Bai 24 y nghia van chuong giang ppt

BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

- HOÀI THANH-

2


BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

I. Đọc -tìm hiểu chung
1. Tác giả:

- HỒI THANH-

- Hồi Thanh- Nguyễn Đức Ngun (1902 – 1982)
- Quê: Nghệ An
- Là nhà văn, nhà báo, nhà giáo, nhà phê bình văn học
- Ơng được truy tặng giải thưởng Hơc Chí Minh
về văn học nghệ thuật.

- Tác phẩm chính:
+ Văn chương và hành động
+ Phê bình tiểu luận (3 tập)
+ Tuyển tập Hồi Thanh (2 tập)
+ Thi nhân Việt Nam

3


BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

I. Đọc -tìm hiểu chung
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:

- HOÀI THANH-

a. Xuất xứ: Ra đời năm 1936, có lần ra đời đã đổi tên thành
“ ý nghĩa và công dụng của văn chương”
b.Thể loại, bố cục:
* Thể loại: Nghị luận
Vấn đề nghị luận=> nghị luận về ý nghĩa của văn chương

* Bố cục:

- Phần 1( từ đầu…. “mn vật, mn lồi”):
Nguồn gốc của văn chương.
- Phần 2( cịn lại): Cơng dụng của văn chương.

c. Giải thích từ khó(SGK)
4


c. Từ khó
- Cốt yếu:

Cái chính, cái quan trọng nhất, nhưng chưa
phải là tất cả.

- Mn hình vạn

trạng:

Rất phong phú, nhiều hình
thức, hình ảnh, trạng thái,
tâm trạng …khác nhau.

- Văn chương:
Nghĩa rộng bao gồm cả triết học, chính trị học, sử
học, văn học...Nghĩa hẹp là tác phẩm văn học,
nghệ thuật ngơn từ; nghĩa hẹp nữa là tính nghệ
thuật, vẻ đẹp của câu văn lời thơ. Trong văn bản
này văn chương được dùng theo nghĩa hẹp.


BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

I. Đọc -tìm hiểu chung
II. Đọc – Tìm hiểu nội dung:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương

- HOÀI THANH-

6


“ Người ta kể chuyện đời xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy
một con chim bị thương rơi xuống bên chân mình. Thi sĩ thương
hại q, khóc nức lên, quả tim cùng hoà nhịp với sự run rẩy của
con chim sắp chết. Tiếng khóc ấy, dịp đau thương ấy chính là
nguồn gốc của thi ca.

Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu chuyện hoang đường, song
không phải không có ý nghĩa. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
là lịng thương người và rộng ra thương cả mn vật, mn lồi.
[...]”

Tìm luận điểm, lí lẽ, dẫn chứng?

7


“(Dẫn chứng) Người ta kể chuyện đời
xưa, một nhà thi sĩ Ấn Độ trông thấy một
con chim bị thương rơi xuống bên chân
mình. Thi sĩ thương hại q, khóc nức lên,
quả tim cùng hoà nhịp với sự run rẩy của
con chim sắp chết. (Lí lẽ)Tiếng khóc ấy, dịp
đau thương ấy chính là nguồn gốc của thi
ca.
(Lí lẽ) Câu chuyện có lẽ chỉ là một câu
chuyện hoang đường, song không phải
không có ý nghĩa. (Luận điểm) Nguồn gốc
cốt yếu của văn chương là lịng thương
người và rộng ra thương cả mn vật,
mn lồi. [...]”
8


II. Đọc – hiểu văn bản:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
- Dẫn chứng: “một thi sĩ…chân mình.”

→ Tạo sự hấp dẫn, dẫn dắt người đọc vào tác
phẩm.
- Lí lẽ: “Câu chuyện…ý nghĩa”
→ Khẳng định tính nhân văn của câu chuyện.
Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng
thương người và rộng ra thương cả mn vật,
mn lồi.
→ Quan niệm hoàn toàn đúng đắn và sâu sắc.

9


TIẾT 96: Ý NGHĨA VĂN CHƯƠNG
I. Đọc – tìm hiểu chung
II. Đọc - Tìm hiểu văn bản

( Hồi Thanh)

1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
- Kể câu chuyện

nêu luận điểm:

“ Nguồn gốc cốt yếu của văn chương là lòng thương
người và rộng ra thương cả mn vật, mn lồi”.
Dẫn dắt luận điểm theo kiểu quy nạp, tự nhiên, hấp dẫn,
xúc động.

Quan niệm đúng đắn, sâu sắc.

- Cày đồng đang buổi ban trưa

- Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền.

Mồ hơi thánh thót như mưa ruộng cày.
- Trâu ơi, ta bảo trâu này.
Trâu ra ngoài ruộng, trâu cày với ta.

 Văn chương bắt nguồn từ cuộc sống lao động.
11


Đêm nay Bác không ngủ.

Bác thương người chiến sĩ đứng gác...

Bác thương đồn
dân cơng...

 Văn chương bắt nguồn từ thực tế đấu
tranh bảo vệ Tổ quốc, chống giặc ngoại xâm.

12


 Văn chương
bắt nguồn từ đời
sống văn hố, lễ
hội, trị chơi...

13


BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

I. Đọc -tìm hiểu chung
II. Đọc – Tìm hiểu nội dung:
1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương

- HOÀI THANH-

14


2. Nhiệm vụ của văn chương.
“ Văn chương sẽ là hình dung của sự sống
mn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn
chương còn sáng tạo ra sự sống.(...)”
sống
Cuộc sống của con người, của xã hội vốn mn
hình vạn trạng, văn chương có nhiệm vụ phản
ánh cuộc sống đó.

15


2. Nhiệm vụ của văn chương.
- Văn chương phản ánh hiện thực cuộc sống.

CÂU HỎI THẢO LUẬN
Em hãy tìm dẫn chứng để chứng minh rằng: văn
chương phản ánh cuộc sống qua các văn
bản đã học?

16


“Cái cò lặn lội bờ ao...”
( Ca dao )

“Vụt qua mặt trận, đạn bay
vèo vèo”.
( Lượm - Tố Hữu)

→ Phản ánh cuộc sống lao
động.

→ Phản ánh cuộc sống
chiến đấu.
17


“ Văn chương sẽ là hình dung của sự sống
mn hình vạn trạng. Chẳng những thế, văn
chương cịn sáng tạo ra sự sống.(...)”
sống
Văn chương dựng lên những hình ảnh, đưa ra
những ý tưởng mà cuộc sống hiện tại chưa có để
mọi người phấn đấu xây dựng, biến chúng thành

hiện thực tương lai tốt đep.

18


2. Nhiệm vụ của văn chương.
- Văn chương phản ánh hiện thực cuộc sống.
- Văn chương sáng tạo ra sự sống.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Em hãy tìm dẫn chứng để chứng minh rằng: văn
chương sáng tạo cuộc sống qua các văn
bản đã học?

19


Truyện “Thạch Sanh”

Truyện “ Cây bút thần”

 Phản ánh ước mơ công lý, cải tạo hiện thực
xã hội, sự công bằng cho người lao động của
người xưa.
20


BÀI 24 – TIẾT 96: Văn bản:

I. Đọc -tìm hiểu chung
II. Đọc – Tìm hiểu nội dung:

1. Nguồn gốc cốt yếu của văn chương
2. Nhiệm vụ của văn chương
3. Công dụng của văn chương

- HOÀI THANH-

21


3. Công dụng của văn chương

22


Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc sáng tạo ra sự
sống, nguồn gốc của văn chương đều là tình cảm, là lịng vị tha.
Và vì thế, cơng dụng của văn chương cũng là giúp cho tình
cảm và gợi lịng vị tha.
Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà
khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng giận cùng
những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng
phải là các chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương
hay sao?
Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có, luyện
những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật hẹp của
cá nhân vì văn chương mà trở lên thâm trầm và rộng rãi đến
trăm nghìn lần.
Có kẻ nói từ khi các ca sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi
non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim
kêu, tiếng suối chảy làm đề tài ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối

ấy nghe mới hay. Lời ấy tưởng khơng có gì q đáng.
[…] Nếu trong pho lịch sử lồi người xóa các thi nhân, văn nhân
và đồng thời trong tâm linh loài người xóa hết những dấu vết họ
cịn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn đến bực nào!...
23


Vậy thì, hoặc hình dung sự sống, hoặc sáng tạo ra sự
sống, nguồn gốc của văn chương đều là tình cảm, là lịng vị tha.
( Luận điểm) Và vì thế, cơng dụng của văn chương cũng là
giúp cho tình cảm và gợi lòng vị tha.
(Dẫn chứng) Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì
mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn,
mừng giận cùng những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở
đâu đâu, há chẳng phải là các chứng cớ cho cái mãnh lực lạ
lùng của văn chương hay sao?
(Lí lẽ) Văn chương gây cho ta những tình cảm ta khơng có,
luyện những tình cảm ta sẵn có; cuộc đời phù phiếm và chật
hẹp của cá nhân vì văn chương mà trở lên thâm trầm và
rộng rãi đến trăm nghìn lần.
(Dẫn chứng) Có kẻ nói từ khi các ca sĩ ca tụng cảnh núi
non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người
lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề tài ngâm vịnh, tiếng
chim, tiếng suối ấy nghe mới hay. Lời ấy tưởng khơng có gì q
đáng.
(Lí lẽ)[…] Nếu trong pho lịch sử lồi người xóa các thi
nhân, văn nhân và đồng thời trong tâm linh loài người xóa hết
những dấu vết họ cịn lưu lại thì cái cảnh tượng nghèo nàn đến
24
bực nào!...

Nêu tác dụng của văn chương?

25