.

(36) Ghi bài. tác phẩm hiện thực xuất sắc viết về đề tài người nông dân nghèo bịnáp bức và người trí thức nghèo sống mòn mỏi trong XH. H. Hiểu biết về tác phẩm? Trả lời, bổ 2. Tác phẩm: sung. - Lão Hạc là một tác phẩm tiêu biểu của nhà văn Nam - HD học sinh đọc: Giọng tình cảm, diễn Cao, được đăng báo lần đầu cảm, bộc lộ cảm xúc. năm 1943. + Đọc mẫu. - Đọc văn GV Hướng dẫn học sinh tìm hiểu từ khó. bản H. Bố cục đoạn trích? - Nhận xét. - Việc làm của Lão hạc - Bố cục: 2phần. - Cái chết của Lão Hạc. H. Phương thức biểu đạt? H. Đoạn trích gồm những nhân vật nào? Suy nghĩ, Ai là n/v chính, trung tâm? trả lời, bổ - Lão Hạc. sung. H. Câu chuyện được kể từ n/v nào? Ngôi - Phương thức biểu đạt: Kết kể? Ghi bài hợp tự sự, miêu tả, biểu - N/v ông giáo, ngôi số 1. cảm. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 50’ Hoạt động của thầy H. Tại sao một con chó lại được lãoậoc gọi là cậu Vàng? - LH nghèo, sống cô độc, chỉ có con chó lão nuôi làm bạn, được lão gọi thân mật là cậu Vàng. - Là kỉ vật, là tài sản của người con trai gửi trước khi ra đi. H. Lí do gì khiến LH phải bán cậu Vàng? - Sau khi bị ốm, cuộc sống của Lh quá khó khăn, lại gặp kì thóc cao, gạo kém, lão nuôi thân không nổi. H. Cuộc bán cậu Vàng đã lưu lại trong tâm trí lão Hạc ntn? - “Nó có biết gì đâu………….thế mà lão xử với tôi như thế này à”. H. Bộ dạng của lão Hạc khi nhớ lại sự việc này? - Lão cười như mếu……….Lão hu hu khóc. H. Động từ ép có sức gợi cảm ntn?. Hoạt động của trò Trả lời. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản: 1. Những việc làm của Lão Hạc:. Ghi bài - Vì nghèo, phải bán đi cậu Vàng- kỉ vật của anh con trai, người bạn thân thiết nhất của bản thân Trả lời, bổ mình. sung. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài.

(37) - Gợi lên khuôn mặt già nua, khô héo; 1 tâm hồn đau khổ đến cạn kiệt cả nước mắt-> đáng thương. H. Những từ ngữ tượng hìmh, tượng thanh nào được sử dụng để tạo hình ảnh cụ thể, sinh động của LH? - Ầng ậng, móm mém, hu hu… H. Từ đó em hình dung LH là người ntn? - Ốm yếu và nghèo khổ. Trả lời, bổ - Vô cùng thương yêu loài vật. sung. GV. Bình giảng. H. Sau việc bán con Vàng là việc làm gì của lão Hạc? - Nhờ cậy ông giáo giữ H. Mảnh vườn và món tiền gửi ông giáo có ý mảnh vườn và món nghĩa ntn đối với LH? tiền. - Mảnh vườn là tài sản duy nhất LH có thể dành cho con trai. Gắn với danh dự, bổn phận của kẻ làm cha. - Món tiền 30 đồng bạc do cả đời dành dụm, sẽ được phòng khi lão chết có tiền làm ma. H. Sinh hoạt hàng ngày của Lão sau đó? H. Em nghĩ gì về sự chối từ sự giúp đỡ của LH? - Là người tự trọng, không để người đời xem thường. H. Từ đó phẩm chất của Lh được bộc lộ ntn? Ghi bài - > Coi trọng bổn phận làm cha, coi trọng danh dự làm người. * Chuyển tiết 2. 1’ H. Qua việc lão Hạc nhờ vả ông giáo, em có nhận xét gì về nguyên nhân và mục đích chuẩn bị cho cái chết? H. Có ý kiến cho rằng, lão Hạc làm thế là gàn dở, nhưng co ý kiến là lão làm thế là đúng. Ý kiến em như thế nào? H. Nam Cao tả cái chết của lão Hạc như thế nào? H. Tại sao lão Hạc chọn cái chết như thế? H. Nguyên nhân, ý nghĩa cái chết của lão Hạc? (học sinh thảo luận và trả lời) Bất ngờ với tất cả mọi người, dữ dội, kinh hoàng. - Vì không thể tìm con đường nào khác. - Bộc lộ số phận, tính cách cao đẹp; mọi người quý trọng, thương tiếc lão.. Theo dõi VB Trả lời. 2. Cái chết của lão Hạc: - Nguyên nhân: tình cảnh đói khổ, túng quẩn. Trả lời, bổ - Mục đích: Để bảo toàn sung. căn nhà, mảnh vườn, vốn liếng cho con. - Nhận xét. - Ý nghĩa: + Bộc lộ rõ số phận và tính cách của lão Hạc, Suy nghĩ, trả của người nông dân lời nghèo trước CMT8. Ghi bài + Tố cáo hiện thực xã hội thực dân nửa phong kiến: nô lệ, tăm tối.  Miêu tả tinh tế, quan sát tỉ mỉ: Cái chết bất ngờ,.

(38) dữ dôi và kinh hoàng. -> Lão Hạc giàu tình thương, nhân hậu, giàu lòng tự trọng, trọng danh dự. 3. Nhân vật ông giáo: H. Vai trò của nhân vật ông giáo như thế nào? Trả lời, bổ - Thái độ: đồng cảm, xót Thái độ của ông đối với lão Hạc chứng tỏ ông sung. xa yêu thương. giáo là một trí thức như thế nào? Ghi bài - Hành động, cư xử: an Gọi học sinh đọc đoạn: “chao ôi…nghĩa ủi, giúp đỡ lão Hạc. khác”? - Ý nghĩ, tâm trạng: buồn H. Tại sao ông giáo lại suy nghĩ như vậy? Trả lời  thất vọng  đầy tin yêu, Em có đồng ý với suy nghĩ ấy không? vì sao? cảm phục. Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 5’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt III. Tổng kết:. H.Ý nghĩa của văn bản? Suy nghĩ, phát - Thể hiện phẩm giá của người nông dân biểu. không thể bị hoen ố cho dù phải sống trong cảnh khốn cùng. Ghi bài. H. Nét đặc sắc trong NT của văn bản? - Ngôi kể số 1. - Kết hợp các phương thức biểu đạt tự sự, trữ tình, lập luận. - Sử dụng ngôn ngữ hiệu quả, tạo được lối kể khách quan, xây dựng được hình tượng nhân vật có tính cá thể hoá cao. Gọi Hs đọc ghi nhớ * Ghi nhớ: SGK Hoạt động 5. Luyện tập: 12’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò IV. Luyện tập: GV định hướng nội dung cho HS: Hoạt động nhóm Bài tập 1. - Nêu 1 số tác phẩm của Nam Cao viết về Trao đổi, thảo người nghèo với lòng đồng cảm, tin yêu sâu luận. sắc của nhà văn? Trình bày GV nhận xét đánh giá. Hoạt động 6. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò H. Cảm nhận của em sau khi học văn bản? Lắng nghe. Phát biểu. GV định hướng nội dung cho HS: Đọc Lắng nghe.

(39) diễn cảm đoạn trích. - Học kĩ nội dung. Làm bài tập1,2. - Chuẩn bị bài: Từ tượng hình, từ tượng thanh. Ngày soạn: 15 / 09 / 2014 Ngày dạy : 17 / 09 / 2014 Tiết 15:. TỪ TƯỢNG HÌNH, TỪ TƯỢNG THANH I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Hiểu được thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh. - Đặc điểm của từ tượng hình, từ tượng thanh. Công dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh. 2. Kĩ năng: - Nhận biết từ tượng hình, từ tượng thanh và giá trị của chúng trong văn miêu tả. - Lựa chọn, sử dụng từ tượng hình, từ tượng thanh phù hợp với hoàn cảnh nói, viết. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt, sử dụng trong giao tiếp nói, viết. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài:1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về từ tượng hình, từ tượng thanh: 20’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò I. Đặc điểm, công dụng: (Bảng phụ ghi ví dụ). 1. Ví dụ: SGK- T49. Y/c HS đọc VD. - Từ ngữ gợi tả hình ảnh, dáng Gọi học sinh đọc các đoạn văn ở mục I Đọc ví dụ vẻ: Móm mém, xồng xộc, vật vã, SGK, chú ý từ in đậm. rũ rượi, sòng sọc. H. Trong các từ ngữ in đậm đó, những từ Suy nghĩ, - Từ ngữ mô phỏng âm thanh: nào gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, hoạt động, trả lời, bổ Hu hu, ư ử. trạng thái của sự vật? sung. H. Những từ nào mô phỏng âm thanh của tự nhiên, con người?  Những từ in đậm đó được gọi là từ tượng - Nhận xét. - Từ tượng hình là từ gợi tả hình ảnh, dáng vẻ, trạng thái của sự hình, từ tượng thanh. H. Những từ ngữ gợi tả hình ảnh, dáng Suy nghĩ, vật. ví dụ: lom khom. vẻ, hoạt động, trạng thái hoặc mô phỏng trả lời - Từ tượng thanh là từ mô phỏng âm thanh ấy có tác dụng gì trong văn.

(40) miêu tả, tự sự? Ghi bài H. Vậy theo em, thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh; tác dụng của nó? Cho ví dụ?. âm thanh của tự nhiện, của con người. Ví dụ: lộp xộp. - Tác dụng: Gợi được hình ảnh, âm thanh cụ thể, sinh động, có giá trị biểu cảm cao thường dùng trong văn miêu tả và tự sự.. Gọi học sinh đọc ghi nhớ Bài tập: tìm từ tượng hình, từ tượng thanh trong đoạn văn sau: “anh Dậu uốn vai ngáp dài 1 tiếng. Uể oải, chống tay xuống phản, anh vừa rên vừa ngẩng đầu lên. Run rẩy cất bát cháo, anh mới kề đến miệng, cai lệ và người nhà lí trưởng đã xầm xập tiến vào với những roi song, tay cước và dây thừng”.. 2. Ghi nhớ: SGK- T49. Hoạt động 3. Luyện tập: 20’ Hoạt động của thầy. Thảo luận nhóm Suy nghĩ, trả lời. Hoạt động của trò. Giáo viên hướng dẫn học sinh Thảo luận làm bài tập. nhóm. Bài 1: Hoạt động nhóm: Trả lời, bổ sung. Bài 2. Làm việc cá nhân - Nhận xét. Ghi bài Bài 3. Làm việc cá nhân. Làm việc cá nhân Trả lời, bổ sung. Ghi bài. GV hướng dẫn Hs làm bài tâp 4. Làm việc cá nhân Trả lời, bổ sung. Bài 5: GV làm mẫu cho HS Ghi bài theo dõi.. Nội dung cần đạt II. Luyện tập: Bài tập 1- SGK- T49,50. Các từ tượng hình, từ tượng thanh: soàn soạt, rón rén, bịch, bốp, lẻo khoẻo, chỏng quèo… Bài 2: SGK- T,50 ( Đi): lò dò, lom khom, liêu xiêu, ngất ngưởng, dò dẫm, khật khưởng, thong thả… Bài 3: SGK- T,50 - Cười ha hả: to, sảng khoái, đắc ý. - Cười hô hố: to, thô lỗ, gây cảm giác khó chịu cho người nghe. - Cười hì hì: vừa phải, thích thú, hiền lành, hồn nhiên. - Cười hơ hớ: thoải mái, vui vẻ, không cần che đậy, giữ gìn. Bài 4: SGK- T,50 Gió thổi ào ào, nhưng vẫn nghe rõ tiếng những cành khô gãy lắc rắc. Gió thổi, mưa rơi lộp bộp trên sân gạch. Tiếng mưa rơi lách cách.

(41) "Chú bé loắt choắt... Cái đầu nghênh nghênh…" Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh Suy nghĩ, phát và cho biết tác dụng chúng? biểu GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Liên kết các đoạn văn trong văn bản.. Nội dung cần đạt.

(42) Ngày soạn : 15/ 09/ 2014 Ngày dạy : 17 / 09/ 2014 Tiết 16 :. LIÊN KẾT CÁC ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được sự liên kết giữa các đoạn văn, các phương tiện liên kết đoạn (từ liên kết và câu nối). - Tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong quá trình tạo lập văn bản. 2. Kĩ năng: - Nhận biết, sử dụng được các câu, các từ có chức năng, tác dụng liên kết các đoạn trong một văn bản. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi nói, viết văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là bố cục của văn bản? Các phần của bố cục như thế nào? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về tác dụng của việc liên kết các đoạn văn trong văn bản. 15’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Tác dụng của việc liên kết Y/c HS đọc VD SGk- 50,51. các đoạn văn trong văn bản. - Yêu cầu học sinh đọc đoạn văn ở mục Lắng nghe 1. Ví dụ: §o¹n 1: I,1 C¶nh trêng MÜ Lý ngµy tùu H. Hai đoạn văn này có mối quan hệ gì Suy nghĩ, -trêng không? trả lời - Kh«ng cã sù liªn kÕt Hai đoạn văn này tuy viết về một ngôi trường nhưng thời điểm tả và phát biểu §o¹n 2: cảm nghĩ không hợp lý  lỏng lẻo. - Liªn kÕt vµ g¾n bã chÆt chÏ - Gọi học sinh đọc 2 đoạn văn ở mục I,2? bởi cụm từ: “ Trớc đó mấy h«m” H. Cụm từ “Trước đó mấy hôm”, được - Cã t¸c dông lµm nªn tÝnh viết vào đầu đoạn văn có tác dụng gì? hoµn chØnh cña ®o¹n v¨n - Bổ sung ý nghĩa về thời gian phát biểu - Nhận xét. cảm nghĩ cho đoạn văn. H. Thêm cụm từ trên vào, 2 đoạn văn đã Suy nghĩ, trả lời khái liên hệ với nhau như thế nào? - Tạo sự liên kết về hình thức và nội dung quát. với đoạn văn thứ nhất, 2 đoạn văn đó gắn Ghi bài.

(43) bó chặt chẽ với nhau. H. Cụm từ “Trước đó mấy hôm là phương tiện liên kết đoạn. Vậy tác dụng của nó trong văn bản là gì? - Có dấu hiệu về ý nghĩa thời gian H. Vậy tác dụng của liên kết các đoạn văn? Mỗi vb đều có một chủ đề, các đv trong vb đó phải tập trung hớng vào chủ đề đó. V× vËy, sù liªn kÕt c¸c ®o¹n v¨n sÏ lµm cho ý c¸c ®v võa ph©n biÖt nhau, võa liÒn m¹ch nhau hîp lÝ, t¹o nªn tÝnh chØnh thÓ cho vb. - Gọi Hs đọc “ghi nhớ”.. 2. Ghi nhớ: SGK Khi chuyển từ đoạn văn này sang đoạn văn khác, cần sử dụng các phương tiện liên kết để thể hiện quan hệ ý nghĩa của chúng. Hoạt động 3. Tìm hiểu cách liên kết các đoạn văn trong văn bản. 13’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò II. Cách liên kết các đoạn văn trong văn bản: - Yêu cầu học sinh đọc ở mục II.1a. Lắng nghe Có hai cách. H. Tìm các từ ngữ liên kết trong 2 đoạn Trả lời, bổ 1) Dùng từ ngữ để liên kết các văn? sung. đoạn văn: H. Cho biết mối quan hệ về ý nghĩa giữa - Quan hệ từ. 2 đoạn văn? - Đại từ. - Vda: quan hệ liệt kê. - Nhận xét. - Chỉ từ. H. Kể thêm các phương tiện liên kết trong - So sánh… đoạn văn? - Cuối cùng, sau nữa, một mặt, mặt khác... - Gọi học sinh đọc mục II.1b. H. Tìm từ ngữ liên kết trong 2 đoạn văn? Đọc Quan hệ từ ngữ giữa 2 đoạn văn? Suy nghĩ, - VD b: Tương phản, đối lập. trả lời khái Kể thêm phương tiện liên kết? quát. - Ngược lại, trái lại, song, thế mà… - Gọi học sinh đọc mục II.1d. H. Tìm từ ngữ liên kết? Mối quan hệ ý nghĩa giữa 2 đoạn văn? Theo dõi - VD d:Tổng kết, khái quát. Vd, trả lời H. Kể phương tiện liên kết? - Tóm lại, tổng kết lại, nhìn chung… - Gọi học sinh đọc lại mục II.2. H. Từ đó thuộc từ loại nào? Kể thêm một 2) Dùng câu nối để liên kết các số từ cùng loại với “đó”? Trả lời đoạn văn: - Chỉ từ (này, kia, ấy, nọ..) H. Trước “đó” là thời điểm nào? - Thời điểm quá khứ, còn Trước sân.

(44) trường làng Mĩ Lí dày đặc cả người là thời hiện tại H. Tác dụng của từ “đó”? - Liên kết 2 đoạn văn. Trả lời H. Tìm câu liên kết giữa 2 đoạn văn? - Ái dà, lại còn chuyện đi học nữa cơ đấy! Trả lời Tại sao câu đó có tác dụng liên kết? - Vì nó nối tiếp và phát triển ý ở cụm từ Bố đóng sách cho mà đi học trong đoạn văn trên H. Vậy cho biết cách liên kết các đoạn văn trong văn bản như thế nào? Trả lời Gọi học sinh đọc phần ghi nhớ. Đọc ghi nhớ * Ghi nhớ: SGK- T53. Hoạt động 4. Luyện tập: 10’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò III.Luyện tập: Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài Thảo luận tập. nhóm. Bài 1: Chia 3 nhóm làm bài. Trả lời, bổ Bài tập 1- SGK- T53,54 sung. a) Nói như vậy: Quan hệ tổng kết. - Nhận xét. b) Thế mà : Tương phản. Ghi bài c) Cũng: Quan hệ tiếp nối, liệt kê. Tuy nhiên: Quan hệ tương phản. Bài 2: - Yêu cầu bài tập 2. HS đọc Bài 2: SGK- T54 - Làm việc cá nhân. Trả lời a) Từ đó; Ghi bài b) Nói tóm lại; c) Tuy nhiên; d) Thật khó trả lời. Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Tác dụng của việc liên kết các đoạn Ghi nhớ kiến thức. văn trong VB? Cách liên kết? GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. Ngày soạn: 15 / 09 / 2014 Ngày dạy : 17 / 09 / 2014 (Dạy bù Khai giảng 05-09) Tiết 17.. TỪ NGỮ ĐỊA PHƯƠNG VÀ BIỆT NGỮ XÃ HỘI.

(45) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Hiểu được khái niệm từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. - Tác dụng của việc sử dụng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Nhận biết, hiểu ý nghĩa của một số từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội. - Dùng từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội phù hợp với tình huống giao tiếp. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt, sử dụng trong giao tiếp nói, viết phù hợp. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là từ tượng hình, từ tượng thanh. Cho ví dụ? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về từ ngữ địa phương: 10’. Hoạt động 3. Biệt ngữ xã hội: 10’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt.

(46) II. Biệt ngữ xã hội: Thảo luận 1. Ví dụ: SGK- 57. H- Tại sao tác giả lại dùng từ “mẹ” và “mợ” để nhúm. Trả lời, bổ chỉ cùng 1 đối tợng? sung. + Từ “mẹ” để miêu tả những suy nghĩ của nhân - Nhận xột. vËt Ghi bài - đọc VD SGK - 57. + Từ “mợ” để nhân vật xng hô đúng với đối tợng và hoàn cảnh giao tiếp. H- Tríc CM T8 trong tÇng líp XH nµo thêng Trả lời, bổ sung. dùng các từ “cậu, mợ” để chỉ cha mẹ? + TÇng líp XH trung lu. Ghi bài. H- Trong c¸c vÝ dô b c¸c tõ “ngçng” tróng tñ cã nghÜa lµ g×? TÇng líp nµo trong XH thêng Làm việc cá dïng c¸c tõ nµy? nhân + “ngçng” = ®iÓm 2 + “trúng tủ” = đúng cái phần đã học thuộc lßng.  tÇng líp SV, HS thêng dïng.. 2. Ghi nhớ: SGK- T57 Trả lời, bổ sung. Ghi bài Hoạt động 4. Sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội. 10’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò H.Em có dễ dàng hiểu nghĩa của các từ in đậm Trả lời, bổ III. Sử dụng từ ngữ địa đó không?vì sao? sung. phương, biệt ngữ xã hội. - Không. - Nhận xét. H. Vậy khi sử dụng từ ngữ địa phương và biệt Ghi bài ngữ xã hội, cần chú ý điều gì? Đối tượng giao tiếp, tình huống giao tiếp, hoàn cảnh đạt hiệu quả giao tiếp. -H. Trong các tác phẩm thơ, văn, tác giả có thể Trả lời, bổ sử dụng lớp từ này, có tác dụng gì? sung. - Tô đậm sắc thái địa phương, tính cách nhân vật. Ghi bài H. Có nên sử dụng lớp từ này tùy tiện không? Tại sao? - Không, vì dễ gây sự tối nghĩa, khó hiểu. Cho biết, cách sử dụng từ ngữ địa phương và * Ghi nhớ: SGK- T58 biệt ngữ xã hội? Hoạt động 5. Luyện tập. 8’ H. Vậy thế nào là biệt ngữ xã hội?.

(47) Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. IV. Luyện tập: Bài 1: HS đọc bài tập. Lắng nghe. Từ ngữ địa phương - Từ ngữ toàn dân GV HD học sinh Trả lời, bổ dề về. làm các bài tập sung. dui vui. - Nhận xét. ... ... Ghi bài Trả lời, bổ Bài 2: sung. Học gạo: học thuộc lòng một cách máy móc. Học tủ: đoán mò một số bài nào đó để học thuộc lòng, Ghi bài không ngó ngàng gì tới bài khác. Gậy: điểm 1 Bài 3:Trường hợp a, có thể. Bài 4: Răng: sao; Chi: sao, gì; Bây chừ: bây giờ; Rứa: thế, vậy Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Tóm tắt văn bản tự sự.. Nội dung cần đạt. Ngày soạn: 15 / 09 / 2014 Ngày dạy : 17 / 09 / 2014 (Dạy bù Khai giảng 05-09) Tiết 18 :.

(48) TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được cách tóm tắt một văn bản tự sự. - Yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản tự sự. 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu, nắm bắt được toàn bộ cốt truyện của văn bản tự sự. - Phân biệt được sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi học các tác phẩm, đọc- hiểu văn bản. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo… 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là đoạn văn? Cách xây dựng đoạn văn trong văn bản như thế nào? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. 15’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò H. Cho biết những yếu tố quan trong nhất Lắng nghe I. Thế nào là tóm tắt trong tác phẩm tự sự? Suy nghĩ, trả lời văn bản tự sự ? H. Ngoài những yếu tố quan trọng ấy, tác phẩm tự sự còn có những yếu tố nào khác? - Tóm tắc văn bản tự sự H. Khi tóm tắt tác phẩm tự sự thì ta phải dựa là dùng lời văn của mình vào yếu tố chính nào? trình bày một cách ngắn H. Mục đích của việc tóm tắt tác phẩm tự sự gọn nội dung chính (sự là gì? việc tiêu biểu, nhân vật H. Yêu cầu học sinh tóm tắt tác phẩm Sơn quan trọng) của văn bản Tinh, Thủy Tinh? - Nhận xét. đó. H. Kể như vậy gọi là tóm tắt tác phẩm tự sự. Suy nghĩ, trả lời Vậy theo em, thế nào là tóm tắt văn bản tự khái quát. sự? Ghi bài H. Học sinh suy nghĩ và lựa chọn câu trả lời đúng nhất ở mục I.2? Hoạt động 3. Tìm hiểu cách tóm tắt văn bản tự sự: 10’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò II. Cách tóm tắt văn bản tự sự: - Yêu cầu học sinh đọc thầm mục II.1? Lắng nghe 1) Những yêu cầu đối với văn H. Văn bản tóm tắt đó kể lại nội dung của Trả lời, bổ bản tóm tắt: văn bản nào? sung. - Bảo đảm tính khách quan. Dựa vào đâu em nhận ra điều đó? - Bảo đảm tính hoàn chỉnh. H.Văn bản tóm tắt đó có nêu được nội.

(49) dung chính của văn bản không? - Nhận xét. - Bảo đảm tính cân đối H.Văn bản đó có gì khác so với văn bản ở SGKNV6 về độ dài, lời văn, số lượng 2) Các bước tóm tắt văn bản: nhân vật, sự việc…? - B1: Đọc và hiểu đúng chủ đề H.Từ sự tìm hiểu trên, cho biết các yêu Suy nghĩ, VB. cầu đối với một văn bản tóm tắt? trả lời khái - B2: Xác định đúng ND chính quát. cần tóm tắt. H.Vậy muốn viết được một văn bản tóm Theo dõi - B3: Sắp xếp các ND theo thứ tự tắt, theo em phải làm những việc gì? Các Vd, trả lời hợp lí. sự việc ấy phải thực hiện theo trình tự - B4: Viết thành VB tóm tắt. nào? Yêu cầu học sinh đọc phần ghi nhớ ở Đọc ghi nhớ * Ghi nhớ- SGK- T61. SGK. Hoạt động 4. Luyện tập: 12’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài III. Luyện tập: tập. Bài tập 1- Tóm tắt văn bản: Thầy Bài 1: Chia 3 nhóm làm bài. Thảo luận bói xem voi (Truyện ngụ ngônnhóm. Lớp 6) Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Ghi bài Hoạt động 4. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Ghi nhớ kiến thức. Các yêu cầu và các bước tóm tắt? Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. Lắng nghe Tìm đọc phần tóm tắt một - Chuẩn bị bài: Luyện tập tóm tắt VB tự số tác phẩm tự sự đã học sự. trong từ điển văn học. Ngày soạn: 17 / 09 / 2014 Ngày dạy : 19 / 09 / 2014 Tiết 19 :. LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ.

(50) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được cách tóm tắt một văn bản tự sự. - Yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản tự sự. Tóm tắt văn bản tự sự phù hợp với yêu cầu sử dụng 2. Kĩ năng: - Đọc- hiểu, nắm bắt được toàn bộ cốt truyện của văn bản tự sự - Phân biệt được sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi học các tác phẩm, đọc- hiểu văn bản. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Các yêu cầu và các bước tóm tắt như thế nào? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Luyện tập: 35’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò - Yêu cầu học sinh nhắc lại các yêu cầu - Học sinh Bài 1: tóm tắt văn bản tự sự? nhắc lại - Gọi học sinh đọc mục 1 SGK? kiến thức đã - Bản liệt kê tương đối đầy đủ - Yêu cầu học sinh thảo luận nhóm các học. nhân vật chính và các sự việc câu hỏi? nhưng trình tự còn lộn xộn. + Bản liệt kê đó đã nêu được những sự - Học sinh - Sắp xếp lại như sau: việc tiêu biểu và các nhân vật quan đọc. theo thứ tự: b, a, d, c, g, e, i, h, trọng của truyện lão Hạc chưa? k + Nếu phải bổ sung thì em nêu thêm ý - Học sinh viết văn bản tóm tắt gì? Sắp xếp theo thứ tự hợp lý? theo thứ tự đã sắp xếp lại. - Gọi đại diện nhóm trả lời? - Học sinh - Học sinh viết văn bản tóm tắt yêu cầu học sinh viết văn bản tóm tắt thảo luận thành 1 đoạn văn khoảng 10 – sau khi đã sắp xếp? nhóm. 15 dòng - Học sinh trao đổi văn bản tóm tắt đó cho nhóm nghe. - Gọi 1 vài học sinh đọc văn bản tóm tắc? - Đại diện - Gọi học sinh nhận xét? nhóm trả lời - Giáo viên nhận xét, bổ sung và ghi kết quả thảo điểm. luận. - Yêu cầu học sinh viết văn bản tóm tắt - Học sinh Bài 2: trên thành một đoạn văn khoảng 10 – 15 viết văn bản dòng? tóm tắc. - Nhân vật chính: Chị Dậu.

(51) - Gọi học sinh nêu những sự việc tiêu biểu và nhân vật quan trọng trong đoạn trích “tức nước vỡ bờ”? - Hướng dẫn học sinh viết một văn bản tóm tắt khoảng 10 dòng? H. Yêu cầu bài 3? H. Tại sao VB Tôi đi học của Thanh Tịnh và Trong lòng mẹ của Nguyên Hồng lại rất khó tóm tắt? Thử tóm tắt VB ấy? - Muốn tóm tắt 2VB này thì phải viết lại truyện. Đây là công việc rất khó, cần phải có thời gian và vốn sống mới thực hiện được. Hoạt động 3. Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy H. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Các yêu cầu và các bước tóm tắt? Hoạt động 4. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập SBT - Chuẩn bị bài: Trả bài TLV số 1. - Sự việc tiêu biểu: - Học sinh Chị Dậu chăm sóc chồng bị đọc phần ốm và đánh lại cai lệ người nhà viết văn bản lý trưởng để bảo vệ anh Dậu. tóm tắc. - Học sinh nhận xét. Bài 3: - Học sinh Vì đó là những Vb trữ tình, viết đoạn chủ yếu miêu tả những diễn văn. biến trong đời sống nội tâm của nhân vật, ít các sự việc được kể - Trả lời. lại.. Hoạt động của trò Ghi nhớ kiến thức. Hoạt động của trò Lắng nghe. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt Tìm đọc phần tóm tắt một số tác phẩm tự sự đã học trong từ điển văn học. Ngày soạn: 17 / 09 / 2014 Ngày dạy : 19 / 09 / 2014 Tiết 20:. TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 1 I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức:.

(52) - Ôn lại kiến thức về kiểu văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm. 2. Kĩ năng: - Lập dàn ý bài văn. Luyện tập các kĩ năng về ngôn ngữ và xây dựng văn bản. - Vận dụng kiến thức về sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong văn bản tự sự để phân tích tác phẩm viết theo khuynh hướng hiện thực. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi cách viết văn tứ sự sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, đáp án, chấm bài. 2. Học sinh: Xây dựng dàn bài chi tiết. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Bố cục của bài văn tự sự? Yêu cầu của mỗi phần? 3. Bài mới: Trả bài : 35’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Đề bài: Kể lại kỉ niệm ngày GV yêu cầu Hs nhắc lại đề bài. - Trả lời. đầu tiên đi học. H. Mục đích bài viết? - Kiểu bài: Tự sự Có kết hợp yếu - Ôn lại văn tự sự: Kể lại kỉ niệm tố miêu tả và biểu cảm. ngày đầu tiên đi học. - Ghi bài. - Nội dung: Kỉ niệm ngày đầu tiên H. kiểu bài? đi học của bản thân. - Kiểu bài đã học ở ớp 6, kết hợp văn biểu cảm lớp 7; luyện viết bài văn và đoạn văn lớp 8. II. Dàn bài: H. Bố cục bài viết? 1. Mở bài: Giới thiệu chung. - 3phần. 2. Thân bài: H. Yêu cầu mỗi phần? - Trả lời. - Diễn biến sự việc: Theo trình tự thời gian, không gian; Diễn biến tâm trạng. - Ghi bài. - Trên đường đến trường. - Lúc đến trường. - Vào lớp học. 3. Kết bài: Ấn tượng, cảm xúc của em về ngày đi học đầu tiên. - Trả bài cho HS. - Nhận bài. - Nhận xét chung về bài làm của HS: * Ưu điểm: - Về kiểu bài: Đa số đúng kiểu bài - Lắng nghe, tự sự có kết hợp yếu tố miêu tả và cảm nhận. biểu cảm; biết sử dụng các phương pháp so sánh, liên tưởng,. III. Trả bài: 1. Nhận xét: - Ưu điểm. - Nhược điểm..

(53) hồi tưởng. - Về hiệu quả của việc sử dụng các yếu tố miêu tả, biểu cảm: + Nhiều bài sinh động. + Thể hiện cảm xúc chân thực qua kể, tả. - Về cấu trúc và tính liên kết của những văn bản đã viết: + Đa số có bố cục 3 phần rõ ràng. + Ngôi kể phù hợp- Ngôi thứ nhất. + Kể theo trình tự thời gian hoặc không gian. + Có sự liên kết câu và chuyển ý. * Nhược điểm. - Một số bài lười suy nghĩ, dựa vào văn bản mẫu. - Tẩy xoá, cẩu thả, biểu cảm chưa rõ - Còn mắc lỗi về dùng từ, chính tả, quan hệ từ, liên kết - Điểm số cụ thể. - Đọc bài. * Cho HS nghe bài văn đạt điểm - Lắng nghe. 2. Nghe bài mẫu. khá - Nhận xét. - HS trao đổi bài để nhận xét, tìm cách sửa chữa lỗi: Chính tả, liên - Trao đổi kết, diễn đạt, trình bày, dùng từ… bài, cách sửa 3. Chữa bài. GV nhắc nhở 1 số vấn đề cần lỗi. chuẩn bị cho bài viết sau: - Nhận xét. - Thể loại, dàn ý, diễn đạt, tách đoạn văn. 3. Củng cố: 4’ 4. GV tuyên ôwng những em đạt điểm cao. Nhắc lại kiến thức văn tự sự, miêu tả, biểu cảm. 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ - Rèn luyện cách viết đoạn văn ở nhà. - Soạn bài: Cô bé bán diêm. Ngày soạn: 22/ 09 / 2014 Ngày dạy : 24/ 09 / 2014 Tiết 21,22 - Văn bản:. CÔ BÉ BÁN DIÊM ( An- đéc- xen) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Những hiểu biết bước đầu về “người kể chuyện cổ tích” An- đéc- xen..

(54) - Nghệ thuật kể chuyện, cách tổ chức các yếu tố hiện thực, mộng tưởng trong tác phẩm. - Lòng thương cảm của tác giả đối với em bé bất hạnh. 2. Kĩ năng: - Đọc diễn cảm, hiểu, tóm tắt được tác phẩm. - Phận tích được một số hình ảnh tương phản, đối lập, đặt gần nhau, làm nổi bật lẫn nhau. - Phát biểu cảm nghĩ về một đoạn truyện. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi cách viết văn có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. Cách liên tưởng, tưởng tượng. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ Kiểm tra đồ dùng học tập và bài soạn của HS. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: H. Những hiểu biết của em về tác giả? Suy nghĩ, - An-đéc-xen (1805trả lời 1875). - Là nhà văn Đan Mạch, Ghi bài người kể chuyện cổ tích nổi tiếng thế giới, truyện của ông đã đem đến cho độc giả cảm nhận về niềm tin và lòng thương yêu đối với con người. 2. Tác phẩm: H. Hiểu biết về tác phẩm? Trả lời, bổ - Cô bé bán diêm là một + Tỏc phẩm nằm trong tập truyện nhan đề sung. trong những truyện nổi “TruyÖn kÓ cho trÎ em” s¸ng t¸c n¨m 1935 tiếng nhất của An-đéc-xen. gåm 168 c©u chuyÖn. + Nội dung: NhÑ nhµng, to¸t lªn lßng yªu th¬ng con ngêi nhÊt lµ nh÷ng ngêi nghÌo khæ vµ niÒm tin vµo sù th¾ng lîi cuèi cïng của những cái tốt đẹp trên thế gian. - Hướng dẫn học sinh đọc: Giọng tình cảm, diễn cảm, bộc lộ cảm xúc. - Đọc – chú thích: + Đọc mẫu. - Đọc văn bản H. H·y tãm t¾t VB? - Nhận xét..

(55) C« bÐ b¸n diªm må c«i mÑ ph¶i ®i b¸n diêm trong đêm giao thừa rét buốt, cô bé không dám về nhà vì sợ bố đánh đành ngåi nÐp vµo gãc têng liªn tôc quÑt diªm để sởi. Hết 1 bao diêm thì em chết cóng trong giÊc m¬ cïng bµ néi lªn trêi. S¸ng hôm sau (mùng 1 tết) mọi ngời qua đờng vÉn th¶n nhiªn tríc c¶nh tîng th¬ng t©m: Em bé đã chết vì đói, vì rét. -. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. Ghi bài. Gi¶i nghÜa tõ khã :. + C©y th«ng n«-en + Phuốc sét: nĩa (dụng cụ để ăn) H. Bố cục đoạn trích? P1: Từ đầu - “cứng đờ ra”: Hoàn cảnh cô bÐ… P2: Tiếp - “về chầu thợng đế”: Những lần quÑt diªm cña c« bÐ. P3: Cßn l¹i: C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm TruyÖn kÓ theo tr×nh tù nµo? GV truyÖn kÓ theo tr×nh tù thêi gian vµ sực việc - tác giả đã sử dụng cách kể phổ biÕn cña truyÖn cæ tÝch. H. Phương thức biểu đạt?. - Bố cục: 3 phần.. -. Phương thức biểu đạt: Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu cảm.. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 50’. Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản: 1. Hoµn c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm:. Theo dâi phÇn 1 cña v¨n b¶n H. Hoàn cảnh của cô bé bán diêm có gì đặc Trả lời biÖt? Ghi bài + Bµ Néi hiÒn hËu mÊt, m« c«i mÑ, gia tµi tiªu t¸n, n¬i ë cña 2 bè con lµ 1 xã tèi t¨m.. - Bà nội đã mất, mồ côi mÑ, gia tµi tiªu t¸n, hai bè con ë mét n¬i tèi t¨m.

(56) Trả lời, bổ H. Gia cảnh ấy đã đẩy em bé đến tình trạng - Luôn bị bố đánh sung. nh thÕ nµo? - Ph¶i ®i b¸n diªm kiÕm - Nhận xét. sèng vµ mang tiÒn vÒ cho + Cô đơn đói rét bè + Luôn bị bố đánh + Phải tự mình đi bán diêm ở ngoài đờng để kiÕm sèng vµ mang tiÒn vÒ cho bè. H. Em bÐ cïng nh÷ng bao diªm xuÊt hiÖn Suy nghĩ, trong thêi ®iÓm nµo? trả lời Ghi bài + §ªm giao thõa rÐt mít. H- Thời điểm ấy có tác động đến con ngời nh thÕ nµo? + Thờng nghĩ đến gia đình (sum họp, đầm Êm) + Con ngêi trµn ®Çy niÒm h¹nh phóc C¶nh diÓn ra ë ®©u? + Trong tõng ng«i nhµ (cöa sæ s¸ng rùc ¸nh đèn, mùi ngỗng quay…) + ở ngoài đờng phố (em ngồi nép trong 1 góc tờng… cha em sẽ đánh em…) H. Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật Trả lời, bổ sung. g× trong ®o¹n nµy? T¸c dông? Biện pháp: Tơng phản đối lập T¸c dông: Nªu bËt nçi khæ cña c« bÐ b¸n Ghi bài diªm, gîi niÒm th¬ng c¶m cho mäi ngêi. H. Qua đó gợi lên hình ảnh cô bé ntn? * Chuyển tiết 2: 1’ H.Trong chuyÖn c« bÐ quÑt diªm tÊt c¶ mÊy lÇn? + 5 lần, trong đó mỗi lần đều quẹt 1 que, lần thø 5 em quÑt hÕt c¸c que diªm cßn l¹i trong bao. H. Trong lần quẹt diêm thứ 1 cô bé đã thấy điều g×? + Ngåi tríc lß sëi rùc hång (em tëng chõng… h¬i nãng dÞu dµng). H.Đó là cảnh tợng nh thế nào? Điều đó cho ta thÊy em mong íc ®iÒu g×? + S¸ng sña, Êm ¸p, th©n mËt. H. lần quẹt diêm thứ 2 cô bé đã thấy điều gì?. Theo VB Trả lời. - NghÖ thuËt t¬ng ph¶n, nªu bËt nçi khæ cña c« bé: Nhỏ nhoi, cô độc đói rét, bị đày ải không đợc ai ®o¸i hoµi. - Một c« bÐ hÕt søc khèn khổ và đáng thơng. 2. Nh÷ng méng tëng dõi cña c« bÐ b¸n diªm:. Trả lời, bổ * LÇn quÑt diªm thø sung. nhÊt: - Mong đợc sởi ấm trong 1 m¸i nhµ th©n thuéc.

(57) + Phòng ăn có đồ đạc quý và ngỗng quay (khăn r¶i bµn tr¾ng tinh… ngçng quay…) + Sang trọng, đầy đủ, sung sớng. H. Sau 2 lần quẹt diêm đó, thực tế đã thay cho méng tëng nh thÕ nµo? + Em bÇn thÇn c¶ ngêi… cha m¾ng + Ch¼ng cã bµn ¨n… nghÌo khæ cña em H.Sù s¾p xÕp song song c¶nh tîng méng tëng vµ c¶nh thùc tÕ cã ý nghÜa g×? + Làm nổi rõ mong ớc, hạnh phúc chính đáng của em và thân phận bất hạnh của em, đồng thời cho thấy thái độ thờ ơ, vô nhân đạo của XH đối vời ngời nghèo. H.Trong lÇn quÑt diªm thø 3 c« bÐ thÊy ®iÒu g×? + C©y th«ng n«en (víi hµng ngµn ngän nÕn…) + Nh÷ng ng«i sao trªn trêi (do tÊt c¶ c¸c ngän nÕn… bay lªn) H. Cảnh đó thể hiện mong ớc gì của em bé? H. Lần quẹt diêm thứ 4 có gì đặc biệt? + Bµ néi hiÖn vÒ (em nh×n thÊy râ rµng… víi em) Nh×n thÊy bµ… em bÐ mong íc ®iÒu g×? Em nghÜ g× vÒ nh÷ng mong íc cña c« bÐ tõ 4 lần quẹt diêm đó? + Là những mong ớc chân thành, chính đáng, giản dị của bất cứ đứa trẻ nào trên thế gian. Khi tÊt c¶ nh÷ng que diªm cßn l¹i ch¸y lªn lµ lóc c« bÐ thÊy m×nh bay lªn cïng bµ “ch¼ng còn đói rét đau buồn nào đe doạ họ nữa”. Điều đó cã ý nghÜa g×? + Cuéc sèng trªn thÕ gian chØ lµ ®au buån vµ đói rét với những ngời nghèo khổ Tất cả những điều kể trên đã nói với ta về 1 em bÐ nh thÕ nµo?. * LÇn quÑt diªm thø hai - Mong đợc ăn ngon - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài. * LÇn quÑt diªm thø 3 Trả lời, bổ - Mong đợc vui đón n«en trong nhµ m×nh sung.. Ghi bài Trả lời Ghi bài. §äc ®o¹n cuèi văn bản H. KÕt thóc nµy gîi cho em suy nghÜ g× vÒ sè phËn nh÷ng con ngêi nghÌo khæ trong XH cò? + Sè phËn hoµn toµn bÊt h¹nh cảm + XH thê ¬ víi nh÷ng bÊt h¹nh cña nh÷ng ngêi Nêu nhận. nghÌo. H. Em cã muèn 1 c¸ch kÕt thóc kh¸c kh«ng? - NÕu cÇn b×nh luËn vÒ c¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm th× em sÏ nãi ®iÒu g×? Đọc bài. Trả lời Tự bộc lộ.. * LÇn quÑt diªm thø 4 - Mong đợc mãi mãi ở cùng bà, đợc bà che chë yªu th¬ng. * LÇn quÑt diªm thø 5 - Muốn đợc sống yên vui h¹nh phóc bªn ngêi th©n yªu.. 5. C¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm: - Lµ mét c¸i chÕt v« tội không đáng có, thËt sù ®au lßng.

(58) Ghi bài. Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động Hoạt động của thầy của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: H. Nét đặc sắc trong NT của văn Suy nghĩ, 1. Nghệ thuật: Miêu tả rõ nét cảnh bản? phát biểu. ngộ và nỗi khổ cực của em bé H.Ý nghĩa của văn bản? bằng chi tiết, hình ảnh đối lập. Sắp -Truyện thể hiện niềm thương Ghi bài. xếp trình tự sự việc nhằm khắc hoạ cảm sâu sắc của nhà văn đối với tâm lí trong cảnh ngộ bất hạnh. những số phận bất hạnh. Sáng tạo trong cách kể chuyện. 2. Nội dung: * Ghi nhớ: SGK- T68. HS đọc ghi nhớ Hoạt động 5. Luyện tập: 10’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Trình bày IV. Luyện tập: - Cảm nhận của em về một vài chi tiết NT Bài tập 1. tương phản trong TP? GV nhận xét đánh giá. Hoạt động 6. Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Đọc diễn Lắng nghe cảm đoạn trích. - Học kĩ nội dung. - Chuẩn bị bài: Trợ từ, thán từ..

(59) Ngày soạn: 24 / 09 / 2014 Ngày dạy : 26 / 09 / 2014 (Buổi chiều) Tiết 23.. TRỢ TỪ, THÁN TỪ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Hiểu được khái niệm trợ từ, thán từ. - Đặc điểm và cách sử dụng trợ từ, thán từ. 2. Kĩ năng: - Dùng trợ từ và thán từ phù hợp trong nói và viết. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt, sử dụng trong giao tiếp nói, viết phù hợp. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là từ địa phương và biệt ngữ xã hội? Cách sử dụng. Cho ví dụ? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’.

(60) Hoạt động 2. Tìm hiểu về trợ từ. 12’ Hoạt động của thầy Ghi vÝ dô lªn b¶ng SGK - 69 H. So s¸nh nghÜa cña 3 c©u t×m ra sù kh¸c nhau gi÷a chóng? C©u 1: Th«ng b¸o K/quan (th«ng tin sù kiÖn) C©u 2, 3: Th«ng b¸o K/quan + th«ng b¸o chñ quan (th«ng tin sù kiÖn + th«ng tin béc lé)  gièng nhau: §Òu cã th«ng tin sù kiÖn lµm h¹t nh©n. H.Tác dụng của 2 từ “những”, “có” đối với sự việc đợc nói đến trong câu? + Tác dụng: Bày tỏ thái độ, sự đánh giá đối với sự việc đợc nói đến. “nh÷ng”: §i kÌm víi nh÷ng tõ ng÷ sau nã cã hµm ý h¬i nhiÒu. “cã”: §i kÌm víi nh÷ng tõ ng÷ sau nã cã hµm ý h¬i Ýt. H. NÕu gäi nh÷ng tõ “nh÷ng”, “cã” lµ trî tõ th× em hiÓu trî tõ lµ g×?. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. I. Trợ tõ: Đọc ví dụ Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài. - Bày tỏ thái độ, sự đánh giá đối với sự việc đợc nói đến trong c©u.. * Ghi nhí SGK – T.69. (B¶ng phô - bài tập) H. Đặt 3 câu có dùng trợ từ: Chính, đích, ngay, nêu tác dụng của 3 trợ từ đó? + Nói đối là tự hại chính mình + Tôi đã gọi đích danh nó ra + B¹n kh«ng tin ngay c¶ t«i n÷a µ? Tác dụng: Nhấn mạnh đối tợng đớng nói đến là: Mình, nó, tôi Hoạt động 3. Thán từ: 12’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. Th¸n tõ : Thảo luận * VD. VD 1 SGK - 69 nhóm. - G©y sù chó ý H. Tõ “nµy” cã t¸c dông g×? Trả lời, bổ + Gây ra sự chú ý của ngời đối thoại (hô ngữ) sung. H.Từ “a” biểu thị thái độ gì? - Nhận xét. - Biểu thị thái độ + Thờng biểu thị thái độ tức giận hoặc vui Ghi bài mõng. H. Từ “vâng” biểu thị thái độ gì? + Thái độ lễ phép Trả lời, bổ ? tìm câu trả lời đúng (VD 2 SGK - 69).

(61) + §óng (ý a, d). + Sai (ý b, c). sung.. -. NÕu gäi nh÷ng tõ trªn lµ th¸n tõ? VËy Ghi bài th¸n tõ lµ g×? + ¤i! buæi chiÒu thËt tuyÖt! + ừ! Cái cặp này đợc đấy Trả lời, bổ + ¥! Em cø tëng ai ho¸ ra anh! sung. Gọi Hs đọc “ghi nhớ”. Ghi bài. * Ghi nhí SGK - 70 Hoạt động 4. Luyện tập. 14’ Hoạt động của Hoạt động thầy của trò. Nội dung cần đạt IV. Luyện tập:. HS đọc bài tập. Lắng nghe. GV HD học sinh làm các bài tập. H. Y/c bài tập? Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Ghi bài - GV nhận xét, đánh giá. BT1 : SGK. T70 C¸c c©u cã trî tõ: a, c, g, i. BT2: SGK. T70 + 71 a. LÊy - kh«ng cã 1 l¸ th, kh«ng mét lêi nh¾n gửi, không có 1 đồng quà. b. Nguyªn - ChØ kÓ riªng tiÒn th¸ch cíi qu¸ cao. §Òn - qu¸ v« lý c. C¶ - NhÊn m¹nh viÖc ¨n qu¸ møc b×nh thêng. d. Cø - NhÊn m¹n lÆp l¹i mét c¸ch nhµm ch¸n.. BT3 SGK - 71 Trả lời, bổ C¸c th¸n tõ lµ: Nµy, µ, Êy, v©ng, chao «i, h¬i «i sung. BT4 SGK - 72 Ghi bài. a. Kìa - đắc chí ha ha - kho¸i chÝ ¸i ¸i - tá ý van xin b. Than «i - tá ý nuèi tiÕc. Hoạt động 4. Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của Hoạt động của thầy trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự.. Nội dung cần đạt.

(62) Ngày soạn: 24 / 09 / 2014 Ngày dạy : 26/ 09/ 2014 (Dạy bù buổi chiều) Tiết 24:. MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM TRONG VĂN BẢN TỰ SỰ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nắm được vai trò của yếu tố kể trong văn bản tự sự - Vai trò của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 2. Kĩ năng: - Nhận ra và phân tích được tác dụng của các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Sử dung kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi vận dụng tốt khi học các tác phẩm, đọc- hiểu văn bản. Vận dụng tốt khi viết văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự? Đọc bài tập. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 15’ Nội dung cần Hoạt động của thầy Hoạt động của trò đạt I. Sự kết hợp.

(63) §äc ®o¹n trÝch “trong lßng mÑ” Nguyªn Hång (SGK - 72) H.Hãy xác định các yếu tố tự sự trong đoạn v¨n? (c¸c sù viÖc lín nhá) * Sự việc lớn: Kể lại cuộc gặp gỡ cảm động gi÷a nh©n vËt “t«i” víi ngêi mÑ l©u ngµy xa c¸ch. * Sù viÖc nhá: - MÑ t«i vÉy t«i… - T«i ch¹y theo chiÕc xe cña mÑ… - MÑ kÐo t«i lªn xe - T«i oµ khãc, mÑ t«i khãc theo - T«i ngåi bªn mÑ, ng¶ ®Çu vµo c¸nh tay mÑ, quan s¸t g¬ng mÆt mÑ. H. ChØ ra c¸c yªu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n? + T«i thë hång héc, tr¸n ®Ém må h«i, ríu c¶ ch©n l¹i + MÑ t«i kh«ng cßm câi, g¬ng mÆt vÉn t¬i sáng với đôi mắt trong… gò má. H. ChØ ra c¸c yÕu tè biÓu c¶m? + Hay t¹i sù sung síng… nh thña cßn sung tóc? + T«i thÊy nh÷ng c¶m gi¸c Êm ¸p… 1 c¸ch l¹ thêng. + Ph¶i bÐ l¹i… ªm dÞu v« cïng H. NÕu bá ®i c¸c yÕu tè biÓu c¶m vµ miªu t¶ chỉ để lại yếu tố tự sự thì đoạn văn sẽ nh thế nµo? + §o¹n v¨n sÏ trë nªn kh« khan, kh«ng g©y xúc động cho ngời đọc. H. NÕu bá ®i c¸c yÕu tè tù sù vµ miªu t¶ th× ®o¹n v¨n sÏ nh thÕ nµo? - §o¹n v¨n sÏ kh«ng cßn sù viÖc vµ nh©n vËt, kh«ng cã cèt truyÖn, c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m sÏ trë nªn vu v¬ khã hiÓu. H. NÕu ®o¹n v¨n võa kÕt hîp c¶ ba yÕu tè biÓu c¶m + miªu t¶ + tù sù em thÊy thÕ nµo? + Hấp dẫn, sinh động. KÕt luËn: YÕu tè kÓ (tù sù) rÊt quan träng, nÕu bá c¸c yÕu tè kÓ mµ chØ cã c¸c yÕu tè biÓu c¶m vµ miªu t¶ th× sÏ kh«ng cã chuyÖn v× cèt truyÖn lµ do SV vµ NV víi nh÷ng hµnh động chính tạo nên. Các yếu tố miêu tả biểu c¶m chØ cã thÓ b¸m vµo sù viÖc vµo nh©n vËt mới PT đợc.. Đọc ví dụ. Lắng nghe Suy nghĩ, trả lời. -. Nhận xét.. các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 1. VÝ dô:. - YÕu tè tù sù: kÓ l¹i cuéc gÆp gì cảm động giữa nh©n vËt t«i víi ngêi mÑ l©u ngµy xa c¸ch. - YÕu tè miªu t¶ Suy nghĩ, trả lời khái quát. - C¸c yÕu tè biÓu c¶m. Ghi bài. 2- NhËn xÐt:. Trả lời, nhận xét. Khái quát. Ghi bài.. - §o¹n v¨n cña nhµ v¨n Nguyªn Hång kÕt hîp c¶ 3 yÕu tè mt, ts, bc lµm cho ®o¹n v¨n hÊp dÉn sinh động, khiến ngời đọc phải suy nghÜ, liªn tëng và rót ra bµi häc vÒ t×nh mÉu tö.

(64) - Gọi HS đọc ghi nhớ.. thiªng liªng. * Ghi nhớ: SGK-T74. - Đọc ghi nhớ. Hoạt động 3. Luyện tập: 20’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Luyện tập:. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập. Thảo luận Bài 1: Chia 4 nhóm làm bài. nhóm. Trả lời, bổ - T×m một sè ®o¹n v¨n tù sù cã sung. sö dông yÕu tè miªu t¶ + biÓu - Nhận xét. c¶m + phân tích gi¸ trÞ cña Ghi bài các yếu tố đó? - Lµm bµi tËp - Tr×nh bµy kÕt qu¶. H. Yêu cầu bài 2? Cách làm: Nên bắt đầu từ chỗ nào?. Bài tập 1- SGK T74. a) Đoạn văn trong văn bản “Tôi đi học” “Sau 1 hồi trống thúc vang dội…. Rộn ràng trong các lớp” - Yếu tố miêu tả: sau 1 hồi trống thúc… sắp hàng… đi vào lớp, không đi, không đứng lại, co lên 1 chân,… duỗi nhanh như đá một quả banh tưởng tượng. - Yếu tố biểu cảm: vang dôi cả lòng tôi, cảm thấy mình chơ vơ, vụng về lúng túng, run run theo nhịp bước rộn ràng trong các lớp. b) Đoạn văn trong văn bản “lão Hạc” “Chao ôi! Đối với… và lão cứ xa tôi dần dần” - Yếu tố miêu tả: tôi giấu giếm vợ tôi, thỉnh thoảng giúp ngấm ngầm lão Hạc, lão từ chối tất cả những cái gì tôi cho lão, và lão cứ xa tôi dần dần. - Yếu tố biểu cảm: Chao ôi!… tàn nhẫn, khi người ta khổ quá thì người ta chẳng còn nghĩ gì dến ai được nữa, tôi chỉ buồn chứ không nỡ giận…. Trả lời, bổ Bài 2: SGK T74. sung. Yêu cầu: Kể lại giây phút đầu tiên khi - Nhận xét. gặp lại bà… Ghi bài.

(65) Không gian: từ xa đến gần thấy người thân như thế nào? (vóc người, dáng đi, mái tóc, gương mặt, nụ cười, quần áo…) Hành động: lời nói, cử chỉ, ngôn ngữ… Biểu hiện tình cảm của 2 người khi gặp nhau như thế nào? Hoạt động 4. Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Tác dụng của việc sử dụng kết ợp các Ghi nhớ kiến thức. yếy tố miêu tả và biểu cảm trong VBTS? Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Đánh nhau với cối xay gió.. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt.

(66) Ngày soạn: 29/ 09 / 2014 Ngày dạy : 01 / 10 / 2014 Tiết 25,26 - Văn bản:. ĐÁNH NHAU VỚI CỐI XAY GIÓ (Trích Đôn Ki-hô-tê). _Xéc-van- téc_. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Đặc điểm thể loại truyện với nhân vật, sự kiện, diễn biến truyện qua một đoạn trích trong tác phẩm Đôn Ki-hô-tê. - Ý nghĩa của cặp nhân vật bất hủ mà Xéc-van-téc đã đóng góp vào văn học nhân loại: Đôn Ki-hô-tê và Xan-chô Pan-xa. 2. Kĩ năng: - Nắm bắt diễn biến của các sự kiện trong đoạn trích. - Chỉ ra được các chi tiết tiêu biểu cho tính cách mỗi nhân vật Đôn Ki-hô-tê và Xanchô Pan-xa. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi cách xây dựng nhân vật tiêu biểu, điển hình. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Ý nghĩa của văn bản Cô bé bán diêm? Cảm nhận của em về nhân vật cô bé trong truyện? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò I. Tác giả, tác phẩm: 1. Tác giả: GV: Giới thiệu Tây Ban Nha là 1 đất nớc ở phía Tây Châu Âu. Trong thời phục Hng Suy nghĩ, trả - Xộc-van-tột (1547(TK14-15) đất nớc này đã sinh ra nhà văn lời 1616). vĩ đại Xéc Van Téc. - Là nhà văn Tây Ban H. Em hiÓu g× vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm nµy? Ghi bài Nha. 2. Tác phẩm: - HS đọc phần tóm tắt truyện (SGK - 78).

(67) H. Đoạn trích này phải đọc nh thế nào?. Trả lời, sung.. bổ. - Tiêu biểu là tiểu thuyết Đôn- ki-hô-tê. + Bé tiÓu thuyÕt gåm 126 ch¬ng.. - Đọc văn bản - Nhận xét.. - Vị trí: §o¹n trÝch: N»m ë ch¬ng 6 cña TP. - Đọc – chú thích:. Gv hướng dẫn cách đọc: + Đọc mẫu. H. H·y tãm t¾t VB? - Bố cục: 3 phần. H. Bố cục đoạn trích? P1: Tõ ®Çu - kh«ng c©n søc: ThÇy trß §«n Ki H« Tª vµ Xan Ch« Pan Xa tríc trËn Suy nghĩ, trả chiến đấu. P2: TiÕp - Ng· v¨ng ra xa: HiÖp sÜ §«n Ki lời, bổ sung. H« Tª liÒu m×nh tÊn c«ng bän khæng lå vµ th¶m h¹i. Ghi bài P3: Còn lại: Hai thầy trò tiếp tục lên đờng - Gi¶i thÝch tõ khã: HiÖp sÜ (hiÖp kh¸ch) chØ nh÷ng ngêi dòng c¶m, cao thîng, giái vâ nghÖ, lÊy viÖc cøu khèn phß nguy, lËp l¹i sù c«ng b»ng trong x· héi lµm lÝ tëng cho cuộc đời Truyện kiếm hiệp: Truyện về cuộc đời và sù nghiÖp cña nh÷ng hiÖp sÜ Cối xay gió: Cối xay hoạt động bằng sức giã thổi quay c¸c c¸nh qu¹t. Chñ yÕu phæ biÕn Ch©u ¢u H. Phương thức biểu đạt?. - Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 50’ Hoạt động của thầy Em h·y cho biÕt nguån gèc, xuÊt xø cña nh©n vËt §«n Ki- h«- tª? Ki- ha- ®a lµ mét l·o quý téc nghÌo tuæi tr¹c 50 da dÎ s¾t seo. Th©n thÓ tr¸ng kiÖn, cha lÊy vî suèt ngµy mª mÈn truyÖn kiÕm hiệp. Mê đến mức mong muốn mình trở thành hiệp sĩ. Lão đổi tên thành Đôn Kihô- tê, tự tìm cho mình một ngời yêu dấu để tôn thờ. Lão đánh bóng mấy thứ vũ khí tổ. Hoạt động của trò Trả lời. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nhân vật Đôn- ki-hôtê:. - XuÊt xø: Lµ mét l·o quý téc nghÌo, say mª truyÖn kiÕm hiÖp, muèn Trả lời, bổ trë thµnh hiÖp sÜ sung. Ghi bài.

(68) tiên để lại, đặt tên mới cho con tuấn mã, lão quyết chí ra đi để hành hiệp giang hồ LÇn thø nhÊt thÊt b¹i thª th¶m kh«ng lµm cho §«n nhôt chÝ Lần thứ hai lão thuê đợc 1 bác nông dân khoẻ mạnh, hai thầy trò lên đờng, cuộc chiÕn víi cèi xay giã lµ chiÕn c«ng bi hïng cña nhµ hiÖp sÜ. HS theo dâi phÇn 1 SGK - Vì sao Đôn Ki Hô Tê lại đánh nhau với cèi xay giã? + Tởng đó là những gã khổng lồ. + Thấy đây là vận may (một cuộc chiến đấu chính đáng…) - Trận đánh của ĐKH Tê đã diễn ra với hậu qu¶ nh thÕ nµo? + Ngän giã gÇy tan tµnh… bÞ to¹c nöa vai. - Sau khi đánh nhau với cối xay gió ĐKH Tê đã có những hành dộng và ý nghĩa nh thÕ nµo? + BÎ gÉy 1 cµnh c©y kh« … kh«ng muèn ¨n s¸ng. - Em hãy nhận xét về các biểu hiện đó của §KH Tª? + Mª muéi, hoang tëng. - Em cã c¶m tîng g× vÒ c¸c biÓu hiÖn mª muéi, hoang tëng cña §KH Tª? + Hµi híc, buån cêi. - §KH Tª lµ kÎ cù kú hoang tëng, nhng ë chàng còn có những biểu hiện khác đó là lßng dòng c¶m, coi khinh c¸i tÇm thêng vµ có 1 tình yêu say đắm. - VËy lßng dòng c¶m cña nh©n vËt §KH Tª biÓu hiÖn nh thÕ nµo? + Một mình một ngựa xông lên đánh nhau với cối xay gió vì một lí tởng đẹp. + Vẫn chọn con đờng lắm ngời qua lại để mong gÆp nh÷ng chuyÖn phiªu lu kh¸c. + VÉn bÎ cµnh c©y söa l¹i gi¸o cho c¸c cuộc đấu sắp tới. - Nh÷ng biÓu hiÖn cña sù coi khinh c¸i tÇm thêng, thùc dông? + Dï bÞ ®au kh«ng rªn la + Kh«ng lÊy viÖc ¨n uèng lµm thÝch thó Theo em, nhân vật Đôn có điểm gì đáng khen, điểm gì đáng cời? - Cho dï thÊt b¹i nhng kh«ng n¶n lßng, thÓ. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài - NhiÒu lÇn thÊt b¹i th¶m h¹i mµ kh«ng nhôt chÝ. Trả lời, bổ sung.. Ghi bài - Lµ con ngêi hoang tëng 1 c¸ch ®iªn rå nhng v« cïng dòng c¶m vµ cao thîng.

(69) hiÖn râ tÊm lßng cao thîng. HÕt m×nh v× lÝ tởng đã chọn, dũng cảm, dám hi sinh - Mª muéi ®iªn rå, kh«ng nghe lêi ngêi kh¸c biÕn m×nh trë thµnh trß cêi cho thiªn h¹ * Chuyển tiết 2: 1’ HS theo dâi nh÷ng chi tiÕt vÒ nh©n vËt trong v¨n b¶n H. Xan-chô Pan-xa đã can ngăn nh thế nào khi Đụn Ki-hụ-tê quyết tâm đánh nhau với cối xay giã? + Tha ngài…. xuất hiện… ở đằng kia + Tôi đã chẳng bảo ngài… nh cối xay. H. Vì sao Xan-chô Pan-xa có những lời can đó? + Vì rõ sự thật đó là cối xay gió chứ không phải lµ bän khæng lå nh §ôn Ki-hô-tª nghÜ. H. T¹i sao khi chñ ®au kh«ng kªu rªn th× Xanch« Pan-xa l¹i nãi r»ng: Cßn t«i… rªn rØ ngay? + V× Xan-ch« Pan-xa tù biÕt kh«ng thÓ chÞu nçi ®au. + V× tin r»ng: Khi ®au th× ph¶i kªu rªn H. NV “ngåi l¹i thËt tho¶i m¸i… n÷a lµ kh¸c” Em h·y nhËn xÐt vÒ tính cách nµy cña nh©n vËt? + ThÝch ¨n uèng + BiÕt c¸ch ¨n uèng - Đọc tiếp đoạn “Đụn Ki-hụ-tê suốt đêm không ngủ… đánh thức bác” và nhận xét về nhân vật nay? + ThÝch ngñ vµ ham ngñ. NV này đã bộc lộ những nét tính cách nào? + Lu«n tØnh t¸o, thùc tÕ, thùc dông. Trong cuộc chiến đấu với cối xay gió của chủ mình nhân vật này luôn đứng ngoài cuộc - thể hiÖn lµ ngêi nh thÕ nµo? + Ých kû, hÌn nh¸t H. Em h·y kh¸i qu¸t nh÷ng nÐt tÝnh c¸ch cña nh©n vËt nµy? ->Tuy nhiªn, Xan-chô còng lµ mét b¸c n«ng d©n thÝch danh väng h·o huyÒn. Bïi tai tríc lêi høa của Đôn nên đã đi theo. Mục đích vừa thực dụng, vừa không tởng. Xết về một mặt nào đó, Xan-chô còng cã ®iÓm ®iªn ®iªn rå rå, hoang tëng nh §«n Ki. H. So s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai nh©n. Theo VB Trả lời. 2. Nh©n vËt Xandõi ch« Pan- xa :. - Nhận biết đúng sự vËt Trả lời, bổ sung.. - Nhận xét.. -. ThÝch. hëng. thô. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài. Trả lời, bổ sung. - Lµ con ngêi lu«n Ghi bài Nêu cảm tØnh t¸o, thùc tÕ nhng Ých kû, hÌn nh¸t nhận. vµ thùc dông.

(70) vËt: §«n Ki- h«- tª. Xan- ch« pan- xa. - dßng gièng quý tộc. - nông dân Hoạt động nhãm 3. Cặp nhân vật tương phản: Trả lời. H. Ý nghĩa của việc xây dựng cặp nhân vật tương phản này? Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động của thầy. HĐ của trò. - Đối lập, bổ sung cho nhau.. Nội dung cần đạt III. Tổng kết: H. Nét đặc sắc trong NT của văn bản? Suy nghĩ, phát 1. Nghệ thuật: Kể H.Ý nghĩa của văn bản? biểu. chuyện tô đậm sự - Kể câu chuyện về sự thất bại của Đôntương phản giữa hai ki-hô-tê đánh nhau với cối xay gió, nhà Ghi bài. hình tượng nhân vật. văn chế giễu lí tưởng hiệp sĩ phiêu lưu, - Giọng điệu phê phán, hão huyễn, phê phán thói thực dụng thiển hài hước. cận của con người trong đời sống XH. 2. Nội dung: HS đọc ghi nhớ * Ghi nhớ: SGK. Hoạt động 5. Luyện tập : 10’ Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: Trình bày IV. Luyện tập: - Cảm nhận của em về cặp nhân vật tương Bài tập 1. phản? GV nhận xét đánh giá. Hoạt động 6. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung cần đạt H. Cảm nhận của em sau khi học văn bản? Lắng nghe. Phát biểu. Hoạt động 7. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Đọc diễn Lắng nghe cảm đoạn trích. - Học kĩ nội dung. - Chuẩn bị bài: Tình thái từ..

(71) Ngày soạn: 01/ 10 / 2014 Ngày dạy : 03/ 10 / 2014 Tiết 27:. TÌNH THÁI TỪ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Hiểu thế nào là tình thái từ. - Nhận biết và hiểu tác dụng của tình thái từ trong văn bản. - cách ử dụng tình thái ừ. 2. Kĩ năng: - Dùng tình thái từ phù hợp với yêu cầu giao tiếp. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi vốn từ, yêu mến tiếng Việt, sử dụng trong giao tiếp nói, viết phù hợp. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:.

(72) 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là trợ từ, thán từ. Cho ví dụ? 3. Bài mới: 1’ Hoạt động 1. Giới thiệu bài: Hoạt động Hoạt động của thầy của trò Lắng nghe, Trong giao tiÕp hµng ngµy, chóng ta kh«ng chØ suy nghĩ. trao đổi thông tin một cách khô khan, cứng nh¾c mµ cßn thÓ hiªn nhiÒu s¾c th¸i kh¸c nhau. VËy ta ph¶i nãi nh thÕ nµo? Hoạt động 2. Tìm hiểu về tình thái từ. Hoạt động Hoạt động của thầy của trò §äc VD trªn b¶ng phô H. NÕu bá c¸c tõ in ®Ëm trong c¸c c©u a, b, c thì ý nghĩa của các câu có gì thay đổi không? T¹i sao? * NÕu lîc bá, th«ng tin sù kiÖn kh«ng thay đổi nhng quan hệ giao tiếp bị thay đổi (đặc ®iÓm ng÷ ph¸p cña c©u khi cã 2 hoÆc nhiÒu ngêi giao tiÕp víi nhau). + MÑ ®i lµm råi à? (c©u hái) + Mẹ đi làm rồi (câu trần thuật đơn) “µ” yÕu tè cÊu tróc cña c©u hái “®i” yÕu tè cÊu t¹o nªn c©u cÇu khiÕn “thay” yÕu tè cÊu t¹o nªn c©u c¶m th¸n H.ë vÝ dô d tõ “¹” biÓu thÞ s¾c th¸i biÓu c¶m g× cña ngêi nãi? + KÝnh träng, lÔ phÐp.. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt I. Chøc n¨ng cña t×nh th¸i tõ. Đọc ví dụ. 1- VÝ dô. Suy nghĩ, trả 2- NhËn xÐt: lời, bổ sung. - NÕu lîc bá, th«ng tin sù kiÖn kh«ng thay đổi, nhng quan hÖ giao tiÕp bÞ - Nhận xét. thay đổi. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài. H. Các từ à, đi, thay, ạ được gọi là tình thái từ. Thế nào là tình thái từ? Các loại tình thái từ? * Ghi nhớ 1- SGKT81.. Gọi Hs đọc “ghi nhớ”. Đọc nhớ” Hoạt động 3. Sử dụng tình thái từ. “ghi.

(73) Hoạt động của thầy §äc vÝ dô II SGK - 81 H. Các tình thái từ dới đây đợc dùng trong các hoµn c¶nh giao tiÕp kh¸c nhau nh thÕ nµo? + B¹n cha vÒ µ? Hái th©n mËt, b»ng vai nhau + ThÇy mÖt ¹? Hái lÔ phÐp, ngêi díi hái ngêi trªn + B¹n gióp t«i 1 tay nhÐ! CÇu khiÕn, th©n mËt b»ng vai + B¸c gióp t«i 1 tay ¹! CÇu khiÕn, lÔ phÐp ngêi nhá tuæi nhê ngêi lín tuæi. H. Khi sử dụng tình thái từ cần chú ý điều gì?. Hoạt động 4. Luyện tập. Hoạt động của Hoạt động của trò thầy HS đọc bài tập. Lắng nghe. GV HD học sinh làm các bài tập. Trả lời, bổ sung. H. Y/c bài tập? - Nhận xét. Ghi bài. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. Sö dông t×nh luận th¸i tõ. Thảo nhóm. Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. .. Trả lời, bổ * Ghi nhớ 2- SGKT81. sung. Ghi bài Đọc ghi nhớ Nội dung cần đạt IV. Luyện tập: BT1: SGK - 81 - C©u b: nµo - C©u c: chø - C©u e: víi - C©u i: kia. Trả lời, bổ sung.. BT2 SGK - 82. Ghi bài. a. Chø - nghi vÊn b. chø - nhÊn m¹nh c. - ph©n v©n d. nhØ - th©n mËt e. nhÐ - th©n mËt g. vËy - miÔn cìng, kh«ng hµi lßng h. c¬ mµ - thuyÕt phôc. - Th¶o luËn nhãm. (chia líp = 3 nhãm) - §Æt c©u cã dïng t×nh th¸i tõ? - C¸c nhãm lµm bµi, ghi lªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c. Hoạt động nhóm.. BT3 SGK - 83 BT4 SGK - 83 a. HS víi thÇy, c« gi¸o + Tha thÇy, em xin phÐp hái thÇy một câu đợc không ạ?.

(74) nhËn xÐt GV nhận xét, đánh giá.. b. B¹n Nam víi b¹n n÷ cïng løa tuæi: + Đằng ấy đã học bài rồi chứ? c. Con nãi víi bè mÑ hoÆc chó b¸c, c« d×: + MÑ (b¸c, chó…) s¾p ®i lµm ph¶i kh«ng ¹!. Hoạt động 4. Hướng dẫn học ở nhà: Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Luyện tập viết đoạn văn tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm.. Hoạt động của trò Lắng nghe. Nội dung cần đạt Giải thích ý nghĩa của tình thái từ trong một văn bản tự chọn.. Ngày soạn: 01 /10 / 2014 Ngày dạy : 03 / 10 / 2014 Tiết 28 :. LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: Nắm được sự kết hợp các yếu tố kể, tả và bộc lộ tình cảm trong văn bản tự sự 2. Kĩ năng: - Thực hành sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự. - Viết đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 90 chữ. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi vận dụng. Vận dụng tốt khi viết đoạn văn, bài văn. II . Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’.

(75) 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Tác dụng của việc kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 18’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò Đọc ví dụ. Lắng nghe H. Em h·y nªu nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt Suy nghĩ, trả lời để XD đoạn văn tự sự là gì?. I. Tõ sù viÖc vµ nh©n vật đến đoạn văn tự sự cã yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m. + Sù viÖc + nh©n vËt chÝnh. - Sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh lµ yÕu tè cÇn thiÕt để XD đoạn văn.. T×m hiÓu c¸c d÷ kiÖn I SGK - 83+84. Sù viÖc: Gåm 1 hoÆc nhiÒu c¸c hµnh vi, H/ động đã xảy ra cần đợc kể lại 1 cách rõ ràng mạch lạc đề ngời khác cùng đợc biết. Nh©n vËt chÝnh: Lµ chñ thÓ cña ho¹t - Nhận xét. động hoặc là 1 trong những ngời chứng Suy nghĩ, kiến sự việc đã xảy ra. trả lời khái quát. H.VËy vai trß cña c¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m trong ®o¹n v¨n tù sù nh thÕ nµo? lu ý: C¸c yÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m cã thÓ nhiÒu hay Ýt ®Ëm hay nh¹t nhng nã Ghi bài chØ cã vai trß bæ trî cho sù viÖc vµ nh©n vËt chÝnh.. - YÕu tè miªu t¶, biÓu c¶m lµm cho SV vµ nh©n vËt chÝnh hÊp dÉn, dÔ hiÓu, gÇn gòi vµ sinh động thêm - XD 1 ®o¹n v¨n tù sù gåm cã 5 bíc B1: Lùa chän sù viÖc chính (đối tợng là đồ vật hoÆc con ngêi) sẽ được kể.. H. VËy quy tr×nh XD 1 ®o¹n v¨n tù sù Trả lời, nhận xét. B2: Lùa chän ng«i kÓ gåm mÊy bíc? NV chÝnh cña mçi bíc Khái quát. (VD) Ghi bài. lµ g×? B3: Xác định thứ tự kể: + Ngêi kÓ ë ng«i thø nhÊt sè Ýt: Xng B4: Xác định các yếu tố t«i, m×nh, tí, em, anh, chÞ… miªu t¶, biÓu c¶m cần + Ngêi kÓ ng«i thø nhÊt sè nhiÒu: Xng thiết cho đoạn văn sÏ chóng t«i… viÕt. + Ngêi kÓ ë ng«i thø nhÊt sè Ýt hoÆc nhiÒu; Gi¸n tiÕp thêng lµ t¸c gi¶ giÊu mình để cho nhân vật phát ngôn (do t¸c gi¶ h cÊu, nh©n ho¸). B5: ViÕt thµnh ®o¹n v¨n: Hoàn thành đoạn văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm theo.

(76) yêu cầu. Hoạt động 3. Luyện tập: 18’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. III. Luyện tập: Giáo viên hướng dẫn học sinh Bài tập 1- SGK T84. làm bài tập. Thảo luận - Yêu cầu học sinh viết đoạn văn 10 Bài 1: Chia 4 nhóm làm bài. nhóm. phút Trả lời, - Học sinh tìm ra yếu tố miêu tả và §ãng vai «ng gi¸o vÝ dô 1 - Nhận xét. biểu cảm trong đoạn văn đó? ®o¹n v¨n kÓ l¹i gi©y phót L·o Ghi bài - Cho biết sự việc và ngôi kể? H¹c sang b¸o tin b¸n chã? - Gọi học sinh đọc đoạn văn đã viết? - Đoạn văn đã kết hợp các yếu chỉ ra yếu tố miêu tả, biểu cảm? tè miªu t¶ + biÓu c¶m ë chç - Gọi học sinh đánh giá, nhận xét nµo đoạn văn của bạn? - Lµm bµi tËp - Giáo viên nhận xét sữa chữa lỗi sai - Tr×nh bµy kÕt qu¶ xót. H. Yêu cầu bài 2?. Trả lời, bổ Bài tập 2- SGK T84. sung. - §o¹n v¨n trong truyÖn ng¾n “L·o - Nhận xét. H¹c” - Nam Cao SGK 41+42 Ghi bài Tõ “h«m sau L·o H¹c sang nhµ t«i… hu hu khãc” - §o¹n v¨n cã néi dung t¬ng tù. (STK - 149+150) TL: §ã lµ viÖc tËp trung miªu t¶ ch©n dung L·o H¹c víi nh÷ng chi tiÕt rÊt độc đáo (nụ cời nh mếu… khóc) - T¸c dông: Kh¾c s©u vµo lßng ngêi đọc 1 Lão Hạc khốn khổ với hình dáng bề ngoài và đặc biệt là thể hiện đợc rất sinh động sự đau đớn quằn qu¹i vÒ tinh thÇn. Hoạt động 4. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. Tác dụng của việc sử dụng kết hợp Ghi nhớ kiến thức. các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự? Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe Tập viết đoạn văn tự sự kể - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. lại một sự việc trong 1 câu.

(77) - Chuẩn bị bài: Chiếc lá cuối cùng.. chuyện đã học, trong đoạn văn có sử dụng yếu tố miêu tả cà biểu cảm.. Ngày soạn : 06 / 10 / 2014 Ngày dạy : 08 / 10 / 2014 Tiết 29, 30 - Văn bản:. CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích ). _O. Hen-ri_. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nhân vật,sự kiện, cốt truyện trong một tác phẩm truyện ngắn hiện đại Mĩ. - Lòng cảm thông, sự chia sẻ giữa những người nghệ sĩ nghèo. - Ý nghĩa của tác phẩm nghệ thuật vì cuộc sống con người. 2. Kĩ năng: - Vận dụng kiến tức về sự kết hợp các phng tức biểu đạt trong tác phẩm tự sự để đọchiểu tác phẩm. - Phát hiện, phân tích đặc điểm nổi bật về nghệ thuật kể chuyện của nhà văn. - Cảm nhận được ý nghĩa nhân văn sâu sắc của truyện. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi cách xây dựng nhân vật, NT kể chuyện. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức:1’ 2. Kiểm tra bài cũ:3’.

(78) H. Ý nghĩa của cặp nhân vật tng phản trong văn bản “Đánh nhau với cối xay gió”? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động Nội dung cần Hoạt động của thầy của trò đạt Văn học Mỹ là một nền văn học trẻ nhng đã xuất Trỡnh bày. hiÖn nh÷ng nhµ v¨n kiÖt xuÊt nh: Hª- minh-gu©y, Lắng nghe, Giắc Lơn- đơn. Trong đó, O. Hen- ri nổi lên nh cảm nhận mét nhµ v¨n kiÖt xuÊt. C¸c s¸ng t¸c cña «ng phong phú đa dạng về đề tài nhng chủ yếu đề cập đến cs nghèo khổ của ngời dân Mỹ. Chiếc lỏ cuối cïng lµ mét truyÖn ng¾n nh thÕ. Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: §äc phÇn chó thÝch (SGK - 89) Đọc bài. 1. Tác giả: H. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ O - O Hen-ri (1862hen- ri Suy nghĩ, 1910). O Hen – ri ( 1862- 1910) lµ nhµ v¨n Mü. - Là nhà văn Mĩ Thủa nhỏ không đợc học hành nhiều. Năm 15 trả lời tuổi đã phải bỏ học đi làm nhiều nghề để chuyên viết về truyện kiÕm sèng. «ng s¸ng t¸c rÊt nhiÒu, n¨m 1904- Ghi bài ngắn. Tinh thần nhân 65 truyÖn ng¾n; n¨m 1905- 50 truyÖn ng¾n. đạo cao cả ợc thể hiện Tõ n¨m 1904- 1910 st kho¶ng 300 truyÖn ng¾n. c¸c s¸ng t¸c cña «ng chñ yÕu tËp trung một cách cảm động là vµ cuéc sèng nghÌo khæ cña ngêi d©n Mü. Trả lời, bổ điểm nổi bật trong tác Mét sè tp cã ý nghÜa phª ph¸n x· héi. sung. phẩm của ông. - Hớng dẫn đọc: cần phân biệt giọng kể của 2. Tác phẩm: t¸c gi¶ vµ lêi tho¹i cña nh©n vËt. - Đọc văn - Vị trí: §o¹n trÝch là H. Bố cục văn bản? phần cuối truyện ngắn bản +P1: Kiểu Hà Lan. Suy nghĩ, cùng tên của O Hen-ri. +P2: Vịnh NaPơ. trả lời, bổ - Bố cục: 3 phần. sung. + P3; Bí mật của chiếc lá cuối cùng. - Phơng thức biểu đạt Ghi bài - Trong quá trình phân tích cần chú ý đến các chú thích để hiểu vb đợc sâu hơn - Phương thức biểu đạt: H.H·y tãm t¾t v¨n b¶n? - Nhận xét. tự sự, miêu tả, biểu + Giôn Xi ốm nặng và nằm đợi chiếc lá cuối cảm. cïng cña c©y Thêng xu©n bªn cöa sæ rông, khi đó cô sẽ chết. Nhng sáng ra qua 1 đêm ma giã phò phµng chiÕc l¸ cuèi cïng vÉn Suy nghĩ, không rụng. Điều đó khiên Giôn Xi thoát trả lời, bổ khỏi ý nghĩ về cái chết. Một ngời bạn gái đã sung. cho Gi«n Xi biÕt chiÕc l¸ cuèi cïng chÝnh lµ bức tranh của hoạ sĩ già Bơ Men đã bí mật vẽ trong đêm ma gió để cứu Giôn Xi. Trong khi chÝnh cô l¹i bÞ chÕt v× sng phæi. H.Em hãy xác định nhân vật chính của văn b¶n nµy?.

(79) - Gi«n Xi. Suy nghĩ, trả lời. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 50’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản:. H. T¹i sao Gi«n-xi “më cÆp m¾t thÉn thê Trả lời nh×n tÊm mµnh mµnh vµ thÒu thµo ra lÖnh Ghi bài “kÐo nã lªn”?. 1. Nh©n vËt Gi«n- xi: - Giôn- xi chờ đón cái chÕt. + C« muèn nh×n xem chiÕc l¸ thêng xu©n cuối cùng bên cửa sổ đã rụng cha? Trả lời, bổ sung. H.Em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ nh©n vËt Gi«n Xi qua sù viÖc miªu t¶ d¸ng vÎ thÉn - Nhận xét. thê vµ giäng nãi thÒu thµo cña c«? + Mét c« g¸i trong t×nh tr¹ng søc khoÎ yÕu ít gÇn nh c¹n kiÖt søc sèng.. Suy nghĩ, - T×nh tr¹ng søc khoÎ yÕu H.Em hiÓu g× vÒ tr¹ng th¸i tinh thÇn cña trả lời ít c¹n kiÖt, trong sù c« Giôn Xi từ câu nói của cô “đó là chiếc lá Ghi bài đơn tuyệt vọng không cuèi cïng… em sÏ chÕt”? muèn sèng. + Kh«ng cßn tin vµo sù sèng cña m×nh + Tâm trạng chán nản của kẻ chờ đợi phút chia tay với cuộc đời. H.Giôn Xi không đáp lại những lời lẽ yêu th¬ng cña b¹n, t©m hån ®ang chuÈn bÞ cho chuyÓn ®i xa x«i, bÝ Èn cña m×nh - chi tiÕt nµy cho ta thÊy ®iÒu g× ë Gi«n Xi? Trả lời, + Vô cùng cô đơn và tuyệt vong. H.Em suy nghÜ g× vÒ nh©n vËt Gi«n Xi tõ tÊt bổ sung. Ghi bài cả những biểu hiện đó?. 2. Nh©n vËt Xiu : - Lo cho bÖnh tËt cña Gi«n-xi. H. T¹i sao Xiu cïng cô B¬-men sî sÖt ngã Trả lời ra ngoµi cöa sæ nh×n c©y thêng xu©n, råi nh×n nhau ch¼ng nãi g×? (Lo sî chiÕc l¸ rông – Gi«n-xi khã qua khái hä kh«ng muèn Gi«n-xi n¶n lßng) - An ñi tha thiÕt mong H. S¸ng h«m sau Xiu cã biÕt chiÕc l¸ cuèi b¹n cè sèng. cïng lµ l¸ gi¶ l¸ vÏ kh«ng? V× sao? BiÕt v× sao? Kh«ng biÕt v× sao? ý nghÜa? (Lóc ®Çu Trả lời, bổ Xiu không biết đó là chiếc lá vẽ.) sung..

(80) Gi¸o viªn: C©u chuyÖn thªm bÊt ngê hÊp dÉn. H. VËy Xiu biÕt râ sù thËt vµo lóc nµo? V× sao em biÕt? - Xiu biÕt râ lµ chiÕc l¸ vÏ chØ cã ®iÒu c« cha biết chắc chắn cô đã biết cụ Bơ-men là t¸c gi¶. - Tại sao tác giả lại để cho Xiu kể lại câu chuyện về cái chết và nguyên nhân dẫn đến cái chết của cụ Bơ-men. Qua đó ngời đọc cã thÓ thÊy râ h¬n phÈm chÊt g× cña c« b¹n ho¹ sÜ trÎ nµy. H. Khi cô B¬-men sî sÖt nh×n chiÕc l¸ qua cöa sæ, ngoµi t©m tr¹ng lo l¾ng th¬ng yªu bạn đồng nghiệp trẻ còn có ý gì khác? ý định vẽ bức tranh chiếc lá để cứu Giôn-xi - Lặng lẽ vẽ bức tranh chiếc lá để cứu Giônxi H. T¹i sao t¸c gi¶ kh«ng trùc tiÕp t¶ c¶nh cô Bơ-men vẽ tranh trong đêm, cảnh cụ vào viện và qua đời ở đó? -> HiÓu g× vÒ cô B¬ men. H. Cã thÓ gäi bøc tranh chiÕc l¸ cuèi cïng lµ kiÖt t¸c kh«ng? v× sao? Gv: Chính vì thế chiếc lá cụ vẽ đã trở thành kiệt tác trong cuộc đời 40 năm làm hoạ sĩ cña cô. §ã lµ t¸c phÈm b¾t nguån tõ cuéc sèng khæ ®au cña con ngêi vµ híng tíi môc đích cao quí Gi¸o viªn b×nh: Thêi tiÕt l¹nh gi¸ - t×nh ngêi Êm ¸p… Gi¸o viªn: quy luËt nghiÖt ng· cña thiªn nhiªn. - KÕt thóc bÊt ngê - Cã gi¸ trÞ nh©n sinh nghÖ thuËt cao Híng tíi phôc vô cuéc sèng con ngêi. - Nghệ thuật đặc sắc đảo ngợc tình huống hai lÇn g©y hÊp dÉn ë truyÖn ng¾n nµy µ ë ®©u? Ph©n tÝch vµ nªu dÉn chøng?. - Xiu giấu bạn để giúp b¹n. -> béc lé sù kÝnh phôc nh×n tõ tÊm lßng ngêi b¹n. - Nhận xét. 3. Cô B¬-men víi kiÖt t¸c chiÕc l¸ cuèi cïng. Suy nghĩ, -> Cô giµ tèt bông, m¹nh mÏ giµu t×nh yªu th¬ng trả lời con ngêi. Ghi bài * ChiÕc l¸ cuèi cïng kiÖt t¸c – tác phẩm nghệ thuật chân chính -> giống lá thật, rất đẹp. Trả lời, bổ Gãp phÇn cøu sèng Giôn- xi. Nó đợc vẽ bởi sung. tµi n¨ng, t×nh yªu th¬ng, Ghi bài đức hy sinh thầm lặng. Nêu cảm nhận. Hoạt động nhãm Trả lời. Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động của thầy H. Nét đặc sắc trong nghệ thuật của văn bản? Nghệ thuật đặc sắc đảo ngợc tình huống hai lÇn. - Gi«n-xi tëng sÏ chÕt v× bÖnh nÆng tuyÖt väng -> håi sinh - Cô B¬-men: KhoÎ m¹nh bçng c¶m l¹nh sng phæi – chÕt. H.Ý nghĩa của văn bản? - CLCC là câu chuyện cảm động về tình yêu thương giữa những người nghệ sĩ. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: Suy nghĩ, 1. Nghệ thuật: Dàn dựng phát biểu. cốt truyện chu đáo, các tình tiết được sắp xếp tạo Ghi bài. hứng thú cho người đọc. - Nt kể chuyện đảo ngược tình huống 2 lần tạo nên sự hấp dẫn cho thiên truyện. 2. Nội dung:.

(81) nghèo. Qua đó, tác giả thể hiện quan niệm của mình về mục đích của sáng tạo nghệ thuật. HS đọc ghi nhớ. * Ghi nhớ: SGK.. Hoạt động 5. Luyện tập: 10’ Hoạt động của Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho - Viết đoạn IV. Luyện tập: HS: văn. Bài tập 1. Qua lêi kÓ cña Xiu, em h·y viÕt 1 ®o¹n v¨n kÓ l¹i GV nhận xét đánh giá. Trình bày việc cụ Bơ-men đã vẽ chiếc lá cuối cùng trong cái đêm ma tuyÕt d÷ déi Êy (cã kÕt hîp c¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m)? Hoạt động 6. Củng cố: 2’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò H. Cảm nhận của em sau khi học văn Lắng nghe. bản? Phát biểu. Hoạt động 7. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy HĐ của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: Đọc Lắng nghe diễn cảm đoạn trích. - Học kĩ nội dung. - Chuẩn bị bài: Chương trình địa phương (phần tiếng Việt.) Hoạt động của thầy.

(82) Ngày soạn: 08/ 10 / 2014 Ngày dạy : 10/ 10 / 2014. TiÕt 31:. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( PhÇn TiÕng ViÖt ) I. Môc tiªu : Gióp häc sinh : 1. Kiến thức: - Hiểu đợc từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích đợc dùng ở địa phơng nơi em sinh sèng. 2. Kĩ năng: - Bớc đầu rốn kĩ năng so sánh các từ ngữ địa phơng với các từ ngữ tơng ứng trong ngôn ngữ toàn đân để thấy rõ những từ ngữ nào trùng với từ ngữ toàn dân, từ ngữ nào không trïng víi tõ ng÷ toµn d©n. 3. Thái độ: - Có ý thức sử dụng từ ngữ địa phơng đúng lúc, đúng chỗ, chính xác, hiệu quả. II. ChuÈn bÞ: 1. Gv: - Tra cøu tõ ®iÓn. - ChuÈn bÞ b¶ng ®iÒu tra. 2. Hs: Đọc và soạn bài III. TiÕn tr×nh giê d¹y: 1. Ổn định : 1’ 2. KiÓm tra bµi cò : 3’ KiÓm tra phÇn chuÈn bÞ ë nhµ cña häc sinh. 3. Bµi míi: 38’ * Bài tập 1: Tìm những từ ngữ chỉ người có quan hệ ruột thịt, thân thích được dùng ở địa phương em có nghĩa tương đương với các từ ngữ toàn dân: - Kẻ bảng SGK.T 91 vào vở. - Gv cho Hs th¶o luËn ë nhãm, tæ. ( T×m c¸c tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thích ở địa phơng em có nghĩa tơng ứng với từ ngữ toàn dân.) - Mçi tæ lµm chung mét b¶ng ®iÒu tra ( theo c¸c cét môc trong sgk ) - Cuèi b¶ng ®iÒu tra cÇn rót ra nh÷ng tõ ng÷ kh«ng trïng khíp víi tõ ng÷ toµn d©n STT 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.. Tõ ng÷ toµn d©n. cha mÑ «ng néi Bµ néi «ng ngo¹i Bµ ngo¹i Bác .... Từ ngữ đợc dùng ở địa phơng em Vá, ba, bố... Mí, má, mẹ,... «ng néi Bµ néi «ng ngo¹i Bµ ngo¹i ... .... - §¹i diÖn c¸c tæ tr×nh bµy kÕt qu¶ ®iÒu tra, su tÇm. - Gv nhËn xÐt bµi lµm cña c¸c tæ..

(83) * Bài tập 2: Su tầm một số từ ngữ chỉ quan hệ ruột thịt, thân thích đợc dùng ở địa phơng khác: - Miền Bắc: + Cha: thầy + mẹ : u, bầm,... + bác: bá ... - Nam Bộ: + Cha: ba, tía + Mẹ : má + Anh cả: anh hai ... * Bài tập 3: Su tÇm mét sè bµi th¬, ca dao cã sö dông tõ ng÷ chØ quan hÖ ruét thÞt, th©n thÝch: - S¶y cha cßn chó, s¶y mÑ bó d×. - Chị ngã em nâng - Anh em như thể tay chân - Công cha như núi Thái Sơn Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra ... 4. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: 3’ - Học bài, tiếp tục tìm hiểu về từ ngữ địa phơng . - ChuÈn bÞ bài: Lập dàn ý cho bài văn tự sự..... Ngày soạn: 08/ 10 / 2014 Ngày dạy : 10 / 10 / 2014 Tiết 32 :. LẬP DÀN Ý CHO BÀI VĂN TỰ SỰ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM.

(84) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Cách lập dàn ý cho văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. 2. Kĩ năng: - Xây dựng bố cục, sắp xếp các ý cho bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Viết một bài văn tự sự có sử dụng các yếu tố miêu tả và biểu cảm có độ dài khoảng 810 câu. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi vận dụng. - Vận dụng tốt khi viết đoạn văn, bài văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Tác dụng của việc kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm trong văn bản tự sự? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu sự kết hợp các yếu tố kể, tả và biểu lộ tình cảm trong văn bản tự sự. 20’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò I- Dµn ý cña bµi v¨n tù sù: Hs đọc bài văn. Đọc ví dụ. 1- T×m hiÓu dµn ý cña - Bµi v¨n trªn cã thÓ chia lµm 3 phÇn më Lắng nghe bµi v¨n tù sù: bài, thân bài, kết bài. Hãy chỉ ra 3 phần đó Suy nghĩ, trả lời * Bµi v¨n: Mãn quµ sinh vµ nªu néi dung kh¸i qu¸t cña mçi phÇn? nhËt. a- Bè côc: 3 phÇn - LÇn lît t×m vµ chØ ra c¸c yÕu tè sau: - Më bµi (tõ ®Çu -> la liÖt + TruyÖn kÓ vÒ viÖc g×? Ai lµ ngêi kÓ - Nhận xét. trªn bµn): KÓ vµ t¶ l¹i chuyÖn, ë ng«i thø mÊy? Suy nghĩ, quang c¶nh chung cña + C©u chuyÖn x¶y ra ë ®©u? Vµo lóc nµo? trả lời khái quát. buæi sinh nhËt. - Th©n bµi (tiÕp -> chØ Trong hoµn c¶nh nµo? gËt ®Çu kh«ng nãi): KÓ vÒ mãn quµ sinh nhËt + C©u chuyÖn x¶y ra víi ai? Cã nh÷ng Ghi bài độc đáo của Trinh. nh©n vËt nµo? Ai lµ nh©n vËt chÝnh? TÝnh c¸ch cña mçi nh©n vËt ra sao? Trả lời, nhận xét. - KB (cßn l¹i): C¶m nghÜ cña nh©n vËt “t«i” vÒ + C©u chuyÖn diÔn ra nh thÕ nµo? (Më ®Çu mãn quµ sinh nhËt cña nêu vấn đề gì? Đỉnh điểm câu chuyện ở Trinh. đâu? Kết thúc ở chỗ nào? Điều gì đã tạo b- C¸c yÕu tè trong bµi nªn sù bÊt ngê?) Khái quát. v¨n: C©u chuyÖn x¶y ra t¹i nhµ Trang, trong Ghi bài. - TruyÖn kÓ vÒ mãn quµ buæi sinh nhËt cña nh©n vËt “t«i”. Vµo sinh nhật đặc biệt của buæi s¸ng. Trong hoµn c¶nh ngµy sinh nhËt ngêi b¹n th©n. của Trang có các bạn đến chúc mừng. KÓ ë ng«i thø nhÊt (t«i - C©u chuyÖn x¶y ra víi Trang. Cã nh©n Trang). vËt Trang - ngêi kÓ chuyÖn vµ Trinh-b¹n - DiÔn biÕn cña c©u th©n cña Trang, cïng c¸c b¹n. Nh©n vËt.

(85) chÝnh lµ Trang, Trinh. TÝnh c¸ch cña Trinh thì hiền lành, kín đáo, sâu sắc và chân thµnh; cßn Trang th× hån nhiªn, v« t. - DiÔn biÕn cña c©u chuyÖn: + Mở đầu: Buổi sinh nhật vui vẻ đã sắp đến hồi kết, Trang sốt ruột vì ngời bạn thân nhất cha đến. + Đỉnh điểm: Trinh đến mang theo món quà độc đáo: 1 chùm ổi đợc Trinh chăm sóc từ khi còn là những nụ hoa. Điều đó đã giải toả đợc những băn khoăn của Trang. + KÕt thóc: C¶m nghÜ cña Trang vÒ mãn quà độc đáo. + Các yếu tố miêu tả, biểu cảm đợc kết hîp vµ thÓ hiÖn ë nh÷ng chç nµo trong truyÖn? Nªu t¸c dông cña nh÷ng yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m nµy? ->T¸c dông: miªu t¶ tØ mØ diÔn biÕn cña buổi sinh nhật giúp cho ngời đọc có thể h×nh dung ra kh«ng khÝ cña buæi sinh nhËt và cảm nhận đợc tình bạn thắm thiết giữa Trang vµ Trinh.. chuyÖn:. Trả lời.. -> T¸c dông: béc lé t×nh c¶m b¹n bÌ ch©n thành và sâu sắc giúp cho ngời đọc hiểu r»ng tÆng c¸i g× kh«ng quý b»ng tÆng nh thÕ nµo. - Những nội dung trên (câu b) đợc tác giả kÓ theo thø tù nµo? (TuÇn tù theo thêi gian trớc - sau hay có gì đảo ngợc, từ hiện tại nhí vÒ qu¸ khø...) Tr×nh tù: kÓ theo thø tù thêi gian tríc - sau, nhng có chỗ đảo ngợc thời gian từ hiện tại nhí vÒ qu¸ khø råi l¹i trë vÒ hiÖn t¹i khiÕn cho c©u chuyÖn kÓ thªm thó vÞ, hÊp dÉn lµm cho mãn quµ sinh nhËt cña Trinh cµng cã thªm ý nghÜa. - Tõ viÖc t×m hiÓu bµi v¨n trªn, ta cã thÓ rót ra c¸ch x©y dùng dµn ý 1 bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m nh sau: Hs đọc dàn ý bài văn tự sự sgk. Häc sinh rót ra nhËn xÐt vÒ bè côc vµ dµn ý bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m Học sinh đọc ghi nhớ. - C¸c yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m: + Miªu t¶: suèt c¶ buæi s¸ng, nhµ t«i tÊp nËp kÎ ra, ngêi vµo... c¸c b¹n ngåi chËt c¶ nhµ... nh×n thÊy Trinh ®ang t¬i cêi... Trinh lom khom... Trinh vÉn lÆng lÏ cêi, chØ gËt ®Çu kh«ng nãi. + BiÓu c¶m: t«i vÉn cø bån chån kh«ng yªn... b¾t ®Çu lo... tñi th©n vµ giËn Trinh... giËn m×nh qu¸... t«i run run... C¶m ¬n Trinh qu¸... quÝ gi¸ lµm sao... c- Tr×nh tù: kÓ theo thø tù thêi gian tríc - sau,. 2. Dµn ý mét bµi v¨n tù sù: *Ghi nhí- SGK.T95. - Khái quát kiến thức..

(86) Đọc ghi SGK. Hoạt động 3. Luyện tập: 16’ Hoạt động Hoạt động của thầy của trò Giáo viên hướng dẫn học sinh làm bài tập. Thảo luận Bài 1: - Tõ v¨n b¶n C« bÐ b¸n nhóm. diªm, h·y lËp ra mét Trả lời, dµn ý c¬ b¶n theo gîi ý - Nhận xét. sau: + Më bµi: Giíi thiÖu Ghi bài ai? Trong hoµn c¶nh nµo? + Th©n bµi: Nªu c¸c sù viÖc chÝnh x¶y ra víi nh©n vËt theo tr×nh tù thêi gian? - ChØ ra c¸c yÕu tè miêu tả và biểu cảm đợc sử dụng trong đó? - KÕt bµi: KÕt côc sè phËn cña nh©n vËt nh thÕ nµo? Vµ c¶m nghÜ cña ngêi kÓ ra sao? Häc sinh h·y lùa chän Trả lời, bổ nh©n vËt sù viÖc, ng«i sung. kÓ - Nhận xét. Gi¸o viªn: Gîi ý häc Ghi bài sinh lËp dµn ý dùa vµo dµn ý chung .. nhớ-. Nội dung cần đạt. II. Luyện tập: Bài tập 1 : SGK T95. a- Mở bài: Giới thiệu quang cảnh đêm giao thừa vµ gia c¶nh cña c« bÐ b¸n diªm. b- Th©n bµi: - Lúc đầu: Do không bán đợc diêm nên em không dám về nhà vì sợ bố đánh. Em tìm 1 góc tờng ngồi tránh rét. - Sau đó: Em đành liều quẹt các que diêm để sởi cho Êm. Mçi lÇn quÑt diªm (4 lÇn), em l¹i thÊy hiện lên 1 viễn cảnh ấm áp và đẹp đẽ; nhng khi diªm vôt t¾t lµ lóc em trë l¹i víi hiÖn t¹i ®au buån. - Cuèi cïng: Em quÑt tÊt c¶ nh÷ng que diªm cßn lại để níu kéo bà em ở lại -> Các yếu tố miêu tả và biểu cảm đợc đan xen vào trong quá trình kể chuyện, đặc biệt là cứ sau mçi lÇn em bÐ quÑt diªm th× c¶nh méng tëng cũng nh cảnh thực sau khi diêm tắt đợc tác giả miêu tả rất sinh động. Kèm theo đó là những suy nghÜ vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt. c- Kết bài: Kết cục em bé bán diêm đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa. Mọi ngời không thấy đợc điều kì diệu mà em đã thấy. Bµi tËp 2: SGK T95. Lập dàn ý cho đề bài H·y kÓ vÒ mét kû niÖm víi ngêi b¹n tuæi th¬ khiến em xúc động nhớ mãi. 1. Më bµi: - Giíi thiÖu b¹n m×nh lµ ai? Hoạt động Kỷ niệm khiến mình xúc động là gì? 2. Th©n bµi nhóm. Học sinh tự Tập trung kể về kỉ niệm xúc động ấy: - X¶y ra ë ®©u, lóc nµo, víi ai? lËp dµn ý - ChuyÖn x¶y ra nh thÕ nµo? (Më ®Çu, diÔn biÕn, kÕt qu¶) - Điều gì khiến em xúc động? Xúc động nh thế nào (miêu tả các biểu hiện) 3. KÕt bµi Em có suy nghĩ gì về kỉ niệm đó.. Hoạt động 4. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Tác dụng của việc sử dụng kết hợp Ghi nhớ kiến thức. các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong VBTS? Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’. Nội dung cần đạt.

(87) Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Hai cây phong.. Hoạt động của Nội dung cần đạt trò Lắng nghe Lập dàn ý cho một bài văn tự sự. Ở mỗi phần của bài làm văn tự sự. tìm yếu tố miêu tả và biểu cảm có thể kết hợp.. Ngày soạn: 13 / 10 / 2014 Ngày dạy : 15 / 10 / 2014 Tiết 33,34 - Văn bản:. HAI CÂY PHONG (Trích Người thầy đầu tiên) _Ai- ma- tốp_ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Vẻ đẹp và ý nghĩa hình ảnh hai cây phong trong đoạn trích. - Sự gắn bó của người hoạ sĩ với quê hương, với thiên nhiên và lòng biết ơn người thầy Đuy-sen. - Cách xây dựng mạch kể, cách miêu tả giàu hình ảnh và lời văn giàu cảm xúc. 2. Kĩ năng: - Đọc - hiểu một văn bản có giá trị văn chương, phát hiện, phân tích những đặc sắc về nghệ thuật miêu tả, biểu cảm trong một đoạn trích tự sự. - Cảm thụ vẻ đẹp sinh động, giàu sức biểu cảm của các hình ảnh trong đoạn trích. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi cách xây dựng nhân vật, nghệ thuật kể chuyện, miêu tả, biểu cảm..

(88) II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Ý nghĩa của văn bản “Chiếc lá cuối cùng”? Phát biểu cảm nghĩ của em về nhân vật Giôn-xi? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động Nội dung cần Hoạt động của thầy của trò đạt §èi víi mçi con ngêi ViÖt Nam, kÝ øc tuæi th¬ thêng g¾n Lắng nghe, liền với những cây đa, bến nớc, sân đình. ở những làng quª xa mê trong kh«ng gian vµ thêi gian th¨m th¼m: c©y cảm nhận đã cũ, bến đò xa, nhặt lá bàng mỗi buổi chiều đông. Còn đối với nhân vật hoạ sĩ trong truyện vừa Ngời thầy đầu tiªn cña nhµ v¨n Ai-ma-tèp lµ nhí tíi lµng quª. Mçi lÇn về thăm quê ông không thể không đến thăm hai cây phong trên đỉnh đồi đầu làng. Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Tác giả, tác phẩm: H- Dùa vµo chó thÝch*, em h·y nªu một Đọc bài. 1. Tác giả: vµi nÐt vÒ t¸c gi¶? - Ai-ma-tốp (1928-2008). - Gv: ông xuất thân trong 1 gia đình viên chøc. 1953 tèt nghiÖp §H n«ng nghiÖp, Suy nghĩ, - Là nhà văn Cư-rơ-gư-xtan, mÊy n¨m sau, «ng häc tiÕp vÒ v¨n häc råi trả lời trước đây là một nước thuộc chuyển sang hoạt động báo chí và viết văn. Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Ghi bài Xô viết. - Các tác phẩm quen thuộc: - Em h·y nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch? Cây phong non trùm khăn đỏ, - Hs đọc phần tóm tắt truyện ngời thầy đầu người thầy đầu tiên. tiªn (sgk-99 ). Trả lời, bổ 2. Tác phẩm: sung. - Vị trí: §o¹n trÝch là phần - Hd đọc: giọng chậm rãi, cảm xỳc, gợi đầu truyện Người thầy đầu nhí nhung vµ suy nghÜ cña ngêi kÓ chuyện. Phân biệt giọng đọc của ngôi kể: tiên. t«i- chóng t«i vµ ®iÓm nh×n nghÖ thuËt. - Đọc văn - Đọc – chú thích - Gi¶i thÝch tõ khã: Phong: Cây thân to cao - ôn đới bản H¶i ®¨ng: §Ìn biÓn - Nhận xét. N«ng trang: h×nh thøc s¶n xuÊt trång trät… H. Ta cã thÓ chia ®o¹n trÝch thµnh mÊy phần, mỗi phần từ đâu đến đâu, ý của từng phÇn? Bè côc ®o¹n trÝch? (4 phÇn) P1: Tõ ®Çu - “phÝa t©y”: Giíi thiÖu chung - Bố cục: phần. vÒ vÞ trÝ lµng quª cña nh©n vËt “t«i”.

(89) P2: TiÕp - “g¬ng thÇn xanh”: Nhí l¹i h×nh ¶nh 2 c©y Phong ë ®Çu lµng vµ c¶m xóc t©m tr¹ng cña “t«i” mçi khi vÒ th¨m lµng, th¨m c©y. P3: TiÕp - “biªng biÕc kia”: C¶m xóc vµ t©m tr¹ng cña nh©n vËt “t«i” víi tuæi th¬ vµ lò b¹n bÌ. P4: Cßn l¹i: Nh©n vËt “t«i” nhí tíi ngêi trång 2 c©y Phong g¾n liÒn víi trêng §uy Sen. H. Ngôi kể? - Hai mạch kể lồng ghép – sống động thân mật gần gũi ấm áp đáng tin cậy chầm chËm. H. Phương thức biểu đạt?. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. Ghi bài. * Ng«i kÓ - Chóng t«i, t«i,hiÖn t¹i Chóng t«i, qu¸ khø - Phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 50’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản:. H. Hai cây Phong đợc giới thiệu qua nh÷ng chi tiÕt nµo? + Giữa một ngọn đồi, có 2 cây phong lớn hiÖn ra tríc m¾t nh nh÷ng ngän H¶i Đăng đặt trên núi. H- T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt gì để giới thiệu 2 cây Phong? Tác dụng? + NghÖ thuËt so s¸nh (2 c©y phong = những ngọn Hải Đăng)  khẳng định vai trò không thể thiếu của chúng đối với nh÷ng ngêi ®i xa lµng (nh 1 tÝn hiÖu dÉn đờng) thể hiện niềm tự hào của dân làng Ku-ku-rªu vÒ hai c©y phong. H. Cách miêu tả 2 cây Phong có gì đặc s¾c? + Miêu tả đặc điểm 2 cây Phong qua tiÕng nãi riªng vµ t©m hån riªng cña chóng kÕt hîp víi c¸c h×nh ¶nh so s¸nh (tiÕng th× thÇm thiÕt tha… chóng rõng rùc). Điều đó cho ta thấy tài nghệ gì của tác gi¶? Năng lực cảm nhận tinh tế (cảm giác đợc sống của những vật vô tri, vô giác) + TrÝ tëng tîng m·nh liÖt cña t¸c gi¶. Trả lời. 1. H×nh ¶nh hai c©y phong. Ghi bài Trả lời, bổ - Lµ tÝn hiÖu cña lµng g¾n bã sung. gÇn gòi víi con ngêi - Nhận xét.. Suy nghĩ, - Cã sù sèng riªng - Cã sù sèng trả lời riªng Ghi bài.

(90) - §o¹n v¨n bän trẻ lµng trÌo lªn hai c©y phong để từ đó khám phá thảo nguyên mªnh m«ng phÝa sau lµng cã ý nghÜa g×? Điều đó cho ta thấy tài nghệ gì của tác gi¶? + Hai c©y phong lµ n¬i héi tô cña niÒm vui tuæi th¬ n¬i g¾n bã chan hoà, th©n ¸i. + Lµ n¬i tiÕp søc cho tuæi trÎ kh¸m ph¸ thÕ giíi H. ở cuối văn bản, hai cây phong đợc nh¾c tíi víi 1 ®iÒu bÝ Èn: Ngêi v« danh nào đã trồng nó với những ớc mơ, hy väng g×? Chi tiÕt nµy cho ta biÕt thªm ®iÒu g× vÒ hai c©y phong? + §Þa vÞ cao c¶ cña hai c©y phong (v× nã g¾n liÒn víi ngêi trång nã lµ thÇy §uySen cã tÊm lßng cao c¶, lµ ©n nh©n cña lµng Ku-ku-rªu)  Hai c©y phong lµ chøng nh©n lÞch sö cña trêng §uy-sen. H- Liên kết các biểu hiện đó, ta sẽ có 1 h×nh dung nh thÕ nµo vÒ hai c©y Phong trong v¨n b¶n nµy? H- H×nh ¶nh 2 c©y phong trong VB nµy gîi cho em nhí g× vÒ tuæi th¬ n¬i lµng quª m×nh. Hai c©y phong lµ chøng nh©n lÞch sö cña trêng §uy sen. - Liên kết các biểu hiện đó, ta sẽ có 1 h×nh dung nh thÕ nµo vÒ hai c©y Phong trong v¨n b¶n nµy? - H×nh ¶nh hai c©y phong trong VB nµy gîi cho em nhí g× vÒ tuæi th¬ n¬i lµng quª m×nh.. Trả lời, bổ sung. Ghi bài. - Lµ n¬i héi tô cña tuæi th¬ vµ më réng ch©n trêi hiÓu biết cña lò trÎ trong lµng.. Ghi bài. - Nã lµ n¬i kh¾c ghi biÕn cè cña làng đó là trờng Đuy - Sen. Nó lµ n¬i kh¾c ghi biÕn cè cña lµng đó là trờng Đuy - Sen.. Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. * Chuyển tiết 2: 1’. - Theo dõi mạch truyện đợc kể từ nhân vật “t«i” h·y cho biÕt Ên tîng næi bËt cña “t«i” trong lÇn vÒ quª lµ g×? + Hai c©y Phong lu«n hiÖn ra tríc m¾t hÖt nh những ngọn đèn Hải Đăng trên núi. - Do ®©u nh©n vËt “t«i” l¹i cã Ên tîng nµy? + Sự tồn tại của 2 cây phong to lớn trên đỉnh đồi phía trớc làng. + Nhân vật “tôi” có tình cảm yêu quý đặc biệt đối với 2 cây Phong. + Nh©n vËt “t«i” lµ ho¹ sÜ cã trÝ tëng tîng. Theo VB Trả lời. dõi 2. H×nh ¶nh con ngêi:. Trả lời, bổ sung..

(91) m·nh liÖt - Đoạn văn “mỗi lần về quê tôi đều coi bổn phËn ®Çu tiªn lµ tõ xa ®a m¾t… lóc nµo còng nhìn rõ” Theo em nhân vật đã bộc lộ tình cảm gì đối với 2 cây Phong? + GÇn gòi, yªu quý. + C¶m nhËn 2 c©y Phong nh ngêi th©n yªu + Mét nhu cÇu t¸c gi¶ kh«ng thÓ thiÕu. - Em hiÓu g× vÒ tr¹ng th¸i, t©m hån cña ngêi kÓ chuyÖn xng “t«i” trong ®o¹n v¨n biÓu c¶m sau “ta sắp đợc thấy chúng cha… say sa ngây ngÊt”. + Nhớ cây đắm say, mãnh liệt + Nh t©m hån nÆng lßng th¬ng nhí con ngêi. - Tại sao cảm xúc đó lại gắn liền với “một nỗi buån da diÕt” ë nh©n vËt “t«i”? + Hai c©y Phong lµ h×nh ¶nh trong s¸ng, t¬i đẹp, thân thuộc với tuổi thơ êm đềm của nhân vËt “t«i” n¬i lµng quª. + V× thÕ khi xa quª, mong trë vÒ quª sÏ n¶y sinh næi buån - §ã lµ nçi buån cña sù xa c¸ch những kỷ niệm tốt lành, đẹp đẽ (nh mảnh vỡ cña nh÷ng chiÕc g¬ng thÇn xanh). - ë ®o¹n v¨n miªu t¶ sù sèng cña 2 c©y Phong, nhân vật “tôi” nghe đợc “tiếng nói riêng, tâm hån riªng” chan chøa nh÷ng lêi ca ªm dÞu cña chúng? Điều đó cho ta thấy nhân vật “tôi” là ngêi nh thÕ nµo? + Cã trÝ tëng tîng m·nh liÖt. cã t©m hån nh¹y cảm.Nhất là tình yêu tha thiết, sâu nặng đối với 2 cây Phong cũng là đối với vẻ đẹp làng quª cña m×nh. - Cái điều nhân vật “tôi” cha hề nghĩ đến thời bé? Ai là ngời đã trồng hai cây Phong trên đời này? Ngời vô danh ấy đã ớc mơ điều gì? ấp ủ nh÷ng niÒm hy väng g×? Gîi cho ta hiÓu thªm ®iÒu g× vÒ nh©n vËt “t«i” hiÖn t¹i? + T×nh yªu quý 2 c©y Phong g¾n víi t×nh yªu quý ngời thầy giáo đã trồng 2 cây Phong ấy víi íc m¬ vµ hi väng vÒ sù trëng thµnh cña trÎ em lµng Ku-Ku-Rªu - ë ®©y t×nh yªu thiªn nhiªn më réng tíi t×nh yªu con ngêi. - Em đọc đợc những điều đáng quý nào trong t©m hån nh©n vËt “t«i” tõ tÊt c¶ nh÷ng biÓu hiện đó?- Em đọc đợc những điều đáng quý nµo trong t©m hån nh©n vËt “t«i” tõ tÊt c¶ những biểu hiện đó?. - Nhận xét.. -Nh©n vËt t«i cã t×nh c¶m Suy nghĩ, yêu quý đặc biệt với hai c©y phong. trả lời Ghi bài - Nh©n vËt t«i lµ ho¹ sÜ cã trÝ tëng tîng phong phó.. Trả lời, bổ sung. Ghi bài Nêu cảm nhận.. Hoạt động nhãm Trả lời. --> Hai c©y phong lµ h×nh ảnh trong sáng, tơi đẹp, th©n thuéc víi tuæi th¬ ªm đềm của nhân vật tôi nơi lµng quê.. -T×nh yªu T/n tha thiÕt s©u.

(92) nÆng, yªu con ngêi yªu lµng quª cu¶ m×nh. - Cã t©m hån trong s¸ng giàu cảm xúc cao đẹp mang b¶n s¾c quª h¬ng. Hoạt động 4. Khái quát kiến thức: 6’ Hoạt động Hoạt động của thầy của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: H. Nét đặc sắc nghệ thuật Suy nghĩ, 1. Nghệ thuật: Lựa chọn ngôi kể, người kể của văn bản? phát biểu. tạo nên hai mạch kể lồngghép độc đáo. Miêu H.Ý nghĩa của văn bản? tả bằng ngòi bút đậm chất hội hoạ, truyền sự - Hai cây phong là biểu Ghi bài. rung cảm đến người đọc. Nhiều liên tưởng, tượng của tình yêu quê tưởng tượng phong phú… hương sâu nặng gắn liền với những kỉ niện tuổi thơ đẹp đẽ của người hoạ sĩ làng Ku-ku-rêu. 2. Nội dung: HS đọc ghi nhớ * Ghi nhớ: SGK. Hoạt động 5: Luyện tập: 10’ Hoạt động Nội dung cần đạt của trò GV định hướng nội dung cho - Học thuộc. IV. Luyện tập: HS: Bài tập 1. - Trong VH tình yêu quê hơng đất nớc GV nhận xét đánh giá. biÓu hiÖn nh thÕ nµo? (c©y cèi, con Chän trong bµi 1 ®o¹n cã liªn Viết đoạn cã đờng, dßng s«ng, ngâ xãm…) quan đến 2 cây phong để học văn. thuéc lßng? - Qua bµi v¨n, em thÝch nhÊt Trình bày chi tiÕt kÓ vµ t¶ nµo vÒ 2 c©y phong? Hoạt động 6: Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Đọc Lắng nghe Đọc tác phẩm Người thầy diễn cảm đoạn trích. đầu tiên, học thuộc đoạn - Học kĩ nội dung. văn viết về hai cây phong. - Chuẩn bị: Viết bài TLV số 2. Hoạt động của thầy.

(93) Ngày soạn: 15/ 10 / 2014 Ngày dạy : 17/ 10 / 2014 Tiết 35,36:. VIẾT BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2 I. Mục tiêu: 1. Kiến thức: - HS biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m. 2. kĩ năng : - Rèn kĩ năng diễn đạt trình bày trình bày - BiÕt sö dông ®an xen c¸c yÕu tè: tù sù, miªu t¶ vµ biÓu c¶m. 3. Thái độ: có thái độ nghiêm túc khi viết bài. II. Chuẩn bị: 1. GV: Ra đề - Đáp án - Biểu điểm 2. HS: Học sinh xem kỹ đề văn, nắm vững lí thuyết để vận dụng viết bài. III. Tiến trình dạy học: 1. ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: Ghi đề: §Ò bài: Kể về mét lÇn m¾c lçi * Gi¸o viªn lu ý híng dÉn häc sinh - Kể về lần phạm lỗi với thầy cô giáo (bố mẹ): Đó là khi nào, ở đâu, em đã phạm lỗi gì, chuyện đó xảy ra nh thế nào? - Miªu t¶ sù viÖc x¶y ra, h×nh ¶nh thÇy c« gi¸o (bè mÑ) trong vµ sau khi em ph¹m lỗi (nét mặt, cử chỉ, lời nói, thái độ). - Nh÷ng t×nh c¶m vµ suy nghÜ cña em khi x¶y ra sù viÖc vµ sau khi x¶y ra sù viÖc (lo l¾ng, ©n hËn, buån phiÒn)… §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm 1. MB (1,5 điểm): Nêu đợc thời gian, địa điểm - lỗi vi phạm xảy ra nh thế nào? 2. TB (6 điểm): Miêu tả đợc sự việc xảy ra khuyết điểm từ đầu --- > kết thúc (có kÕt hîp t¶ + kÓ + biÓu c¶m…) 3. KB (1,5 điểm): Nêu đợc những tình cảm, suy nghĩ sau khi xảy ra sự việc. 4. Trình bày (1 điểm): Sạch đẹp, sạch sẽ, không sai lỗi chính tả, lập luận lôgíc, hîp lý..

(94) 4. Cñng cè: Gi¸o viªn nhËn xÐt giê lµm bµi. 5. DÆn dß: - Xem l¹i c¸ch lµm bµi, - Lµm dµn bµi vµo vë bµi tËp - Tự đánh giá kết quả bài làm - Tìm đọc các bài văn mẫu - ChuÈn bÞ tiÕt 37: Nói quá.. Ngày soạn: 20/ 10 / 2014 Ngày dạy : 22 / 10 / 2014 Tiết 37:. NÓI QUÁ I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức:.

(95) - Khái niệm nói quá. - Phạm vi sử dụng của biện pháp tu từ nói quá (chú ý cách sử dụng trong thành ngữ, ca dao..) - Tác dụng của biện pháp tu từ nói quá. 2. Kĩ năng: vận dụng hiểu biết về biện pháp nói quá trong văn học. 3. Thái độ: Có ý thức phê phán những lời nói khoác, nói sai sự thật. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là tình thái từ, cách sử dụng tình thái từ? Cho ví dụ? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu về nói quá và tác dụng của biện pháp nói quá. 20’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I- Nãi qu¸ vµ t¸c dông - Hs đọc ví dụ a (bảng phụ): cña nãi qu¸: Đọc ví dụ - Cã bao giê må h«i l¹i ra nh ma kh«ng? Vµ * VÝ dô: tõng giät må h«i r¬i xuèng cã thÓ t¹o thµnh a- Cày đồng đang buổi ©m thanh ng©n vang lóc to, lóc nhá nh tõ Suy nghĩ, trả ban tra, th¸nh thãt gîi ra kh«ng? lời, bổ sung. Må h«i th¸nh thãt nh m- Nãi må h«i th¸nh thãt nh ma ruéng cµy cã a ruéng cµy. đúng với thực tế không? - Vậy sự thật mà câu ca dao muốn diễn đạt là -> NhÊn m¹nh nçi vÊt v¶ g×? của công việc cày đồng. - Nhận xét. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch nãi nµy? - Mồ hôi chảy ra rất nhiều lại đợc diễn đạt b- §ªm th¸ng n¨m cha b»ng h×nh ¶nh må h«i th¸nh thãt nh ma nằm đã sáng, ruộng cày, nói nh vậy để nhằm mục đích gì? Ngµy th¸ng mêi cha cêi đã tối. - Hs đọc ví dụ b. - C©u tôc ng÷ nãi: §ªm th¸ng n¨m cha n»m đã sáng, Ngày tháng mời cha cời đã tối. Nói nh vậy đã đúng với sự thật cha? - §ªm th¸ng n¨m rÊt - VËy sù thËt ë ®©y lµ g×? ng¾n, - Em thÊy ®©y lµ c¸ch nãi ntn ? - Hs đọc ví dụ Ngày tháng mời rất ngắn. -> §©y lµ c¸ch nãi phãng b. - Để diễn đạt ý đêm tháng năm ngắn, ngày Suy nghĩ, trả đại tính chất của hiện tợng. tháng mời ngắn, tục ngữ đã dùng cách nói lời bằng hình ảnh: cha nằm đã sáng, cha cời đã tèi. §©y lµ 1 kinh nghiÖm trong d©n gian. Ngời xa đã đúc kết kinh nghiệm này và Ghi bài truyền lại cho con cháu để nhằm mục đích g×? (nh¾c nhë mäi ngêi ph¶i biÕt s¾p xÕp c«ng viÖc trong tõng ngµy cho phï hîp víi thêi gian tõng mïa) - Có ai tát đợc biển Đông không? Vậy ý mà c- ThuËn vî thuËn chång, câu tục ngữ muốn diễn đạt là gì? t¸t biÓn §«ng còng c¹n. - §©y lµ c¸ch nãi nh thÕ nµo? - Em hãy so sánh cách diễn đạt ở 2 cột: cách - Vî chång hoµ thuËn th× diễn đạt nào là cách nói hình ảnh, cách nói viÖc khã mÊy còng lµm.

(96) phóng đại và cách nói nào là cách nói bình thêng, kh«ng cã h×nh ¶nh? C¸ch nãi ë cét a cã t¸c dông g×? - Gv: Cột A là cách biểu đạt bằng phóng đại sự thật với mục đích làm cho ngời ta hiểu rõ hơn sự thật. Cách biểu đạt ở 2 câu tục ngữ và ë c©u ca dao trªn chÝnh lµ biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸. - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nãi qu¸ vµ nãi qu¸ cã t¸c dông g×? Gi¸o viªn: VÝ dô Chỉ cần 1 phút là tớ giải đợc 5 bài toán này -> cã ph¶i nãi qu¸ kh«ng? Gi¸o viªn: C¸ch nãi kho¸c kh«ng ph¶i nãi qu¸, (kh«ng t¨ng søc biÓu c¶m g©y Ên tîng) Yªu cÇu häc sinh T×m biÖn ph¸p nãi qu¸? Gi¶i thÝch ý nghÜa t¸c dông? Gọi Hs đọc “ghi nhớ”.. đợc. -> §©y lµ c¸ch nãi cêng điệu, phóng đại qui mô, tÝnh chÊt cña sù viÖc. - Hs đọc ví dụ -> Nhấn mạnh, gây ấn tc. îng, t¨ng søc biÓu c¶m. Suy nghĩ, trả lời Ghi bài * Ghi nhí: sgk. Hs đọc ghi nhí. Hoạt động 3.- Luyện tập: 15’ Hoạt động của Hoạt động thầy của trò GV hướng dẫn học sinh làm các bài tập. H. Y/c bài tập? Gi¸o viªn chia nhãm yªu cÇu 1 nhãm lµm 1 vÝ dô. - §iÒn tõ ng÷ vµo chç trèng Yªu cÇu häc sinh đặt câu. Nội dung cần đạt. III. LuyÖn tËp: HS đọc bài Bµi tËp 1: a, Có sức ngời sỏi đá cũng thành cơm tập. -> thành quả lao động gian khổ, vất vả nhọc nhằn thể hiện niềm tin vào bàn tay lao động. Lắng nghe. b, đi lên đến tận trời: Vết thơng chẳng có ý nghĩa gì, kh«ng bËn t©m c, ThÐt ra löa Trả lời, bổ Quyền sinh, quyền sát đối với ngời khác. sung. - Nhận xét. Bµi tËp 2: Ghi bài - ở nơi chó ăn đá, gà ăn sỏi- Ai ai cũng bầm gan tÝm ruét Trả lời, bổ - Tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da - Nã në tõng khóc ruét sung. - V¾t ch©n lªn cæ mµ ch¹y Bµi tËp 3: Ghi bài - Nàng có vẻ đẹp nghiêng nớc, nghêng thành. - C«ng viÖc dêi non lÊp biÓn Êy lµ cña tÊt c¶ chóng ta - lớp thanh niên của đất nớc. - Những chiến sĩ mình đồng da sắt… Hoạt động - Mình nghĩ nát óc mà vẫn cha giải đợc bài toán này. nhóm. Bµi tËp 4:.

(97) T×m thµnh ng÷. Yªu cÇu häc sinh viÕt ®o¹n v¨n vÒ chủ đề học sinh có biÖn ph¸p nãi qu¸. Gîi ý: NghÜ n¸t ãc. Giỏi nh thần đồng. Nở tõng khóc ruét - Gîi ý: C¸c em cã thÓ dïng c¸c thµnh ng÷ cã dïng biÖn ph¸p nãi qu¸ võa tìm đợc ở bài 4 để t¹o v¨n b¶n. - Gv: Muèn ph©n biệt đợc nói quá với nãi kho¸c th× ph¶i có ví dụ để so sánh vµ ph©n tÝch.. - Em nµo biÕt truyÖn cêi “Con r¾n vu«ng”? Anh chµng kÓ chuyÖn con r¾n vu«ng lµ ngêi nh thÕ nµo? (lµ ngêi nãi kho¸c). Em h·y kÓ l¹i truyÖn nµy cho c¶ líp cïng nghe? - Qua c©u chuyªn b¹n võa kÓ, em hiÓu nãi kho¸c lµ nãi nh thÕ nµo? - Còn nói quá để nhằm mục đích gì?. Ng¸y nh sÊm Ch¹y nh vÞt Tr¬n nh mì Nhanh nh c¾t KhoÎ nh voi ¨n nh….. Bµi tËp 5: - Giê luyÖn tËp c« gi¸o ra mét bµi to¸n khã. C¶ líp vß ®Çu bøt tai suy nghÜ mµ ch¼ng ra. Bçng th»ng Nam xung phong lªn b¶ng. Nã lµm nhanh nh chíp đợc cô thởng điểm 10. Cái thằng thế mà khá. Thật kh«ng ngê - B¹n T líp t«i lµ mét th»ng hÒ, b¹n rÊt hay pha trß cho cả lớp cùng vui. Bạn thờng có những hành động vµ lêi nãi khiÕn cho c¶ líp nhiÒu phen cêi vì c¶ bông. Bµi tËp 6 (T.103 ):. Th¶o luËn ë líp: Ph©n biÖt biÖn ph¸p tu tõ nãi qu¸ víi nãi kho¸c?. - Nãi kho¸c: lµ nãi nh÷ng ®iÒu qu¸ xa sù thËt, qu¸ xa những gì mà mình đã làm hoặc đã thấy, nó không giúp cho ngời ta hiểu đúng sự thật. - Nói quá: thì bao giờ cũng hớng tới mục đích làm cho ngêi ta hiÓu râ b¶n chÊt sù vËt, hiÖn tîng.. Hoạt động 4. Củng cố: 3’ - Gv: Qua bài học hôm nay, chúng ta phải biết tích luỹ vốn từ, hiểu đợc ý nghĩa các thành ngữ nói quá để biết cách vận dụng trong lời ăn tiếng nói hàng ngày, cũng nh trong viÕt v¨n sao cho phï hîp vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe Sưu tầm thơ văn, thành - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. ngữ, tục ngữ, ca dao có - Chuẩn bị bài: Ôn tập truyện kí Việt Nam. sử dụng biện pháp nói quá..

(98) Ngày soạn: 20 / 10 / 2014 Ngày dạy : 22 / 10 / 2014 Tiết 38:. ÔN TẬP TRUYỆN KÍ VIỆT NAM. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Sự giống và khác nhau cơ bản của các truyện kí đã học về các phương diện thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung, nghệ thuật. - Những nết độc đáo về nội dung và nghệ thuật của từng văn bản. - Đặc điểm của từng nhân vật trong các tác phẩm truyện. 2. Kĩ năng: - Khái quát, hệ thống hoá và nhận xét về tác phẩm văn học trên một số phương diện cụ thể. - Cảm thụ nét riêng, độc đáo của tác phẩm văn học. 3. Thái độ: Có ý thức yêu mến văn học. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ Kiểm tra sự chuẩn bị bài của Hs. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’.

(99) Hoạt động 2. Tìm hiểu bài: 35’ Câu 1: Bảng thống kê những văn bản truyện kí Việt nam: TT. Tªn v¨n b¶n. Tªn t¸c gi¶. 1. T«i ®i häc. Thanh TÞnh (19111988). 2. Trong lßng mÑ (trÝch “nh÷ng ngµy th¬ Êu”). Nguyªn Hång (19181982). 3. 4. Tøc níc Ng« TÊt Tè vì bê (trÝch ch(1892¬g 13 T/p 1954) T¾t §Ìn). L·o H¹c (trÝch “L·o H¹c”). Nam Cao (19151951). ThÕ lo¹i. PT biÓu đạt. Néi dung. - Nh÷ng kû niÖm t¶ trong s¸ng vÒ TruyÖn Miªu + biểu ngày đầu đợc ng¾n cảm đến trờng đi học - Nỗi cay đắng, tïi nôc vµ t/y mÑ m·nh liÖt cña bÐ Håi ký Hång khi xa mÑ và khi đợc nằm trong lßng mÑ Bé mÆt tµn b¹o của chế độ PK vµ t×nh c¶nh khæ cu¶ Tù sù khèn ngêi n«ng d©n, + miªu TiÓu sèng tiÒm t¶ + søc thuyÕt tµng ngêi biÓu phô n÷cña n«ng c¶m nghÌo trong d©n XH cò, t×nh c¶m nhân đạo của nhµ v¨n - Cuéc sèng kh«n cïng, nh©n c¸ch cao quý nh©n vËt Tù sù cña L·o H¹c - sè TruyÖn +t¶miªu ®au th¬ng + ph¹n ng¾n vµ phÈm BiÓu trong s¸ng chÊt cña c¶m ngêi n«ng d©n niÒm th¬ng c¶m của tác giả đối víi hä. Tù sù + Miªu t¶ + BiÓu c¶m. NghÖ thuËt - Nh÷ng h×nh ¶nh so s¸nh míi mÎ, gîi c¶m - KÓ chuyÖn + miªu t¶ + biÓu c¶m - Miªu t¶ c¶m xóc, t©m tr¹ng nång nµn, m·nh liÖt - Sö dông c¸c h×nh ¶nh so s¸nh liªn tëng - Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt th«ng qua cö chØ, lêi nãi, hµnh động. - Biện pháp tơng phản đối lập. - Kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt b»ng chi tiÕt ngo¹i h×nh vµ t©m lÝ sinh động. - KÓ chuyÖn ng«i thø nhÊt, béc lé c¶m nghÜ.. Câu 2: So sánh để thấy sự giống nhau và khác nhau về nội dung t tởng của ba văn bản đã học trong bài 2, 3, 4? Gièng nhau: - Thể loại: Văn bản tự sự hiện đại. - Thời gian ra đời: Trớc cách mạng tháng 8 giai đoạn 1930-1945 - Đề tài chủ đề: Con ngời, đời sống đơng thời xã hội. Tác giả đi sâu miêu tả những số phËn con ngêi bÞ vïi dËp cùc khæ. - Giá trị tinh thần: chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thơng, trân trọng những tình cảm phẩm chất đẹp đẽ cao quí của con ngời. Tố cáo những gì xấu xa tàn ác. - Giá trị nghệ thuật: Bút pháp chân thực hiện thực gần gũi đời sống, ngôn ngữ giản dị; kÓ chuyÖn miªu t¶ ngêi, t¶ t©m lÝ cô thÓ hÊp dÉn. * Đó là đặc điểm văn xuôi hiện thực Việt Nam trớc cách mạng tháng 8, khởi nguồn từ nh÷ng n¨m 20 - ph¸t triÓn m¹nh mÏ n¨m 30 - 40..

(100) §em l¹i nh÷ng tªn tuæi nhµ v¨n vµ t¸c phÈm kiÖt xuÊt: Ph¹m Duy Tèn, NguyÔn C«ng Hoan, Ng« TÊt Tè, Vò Träng Phông… - Văn học hiện thực phê phán đóng góp đáng kể vào quá trình hiện đại hoá văn học Việt Nam về nhiều mặt đề tài, chủ đề, thể loại xây dựng nhân vật. Kh¸c nhau: Yªu cÇu häc sinh lËp b¶ng so s¸nh. Tªn v¨n b¶n Trong lßng mÑ (TrÝch tù thuËt – håi kÝ nh÷ng ngµy th¬ Êu. thøc ThÓ lo¹i Ph¬ng Néi dung chñ yÕu §Æc ®iÓm nghÖ thuËt biểu đạt Tù sù xen Håi kÝ lÉn tr÷ t×nh Nçi ®au cña chó bÐ V¨n håi kÝ ch©n thùc tr÷ (§o¹n Hång må c«i vµ t×nh t×nh thiÕt tha trÝch) yªu th¬ng mÑ cña bÐ. Tù sù. Tøc níc vì bê L·o H¹c trÝch TruyÖn TruyÖn ng¾n ng¾n. - Phê phán chế độ tàn ¸c bÊt nh©n ca ngîi vÎ đẹp tâm hồn, sức sèng tiÒm tµng cña ngêi phô n÷ Tù sù xen Sè phËn bi th¶m cña lÉn tr÷ t×nh ngêi n«ng d©n cïng khæ vµ nh©n phÈm cao quÝ cña hä. Kh¾c ho¹ nh©n vËt vµ miªu t¶ hiÖn thùc mét c¸ch sinh động chân thực Nhân vật đợc đào sâu tâm lÝ c¸ch kÓ chuyÖn tù nhiªn võa linh ho¹t võa ®Ëm chÊt triÕt lÝ tr÷ t×nh. C©u 3: Trong c¸c v¨n b¶n 2, 3, 4 (Trong lßng mÑ, Tøc níc vì bê, L·o H¹c). Em thÝch nhÊt nh©n vËt nµo, ®o¹n v¨n nµo, v× sao? - Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi theo dµn ý: 1. §ã lµ ®o¹n v¨n (nh©n vËt) …trong v¨n b¶n…cña t¸c gi¶…. 2. LÝ do yªu thÝch a. VÒ néi dung tinh thÇn ? b. VÒ h×nh thøc nghÖ thuËt? c. V× lÝ do kh¸c ? Học sinh dựa vào đoạn văn đã chuẩn bị ở nhà - trình bày Gi¸o viªn cho häc sinh nhËn xÐt kh¸i qu¸t l¹i. - Nv chÞ DËu (Tøc níc vì bê): Em rÊt c¶m th«ng cho hoµn c¶nh cña chÞ, kh©m phôc sù vïng lªn ph¶n kh¸ng l¹i ¸p bøc bÊt c«ng cña chÞ. - §o¹n v¨n L·o H¹c kÓ chuyÖn b¸n cËu vµng víi «ng gi¸o: Th¬ng cho hoµn c¶nh cña lão Hạc, kính trọng lão - một con ngời nhân hậu, cảm động trớc tình cảm của lão đối víi cËu vµng. - Đoạn văn Bé Hồng gặp mẹ và đợc ngồi trong lòng mẹ: Bé Hồng đợc sống lại những gi©y phót sung síng, h¹nh phóc khi ë trong lßng mÑ. Hoạt động 3. Củng cố: 3’ - GV hệ thống hoá kiến thức bài học. - Phân tích lời văn tự sự giàu cảm xúc ở một văn bản truyện kí đã học. Hoạt động 4. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Thông tin về ngày trái đất năm 2000. Ngày soạn: 22/ 10 / 2014 Ngày dạy : 24 / 10 / 2014 Tiết 39 - Văn bản:.

(101) THÔNG TIN VỀ NGÀY TRÁI ĐẤT NĂM 2000 I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Thấy được mói nguy hại đến môi trường sống và sức khoẻ của con người của thói quen dùng túi ni lông. - Tính khả thi trong đề xuất được tác giả trình bày. - Việc sử dunghj từ ngữ dễ hiểu, sự giải thích đơn giản mà sáng tỏ và bố cục chặt chẽ, hợp lí đã tạo nên tính thuyết phục của văn bản. 2. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh. - Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. 3. Thái độ: Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài. 2. Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Ý nghĩa của văn bản Hai cây phong? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác giả, tác phẩm: 15’ Hoạt động Hoạt động của thầy của trò Em hiÓu g× vÒ nguån gèc (xuÊt xø) cña b¶n th«ng tin nµy? - §©y cã ph¶i lµ v¨n b¶n nhËt dông kh«ng? V× sao? + Phải vì liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trờng 1 vấn đề liên quan đến sứ mệnh giữ gìn trái đất, ngôi nhà chung của chúng ta, phï hîp víi tÊt c¶ mäi ngêi mµ l¹i cã ý nghÜa rÊt to lín lµ “mét ngµy kh«ng sö dông bao b× ni l«ng” V¨n b¶n nµy cã thuéc kiÓu v¨n b¶n thuyÕt minh kh«ng? V× sao? + Vì nó biểu hiện vấn đề đang quan tâm tác hại của việc sử dụng bao ni lông và vấn đề bảo vệ trong sạch môi trờng trái đất là 1 vấn đề thời sự đang đặt ra trong XH tiêu dùng hiện đại. Nªu bè côc? 3 phÇn P1: Tõ ®Çu - “kh«ng sö dông bao ni l«ng”:. Nội dung cần đạt. I, T×m hiÓu t¸c phÈm: * Nguån gèc: Lµ v¨n b¶n đợc soạn thảo dựa trên bức Suy nghĩ, th«ng ®iÖp cña 13 c¬ quan nhµ níc phi chÝnh phñ ph¸t trả lời ®i nh©n ngµy ®Çu tiªn ViÖt Nam tham gia “ngµy tr¸i Ghi bài đất”. - Lµ VB thuyÕt minh mang tÝnh nhËt dông Trả lời, bổ sung. Đọc bài.. - Đọc văn. Bè côc: 3 phÇn.

(102) Sự ra đời của “ngày trái đất” P2: TiÕp - “m«i trêng”: T¸c h¹i cña viÖc sö dông bao ni l«ng P3: Còn lại - lời động viên kêu gọi mọi ngời.. bản - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. Ghi bài. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 20’ Hoạt động của thầy HS Theo dâi phÇn ®Çu cña VB - Những sự kiện nào đợc thông báo ở phÇn ®Çu v¨n b¶n? + Ngày 22/4 hàng năm đợc gọi là “ngày trái đất” mang chủ đề bảo vệ môi trờng + Cã 141 níc tham dù + N¨m 2000 ViÖt Nam tham gia víi chñ đề “1 ngày… ni lông” - V¨n b¶n nµy chñ yÕu nh»m TM cho sù kiÖn nµo? + Sù kiÖn “1 ngµy… ni l«ng” - H·y nhËn xÐt c¸ch tr×nh bµy c¸c sù kiÖn đó? + TM b»ng c¸c sè liÖu cô thÓ + §i tõ th«ng tin kh¸i qu¸t (réng) - cô thÓ (hÑp) - Lêi th«ng b¸o trùc tiÕp, ng¾n gãn, dÔ hiÖu, dÔ nhí. H. Từ đó em thu nhận đợc những nội dung quan trọng nào đợc nêu trong phần ®Çu v¨n b¶n? - Tác hại của việc sử dụng bao ni lông đợc nói đến ở phơng diện nào? Hai ph¬ng diÖn - Từ đó phơng diện gây hại nào đợc thuyÕt minh - tắc đờng ống dẫn nớc, tăng khả năng lụt léi, muçi ph¸t triÓn, l©y truyÒn dÞch bÖnh chÕt sinh vËt khi nuèt ph¶i. ¤ nhiÔm thùc phÈm, g©y t¸c h¹i cho n·o, nguyªn nh©n g©y ung th phæi. - Khí độc: ngất nôn ra máu, rối loạn chức n¨ng g©y ung th. - Hãy xác định rõ phơng pháp thuyết minh cña ®o¹n v¨n: KÕt hîp liÖt kª ph©n tÝch t¸c dông cña c¸ch thuyÕt minh nµy? (KÕ ho¹ch, thùc tiÔn thuyÕt phôc dÔ hiÓu, dÔ nhí) - Em cã suy nghÜ g× vÒ hiÓm ho¹ sö dông. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Th«ng tin vÒ “ngµy tr¸i đất”: - Ngày 22/4: Ngày trái đất Ghi bài với chủ đề bảo vệ môi trờng. - Cã 141 níc tham dù. Trả lời, bổ - N¨m 2000: ViÖt Nam tham gia với chủ đề “Một sung. ngµy kh«ng dïng bao ni l«ng”. - Nhận xét. Trả lời. * Thế giới quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trờng. ViÖt Nam b»ng hµnh động Mét ngµy kh«ng Suy nghĩ, trả dïng bao ni l«ng tá râ sù lời quan t©m chung nµy Ghi bài Thảo nhóm.. luận. 2. T¸c h¹i cña viÖc dïng Trả lời, bổ bao ni l«ng vµ nh÷ng biÖn sung.Ghi bài ph¸p h¹n chÕ sö dông chóng. Học sinh đọc 2 ®o¹n v¨n ®Çu - Vấn đề bao ni lông có thể g©y nguy h¹i víi m«i trêng bởi đặc tính không phân huû plaxtic..

(103) bao ni l«ng. Häc sinh: V« cïng … « nhiÔm g©y bÖnh chÕt ngêi … Häc sinh theo dâi phÇn 2 - C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao ni l«ng lµ g×? Theo em biÖn ph¸p nµo h÷u hiÖu nhÊt ? Theo dâi phÇn kÕt - Có hai kiến nghị đợc nếu: NhiÖm vô cña chóng ta Hành động Dùa vµo v¨n b¶n, h·y nªu néi dung hai kiÕn nghÞ nµy? - Tại sao nhiệm vụ đợc nêu trớc hành động nêu sau? Gi¸o viªn: C¸c c©u cÇu khiÕn cuèi v¨n b¶n cã ý nghÜa? - Em cã suy nghÜ g× vÒ hiÓm ho¹ sö dông bao ni l«ng häc sinh: V« cïng ….« nhiÔm g©y bÖnh chÕt ngêi… Häc sinh theo dâi phÇn 2 - C¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ t¸c h¹i cña bao ni l«ng lµ g× ? Theo em biÖn ph¸p nµo h÷u hiÖu nhÊt ? NhËn thøc cña em ? V¨n b¶n ®em l¹i cho em hiÓu biÕt g× vÒ viÖc mét ngµy kh«ng dïng…? - Em dự định làm gì để thông tin này đi vào đời sống biến thành hành động cụ thÓ . BiÖn ph¸p - H¹n chÕ tèi ®a sö dông…. - Th«ng b¸o cho mäi ngêi vÒ hiÓm ho¹ sö dông bao ni l«ng víi m«i trêng vµ søc khoÎ con ngêi Hoạt động 4. Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy H. Cảm nhận của em về văn bản?. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy GV định hướng nội dung cho HS: - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Nói giảm, nói tránh.. * BiÖn ph¸p: - H¹n chÕ tèi ®a sö dông… - Th«ng b¸o cho mäi ngêi hiÓu vÒ hiÓm ho¹ cña viÖc l¹m dông bao ni l«ng víi m«i trêng vµ søc khoÎ con ngêi.. 3. KiÕn nghÞ vÒ viÖc b¶o vÖ môi trờng trái đất bằng hành động một ngày kh«ng sö dông bao ni l«ng - Nhiệm vụ: Bảo vệ trái đất khái nguy c¬ « nhiÔm. - Hành động: Một ngày kh«ng dïng bao b× ni l«ng + NhÊn m¹nh nhiÖm vô to lín: H¹n chÕ dïng bao ni l«ng lµ c«ng viÖc tríc m¾t. * Ghi nhớ- SGK. Hoạt động của Nội dung cần đạt trò Suy nghĩ, phát Nhận thức về tác dụng biểu của một hành động nhỏ, có tính khả thi trong BVMT. Hoạt động của trò Lắng nghe. Nội dung cần đạt Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về tác hại việc dùng bao bì ni lông, rác thải sinh hoạt làm ô nhiễm môi trường..

(104) Ngày soạn: 22 / 10 / 2014 Ngày dạy : 24 / 10 / 2014 Tiết 40:. NÓI GIẢM NÓI TRÁNH I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Khái niệm nói giảm nói tránh. - Tác dụng của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh 2. Kĩ năng: Phân biệt nói giảm nói tránh với nói không đúng sự thật. - Sử dụng nói giảm nói tránh đúng lúc, đúng chỗ để tạo lời nói trang nhã, lịch sự. 3. Thái độ: Có ý thức phê phán những lời nói sai sự thật. Sử dụng đúng. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là nói quá? Cho ví dụ? Bài tập 6. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần.

(105) của trò đạt Bác đã lên đờng theo tổ tiên Lắng nghe, M¸c- Lª Nin, thÕ giíi ngêi hiÒn. suy nghĩ. (Tè H÷u) Hai c©u th¬ cña Tè H÷u cã sö dông phÐp nãi qu¸ không? Vì sao? (Không - vì sự vật ở đây không đợc cờng điệu, phóng đại lên quá mức bình thờng). Hai câu thơ trªn kh«ng sö dông phÐp nãi qu¸ mµ sö dông phÐp nãi gi¶m, nãi tr¸nh. VËy thÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh vµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh cã t¸c dông g×? Bµi häc h«m nay sÏ giúp chúng ta giải đáp những câu hỏi này. Hoạt động 2. Tìm hiểu về nói giảm nói tránh, tác dụng của nói giảm, nói tránh. 20’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Nãi gi¶m nãi tr¸nh vµ t¸c dông cña nãi gi¶m nãi tr¸nh: XÐt vÝ dô: Gi¸o viªn treo b¶ng phô XÐt vÝ dô 1 - C¸c tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch cã ý nghÜa g×? Tại sao lại dùng cách diễn đạt đó? VÝ dô 1: Đọc ví dụ - §i gÆp cô C¸c M¸c – Suy nghĩ, trả Lª Nin lời, bổ sung. - §i - Ch¼ng cßn - Nhận xét. -> chÕt Gi¶m nhÑ tr¸nh sù ®au đớn. VÝ dô 2: VÝ dô 2: V× sao t¸c gi¶ dïng tõ “bÇu s÷a” mµ kh«ng - ¸p mÆt vµo bÇu s÷a dïng tõ ng÷ cïng nghÜa? Gi¸o viªn treo b¶ng phô - Hs đọc ví dụ -> tránh thô tục - Cậu vàng đi đời …. 2. -> luyÕn tiÕc, xãt xa, mØa mai Suy nghĩ, trả VÝ dô 3: - Lão làm bộ đấy, thật ra lão chỉ tầm ngầm - Con d¹o nµy lêi l¾m. thÕ nhng còng ra phÕt -> gian, tham …«ng lời - Con dạo này không đợc Ghi bài giáo đáng nể -> không nói toạc - Hs đọc ví dụ chăm chỉ lắm. -> Néi dung ë 2 c©u gÇn 3. - Hs đọc 2 câu văn. giống nhau, đều có ý chê. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ néi dung cña 2 c©u v¨n nµy? Suy nghĩ, trả Nhng c¸ch 2 nhÑ nhµng h¬n, tÕ nhÞ h¬n. - So s¸nh 2 c¸ch nãi trªn, c¸ch nµo nhÑ lời nhàng, tế nhị hơn đối với ngời nghe? - Gv: c¸ch nãi thø 2 kh«ng trùc tiÕp chØ ra phÈm chÊt lêi mµ gi¸n tiÕp nãi tíi phÈm chÊt Ghi bài ấy qua cách nói phủ định “không đợc chăm chØ l¾m”. Nhê vËy mµ lêi chª cã tÝnh chÊt nhÑ nhµng. Nh vậy là những câu văn, câu thơ trên đã sử dông biÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh. - Em hiÓu thÕ nµo lµ biÖn ph¸p tu tõ nãi gi¶m, nãi tr¸nh? *Ghi nhí: sgk (108). Học sinh đọc ghi nhớ.

(106) Hs đọc ghi nhí. Hoạt động 3. Luyện tập. 18’ Hoạt động của thầy §iÒn tõ ng÷ nãi gi¶m, nãi tr¸nh. V× sao em ®iÒn?. Xác định câu nói giảm, nói tránh, ý nghÜa ? Học sinh đặt 5 câu đánh giá các trờng hợp khác nhau. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. LuyÖn tËp Hs đọc bài Bµi tËp 1 a. §i nghØ tập. b. Chia tay nhau c. KhiÕm thÞ d. Cã tuæi Lắng nghe. e. §i bíc n÷a Bµi tËp 2 Trả lời, bổ a. 2 d.1 sung. b. 2 e. 2 c. 1 - Nhận xét. Bµi tËp 3: Ghi bài Chị xấu quá - chị có duyên đấy Trả lời, bổ Anh giµ qu¸ - anh kh«ng cßn trÎ l¾m sung. Giäng h¸t chua loÐt Giọng hát cha đợc ngọt lắm CÊm cêi to – xin cêi nhá Ghi bài Anh cót ®i Có lẽ ta nên để khi khác nói chuyện Bµi tËp 4 Phª b×nh b¹n tríc líp. Học sinh xác định trờng hợp nào kh«ng dïng nãi gi¶m, nãi tr¸nh. - Gv: Nãi gi¶m, nãi tr¸nh còng nh các biện pháp tu từ khác đều nhằm động n©ng cao hiÖu qu¶ giao tiÕp b»ng Hoạt ng«n ng÷. Tuy nhiªn ph¶i tuú thuéc nhóm. vµo t×nh huèng giao tiÕp vµ m® giao tiÕp mµ dïng cho phï hîp. Khi cÇn ph¶i kiªn quyÕt phª ph¸n 1 hiÖn tîng xÊu trong cuéc sèng th× cã nªn dïng nãi gi¶m, nãi tr¸nh kh«ng? Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ - GV hệ thống lại kiến thức. Hoạt động Hoạt động của thầy của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Kiểm tra văn.. Nội dung cần đạt Phân tích tác dụng của biện pháp nói giảm, nói tránh trong một đoạn văn tự chọn..

(107) Ngày soạn: 27 / 10 / 2014 Ngày dạy : 29 / 10 / 2014 Tiết 41:. KIỂM TRA VĂN I . Môc tiªu bµi häc:. 1. Kiến thức: - Kiểm tra đánh giá nhận thức của hs về truyện kí Việt Nam hiện đại. - Kiểm tra kiến thức về các tác phẩm văn học nước ngoài. 2. Kĩ năng: - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy bµi kiÓm tra khoa häc, s¹ch sÏ. 3. Thái độ: - Có thái độ yêu thích các tác phẩm văn học. II. Chuẩn bị: 1. Gv: đề kiểm tra, đáp án và biểu điểm 2. Hs: Ôn tập, giấy kiểm tra và bút III. Các bước lên lớp: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra 3. Bài mới: Phát đề kiểm tra. 1’ Đề bài: Câu 1: (3đ). Nêu những nét chính về nội dung và nét đặc sắc nghệ thuật của văn bản “Tức nước vỡ bờ” (Trích Tắt đèn- Ngô Tất Tố). Câu 2: (3đ): Tình thương của bé Hồng đối với mẹ thể hiện như thế nào trong cuộc trò chuyện với bà cô trong v¨n b¶n “Trong lòng mẹ”? Câu 3: (4đ). Viết một đoạn văn phát biểu suy nghĩ của em về cái chết của Lão Hạc trong tác phẩm Lão Hạc - Nam Cao. - Hs làm bài: 40’ - Gv theo dõi, nhắc nhở. - Gv thu bài kiểm tra, nhận xét. 4. Cñng cè : 2’ - Gi¸o viªn thu bµi + nhËn xÐt giê lµm bµi 5. DÆn dß : 1’.

(108) - Xem l¹i bµi - Chuẩn bị các đề luyện nói - giờ sau tập nói trớc lớp.. Ngày soạn: 27/ 10 / 2014 Ngày dạy : 29 / 10 / 2014 Tiết 42:. LUYỆN NÓI: KỂ CHUYỆN THEO NGÔI KỂ KẾT HỢP VỚI MIÊU TẢ VÀ BIỂU CẢM I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Ngôi kể và tác dụng của việc thay đổi ngôi kể trong văn bản tự sự. - Sự kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong văn bản tự sự. - Những yêu cầu khi trình bày văn nói kể chuyện. 2. Kĩ năng: - Kể được một câu chuyện theo nhiều ngôi kể khác nhau; biết chọn ngôi kể phù hợp với câu chuyện được kể. - Lập dàn ý một văn bản tự sự có sử dụng yếu tố miêu tả và biểu cảm. - Diễn đạt trôi chảy, gãy gọn, biểu cảm, sinh động câu chuyện kết hợp sử dụng các yếu tố phi ngôn ngữ. 3. Thái độ: - Có ý thức trau dồi vận dụng. Vận dụng tốt khi viết đoạn văn, bài văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ Kiểm tra sự chuẩn bị bài của Hs. 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu nội dung bài học: 37’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò I. ¤n tËp vÒ ng«i kÓ: Híng dÉn häc sinh «n tËp vÒ ng«i kÓ Đọc ví dụ. - KÓ theo ng«i thø nhÊt - KÓ theo ng«i thø nhÊt lµ kÓ nh thÕ Lắng nghe Ngời kể xng tôi để dẫn dắt câu nµo? Nªu t¸c dông cña ng«i kÓ thø nhÊt? Nh÷ng v¨n b¶n nµo dïng ng«i Suy nghĩ, trả chuyÖn, gióp ngêi nghe hiÓu víi ng«i kÓ nµy ngêi kÓ cã t kÓ thø nhÊt? (Ngêi kÓ cã thÓ trùc tiÕp lời c¸ch lµ ngêi trong cuéc, tham kÓ ra nh÷ng g× m×nh nghe, m×nh thÊy, gia vào sự việc -> độ tin cậy m×nh tr¶i qua, cã thÓ trùc tiÕp nãi ra cao. nh÷ng c¶m tëng, ý nghÜ cña m×nh.

(109) khiÕn c©u chuyÖn trë nªn ch©n thùc, xúc động) - Nh thÕ nµo lµ kÓ theo ng«i thø ba? KÓ theo ng«i thø ba cã t¸c dông g×? Những văn bản nào đợc kể theo ngôi thứ ba? (Ngời kể đứng ngoài câu chuyện để kể 1 cách khách quan về câu chuyện đó, các nhân vật trong chuyện đợc gọi đúng tên của nó. Cách kÓ nµy gióp ngêi kÓ cã thÓ kÓ 1 c¸ch linh ho¹t, tù do nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt). - Tại sao ngời ta phải thay đổi ngôi kể? (Thay đổi ngôi kể là do mục đích, ý đồ nghệ thuật của ngời viết truyện để câu chuyện kể phù hợp hơn với cốt truyện, nhân vật và nhất là để câu chuyện hấp dẫn hơn đối với ngời đọc do t¸c dông cña tõng ng«i kÓ) - Thay đổi ngôi kể nhằm mục đích?. Yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái: - Sù vËt, nh©n vËt chÝnh vµ ng«i kÓ? C¸c yÕu tè biÓu c¶m? Xác định các yếu tố miêu tả và nêu t¸c dông cña chóng? - Em h·y chØ ra c¸c yÕu tè miªu t¶ trong ®o¹n v¨n?. - Các yếu tố miêu tả đó có tác dụng g×?. - T×m c¸c yÕu tè biÓu c¶m cã trong ®o¹n v¨n?. - KÓ theo ng«i thø ba: Ngêi kÓ giÊu m×nh ®i gäi tªn sù vËt mét c¸ch kh¸ch quan. Ngêi kÓ cã t c¸ch lµ ngêi chøng kiÕn các sự vật và kể lại, do đó có thÓ kÓ l¹i - Nhận xét. -> cã thÓ linh ho¹t th«ng qua Suy nghĩ, trả lời khái nhiÒu mèi quan hÖ cña nh©n vËt. quát. KÓ theo ng«i thø nhÊt: T«i ®i häc, L·o H¹c, nh÷ng ngµy th¬ Êu. Kể theo ngôi thứ ba: Tắt đèn, C« bÐ b¸n diªm, ChiÕc l¸ cuèi cïng - Thay đổi ngôi kể là để: a. Thay đổi điểm nhìn với nhân vËt vµ sù viÖc: - Ngêi trong cuéc kÓ kh¸c víi ngêi ngoµi cuéc. - Sù viÖc cã liªn quan tíi ngêi kÓ kh¸c víi sù vËt kh«ng liªn Ghi bài quan tíi ngêi kÓ. b. Thay đổi thái độ miêu tả, biÓu c¶m - Ngêi trong cuéc cã thÓ buån vui theo c¶m tÝnh chñ quan. - Ngêi ngoµi cuéc cã thÓ dïng miªu t¶ biÓu c¶m gãp phÇn kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt Trả lời, nhận II. LËp dµn ý: xét. Cuộc đối đầu giữa những kẻ thóc su víi ngêi xin khÊt su Nh©n vËt chÝnh: ChÞ DËu, cai lÖ, ngêi nhµ lÝ trëng Ng«i kÓ: ng«i thø ba - Miêu tả: Tả hành động vũ phu, tµn b¹o cña cai lÖ; t¶ hµnh động chống trả mạnh mẽ, quyết Trả lời, nhận liÖt cña chÞ DËu; t¶ 2 tªn tay sai bị đánh ngã. xét. -> Giúp ngời đọc hình dung đợc mọi diễn biến của sự việc và gãp phÇn t¨ng thªm søc biÓu c¶m cho nh©n vËt vµ c©u chuyện, khiến ngời đọc hứng thó vµ h¶ hª. - Biểu cảm: Trong các câu đối tho¹i cña chÞ DËu víi tªn cai lÖ, đặc biệt là việc sử dụng các cặp đại từ xng hô (cháu - ông, tôi ông, bà - mày), qua các cụm từ ngữ biểu cảm (van, không đợc phÐp, bµ cho mµy xem). Trả lời. III- LuyÖn nãi:.

(110) - KÓ l¹i ®o¹n trÝch theo lêi cña chÞ DËu (ng«i thø nhÊt)? - Muèn kÓ ®o¹n trÝch trªn theo ng«i thứ nhất thì phải thay đổi những gì? (lêi xng h«, lêi dÉn tho¹i, chuyÓn lêi tho¹i thµnh lêi kÓ...) - Gv: KÓ l¹i c©u chuyÖn trªn b»ng ng«n ng÷ cña m×nh theo c¸c yªu cÇu sau: + Kể theo ngôi thứ nhất, đóng vai chị Dậu là ngời trong cuộc để kể lại câu chuyÖn nµy, xng lµ “t«i”. Do vËy c¸ch kÓ, ng«n ng÷ kÓ sÏ cã nh÷ng chç kh¸c víi c¸ch kÓ theo ng«i thø ba ë ®o¹n v¨n trªn. + Trong khi kể cần kết hợp các động tác, cử chỉ, nét mặt... để miêu tả và thể hiện tình cảm đúng nh nhân vật chị Dậu trong truyện đã thể hiện. + CÇn thuéc diÔn biÕn truyÖn vµ lêi của nhân vật để kể 1 cách chủ động, tù nhiªn.. - Viết lại đoạn văn theo ngôi kể số 1.. - Trình bày. - Nhận xét, bổ sung.. - Khái quát kiến thức.. Tôi xám mặt, vội vàng đặt con bé xuống đất, chạy đến đỡ tay ngêi nhµ lÝ trëng vµ van xin tha thiÕt: Ch¸u van «ng, nhµ cháu vừa tỉnh lại đợc 1 lúc, ông tha cho nhµ ch¸u. T«i cha kÞp nói hết câu thì đã bị hắn bịch cho mÊy c¸i vµo ngùc ®au ®iÕng, võa bÞch h¾n võa qu¸t: Tha nµy, tha nµy! Råi h¾n l¹i sấn sổ đến trói chồng tôi. Tức quá không chịu nổi, tôi đã cự l¹i h¾n: Chång t«i ®ang ®au ốm, ông không đợc phép hành h¹ chång t«i. T«i l¹i bÞ h¾n t¸t vào mặt 1 cái đánh bốp, rồi hắn cø nh¶y vµo trãi chång t«i. Không chịu đợc, tôi nghiến 2 hµm r¨ng: Mµy trãi chång bµ ®i, bµ cho mµy xem! ThÕ råi t«i tóm lÊy cæ h¾n, Ên dói ra cöa, làm hắn ngã chỏng quèo ra đất, nhng miÖng h¾n vÉn nham nh¶m do¹ b¾t trãi vî chång t«i. Thấy tên cai lệ bị đánh, tên ngời nhà lí trởng cầm gậy, sấn đến định đánh tôi. Nhanh nh cắt, tôi túm ngay đợc gậy của hắn. Tôi vµ h¾n gi»ng co nhau ®u ®Èy, rồi tôi và hắn đều buông gậy ra, ¸p vµo vËt nhau, kÕt côc h¾n bÞ t«i tóm tãc l¼ng cho 1 c¸i ng· nhµo ra thÒm.. Hoạt động 3. Củng cố: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò H. Tác dụng của việc chọn ngôi kể Ghi nhớ kiến thức. phù hợp, sử dụng kết hợp các yếu tố miêu tả và biểu cảm trong VBTS? Hoạt động 4. Hướng dẫn học ở nhà: 1’ Hoạt động của Hoạt động của thầy trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Câu ghép.. Nội dung cần đạt. Nội dung cần đạt.

(111) Ngày soạn: 29 / 10 / 2014 Ngày dạy : 31 / 10 / 2014 Tiết 43:. CÂU GHÉP I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Đặc điểm của câu ghép. - Cách nối các vế câu ghép. 2. Kĩ năng: - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần. - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu. 3. Thái độ: Có ý thức Sử dụng đúng..

(112) II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, máy chiếu, tư liệu tham khảo. phiếu bài tập… 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ Bài tập trắc nghiệm: (Trình chiếu) Câu nào sau đây có sử dụng biện pháp nói giảm nói tránh? A. Bác trai đã khỏe rồi chứ? B. Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! C. Nắng ấm, sân rộng và sạch. => Đáp án: B 3. Bài mới: * Hoạt động 1- Giới thiệu bài: 1’ Tìm cụm chủ-vị trong các câu trên? Hs trả lời: A. Bác trai / đã khỏe rồi chứ? C V B. Lão / hãy yên lòng mà nhắm mắt! C V C. Nắng / ấm, sân / rộng và sạch. C1 V1 C2 V2 Gv hướng dẫn: Trong đó, câu 1, câu 2 là câu đơn. Câu 3 là câu ghép. Vậy câu ghép là câu như thế nào? Để trả lời cho câu hỏi đó, chúng ta đi vào bài học hôm nay.. Hoạt động 2. Tìm hiểu về đặc điểm của câu ghép. 14’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. §Æc ®iÓm cña c©u ghÐp: - Gọi Hs đọc vớ dụ (mỏy chiếu).. Đọc ví dụ. 1. VÝ dô:. a. T«i // quªn thế nào được nh÷ng c¶m ? T×m chñ ng÷, vÞ ng÷ trong nh÷ng C V Suy nghĩ, c©u in ®Ëm. trả lời, bổ gi¸c trong sáng ấy / n¶y në trong lòng c v sung. tôi nh mÊy cµnh hoa t¬i / mØm cêi ? Ph©n tÝch cÊu t¹o cña nh÷ng c©u c v cã 2 hay nhiÒu côm chñ ng÷, vÞ giữa bầu trời quang đãng. ng÷? - Nhận xét. -> C©u cã côm C - V nhá, n»m trong côm C - V lín..

(113) Ghi bài. b. Buæi mai …, mÑ t«i / ©u yÕm nắm C V tay tôi dẫn đi... dài và hẹp. -> C©u cã 1 côm chñ ng÷, vÞ ng÷.. vật …/ đều thay đổi, - Dựa vào những kiến thức đã học Suy nghĩ, c. Cảnh C1 V1 ở lớp dới câu nào là câu đơn? Câu trả lời vì chính lòng tôi / đang có sự thay đổi ghÐp? lín: C2 V2 Ghi bài - Nh vậy, thÕ nµo c©u ghÐp? h«m nay t«i / ®i häc. C3 V3 -> C©u cã nhiÒu côm C- V kh«ng bao chøa nhau. ? Gọi Hs đọc và trả lời yêu cầu 3. SGK. T 112. NhËn xÐt: Câu cã 2 hay nhiÒu côm - Gv nhận xét: Câu cã 2 hay nhiÒu C-V kh«ng bao chøa nhau gọi là câu côm C-V kh«ng bao chøa nhau gọi - Hs đọc ghép. là câu ghép. - Trả lời: b, ? Vậy, câu ghép là câu như thế a, c. 2. Ghi nhí: Câu ghép là do hai hay nào ? nhiều cụm C-V không bao chưa nhau Cho Hs ghi « Ghi nhớ » vào vở. tạo thành. Mỗi cụm C-V là một vế câu. -Gv mở rộng: Trở lại giải thích câu «Nắng ấm, sân rộng và sạch», là câu ghép vì có hai cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành. * Câu hỏi thảo luận : - chia 3 nhóm (3’) – phiếu bài tập : So sánh câu đơn mở rộng và câu ghép (xét về cấu tạo). + Giống nhau : + Khác nhau : - Gv nhận xét, sửa chữa.. Hs đọc ghi nhí. - so sánh : + Giống nhau : có từ hai cụm C-V trở lên. + Khác nhau : . Câu đơn mở rộng : có 1 cụm C-V làm - Các nhóm nòng cốt, các cụm C-V còn lại bị bao chứa trong thành phần nào đó trong câu trả lời. . Câu ghép : do hai hay nhiều cụm C-V không bao chứa nhau tạo thành.. Hoạt động 3. Tìm hiểu về cách nối các vế câu ghép. 14’ Hoạt động của Hoạt động của thầy trò Cho Hs quan sát lại đoạn trích. T×m thªm nh÷ng c©u ghÐp ë VD 1. Cỏc vế câu đợc nối nh thế nào? - Nhận xét.. - Quan sát.. Nội dung cần đạt II. C¸ch nèi c¸c vÕ c©u: 1. VÝ dô:. - C©u ghÐp: Suy nghĩ, trả Ngoài các câu in đậm còn có câu lời, bổ sung. 1 - 3 - 6 là câu ghép. - Cách nèi các vế câu: Trả lời. + Nối bằng quan hÖ tõ: và,.

(114) nhưng, vì, … + Nèi b»ng dÊu hai chấm, dấu phẩy... - Cho thêm ví dụ (trình chiếu): Tìm phép nối trong các câu ghép sau: + Vì trời mưa to nên đường phố ngập Hs đọc ví dụ. lụt. + Cây non vừa trồi, lá đã xòa sát mặt Suy nghĩ, trả lời đất. + Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi dâng cao bấy nhiêu. - Nhận xét : Dựa vào ví dụ trên, chúng ta nhận thấy có hai cách nối các vế của câu ghép. ? Đó là những cách nào? - Gọi học sinh đọc ô ô ghi nhớ ằ.. Hs trả lời bằng “ghi nhí”.. * C¸c c¸ch nèi kh¸c: - Nối bằng cặp qh từ: vì... nên - Nối bằng cặp phó từ: vừa ... đã - Nối bằng cặp đại từ: bao nhiêu... bấy nhiêu.. 2. Ghi nhí: (Trình chiếu). - Đọc Hoạt động 4 - Luyện tập: 10’ Hoạt động của thầy Híng dÉn häc sinh lµm bµi tËp. Học sinh đọc Yªu cÇu t×m c©u ghÐp. - GV nhận xét, sữa chữa.. * c, d tương tự về nhà làm. Gọi Hs đọc BT2. - Học sinh đặt câu với cặp quan hệ từ đã cho. Gv nhận xét, sữa chữa.. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1:. HS đọc bài tập. Lắng nghe. Trả lời, bổ sung. - Nhận xét. Ghi bài. a, U van DÇn, u lËy DÇn -> Nèi b»ng dÊu ph¶y - Dần hãy để chị đi, đừng giữ chị -> nèi b»ng dÊu phÈy - Sáng nay ngời ta đánh trói …Dần có th¬ng kh«ng? - NÕu DÇn kh«ng bu«ng …-> DÊu ! b, C« t«i cha døt c©u, cæ häng t«i… -> dÊu ph¶y - Gi¸ nh÷ng …(dÊu ph¶y cã thÓ thay b»ng tõ th×) c. d ( về nhà). Bµi tËp 2: a, Vì trời ma to nên đờng rất trơn. b, Nếu Nam chăm học thì nó sẽ thi đỗ c, Tuy nhµ xa nhng B¾c vÉn ®i häc đúng giờ. Hs đọc d. Kh«ng nh÷ng V©n häc giái mµ cßn Trả lời, bổ khÐo tay. sung.

(115) * Hướng dẫn Hs về nhà làm các BT còn lại. Ghi bài. Bµi tËp 3: - Trời ma to nên đờng rất trơn §êng rÊt tr¬n v× trêi ma to - Nam ch¨m häc th× … Nó sẽ thi đỗ nếu - Nhµ ë xa nhng B¾c vÉn … Bắc đi học đúng giờ tuy … - V©n häc giái mµ cßn rÊt khÐo tay.. Hoạt động 5. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò GV định hướng nội dung cho HS: - Gọi Hs đọc toàn bộ “ghi nhớ”. Đọc - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh. Ngày soạn: 29 / 10 / 2014 Ngày dạy : 31 / 10 / 2014 Tiết 44:. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN BẢN THUYẾT MINH I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Đặc điểm của văn bản thuyết minh. - Ý nghĩa, phạm vi sử dụng của văn bản thuyết minh. - Yêu cầu của bài văn thuyết minh (về nội dung, ngôn ngữ…) 2. Kĩ năng: - Nhận biết văn bản thuyết minh; phân biệt văn bản thuyết minh với các văn bản đã học trước đó. - Trình bày các tri thức có tính chất khách quan, khoa học thông qua những tri thức của môn Ngữ văn và các môn học khác. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi, vận dụng tốt trong học tập. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra vở soạn. 3’ 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vai trò, đặc điểm chung của VBTM. 20’.

(116) Hoạt động của thầy Híng dÉn t×m hiÓu chung Học sinh đọc 3 văn bản - Mçi v¨n b¶n tr×nh bµy, gi¶i thÝch giíi thiÖu ®iÒu g× ? - Em thờng gặp các văn bản đó ở đâu? (Các văn bản đó thờng gặp ở các loại s¸ch: §Þa lÝ, lÞch sö, sinh häc - §ã lµ c¸c v¨n b¶n khoa häc hoÆc trªn c¸c b¸o c¸o khi cÇn giíi thiÖu, thuyÕt minh về 1 sự vật, hiện tợng nào đó trong cuéc sèng) - H·y kÓ thªm 1 vµi v¨n b¶n cïng lo¹i mµ em biÕt ? - Gv: Các văn bản trên đều là văn bản thuyÕt minh.. Hoạt động của trò Đọc ví dụ. Lắng nghe Suy nghĩ, trả lời - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời khái quát. - CÇu Long Biªn, chøng nh©n lÞch sö §éng Phong Nha, Th«ng tin vÒ ngày trái đất n¨m 2000 ¤n dÞch thuèc l¸ Ghi bài Trả lời, nhận xét.. - VËy v¨n b¶n thuyÕt minh lµ v¨n b¶n nh thÕ nµo? * Khi nµo cÇn cã nh÷ng hiÓu biÕt khách quan về đối tợng (sự vật, sự viÖc, sù kiÖn) th× ta dïng v¨n b¶n thuyÕt minh. Trao đổi nhóm (4) Khái quát. - C¸c v¨n b¶n trªn cã thÓ xem lµ v¨n Ghi bài. b¶n tù sù (miªu t¶, nghÞ luËn, biÓu c¶m) kh«ng? T¹i sao? Chóng kh¸c v¨n b¶n Êy ë chç nµo? Trả lời. - Văn bản trên có những đặc điểm chung nµo lµm chóng trë thµnh mét kiÓu riªng - Văn bản trên đã thuyết minh về đối tîng b»ng nh÷ng ph¬ng thøc nµo? - Ng«n ng÷ cña c¸c v¨n b¶n trªn cã đặc điểm gì? - C©y dõa: níc, cïi, sä nh thÕ nµo? - L¸: tÕ bµo, ¸nh s¸ng, sù hÊp thu ¸nh s¸nh nh thÕ nµo? - HuÕ: c¶nh s¾c, c«ng tr×nh kiÕn tróc, mãn ¨n nh thÕ nµo?. Nội dung cần đạt I- Vai trò và đặc điểm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh: 1- V¨n b¶n thuyÕt minh trong đời sống con ngời: V¨n b¶n 1: - Nªu râ lîi Ých riªng cña c©y dõa, c¸i riªng nµy g¾n liÒn víi đặc điểm của cây dừa Bình §Þnh V¨n b¶n 2: - Gi¶i thÝch vÒ t¸c dông cña chất diệp lục đối với màu xanh đặc trng của lá cây V¨n b¶n 3: - Giíi thiÖu vÒ HuÕ, mét trung t©m v¨n ho¸ nghÖ thuËt lín cña Việt Nam, nơi có những đặc điểm riêng rất độc đáo. ->§ã lµ c¸c v¨n b¶n khoa häc. * V¨n b¶n thuyÕt minh: lµ kiÓu v¨n b¶n th«ng dông trong mäi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về đặc điểm, tính chÊt, nguyªn nh©n... cña c¸c hiÖn tîng vµ sù vËt trong tù nhiªn, XH b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch. 2- §Æc ®iÓm chung cña v¨n b¶n thuyÕt minh: a, Kh«ng ph¶i v×: V¨n b¶n tù sù, cã sù vËt vµ nh©n vËt V¨n b¶n miªu t¶: Cã c¶nh s¾c, con ngêi, c¶m xóc V¨n b¶n nghÞ luËn: Ph¶i cã luËn ®iÓm, luËn cø, luËn chøng  §©y lµ v¨n b¶n thuyÕt minh b, Những đặc điểm của văn bản thuyÕt minh *Trình bày đặc điểm tiêu biểu của đối tợng. * Tr×nh bÇy kh¸ch quan - Cung cÊp tri thøc kh¸ch quan về đối tợng để ngời đọc hiểu đúng đắn đầy đủ. - Kh«ng cã yÕu tè h cÊu, tëng tîng - Mục đích: Ngời đọc nhận thức đối tợng nh nó có trong thực tế.

(117) không giúp cho ngời đọc thởng thøc mét h×nh tîng nghÖ thuËt đợc xác định bằng h cấu tởng tợng. Học sinh đọc ghi nhớ. Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa. Đọc ghi nhớ. Hoạt động 3. Luyện tập. 18’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. IV LuyÖn tËp : Hs đọc 2 văn bản: Khởi nghĩa Đọc bài. Bµi tập 1 (T.117 ): N«ng V¨n V©n vµ Con giun Làm bài tập - V¨n b¶n a thuyÕt minh vÒ cuéc khëi đất. nghÜa N«ng V¨n V©n. -> cung cÊp kiÕn - Hai v¨n b¶n trªn cã ph¶i lµ thøc lÞch sö. v¨n b¶n thuyÕt minh kh«ng? - Văn bản b thuyết minh về con giun đất. V× sao? -> cung cÊp kiÕn thøc sinh vËt. - V¨n b¶n Th«ng tin vÒ Ngµy Bµi tËp 2: Tr¸i §Êt n¨m 2000 thuéc lo¹i - V¨n b¶n Th«ng tin vÒ Ngµy Tr¸i §Êt n¨m Trả lời, 2000 lµ v¨n b¶n nhËt dông, thuéc kiÓu v¨n v¨n b¶n nµo? nhận xét, bổ nghÞ luËn, cã sö dông yÕu tè thuyÕt minh để nói rõ tác hại của bao bì ni lông, làm sung. cho đề nghị có sức thuyết phục cao. - PhÇn néi dung thuyÕt minh Bµi tËp 3: trong v¨n b¶n nµy cã t¸c dông C¸c v¨n b¶n kh¸c còng cÇn sö dông yÕu tè g×? thuyÕt minh v×: - Tù sù: giíi thiÖu sù viÖc, nh©n vËt Ghi bài. - Miªu t¶: Giíi thiÖu c¶nh vËt, con ngêi, thêi gian, kh«ng gian - Biểu cảm: Giới thiệu đối tợng gây ra cảm xóc - NghÞ luËn: Giíi thiÖu luËn ®iÓm, luËn cø Hoạt động 4. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe Tìm đọc thêm các văn bản thuyết - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. minh. - Chuẩn bị bài: Ôn dịch thuốc lá..

(118) Ngày soạn: 03 / 11 / 2014 Ngày dạy : 05 / 11/ 2014 Tiết 45: Văn bản:. ÔN DỊCH, THUỐC LÁ. I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Mối nguy hại ghê gớm toàn diện của tệ nghiện thuốc lá đối với sức khoẻ con người và đạo đức xã hội. - Tác dụng của việc kết hợp các phương thức biểu đạt lập luận và thuyết minh trong văn bản. 2. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn để tập viết bài văn thuyết minh một vấn đề của đời sống xã hội. - Đọc- hiểu một văn bản nhật dụng đề cập đến một vấn đề xã hội bức thiết. 3. Thái độ: Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài. 2. Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của văn bản TT về ngày trái đất năm 2000? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. D©n gian ta cã c©u: “ Mét ®iÕu thuèc lµo n©ng cao sÜ Lắng nghe, diÖn”. Lễ vật đám cới không thể thiếu điếu thuốc lá: cảm nhận GÆp b¹n bÌ tay b¾t mÆt mõng, mêi nhau ®iÕu thuèc “Tuæi giµ ®iÕu thuèc lµm vui, ví chiÕc ®iÕu cµy trÎ lµ khoan kho¸i” (ThÐp míi) hay “Ch¼ng kiÕp g× sung síng nhng cã c¸i nµy lµ sung síng…«ng con m×nh ¨n khoai,. Nội dung cần đạt.

(119) uèng níc chÌ, råi hót thuèc, thÕ lµ síng.” (Nam Cao). Thế nhng về phơng diện sức khoẻ cá nhân và cộng đồng th× hót thuèc lµ cã h¹i, nguy hiÓm. Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác phẩm: 10’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. I- Tìm hiểu chung: - V¨n b¶n nhËt dông, thuyÕt minh về 1 vấn đề khoa học – héi. Thuèc l¸ ®ang ®e do¹ Suy nghĩ, x· søc khoÎ, tÝnh m¹ng cña loµi trả lời ngêi. 1. Đọc, chú thích: - Hớng dẫn đọc: Rõ ràng, mạch lạc, chú ý Ghi bài những dòng chữ in nghiêng cần đọc chậm. - Gi¶i nghÜa tõ khã. - Việc dùng dấu phẩy ở đầu đề của văn bản cã ý nghÜa g×? (§©y chØ lµ c¸ch nãi nhÊn Trả lời, bổ mạnh để làm nổi bật ý của đầu đề bài viết. Nhê dÊu phÈy ng¾t ë gi÷a mµ c¶ 2 tõ «n sung. dịch và thuốc lá đều đợc nổi bật và khắc sâu hơn vào cảm nhận ngời đọc. H- Ta cã thÓ chia v¨n b¶n nµy thµnh mÊy 2. Bè côc: 3 phÇn phần? Mỗi phần từ đâu đến đâu? ý của - Tõ ®Çu -> c¶ AIDS: Th«ng tõng phÇn? b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸. H- Cã thÓ söa «n dÞch thuèc l¸ thµnh thuèc - TiÕp -> ph¹m ph¸p: T¸c h¹i l¸ mét lo¹i «n dÞch kh«ng? V× sao? cña thuèc l¸. (Không - tính biểu cảm giảm. Thái độ, - Đọc văn - Cßn l¹i: KiÕn nghÞ chèng g©y chó ý thuèc l¸. H- V× sao gäi v¨n b¶n nµy lµ v¨n b¶n bản thuyÕt minh? - Nhận xét. (Tri thøc vÒ t¸c h¹i cña thuèc l¸. Lêi v¨n chính xác cô đọng, chặt chẽ). Suy nghĩ, trả lời, bổ sung. H. Bài viết thuộc loại văn bản nào? Nó đề Đọc bài. cập đến vấn đề gì?. Ghi bài Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 25’ Hoạt động của trò H. Những tin tức nào đợc thông báo trong phần më bµi phÇn v¨n b¶n? H- Trong đó thông tin nào đợc nêu thành chủ đề văn bản này? a, Cã nh÷ng «n dÞch míi xuÊt hiÖn vµo cuèi thÕ kỉ này, đặc biệt là AIDS và ôn dịch thuốc lá b, ¤n dÞch thuèc l¸ ®ang ®e do¹ søc khoÎ vµ tÝnh m¹ng loµi ngêi c, Sö dông c¸c tõ th«ng dông cña ngµnh y tÕ H- Nhận xét về đặc điểm lời văn trong các th«ng tin nµy. Trả lời Ghi bài. Nội dung cần đạt II. Tìm hiểu văn bản: 1. Th«ng b¸o vÒ n¹n dÞch thuèc l¸:. Trả lời, bổ sung. - Nhận xét.. - T¸c dông th«ng b¸o.

(120) - Dïng phÐp so s¸nh («n dÞch thuèc l¸ cßn nÆng ng¾n gän, chÝnh x¸c n¹n h¬n c¶ AIDS) dÞch thuèc l¸. NhÊn hiÓm ho¹ to lín H- Em đón nhận thông tin này với thái độ nào? Suy nghĩ, mạnh cña n¹n dÞch nµy V× sao? trả lời (Ng¹c nhiªn / kh«ng ng¹c nhiªn; Míi / kh«ng míi) PhÇn th©n bµi thuyÕt minh vÒ t¸c h¹i thuèc l¸ H. Tác hại của thuốc lá đợc thuyết minh trên những phơng diện nào? Xác định các đoạn văn thuyết minh cho từng phơng diện đó. Theo dâi ®o¹n v¨n thuyÕt minh t¸c h¹i cña thuèc l¸ và cho biÕt: - Sự hủy hoại của thuốc lá đến sức khoẻ con ngời đợc phân tích trên các chứng cớ nào ? a, Phơng diện sức khoẻ, đạo đức cá nhân và cộng đồng b, §o¹n v¨n tõ “Ngµy tríc …qu¶ lµ téi ¸c” thuyÕt minh cho néi dung: Thuèc l¸ cã h¹i cho søc khoÎ. Đoạn “bố và anh – con đờng phạm pháp” Thuốc lá có hại cho đời sống con ngời * Khói thuốc chứa nhiều chất độc thấm vào cơ thÓ ngêi hót - ChÊt h¾c Ýn lµm tª liÖt l«ng mao …ung th vßm häng, phæi - ChÊt o xit c¸c bon…søc khoÎ gi¶m sót - Chất nicôtin: co thắt động mạch …tử vong - Khói thuốc còn đầu độc những ngời xung quanh. b, Thuốc lá còn ảnh hởng xấu đến đạo đức con ngêi - TØ lÖ thanh niªn hót thuèc trong níc ngang víi c¸c thµnh phè ©u MÜ - Cã tiÒn hót thuèc: trém c¾p - NghiÖn thuèc -> nghiÖn ma tuý. Huû ho¹i lèi sèng nh©n c¸ch, t¸c h¹i - §éc h¹i ghª gím víi søc khoÎ c¸ nh©n céng đồng. Có thể huỷ hoại nhân cách tuổi trẻ * Hình ảnh so sánh: độc đáo, bất ngờ (khập khiÔng ) -> thuyÕt phôc (Khoa häc, sè liÖu thuyÕt phôc) - ViÖc t¸c gi¶ so s¸nh t¸c h¹i cña thuèc l¸ víi lời TQT nhằm mục đích gì? Nhận xét về chứng cớ mà tác giả dùng để thuyÕt minh -> T¸c h¹i - Tác giả đã sử dụng biện pháp so sánh nh thế nµo? Dông ý? (So s¸nh tØ lÖ hót thuèc – so s¸nh sè tiÒn) Dụng ý: Cảnh báo nạn đua đòi hút thuốc - Toµn bé th«ng tin phÇn th©n bµi cho ta hiÓu biÕt vÒ thuèc l¸ nh thÕ nµo ?. 2. T¸c h¹i cña thuèc l¸:. Thảo luận nhóm. -> hñy ho¹i nghiªm träng søc khoÎ con ngêi Trả lời, bổ g©y nªn nhiÒu c¸i chÕt bÖnh. sung. - Thuèc l¸ cßn ¶nh hëng Ghi bài xấu đến đạo đức con ngời. - Cã thÓ huû ho¹i nh©n c¸ch tuæi trÎ.. Trả lời, bổ sung.. H. Phần cuối cung cấp thông tin về vấn đề gì? - Em hiÓu nh thÕ nµo lµ chiÕn dÞch vµ chiÕn dÞch chèng thuèc l¸? (Tập trung khẩn trơng huy động những lực lợng Ghi bài trong thời gian ngắn nhằm thực hiện mục đích. 3. KiÕn nghÞ chèng thuèc l¸: - ChiÕn dÞch chèng thuèc l¸.

(121) nhất định - Gi¸o viªn giíi thiÖu chiÕn dÞch H- Trong sè nh÷ng th«ng tin vÒ chiÕn dÞch chống thuốc lá em chú ý đến thông tin nào? Vì sao? Gi¸o viªn thuyÕt minh b»ng vÝ dô, sè liÖu thèng kê? - Thái độ tác giả - Khi nãi vÒ hiÓm ho¹ thuèc l¸, t¸c gi¶ dÉn lêi Trần Hưng Đạo … lêi dÉn nµy cã dông ý g× (c¶nh b¸o… Muèn th¾ng: bÒn bØ…) - T¸c gi¶ lµ b¸c sÜ NguyÔn Kh¾c ViÖn, mét nhµ khoa häc næi tiÕng -> vai trß nhµ khoa häc trong đời sống hiện đại (Thông tin kịp thời chính xác dịch bệnh cho cộng đồng để có biện ph¸p phßng ngõa) Học sinh đọc ghi nhớ - Em dự định sẽ làm gì trong chiến dịch chống thuèc l¸ réng kh¾p hiÖn nay?. - Thái độ tác giả cổ vũ chiÕn dÞch tin ë sù chiÕn th¾ng. * Ghi nhí: sgk (122 ).. Häc sinh giíi thiÖu. Khái quát lại. Ghi bài. Hoạt động 4. Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: H. Cảm nhận của em về Suy nghĩ, 1. NT: So sánh, lập luận chặt chẽ.. ý nghĩa của văn bản? Em phát biểu 2. ND:Với những phân tích khoa học, tác giả hiÓu g× vÒ thuèc l¸ sau đã chỉ ra tác hại của việc hút thuốc lá đối khi häc xong v¨n b¶n… với đời sống con người, từ đó phê phán và kêu gọi mọi người ngăn ngừa tệ nạn hút thuốc lá. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe Sưu tầm tranh ảnh, tài liệu - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. về tác hại của tệ nghiện - Chuẩn bị bài: Câu ghép (tiếp). thuốc lá và khói thuốc lá đối với sức khoẻ con người và cộng đồng.. Ngày soạn: 03 / 11 / 2014 Ngày dạy : 05 / 11/ 2014 Tiết 46:. CÂU GHÉP (TT) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Đặc điểm của câu ghép..

(122) - Cách nối các vế câu ghép. 2. Kĩ năng: - Phân biệt câu ghép với câu đơn và câu mở rộng thành phần. - Sử dụng câu ghép phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. - Nối được các vế của câu ghép theo yêu cầu. 3. Thái độ: Có ý thức Sử dụng đúng. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, Bảng phụ. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Nêu đặc điểm và cách nối các vế của câu ghép? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động Nội dung cần của trò đạt Giờ trước chúng ta đã được tìm hiều về đăc điểm và cách nối Lắng nghe, các vế của câu ghép. Vậy giữa các vế câu ghép có mối liên suy nghĩ. hệ như thế nào? Hoạt động 2. Tìm hiểu về quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u của câu ghép. 17’ Hoạt động Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt của trò I. Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ c©u: XÐt vÝ dô 1 1. VÝ dô: Đọc ví dụ a, - VÕ A: Cã lÏ TiÕng ViÖt chóng ta Gi¸o viªn cho häc sinh ph©n tÝch đẹp cấu trúc câu, xác định vế câu Suy nghĩ, VÕ B (bëi v×) t©m hån ngêi ViÖt Nam - Xác định và gọi tên quan hệ về ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ trong c©u ghÐp? trả lời, bổ chúng ta đẹp. Vế A: Khẳng định - Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g×? sung. VÕ B: ý nghÜa gi¶i thÝch - Quan hÖ ý nghÜa: nguyªn nh©n- kÕt qu¶ XÐt vÝ dô b, c, d - Nhận xột. b, - Các vế có quan hệ mục đích c, - C¸c vÕ cã quan hÖ t¬ng ph¶n - Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g×? d. NÕu ai buån phiÒn cau cã th× g¬ng b. Các em phải cố gắng học để thầy mÆt còng buån phiÒn cau cã theo. mẹ đợc vui lòng và để thầy dạy các Ghi bài - C¸c vÕ cã quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt em đợc sung sớng qu¶. c, MÆc dï nã vÏ nh÷ng nÐt to tíng nhng ngay c¶ c¸i b¸t móc c¸m lîn søt mét miÕng còng trë nªn ngé Suy nghĩ, nghÜnh. - Dùa vµo kiÕn thøc bµi tríc nªu trả lời thªm nh÷ng quan hÖ cã thÓ cã gi÷a c¸c vÕ c©u Ghi bài Cho vÝ dô - Dựa vào đâu em nhận biết đợc mèi quan hÖ gi÷a c¸c vÕ c©u? Học sinh đọc ghi nhớ 2. Ghi nhí: S¸ch gi¸o khoa Hoạt động của thầy.

(123) Hs đọc ghi nhí. Hoạt động 3. Luyện tập. 20’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh HS đọc bài đọc ví dụ Xác định quan hệ ý nghĩa giữa tập. c¸c vÕ c©u? Mçi vÕ c©u biÓu thÞ ý nghÜa g× Lắng nghe. trong mèi quan hÖ Êy? Trả lời, bổ sung. Học sinh đọc đoạn trích - Nhận xét. Yªu cÇu Ghi bài - T×m c©u ghÐp? - Xác định quan hệ ý nghĩa gi÷a c¸c vÕ c©u trong c©u ghÐp - Cã thÓ t¸ch rêi mçi vÕ c©u trên thành câu đơn? Vì sao? - Có thể giả định cho các cặp quan hÖ tõ (xÐt ý nghÜa vÕ c©u) Trả lời, bổ - Trong ®o¹n trÝch díi ®©y cã sung. hai c©u ghÐp rÊt. XÐt vÒ mÆt lËp luËn, cã thÓ t¸ch mçi vÕ cña nh÷ng c©u ghÐp Êy thµnh Ghi bài một câu đơn không? Vì sao? XÐt vÒ gi¸ trÞ biÓu hiÖn, nh÷ng c©u ghÐp dµi nh vËy cã t¸c dông nh thÕ nµo trong viÖc miªu t¶ lêi lÏ cña nh©n vËt? - Học sinh đọc đoạn văn - Xác định hai câu ghép - Néi dung 2 c©u? - §o¹n v¨n gåm 4 c©u: + Hai câu đầu là 2 câu đơn định hớng cho việc triển khai cña c¶ ®o¹n: l·o H¹c kÓ nhá Hoạt động nhẻ và dài dòng để nhờ ông nhúm. gi¸o. + Hai c©u cuèi lµ 2 c©u ghÐp. Mỗi câu gồm nhiều vế, đều tập trung tr×nh bµy vµo 1 viÖc: ViÖc thø nhÊt l·o H¹c nhê «ng gi¸o viÕt v¨n tù, viÖc thø 2 l·o H¹c nhê «ng gi¸o gi÷ hé tiÒn. - LËp luËn nh vËy th× kh«ng - HS làm bài. thÓ t¸ch c¸c vÕ c©u ghÐp thµnh - Nhận xét, câu đơn. Hơn nữa cách viết c©u ghÐp dµi cña t¸c gi¶ lµ cã bổ sung. dông ý miªu t¶ lèi kÓ chËm r·i, dµi dßng cña l·o H¹c, 1 ngêi đã già yếu, lại hay bị dằn vặt vì tr¸ch nhiÖm cña ngêi cha.. Nội dung cần đạt II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: a, VÕ 1 – 2 nguyªn nh©n – kÕt qu¶ VÕ 2 - 3 gi¶i thÝch b, Quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt qu¶ c, d: Quan hÖ t¬ng ph¶n e, C©u 1: Quan hÖ tõ råi nèi 2 vÕ c©u -> quan hÖ thêi gian nèi tiÕp C©u 2: Nguyªn nh©n – kÕt qu¶ Bµi tËp 2 : - §o¹n trÝch 1: Quan hÖ ®iÒu kiÖn - kÕt qu¶ (vÕ ®Çu chØ ®iÒu kiÖn, vÕ sau chØ kÕt qu¶). - §o¹n trÝch 2: Quan hÖ nguyªn nh©n - kÕt qu¶. - Để lí giải đợc việc biến đổi câu ghép thành câu đơn thì phải so sánh ý nghĩa của câu đã cho với các câu đơn vừa biến đổi. VD c©u: Buæi sím, mÆt trêi lªn ngang cét buåm, s¬ng tan, trêi míi quang. -> cã 3 vÕ c©u cã quan hÖ ý nghÜa rÊt chÆt chÏ, c¶ 3 vế này đều đợc thành phần trạng ngữ buổi sím bæ sung ý nghÜa. MÆt kh¸c sù viÖc nªu ë vÕ 1 cã quan hÖ nguyªn nh©n víi sù viÖc nªu ë vÕ 2. V× thÕ kh«ng thÓ t¸ch mçi vÕ câu này thành 1 câu đơn.. Bµi tËp 3: - Néi dung: Hai sù viÖc L·o H¹c nhê - LËp luËn: thÓ hiÖn c¸ch diÔn gi¶i cña L·o H¹c - Quan hÖ ý nghÜa: ChØ râ mèi quan hÖ gi÷a t©m tr¹ng, hoµn c¶nh cña nh©n vËt l·o H¹c víi nh÷ng sù viÖc mµ l·o muèn nhê ông Giáo giúp đỡ.. * Nếu tách thành câu đơn thì sẽ không đảm bảo tính mạch lạc của lập luận Tác giả cố ý viết câu dài để thể hiện cách nãi dµi dßng cña L·o H¹c Bµi tËp 4: a, Quan hÖ ®iÒu kiÖn – kÕt qu¶.

(124) * Học sinh đọc đoạn trích - Quan hÖ ý nghÜa gi÷a c¸c vÕ cña c©u ghÐp thø 2 lµ g×? - Có nên tách thành câu đơn? V× sao?. Có sự ràng buộc chặt chẽ do đó không nên t¸ch b, Nếu tách mỗi vế thành câu đơn thì ta có c¶m tëng nh©n vËt nãi nh¸t gõng v× qu¸ nghẹn ngào đau đớn. ViÕt nh thÕ t¸c gi¶ khiÕn ta h×nh dung ra sù kÓ lÓ, van vØ tha thiÕt cña nh©n vËt.. Ghi bài. Hoạt nhóm.. động. - HS làm bài. - Nhận xét, bổ sung. Hoạt động 5. Củng cố và hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động Hoạt động của thầy của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Phương pháp thuyết minh.. Nội dung cần đạt. Ngày soạn: 05 / 11 / 2014 Ngày dạy: 07/ 11/ 2014 Tiết 47:. PHƯƠNG PHÁP THUYẾT MINH I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Kiến thức về văn bản thuyết minh trong cụm các bài học về văn bản thuyết minh đã học và sẽ học. - Đặc điểm, tác dụng của các phương pháp thuyết minh. 2. Kĩ năng: - Nhận biết và vận dụng các phương pháp thuyết minh thông dụng. - Rèn luyện khả năng quan sát để nắm bắt được bản chất sự vật. - Tích luỹ và nâng cao kiến thức đời sống. - Phối hợp các phương pháp thuyết minh để tạo lập văn bản thuyết minh theo yêu cầu..

(125) - Lựa chon phương pháp phù hợp như: Định nghĩa, , so sánh, phân tích, liệt kê để thuyết minh về nguồn gốc, đặc điểm công dụng của đối tượng. - Quan sát đối tượng và thuyết minh đặc điểm đối tượng bằng các phương pháp đã học. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi, vận dụng tốt trong học tập. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Thế nào là văn bản thuyết minh? Phương thức thuyết minh chủ yếu? Ngôn ngữ của văn bản thuyết minh? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Nội dung cần Hoạt động của thầy Hoạt động của trò đạt Muốn ngời đọc hiểu được văn bản thuyết minh Lắng nghe, suy cña m×nh th× người viÕt ph¶i n¾m ®c ph¬ng ph¸p nghĩ. thuyết minh. VËy th.minh bao gåm những ph¬ng pháp gì? Bài hôm nay sẽ giúp ta tìm hiểu vấn đề nµy. Hoạt động 2. Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh. 18’ HĐ của Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt trò T×m hiÓu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt §äc c¸c v¨n b¶n thuyÕt minh võa Đọc ví dụ. I. minh: häc … c¸c v¨n b¶n Êy sö dông lo¹i tri Lắng nghe 1. Quan sát, học tập tích luỹ để thøc g× ? lµm bµi thuyÕt minh: Suy nghĩ, - Tri thøc – sù vËt (c©y dõa) - Khoa học – lá cây, giun đất trả lời - LÞch sö : khëi nghÜa N«ng V¨n V©n - V¨n ho¸: HuÕ * ThuyÕt minh: cung cÊp tri thøc - Công việc cần chuẩn bị để viết một cho ngời đọc -> muốn viết yêu cầu: bµi v¨n thuyÕt minh? a, Quan sát: tìm hiểu đối tợng về Gi¸o viªn kh¸i qu¸t c«ng viÖc chuÈn mµu s¾c h×nh d¸ng, kÝch thíc tÝnh bÞ chÊt… - Quan sát đối tợng b, Học tập: tìm hiểu đối tợng qua - Tìm hiểu mối quan hệ đối tợng với s¸ch b¸o, tµi liÖu, tõ ®iÓn. các đối tợng xung quanh môi trờng. c, Tham quan: Tìm hiểu đối tợng - T×m hiÓu qu¸ tr×nh ph¸t sinh, ph¸t Nhận b»ng c¸ch trùc tiÕp ghi nhí triển, tồn tại, mất đi của đối tợng. e, TÝch luü vµ sö dông - Ghi chÐp sè liÖu cÇn thiÕt xét. - Cách tích luỹ tri thức để viết văn bản Suy nghĩ, * Cần tích luỹ sử dụng những mảng tri thức liên quan tới đối tợng thuyết thuyÕt minh? - B»ng tëng tîng, suy luËn cã thÓ cã trả lời khái minh * Häc tËp vµ chän läc tri thức để làm bài văn thuyết minh đ- quỏt. - Häc tËp nghiªn cøu ë trêng, ë nhµ îc kh«ng? (Tëng tîng vµ suy luËn - Quan sát đối tợng: ghi nhớ, chép không thể làm đợc bài văn thuyết - Ph©n tÝch chän läc, ph©n lo¹i th«ng minh. Muốn làm đợc bài văn thuyết tin minh, ta ph¶i quan s¸t nghiªn cøu vµ kh«ng ngõng häc tËp, tÝch luü tri.

(126) thøc). - Qua c¸c c©u tr¶ lêi trªn, ta cã thÓ rót ra kÕt luËn g×? Gọi Hs đọc ghi nhớ. Học sinh đọc ví dụ mục a - Trong c¸c c©u ta thêng gÆp tõ g×? Ghi bài M« h×nh c©u? T¸c dông? Hs đọc ghi nhí. Häc sinh đọc ví dụ Trả lời, nhận xét. Học sinh đọc ví dụ b - C¸ch lµm, c¸ch tr×nh bµy? Vai trß?. Học sinh đọc ví dụ c H. ChØ ra c¸c vÝ dô cña ®o¹n v¨n? T¸c dông? Khái quát. Ghi bài. Häc sinh đọc vÝ dô Trả lời. H. §o¹n v¨n cung cÊp sè liÖu nµo? NÕu kh«ng cã sè liÖu cã thÓ lµm s¸ng tá vai trß cña cá trong t¸c phÈm? T¸c dông? Häc sinh đọc VD. Học sinh đọc ví dụ e C¸ch lµm? T¸c dông? Cách làm: so sánh hai đối tợng cùng lo¹i hoÆc kh¸c lo¹i nh»m lµm næi bËt các đặc điểm, tính chất của đối tợng Trả lời. thuyÕt minh. Tác dụng: Tăng độ thuyết phục tin Nhận xột, cËy bổ sung, ghi bài. Ghi nhớ – học sinh đọc. 2. T×m hiÓu ph¬ng ph¸p thuyÕt minh a, Phơng pháp nêu định nghĩa, giải thÝch * M« h×nh A lµ B A: đối tợng cần thuyết minh B: tri thức về đối tợng Là: từ thông dụng đợc dùng trong phơng pháp định nghĩa B: kiÕn thøc vÒ v¨n ho¸, nguån gèc, th©n thÕ, khoa häc Tác dụng: Giúp ngời đọc hiểu về đối tîng b, Ph¬ng ph¸p liÖt kª + Cách làm: kể ra lần lợt các đặc ®iÓm, tÝnh chÊt cña sù vËt theo 1 trình tự nào đó. Vai trò: giúp ngời đọc hiểu sâu sắc toàn diện, có ấn tợng về nội dung đợc thuyết minh c, Ph¬ng ph¸p nªu vÝ dô Cách làm: nêu các ví dụ cụ thể để ngời đọc tin vào nội dung đợc thuyết minh Tác dụng: thuyết phục ngời đọc, khiến họ tin vào những điều đợc cung cÊp d, Ph¬ng ph¸p dïng sè liÖu C¸ch lµm: cung cÊp sè liÖu chÝnh xác để khẳng định độ tin cậy cao cña tri thøc. T¸c dông: tin vµo néi dung chøng minh e, Ph¬ng ph¸p so s¸nh g, Ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i ph©n tÝch Cách làm: Chia đối tợng ra thành tõng khÝa c¹nh, tõng mÆt, tõng vÊn đề để lần lợt thuyết minh. Tác dụng: Ngời đọc hiểu dần đối tợng 1 cách có hệ thống, cơ sở để hiểu đầy đủ toàn diện * Ghi nhí: sgk.

(127) Häc sinh đọc. Hoạt động 3. Luyện tập. 19’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: - KiÕn thøc vÒ khoa häc: Tác hại của khói thuốc lá đối với cơ chế di truyÒn gièng vµ søc khoÎ con ngêi Làm bài tập - KiÕn thøc vÒ x· héi: t©m lÝ lÖch l¹c cña mét sè ngêi coi hót thuèc lµ lÞch sù. Bµi tËp 2: a, Ph¬ng ph¸p so s¸nh: so s¸nh víi AIDS, víi giÆc ngo¹i x©m. Trả lời, b, Ph¬ng ph¸p ph©n tÝch: T¸c h¹i cña nhận xét, bổ Nic«tin, cña khÝ c¸cbon. c, Ph¬ng ph¸p nªu sè liÖu: sè tiÒn mua 1 sung. bao 555, sè tiÒn ph¹t ë BØ. Bµi tËp 3: * KiÕn thøc: - LÞch sö vÒ cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu níc. - VÒ qu©n sù. - VÒ cuéc sèng cña c¸c n÷ thanh niªn xung Ghi bài. phong thêi chèng MÜ cøu níc. => Ph¬ng ph¸p: dïng sè liÖu, sù kiÖn.. Häc sinh xem l¹i bµi “¤n Đọc bài. dÞch, thuèc l¸”. - Phạm vi tìm hiểu vấn đề. - Bài viết đã sử dụng phơng pháp thuyết minh nào để nêu bËt t¸c h¹i cña viÖc hót thuèc?. Học sinh đọc văn bản KiÕn thøc trong v¨n b¶n thuyÕt minh? Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. Hoạt động 4. Củng cố - Hướng dẫn học ở nhà: 3’ Hoạt động của Hoạt động của thầy trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị: Trả bài kiểm tra Văn…. Nội dung cần đạt.

(128) Ngày soạn: 05/ 11 / 2014 Ngày dạy : 07 / 11/ 2014 Tiết 48:. TRẢ BÀI KIỂM TRA VĂN, TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 2 I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Nhận thức đợc kết quả cụ thể bài viết của bản thân, những u nhợc điểm về các mặt: ghi nhớ và hệ thống hoá kiến thức từ các truyện ký hiện đại vận dụng vào viết kể có kết hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m. - Gióp häc sinh ch÷a lçi vÒ liªn kªt v¨n b¶n, lçi chÝnh t¶. - Gióp HS cã kh¶ n¨ng tù kiểm tra bµi viÕt cña m×nh. 2. Kĩ năng: - Nhận biết và vận dụng tốt khi nhận diện đề bài. - Rèn luyện khả năng quan sát. Tích luỹ và nâng cao kiến thức. - Sửu chữa lỗi. 3. Thái độ: Có ý thức trau dồi, vận dụng tốt trong học tập. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Giáo viên: Giáo án, tư liệu tham khảo, chấm bài HS. 2. Học sinh: Đọc bài và soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức:1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Bố cục của bài văn tự sự kết hợp với yếu tố miêu tả và biểu cảm? 3. Bài mới:.

(129) *Giới thiệu: 1’ I. Tr¶ bµi kiểm tra v¨n: 18’ GV: Nêu nhận xét đánh giá bài làm của HS. Câu 1:. C©u 1: Cha biÕt các phân biệt nét nội dung và nghệ Nội dung: Số phận của người thuật tiêu biểu của tác phẩm. nông dân trong XHPK thực dân, tố cáo xã hội cũ; Vẻ đẹp và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ. - NT: Tương phản, đối lập; khắc hoạ tính cách nhân vật thông qua cử chỉ, lời nói, hành động. Câu 2: Nắm đợc nội dung đoạn trũ truyện của bộ Hồng vời người cô để làm toát lên nội dung biểu đạt: Tình thương yêu vô bờ bến của chú bé Hồng đối với mẹ ngay cả trước những rắp tâm của người đời. -. Đa số các em làm đợc bài này.. Cõu 2: Nắm đợc nội dung đoạn trũ truyện của bé Hồng vời người cô để làm toát lên nội dung biểu đạt: Tình thương yêu vô bờ bến của chú bé Hồng đối với mẹ ngay cả trước những rắp tâm của người đời.. Cần chứng minh bằng các biểu hiện cụ thể trong cử chỉ, hành động của chú bé Hồng trong đoạn đối thoại đó. Câu 3: Viết đoạn văn:. C©u 3: Một sè em viết được đoạn văn phát biểu cảm Tâm trang lão Hạc trước lúc nghĩ về việc lựa chọn các chết của Lão Hạc trong đoạn lựa chọn cái chết cho mình. trích “Lão Hạc” song chưa làm nổi bật được nội dung Con người giàu lòng tự biểu đạt của bài viết nhằm bộc lộ cảm xúc của bản trọng, phẩm giái trong sạch, yêu thân mình, chỉ nêu các ý cơ bản về nội dung đoạn kết thương con... truyện. GV: Nªu kÕt qu¶ cô thÓ cña bµi v¨n. GV trả bài HS trao đổi - chữa bài II. Tr¶ bµi TLV: 18’ GV: NhËn xÐt bµi lµm + Đa số các em đã biết kết hợp tự sự với miêu tả và biểu cảm song 1 số thể hiện cảm xúc cha đợc chân thµnh, tù nhiªn. + Mét sè em cha biÕt lùa chän sù viÖc (khuyÕt ®iÓm) tiêu biểu để kể chuyện vì vậy nội dung còn sơ sài cha có sức thuyết phục ngời đọc - đa số cha cao. + Lập luận còn vụng về, lủng củng, diễn đạt cha đảm b¶o tÝnh m¹ch l¹c.. Đề bài: Một lần mắc lỗi. 1. MB (1,5 điểm): Nêu đợc thời gian, địa điểm - lỗi vi phạm xảy ra nh thÕ nµo? 2. TB (6 điểm): Miêu tả đợc sự viÖc x¶y ra khuyÕt ®iÓm tõ ®Çu --> kÕt thóc (cã kÕt hîp t¶ + kÓ + biÓu c¶m…) 3. KB (1,5 điểm): Nêu đợc những t×nh c¶m, suy nghÜ sau khi x¶y ra sù viÖc. 4. Trình bày (1 điểm): Sạch đẹp, s¹ch sÏ, kh«ng sai lçi chÝnh t¶, lËp.

(130) luËn l«gÝc, hîp lý.. + Lçi chÝnh t¶ cßn nhiÒu. + ViÕt hoa, viÕt t¾t nhiÒu 4. Cñng cè: 3’ - GV đọc bài của HS viết khỏ - GV nhËn xÐt giê tr¶ bµi 5. DÆn dß: 1’ - Xem l¹i bµi lµm - So¹n: Bµi to¸n dân sè.. Ngày soạn: 10 / 11 / 2014 Ngày dạy : 12 / 11/ 2014 Tiết 49 - Văn bản:. BÀI TOÁN DÂN SỐ (Theo Thái An) I. Mục tiêu cần đạt: Giúp HS: 1. Kiến thức: - Sự hạn chế gia tăng dân số là con đường “tồn tại hay không tồn tại” của loài người. - Sự chặt chẽ, khả năng thuyết phục của cách lập l;uận bắt đầu bằng một câu chuyện nhẹ nhàng mà hấp dẫn. 2. Kĩ năng: - Tích hợp với phần tập làm văn, vận dung kiến thức đã học ở bài: Phương pháp thuyết minh để đọc- hiểu, nắm bắt được vấn đề có ý nghĩa thời sự trong văn bản. - Vận dụng vào việc viết bài văn thuyết minh. 3. Thái độ: Gi¸o dôc kĩ năng sống cho học sinh: Nhận biết, vận dụng trong cuộc sống, nói, viết văn. II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh: 1. Gi¸o viªn: §äc v¨n b¶n, soạn bài. 2. Häc sinh: Đọc, so¹n bµi theo câu hỏi. III. Các hoạt động dạy và học: 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bài cũ: 3’ H. Phát biểu suy nghĩ của em sau khi học văn bản “Ôn dịch, thuốc lá”? 3. Bài mới: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 2. Tìm hiểu vài nét về tác phẩm: 12’ Hoạt động của thầy. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt.

(131) GV hướng dẫn HS đọc văn bản Giải thích từ khó. H : Cã thÓ gäi v¨n b¶n nµy lµ v¨n b¶n nhËt dụng đợc không ? Vì sao ? - Lµ v¨n b¶n nhËt dông - Vì văn bản này đề cập đến 1 vấn đề thời sự vừa cấp thiết, vừa lâu dài của đời sống nh©n lo¹i... H : Phơng thức biểu đạt của văn bản ? - LËp luËn kÕt hîp thuyÕt minh, biÓu c¶m H : Vì sao em xác định nh vậy ? - Vì mục đích của bài là bàn về vấn đề dân sè, nhng khi bµn luËn t¸c gi¶ kÕt hîp thuyÕt minh b»ng t liÖu thèng kª, so s¸nh, kèm theo thái độ đánh giá . H : T×m bè côc văn bản vµ nªu néi dung chÝnh ? - Tõ ®Çu ... “s¸ng m¾t ra”. => Bµi to¸n dân số vµ kế hoạch hóa gia đình. - TiÕp... “« thø 31 cña bµn cê”. => Tû lÖ gia t¨ng dân sè. §èi chiÕu tû lÖ thế giíi. - Cßn l¹i => Lêi khuyÕn nghÞ khÈn thiÕt. * §äc phÇn më bµi, kiÓm tra phÇn t×m hiÓu chó thÝch cña hs .. Đọc bài.. I. Tìm hiếu chung: 1. Đọc, chú thích:. Suy nghĩ, -Theo Th¸i An, b¸o gi¸o dôc và thời đại chủ nhật, số 28, trả lời 1995. Ghi bài. - Lµ v¨n b¶n nhËt dông. Trả lời, bổ - Phơng thức biểu đạt : Lập sung. luËn kÕt hîp miªu t¶, biÓu c¶m . - Nhận xét. Suy nghĩ, trả lời, bổ sung.. 2. Bè côc : 3 phÇn. Ghi bài. Hoạt động 3. Tìm hiểu văn bản: 23’ Hoạt động của thầy H : Tác giả đã sáng mắt ra vì điều gì ? - Vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình đã đợc đặt ra từ thời cổ đại. H : Em hiểu thế nào là vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình ? ( Thảo luận nhóm ) - D©n sè lµ sè ngêi sinh sèng trªn ph¹m vi 1 quèc gia, ch©u lôc, toµn cÇu. - Gia tăng dân số ảnh hởng đến tiến bộ xã hội, là nguyên nhân của đói nghèo, lạc hậu. - Dân số gắn liền với kế hoạch hoá gia đình, tức là vấn đề sinh sản . H : Khi nãi m×nh s¸ng m¾t ra t¸c gi¶ muèn ®iÒu gì ở ngời đọc văn bản này ? - Cũng sáng mắt ra về vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình. H : Nhận xét cách diễn đạt của đoạn văn mở bài vµ nªu t¸c dông ? - NhÑ nhµng, gi¶n dÞ, th©n mËt, t×nh c¶m - GÇn gòi, tù nhiªn, dÔ thuyÕt phôc * Theo dâi phÇn 2 H : tác giả đã làm rõ vấn đề : lập luận và thuyết minh c¸c ý nh thÕ nµo ? ChØ râ tõng phÇn ? - 3 ý chính tơng đơng với 3 đoạn. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. II. Tìm hiểu văn bản: 1. Nêu vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình: - Vấn đề dân số và kế hoạch hoá gia đình đã đợc đặt ra từ thời cổ đại. Trả lời, bổ - Là vấn đề đã và đang đợc toàn thế giới quan sung. t©m. Trả lời Ghi bài. - Nhận xét.. Suy nghĩ, trả lời 2. Làm rõ vấn đề dân số vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình:.

(132) + Vấn đề dân số đợc nhìn nhận từ 1 bài toán cổ " §ã lµ c©u chuyÖn ...nhêng nµo!" + Bài toán dân số đợc tính toán từ 1 truyện trong kinh th¸nh ( B©y giê ...kh«ng qu¸ 5% ) + Vấn đề dân số đợc nhìn nhận từ thực tế sinh s¶n cña con ngêi ( Trong thùc tÕ...bµn cê ) H : Cã thÓ tãm t¾t bµi to¸n cæ nh thÕ nµo ? - Có 1 bàn cờ gồm 64 ô, đặt 1 hạt thóc vào ô thứ 1, ô thứ 2 đặt 2 hạt, các ô tiếp cứ thế nhân đôi. Tông số thóc thu đợc có thể phủ khắp bề mặt trái đất. H : T¹i sao h×nh dung gia t¨ng d©n sè tõ bµi to¸n cæ nµy ? - Con sè trong bµi to¸n cæ t¨ng dÇn theo cÊp sè nhân tơng ứng với số ngời đợc sinh ra trên trái đất. Đó là con số khủng khiếp H : Bần về dân số từ 1 bài toán cổ, điều đó có t¸c dông g× ? - Gây hứng thú dễ hiểu với số đông ngời đọc H : Tãm t¾t bµi to¸n d©n sè cã khëi ®iÓm tõ truyÖn trong kinh th¸nh ( Hs suy nghÜ tr¶ lêi ) H : C¸c t liÖu thuyÕt minh d©n sè ë ®©y cã t¸c dông g× ? - Cho mọi ngời thấy đợc mức độ gia tăng dân số nhanh chóng trên trái đất H : C¸ch tÝnh to¸n d©n sè tõ 2 c©u chuyÖn trªn tác động nh thế nào đến ngời đọc ? - G©y lßng tin, dÔ hiÓu, dÔ thuyÕt phôc §äc ý 3 phÇn th©n bµi H : Dùng phép thống kê để thuyết minh tác giả đã đặt đợc mục đích gì ? - Cắt nghĩa đợc vấn đề gia tăng dân số từ năng lùc sinh s¶n tù nhiªn cña phô n÷ - C¶nh b¸o nguy c¬ tiÒm Èn cña gia t¨ng d©n sè - Cho thấy cái gốc của vấn đề hạn chế dân số là sinh đẻ có kế hoạch H : Theo th«ng b¸o cña héi nghÞ c¸c níc cã tØ lÖ sinh con cao thuéc c¸c ch©u Phi, ch©u ¸ ( trong đó có Việt Nam ) H : Em cã nhËn xÐt g× vÒ sù gia t¨ng d©n sè ë c¸c ch©u lôc nµy ? - §«ng d©n nhÊt - Tốc độ gia tăng dân số lớn nhất H : Em biÕt g× vÒ thùc tr¹ng kinh tÕ, v¨n ho¸ cña c¸c ch©u lôc nµy ? - NghÌo nµn, l¹c hËu H : Em rót ra kÕt luËn g× vÒ mèi quan hÖ gi÷a d©n sè vµ sù ph¸t triÓn x· héi ? - T¨ng d©n sè qu¸ cao lµ k×m h·m sù ph¸t triÓn của xã hôi, là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, l¹c hËu. H : NhËn xÐt vÒ c¸ch lËp luËn ë phÇn nµy ? - Lí lẽ đơn giản, chứng cớ đầy đủ . - VËn dông c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nh : thèng kª, so s¸nh, ph©n tÝch . - KÕt hîp c¸c dÊu c©u nh dÊu ":", ";" * Hs đọc phần kết bài.. Thảo luận nhóm.. - Tõ một bµi to¸n cæ .. Trả lời, bổ sung.. - Tõ một c©u chuyÖn trong kinh th¸nh.. Ghi bài - Tõ thùc tÕ sinh s¶n cña con ngêi .. Trả lời, bổ sung.. Ghi bài. - T¨ng d©n sè qu¸ cao lµ k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· h«i, lµ nguyªn nhân dẫn đến đói nghèo, l¹c hËu.. 3. Thái độ của tác giả về d©n sè vµ kÕ ho¹ch ho¸ gia đình:.

(133) H : Em hiÓu nh thÕ nµo vÒ lêi nãi sau ®©y cña tác giả "Đừng để cho mỗi con ngời trên trái đất nµy chØ cßn diÖn tÝch 1 h¹t thãc, muèn thÕ ph¶i góp phần làm cho chặng đờng đi đến ô 64 càng dµi l©u h¬n cµng tèt "? - Muốn còn đất sống phải sinh đẻ có kế hoạch để hạn chế gia tăng dân số trên toàn cầu . H: Tại sao tác giả cho rằng: Đó là con đờng "tån t¹i hay kh«ng tån t¹i" cña chÝnh loµi ngêi? - Muốn sống con ngời cần có đất đai. Đất đai kh«ng sinh ra, con ngêi ngµy 1 nhiÒu h¬n. Do Häc sinh đó con ngời muốn tồn tại phải biết điều chỉnh, giới thiệu. hạn chế sự gia tăng dân số, đây là vấn đề nghiªm tóc vµ sèng cßn cña nh©n lo¹i . H : Quan điểm và thái độ của tác giả là gì ?. - Nhận thức rõ vấn đề gia t¨ng d©n sè vµ hiÓm ho¹ cña nã. - Cã tr¸ch nhiÖm vµ tr©n träng cuéc sèng.. Đọc đoạn kết Trả lời Khái quát lại Ghi bài. Hoạt động 4. Củng cố: 3’ Hoạt động của thầy H. Cảm nhận của em về ý nghĩa của văn bản? - Văn bản nêu lên vấn đề thời sự của đời sống hiện đại: Dân số và tương lai của dân tộc, nhân loại.. Hoạt động của trò. Nội dung cần đạt. III. Tổng kết: 1. Nghệ thuật: So sánh, lập luận chặt chẽ, Suy nghĩ, dùng số liệu, phân tích, ngôn ngữ khoa học, phát biểu giàu sức thuyết phục. 2. Nội dung: Không còn cách nào khác, phải hành động tự giác, hạn chế sinh đẻ làm giảm sự bùng nổ và gia tăng dân số.. Hoạt động 5. Hướng dẫn học ở nhà: 2’ Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV định hướng nội dung cho HS: Lắng nghe - Học kĩ nội dung. Làm bài tập. - Chuẩn bị bài: Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm.. Nội dung cần đạt. Ngày soạn : 10/ 11 / 2014 Ngày dạy : 12 / 11/ 2014 TiÕt 50 :. DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: Công dụng của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm..

(134) 2. Kĩ năng: Sử dụng dấu ngoặc đơn và dấu hai chem.. - Sửa lỗi về dấu ngoặc đơn và dấu hai chem.. 3. Thái độ: Có ý thức sử dụng dấu câu khi giao tiếp cũng nh tạo lập văn bản.. II. chuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: ChuÈn bÞ bµi so¹n, b¶ng phô, bµi tËp bæ xung - Học sinh : Chuẩn bị đọc, nghiên cứu trả lời các câu hỏi trong SGK. III. Hoạt động dạy và học : 1. Ổn định tổ chức: 1’ 2. Kiểm tra bìa cũ: 3’ ? Nªu c¸c kiÓu quan hÖ thêng gÆp trong c©u ghÐp? lÊy VD? 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động của GV Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm: (20’) GV: treo b¶ng phô cã ghi c¸c vÝ dô a, b, c (SGK/134) - Gọi học sinh đọc và trả lời c©u hái SGK. ? Trong nh÷ng trêng hîp trªn dấu ngoặc đơn đợc dùng để lµm g×? - Mục đích: Giúp ngời đọc h×nh dung râ h¬n vÒ con kªnh nµy. -> gi¸o viªn bæ sung thªm.. H§ cña HS. Q.s¸t. Néi dung I - Dấu ngoặc đơn : 1. VÝ dô:. §äc.. Tr¶ lêi.. ? NÕu ta bá hÕt phÇn trong Tr¶ lêi. dấu ngoặc đơn ở các VD trªn th× nghÜa c¬ b¶n cña các đoạn trích có thay đổi kh«ng? - Kh«ng. -> v× ®©y lµ phµn chó thÝch, nh»m cung cÊp thªm th«ng tin kÌm theo chó nã kh«ng thuéc phÇn nghÜa c¬ b¶n. * GV: nªu vÝ dô cña NguyÔn Nghe.. a- Dùng để đánh dấu phàn gi¶i thÝch lµm râ “hä” ngô ý chØ ai? cã t¸c dông nhÊn m¹nh.. b- Dùng để thuyết minh về một loài động vật mà tên của của nó (3 khía) đợc dùng để gọi tên một con kªnh. c- Bæ sung thªm th«ng tin vÒ n¨m sinh, n¨m mÊt cña nhµ th¬ lý B¹ch. Nãi râ cho. 2. Ghi nhí: (SGK/135).

(135) ¸i Quèc (?) v¨n b¶n thuÕ m¸u. -> lu ý h/s trêng hîp dïng dấu ngoặc đơn với dấu chấm than (!) để tỏ ý mỉa mai. -> đôi khi dấu ngoặc đơn dùng cả hai đối tợng trên, - Đọc h·y rót ra c«ng dông cña dÊu “ghi nhí” ngoặc đơn? Lấy VD ở văn b¶n bµi to¸n d©n sè? ( Häc sinh ghi nhí  GV kh¾c s©u) + HS đọc đoạn trích SGK a, Đọc. b, c (135) gi¸o viªn treo b¶ng phô. ? DÊu hai chÊm trong ®o¹n Tr¶ lêi. văn đoạn trích trên để làm g×? -> Đánh dấu lời cña dÕ MÌn nói víi dÕ Cho¾t vµ cña dÕ Choắt nãi víi dÕ MÌn) -> ThÐp míi dÉn l¹i lêi dẫn trực tiếp ngêi xa). -> §¸nh dÊu phÇn giải thích.. Tr¶ lêi.. II- DÊu hai chÊm: 1. VÝ dô:. a- Dùng để đánh dấu lời đối tho¹i. b- §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp. c- Giải thích lý do thay đổi t©m tr¹ng cña “t«i” trong ngµy ®Çu tiªn ®i häc.. ? Qua t×m hiÓu c¸c VD trªn, h·y rót ra hai c«ng dông cña hai dÊu chÊm? (HS đọc ghi nhớ  GV khắc s©u) ? LÊy VD trêng hîp sö dông dÊu hai chÊm? VD: v¨n b¶n “¤n dÞch, thuèc l¸”. Hoạt động 2: Hớng dần luyện tập: 15’ H§ cña thÇy H§ cña trß - Häc sinh lµm bµi tËp 1, 2 lµm t¹i líp Gv lần lợt cho HS đọc yêu cÇu bµi tËp -> HS suy nghÜ và trả lời bài tập từ bài 1 đến bµi 3. ? Nªu c«ng dông cña dÊu ngoặc đơn?. Nội dung cần đạt. II- LuyÖn tËp: * Bµi 1: Gi¶i thÝch th«ng dụng của dấu ngoặc đơn. a- §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c côm tõ: tuyệt nhiên, định phân, t¹i thiªn th, hµnh khan thñ b¹i h. b- §¸nh dÊu phÇn thuyÕt.

(136) ? Nªu c«ng dông cña dÊu hai chÊm?. ( Chi nhãm th¶o luËn: 4 nhómđại diện nhóm phát biÓu) (Bµi 5th¶o luËn nhãm). §äc Suy nghi Tr×nh bµy. Tr¶ lêi. Nhãm h® Tr×nh bµy NhËn xÐt. 4. Cñng cè: 3’ Nhắc lại công cụ của dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm. 5.Híng dÉn häc ë nhµ: 2’ - Häc bµi - Lµm bµi tËp 4, 6. minh nh»m gióp ngêi đọc hiểu rõ trong 2990m chiÒu dµi cña cÇu cã tÝnh c¶ phÇn cÇu dÉn. c- Dấu ngoặc đơn đánh dấu phÇn cæ sung (vÞ trÝ 1). PhÇn nµy cã quan hÖ lùa chän víi phÇn chó thÝch (cã phÇn nµy th× kh«ng cã phÇn kia). - Dấu ngoặc đơn đánh dấu phần thuyết minh để làm râ nh÷ng ph¬ng tiÖn ng«n ng÷ ë ®©y lµ g×? (vÞ trÝ 2) * Bµi 2: Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu hai chÊm a- §¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch cho ý: Hä th¸ch nÆng qu¸ b- Đánh dấu lời đối thoại (cña DÕ Cho¾t nãi víi DÕ MÌn) vµ phÇn thuyÕt minh đợc mà Đế Choắt khuyªn DÕ MÌn . c- §¸nh dÊu phÇn thuyÕt minh cho ý: đủ màu là nh÷ng mµu nµo? * Bµi 5: - Bạn nào đó chép lại dấu ngoặc đơn saivà dấu ngoặc đơn (và dấu ngoặc kép) bao giờ cũng đợc dïng thµnh cÆp.  Söa l¹i: §Æt thªm mét dÊu ngoặc đơn - Phần đợc đánh dấu ngoặc đơn không phải là bộ phËn cña c©u.

(137) - Xem tríc bµi “Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh”.. Ngày soạn : 12/ 11 / 2014 Ngày dạy : 14 / 11/ 2014. TiÕt 51 :. ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Đề văn thuyết minh, yêu cầu cần đạt khi làm một bài văn thuyết minh. -Cách quan sát, tích luỳ tri thức và vận dụng các phơng pháp để làm bài thuyết minh. 2.KÜ n¨ng: - Xác định đợc yêu cầu của một đề văn thuyết minh - Quan sát nắm dợc đặc điểm,cấu tạo, nguyên lí vận hành, công dụng… của đối t ợng cÇn thuyÕt minh. - T×m ý, lËp dµn ý, t¹o lËp mét v¨n b¶n thuyÕt minh. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức quan sát, tích luỹ tri thức để làm tốt bài thuyết minh. II. chuÈn bÞ: - Giáo viên: Bảng phụ và các đề bài tham khảo, sơ đồ chiếc xe đạp để giảng - Học sinh : Chuẩn bị đọc, nghiên cứu trả lời các câu hỏi trong SGK. III. hoạt động dạy và học : 1. Ổn định tổ chức : 1’ 2.Kiểm tra bài cũ : 3’ ? Muốn có tri thức để làm tốt bài văn thuyết minh, ngời viết cần làm gì? ? Nªu c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh mµ em biÕt? 2. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động của GV Hoạt động1: Tìm hiêu chung: 10’ - Giáo viên cho học sinh đọc các đề bài trong SHK vµ nªu nhËn xÐt.. H§ trß §äc. Néi dung I- §Ò v¨n thuyÕt minh 1 Bµi tËp.

(138) ? Đề nâu lên điều gì? (đối tợng thuyết minh) ? §èi tîng thuyÕt minh cã thÓ gåm nh÷ng lo¹i nµo? - Con ngời, đồ vật, di tích, con vật, thực vật, món ăn đồ chơi, lễ tết…) ? Căn cứ vào đâu mà em biết đó là đề văn thuyết minh? - Yêu cầu của đề: Không yêu cầu kể chuyện, miªu t¶, biÓu c¶m tøc lµ yªu cÇu giíi thiÖu, thuyÕt minh, gi¶i thÝch. ( GV yêu cầu cụ thể từng đề  HS trả lời -> GV nhËn xÐt). ? Qua tìm hiểu, em có nhận xét gì về đề văn thuyết minh? ( Học sinh đọc ghi nhớ ý 1 Giáo viªn chèt l¹i).. Tr¶ lêi Nghe. Tr¶ lêi Nghe. Tr¶ lêi. Ph©n tÝch. Hoạt động 2: Hớng dẫn cách làm bài văn thuyết minh: 15’ H§ cña thÇy H§ trß. - Học sinh đọc bài văn Đọc SGK/138.. 2. Ghi nhí:. Néi dung II- C¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh : * Bài văn: Xe đạp 1. Tìm hiểu đề:. - Giáo viên ghi đề bài lên bảng: Chiếc xe đạp ? Đề nêu lên đối tợng gì? yêu Trả lời. cÇu g×? (Xe đạp  Thuyết minh). ? Đề này khác đề miêu ta ở chç nµo? - Yêu cầu trình bầy xe đạp Trả lời. nh mét ph¬ng tiÖn giao th«ng phæ biÕn  tr×nh bÇy cÊu t¹o, t¸c dông cña xe đạp. ? Bµi v¨n thuyÕt minh nµy nªn cã mÊy phÇn? Mçi phÇn ë d©y cã néi dung g×?. 2. X©y dùng bè côc bµ néi dung:.

(139) - MB: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ phơng tiện xe đạp. - TB: Giíi thiÖu cÊu t¹o cña xe đạp nguyên tắc hoạt động của nó. - KB: Nêu vị trí của xe đạp trong đời sống của ngời ViÖt Nam vµ trong t¬ng lai. ? Trong phÇn MB, ta giíi thiệu chung về xe đạp nh thÕ nµo? Trong bµi ®o¹n nµo lµ giíi thiÖu? cã thÓ diễn đạt cách khác đợc kh«ng? ( häc sinh chän mét c¸ch më bµi kh¸c). ? ở phần TB, để giới thiệu về cấu tạo của xe đạp, thì ph¶i dïng ph¬ng ph¸p g×? (ph©n tÝch  chÝ sù vËt ra toµn c¸c bé phËn t¹o thµnh để lần lợt giới thiệu: Giáo viªn ®a ra hå s¬ chiÕc xe đạp để học sinh quan sát). ? Nên chia chiếc xe đạp ra mấy phần để trình bầy? ngoµi c¸ch chia nh bµi v¨n/ SGK, cßn c¸ch chia nµo kh¸c kh«ng? VD: Tr×nh bÇy theo ph¬ng ph¸p liÖt kª (khung xe, bang xe, cµng xe, xÝch, lÝp, đĩa, bàn đạp…thì có đợc cơ chế hoạt động của xe kh«ng? ) (kh«ng). ? Em h·y giíi thiÖu cô thÓ từng hệ thống xe đạp? a- Hệ thống chuyền động b- HÖ thèng ®iÒu khiÓn. Tr¶ lêi.. Tr¶ lêi.. Tr¶ lêi.. Tr¶ lêi.. Tr¶ lêi.. Ba phÇn: MB – TB – KB.

(140) c- HÖ thèng chuyªn më ? ë phÇn KB ta nªn tr×nh bÇy ý g×? - Nêu tác dụng của xe đạp và t¬ng lai cña nã. ? Qua t×m hiÓu, em h·y nªu nhËn xÐt cña m×nh vÒ c¸ch lµm bµi (th¶o luËn nhãm). - Bài làm thực hiện đề bài đã Trả lời. cho nh thÕ nµo? - Ph¬ng ph¸p thuyÕt minh cã thÝch hîp kh«ng? - Diễn đạt có dẽ hiểu không?  Gi¸o viªn tæng hîp ý kiÕn; Tr¶ lêi. chuyÓn sang “ghi nhí” ? §Ó lµm tèt bµi v¨n thuyÕt Tr¶ lêi. minh, ngêi viÕt cÇn lµm g×? Bè côc bµi thuyÕt minh gåm m¸y phÇn? nªu nhiÖm vô tõng phÇn? (HS đọc ghi nhớ/140) Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập: 12’ H§ cña thÇy H§ trß. - Giáo viên nêu đề bài  yêu cÇu häc sinh t×m ý, lËp dµn cho đề bài - §äc bµi v¨n tham kh¶o. Néi dung III, LuyÖn tËp: * MB: - Giíi thiÖu chung vÒ đồ chơi. * TB: - Giíi thiÖu nguyªn liệu về đò chơi - Giíi thiÖu chung vÒ đồ chơi - Giíi thiÖu gi¸ trÞ cña đồ chơi. * KB: - B¶n s¾c v¨n hãa d©n tộc của đồ chơi. 4. Cñng cè: 2’ Nªu ph¬ng ph¸p lµm bµi v¨n thuyÕt minh? 5. Híng dÉn häc ë nhµ: 1’ - Häc bµi - Lập dàn ý cho đề bài tiết “Chương trỡnh địa phương: Phần Văn"..

(141) Ngày soạn : 12/ 11/ 2014 Ngày dạy: 14/ 11/ 2014. TiÕt 52:. CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG ( Phần văn ) I. Mục tiêu cần đạt: 1- KiÕn thøc: - Gióp häc tìm hiểu vÒ các nhà văn, nhà th¬ ở quê hương của mình. - Tìm hiểu các tác phẩm tiêu biểu của các nhà văn, nhà thơ ở địa phương 2- KÜ n¨ng: - Tự tỡm hiểu và lập bảng danh sỏch cỏc nhà văn, nhà thơ địa phơng. 3- Thỏi độ: - Yêu mến văn học địa phơng. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n giáo án. - Häc sinh : Soạn bài mới III. Hoạt động dạy và học : 1. Ổn định tổ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3’ Kiểm tra vở soạn. 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’ - Hoạt động dạy và học: 37’ Hoạt động của GV. - Gọi Hs đọc yêu cầu trong SGK. H§ trß. §äc. Nhắc nhở hs chú ý chỉ thống kê những tác giả có sáng tác trước năm 1975. - Gv hướng dẫn Hs cách lập bảng danh sách các nhà văn, nhà thơ ở tỉnh Quảng Ngãi và các tác phẩm tiêu biểu. - HD HS sưu tầm hoặc chép lại một bài thơ hoặc một đoạn văn của nhà thơ, nhà văn ở địa phương mà em thích.. Nghe.. Néi dung I. Yêu cầu: - Lập bảng danh sách các nhà văn, nhà thơ ở Tỉnh Quảng Ngãi theo trình tự: họ tên, bút danh (nếu có), năm sinh, năm mất (nếu đã mất) và các tác phẩm chính. * chú ý: chỉ thống kê những tác giả có sáng tac trước năm 1975. II. Hướng dẫn thực hành: - Lập bảng danh sách theo yêu cầu I - Sưu tầm và chép lại một bài thơ hoặc một bài văn (khoảng vài trang, có thể là đoạn trích) viết về.

(142) phong cảnh thiên nhiên, con người, sinh hoạt văn hóa, truyền thống lịch sử của quê hương em mà em thấy hay. * Cách sưu tầm: - Tìm trên sách, báo. - Hỏi cha, mẹ, anh chị, người lớn ở địa phương em. - Tìm trên mạng, tren các phương tiện thông tin đại chúng... 4- Cñng cè & dÆn dß : 3’ - Lập bảng thống kê và sưu tầm theo hướng dẫn ở trong bài. - ChuÈn bÞ bài: “DÊu ngoÆc kÐp”.. Ngày soạn : 17 / 11 / 2014 Ngày dạy : 19 / 11 / 2014 Tiết 53 - Tiếng Việt:. DẤU NGOẶC KÉP I. Mục tiêu cần đạt:. 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh hiÓu râ c«ng dông cña dÊu ngoÆc kÐp..

(143) 2.KÜ n¨ng: - Sö dông dÊu ngoÆc kÐp. - Sö dông dÊu ngoÆc kÐp víi c¸c dÊu kh¸c. - Söa lçi vÒ dÊu ngoÆc kÐp. 3. Thái độ: - Có thái độ đúng đắn về sử dụng dấu câu trong giao tiếp.. II. ChuÈn bÞ:. - Gi¸o viªn: Giáo án, b¶ng phô, t liÖu tham kh¶o, phấn màu... - Häc sinh : Học bài cũ. §äc nghiªn cøu tríc bµi mới.. III. Hoạt động dạy và học :. 1. Ổn định tæ chøc: Kiểm tra sỉ số. 1’ 2. KiÓm tra bài cũ: 3’ ? Nêu công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm? - HS: + Dấu ngoặc đơn dùng để đánh dấu phần chú thích (giải thích, thuyết minh, bổ sung thêm). + Dấu hai chấm dùng để: > Đánh dấu (báo trước) phần giải thích, thuyết minh cho một phần trước đó; > Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp (dùng với dấu ngoặc kép) hay lời đối thoại (dùng với dấu gạch ngang). - Gv cho một bài tập: (treo bảng phụ) * Dấu hai chấm trong đoạn trích sau được dùng để làm gì? Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất. Người xưa có câu: "Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng". Tre là thẳng thắn, bất khuất! - Hs: Dấu hai chấm được dùng để đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp. - Gv gọi Hs nhận xét. -> Gv nhận xét, ghi điểm. 3. Bµi míi: Hoạt động 1. * Giới thiệu bài: 1’ Trong bài tập ở trên (BT trong bảng phụ), ngoài dấu hai chấm, dấu chấm, dấu phẩy, chúng ta còn nhận ra sự xuất hiện của dấu gì nữa? Hs: Dấu ngoặc kép - Vậy dấu ngoặc kép trong trường hợp này được dùng để làm gì? Công dụng của dấu ngoặc kép là gì?... Để trả lời cho câu hỏi đó, thầy và các em cùng đi vào tìm hiểu bài học: DẤU NGOẶC KÉP.. Hoạt động 2. Tìm hiêu cụng dụng dấu ngoặc kép. 18’ Hoạt động của GV - HS HD cña trß. - Gọi Hs đọc Ví dụ trên - Hs đọc bảng phụ. a. Thánh Găng-đi có một phương châm: C " hinh phục được mọi người ai cũng cho là khó, nhưng tạo được tình thương, lòng nhân đạo, sự. Néi dung I- C«ng dông: 1. Ví dụ:( Treo bảng phụ ghi Ví dụ/ SGK. T 141-142).

(144) thông cảm giữa con người với con người lại càng khó hơn". (Theo Lâm Ngữ Đường, Tinh hoa xử thế) b. Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra d" ải lụa" ấy nặng tới 17 nghìn tấn! (Thúy Lan, Cầu Long Biên - chứng nhân lịch sử) c. Tre với người như thế đã mấy nghìn năm. Một thế kỉ v"ăn minh", k"hai hóa"của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. Tre vẫn phải còn vất vả mãi với người. (Thép Mới, Cây tre Việt Nam) d. Hàng loạt vở kịch như T " ay người đàn bà", "Giác ngộ", B " ên kia sông Đuống"... ra đời. ( Ngữ văn 7, tập 2) - Xét ví dụ a. ? Dựa vào kiến thức đã học, em hãy cho biết dấu hai chấm trong đoạn trích này được dùng để làm gì? ? Dấu hai chấm có sự kết hợp với dấu câu nào để đánh dấu lời dẫn trực tiếp?. 2. Nhận xét: Dấu ngoặc kép được dùng để:. - Hs: a. Đánh dấu lời dẫn trực + Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. tiếp. (một câu nói của Găng+ Kết hợp với dấu ngoặc đi) kép. + Dùng để dánh dấu lời dẫn trực tiếp.. - Gv nhận xét, hỏi: Vậy, trong đoạn trích a, dấu hai chấm được dùng để làm gì? - Nhận xét, chốt ý. - Xét ví dụ b. -Hs: ? Từ dải lụa đặt trong dấu + Chỉ chiếc cầu. ngoặc kép dược dùng đẻ chỉ + PTCN ẩn dụ cái gì? ? Phương thức chuyển nghĩa này gọi là phương thức gì? Giảng: Như vậy, từ "dải lụa". b. Tõ ng÷ hiÓu theo mét nghĩa đặc biệt: Dùng từ ngữ “dải lụa” để chỉ chiếc cầu..

(145) ở đây đã được chuyển nghĩa + Đánh dấu từ ngữ được sang một nghĩa khác (là hiểu theo nghĩa đặc biệt. chiếc cầu). Đối với những từ ngữ này chúng ta phải hiểu theo một nghĩa đặc biệt. ? Dấu ngoặc kép ở đây được dùng để làm gì?. Gv liên hệ: Trong bài thơ "Viếng lăng Bác của" Viễn Phương có câu: "Ngày ngày mặt trời đi qua trên lăng. Thấy một "mặt trời" trong lăng rất đỏ". -Từ ngữ "mặt trời" trong câu thơ thứ hai cũng được hiểu theo nghĩa đặc biệt (chỉ Bác Hồ) - Xét ví dụ c. Chắc các em đã biết, khi thưc dân Pháp xâm lượt nước ta, chúng đã thi hành chính sách ngu dân, đầu độc và bóc lột nhân dân ta vô cùng dã man...dưới cái lốt là khai hóa văn minh cho một -Hs: dân tộc lạc hậu. Trong tác phẩm "Vi hành" + hàm ý mỉa mai ( Nguyễn Ái Quốc), tác giả đã vạch trần bộ mặt xấu xa đó của bọn thực dân và tên vua bù nhìn Khải Định qua lối viết châm biếm, mỉa mai thật sự sâu sắc. ? Như vậy, dấu ngoạc kép trong đoạn trích c, được dùng đẻ làm gì? -Hs: - Xét ví dụ d. ? "Tay người đàn bà", "Giác + là tên của những vở kịch. ngộ", "Bên kia sông + Đánh dấu tên tác phẩm. Đuống"... là gì? ? Vậy, dấu ngoặc kép trong. c. có hàm ý mỉa mai. d. đánh dấu tên tác phẩm..

(146) trường hợp này được dùng để làm gì? GV?Như vậy, từ ví dụ -Hs trên em hãy nêu công dụng + nêu các công dụng của của dấu ngoặc kép? dấu ngoặc kép. - Hs đọc toàn bộ "Ghi nhớ" - Ghi "Ghi nhớ".. * Ghi nhớ: (treo bảng phụ). -GV chốt ý bằng mục "Ghi -Hs: nhớ" SGK. T 142 Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.. - Cho Hs ghi "Ghi nhớ" vào vở. * Trở lại bài tập kiểm tra bài cũ (treo bảng phụ ghi bài tập).Trong trường hợp này, dấu ngoặc kép được dùng để làm gì? - Nhận xét. Chuyển ý: Để khắc sâu những nội dung bài học, chúng ta đi vào phần 2, Luyện tập. * Hoạt động 3: Hớng dẫn luyện tập. 18’ II- LuyÖn tËp: * Bµi 1: Công dụng của - Häc sinh nªu yªu cÇu cña §äc dấu ngoặc kép: bµi tËp 1.a : a) Câu nói giả định được nói ? Gi¶i thÝch c«ng dông cña Lµm BT dÊu ngoÆc kÐp? trực tiếp.  gäi häc sinh lªn b¶ng thùc Tr×nh bµy. hiÖn (2 em) - Gi¸o viªn nhËn xÐt, ch÷a bài. - Häc sinh nªu yªu cÇu cña §äc b) Từ ngữ đợc dùng với hàm bµi tËp 1.b : ý mØa mai: “Mét anh chµng đồng chí coi là hầu cạn ông Lí” mà bị một ngời đàn bà con män tóm tãc l¼ng ng· nhµo ra thÒm. - Häc sinh nªu yªu cÇu cña c) Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp, bµi tËp 1.c : dÉn lêi cña ngêi kh¸c. - GV: Tương tự, về nhà làm vào vở bài tập d, e.. d) Từ ngữ đợc dẫn trực tiếp vµ cóng cã hµm ý mØa mai.. Bài 2: - Gọi hs đọc Đọc - Chia lớp thành 3 nhóm, - Chia 3 nhóm, thảo luận, trả (treo bảng phụ ghi đáp án) thảo luận. ( mỗi nhóm thảo lời. luận 1 câu, thời gian thảo.

(147) luận: 3'), mỗi nhóm cử ra 1 nhóm trưởng trả lời, nhóm khác nhận xét. - Gọi từng nhóm trả lời - nhóm khác nhận xét GV nhận xét, treo đáp án. -Häc sinh nªu yªu cÇu bµi tËp: ? V× sao hai c©u sau ®©u cã ý nghÜa gièng nhau mµ dïng nh÷ng dÊu c©u kh¸c nhau?. - Trả lời - nhận xét §äc Suy nghÜ Tr×nh bµy.. * Bµi 3: a) §ïng hai dÊu chÊm vµ dấu ngoặc kép để đánh dấu lêi dÉn trùc tiÕp, dÉn nguyªn v¨n lêi cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh.. b) Kh«ng dïng dÊu hai ch¸m vµ dÊu ngoÆc kÐp nh ë trên vì câu nói không đợc dÉn nguyªn v¨n (lêi dÉn gi¸n trùc tiÕp). - Gọi HS đọc - GV hướng dẫn. - Đọc - lắng nghe. 4. Cñng cè: 2’ - HS: Công dụng của dấu ngoạc kép là gì? - Gi¸o viªn kh¾c s©u bµi häc. 5. DÆn dß: 2’ - Häc bµi + LBT 4, 5 - Ôn tập để chuẩn bị kiểm tra.. * Bµi 4: BTVN: Viết một đoạn văn thuyết minh ngắn vó dùng dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. Giải thích công dụng của các loại dấu câu này trong đoạn văn đó..

(148) TiÕt 54:. Ngày soạn : 17/ 11 / 2014 Ngày dạy : 19 / 11/ 2014. LUYỆN NÓI: THUYẾT MINH MỘT THỨ ĐỒ DÙNG I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: 1.KiÕn thøc: - Cách tìm hiểu, quan sát và nắm đợc đặc điểm cấu tạo, công dụng... của những vật dông gÇn gòi víi b¶n th©n. - Cách xây dung trình tự các nội dung cần trình bày bằng ngôn ngữ nói về một thứ đồ dùng tríc líp. 2. KÜ n¨ng: - T¹o lËp v¨n b¶n thuyÕt minh. - Sử dụng ngôn ngữ dạng nói trình bày chủ động về một thứ đồ dụng trớc tập thể lớp. 3. Thái độ: ý thức lựa chọn cách trình bày một vấn đề có tính thuyết phục trớc lớp một cách tự tin,chủ động. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n bµi, chuÈn bÞ dµn ý tham kh¶o. - Học sinh : Lập dàn ý cho đề bài “Thuyết minh về cái phích nớc” III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: ổn định lớp 1’ 2. KiÓm tra bài cũ: 3’ - ThÕ nµo lµ v¨n TM? - Khi lµm bµi v¨n TM cã thÓ sö dông nh÷ng ph¬ng ph¸p thuyÕt minh nµo? 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 1. Kiểm tra chuẩn bị bài của học sinh, định hớng đề cơng cho đề bài. 15’ Hoạt động của GV H§ cña HS Néi dung I. ChuÈn bÞ: GV: Ghi đề lên bảng Tr¶ lêi. Lập dàn ý cho đề bài: ?: Hãy xác định yêu cầu của đề bài? “ThuyÕt minh c¸i phÝch + Giúp ngời nghe có những hiểu biết tơng đối níc”. đầy đủ và đúng về cái phích nớc. Tr¶ lêi ?: Muốn TM đầy đủ và đúng về cái phích nớc ta ph¶i lµm g×? + T×m hiÓu, quan s¸t, ghi chÐp + Néi dung + cÊu t¹o: - ChÊt liÖu vá: S¾t, nhùa… - Màu sắc: Trắng, xanh, đỏ… - CÊu t¹o: Ruét: 2 líp thuû tinh, cã líp ch©n kh«ng ë gi÷a, phÝa trong cã líp thuû tinh cã tr¸ng b¹c… - C«ng dông: Gi÷ nhiÖt, dïng trong SH, trong đời sống HS: Làm để cơng ra giấy: 3 phần * MB: KÝnh tha thÇy c« Tha các bạn! Hiện nay trong nhêìu gia đình đã kh¸ gi¶ cã b×nh nãng l¹nh hoÆc phÝch ®iÖn hiÖn.

(149) đại. Nhng đa số các gia đình có thu nhập thấp vẫn cần có cái phích nớc là 1 thứ đồ dùng thật tiÖn dông vµ h÷u Ých… * TB: ThËy vËy: Phích dùng để chứa nớc sôi pha trà cho ngời lớn, pha s÷a cho trÎ em… Phích có cấu tạo thật đơn giản (chất liệu… màu s¾c) Gi¸ phÝch rÊt phï hîp víi tÊt c¶ mäi ngêi (Tõ 40…..) *KB: Tõ l©u…trë thµnh vËt dông quen thuéc… * Hoạt động 3:Luyện tập. 20’ H§ cña thÇy Gv hướng dẫn. HS: luyÖn nãi theo 4 nhãm, mçi nhãm cö mét bài, một bạn nói tốt nhất để trình bày trớc lớp. Gv nhận xét, bổ sung.. H§ cña trß. Néi dung II. LuyÖn nãi: “ThuyÕt minh c¸i phÝch níc”.. 4. Cñng cè: 3’ - Gi¸o viªn nhËn xÐt kiÓu bµi - C¸ch tr×nh bµy - Rút kinh nghiệm để chuẩn bị bài viết 5. Híng dÉn häc ë nhµ: 2’ - Chuẩn bị : “Luyện tập viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng câu ghép và dấu ngoặc kép”.. TiÕt 55:. Ngày soạn : 19 / 11 / 2014 Ngày dạy : 21 / 11 / 2014. LUYỆN VIẾT ĐOẠN VĂN THUYẾT MINH CÓ SỬ DỤNG CÂU GHÉP VÀ DẤU NGOẶC KÉP I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Viết đoạn văn thuyÕt minh, yªu cÇu có sử dụng câu ghép và dấu ngoặc kép..

(150) - Luyện tập cách quan sát, tích luỹ tri thức và vận dụng các phơng pháp để làm bài thuyÕt minh có sử dụng câu ghép và dấu ngoặc kép. 2.KÜ n¨ng: - Xác định đợc yêu cầu của một đề văn thuyết minh. - Quan sát nắm dợc đặc điểm,cấu tạo, nguyên lí vận hành, công dụng… của đối t ợng cÇn thuyÕt minh. - T×m ý, lËp dµn ý, t¹o lËp mét v¨n b¶n thuyÕt minh. - Hình thành kĩ năng viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng câ ghép và dấu ngoặc kép. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức quan sát, tích luỹ tri thức để làm tốt bài thuyết minh. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n giáo án, tham khảo sách giáo viên. - Häc sinh : Chuẩn bị bài ở nhà. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: ổn định lớp 1’ 2. KiÓm tra: 3’ Kiểm tra vở soạn cña häc sinh. 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’. Hoạt động 1: ễn tập. 10’ H§ cña thÇy. H§ cña trß. - Gv gọi Hs nhắc lại cách - Hs trả lời. làm bài văn thuyết minh - Gv chốt ý. Hoạt động 2: Luyện tập 25’. Néi dung I. Ôn tập: Ôn cách làm đề văn thuyết minh. II. Luyện tập:. * Luyện viết đoạn văn thuyết Gv hướng dẫn Hs viết đoạn Hs luyện viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng câu ghép và văn thuyết minh qua các đề minh theo yêu cầu. ( chọn dấu ngoặc kép cho các đè văn văn trên. một trong các đề văn trên và sau: viết) 1. Giới thiệu về chiếc nón lá.

(151) Việt Nam. 2. Giới thiệu về chiếc áo dài Việt Nam. 3. Giới thiệu về chiếc xe đạp. 4. Thuyết minh về hoa ngày Tết ở Việt Nam. 5. Giới thiệu một đồ chơi dan gian. Hs lắng nghe. Hs tự chữa bài. Gv theo dõi, nhắc nhở, hướng dẫn giúp các em hoàn thành bài luyện tập. Gv đọc kiểm tra vài Hs. Gv nhận xét, chữa bài. 4. Củng cố: 3’ - Gọi Hs nhắc lại cách làm bài văn thuyết minh - Gọi Hs đọc lại bài văn đã chữa lại. 5. Hướng dẫn về nhà: 2’ - Hoàn thành bài luyện viết đoạn văn của mình. - Tiếp tục viết các đoạn văn thuyết minh có sử dụng câu ghép và dấu ngoặc kép theo các đề văn còn lại. - Chuẩn bị bài:"Đập đá ở Côn Lôn".. Ngày soạn : 19 / 11 / 2014 Ngày dạy : 21 / 11 / 2014 TiÕt 56: V¨n b¶n:. ĐẬP ĐÁ Ở CÔN LÔN (Phan Ch©u Trinh) I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Sù më réng kiÕn thøc vÌ v¨n häc c¸ch m¹ng ®©u thÕ kØ XX. - Chí khí lẫm liệt, phong thái đàng hoàng của nhà chí sĩ cách mạng Phan Châu Trinh. - Cảm hớng hào hùng, lãng mạn đợc thể hiện trong bài thơ. 2.KÜ n¨ng: - §äc – hiÓu v¨n th¬ yªu níc viÐt thªo thÓ thÊt ng«n b¸t cua §êng luËt. - Phân tích đợc vể đép hình tợng nhân vật trữ tiình trong bài thơ. - Cảm nhận đợc giọng điệu, hình ảnh trong bài thơ, 3. Thái độ:.

(152) - Gi¸o dôc lßng yªu níc c¸c vÞ tiÒn bèi c¸ch m¹ng. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n bµi, ¶nh ch©n dung Phan Ch©u Trinh – t liÖu tham kh¶o vÒ nhµ tï Côn đảo. - Häc sinh: So¹n bµi. III. Hoạt ®ộng dạy vµ học : 1. Tæ chøc: ổn định lớp 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: 1’ Hoạt động 1: Tìm hiểu chung. 15’ H§ cña thÇy H§ cña trß Tr¶ lêi ? H·y nªu nh÷ng nÐt kh¸i niÖm vÒ t¸c gi¶? Gi¸o viªn bæ sung: ¤ng lµ ngời có nhiều đóng góp Q. sát. trong phong trµo yªu níc ®Çu thÕ kû XX… - Giíi thiÖu ch©n dung t¸c gi¶.. Néi dung I. T×m hiÓu chung. 1. T¸c gi¶: (1872 – 1926) - HiÖu T©y Hå. Quª: QN §µ N½ng. - Lµ nhµ yªu níc lín vµ cã t tëng d©n chñ sím nhÊt ë ViÖt Nam. - Lµ ngêi giái biÖn luËn vµ cã tµi v¨n ch¬ng. Tr¶ lêi. ? KÓ tªn nh÷ng TP cña Phan Ch©u Chinh? ? ND văn thơ của ông có đặc ®iÓm g×? (ThÊm ®Ém tinh thÇn yªu níc vµ d©n chñ) ? Nªu xuÊt xø bµi th¬? ? bài “Đập đá ở Côn Lôn” ViÕt theo thÓ th¬ nµo? ? H·y thuyÕt minh ng¾n gän vÒ thÓ th¬ nµy (TNBC) ? Phơng thức biểu đạt chính cña bµi th¬?. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi. 2. T¸c phÈm: - ViÕt theo 1908 thêi gian PCC bị đày ở đảo..

(153) ( Tù sù hay biÓu c¶m ?) BiÓu c¶m lµ chÝnh, tù sù lµ yÕu tè tham gia. H/s gi¶i thÝch nghÜa cña mét nghe sè tõ khã (chó thÝch 1- 6) * Hoạt động 2: Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản: 20’ H§ cña thÇy H§ cña trß - Học sinh đọc bài thơ: Giäng hµo hïng, chó ý ngắt giọng (2 em đọc)  Gi¸o viªn nhËn xÐt. ? Häc sinh theo dâi cÆp c©u 1, 2 ? Đập đá có thể là việc bình thờng nhng đập đá ở Côn L«n cã b×nh thêng kh«ng? (kh«ng v× ®©y lµ c«ng viÖc khæ sai buéc tï nh©n ph¶i lµm). ? Câu thơ mở đầu diễn đạt ®iÒu g×? - Miªu t¶ c¶nh kh«ng gian, t¹o dùng t thÕ cña con ngời giữa đất trời Côn §¶o ( Gi¸o viªn gi¶i thÝch vÒ quan niÖm nh©n sinh chuyÒn thèng “Lµm trai:  lµ lßng kiªu h·nh, ý chÝ tự khẳng định mình là khát vọng hành động m·nh liÖt). - Th¬ PBC, NguyÔn C«ng Trø + §äc 3 c©u tiÕp, cho biÕt nội dung diễn đạt? - Miªu t¶ ch©n thùc c«ng việc lao động nặng nhọc dùng búa để khai thác đá. §äc.. §äc 2 c©u ®Çu. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. §äc Tr¶ lêi. - PTB§: BiÓu c¶m xen tù sù.. Néi dung II- Ph©n tÝch: 1. Bèn c©u ®Çu:.

(154) ë nh÷ng hßn nói ngoµi C«n §¶o. - Kh¾c häa tÇm v¸c næi bËt cña ngêi anh hïng víi những hành động phi thờng. ? T/g sö dông NT g× ë bèn c©u th¬ nµy? T¸c dông? - NÐt bót khoa tr¬ng næi bËt søc m¹nh to lín cña con ngêi ( khÝ thÕ hiªn ngang “lừng lẫy”, hành động qu¶ quyÕt, m¹nh mÏ phi thêng “s¸ch bóa, ra tay”). - Søc m¹nh ghª gím, thÇn kì “làm cho…non” “đánh tan…đống, đập để…hòn” (T§ m¹nh) ? VËy qua bèn c©u th¬ nµy, gióp em hiÓu nh thÕ nµo vÒ h×nh ¶nh ngêi tï c¸ch m¹ng? Ph¬ng thøc biÓu đạt chính của bốn câu thơ nh thÕ nµo? *GV b×nh: Nh÷ng c©u nµy đã sử dụng một tợng đài uy nghi vÒ mét con ngêi anh hïng víi khÝ ph¸ch hiªn ngang, lÉm liÖt, sõng sững với đất trời (miêu tả - biÓu c¶m) + Học sinh đọc 4 câu thơ cuèi. ? Phơng thức biểu đạt ở 4 c©u th¬ nµy cã g× kh¸c. - T¸c gi¶ trùc tiÕp béc lé c¶m xóc vµ xuy nghÜ cña m×nh. ? Theo em, đó là cảm xúc. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. - Kh¾c häa h×nh ¶nh ngêi tï c¸ch m¹ng: T thÕ hiªn ngang lÉm liÖt. - Coi thêng mäi thö th¸ch gian nan.. Nghe. 2. Bèn c©u th¬ cuèi:. §äc. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. - BÊt khuÊt tríc gian nguy,.

(155) nh thÕ nµo? phÈm chÊt của ngời tù yêu nớc đợc béc lé qua nh÷ng c©u th¬ nµy nh thÕ nµo? - Gi¸o viªn ph©n tÝch cÆp câu luận: Sự đối lập với thö th¸ch gian nan “Th¸ng ngµy ma n¾ng – th©n sµnh sái” víi søc chịu đựng dẻo dai, bền bỉ và ý chí chiến đấu sắt non cña ngêi chiÕn sÜ c¸ch m¹ng “Cµng bÒn da s¾t non”. ? ë cÆp c©u 7 + 8, t/g tiÕp Tr¶ lêi tôc sö dông NT g×? H·y PT? - NT đối lập: Giữa chí lớn cña nh÷ng ngêi d¸m mu đồ sự nghiệp cứu nớc ở ®Çu TK XX (víi nh÷ng thö th¸ch ph¶i g¸nh chÞu trên bớc đờng chiến đấu đợc xem “việc con con” gi¸o viªn ph©n tÝch h×nh ảnh bà Nữ Oa đội đá vá trêi) ? Từ đó, phẩm chất tinh thần cao quý nào của ngời tù đợc bộc lộ? ? Nhận định nào nói đúng - Trả lời nhất vẻ đẹp của ngời anh hùng đợc thể hiện qua bài th¬? A- cã t thÕ ng¹o nghÔ, lÉm liÖt. B- Kh«ng chÞu khuÊt phôc tríc mäi hoµn c¶nh. C- Lu«n gi÷ v÷ng niÒm tin. trung thµnh víi lý tëng yªu níc.. - Tin tëng m·nh liÖt ë sù nghiÖp yªu níc cña m×nh coi khinh gian lao, tï ®Çy..

(156) và ý chí chiến đấu sắt non. D- KÕt hîp c¶ 3 néi dung trªn. Hoạt động 3: Hớng dẫn tổng kết. 5’ H§ cña thÇy H§ cña trß ? Hãy chỉ ra nét đặc sắc Nt của bài thơ? nét đặc sắc NT Êy gãp phÇn lµm râ ND cña bµi th¬ nh thÕ nµo? ? ý nghÜa cña v¨n b¶n? * Hoạt động 4: - Học sinh đọc diễn cảm bài th¬. ? Tr×nh bÇy c¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh ngêi tï yªu nớc qua bài thơ đã học và “Đập đá…Côn Lôn”? - Häc sinh tù bé lé. Néi dung III- Tæng kÕt: 1. Nghệ thuật: 2. Nội dung:. Tr¶ lêi đọc ghi nhớ. IV- LuyÖn tËp: - đọc - Th¶o luËn nhãm nhá.. 4. Cñng cè: 2’ - Kh¸i qu¸t néi dung toµn bµi. - §äc diÔn c¶m bµi th¬. 5. Híng dÉn häc ë nhµ: 1’ - Häc bài. - Chuẩn bị Viết bài TLV số 3.. TiÕt 57+58:. Ngày soạn : 24/ 11 / 2014 Ngày dạy : 26 / 11 / 2014. VIẾT BÀI TLV SỐ 3 I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Kiểm tra toàn diện những kiến thức đã học về kiểu bài TM 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn kü n¨ng x©y dùng v¨n b¶n theo nh÷ng yªu cÇu b¾t buéc vÒ cÊu tróc, kiÓu bµi, tÝnh liªn kÕt, kh¶ n¨ng tÝch hîp. 3. Thái độ: - Giúp Hs có thái độ thận trọng trong khi viết bài, yêu thích văn thuyết minh. II. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: chuẩn bị đề bài và gợi ý dàn ý tham khảo..

(157) - Học sinh : Xem lại lý thuyết văn TM, Tham khảo các đề bài SGK – 145, chuẩn bị giÊy kiÓm tra. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: ổn định lớp 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: Hoạt động của GV - HS: * Hoạt động 1: (GV nêu). Néi dung I. §Ò bµi: ThuyÕt minh vÒ c©y bót m¸y hoÆc bót bi.. II. §¸p ¸n – BiÓu ®iÓm a) Mở bài: Giới thiệu chung về đối tợng thuyết minh ( cây bút máy hoặc bút bi ) (1 đ) b. Th©n bµi: (ThuyÕt minh cô thÓ ) (7®). - Bút dùng để làm gì? - Cã nh÷ng lo¹i bót nµo? Gi¸ thµnh kho¶ng bao nhiªu? - CÊu t¹o cña bót (n¾p bót, th©n bót, ruét bót, ngßi bót…) - C¸ch sö dông vµ b¶o qu¶n bót? c. KÕt bµi: (1®) Bµy tá suy nghÜ cña m×nh víi c©y bót, mèi quan mèi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt víi c©y bót víi ngêi häc sinh. * H×nh thøc: (1 ®iÓm) Bè côc râ rµng m¹ch l¹c - Diễn đạt lu loát - Trình bầy sạch đẹp, đúng chính tả. * Hoạt động 2: HS làm bài: 40’ 4. Cñng cè: 2’ - Gi¸o viªn thu bµi. - NhËn xÐt giê lµm 5. DÆn dß: 2’ - TiÕp tôc «n tËp kiÓu bµi thuyÕt minh - So¹n: Ôn luyện về dấu câu...

(158) Ngày soạn : 26/ 11 / 2014 Ngày dạy : 28 / 11 / 2014. TiÕt 59:. ÔN LUYỆN VỀ DẤU CÂU I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hệ thống hoá các dấu câu và công dụng của chúng trong hoạt động giao tiếp . - Vai trò và tác dụng của các dấu câu trong hoạt động giao tiếp. 2. KÜ n¨ng. - vận dụng kiến thức về dấu câu trong quá trình đọc hiểu văn bản. - NhËn biÕt vµ söa c¸c lçi vÒ dÊu c©u. 3. Thái độ: Lßng yªu thÝch vµ sù ham häc hái vÒ TiÕng ViÖt trong giao tiÕp. II. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Trực quan bảng phụ tổng kết dấu câu đã học… - Häc sinh : ¤n tËp theo híng dÉn cña gi¸o viªn. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: PhÇn chuÈn bÞ cña häc sinh 2’ 3. Bµi míi: Giới thiệu 1’ Hoạt động 1. Hớng dẫn tổng kết về dấu câu. H§ cña thÇy H§ cña trß. Néi dung.

(159) I- Tæng kÕt vÒ dÊu c©u: 15’ * Gi¸o viªn híng dÉn HD tæng kÕt Nghe Líp 6 về những dấu câu đã học ở lớp 6, 3 nhóm làm 1. Dấu chấm (.) 7, 8 theo b¶ng mÉu SGK viÖc, - Dùng để kết thúc câu trần thuật. ? H·y nªu t¸c dông cña nh÷ng dÊu N1. líp 6. 2. DÊu hai chÊm hái (?) câu đó? Hoạt động - Dùng để kết thúc câu ghi vấn. - Lấy VD minh họa? (Học sinh đặt Trình bày. 3, DÊu chÊm than (!) c©u). - Dùng để kết thúc câu ghi vấn. VD: 3. DÊu chÊm than (!) - Dùng để kết thúc câu cầu khiến hoặc c©u c¶m th¸n. * Gi¸o viªn: Ngoµi t¸c dông trªn, dấu câu còn đợc bày tỏ thái độ, t×nh c¶m cña ngêi viÕt. ( Gi¸o viªn ph©n tÝch dÉn chøng SGK). 4. DÊu phÈy (,) - Dùng để phân cách thành phần của c¸c bé phËn cña c©u.. ? ở lớp7, chúng ta đã học những dấu N2. Lớp 7 c©u nµo? Hoạt động (4 lo¹i dÊu c©u) Tr×nh bµy. - Häc sinh lÊy vÝ dô minh ho¹ trong các VB văn đã học.. Líp 7 5. DÊu chÊm löng (…) - BiÓu thÞ bé phËn cha liÖt kª hÕt. - BiÓu thÞ lêi nãi ngËp ngõng ng¾t qu·ng. - Lµm gi·n nhÞp ®iÖu c©u, hµi híc dÝ dám. 6. DÊu chÊm phÈy.( ;) - §¸nh dÊu rang giíi gi÷a c¸c vÕ cña mét c©u ghÐp cã cÊu t¹o phøc t¹p. - §¸nh dÊu ranh giíi gi÷a c¸c bé phËn trong mét phÐp liÖt kª phøc t¹p. 7. DÊu g¹ch ngang (-). - §¸nh dÊu bé phËn gi¶i thÝch, chó thÝch trong c©u. - §¸nh dÊu lêi nãi trùc tiÕp cña nh©n vËt - BiÓu thÞ sù liÖt kª - Nèi c¸c tõ n»m trong mét liªn danh. 8. DÊu g¹ch nèi (-) - Nèi c¸c tiÕng trong mét phiªn ©m. ? nªu c«ng dông cña dÊu g¹ch ngang? VD: tuyến đờng Hà Nội – Hải Phßng, chuyÕn bay Hµ Néi – B¾c Kinh. (gi¸o viªn lu ý häc sinh: DÊu g¹ch nèi kh«ng ph¶i lµ mét dÊu c©u  nã chỉ là quy định về chính tả về hình thøc dÊu g¹ch nèi viÕt ng¾n h¬n.

(160) dÊu g¹ch ngang) VD: ? ở lớp 8, chúng ta đã học những dấu c©u nµo? T¸c dông? N3. líp 8. Hoạt động ?Nêu ví dụ cho các dấu câu đó? Tr×nh bµy.. Líp 8 9. Dấu ngoặc đơn () - Dùng để đánh dấu phần có chức năng chó thÝch. 10. DÊu hai chÊm (:) - Dùng để Dùng để đánh dấu phần có chøc n¨ng chó thÝch. - Dùng để báo trớc phần bổ sung, giải thÝch, thuyÕt minh cho mét phÇn tríc đó. - B¸o c¸o lêi dÉn trùc tiÕp hoặc lời đối thoại.. ? C«ng dông cña dÊu ngoÆc 11. DÊu ngoÆc kÐp “” kÐp? LÊy VD minh häa? - Dùng để đánh dấu từ ngữ, Gi¸o viªn: C¸c dÊu c©u nµy c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp. võa cã t¸c dông ph©n biÖt - Đánh dấu từ ngữ đợc hiểu c¸c phÇn ND kh¸c nhau theo nghĩa đặc biệt các trong VB võa lµ nh÷ng hµm ý mØa mai. dÊu hiÖu vÒ chÝnh t¶ rÊt - §¸nh dÊu tªn TP, tËp san, chÆt chÏ v× vËy ph¶i dïng tê b¸o…dÉn trong c©u đúng lúc, đúng chỗ. v¨n. *Hoạt động 2:Hớng đãn tìm hiêu các lỗi thờng gặp về dấu câu. II- C¸c lçi thêng gÆp vÒ dÊu c©u: 15’ - Học sinh đọc VD1 chỉ ra Đọc VD 1 1. ThiÕu dÊu ng¾t c©u khi chç thiÕu dÊu ng¾t c©u vµ c©u cha kÕt thóc söa? (§Æt dÊu chÊm sau “Xúc động” tách thành 2 Đọc VD2 2. Dung dÊu ng¾t c©u khi c©u) c©u cha KT - Học sinh đọc VD2: Sửa lại chç sai  (§Æt dÊu phÈy sau tõ “nµy”) - Học sinh đọc VD3: Đặt Đọc làm VD 3. 3. Thiếu dấu thích hợp để dÊu thÝch hîp vµo gi÷a t¸ch c¸c bé phËn cña c©u các từ đồng chức (dấu khi cÇn thiÕt..

(161) phÈy vµo gi÷a c¸c tõ: Cam. Quýt, Bëi, Soµi) - Häc sinh VD4: Söa l¹i §äc lµm VD 4. (Sau từ “đâu” đặt dấu chấm. Sau từ không đặt dÊu? ) ? Qua c¸c VD trªn, em h·y §äc ghi nhí cho biÕt khi viÕt cÇn tr¸nh vÒ c¸c lçi nµo vÒ dÊu c©u? (Học sinh đọc ghi nhớ).. 4. LÉn lén c«ng dông cña c¸c dÊu c©u.. * Ghi nhí (SGK/151). Hoạt động 3. Hớng dẫn luyện tập. ?Chép đoạn văn vào vở để ®iÒn dÊu c©u thÝch hîp vµ chỗ có dấu ngoặc đơn. (Học sinh tù ®iÒn  Gi¸o viªn nhËn xÐt, ch÷a: §èi chiÕu víi ®o¹n v¨n cña Ng« TÊt Tè) GV cho HS đọc đoạn văn trong bµi tËp 2 SGK. ? Ph¸t hiÖn lçi vÒ dÊu c©u vµ sửa lại cho đúng?. §äc. III- LuyÖn tËp: 10’ * Bµi tËp 1:. Lµm BT Tr×nh bµy §äc Tr¶ lêi.. 4. Cñng cè: 1’ ? Khi viÕt cÇn tr¸nh c¸c lçi nµo vÒ dÊu c©u?. 5. Hìng dÉn häc ë nhµ. 1’ - Häc bµi - So¹n bµi “Ôn tập Tiếng Việt”.. * Bµi tËp 2: Ph¸t hiÖn lçi vÒ dÊu c©u thÝch hîp. a- Thay dÊu phÈy b»ng dÊu ch¸m hái. §Æt dÊu g¹ch ngang tríc lêi v¨n trùc tiÕp. b- §Æt dÊu phÈy sau “tõ xa…s¶n xuÊt…th¬ng yªu nhau…sau” “v× vËy…” c- §Æt c©u phÈy sau “n¨m th¸ng”….

(162) Ngày soạn : 26/ 11 / 2014 Ngày dạy : 28 / 11 / 2014 TiÕt 60.. ÔN TẬP TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc - Hệ thống hóa những kiến thức Tiếng Việt đã học ở học kỳ I. 2. KÜ n¨ng: - RÌn luyÖn kÜ n¨ng sö dông TiÕng ViÖt trong nãi, viÕt, hiÓu néi dung, ý nghÜa v¨n b¶n hoÆc t¹o lËp v¨n b¶n. 3. Thái độ. - Cã ý thøc cñng cè tÝch hîp ngang víi v¨n , TLV. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: so¹n bµi. bµi tËp bæ xung. - Học sinh : Ôn lại kiến thức TV đã học III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 4’ ?: Kể tên các dấu câu đã học ở lớp 6, 7, 8 ?: Nêu công dụng của dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm? 3. Bµi míi: Giới thiệu 1’ Hoạt động 1. Ôn tập phần từ ngữ.. H§ cña thÇy. H§ cña trß. Néi dung.

(163) - Gi¸o viªn nªu néi dung «n Tr¶ lêi tËp ? ThÕ nµo lµ mét tõ ng÷ cã ý nghÜa réng vµ mét tõ ng÷ cã ý nghÜa hÑp? LÊy vÝ dô? - Thu: Cã nghÜa réng h¬n voi, h¬u. - C¸ thu: Cã nghÜa hÑp h¬n c¸. * GV: TÝnh chÊt réng hÑp cña nghÜa tõ ng÷ chØ lµ t¬ng đối với vì nó phụ thuộc vào ph¹m vi nghÜa cña tõ. Tr¶ lêi ? ThÕ nµo lµ trêng tõ vùng? Cho VD: - Trêng tõ vùng vÒ vò khÝ: Sóng, g¬m… - Trêng tõ vùng vÒ thùc phÈm: ThÞt, c¸, rau. ? ThÕ nµo lµ tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh? Tr¶ lêi LÊy vÝ dô?. VD: Lom khom, ngÊt ngëng, (tõ tîng h×nh) Rµo rµo, tÝ t¸ch, (tõ tîng thanh) Tr¶ lêi ? Thê nào là từ ngữ địa phơng? cho VD? - B¾p, tr¸i , m¸..(Nam Bé). ? Ph©n biÖt víi tõ ng÷ toµn Tr¶ lêi d©n? (Tõ ng÷ dïng phæ biÕn trong c¶ níc) ? ThÕ nµo lµ biÖt ng÷ x· héi? Tr¶ lêi cho VD? VD: TÇng líp vua chóa ngµy xa: TrÉm, khanh, long sµng… ? KÓ tªn c¸c biÖn ph¸p tu tõ Tr¶ lêi đã học ở lớp 8 ?. I. Tõ ng÷: 12’ 1. Cấp độ khác nhau của nghÜa tõ ng÷. - mét tõ ng÷ cã ý nghÜa réng khi ph¹n vi nghÜa cña tõ ng÷ cã bao trïm nghÜa cña mét sè tõ ng÷ kh¸c. - Mét tõ ng÷ cã nghÜa hÑp khi phạm vi nghĩa của từ đó đợc bao hàm trong phạm vi nghÜa cña tõ ng÷ kh¸c. 2. Trêng tõ vùng: - Lµ trêng hîp c¸c tõ cã Ýt nhÊt trong mét nÐt chung vÒ nghÜa. 3. Tõ tîng h×nh, tõ tîng thanh: - Tõ tîng h×nh: Lµ tõ gîi t¶ h×nh ¶nh, d¸ng vÎ ho¹t động, trạng thái của ngời, vËt. - Tõ tîng thanh: Lµ t õ m« pháng am thanh tù nhiªn cña con ngêi. 4. Từ địa phơng và biệt ngữ x· héi: - Từ địa phơng: Là từ ngữ chỉ sö dông ë mét hoÆc mét sè địa phơng nhất định.. - BiÖt ng x· héi: ChØ lµ những từ ngữ chỉ đợc dùng trong mét tÇng líp x· héi nhất định. 5. C¸c biÖn ph¸p tu tõ, tõ vùng:.

(164) ? ThÕ nµo lµ nãi qu¸? LÊy Tr¶ lêi VD? nªu t¸c dông cña phÐp tu tõ nµy? VD: §ªm th¸ng n¨m cha nằm đã sáng Đêm tháng mời cha cời đã tèi. Tr¶ lêi ? ThÕ nµo lµ nãi gi¶m, nãi tr¸nh? VD? VD: Chị ấy không đợc khỏe l¾m. a- Nãi qu¸: Lµ mét biÖn pháp tu từ phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sù vËt hiÖn tîng miªu t¶ nhÊn m¹nh g©y Ên tîng t¨ng søc biÓu c¶m. b- Nãi gi¶m, nãi tr¸nh: Lµ mét biÖn ph¸p tu tõ dïng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyÓn, tr¸nh g©y c¶m gi¸c qu¸ ®au buån, ghª sî, nÆng nÒ, tr¸nh th« tôc, thiÕu lÞch sù.. * Hoạt động 2: ôn tập phần ngữ pháp. ? ThÕ nµo lµ trî tõ ? LÊy Lµm VD? - Nã ¨n nh÷ng hai b¸t c¬m. - Nó làm đợc mỗi một bài to¸n.. ? Th¸n tõ lµ g×? lÊy vÝ dô? - Trêi ¬i nã l¹i lµm vì b¸t råi. Lµm - Nµy! mai cËu cã ®i xem phim kh«ng?. ? TÝnh th¸i tõ lµ g×? Cho VD? VD: Con ¨n c¬m råi µ!. Lµm. ? C©u ghÐp lµ c©u nh thÕ nµo? Nªu c¸c quan hÖ thêng Lµm gÆp trong c©u ghÐp. VD? VD: Giã//thæi, m©y//bay, chim//hãt. C V1 v c v2 v c v3 v * Hoạt động 3:Hớng dẫn luyện tập. (Häc sinh lµm bµi tËp thùc §äc hµnh). II- Ng÷ ph¸p: 12’ 1. Trî tõ, th¸n tõ: * Trợ từ là những từ dùng để nhÊn m¹nh hoÆc biÓu thÞ thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến trong c©u. * Th¸n tõ lµ nh÷ng tõ dïng biÓu lé c¶m xóc, t×nh cảm, thái độ của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. 2. TÝnh th¸i tõ: - Là những từ đợc thêm vfo c©u nghi vÊn c©u cÇu khiến, câu cảm thán và để biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m cña ngêi nãi. 3. C©u ghÐp: - Lµ c©u cã tõ hai côm C – V trë nªn, kh«ng bao chøa nhau. Mçi côn C – V lµm thµnh mét vÕ c©u III- LuyÖn tËp: 12’ ¤1: TruyÖn d©n gian (tõ ng÷.

(165) * Bµi 1: §iÒn tõ thÝch hîp vµo « trèng. chung). ¤2: TruyÖn truyÒn thuyÕt ¤3: TruyÖn ngô ng«n ¤4: TruyÖn cêi. * Bµi 2: T×m hai vÝ dô vÒ nãi qu¸ hoÆc nãi gi¶m, nãi tr¸nh trong ca dao. a. R©u t«m nÊu víi ruét bÇu; b. Bao giờ trạch đẻ ngọn đa Chång chan vî hóp gËt ®Çu khen ngon Sáo đẻ dới nớc thì ta lấy mình b- ViÕt 2 c©u: 1 c©u dïng tîng h×nh, mét c©u dïng tõ tîng thanh VD: Ông ta ngất ngởng đi trên đờng xóm. Gặp ai. ông ấy cũng lẩn bẩm nh chào, nhng thùc ra v× qu¸ say nªn míi nh vËy * Bµi 3: (häc sinh chia lµm 3 nhãm: mçi nhãm thùc hiÖn mét ý) a. c©u ghÐp: Ph¸p ch¹y, NhËt hµng, Vua B¶o §¹i tho¸i vÞ  Có thể tách câu thành 3 câu đơn nhng mối liên hệ của 3 sự việc liên tục không rõ khi nép thµnh 3 vÕ cña c©u ghÐp. b. §o¹n trÝch cã 3 c©u: C©u 1, c©u 3, lµ c©u ghÐp.  Trong cả 3 câu trên, các vế câu đều đợc đối với nhau bằng quan hệ từ (cũng nh, bởi vì) Hoạt động 4: 3’ 4. Cñng cè: Gi¸o viªn chèt l¹i kiến thøc cña bµi. 5. híng dÉn häc ë nhµ: - ¤n tËp - Lµm tiÕp bµi tËp.. TiÕt 61:. Ngày soạn : 01 / 12 / 2014 Ngày dạy : 03 / 12 / 2014. THUYẾT MINH MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Nắm đợc sự đa dạng của đối tợng đợc giới thiệu trong văn bản thuyết minh. - Vận dụng kết quả quan sát, tìm hiểu về một số tác phẩm cùng một thể loại để làm tốt bµi thuyÕt minh. 2.Kĩ năng: - Quan sát đặc điểm hình thức của một thể loại văn học. - T×m ý, lËp dµn ý cho bµi thuyÕt minh vÒ mét thÓ lo¹i v¨n häc. - Hiểu và cảm thụ đợc giá trị nghệ thuật; tạo lập đợc một văn bản thuyết minh về một thể loại văn học cú độ dài 300 chữ. 3. Thái độ: - Yªu quý vµ tin tëng h¬n vÒ con ngêi, quª h¬ng qua c¸c t¸c phÈm. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: B¶ng phô ghi bµi th¬, giáo án. - Học sinh : Ôn lại thể thơ thất ngụn bỏt cỳ đã học. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3’ H? Nh thÕ nµo lµ v¨n thuyÕt minh? -> là kiểu VB thông dụng trong mọi lĩnh vực đời sống nhằm cung cấp tri thức về các hiÖn tîng vµ sù vËt trong TN, XH b»ng ph¬ng thøc tr×nh bµy, giíi thiÖu, gi¶i thÝch..

(166) 3. Bµi míi: Giới thiệu 1’ Hoạt động 1. Tìm hiêu chung. H§ cña thÇy Gi¸o viªn chÐp bµi th¬ lªn b¶ng phô. HS: quan s¸t bµi th¬ trªn b¶ng. GV gäi một học sinh đọc bài "Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác" và "Đập đá ở Côn L«n" H? Mçi bµi th¬ cã mÊy dßng? (8). - Mçi dßng cã mÊy ch÷? (tiÕng) (7). H? Sè dßng, sè ch÷ Êy cã b¾t buéc kh«ng, có thể tuỳ ý thêm bớt đợc không?. GV nh¾c l¹i KT cò. - Thanh huyÒn vµ thanh ngang gäi lµ tiÕng b»ng.= > Ký hiÖu lµ B - Thanh hái, ng·, s¾c, nÆng gäi lµ tiÕng tr¾c.=>Ký hiÖu lµ T H? Em h·y ghi ký hiÖu b»ng tr¾c cho tõng tiÕng trong hai bµi th¬? Cho 1 HS tr¶ lêi, 1 HS ghi lªn b¶ng. Líp theo dâi vµ nhËn xÐt.. ?; Em hiÓu thÕ nµo vÒ luËt? niªm? GV thuyÕt gi¶ng: luËt B – T: NhÊt, tam, ngò bÊt luËn NhÞ, tø, lôc ph©n minh (NghÜa lµ: Kh«ng cÇn xem xÐt c¸c tiÕng 1, 3, 5 chỉ cần xem xét đối thanh ở các tiếng 2, 4, 6. VD: VÉn lµ hµo kiÖt vÉn phong lu T B B T T B B Ch¹y mái ch©n th× h·y ë tï T T B B T T B - TiÕng thø 2 lµ B th× tiÕng thø 4 - T; 6 - B - Dßng trªn tiÕng b»ng øng víi dßng díi tiếng trắc thì gọi là "đối" nhau. - Để xác định bài thơ mang luật B hay T chỉ cần xác định tiếng thứ 2 của câu 1 là B th× bµi th¬ mang luËt B, nÕu lµ T th× mang luËt tr¾c. GV: - Dßng trªn tiÕng b»ng øng víi dßng díi còng tiÕng "b»ng" th× gäi lµ niªm víi nhau.. H§ cña trß. Néi dung I- Từ quan sát đến mô tả, thuyết minh đặc điểm một thÓ lo¹i VH. 15’ Quan s¸t Đề bài: "Thuyết minh đặc ®iÓm thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có" §äc 2 bµi 1. Quan s¸t. a, Quy định về số câu, chữ: th¬ Bµi th¬ thÊt ng«n b¸t có cã 8 Tr¶ lêi dßng. Mçi dßng 7 ch÷ - Số dòng, số chữ là quy định b¾t buéc, kh«ng thÓ tuú ý Tr¶ lêi thªm bít. b) Quy định thanh B – T: - Thanh B: huyÒn, ngang - Thanh T: hái, ng·, nÆng, s¾c - Bµi "Vµo nhµ ngôc…" TBBTTBB TTBBTTB …… Trả lời ghi Bài "Đập đá ở Côn Lôn" BB TTT BB lªn b¶ng. BT BBTTB NhËn xÐt ….. c) Quy định về luật (B – T) vµ niªm: * LuËt: + đối thanh Tr¶ lêi NhÊt, tam, ngò bÊt luËn Nghe NhÞ, tø, lôc ph©n minh Nghe. - đối thanh ở các tiếng 2, 4, 6 trong c©u. - §èi thanh gi÷a dßng trªn víi dßng díi - TiÕng thø 2 cña c©u 1 lµ B th× bµi th¬ mang luËt B, nÕu lµ T th× mang luËt tr¾c. + §èi ý: ë c©u 3, 4, 5, 6. * Niªm: - Dßng trªn tiÕng b»ng øng víi dßng díi còng tiÕng "b»ng" th× gäi lµ niªm víi nhau. - Niªm lµ sù kÕt dÝnh ë c©u 4,5;1,8. d, VÇn: - VÇn b»ng: - VÇn tr¾c: - HiÖp vÇn ë tiÕng thø 7 cña c¸c c©u: 1,2,4,6,8 vµ ph¶i tu©n.

(167) - TiÕng 2, 4, 6 cña c©u 1 vµ c©u 8 gièng nhau vÒ thanh Tr¶ lêi ?; Dùa vµo ý d vµ cho biÕt ngêi ta cã quy định nh thế nào về vần? H? Cho biÕt mçi bµi th¬ cã nh÷ng tiÕng nµo hiÖp vÇn víi nhau? N»m ë vÞ trÝ nµo trong dòng thơ đó là vần B hay T? HS: vÇn B. GV: nh vậy là hai bài thơ đợc viết theo Nghe luËt B (C¨n cø vµo tiÕng thø 2 cña c©u 1) th× hiÖp vÇn còng ph¶i theo luËt B ?nhËn xÐt vÒ c¸ch ng¾t nhÞp cña 2 bµi th¬? Tr¶ lêi ?: T¸c dông cña viÖc ng¾t nhÞp? HS: t¹o sù hÞp nhµng, uyÓn chuyÓn cho Tr¶ lêi c©u th¬, gãp phÇn t¹o ©m hëng, giäng ®iÖu cho lêi th¬.. thñ theo luËt B – T (nÕu tiÕng thø 2 cña c©u 1 lµ thanh B th× ph¶i hiÖp vÇn B, nÕu lµ T th× ph¶i hiÖp vÇn T). e) C¸ch ng¾t nhÞp: - 2 nhÞp hoÆc 3 nhÞp. 2/5 (§Ëp đá) , 4/3 (Vào nhà ngục). * Hoạt động 2: H§ cña thÇy. H§ cña trß. GV: Tõ t×m hiÓu vÒ thÓ th¬ thÊt ng«n, em Suy nghÜ hãy lập dàn bài cho đề bài đã cho? H?. MB trong v¨n thuyÕt minh thêng lµm Tr¶ lêi ntn?. H?. Th©n bµi lµ lµm nh÷ng g×? ThuyÕt minh luËt th¬. H?. Em hãy nêu các đặc điểm của thể thơ. Trả lời - HS thuyÕt minh - cho c¸c em kh¸c nhËn xÐt. - GV nhËn xÐt. Tr¶ lêi H?. Cảm nhận của em về vẻ đẹp của thể th¬ nµy? H?. Muèn thuyÕt minh ®2 1 thÓ lo¹i VH (th¬ hoÆc v¨n b¶n) em ph¶i lµm nh thÕ Tr¶ lêi nµo. (Cã thÓ KL: ThÊt ng«n b¸t có lµ thÓ th¬ quan trọng, nhiều bài thơ hay đều làm b»ng thÓ th¬ nµy. Ngµy nay thÓ th¬ nµy Tr¶ lêi vẫn đợc a chuộng). Néi dung II- LËp dµn bµi. 12’ 1. Më bµi: - Thơ "Thất ngôn bát cú"đờng luật là một thể thông dụng, đợc các nhà thơ VN rất yêu chuéng. NhiÒu nhµ th¬ cæ điển VN đã làm thể thơ này b»ng ch÷ H¸n hoÆc ch÷ N«m. 2. Th©n bµi: - Thơ đờng luật có quy định chÆt chÏ vÒ sè c©u, ch÷ - LuËt b»ng tr¾c. - C¸ch gieo vÇn. - C¸ch ng¾t nhÞp phæ biÕn 4/3. 2/2/2 3. KÕt luËn: - Nªu vai trß cña thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có tõ xa tíi nay (u, nhîc) . MÆc dï gß bã trong niªm luật, hạn định số câu số chữ nhng thÓ th¬ "ThÊt ng«n b¸t cú" vẫn có vẻ đẹp hài hoà, cân đối cổ điển, nhạc điệu trầm l¾ng phong phó vÉn g©y høng thú cho ngời đọc.. * Ghi nhí: SGK/154. Gọi 2 HS đọc ghi nhớ SGK §äc Hoạt động 3. Hớng dẫn luyện tập. H§ cña thÇy H§ cña trß. Néi dung.

(168) III- LuyÖn tËp. 10’ * Hoạt động 4: §äc 1. Bµi 1/154 SGK. . Gọi HS đọc bài tập ng¾n lµ h×nh thøc TS lo¹i nhá, cã dung . GV cho HS đọc tài liệu Nghe và ghi Truyện lîng nhá, tËp trung m« t¶ mét m¶nh cña cuéc tham kh¶o "truyÖn ng¾n" chÐp. sèng, 1 biÕn cố, 1 hành động, 1 trạng thái nào 154 để làm bài. đó trong cuéc đời n/v thể hiện 1 khía cạnh của ? §N vÒ truyÖn ng¾n. tính cách hay 1 mặt nào đó của đời sống XH. Do đó truyện ngắn thờng ít nhân vật. * Tự sự là yếu tố chính quyết định cho sự tồn tại cña mét truyÖn ng¾n: Gåm sù viÖc chÝnh vµ n/v chÝnh. VD: Trong "L·o H¹c" Tr¶ lêi Sù viÖc chÝnh: - L·o H¹c gi÷ tµi s¶n cho con ?: Giíi thiÖu c¸c yÕu tè bằng đánh giá kể cả chết. cña truyÖn ng¾n. N/v chÝnh: - L·o H¹c . Ngoµi ra cßn cã sv, n/v phô nh: SV: Con trai lão bỏ đi, Lão Hạc đối thoại với vµng, víi «ng gi¸o, xin b¶ chã tù tö. Nªu c¸c yÕu cÇu * Miªu tả, biểu cảm, đánh giá: Kết hợp đan ?: Ngoµi yÕu tè TS, truyÖn tè chØ ra vai xen. ng¾n cßn kÕt hîp c¸c yÕu trß. - Lµ yÕu tè bæ trî, gióp cho truyÖn ng¾n sinh tè nµo? hÊp dÉn. H? Để thuyết minh 1 thể Nêu bố cục động * Bè côc - lêi v¨n: lo¹i truyÖn ng¾n ta cÇn th«ng thêng Bè côc chÆt chÏ, hîp lý. chó ý nh÷ng g×? - Lêi v¨n trong s¸ng, giµu h×nh ¶nh. - Chi tiết bất ngờ, độc đáo Hoạt động 4: 3’ 4. Cñng cè: - Cho 2HS đọc lại ghi nhớ 5. Híng dÉn HS häc bµi: - Xem kü l¹i hai bµi th¬ võa häc. - Häc thuéc ghi nhí - Chuẩn bị bài mới.. Ngày soạn : 01 / 12 / 2014 Ngày dạy : 03/ 12 / 2014. TiÕt 62: Hớng dẫn đọc thêm - Văn bản:. MUỐN LÀM THẰNG CUỘI ( Tản đà). I. Mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: 1. Kiến thức: - Hiểu đợc tâm sự nhà thơ lãng mạn Tản Đà. - Luyện tập viết văn thuyết minh về một thể loại văn học..

(169) 2. KÜ n¨ng. - Phân tích để thấy đợc tâm sự của nhà thơ Tản Đà - Rèn luyện kĩ năng viết văn thuyết minh về một thể loại văn học. 3. Thái độ: - Có thái độ yêu thích thơ ca. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Chuẩn bị giáo án. - Häc sinh : §äc vµ so¹n bµi. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3’ ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Đập đá ở Côn Lôn”. 3. Bµi míi: giới thiệu 1’ Hoạt động 1: Tìm hiểu chung. H§ cña thÇy Gọi HS đọc chú thích SGK.. * Hoạt động 2: Tìm hiểu văn bản. H§ cña thÇy. H§ cña trß §äc. H§ cña trß. Néi dung I. T×m hiÓu chung: 5’ 1. T¸c gi¶: 2. T¸c phÈm:. Néi dung II- Ph©n tÝch. 15’ 1. Hai câu đề. - T¶n §µ c¶m thÊy bÊt hoµ s©u s¾c víi x· héi vµ muèn thoát ly khỏi XH đáng chán n¶n Êy.. GV: Chúng ta sẽ đi PT theo bố cục đó.. 2. Hai c©u thùc, hai câu luËn: - ¦íc muèn lªn cung tr¨ng tho¸t ly thùc t¹i ch¸n ng¸n. - Khát vọng đợc sống vui tơi, tù do cho chÝnh m×nh. 3. Hai c©u kÕt -Mơ ớc về tơng lai, muốn đợc ở cung trăng mãi mãi. * Hoạt động 3: Hớng dẫn tổng kết. H§ cña thÇy HS: đọc ghi nhớ.. H§ cña trß. Néi dung III- Tæng kÕt. 3’ 1. NT: §äc§äc Những đổi mới trong thể thơ ĐNghe và ghi ờng, bút pháp lãng mạn, ngông nghªnh. chÐp. 2. ND: Bµi th¬ lµ lêi t©m sù cña 1 con ngêi bÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i muèn tho¸t ly b»ng mộng tởng cao đẹp..

(170) * Ghi nhí: SGK/157. Hoạt động 4. 15’ - Luyện tập thuyết minh về một thể loại văn học:. IV. Luyện tập thuyết minh về một thể loại văn học:. . Gọi HS đọc bài tập . GV cho HS đọc tài liệu tham khảo "truyện ngắn" 154 để làm bài. Tr¶ lêi ? §N vÒ truyÖn ng¾n.. ?: Giíi thiÖu c¸c yÕu tè cña truyÖn ng¾n.. Nªu c¸c yÕu tè chØ ra vai trß.. ?: Ngoµi yÕu tè TS, truyÖn ng¾n cßn kÕt Nªu bè côc th«ng thêng hîp c¸c yÕu tè nµo? H? §Ó thuyÕt minh 1 thÓ lo¹i truyÖn ng¾n ta cÇn chó ý nh÷ng g×?. 1. Bµi 1/154 SGK. TruyÖn ng¾n lµ h×nh thøc TS lo¹i nhá, cã dung lîng nhá, tËp trung m« t¶ mét m¶nh cña cuéc sèng, 1 biến cố, 1 hành động, 1 trạng thái nào đó trong cuộc đời n/v thể hiện 1 khÝa c¹nh cña tÝnh c¸ch hay 1 mặt nào đó của đời sống XH. Do đó truyện ngắn thờng ít nhân vật. * Tự sự là yếu tố chính quyết định cho sù tån t¹i cña mét truyÖn ng¾n: Gåm sù viÖc chÝnh vµ n/v chÝnh. VD: Trong "L·o H¹c" Sù viÖc chÝnh: - L·o H¹c gi÷ tµi sản cho con bằng đánh giá kể c¶ chÕt. N/v chÝnh: - L·o H¹c . Ngoµi ra cßn cã sv, n/v phô nh: SV: Con trai l·o bá ®i, L·o H¹c đối thoại với cầu vàng, với ông gi¸o, xin b¶ chã tù tö. * Miêu tả, biểu cảm, đánh giá: KÕt hîp ®an xen. - Lµ yÕu tè bæ trî, gióp cho truyện ngắn sinh động hấp dẫn. * Bè côc - lêi v¨n: - Bè côc chÆt chÏ, hîp lý. - Lêi v¨n trong s¸ng, giµu h×nh ¶nh. - Chi tiết bất ngờ, độc đáo 2. Đọc thêm:. - Gọi HS đọc T " ruyện ngắn". - Đọc. 4. Cñng cè: 1’ - Gi¸o viªn kh¸i qu¸t bµi. 5. Hướng dẫn về nhà: 1’ - Học thuộc lòng bài thơ "Muốn làm thằng Cuội". - Hoàn thành các bài tập thuyết minh một thể loại văn học. - Chuẩn bị tiết "Kiểm tra Tiếng Việt".. Truyện ngắn..

(171) Ngày soạn : 03 / 12 / 2014 Ngày dạy : 05 / 12 / 2014. TiÕt 63:. KIỂM TRA TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - KT những kiến thức TV đã học từ đầu năm 2. Kĩ năng: - RÌn luyÖn kü n¨ng thùc hµnh TV 3. Thái độ: - Hình thành thái độ tự giác làm bài III. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Ra đề, đáp án. - Học sinh : Ôn lại kiến thức TV đã học IV. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 42 ’ A. §Ò bµi: C©u 1: (3.0 ®) ThÕ nµo lµ trî tõ, th¸n tõ ? Cho vÝ dô? C©u 2: (2®) Nh÷ng t×nh th¸i tõ in ®Ëm trong c¸c c©u sau thuéc nhãm t×nh th¸i tõ nµo? a) Bác trai đã khá rồi chứ? b)Ông tởng mày chết đêm qua, còn sống đấy à? c) U bán con thật đấy ? d) Cô tëng t«i sung síng h¬n ch¨ng? C©u 3: (3.0®) C©u ghÐp lµ kiÓu c©u nh thÕ nµo? Nªu nh÷ng quan hÖ thêng gÆp trong c©u ghÐp? §Æt 2 c©u ghÐp minh ho¹? Câu 4: (2.0 đ) Xác định cấu trúc ngữ pháp của các câu sau và cho biết câu nào là c©u ghÐp, c©u nµo kh«ng ph¶i lµ c©u ghÐp, v× sao? 1. Đặc biệt qua nhân vật chị Dậu, tác giả đã thành công xuất sắc trong việc xây dựng h×nh tîng mét ngêi phô n÷ n«ng thôn sèng trong hoµn c¶nh tèi t¨m cùc khæ nhng l¹i cã những phẩm chất cao đẹp..

(172) 2. Chúng mỗi tên một vẻ nhng tất cả đều không có tính ngời. B. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm Câu 1. (3.0 đ) -Trợ từ là nhữ từ chuyên đi kèm với từ ngữ khác trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến ở từ ngữ đó. VD:Nã lµ häc sinh giái ngay t«i lµ b¹n th©n cßn ng¹c nhiªn. - Thán từ là nhữ từ dùng để bộc lộ tình cảm cảm xúc của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thờng đứng ở đầu câu, có khả năng tách thành câu đặc biệt. VD: Này, bảo bác ấy có trốn đi đấu thì trốn. C©u 2: (2.0 đ) - T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , chø, ch¨ng .... C©u 3: (3.0 ®) * C©u ghÐp: * C¸c mèi quan hÖ ý nghÜa... * §Æt 2 c©u ghép minh họa. C©u 4: (2.0 ®) - Câu 1 là câu đơn . - C©u 2 lµ c©u ghÐp. 4, Cñng cè: 1’ - Kiểm tra số lượng bài kiểm tra. 5, DÆn dß: 1’ - ChuÈn bÞ tiết Trả bài TLV số 3..

(173) Ngày soạn : 03/ 12 / 2014 Ngày dạy : 05/ 12/ 2014. TiÕt 64:. TRẢ BÀI TLV SỐ 3 I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Giúp học sinh tự đánh giá bài làm của mình theo yêu cầu văn bản và nội dung của đề tài. 2. Kĩ năng: - Hình thành năng lực tự đánh giá và sửa chữa bài văn của mình. 3. Thái độ: Hình thành ý thức tự nhận xét bài làm, tự sữa chữa bài. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. - Häc sinh : chuÈn bÞ dµn bµi. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: 42’ *Hoạt động 1:Hớng dẫn tìm hiểu đề, tìm ý. H§ cña thÇy. H§ cña trß. Nhắc lại đề Giáo viên chép đề bài lên bảng  Gọi học sinh xác định yêu cầu của Nghe. đề ghi b¶ng - NhËn xÐt bµi bµi lµm cña häc sinh. ? Xác định dàn bài cho đề bài trên? Tr¶ lêi. GV gợi ý HS lập đợc dàn bài chi tiết.. Néi dung I. §Ò bµi: ThuyÕt minh vÒ c©y bót m¸y hoÆc bót bi. * Dµn ý – biÓu ®iÓm a) Mở bài: Giới thiệu chung về đối tîng thuyÕt minh ( c©y bót m¸y hoÆc bót bi ) (1 ®) b. Th©n bµi: (ThuyÕt minh cô thÓ ) (7®). - Bút dùng để làm gì? - Cã nh÷ng lo¹i bót nµo? Gi¸ thµnh kho¶ng bao nhiªu? - CÊu t¹o cña bót (n¾p bót, th©n bót, ruét bót, ngßi bót…) - C¸ch sö dông vµ b¶o qu¶n bót? c. KÕt bµi: (1®) Bµy tá suy nghÜ cña m×nh víi c©y bót, mèi quan mèi quan hÖ g¾n bã mËt thiÕt víi c©y bót víi ngêi häc sinh.. * Hoạt động 2: Nhận xét bài học sinh. - Gi¸o viªn nhËn xÐt u ®iÓm. Nghe. II- NhËn xÐt chung: 1. ¦u ®iÓm: - VÒ kiÓu bµi: §óng thÓ lo¹i (thuyÕt minh) - Về bố cục: đủ các phần: MB – TB – KB; râ rµng.

(174) + Nội dung: Đã nêu đúng, chính xác về đặc điểm cấu tạo công dông, c¸ch b¶o qu¶n c©y bót. Giúp ngời đọc hiểu đợc đối tợng thuyÕt minh. + H×nh thøc: Mét sè bµi tr×nh bÇy sạch đẹp, diễn đạt mạch lạc. Gi¸o viªn nªu nhîc ®iÓm lÊy VD. Giáo viên đọc bài tiêu biểu: - Học sinh đối chiếu với dàn ý cho và sa lçi tiªu biÓu trong bµi.. - Gi¸o viªn kiÓm tra viÖc söa lçi cña hs.. 2. Nhîc ®iÓm: - Đa số các bài viết còn mắc nhiều lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu, lỗi viết hoa tùy tiện... - Môt số bµi bè côc cha râ rµng. - Sai lçi chÝnh t¶, dïng tõ cha chÝnh x¸c. III- Tr¶ bµi – ghi kÕt qu¶: IV – Ch÷a lçi tiªu biÓu:. Hoạt động 3: 2’ 4. Cñng cè: - Nh¾c lai ph¬ng ph¸p lµm bµi. 5. DÆn dß: - ¤n tËp toµn bé lý thuyÕt v¨n thuyÕt minh. - Đọc bài tham khảo lập dàn ý cho đề bài kiểm tra cuối SGK. - Chuẩn bị bài mới: "Ông đồ".. Ngày soạn : 08/ 12 / 2014 Ngày dạy : 10/ 12/ 2014 TiÕt 65 - V¨n b¶n:. ÔNG ĐỒ. (Vò §×nh Liªn). I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: 1. KiÕn thøc: - Sự đổi thay trong đời sống xã hội và sự tiếc nuối của nhà thơ đối với giá trị văn hoá cổ truyÒn cña d©n téc ®ang dÇn bÞ mai mét - Lèi viÕt b×nh dÞ mµ gîi c¶m cña nhµ th¬ trong bµi th¬. 2. KÜ n¨ng: - Nhận biết đợc tác phẩm thơ lãng mạn. - Đọc diễn cảm tác phẩm, phân tích đợc những chi tiết nghệ thuật tiêu biểu trong bài th¬. 3. Thái độ: Yêu quý và tự hào về giá trị văn hoá của ông cha ta để lại. II. ChuÈn bÞ:.

(175) - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, t×m t liÖu tham kh¶o. - Häc sinh : §äc vµ so¹n bµi ë nhµ. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: Giới thiệu 1’ Hoạt động 1: Tìm hiểu chung. 10’ H§ cña thÇy. H§ cña trß. ? Nªu hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶ Vò §×nh Tr¶ lêi. Liªn? GV bæ sung thªm. GV: ¤ng cßn lµ nhµ gi¸o , nhµ nghiªn cøu vµ Nghe dÞch thuËt v¨n häc, «ng s¸ng t¸c th¬ kh«ng nhiều lắm, bài “Ông đồ” là bài thơ nổi tiếng nhÊt cña «ng. ? Nªu xuÊt xø cña bµi th¬? Tr¶ lêi ? Bài thơ đợc viết theo thể thơ nào? - Ngò ng«n: 5 ch÷/c©u, 4 c©u/khæ. GV: Th¬ ngò ng«n lµ mét thÓ th¬ b×nh dÞ, gÇn Tr¶ lêi gũi và khá phổ biến trong thơ hiện đại. Nghe ? Phơng thức biểu đạt của bài thơ là gì? ? Xác định bố cục của bài thơ? Tr¶ lêi Phần 1: Hai khổ thơ đầu: Hình ảnh ông đồ thời đắc ý. Phần 2: Hai khổ thơ tiếp theo: Hình ảnh ông đồ thêi tµn. PhÇn 3: Khæ th¬ cuèi: T©m t, t×nh c¶m cña t¸c gi¶. * Hoạt động 2 : Tìm hiểu nội dung chi tiết. 25’ H§ cña thÇy H§ cña trß GV: để có những cảm nhận chung về bài thơ chúng ta đọc bài thơ. - Cách đọc: giọng chậm, ngắt nhịp 2/3 hoặc 3/2. §äc khæ 1,2 vui, phÊn khëi. Khæ 3,4 giọng trầm, buồn, xúc động, khổ cuối buồn, lắng đọng. GV: đọc mẫu.- HS: đọc. Nhận xét. GV: Lu ý mét sè tõ khã trong chó thÝch. *Tìm hiểu khổ thơ đầu. ? Qua 2 câu thơ đầu cho chúng ta biết ông đồ xuÊt hiÖn vµo thêi ®iÓm nµo? sù xuÊt hiÖn Êy diÔn ra nh thÕ nµo? - Ông Đồ xuất hiện vào dịp tết đến xuân về (hoa đào nở), trở thành quen thuộc đối víi mäi ngêi (mçi n¨m – l¹i thÊy), - Xuất hiện: hoa đào nở ? Côm tõ “Mçi n¨m” “L¹i thÊy” cã ý nghÜa g×?. Nghe. Néi dung I. T×m hiÓu chung: 1. T¸c gi¶: - Vò §×nh Liªn (1913-1996) lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ líp ®Çu tiªn cña phong trµo th¬ míi. - Hai nguån thi c¶m chÝnh trong th¬ «ng lµ lßng th¬ng ngêi vµ niÒm hoµi cæ. 2. T¸c phÈm: - XuÊt xø: §©y lµ bµi th¬ tiêu biểu nhất đợc in trên b¸o tinh hoa 1936, t¸c phÈm đợc coi là kiệt tác của ông. - ThÓ th¬: Ngò ng«n. - Phơng thức biểu đạt: Biểu c¶m kÕt hîp víi tù sù, miªu t¶. - Bè côc: gåm 3 phÇn:. Néi dung II. Đọc, chú thích: 1. Đọc: 2. Chú thích:. §äc Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. III. Ph©n tÝch: 1.Hình ảnh ông đồ thời trọng vọng: - ¤ng §å xuÊt hiÖn vµo dÞp tết đến xuân về, trở thành quen thuộc đối với mọi ngời.

(176) - Côm tõ chØ sù l¨p l¹i cña thêi gian -> cho thấy sự xuất hiện ấy của ông đồ đã trở thµnh quen thuéc, gÇn gòi víi mäi ngêi. ? Khæ th¬ cßn giíi thiÖu cho chóng ta biÕt ông đồ xuất hiện để làm gì? Dựa vào đâu mà em biết điều đó? - §Ó viÕt ch÷ thuª, b¸n ch÷. (mùc tµu, giÊy đỏ) GV: Hoa đào nở là dấu hiệu của mùa xuân, và tÕt cæ truyÒn cña d©n téc, mäi ngêi, mäi nhµ n« nøc chuÈn bÞ s¾m tÕt, nµo lµ “Thịt mỡ da hành câu đối đỏ C©y nªu trµng ph¸o b¸nh chng xanh” và ông đồ xuất hiện cùng với nghiên, bút, mực tàu, giấy đỏ (hồng điều) để sẵn sàng bán chữ, viết thuê câu đối mang ý nghĩa chúc tết mừng xu©n, cÇu h¹nh phóc ... cho nh÷ng ngêi kh¸ch vÉn cßn yªu quý thø ch÷ th¸nh hiÒn ®em vÒ treo trang trí để đón tết mừng xuân. ? VËy sù xuÊt hiÖn cña «ng cã ý nghÜa nh thÕ nµo? - góp thêm vào cái đông vui, náo nhiệt của phè phêng. GV: Sù xuÊt hiÖn cña «ng nh hoµ vµo, gãp vµo c¸i rén rµng, tng bõng s¾c mµu cña phè x¸ cña mọi ngời đang nô nức hối hả sắm tết đón xu©n. Cã ý nghÜa mang l¹i niÒm vui, niÒm h¹nh phóc cho mäi ngêi. GV: Tìm hiểu khổ thơ tiếp theo. ? Khæ th¬ nµy nãi vÒ viÖc g×? - việc ông đồ viết chữ. ? Tài viết chữ của ông đồ đợc miêu tả qua chi tiÕt nµo? Hoa tay th¶o nh÷ng nÐt Nh rång móa phîng bay ? Trong câu thơ t/g sử dụng NT gì? Từ đó cho em h×nh dung nh thÕ nµo vÒ nÐt ch÷ cña «ng đồ? - So sánh, hình dung nét chữ mang vẻ đẹp phóng khoáng, bay bổng, sinh động và cao quý, đợc mọi ngời mến mộ và quý trọng. ? NÐt ch÷ Êy t¹o cho «ng §å mét vÞ trÝ nh thÕ nào trong con mắt ngời đời? - Quý träng, mÕn mé ->§¾t hµng "Bao nhiªu...” ? Qua khổ thơ đầu hình ảnh ông đồ hiện lên nh thÕ nµo? - RÊt cã Ých víi mäi ngêi, «ng lµ ngêi mang niềm vui và hạnh phúc đến cho họ đợc mọi ngêi träng väng. ? Đằng sau hình ảnh ông đồ qua 2 khổ thơ ®Çu em hiÓu g× vÒ c¶m xóc cña ngêi viÕt? - T¸c gi¶ rÊt quý träng «ng §å, quý träng mét nÕp sèng v¨n ho¸ cña d©n téc, mÕn mé ch÷ nho, nhµ nho. * §äc khæ th¬ 3 ? ý chÝnh cña khæ th¬ nµy lµ g×? - Nçi buån cña «ng §å v¾ng kh¸ch.. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. - Góp thêm vào cái đông vui, n¸o nhiÖt cña phè phêng, mang l¹i niÒm vui cho mäi ngêi.. Q.s¸t Tr¶ lêi Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. Tr¶ lêi Tr¶ lêi. => Ông đồ trở thành nhân vËt trung t©m tríc sù ngìng mé cña mäi ngêi khi ch÷ Nho còn đợc trọng vọng, một nét đẹp văn hoá cổ truyền đang đợc tôn vinh.. Tr¶ lêi. 2. H×nh ¶nh «ng đå thêi tµn : §äc Tr¶ lêi.

(177) GV: Nh vậy là thời thế đã thay đổi, Hán học lôi tµn trong XH thùc d©n nöa phong kiÕn. Tó Xơng đã từng thốt lên rằng: “Th«i cã ra g× c¸i ch÷ nho ¤ng nghÌ, «ng cèng còng n»m co” - Cho nên vẫn ụng đồ ấy, vẫn con ngời tài hoa ấy vậy mà xa thì “phố đông ngời qua với bao nhiªu ngêi thuª viÕt”, cßn nay th× “mçi n¨m mçi v¨ng vµ ngêi thuª viÕt nay ®©u”? C©u hái tu tõ cÊt lªn víi biÕt bao nçi buån tñi, ng¬ ngác bàng hoàng trớc sự đổi thay nghiệt ngã của cuộc đời ? Nhng nỗi buồn của ông đồ đợc thể hiện rõ Trả lời nhÊt trong c©u th¬ nµo? v× sao? - “Giấy đỏ…. Nghiên sầu” - Phép nhân hoá đã khiến cho giấy, nghiên nh có linh hồn, nh cảm nhận đợc sự cô đơn lạc lâng. => T/g sö dông biÖn ph¸p nh©n ho¸ diÔn t¶ nỗi cô đơn, hiu hắt, buồn tủi của ông đồ trớc Đọc sù l·ng quªn cña mäi ngêi. Tr¶ lêi * Tìm hiểu khổ thơ bốn. ? Em có hình dung nh thế nào về ông đồ qua 2 câu “Ông đồ vẫn ngồi đấy …không ai hay”? - Lời thơ gợi tả hình ảnh ông đồ vẫn ngồi ở Trả lời chç cò trªn hÌ phè nhng ©m thÇm vµ lÆng lÏ trong sù thê ¬ cña mäi ngêi, h×nh ¶nh mét con ngời già nua, cô đơn, lạc lõng giữa phố phờng. Ông đồ rơi vào tình cảnh một nghệ sĩ hết công chúng, một cô gái hết nhan sắc => Ông đồ hoàn toàn bị lãng quên, cô đơn, lạc lõng, trong sù thê ¬ cña mäi ngêi. (ChiÕu) ? C©u th¬ gîi lªn tríc m¾t chóng ta mét c¶nh tîng nh thÕ nµo? Tr¶ lêi GV: chúng ta hãy hình dung, trên nền giấy đỏ mà không còn đỏ ấy không phải là những nét ch÷ nh rång móa ph¬ng bay n÷a mµ giê ®©y lµ n¬i r¬i rông cña nh÷ng chiÕc l¸ vµng, vµ víi c¸i vµng cña l¸, c¸i nh¹t nhoµ cña giÊy, của ma bụi đầy trời đã gợi một cảnh tợng thê l¬ng, tµn t¹. ? Hai c©u th¬ cã ph¶i chØ thiªn vÒ t¶ c¶nh không? Cái tình chúng ta cảm nhận đợc ở đây lµ g×? - L¸ vµng r¬i: gîi t¶ sù buån b·, tµn t¹. - Ma bụi bay: gợi tả sự ảm đạm, lạnh lẽo, phải chăng đó cũng chính là ma trong lòng ngời. Ma ngoµi trêi phô ho¹ víi ma trong lßng ngêi lµm cho nçi buån cµng buån thªm, tñi cµng tñi thªm. - Cã thÓ nãi ®©y lµ hai c©u th¬ t¶ c¶nh ngô tình đặc sắc nhất trong bài thơ đã gợi lên một c¶nh tîng thª l¬ng tµn t¹. nçi buån tñi, xãt xa của ông đồ.. => BiÖn ph¸p nh©n ho¸ diễn tả nỗi cô đơn, hiu hắt, buồn tủi của ông đồ trớc sự l·ng quªn cña mäi ngêi.. -> Ông đồ hoàn toàn bị lãng quên, cô đơn, lạc lõng, trong sù thê ¬ cña mäi ngêi.. => hai c©u th¬ t¶ c¶nh ngô tình đặc sắc nhất trong bài thơ đã gợi lên một cảnh t-.

(178) ? Hình ảnh ông Đồ “vẫn ngồi đấy” gợi cho em c¶m nghÜ g×? HS: Gợi buồn thơng cho ông đồ cũng nh cả một lớp ngời đã trở nên lỗi thời. Buồn thơng cho những gì đã từng là giá trị nay trở nên tàn t¹ bÞ r¬i vµo l·ng quªn. ? ở đây t/g đã sử dụng nghệ thuật gì? tác dông? HS: Nghệ thuật đối lập tơng phản. GV: ở hai khổ thơ trên chúng ta thấy đợc ông đồ vẫn kiên nhẫn ngồi đấy, thấy đợc sự cố gắng níu kéo của ông với cuộc đời, nhng năm nay ông không còn kiên nhẫn đợc nữa, ông đã hoàn toàn biến mất và nhà thơ đã dành cho «ng nh÷ng t×nh c¶m nh thÕ nµo, chóng ta cïng t×m hiÓu tiÕp khæ th¬ cuèi cïng.. îng thª l¬ng tµn t¹ vµ nçi buồn tủi, xót xa của ông đồ. §äc Nhãm th¶o luËn. Tr×nh bµy kq.. §äc. * Đäc khæ th¬ cuèi ? Ph©n tÝch sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai chi tiết “hoa đào” và “ông đồ” ở khổ thơ đầu và cuèi? Tr¶ lêi + Giống: Đều xuất hiện hoa đào nở + Khác: Khổ đầu “Lại thấy ông đồ già”; Khổ cuối “không thấy ông đồ xa”. ? Sù gièng vµ kh¸c nµy cã ý nghÜa g×? - Giống: Thiên nhiên vẫn tồn tại, đẹp đẽ và bất biến. mùa xuân đến là hoa đào nở, đó Trả lời lµ quy luËt bÊt di bÊt dÞch - Kh¸c: Con ngêi kh«ng gièng thiªn nhiªn, hä cã thÓ trë thµnh xa cò, cã thÓ mÊt ®i. Tr¶ lêi Gọi HS đọc : “Mối năm hoa đào nở Lại thấy ông đồ già” “Năm nay đào lại nở Không thấy ông đồ xa” ? Cách mở đầu và kết thúc bài thơ có gì đặc biÖt? GV: kÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng chÆt chÏ gãp phần thể hiện chủ đề của bài thơ. ? Ông đồ già trở thành ông đồ xa có ý nghĩa nh thÕ nµo? - Sau mấy cái tết ế hàng, ông đồ vẫn ngồi đấy, năm nay ông đã hoàn toàn vắng bóng, ông đã bị dòng đời xoá sổ hẳn rồi, trở thành “ông đồ xa” trë thµnh ngêi xa cò, trë thµnh qu¸ khø. ThËm chÝ thµnh mu«n n¨m cò. ? KhÐp l¹i bµi th¬ lµ mét c©u hái tu tõ “Nh÷ng ngêi … b©y giê” cã ý nghÜa g×? - Câu hỏi không phải chỉ hỏi một ông đồ cụ thể nữa mà hỏi về những ngời đã khuất, ở những thời đại qua đã từng làm nên vẻ đẹp v¨n ho¸. - Câu hỏi đã bộc lộ tấm lòng cảm thơng, tiếc nuối những ngời nh ông đồ, những nhà nho danh gi¸ mét thêi nay bÞ l·ng quªn do thêi cuộc thay đổi. Bài thơ chứa chan tinh thần. -Nghệ thuật đối lập tơng phản dựng lên hai cảnh đời trái ngợc nhau của ông đồ víi nh÷ng bíc th¨ng trÇm cña nÒn v¨n ho¸ Nho häc níc nhµ.. 3. TÊm lßng nhµ th¬:. - Nçi th¬ng c¶m b©ng khu©ng nuèi tiÕc kh«ng chØ một đời ngời mà cả một lớp ngời - một nét đẹp văn hoá đã đi vào quên lãng..

(179) nhân đạo. => Đến đây đã phần nào chứng minh nhận định “Hai nguồn thi cảm chính trong thơ ông lµ lßng th¬ng ngêi vµ niÒm hoµi cæ”. * Hoạt động 3: Hớng dẫn tổng kết. 5’ ? Nêu những đặc sắc về nghệ thuật của bài thơ? Trả lời. Th¶o luËn ? Kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung? nhãm.(4 GV: cho hs th¶o luËn * Thùc ra viÖc bá häc ch÷ nho lµ quy luËt tÊt nhóm) yếu của lịch sử không có gì đáng trách, nhng trong bài thơ này chúng ta cảm nhận đợc cảnh ngộ rất đáng thơng của ông đồ, cảnh ngộ đó gợi em nh÷ng suy nghÜ g×? * Đáp án: Những truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc cần đợc bảo tồn, trân trọng, kế thừa vµ ph¸t triÓn, kh«ng nªn l·ng quªn mét c¸ch tàn nhẫn với quá khứ tốt đẹp của dân tộc. GV: Ngày nay nhà nớc ta cũng đã chú trọng đến việc phục hồi những tinh hoa văn hoá của cha ông, trong đó có nghệ thuật th pháp, đã xuÊt hiÖn trë l¹i. Hoạt động 4: 3’ 4, Cñng cè: - Đäc diÔn c¶m vµ nªu kh¸i qu¸t gi¸ trÞ néi dung bµi th¬. 5, Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc lßng vµ ph©n tÝch bµi th¬. - Chuẩn bị bài đọc thêm: "Hai chữ nước nhà".. IV. Tæng kÕt: 1. NghÖ thuËt: - Bót ph¸p l·ng m¹n vµ hoµi cæ. - ThÓ th¬ ngò ng«n b×nh dị, cô đọng, gợi cảm. - KÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng. 2. Néi dung: * Ghi nhí: Sgk..

(180) Ngày soạn : 08/ 12 / 2014 Ngày dạy : 10/ 12/ 2014 TiÕt 66. HD§T:. HAI CHỮ NƯỚC NHÀ (TrÇn TuÊn Kh¶i) I. Mục tiêu cần đạt: 1. KiÕn thøc: - Nỗi đau mất nớc và ý chí phục thù cứu nớc đợc thể hiện trong đoạn thơ. - Sức hấp dẫn của bài thơ qua cách khai thác đề tài lịch sử, lựa chọn thể thơ để diễn tả xúc động tâm trạng của nhân vật lịch sử với giọng thơ thống thiết. 2. KÜ n¨ng: - Đọc- hiểu và cảm thụ đợc cảm xúc mãnh liệt thể hiện bằng thể thơ song thất lục bát, đoạn thơ khai thác đề tài lịch sử. 3. Thái độ: - Có thái độ yêu thích và tìm hiểu thơ văn yêu nước. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, t×m t liÖu tham kh¶o, minh ho¹ cho bµi gi¶ng. - Häc sinh : §äc vµ So¹n bµi theo híng dÉn cña gi¸o viªn. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 4’ ? Đọc thuộc lòng bài thơ “Ông đồ” và nêu nội dung chính của bài thơ? 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Tìm hiểu chung. H§ cña thÇy. H§ cña trß. Néi dung I- T×m hiÓu chung. 10’.

(181) ? nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c gi¶? Tr¶ lêi ( Gi¸o viªn bæ xung thªm vÒ sè trêng cña TTK Nghe khi khai thác đề tài lịch sử) ? §Æc ®iÓm th¬ TrÇn TuÊn Kh¶i? kÓ tªn nh÷ng Tr¶ lêi t¸c phÈm chÝnh cña «ng ?. 1. T¸c gi¶ :. ? Em hiểu nh nào về nhan đề bài thơ “ Hai ch÷…nhµ” nªu vÞ trÝ cña ®o¹n trÝch. (gi¸o viªn gi¶ng) * Gi¸o viªn: Bµi th¬ gåm 101 c©u  - Giáo viên hớng dẫn học sinh đọc: Giọng trầm, thống thiết  gọi 3 học sinh đọc(giáo viên nhận xÐt) ? ThÓ lo¹i cña bµi th¬? Nh¾c l¹i nh÷ng nÐt chÝnh cña thÓ th¬? - ThÓ th¬ CTLB  phï hîp viÖc diÔn t¶ t©m tr¹ng trong bài thơ (đau đớn, da diết, sâu sắc…) - Gi¸o viªn gi¶i thÝch thªm mét sè tõ khã (ngoµi c¸c tõ trong SGK) ? C¶m xóc bao trïm ®o¹n trÝch lµ g×? - §©y lµ lêi tr¨n trèi cña ngêi cha víi con tríc giê vÜnh biÖt trong bèi c¶nh ®au th¬ng, níc mÊt nhµ tan. ? §o¹n trÝch cã bè côc nh thÕ nµo? (3 PhÇn) T×m ý chÝnh cña mçi phÇn? (Häc sinh nªu  (Gi¸o viªn bæ sung.) * Hoạt động 3: Tìm hiểu văn bản. H§ cña thÇy. 2. T¸c phÈm: Tr¶ lêi Nghe §äc Tr¶ lêi. Nghe Tr¶ lêi. Tr¶ lêi. H§ cña trß. + Học sinh đọc 8 câu thơ đầu. nêu nội dung?. Tr¶ lêi. ? Chú thích trong SGK cho biết điều gì đặc biệt trong cuéc ra ®i cña ngêi cha lµ NguyÔn Phi Khanh? ? Trong phần đầu của VB, cảnh tợng cuộc ra đi đợc miêu tả qua những lời thơ nào? “ Chèn ¶i b¾c…chim kªu” ? Cảnh TN trong bốn câu đầu đợc miêu tả nh thế nµo? Các từ ngữ: mây sầu ảm đạm, gió thảm đìu hiu, hæ thÐt chim kªu g©y cho em c¶m gi¸c g×? ? Khung c¶nh Êy “nh khªu nçi bÊt b×nh cña ngêi cha, em hiÓu nçi bÊt b×nh Êy nh thÕ nµo. - T×nh c¶m võa nhí th¬ng, võa c¨m phÉn bÊt lùc. ? Trong bèi c¶nh Êy, t©m tr¹ng cña ngêi cha hiÖn lªn tõ nh÷ng lêi th¬ nµo? “H¹i m¸u nãng…ch©u r¬i” ? Ph©n tÝch nh÷ng nÐt næi bËt trong c¸c c©u th¬ trªn?. Tr¶ lêi. - H×nh ¶nh Èn dô, c¸ch nãi íc lÖ cña th¬ v¨n trung đại. ? Tác dụng của bp nghệ thuật đó? - NhiÖt huyÕt yªu níc cña ngêi cha cïng c¶nh. Néi dung II- Ph©n tÝch: 20’ 1. Nçi lßng ngêi cha trong cảnh ngộ phải rời xa đất nớc:. Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi. - Cảnh vật buồn bã, ảm đạm, tang tãc, chia ly.. Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi. - T©m tr¹ng v« cïng ®au đớn, xót xa: Nớc mất nhà tan, cha – con, anh – em li biÕt..

(182) ngé bÊt h¹nh cña «ng. * GV: Níc m¾t “TÇm t· ch©u r¬i” Cñ ngêi cha. - Là ngời nặng lòng với đất - Níc m¾t sãt th¬ng cho con? níc, quª h¬ng. - Níc m¾t sãt th¬ng cho m×nh? - Níc m¾t sãt th¬ng cho c¶nh ngé níc m¾t nhµ tan. Häc sinh - hay sãt th¬ng cho nh÷ng ®iÒu nµo kh¸c, theo th¶o em? luËn nhãm ? Những điều đó nói gì với ngời cha? + học sinh đọc 22 câu thơ tiếp theo…Nêu nội dung đọan thơ? - Theo dâi 4 c©u th¬. “Gièng Hång L¹c…kÐm g×?” - Ngời cha đã nhắc đến đặc điểm nào của lịch sử d©n téc? Nßi gièng, lÞch sö nhiÒu anh hïng d©n téc ë ngêi con ? §iÒu nµy cho t×nh c¶m s©u ®Ëm nµo trong tÊm lßng ngêi cha? * Học sinh đọc 18 câu tiếp theo. ? c¸c h×nh ¶nh “Bèn ph¬ng khái löa, s¬ng rõng, m¸u s«ng. Thµnh tung, qu¸ch vì bá vî l×a con” mang tình cảm gì? gợi hình ảnh một đất nớc nh thÕ nµo? - Hình ảnh ớc lệ, tợng trng  cảnh đất nớc tơi bời trong khói lửa, đốt phá , giết chóc làm hại cả cây cá, sù ly t¸n. ? T©m tr¹ng ngêi cha lóc qua biªn giíi nghÜ vÒ hiện tình đất nớc đợc miêu tả nh thế nào đó là t©m tr¹ng cña ai? Trong hoµn c¶nh nµo? (§äc 8 c©u th¬ tiÕp theo) “ Th¶m vong quèc…vËt c¬n sÇu” * T©m tr¹ng: XÐ t©m can, ngËm ngïi, khãc than, th¬ng t©m, x©y khèi uÊt…nçi ®au mÊt níc cµng lóc cµng d©ng cao, ®Çy bi phÉn l©m ly. Gi¸o viªn: §ã lµ t©m tr¹ng cña ngêi d©n ViÖt Nam ®Çu TK XX. * Học sinh đọc 8 câu cuối: Nêu nội dung? ? Ngời cha đã nói về mình nh thế nào? Điều đó cã ý nghÜa g×? - Thân tàn, tuổi già, sức yếu, sa cơ, đành chịu bó tayhoµn c¶nh bÊt lùc cña m×nh. ? T¹i sao khi khuyªn con trë vÒ t×m c¸ch cøu níc, ngêi cha l¹i nãi tíi c¶nh ngé cña m×nh. - KhÝch lÖ con lµm tiÕp nh÷ng ®iÒu cha cha lµm đợc. ? Ngêi cha dÆn con nh÷ng lêi cuèi cïng nh thÕ nµo? - Mong con nhớ đến tổ tông ? đó là tổ tông nh thế nào? - Tổ tông vì nớc gian lao, vì ngọn cờ độc lập. - ? Mục đích lời khuyên của cha ở đây là gì? - KhÝch lÖ con nèi nghiÖp vÎ vang cña tæ t«ng.. tr¶ lêi. 2. Nçi lßng ngêi cha tríc c¶nh níc mÊt, nhµ tan.. Tr¶ lêi. - NiÒm tù hßa d©n téc mét biÓu hiÖn cña lßng yªu níc.. đọc Tr¶ lêi - Hiện tình đấtnc dới ánh đô hé cña giÆc minh vµ t©m tr¹nh cña nhµ cha. + NiÒm sãt th¬ng v« h¹n tríc c¶nh níc mÊt nhµ tan.. Tr¶ lêi. Nghe đọc Tr¶ lêi Tr¶ lêi. Tr¶ lêi Tr¶ lêi Tr¶ lêi.

(183) ? NhËn xÐt vÒ giäng ®iÖu lêi khuyªn nhñ nµy? - Thèng nhÊt, ch©n thµnh. ? Từ những lời khuyên đó, em cảm nhận đợc nỗi lßng nµo cña ngêi cha? * Giáo viên: Nguyễn Trãi đã làm tròn lời trao gửi của cha ông cùng Lê Lợi lãnh đạo nhân dân kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m lîc. Mang l¹i th¸i bình cho đất nớc. * Hoạt động 4: Hớng dẫn tổng kết. H§ cña thµy ? Qua ®o¹n trÝch võa häc, em c¶m nhËn ®iÒu quý gi¸ nµo trong tÊm lßng nhµ th¬ TTK ngêi mîn lêi ông Nguyễn Phi Khanh để bày tỏ lòng với đất nớc? (Häc sinh th¶o luËn nhãm) - TÊm lßng yªu níc tha thiÕt, khÝch lÖ lßng yªu níc cña mäi ngêi. - T«n träng t hµo vÒ nh÷ng anh hïng cøu níc cña d©n téc. ? Bài thơ có nét đặc sắc gì về NT? - ThÓ th¬ STLB søc truyÒn c¶m: c¶m xóc ch©n thµnh, m·nh liÖt. - H×nh ¶nh, tõ ng÷ mang tÝnh chÊt íc lÖ, tîng trng… ( Học sinh đọc ghi nhớ). Tr¶ lêi Tr¶ lêi. - T×nh yªu con hßa trong t×nh yêu đất nớc, dân tộc. - §Æt niÒm tin tëng vµo con, vào đất nớc.. H§ cña trß Th¶o luËn nhãm. Néi dung III- Tæng kÕt. 5’ 1. Néi dung.. 2.NghÖ thuËt. Tr¶ lêi. §äc. ? T×m nh÷ng h×nh ¶nh cã tÝnh chÊt íc lÖ, sao Tr¶ lêi mßn trong ®o¹n th¬? - M©y s©u, giã th¶m, h¸t m¸u, hån níc, Hång lạc, vong quốc, cơ đồ, tế độ, tâm can, giang s¬n, lÇm than, bá vî, l×a con… ? Những hình ảnh đó làm xúc động ngời đọc đơng thời ? vì sao? Tr¶ lêi - V× sù ch©n thµnh trong c¶m xóc, t×nh c¶m cña t¸c gi¶.. * Ghi nhí (SGK) IV- LuyÖn tËp: 2’. Hoạt động 5. 3’ 4. Cñng cè: - Giáo viên đọc thêm bài “Gánh nớc đêm”, " Chiêu hồn nớc " 5. Híng dÉn héc ¬ nhµ: - Häc thuéc lßng ®o¹n trÝch. - ¤n tËp chuẩn bị KiÓm tra k× I..

(184) Ngày soạn : 10/ 12 / 2014 Ngày dạy : 12 / 12/ 2014 TiÕt 69:. TRẢ BÀI KIỂM TRA TIẾNG VIỆT I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức: - Giúp học sinh tự đánh giá bài làm của mình theo yêu cầu văn bản và nội dung của đề tài. 2. Kĩ năng: - Hình thành năng lực tự đánh giá và sửa chữa bài văn của mình. 3. Thái độ: - Hình thành thái độ tự nhận xét, sửa chữa bài làm. III. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. - Häc sinh : chuÈn bÞ dµn bµi. III. Hoạt động dạy và học :.

(185) 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra bài cũ: 3. Trả bài: 40’ Hoạt động của GV – HS. Néi dung A. §Ò bµi: * Hoạt động 1: C©u 1: (3.0 ®) ThÕ nµo lµ trî tõ, th¸n tõ ? Cho vÝ dô? GV: nêu đề bài C©u 2: (2.0 ®) Nh÷ng t×nh th¸i tõ in ®Ëm trong c¸c c©u GV: nhận xét, đánh giá chung sau thuộc nhóm tình thái từ nào? b) Bác trai đã khá rồi chứ? b)¤ng tëng mµy vÒ c¸c mÆt: chết đêm qua, còn sống đấy à? - Kiến thức, mức độ đạt yêu c) U bán con thật đấy ? d) Cô tëng t«I sung cÇu síng h¬n ch¨ng? - KÜ n¨ng : vËn dông lý thuyÕt C©u 3: (3.0 ®) C©u ghÐp lµ kiÓu c©u nh thÕ nµo? Nªu vµo thùc hµnh nh÷ng quan hÖ thêng gÆp trong c©u ghÐp? §Æt 2 c©u - KÕt qu¶ : §iÓm sè: ghÐp minh ho¹? Giái : 0 kh¸ : 8 Câu 4: (2.0 đ) Xác định cấu trúc ngữ pháp của các c©u sau vµ cho biÕt c©u nµo lµ c©u ghÐp, c©u nµo trung b×nh : 15 kh«ng ph¶i lµ c©u ghÐp, v× sao? yÕu: 7 1. Đặc biệt qua nhân vật chị Dậu, tác giả đã thành - Đánh giá một số bài đạt điểm cao và một số bài đạt c«ng xuÊt s¾c trong viÖc x©y dùng h×nh tîng mét ngêi ®iÓm thÊp phô n÷ n«ng d©n sèng trong hoµn c¶nh tèi t¨m cùc khæ - Nguyªn nh©n lµm bµi tèt vµ cha tèt nhng lại có những phẩm chất cao đẹp. - Híng dÉn kh¾c phôc c¸c 2. Chúng mỗi tên một vẻ nhng tất cả đều không có tính khuyÕt ®iÓm, sai sãt ngêi B. §¸p ¸n, biÓu ®iÓm: C©u 1.-Trî tõ lµ nh÷ tõ chuyªn ®i kÌm víi tõ ng÷ kh¸c * Hoạt động 2: trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc đợc nói đến ở từ ngữ đó. GV: đa ra đáp án. VD: Nã lµ häc sinh giái ngay t«i lµ b¹n th©n cßn ng¹c GV: nhËn xÐt bµi lµm cña HS nhiªn. - Thán từ là nhữ từ dùng để bộc lộ tình cảm cảm xúc của ngời nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thờng GV: tr¶ bµi. đứng ở đầu câu, có khả năng tách thành câu đặc biệt. VD: Này, bảo bác ấy có trốn đi đấu thì trốn. HS: đối chiếu, tự sửa các lỗi C©u 2: (2.0 đ) sai - T×nh th¸i tõ nghi vÊn: µ, , chø, ch¨ng .... C©u 3: (3.0 ®) * C©u ghÐp: * C¸c mèi quan hÖ ý nghÜa: * §Æt 3 c©u: C©u 4: (2.0 đ) a. Đặc biệt qua nhân vật chị Dậu, tác giả / đã thành TN CN VN c«ng xuÊt s¾c trong viÖc x©y dùng h×nh tîng mét ngêi phô n÷ n«ng d©n sèng trong hoµn c¶nh tèi t¨m cùc khæ nhng lại có những phẩm chất cao đẹp. => Kh«ng ph¶i lµ c©u ghÐp v× cã mét côm C-V. b. Chúng / mỗi tên một vẻ nhng tất cả / đều không có C1 V1 C2 V2 tÝnh ngêi. => C©u ghÐp v× cã 2 vÒ nèi víi nhau b»ng quan hÖ tõ nhng, và 2 vế đó không bao chứa nhau..

(186) Hoạt động 3. 4’ 4, Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: Chuẩn bị bài: "Thi làm thơ 7 chữ" .. Ngày soạn : 10/ 12 / 2014 Ngày dạy: 12 / 12/ 2014. Tiết 70: Hoạt động ngữ văn:. LÀM THƠ 7 CHỮ I. Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : 1. Kiến thức : BiÕt c¸ch lµm th¬ 7 ch÷ víi nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu : §Æt c©u th¬ 7 ch÷, biÕt ng¾t nhÞp 4/3, biết gieo đúng vần. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng làm thơ 7 chữ theo luật, gieo vần, ngắt nhịp... 3. Thái độ: T¹o thái độ m¹nh d¹n, sự s¸ng t¹o, vui vÎ cho Hs. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, bµi th¬ mÉu minh ho¹. - Häc sinh : ¤n l¹i bµi 15, «n thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có, thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: 40’ T×m hiÓu chung. H§ cña thÇy * Hoạt động 1 : ÔN tập bài 15 ? Muèn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ chóng ta phải xác định đợc những yếu tố nào? HS: trao đổi thảo luận GV: chèt. *Hoạt động 2:. H§ cña trß Tr¶ lêi. Néi dung I. ¤n tËp: * Muèn lµm mét bµi th¬ 7 ch÷ cÇn: - Xác định số tiếng và số dòng của bài th¬ - Xác định bằng, trắc của từng tiếng trong th¬ - Xácđịnh đối, niêm giữa các dòng thơ - Xác định cách ngắt nhịp của bài thơ * LuËt c¬ b¶n : NhÊt tam ngò bÊt luËn, nhÞ tø lôc ph©n minh. Ph©n tÝch mÉu. ? Xác định số tiếng, số dòng gọi tên thể th¬?. Tr¶ lêi.. ? Xác định luật bằng, trắc?. Tr¶ lêi. II. VÝ dô mÉu: Bµi th¬ “B¸nh tr«i níc” * Sè tiÕng : 28, sè dßng 4  ThÊt ng«n tø tuyÖt * B»ng tr¾c :.

(187) ? §èi, niªm? ? NhÞp? ? VÇn?. Tr¶ lêi. a, Dßng 1 : Em(B)–tr¾ng(T)–võa (B) b, Dßng 2 : Næi(T)–ch×m(B)–níc(T) c, Dßng 3 : N¸t(T) – dÇu(B) – kÎ(T) d, Dßng 4 : Em(B) – gi÷(T) – lßng(B) * §«i, niÖm : - Bằng đối với trắc - C¸c cÆp niÖm : Næi – n¸t, ch×m – dÇu, níc – kÎ * NhÞp : 4/3, hoÆc 2/2/3 * VÇn : Ch©n, b»ng : (on) tiÕng 7 ë c¸c c©u 1, 2, 4. Hoạt động 3: 4’ 4. Cñng cè: H? Muốn làm một bài thơ 7 chữ chúng ta phải xác định đợc những yếu tố nào? 5, Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm mét bµi th¬ 7 ch÷, 4 c©u. ---o0o---. Ngày soạn : 22/ 12 / 2014 Ngày dạy: 24/ 12/ 2014 Tiết 71: Hoạt động ngữ văn:. LÀM THƠ 7 CHỮ (TT).

(188) I. Mục tiêu cần đạt: 1. Kiến thức : BiÕt c¸ch lµm th¬ 7 ch÷ víi nh÷ng yªu cÇu tèi thiÓu : §Æt c©u th¬ 7 ch÷, biÕt ng¾t nhÞp 4/3, biết gieo đúng vần. 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng làm thơ 7 chữ theo luật, gieo vần, ngắt nhịp... 3. Thái độ: T¹o thái độ m¹nh d¹n, sự s¸ng t¹o, vui vÎ cho Hs. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: So¹n gi¸o ¸n, bµi th¬ mÉu minh ho¹. - Häc sinh : ¤n l¹i bµi 15, «n thÓ th¬ thÊt ng«n b¸t có, thÊt ng«n tø tuyÖt §êng luËt III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: 40’ H§ cña thÇy *Hoạt động 1 : Luyện tập ?: G¹ch nhÞp? ? ChØ ra c¸c tiÕng gieo vÇn?. H§ cña trß. Tr¶ lêi. - LuËt b»ng tr¾c cña 2 c©u th¬ kÒ nhau. - §äc bµi “Tèi” ? Xác định luật bằng, trắc?. §äc Tr¶ lêi Tr¶ lêi. ? Xác định chỗ sai?. ? Lµm tiÕp bµi th¬ dë dang? Gîi ý : Hai c©u tiÕp theo lµ : a, B B T T B B T B T B B T T B b, T T B B B T T B B T T T B B Hoạt động 2: 4’ 4. Cñng cè - Híng dÉn vÒ nhµ: - Lµm mét bµi th¬ 7 ch÷, 4 c©u. - ChuÈn bÞ : "Trả bài kiểm tra häc k× I".. Néi dung III. LuyÖn tËp: 1, NhËn diÖn luËt th¬: * Bµi a : NhÞp 4/3 ChiÒu B B T T T B B T T B B T T B T T B B B T T B B T T T B B - Gieo vÇn : TiÕng 7 c©u 1 víi tiÕng 7 c©u 4 - bài thơ đợc làm theo thể bằng Bµi b : Tèi T T B B T T B B B T T T B T B B T T B T T T T B B T B B * Chç sai : - Sau ngọn đèn mờ sau có đáu phẩy Dấu phẩy gây đọc sai nhịp, sai vần vÝ dô : Xanh xanh  xanh lÌ 2, TËp lµm th¬: a, Cung tr¨ng h¼n cã chÞ H»ng nhØ? Có dạy cho đời bớt cuội chăng? b, Nắng đấy rồi ma nh trút nớc Bao ngêi vÉn véi v· ®i vÒ.

(189) Ngµy so¹n:18/12/2010. Ngµy gi¶ng: 8B: 20,22/12;8A: 21,22/12/2010. TiÕt 1,2,3:. ¤n tËp häc k× I. I. Mục tiêu cần đạt: 1.KiÕn thøc: - Hệ thống hoá tất cả các kiến thức về phần Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn đã học trong ch¬ng tr×nh. - Vai trò và tác dụng của các kiến thức đó trong nói viết và tạo lập văn bản. 2. Kĩ năng.- vận dụng kiến thức trong quá trình đọc hiểu văn bản. - NhËn biÕt vµ biÕt c¸ch sö dông trong khi nãi vµ viÕt. 3. Gi¸o dôc. Lßng yªu thÝch vµ sù ham häc hái vÒ bé m«n Ng÷ V¨n. II.C¸c kÜ n¨ng sèng cÇn c¬ b¶n. - Giao tiÕp,tù nhËn thøc, t×m kiÕm vµ xö lÝ th«ng tin, hîp t¸c. III. ChuÈn bÞ: - Giáo viên: Trực quan bảng phụ tổng kết kiến thức đã học… - Häc sinh : ¤n tËp theo híng dÉn cña gi¸o viªn. IV. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra: PhÇn chuÈn bÞ cña häc sinh 3. Bµi míi:.

(190) Hoạt động 1. Hớng dẫn tổng kết kiến thức phần Văn bản. - Mục tiêu cần đạt: Nắm đợc nét chính về tác giả, tác phẩm, nội dung và đặc sắc nghệ thuËt. - Phơng pháp: Vấn đáp, Thực hành, nêu và giải quyết vấn đề. Kĩ năng giao tiếp, hợp tác. - Thêi gian: 40’. H§ H§ cña thÇy Néi dung cña trß ? LËp b¶ng thèng kª c¸c t¸c phÈm tù sù, tr÷ t×nh I/ Phần đọc – hiểu văn đã học trong chơng trình theo mẫu sau: N1,2. b¶n. th¶o 1. C¸c t¸c phÈm tù sù. T.P, T. T.gian Néi §Æc s¾c Stt T.gi¶ lo¹i s’ t¸c luËn ý 2. C¸c v¨n b¶n tr÷ t×nh. dung NT 1. N3,4. GV chia líp 4 nhãm, mçi nhãm lµm mét ý, C¸c lµm ý 2 nhóm chia đôi lợng kiến thức để làm.-> trình bày -> nhËn xÐt. ?Kể tên các tác phẩm nhật dụng đã học trong ch- Trả lời 3. C¸c v¨n b¶n nhËt dông. ¬ng tr×nh? Tr¶ lêi ? Nêu nội dung và ý nghĩa của các văn bản đó? GV cho HS lµm mét sè c©u hái vÒ phÇn v¨n: 1.Tãm t¾t truyÖn C« bÐ b¸n diªm( An-®Ðc- Lµm xen) trong kho¶ng 10 dßng vµ viÕt mét c©u nªu Tr×nh c¶m nghÜ cña em vÒ c¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm? bµy. 2.Bµi th¬ Hai ch÷ níc nhµ cña t¸c gi¶ nµo? Lµm Nªu hoµn c¶nh s¸ng t¸c bµi th¬? 3. Ph©n tÝch niÒm sung síng cña cËu bÐ Hång Tr×nh trong v¨n b¶n Trong lßng mÑ cña nhµ v¨n bµy. Nguyªn Hång, khi gÆp mÑ m×nh.Qua c¶nh gÆp gì nµy, em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh mÉu tö? - NiÒm h¹nh phóc v« bê khi gÆp mÑ: + Ch¹y theo mÑ véi vµng,lËp cËp(liÒn ®uæi theo... ríu cả chân lại) => khát khao đợc gặp mẹ. + Khãc nhng ®©y lµ giät níc m¾t bÞ dån nÐn võa hên tñi võa h¹nh phóc chø kh«ng ph¶i lµ giät níc m¾t ®au xãt, c¨m uÊt nh khi nghe nh÷ng lêi cay đắng cua bà cô. + Niềm hạnh phúc lớn lao khi đợc ở trong lòng mÑ. §©y lµ ®o¹n v¨n viÕt trong niÒm say mª. * GV yêu cầu HS đọc và tóm tắt tác phẩm tự sự đã học ở nhà. KÕt thóc tiÕt 1 chuyÓn tiÕt 2. Hoạt động 2:Hớng dẫn ôn tập phần Tiếng Việt. - Mục tiêu cần đạt: Nắm đợc các khai niệm, đặc điểm của từ vựng và ngữ pháp đã học, biÕt c¸ch sö dông; - Phơng pháp:vấn đáp, thực hành. kĩ năng giao tiếp. - Thêi gian: 15’ H§ H§ cña thÇy Néi dung cña trß ? Nêu những kiến thức về từ vựng đã học trong Tr¶ lêi II/ PhÇn TiÕng ViÖt. ch¬ng tr×nh? Nªu kh¸i niÖn vÒ c¸c kiÕn thøc vµ 1. Tõ vùng. cho vÝ dô minh ho¹.? - Từ vựng; Cấp độ khái quát nghĩa của từ ngữ, trờng từ vựng, từ tợng hình tợng thanh,từ ngữ địa ph¬ng vµ biÖt ng÷ x· héi,c¸c biÖn ph¸p tu tõ tõ vùng( nãi qu¸, nãi gi¶m, nãi tr¸nh) LÊy vÝ.

(191) - VD: dô. ? Nêu những kiến thức về ngữ pháp đã học trong 2. Ng÷ ph¸p: ch¬ng tr×nh? Cho vÝ dô? Tr¶ lêi, - Trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ, c©u ghÐp. cho vd. - VD. Hoạt động 3: Hớng dần tổng kết phần tập làm văn: - Mục tiêu cần đạt: nắm đợc đặc điểm của kiểu bài thuyết minh và bài tự sự kết hợp với miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - Phơng pháp: hỏi đáp, luyện tập, - Thêi gian: H§ H§ cña thÇy Néi dung cña trß ? PhÇn tËp lµm v¨n líp 8 cã kiÓu bµi nµo? Nªu III/ PhÇn tËp lµm v¨n. khái niệm về các kiểu bài đó? Tr¶ lêi 1. Kh¸i niÖm. - KiÓu bµi Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu c¶m - KiÓu bµi thuyÕt minh: + Thuyết minh về một thứ đồ dung. + ThuyÕt minh vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc. ? Nêu dàn bài chung của các kiểu bài đó? 2. Dµn bµi chung. Nªu + KiÓu bµi v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ vµ biÓu dµn bµi c¶m? + Kiểu bài thuyết minh về một thứ đồ dùng? + KiÓu bµi thuyÕt minh vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc? KÕt thóc tiÕt 2 chuyÓn tiÕt 3,4. Họat động 4. Hớng dẫn luyện tập. - Mục tiêu cần đạt: Vận dụng kiến thức làm tốt bài tập và đề thi thử. - Phơng pháp: Hỏi đáp, nêu và giải quyết vấn đề, luyện tập. - Thêi gian: 90’. GV cho học sinh làm các đề tham khảo. IV. LuyÖn tËp. Hoạt động 5. Củng cố và hớng dẫn học ở nhà. - Thêi gian: 5 phót. 4. Cñng cè: 5. Híng dÉn häc ë nhµ. - Ôn tập kĩ các kiến thức đã học, luyên viết các đoạn văn, bài văn về kiểu bài tự sự và thuyÕt minh. - chuÈn bÞ giÊy kiÓm tr¶ thi häc k× I. * Rót kinh nghiÖm: ............................................................................................................................................ ...................................................................................................................................... Ngày soạn: ... /12/2014 Ngày dạy: ... /12/2014.

(192) TiÕt 67, 68:. KIỂM TRA HỌC KÌ I I. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: 1. Kiến thức: - Giúp học sinh hệ thống hóa lại liến thức đã học về Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn đã học ở HK I 2. Kĩ năng:- Giúp học sinh tự đánh giá bài làm của mình theo yêu cầu văn bản và nội dung của đề tài. - Hình thành năng lực tự đánh giá và sửa chữa bài văn của mình. 3. Thái độ: - Hình thành ý thức tự giác, ý thức nghiêm túc trong kiểm tra. II. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Đề, đáp ¸n, biÓu ®iÓm. - Häc sinh : chuÈn bÞ bµi cũ. III. Hoạt động dạy và học : 1. Tæ chøc: 2. KiÓm tra: - Gv phát đề - Hs làm bài - Gv theo dõi, nhắc nhở. - Gv thu bài, nhận xét. 3. Cñng cè: 4. Híng dÉn vÒ nhµ: - Ôn tập lại các kiến thức đã học trong học kì I.. So¹n: 22/12/2014 Gi¶ng: 24/12/2014 TiÕt 72. TRẢ BÀI KIỂM TRA TỔNG HỢP HỌC KÌ I I. Mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh tự đánh giá bài làm của mình theo đáp án. - Hình thành năng lực tự đánh giá và sửa chữa bài văn của mình. II.C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n: - HÖ thèng kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ n¨ng. III. ChuÈn bÞ:.

(193) - Gi¸o viªn: §¸p ¸n, biÓu ®iÓm. - Häc sinh : chuÈn bÞ dµn bµi. IV. Hoạt động dạy và học: 1. Tæ chøc: 1’ 2. KiÓm tra: 3. Bµi míi: * Hoạt động 1: 5’ GV: nêu lại đề bài. §Ò bµi thi häc k× I. Câu 1 (2đ): Qua văn bản Trong lòng mẹ (Nguyên Hồng), em hãy phân tích niềm vui sướng của bé Hồng khi gặp lại mẹ. Từ đó, em có nhận xét gì về vẻ đẹp của tình mẫu tử ? Câu 2 (2đ): a/ Thế nào là câu ghép? b/ Phân tích kiểu cấu tạo của câu ghép sau: Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Câu 3 (6 đ): Thuyết minh về một đồ dùng trong học tập. * Hoạt động 2: 35’ Giáo viên trả bài, nhận xét: - Đa số các em chưahiểu đề, chưa biết cách viết bài văn - Một số bạn trình bày sạch sẽ, rõ ràng ( Đăng, Cưa, Thìn) - Nhiều em viết văn mắc nhiều lỗi chính tả (Thái, Vinh, Soi, Rơ, Chiếu, Choác, Liên...) - Cần cố gắng nhiều hơn nữa. - Học sinh tự chữa bài. * Hoạt động 3: Củng cố, dặn dò: 4’ - Tự rèn luyện ở nhà - Chuẩn bị bắt đầu chương trình Học kì II.. I/ PhÇn v¨n – TiÕng ViÖt. ( 4.5 ®iÓm) C©u 1: Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ 2 c©u kÕt bµi th¬ “Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c“ cña Phan Béi Ch©u:.

(194) “Th©n Êy h·y cßn cßn sù nghiÖp Bao nhiªu nguy hiÓm sî g× ®©u ”. C©u 2: a) Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p cña c¸c c©u ghÐp sau: 1.Vî t«i kh«ng ¸c,nhng thÞ khæ qu¸ råi. 2.Khi ngời ta khổ quả thì ngời ta chẳng nghi gì đến ai đợc. b) H·y chØ ra mèi quan hÖ ý nghÜa cña c¸c c©u ghÐp trªn? C©u 3: H·y dïng dÊu c©u ( cã kÌm theo viÕt hoa hoÆc kh«ng viÕt hoa) thÝch hîp vµo ®o¹n v¨n sau: Nguyễn Dữ có truyền kì mạn lục ghi lại một cách tản mạn các chuyện lạ đợc lu truyền đợc đánh giá là“Thiên cổ tuỳ bút“ bút lạ của muôn đời đó là một mốc quan trọng cña thÓ lo¹i v¨n xu«i b»ng ch÷ H¸n cña v¨n häc ViÖt Nam. II/ PhÇn tËp lµm v¨n.( 5.5 ®iÓm) Em võa häc xong ch¬ng tr×nh Ng÷ v¨n 8 häc k× I. H·y viÕt bµi v¨n gi¬i thiÖu quyÓn sách Ngữ văn 8 tập I của nhà xuất bản giáo dục mà em đã đợc học cho mọi ngời biết. * Hoạt động 2: Nêu đáp án đề thi. - Mục tiêu cần đạt: Giúp hs nắm đợc cách làm bài, nhân thấy điểm đạt đợc và cha đạt đợc để tự khắc phục. - Phơng phap: hỏi đáp, nêu và giải quyết vấn đề. - Thêi gian: 20 phót. GV: Nêu đáp án (của PGD) HS: nghe, theo dâi. I/ PhÇn v¨n – TiÕng ViÖt. ( 4.5 ®iÓm) Câu 1. ( 2 điểm) HS trình bày đợc các ý cơ bản sau: + Hai câu kết của bài thơ khặng định t thế hiên ngang của con ngời đứng cao hơn cái chết. Khẳng định ý chí gang thép mà kẻ thù không thể nào bẻ gãy. Con ngời ấy còn sống là còn chiến đấu, còn tin tởng vào sự nghiệp chính nghĩa của mình vì thế mà kh«ng sî bÊt cø mét thö th¸ch gian nan nµo...( 1,5 ®iÓm) + C¸ch lÆp l¹i tõ “cßn“ ë gi÷a c©u th¬ lµm cho lêi th¬ trë lªn giâng d¹c, døt kho¸t t¨ng ý khẳng định cho câu thơ. ( 0,5 điểm) C©u 2: (1,5 ®iÓm) a, Ph©n tÝch cÊu t¹o ng÷ ph¸p. 1.Vî t«i / kh«ng ¸c,nhng thÞ / khæ qu¸ råi. ( 0,5 ®) C1 V1 C2 V2 VÕ 1 VÕ 2 2. Khi ngời ta / khổ quá thì ngời ta / chẳng nghi gì đến ai đợc. (0,5 đ) C1 V1 C2 V2 VÕ 1 VÕ 2 b ,Mèi quan hÖ ý nghÜa cña c¸c c©u ghÐp trªn: 1. C©u ghÐp cã quan hÖ t¬ng ph¶n. (0,25 ®) 2. C©u ghÐp cã quan hÖ nguyªn nh©n – kÕt qu¶ (0,25 ®) Câu 3.HS điền dấu đúng đợc 1 điểm. Nguyễn Dữ có “Truyền kì mạn lục“ (ghi lại một cách tản mạn, các chuyện lạ đợc lu truyền) đợc đánh giá là“Thiên cổ tuỳ bút“ (bút lạ của muôn đời). Đó là một mốc quan träng cña thÓ lo¹i v¨n xu«i b»ng ch÷ H¸n cña v¨n häc ViÖt Nam. II/ PhÇn tËp lµm v¨n.( 5.5 ®iÓm) 1. Më bµi. - Giới thiệu khái quát vai trò của bộ sách giáo khoa, trong đó có bộ Ngữ văn. - Giíi thiÖu quyÓn s¸ch Ng÷ v¨n 8 tËp I 2. Th©n bµi - Giíi thiÖu h×nh thøc quyÓn s¸ch. + Hình dáng, kích thớc, độ dày... + c¸ch tr×nh bµy, trang b×a, tranh ¶nh minh ho¹, kiÓu ch÷, t¸c gi¶... - Giíi thiÖu kÕt cÊu néi dung quyÓn s¸ch: +PhÇn ®Çu: nh÷ng trang ®Çu, tªn s¸ch, lêi giíi thiÖu + Phần trọng tâm: bao nhiêu bài? Kết cấu và cách trình bày mỗi đơn vị bài...;Mục đích tác dụng của kết cấu tờng văn bản: phần đọc hiểu văn bản, tiếng việt, tập làm văn...; mèi quan hÖ gi÷a ba ph©n m«n. + Phần cuối: đề kiểm tra học kì I, mục lục nhà xuất bản..

(195) - Các lợi ích của quyển sách: cung cấp kiến thức; Rèn kĩ năng nghe, đọc, nói, viết; Gi¸o dôc t×nh c¶m kÜ ng¨ng sèng cho häc sinh. - C¸ch sö dung, b¶o qu¶n: Bäc b×a, kh«ng vÌ bËy, bÈn... * Biểu điểm: Điểm 5 ->5,5 : Đạt yêu cầu về hình thức, nội dung diễn đạt tốt. Điểm 3 -> 4 : Nội dung cha đầy, đủ mắc ít lỗi chính tả. §iÓm 1 ->2 : N«i dung s¬ sµi, m¾c nhiÒu lçi chÝnh t¶. * Hoạt động 3:Nhận xét bài thi của học sinh. - Mục tiêu cần đạt: Giúp HS nhận thấy điểm đạt đợc và cha đạt đợc để biết khắc phục. - Phơng pháp: thuyết trình, vấn đáp, hỏi đáp. - Thêi gian: 5 phót. GV: Căn cứ đáp án, nhận xét bài làm của HS. * ¦u ®iÓm: - Phần Văn – Tiếng: Câu 1,2 hầu hết nêu đợc nội dung chính và làm bài khá tốt; - Tập làm văn: Đã nêu đợc nội dung, vào bài tốt, bố cục tơng đối rõ ràng; một số em lµm bµi tèt nh: Khuyªn ,Na, Nhung, Lai, Tr×nh, D¬ng. * Nhîc ®iÓm: - Phần Văn – Tiếng: Câu 1 hầu hết cha nêu đợc nghệ thuật của câu thơ. C©u 3. hÇu nh cha sö dông dÊu c©u chÝnh x¸c. - Phần TLV: Còn nhiều em cha nêu hết nội dung, ch nêu đợc mối quan hệ của ba phân m«n, viÕt ch÷ cãn xÊu, cßn sai nhiÒu lçi chÝnh t¶, * Hoạt động 4: HS tự tìm lỗi trong bài và chữa lỗi. - Mục tiêu cần đạt: rèn kĩ năng áp dụng trong khi nói , viết. - Ph¬ng ph¸p: LuyÖn tËp thùc hµnh. - Thêi gian: 10 phót. * Hoạt động 5: Củng cố và hớng dẫn học ở nhà. - Thêi gian : 3’ 3. Cñng cè: 4. Híng dÉn vÒ nhµ: - So¹n bµi Nhí rõng, chuyÓn ch¬ng tr×nh häc k× 2. * Rót KN: .................................................................................................................................... ............................................................................................................................................ ..

(196)

(197)

giao an ngu van 8 hoc ki 1

Trích đoạn

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về