Phân tích thiết kế hệ thống - Quản lý thu học phí ở các trường phổ thông

Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
Lời mở đầu
******
Ngày nay sự phát triển mạnh mẽ của tin học làm cho máy tính không thể nào
thiếu được trong mọi lĩnh vực đời sống. Hơn lúc nào hết các tính năng của máy tính
được khai thác một cách triệt để. Việc áp dụng Tin học vào quản lý, sản xuất, kinh
doanh, du lịch là một xu hướng tất yếu.
Trước khi ứng dụng tin học trong công tác quản lý,sản xuất, … ta cần phải
phân tích hiện trạng của hệ thống để có thể áp dụng một cách phù hợp với từng hệ
thống. Phân tích và thiết kế là giai đoạn đầu của quá trình phát triển hệ thống thông
tin. Nó quyết định đến chất lượng và giá thành của hệ thống. Môn học phân tích và
thiết kế hệ thống thông tin là môn học cung cấp những kiến thức cơ bản về nguyên
lý, phương pháp, mô hình, kỹ thuật và các công cụ để tiến hành phân tích và thiết kế
các hệ thống thông tin. Nhờ thiết kế tốt mà các hệ thống thông tin được duy trì hoạt
động tốt và phát triển
Ứng dụng tin học trong công tác quản lý việc thu học phí tại trường đại học
đã đem lại những khả năng mới trong công tác quản lý thu học phí như :việc quản lý
số lượng sinh viên đã nộp học phí (cũng như số lượng sinh viên chưa nộp học phí)
trở nên dễ dàng hơn, từ đó việc mở các lớp học phần cũng trở nên đơn giản, và
phòng tài vụ cũng quản lý tốt hơn số học phí sinh viên đã đóng trong từng học kỳ,
từng năm học, tránh sai sót, thất thoát trong việc thu học phí … Hiện nay, ở trường
có 2 quy chế học là học theo hệ niên chế và hệ tín chỉ, nhóm em chỉ phân tích và
thiết kế việc thu học phí đối với sinh viên hệ tín chỉ.
Trong quá trình phân tích và thiết kế hệ thống, nhóm có sử dụng phần mềm
Microsoft Visio để vẽ mô hình thực thể - kết hợp, mô hình dữ liệu quan hệ, mô hình
logic dữ liệu và một số sơ đồ khác.
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 1
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
MỤC LỤC
I.Giới thiệu về Microsoft Visio: 3

II.Phân tích hiện trạng: 3
1.Mô tả nội dung đề tài : 3
2.Mục đích : 3
4.Hồ sơ dữ liệu : 5
III.Xây dựng từ điển dữ liệu: 9
IV. Xây dựng mô hình DFD: 10
V. Xây dựng mô hình thực thể - kết hợp: 12
VI.Chuyển đổi mô hình thực thể - kết hợp về mô hình logic dữ liệu: 13
VII. Các câu hỏi truy vấn: 14
VIII. KẾT LUẬN: 15
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 2
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
I.Giới thiệu về Microsoft Visio:

Visio là một chương trình vẽ sơ đồ thông minh, được tích hợp vào bộ chương
trình Microsoft Office từ phiên bản 2003. MS Visio cho phép bạn thể hiện bản vẽ
một cách trực quan. Hơn nữa, nó còn cung cấp nhiều đặc tính khiến cho sơ đồ của
bạn ý nghĩa hơn, linh động hơn và phù hợp hơn với nhu cầu của bạn. Ngoài ra, bạn
có thể sao chép bản vẽ của mình qua các phần mềm khác (như : MS. Word, MS.
Excel,…) để tiện sử dụng cho công việc của bạn.
Có nhiều phiên bản của Visio khác nhau tùy theo nhu cầu. Trong quá trình
thực hành, ta sẽ làm việc với Microsoft Visio 2003 Enterprise Edition. Trong phiên
bản này, bạn có thể tạo các sơ đồ liên quan đến công việc như là : biểu đồ dòng
(flow charts), sơ đồ tổ chức (organization charts), và lịch trình dự án (project
scheduling). Ngoài ra, phiên bản này còn cho phép bạn tạo các sơ đồ mang tính kỹ
thuật, chẳng hạn tạo các bản vẽ xây dựng, thiết kế nhà, sơ đồ mạng, sơ đồ phần
mềm, sơ đồ trang web, sơ đồ máy móc, và các sơ đồ kỹ thuật khác.
Sơ đồ tổ chức, có trong cả 2 phiên bản, là một dạng sơ đồ thường được sử
dụng trong công việc kinh doanh. Với sơ đồ tổ chức vẽ bằng Visio, bạn còn có thể

gắn kết dữ liệu vào các hình trong sơ đồ. Dữ liệu cho hình được gọi là custom
properties. Đối với sơ đồ tổ chức, bạn có thể chọn một khung nhân viên, gắn nó với
các thông tin quan trọng như : địa điểm, số điện thoại, phòng ban,… và các dữ liệu
này trở thành 1 phần của biểu đồ.
Một lý do khác để tạo ra các sơ đồ tổ chức trong Visio là bạn có thể tạo chúng
tự động bằng cách sử dụng thông tin từ một nguồn dữ liệu nào đó. Chẳng hạn, bạn
có thể đặt một sơ đồ tổ chức trong 1 CSDL, một bảng tính Excel, hay thậm chí là hệ
thống thư điện tử của công ty bạn. Chỉ cần sau vài cú nhấp chuột, biểu đồ đã có sẵn
cho bạn mà không cần phải nhập gì cả.
II.Phân tích hiện trạng:
1.Mô tả nội dung đề tài :
Quản lý việc thu học phí hệ tín chỉ ở trường đại học : quản lý thông tin
sinh viên đã đóng học phí, và cả những sinh viên chưa đóng học phí để có thể
sắp xếp việc mở các lớp học phần hay không. Thống kê tổng số sinh viên đã
đóng học phí và tổng số học phí đã thu được trong từng học kỳ và trong cả năm
học.
2.Mục đích :
Nhằm quản lý việc thu học phí của sinh viên trong trường, tránh sai sót,
thất thoát và báo cáo định kỳ về tổng số học phí đã thu được theo từng học kỳ,
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 3
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
theo từng năm học, quản lý tốt nguồn tài chính, đảm bảo hoạt động chi tiêu
thường xuyên tại trường.
3.Quy trình :

SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 4
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
4.Hồ sơ dữ liệu :

SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 5
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
- Thông báo nộp học phí
- Thời khóa biểu tạm thời (thông tin học phí)
- Biên lai thu học phí
- Danh sách sinh viên nộp học phí
- Thông báo quyết định mở lớp học phần hoặc hủy lớp học phần
- Thời khóa biểu chính thức
- Báo cáo tông kết số sinh viên đóng học phí và tổng số học phí thu được
Ví dụ: thông báo quyết định mở học phần và hủy học phần
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 6
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
Mẫu thời khóa biểu chính thức
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 7
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
Mẫu biên lai thu học phí :
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 8
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
III.Xây dựng từ điển dữ liệu:
STT Tên dữ liệu Loại Kiểu dữ liệu Công thức Chú thích
1 Họ và tên SV KTT T SV  Sinh viên
2 Mã SV KTT N
3 Số TC TT N TC  Tín chỉ
4 Số tiền TT N CT1
5 Ngày nộp KTT D
6 Lớp SH KTT T

7 Tên nhân viên thu
học phí
KTT T Nhân viên phòng
tài vụ
8 Tổng số học phí TT N CT2
9 Khoa KTT T
10 Tổng số SV nộp
học phí
TT N
11 Học kỳ KTT N
12 Năm học KTT N
CT1 : Số tiền = Số TC * Tiền 1 TC
CT2 : Tổng số học phí = Tổng (số tiền)
KTT : Không tính toán
TT : Tính toán
T : Dữ liệu văn bản
N : Dữ liệu số nói chung
D : Ngày tháng năm

SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 9
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
IV. Xây dựng mô hình DFD:
Sơ đồ mức 0
Sơ đồ mức 1
Sơ đồ mức 2
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 10
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 11

Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
V. Xây dựng mô hình thực thể - kết hợp:
Giải thích mô hình:
- Một sinh viên chỉ có thể thuộc 1 khoa.
- Một khoa có ít nhất 1 sinh viên và có thể có nhiều sinh viên.
- Một mức học phí có ít nhất là một sinh viên nộp và có thể có nhiều sinh viên
cùng nộp một mức học phí.
- Một nhân viên thu học phí của ít nhất một sinh viên và có thể thu của nhiều
sinh viên.
- Một ngày có thể không có sinh viên nào nộp học phí hoặc có nhiều sinh viên
nộp học phí.
- Một sinh viên chỉ có thể nộp một mức học phí.
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 12
Phan Thanh Hải_06T4
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
VI.Chuyển đổi mô hình thực thể - kết hợp về mô hình logic dữ
liệu:
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 13
Phan Thanh Hải_06T4
Bảng KHOA
Stt Tên Khoa Mã Khoa
1 CNTT 102
2 DTVT 104
3 Điện 110
4 Hóa 105
5 Cơ khí 106
Bảng SINHVIÊN
Stt Tên SV Mã SV Lớp SH Khoa
1 Phan Thanh Hải 12 06T4 CNTT

2 Đặng Thị Quỳnh Như 23 06T4 CNTT
3 Đào Ngọc Phượng 14 06D2 Điện
4 Bùi Văn Minh 56 06SH Hóa
5 Nguyễn Quang Yên 90 06C4A Cơ khí
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
VII. Các câu hỏi truy vấn:
SELECT *
FROM SINH VIÊN
WHERE Ma SV = 56
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 14
Phan Thanh Hải_06T4
Bảng HỌC PHÍ
Stt Số TC Số Tiền Năm học Học kỳ
1 17 1.190.000 2009 2
2 22 1.540.000 2009 2
3 21 1.470.000 2009 2
4 18 1.260.000 2009 2
5 22 1.540.000 2009 2
Bảng NHÂNVIÊN
Stt Mã NV Tên NV
1 264TV Nguyễn Thị Lan
2 103VY Phạm Nguyên Hương
Bảng NGÀY NỘP
Stt Ngày nộp tiền
1 26/4/2009
2 27/04/2009
Bài thực hành môn phân tích và thiết kế hệ thống
SELECT So tien
FROM HOC PHI
WHERE Hoc ky =2

SELECT Ten SV, Ma SV, Lop SH
FROM SINH VIEN, KHOA
WHERE Ma khoa = 102 AND Khoa = Ten khoa

VIII. KẾT LUẬN:
Quản lý tốt việc thu học phí trong trường đại học giúp quản lý thông tin nộp
học phí được chặt chẽ hơn, từ đó việc mở các lớp học phần cũng trở nên dễ dàng
tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên(nhất là các sinh viên theo hệ tín chỉ). Chúng
em xin cảm ơn thầy đã tận tình hướng dẫn chúng em hoàn thành bài báo cáo. Do
kiến thức còn hạn chế nên bài báo cáo không thể tránh khỏi sai sót, nhóm em rất
mong nhận được sự đóng góp ý kiến của thầy.
SV thực hiện: Đặng Thị Quỳnh Như_06T4 Page 15
Phan Thanh Hải_06T4