Ảnh hưởng của mật ong đến khả năng đẻ trứng và đánh giá khả năng nhân nuôi sâu đục thân bốn vạch chilo tumidicostalis hampson (lepidoptera pyralidae) trên một số loại ký chủ

1
 

LỚ HKÇC FỦM QÀ ĐÀC VẠC
V\ƣỞBH ĐẠK JỎM BƯBH NÌE VP. JỜ MJÅ EKBJ
IJCG BÖBH JỎM

IJÝG NTẮB VỐV BHJKềP

ẬBJ JƣỒBH MỡG EẮV CBH ĐẲB IJẬ BČBH Đế V\ỪBH
QÀ ĐÇBJ HKÇ IJẬ BČBH BJÌB BTƯK ]ÌT ĐỦM VJÌB
LỐB QẠMJ Mjknc tuekfkmcstgnks Jgepscb (Ndpkfcptdrg?
Pyrgnkfgd) V\ÏB EỚV ]Ố NCẠK IÕ MJỡ

 

BHÀBJ

? LẬC Qề VJỰM QẮV

 

IJÝG

? <07< ” <071

 

]KBJ QKÏB VJỰM JKềB? BHT[ỆB VJỏ FTBH

Vp. J Mjồ Ekbj, tjỗbh 0; be <074

2
 

ẬBJ JƣỒBH MỡG EẮV CBH ĐẲB IJẬ BČBH Đế V\ỪBH
QÀ ĐÇBJ HKÇ IJẬ BČBH BJÌB BTƯK ]ÌT ĐỦM VJÌB
LỐB QẠMJ Mjknc tuekfkmcstgnksJgepscb (Ndpkfcptdrg?
Pyrgnkfgd) V\ẽB EV ] NCK Iế MJ
Vỗm hk
BHT[B VJ FTBH

Ijýg nub tjm jkb muk ijýg ỗp bh yùu mẨu
ėọ mẤp lặbh iỻ sư Lậc QỈ Vjỷm Qất

 BHƣỞK/JỚKK ĐỜBH J
 BHƣỞK/JỚ
JƣởBH
ƣởBH FắB?
FắB?
V]. Nï Ijảm Jcàbh
I]. ĐẸbh Vjkïb Ìb

Vp. Jờ Mjå Ekbj, tjỗbh 0; be <074
k


3
 

NỞK MẬE ƠB
Đọ jcàb tjàbj ijýg nuấb bày, tưk ėí bjb m s qugb tỡe hkp mg m qugb,
mỗm tjẨy mư, hkg ėỵbj và lầb lê.
Vrưộm tkïb tưk xkb lày tể nübh lkẳt Ƨb sìu sảm tộk tjẨy jưộbh fẩb V]. Nï Ijảm
Jcàbh và Is. ĐẸbh Vjkïb Ìb, tjẨy ớ jbh fb hýp ừ mjc tửk v pjbh pjỗp nuấb,
bớk fubh bhjkïb mừu, hkÿp tök jcàb tjàbj tỗt ijýg nuấb.
 Bjìb fỉp bày tưk mūbh xkb mjìb tjàbj mậe Ƨb qũ tjẨy mư trcbh ijcg Bưbh Jễm
ėí truyệb ėầt, hkậbh fy mjc tửk bjbh ikb tjm quừ lỗu.
Vửk xkb mjỡb tjbj me b tk lgb nớbj c v mỗm gbj mjỉ trcbh bưbh trưổbh ểg
Vjàbj Ncbh ėí jỘ trử trcbh
trcbh quỗ trợbj tju tjp eu.
eu. Zkb mjỡb tjbj me b tk mỗm
lb J, Fuy, Jbh, Mjỗbh, Qbj, Lc, Ijcg (np FJ7(FJ7de np FJ7=LQ ớ j tr tửk trcbh trcbh quỗ trợbj tjm jkb tk.
Q muk mûbh tưk hụk nổk mậe Ƨb mjìb tjàbj tộk hkg ėỵbj, tầc eễk ėkệu ikỈb mjc
mcb čb jễm. Lg, eẻ nb qugb tìe hkÿp ėủ mcb hkậk quyẳt, vưửt qug ijý ijčb trcbh
eễk nÿm eễk bƧk. Lg, eẻ nà bhuờb ėớbh nỷm nộb, hkÿp mcb mý ėỨ sừm eầbj, tỷ tkb ėọ
vưửt qug eễk ijý ijčb. Mậe Ƨb lầb Wuõ ớ nuửb lùb mbj bh vkùb, hkp trcbh
quỗ trợbj nàe ijýg nuấb.
Vưk mjìb tjàbj mậe Ƨb vư mûbh ėưk vk bjbh s hkp quừ lỗu ý !
Vp. J Mjồ Ekbj, bhy <4 tjỗbh 0= Be <071


]kbj vkùb tjm jkỈb

 

BhuyỄb Vjỉ Fubh

kk


4
 

VÝE VẢV

kkk


5
 

EỦM NỦM
V\GBH VỰG................................................................................................................ k
NỞK MẬE ƠB...............................................................................................................kk
VÝE VẢV....................................................................................................................kkk
EỦM NỦM....................................................................................................................kv
FGBJ ]ÇMJ LẬBH...........................................................................................
LẬBH...................................................................................................
........ vk
FGBJ ]ÇMJ QKẲV VẢV..........................................................................................vkkk
ĐẸt vẤb ėệ......................................................................................................................7
EỤm ėåmj........................................................................................................................<
[ïu mẨu..........................................................................................................................=
Hkộk jầb ėệ tàk...............................................................................................................=
MjưƧbh 7 VỖBH WTGB VÀK NKềT.............................................................................6
7.7 Vjàbj pjẨb và tỵbj jỵbj
jỵbj hìy jầk sìu jầk ểg........................................................

ểg...........................................................
...66
7.< Vấp tåbj hìy jầk mỨg sìu ėỤm tjìb ểg 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks.........................;
tuekfkmcstgnks.........................;
7.= Eớt s m ke jợbj tjỗk sỡu m tjỡb eồg 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks..............70
tuekfkmcstgnks..............70
7.6 Eớt sỗ ėẸm ėkọe skbj jễm mỨg sìu ėỤm tjìb 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks...............77
tuekfkmcstgnks...............77
7.4. Vjàbj pjẨb tjkïb ėỉmj mỨg sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks...............................7=
tuekfkmcstgnks...............................7=
7.4.7 Cbh Vrkmjchrgeeg mjkncbks Ksjkk
mjkncbks Ksjkk (Jyedbcptdrg? Vrkmjchrgeegtkfg
Vrkmjchrgeegtkfgd)........
d).............
.....7=
7=
7.4.< Cbh Vdndbceus ldbdakmdbs _djbtbdr
ldbdakmdbs _djbtbdr (Jyedbcptdrg? ]mdnkcbkfgd)....................
]mdnkcbkfgd).....................76
.76
7.4.= Cbh Vdtrgstkmjus
Vdtrgstkmjus  jcwgrfk
jcwgrfk Cnnkaa
 Cnnkaa (Jyedbcptdrg? Duncpjkfgd)..........................
Duncpjkfgd)............................76
..76
7.4.6 Cbh Mctdskg
Mctdskg  angvkpds
 angvkpds Mgedrcb (Jyedbcptdrg? Lrgmcbkfgd)...........
Lrgmcbkfgd)...............................74

....................74
MjưƧbh < QẮV NKềT
NKềT QÀ PJƣƠBH
PJƣƠBH PJÇP BHJKÏB
BHJKÏB MỪT....................................
MỪT........................... .........78
78
<.7 Vjổk hkgb và ėỉg ėkọe bhjkïb mừu.........................................................................
mừu........................................................................... 78
kv


6


<.< Bk fubh bhjkùb mu..............................................................................................
mu..............................................................................................78
78
<.6 Pjbh pjỗp bhjkùb mu.......................................................................................7:
<.6.7 Vju tjấp và bjìb bk sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks...................................7:
tuekfkmcstgnks...................................7:
<.6.< Vjå bhjke xỗm bj bj jbh mg et cbh b ij bbh trbh bhk mỗk sỡu
m tjỡb Mjknc tuekfkmcstgnks.......................................................................................7;
tuekfkmcstgnks.......................................................................................7;
<.6.= Vjồ bhjke xỗm bj iừ mj tjồmj jp bjỡb buửk sỡu m tjỡb lb vmj Mjknc
tuekfkmcstgnks...............................................................................................................<7
tuekfkmcstgnks
...............................................................................................................<7
<.6.6 Vjồ bhjke ỗbj hkỗ ij bčbh bjìb bk sìu ėỤm tjìb Mjknc
Mjknc   tuekfkmcstgnks

tuekfkmcstgnks trïb
 trïb
 lảp......................................................................................................
 lảp.............................
..................................................................................
.................
................
........ <7
<.6.4 Vjå bhjke ỗbj hkỗ ij bbh bjỡb buửk sỡu m tjỡb Mjknc tuekfkmcstgnkstrùb
tuekfkmcstgnkstrùb
nýbh eồg.......................................................................................................................<=
<.6.1 Pjbh pjỗp x nồ s nku...................................................................................<4
Mjbh = IẲV WTẬ QÀ VJẬC NTẮB....................................................................<1
=.7.7 Ậbj jưồbh mỨg eất cbh b ij bbh trbh bhk mỗk sỡu m tjỡb Mjknc
tuekfkmcstgnks...............................................................................................................<1
tuekfkmcstgnks
...............................................................................................................<1
=.7.< Ijậ bčbh nỷg mjễb iõ mjỨ mỨgMjknc
mỨg Mjknc tuekfkmcstgnks......
tuekfkmcstgnks...........
......................
..................................<:
.................<:
=.7.= Ijậ bčbh bjìb bk sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks trïb lảp.........................=0
=.7.6 Ijậ bčbh bjìb bk sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks trïb nýbh eåg.................==
VÀK NKềT VJGE IJẬC...........................................................................................<1

v

7
 

FGBJ ]ÇMJ LẬBH
Lậbh 6.7 
6.7  Ậbj jưồbh
jưồbh eất cbh ėẳb ijậ bčbh
bčbh ėẹ trừb
trừbhh mỨg bhàk
bhàk trưồb
trưồbhh tjàbj
tjàbj M.
tuekfkmcstgnks...............................................................................................................<=
tuekfkmcstgnks
...............................................................................................................<=
Lậbh 6.< Iẳt quậ mjễb nỷg iõ mjỨ mỨg M. tuekfkmcstgnks.............................................<1
tuekfkmcstgnks.............................................<1
Lậbh 6.= Iẳt
6.= Iẳt quậ ijậ bčbh bjìb bk M. Vuekfkmcstgnks trïb
Vuekfkmcstgnks trïb lảp..............................<:
Lậbh 6.6 Iẳt
6.6 Iẳt quậ ijậ bčbh bjìb bk M. Vuekfkmcstgnks trïb
Vuekfkmcstgnks trïb nýbh ểg......................=0

vk


8

FGBJ ]ầMJ JẻBJ
Jợbj =.7Vju
=.7Vju tjp sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnks

7:

Jợbj =.<.
=.<. Bjìb bhuờb sìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks

7;

Jỵbj =.= Lỗ
=.= Lỗ trå tjå bhjkỈe ậbj jưồbh mỨg eất cbh ėẳb ijậ bbh trbh bhk
mỗk sỡu M. tuekfkmcstgnks

<0

Jợbj =.6Iừ
=.6Iừ mj bjỡb buửk sỡu M. tuekfkmcstgnks

<7

Jợbj =.4L
=.4L trồ tjồ bhjke ỗbj
ỗbj hkỗ trïb lảp
lảp và nc
ncbh ể
ểg

<<

Jỵbj =.1 Lỗ
=.1 Lỗ trå tjå bhjkỈe tkệe
tkệe bčbh bj
bjìb
ìb bk ttrïb
rïb lảp bcb.
bcb. <6

vkk


9



FGBJ ]ầMJ QKV VV
LQVQ? Lc v tjm vt
Mtv? Mbh tỗm vkïb
MQ? Đớ lkẳb ėớbh
 BV? BhkỈe
BhkỈe tjừm
VL? Vrubh lỵbj
]F? Đớ nỈmj mjuẫb
EC? Eất cbh
AGC? Accf gbf Ghrkmunturd Crhgbkzgtkcb ca tjd Tbktdf Bgtkcbs
]VV? ]ỗ tjừ tỷ

vkkk

10

 

EỒ ĐạT
ĐẸt vẤb ėệ
g (]gmmjgrue
(]gmmjgrue   caakmkbgrue
caakmkbgrue N.)
 N.) nà mìy mưbh bhjkỈp bjkỈt ėộk nìu bče ėưửm
trờbh sụ fỤbh mjỨ yẳu trcbh sậb xuẤt ėưổbh. Vrờbh pjỔ lkẳb ồ QkỈt Bge và mỗm bm
trùb tj hkk hkg vỷbh bjkt k v mb bjkỈt ėộk mjc jkỈu quậ ikbj tẳ mgc. Ijcậbh 80%
sỗ ėưổbh mỨg Vjẳ Hkộk ėưửm sậb xuẤt tứ mìy ểg. Ồ QkỈt Bge, ểg ėưửm trờbh tứ rẤt nìu
ėổk và nà mìy fuy bjẤt ėọ mjẳ lkẳb rg ėưổbh (Nï ]cbh Fỷ và BhuyỄb Vjỉ Wuå Eûk,
7;;8). Bjợbh bče hẨb ėìy, bčbh suẤt và fkỈb tåmj trờbh ểg ồ QkỈt Bge ijöbh bhứbh
tčbh tứ <14100 jg, bčbh suẤt 4:,: tẤb/jg bče <00; ėẳb =0;=00 jg, bčbh suẤt 16,8
tẤb/jg bče <07=, sậb nưửbh eåg bče <07= nà <007:600 tẤb (AGC, <07=). Vuy bjkïb
bčbh suẤt eåg ồ QkỈt Bge vẩb müb tjẤp sc vộk bčbh suẤt ểg trubh lỵbj mỨg tjẳ hkộk
(80,8 tẤb/jg) và eớt sỗ bưộm nìb mấb bjư? Ầb ėớ (18,6 tb/jg), Kbfcbdskg (86,: tb/jg)
Vjỗk Ngb (84,8 tb/jg) (AGC, <07=). Mý bjkệu bhub bjìb fẩb ėẳb tỵbj trầbh býk trïb
bjư eåg mý ijậ bčbh mjc tju jcầmj bjkệu vỤ tầc ėkệu ikỈb tjuấb nửk mjc sìu, lỈbj jầk
tờb tầk và pjỗt trkb. Jb bg ijk m mu hkbh tjgy k, tjổk tkẳt ijå jấu mūbh mý bjkệu
 lkẳb ėỔk
ėỔk hýp pjẨb nàe mjc sì
sìuu lỈbj jầk lkẳb ėėỔk
Ổk ėg fầbh và pjcb
pjcbhh pjÿ jƧb, eớt trcbh
trcbh

bjợbh bhuyïb bjìb hìy jầk bẸbh ėý nà tjkỈt jầk fc bjýe sìu ėỤm tjìb ểg hìy rg. ĐẸm
 lkỈt ồ iju vỷm
vỷm Đưbh Bge Lớ, tjdc tỗ
tỗmm hk Bhm Fk
Fkpp (<00<) sỡu m
m tjỡb eồg hỡy
jk v ne hke ỗbh i bbh sut v mjt nbh eồg bhuyùb nku.
Vjdc lỗc mỗc ek ỡy mg s Bửbh bhjkp v Pjỗt trkb Bửbh tjửb tbj Vỡy
Bkbj tjỗbh ;/<076 tjỵ ėí mý 4014,67 jdmtg
jdmtg ểg sảp tju jcầmj lỉ bjkỄe sìu ėỤm tjìb 6
vầmj ėẨu bìu Mjknc tuekfksmctgnks Jgepscb
tuekfksmctgnks Jgepscb (Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd). Vrcbh ėý mý =<
jdmtg lỉ bjkỄe bẸbh trïb 40%, 6<6 jdmtg lỉ bjkỄe bẸbh ồ eừm <7 ” 40%, (Qkb
bhjkùb mu eồg bh, <076). Vjỗbh 70/<076 sỡu m tjỡb Mjknc tuekfksmctgnks
tuekfksmctgnks ớ
hỡy lỷbh pjỗt trùb g lb tcb tịbj Vìy Bkbj. Bče <076 sìu ėỤm tjìb 6 vầmj ėẨu bìu
Mjknc tuekfkmcstgnks nẨb
tuekfkmcstgnks nẨb ėẨu tkïb vàc QkỈt Bge và hìy lỷbh pjỗt fmj tk g lb tbj
Vỡy Bkbj. ]ỡu m tjìb 6 vầmj ėẨu bìu Mjknc tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks mý ijậ bčbh nàe mjẳt mìy
mcb và hìy tjkỈt jầk 700% bčbh suẤt. EỘk mìy ểg lỉ jầk mý 40 -80 mcb sìu. Vjdc Mgc
Gbj ĐưƧbh (<076), ijậ bčbh hìy jầk mỨg ncàk sìu ėỤm tjìb ểg Mjknc tuekfkmcstgnks
<1


11


t bj ke vc mỗm tjỗbh eỷg eg, t tjỗbh 1 b tjỗbh : jbh be. Vrùb tj hkk
ớ mý bjkệu tjàbj tỷu trcbh pjübh trứ sìu ėỤm tjìb ểg Mjknc tuekfkmcstgnkslbh

tuekfkmcstgnkslbh mửb
trỷbh
trỷ
bh iồ skbj.
skbj. Vk Vjỗk
Vjỗk Ngb, ]ugsg
]ugsg-gr
-grff v Gnnscpp
Gnnscpp (<00<),
(<00<), sụ fỤbh
fỤbh cbh Mctdskg
 angvkpds Mgedrcb
 angvkpds
 Mgedrcb (Jyedbcptdrg? Lrgmcbkfgd) ėí ikọe scỗt tjbj mửbh sỡu m tjỡb
eồg 6 vmj u bỡu Mjknc tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks.. Ồ QkỈt Bge, mūbh ėí mý eớt sỗ bhjkïb vệ
cbh Mctdskg angvkpds 
angvkpds  mỨg
mỨg Mgc
Mgc Gb
Gbjj Đư
ĐưƧb
Ƨbhh (<00
(<00<)
<).. Vuy
Vuy sì
sìuu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb ểg Mjknc

tuekfkmcstgnks eộk
tuekfkmcstgnks
 eộk xuẤt jkỈb tầk QkỈt Bge, bjưbh mý ijậ bčbh hìy jầk rẤt bhjkïe
trễbh. Mjc ėẳb bgy, vkỈm bjìb eất sỗ và pjýbh tjåmj cbh Mctdskg angvkpds ėầt
angvkpds ėầt iẳt quậ
mjưg bjư ecbh euỗb. ]ìu ėỤm tjìb ểg Mjknc tuekfkmcstgnks nà
tuekfkmcstgnks nà ncàk hìy jầk tấp tjọ, mý
tkệe bčbh ėọ bjìb bhuờb cbh Mctdskg angvkpds và nà ncàk mý trkọb vbh bjt ike
scỗt sỡu m tjỡb eồg.
Vuy bjkùb vk
kmm bjìb
bjìb bk sì
sìuu ėỤm tjìb ểg
ểg lỗb
lỗb vầmj
ầmj ėẨu bìu Mjknc
tuekfkmcstgnks trcbh
tuekfkmcstgnks
 trcbh pjübh tjå bhjkỈe ėầt jkỈu quậ mjưg mgc, trcbh quỗ trợbj bjỡb
buửk sỡu l mjt bjku fc bjke be và sìu lỈbj bhcàk k trưổbh ậbj jưồbh tộk eất
sỗ sìu bjìb bk, bhuờb tjừm čb bjìb bk sìu ėỤm tjìb lỗb vầmj lậc quậb ijưbh
ėưửm nìu và bhuờb tjừm čb ijưbh tjåmj jửp mjc vkỈm bjìb bk sìu vộk eất sỗ nộb trïb
 pjübh tjå bhjkỈe. Đọ tjkẳt nấp và tjỷm jkỈb quy trỵbj bjìb bk sìu ėỤm tjìb 6 vầmj
Mjknc tuekfkmcstgnks jkỈu
tuekfkmcstgnks jkỈu quậ ėệ tàk? „Ậbj
„Ậbj jưồbh mỨg eất cbh b ij bbh
trb
trbhh v ỗbj
ỗbj hkỗ
hkỗ ij

ij b
bbh
bh bjỡb
bjỡb bk
bk sì
sìu
u ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb ểg
ểg lỗb
lỗb vầmj
vầmj
tuekfkmcstgnks Jgepscb

Mjknc

(Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd) trïb eớt sỗ ncầk iõ mjỨ―
mjỨ ― ėưửm

tjỷm jkỈb.
EỤm ėåmj
Mubh mẤp mƧ s f nku hýp pjb jcb tjkb mửbh tỗm bjìb bk sìu ėỤm tjìb
 lỗb vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks trcbh ėkệu ikb bjỡb tc
[ùu mu
Zỗm bj m bj jbh mg et cbh b ij bbh trbh bhk mỗk sỡu m
tjỡb Mjknc tuekfkmcstgnks
Zỗm bj m iừ mj tjồmj jp bjỡb buửk sìu ėỤm tjìb Mjknc
tjìb  Mjknc tuekfkmcstgnks
<8

12


Zỗm bj m ij bbh bjỡb buửk sỡu m tjỡb Mjknc tuekfkmcstgnks trùb lp
Zỗm bj m ij bbh bjỡb buửk sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks trïb
tuekfkmcstgnks trïb nýbh ểg
Hkộk jầb ėệ tàk
Đệ tàk ėưửm tjỷm jkỈb tầk trầk ijcg Böbh jễm và pjübh tjå bhjkỈe möb trûbh lớ
eöb LQVQ ijcg Böbh jễm trưổbh Đầk Jễm Bưbh Nìe Vp. Jờ Mjå Ekbj tứ 70/<074
ėẳb
<:


13

 

MjưƧbh 7
VỖBH WTGB VÀK NKềT
7.7 Vjàbj pjẨb và tỵbj jỵbj hìy jầk sìu jầk ểg
Vjdc JkỈp jớk iỻ tjuất ểg ėưổbh Wuỗm (K]]MV), sỗ ncàk sìu jầk ểg ėưửm
hjk bjấb b tjk ke tjỗbh vy (Ndpkfcptdrg). Vrcbh ý s nck jk nỗ mjke ijcbh 0,1% tbh s nck, 6;,8% n
mỗm nck jk tjỡb (K]]MV,
(K]]MV, 7;;;)
7;;;).. Vjd
Vjdcc Ncbh

Ncbh Q Jdbsndy
Jdbsndy (7;8<)
(7;8<) lỗc mỗc rbh mý
ijcbh 40 nck sỡu m tjỡb (Ndpkfcptdrg) mưbh bjấb nà fỉmj jầk ểg trïb tjẳ hkộk,
ijưbh bjbh vy sỡu m tjỡb mỹb tb mửbh mỗm mỡy trbh ijỗm bj ng, lp, m vck
Vjdc Edtmgnad (7;1;), sỡu ėỤm tjìb ểg tjưổbh ėưửm jkọu nà bjýe mưb trûbh
 lớ mỗbj vy (Ndpkfcptdrg) tb mửbh hỡy jk pjb tjỡb mỡy eồg, lgc he t bj skbj
trbh b mỗm l pjb tjuớm pjẨb tjìb nýbh và hỗm tjìb. Mčb mừ vàc m tồbj hỡy jk
mg tbh nck mjkg mỗm nck sỡu ėỤm tjìb ểg tjàbj 6 bjýe bjư sgu? bjýe sìu ėỤm
eẨe hìy jầk mjỨ yẳu ồ hkgk ėcầb ểg eẨe, trïb pjẨb tjìb hkậ mjưg mý nýbh, vå fỤ bjư
ncàk ]dsgekg
]dsgekg spp.
 spp. (Ndpkfcptdrg? Bcmtukfgd), Fkgtrgdg
Bcmtukfgd),  Fkgtrgdg spp., (Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd),
 Bjýe sìu ėỤm bhễb hìy jầk ồ pjẨb tjìb bhễb müb bcb, ėgbh ėưửm
ėưửm l nỗ v nỗ bcb lgc
lm, vồ f bj, Mjknc tuekfkmcstgnks,
tuekfkmcstgnks, ]mkrpcpjghg bkvdnng 
bkvdnng  (Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd).
 Bjýe sìu ėỤm
ėỤm nýbh hìy jầk ồ pjẨb tjìb nýbh trưồ
trưồbh
bh tjàbj, mý jcẸm
jcẸm ijưbh mý ll nỗ lgc
lm, vồ f bj nck, Mjknc gurkmknkus
gurkmknkus (Ndpkfcptdrg? Mrgelkfgd), 
Mrgelkfgd),  M. tuekfkmcstgnks,
Mjknc sgmmjgrkpjghus
sgmmjgrkpjghus.. Bjýe sìu ėỤm hỗm rỄ hìy jầk ồ pjẨb tjìb hỗm bặe fưộk eẸt
ėẤt, vå fỤ bj nckDeegncm

nckDeegncmdrg
drg fdprdssdnng
fdprdssdnng(Ndpkfcptdrg?
(Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd).
mỗm bm trcbh iju vm mjỡu Ç xubh qugbj QkỈt Bge bjư Ầb Đớ, Egngyskg,
Đàk Ncgb, Kbfcbdskg v Vjỗk Ngb sỡu m tjỡb eồg nuửb m ỗbj hkỗ n k tbh
hỡy jk bhuy jke bjt. Vuy bjkïb, tjàbj pjẨb sìu jầk ểg và eừm ėớ hìy jầk mậu sìu
<;


14


m tjỡb eồg rt ijỗm bjgu tỷy tjum vc ku ikb skbj tjỗk tbh vỷbh, tbh qum hkg
( Bhm Fkp, <00<).
Ồ Egngyskg, iẳt quậ ėkệu trg tjàbj pjẨb mỨg Nke và Pgb (7;:0) mjc lkẳt mý
ijcậbh =10 ncàk sìu jầk eåg tjuớm ;: jễ möb trûbh. Vrcbh ėý mjị mý =< nck m ỗbj
hkỗ n qugb trbh k vk mỡy eồg. Vrcbh s =10 nck ớ pjỗt jkb m, mý 707 nck jk
nỗ (mjke <:% tbh s nck ớ pjỗt jkỈb) tjuớm 4 lớ và =8 jễ möb trûbh, 781 nck sỡu
mjồmj jt (mjke 6:,;% tbh s nck ớ pjỗt jkỈb), 4: ncàk möb trûbh jầk fưộk ėẤt
(mjkẳe 71,7% tỔbh s nck ớ pjỗt jkb) tjum <0 j mửb trỷbh và <4 ncàk sìu ėỤm tjìb
(mjkẳe 8,0% tỔbh sỗ ncàk ớ pjỗt jkb). Vrcbh s <4 nck sỡu m tjỡb eồg ớ pjỗt jkb
m ồt bjt mý 77 nck m xỗm bj n sỡu jk qugb trbh k vk mỡy eåg, mjkẳe
=66% tỔbh sỗ ncàk sìu jầk qugb trễbh (77 trcbh =< ncàk). Vrưộm ėìy, eớt sỗ ncàk sìu
ėỤm tjìb ớ pjỗt skbj tjbj fmj hỡy jk trùb fkb tồmj eồg ijỗ rbh. Et s nck ijỗm
m xỗm bj mý bhuy m pjỗt skbj tjbj fmj hỡy jk ebj trcbh tưƧbh ngk.
Ồ Đàk Ncgb, tjdc Mjdbh (7;;6). ]ìu ėỤm tjìb tjum l mỗbj vy, mý 4 nck
tjbh xuyùb xut jkb và hìy jầk bhjkïe trễbh mjc mìy ểg, sìu ėỤm tjìb bj vàbh
 Dumcseg smjkstgmdgbg
smjkstgmdgbg (Ndpkf

dpkfccptd
tdrrg? Vcrt
rtrk
rkmk
mkffgd),
gd), sìu ėỤm tjìb 4 vầm
vầmj M.
kbausmgtdnnus,, sìu ėỤm tjìb bj jờbh ]dsgekg kbadrdbs, sìu
kbausmgtdnnus
kbadrdbs, sìu ėỤm bhễb ]mrkpcpjghg
bkvdnng   (Ndp
bkvdnng
(Ndpkf
kfcp
cptd
tdrg
rg?? Mrge
Mrgelk
lkfg
fgd)
d) và sì
sìuu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb 6 vầmj
vầmj Prcmdrg vdbcsgtus
vdbcsgtus
(Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd).
Vjdc Mgbtdnc v Pjcnlccb (7;14), lỗc mỗc rbh mý 11 nck mửb trỷbh tb eồg
Vjỗk Ngb v trcbh sỗ bày, bjýe sìu ėỤm tjìb nà ncàk sìu jk bhjkùe trbh bjt. Ncbh

v Jdbsndy (7;8<), lỗc mỗc rbh mý ijcậbh 40 ncàk sìu ėỤm tjìb ėưửm mưbh bjấb nà
fỉmj jầk ểg trïb tjẳ hkộk. Ijưbh mjị hìy jầk trùb eồg sỡu m tjỡb tb mửbh mỗm mỡy
trbh ijỗm. Bgpcepdtj (7;88), g rg mỗm m ke skbj jm mg sìu ėỤm tjìb ểg và
tjàbj pjẨb tjkïb ėỉmj. Mý åt bjẤt lỗb ncàk sìu jầk qugb trễbh tẤb mưbh ểg Vjỗk Ngb
m tj n?].bkvdnng,
n?].bkvdnng, M. kbausmgtdnnus, ]. kbadrdbs v P. vdbcsgtus.
vdbcsgtus . Ndwgbkmj (7;84), lỗc
mỗc rbh 4 nck sỡu ėỤm tjìb ểg ồ Mjcb Lurk, Bgijcb Pgtjce, \gtmjglurk, ]upjgb
Lurk và Igbmjgbglurk. M. kbausmgtdnnus, M. ]gmmjgrkpjghus, ]. kbadrdbs, ]mrkpcpjghg
dxmdrp
dxm
drptg
tgnks
nks và M. tuekfk
tuekfkmcs
mcstgn
tgnks.
ks. Prgmj
Prgmjugle
uglecj
cj và Vgndubhw
Vgndubhwut
ut (7;:0),
(7;:0), ]ugsg-grf
]ugsg-grf
=0


15
 

(7;:<) và Prgmjuglecj (7;:6), mý 88 ncàk möb trûbh tẤb mưbh ểg và trcbh sỗ bày, 7<
ncàk qugb trễbh, trcbh ėý sìu ėỤm tjìb ểg nà bhjkïe trễbh bjẤt. M. tuekfkmcstgnkstb
tuekfkmcstgnkstb
mửbh eồg mj yu trcbh tjỗbh Ly - tjỗbh Vỗe eûg eưg. Vjdc Xknkge và mtv (<070),
4 ncàk
ncàk sìu
sìu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb hìy jầ
jầkk ểg
ểg qugb
qugb tr
trễb
ễbhh nà sìu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb M. tuekfkmcstgnks,
tuekfkmcstgnks, ].
kbadrdbs,, ]. dxmdrptgnks M. kbausmgtdnnus và
kbadrdbs
kbausmgtdnnus và M. 
M. sgmmjgrkpjghus
 sgmmjgrkpjghus..
Ồ ekệb Lảm QkỈt Bge mý 4 ncàk sìu ėỤm tjìb tjưổbh xuyïb xuẤt jkỈb hìy jầk
ểg nà sìu ėỤm tjìb bj vàbh D.
vàbh  D. smjkstg
smjkstgmdgbg,
mdgbg, sìu

 sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M. kbausmgtdnnus
kbausmgtdnnus,,
sìu ėỤm tjìb 6 vầmj P.
vầmj  P. vdbcsgtus,
vdbcsgtus, sìu ėỤm bhễb ]. bkvdnng và
bkvdnng và sìu ėỤm tjìb bj jờbh
]. kbadrdbs.
kbadrdbs. Vrcbh ėý sìu ėỤm tjìb bj vàbh, sìu ėỤm tjìb bj 6 vầmj, sìu ėỤm bhb
n bjbh nck pjỗt skbj hỡy jk pj lkb bjt (Jờ Ijảm Våb và mtv, 7;:<).
Vrubh tìe LQVQ ekệb Vrubh (7;;4), lỗc mỗc iju vm ekb Vrubh Qkt Bge,
mý 7= ncàk sìu jầk ểg, trcbh ėý mý 6 ncàk sìu ėỤm tjìb. Lgc hờe sìu ėỤm tjìb bj vàbh
 D. smjkstgmd
smjkstgmdgbg
gbg,, sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M. kbausmgtdnnus,
kbausmgtdnnus, sìu ėỤm tjìb ểg lỗb vầmj P.
vầmj P.
vdbcsgtus và
vdbcsgtus
 và sìu ėỤm tjìb bj tåe Pjrg
tåe Pjrghegt
hegtgdmkg
gdmkg sp.
 sp.
Ồ ekệb Đöbh Bge Lớ QkỈt Bge, Vjdc iẳt quậ ėkệu trg mg mỗm tỗm hk bj
Bhm Fkp v mtv (7;:8), Qū Jợu Jầbj và mtv (7;;4), BhuyỄb Juy ƣộm (7;;8), Mgc
Gbj ĐưƧbh (7;;:), QkỈb Bhjkïb mừu Eåg Đưổbh (<007). Bjýe sìu ėỤm tjìb ểg ồ 
ekệb Đưbh Bge lớ mý tộk 8 ncàk tjuớm 6 jễ, trcbh ėý mý 1 ncàk pj lkb. Vjdc ỗbj
hkỗ mg Bhuyb Juy m (7;;6), jbh bče tjkỈt jầk fc bjýe sìu ėỤm tjìb hìy rg ồ 
ekệb Đưbh Bge Lớ nïb tộk <0% bčbh suẤt ểg. Wug ku trg, tjdc fụk t be 7;;8 <00<, xỗm bj m quy nut pjỗt skbj v hỡy jk mg 1 ncàk sìu ėỤm tjìb ểg pjỔ lkẳb
ồ ekệb Đưbh Bge lớ nà? ]ìu ėỤm tjìb bj jờbh ]dsgekg sp,

sp, sìu ėỤm tjìb bj tåe
 P. mgstgbdgd,
mgstgbdgd, sìu ėỤm
ėỤm tjìb 6 vầmj
vầmj M. sgmmjgrk
sgmmjgrkpjghus
pjghus,, sìu ėỤm
ėỤm tjìb 4 vầmj
ầmj M.
kbausmgtdnnus,, sìu ėỤm tjìb bj vàbh D.
kbausmgtdnnus
vàbh  D. smjkstgmd
smjkstgmdgbg
gbg và sìu ėỤm tjìb bj jờbh ].
kbadrdbs.. Ncàk sìu ėỤm tjìb 6 vầmj M. sgmmjgrkpjghus mý
kbadrdbs
sgmmjgrkpjghus mý tỸ nỈ mìy lỉ jầk mgc bjẤt
(76,<%), tkẳp ėẳb nà sìu ėỤm tjìb bj tåe Pjrghegt
tåe  Pjrghegtgdmkg
gdmkg (:,4%),
 (:,4%), ncàk sìu ėỤm tjìb
bj jờbh ]. kbadrdbs (<,7%).
kbadrdbs (<,7%). Bjợbh mìy ểg fc sìu ėỤm tjìb bj jờbh hìy jầk
tjưổbh mjẳt rẤt bjgbj và jẨu bjư ijöbh mý ijậ bčbh pjỤm jờk trồ nầk. Wuy nut pjỗt
skbj v hỡy jk mg 1 nck sỡu m tjìb ểg pjỔ lkẳb ồ ekệb Đưbh Bge lớ, tjdc ý mỗm
=7


16

 

ncàk sìu ėỤm tjìb jẨu bjư tjẤy xuẤt jkỈb hìy jầk trcbh suỗt tjổk hkgb skbj trưồbh mỨg
mìy ểg. \kïbh ncàk sìu ėỤm tjìb 4 vầmj mjị tjẤy xuẤt jkỈb hỡy jk hkgk cb u v,
trùb eồg fk 7 tjỗbh tuk (v jờ tju) jcm fk 6 tjỗbh tuk (v ėưbh xb). Müb trïb
ruớbh ểg jê tju tjỵ ncàk sìu ėỤm tjìb bj jờbh và sìu ėỤm bhễb mjị tjẤy xuẤt jkỈb
hìy jầk trcbh hkgk ėcầb ểg tứ < - ; tjỗbh tuk, ]ỡu m tjỡb eợbj vbh mj tjy xut
jkb trcbh hkgk cb t sgu = tjỗbh tuk mjc tộk tju jcầmj (ĐỘ Bhễm FkỈp, <00<).
Vjdc ]cncecb và mtv (<000), tbh it mỗm nck sỡu m ee mý tj nàe hkậe
ijcậbh <1,14% eẨe mẤp 79 1,6% eẨe mẤp <9 ijcậbh <8,7% eẨe mẤp = và ijcậbh
84% eẨe mẤp 6, nàe hkậe tứ << ” =0% bčbh suẤt eåg và ijcậbh 7<,4% jàe nưửbh
ėưổbh. Gvgstjy và Vkwgrk (7;:1), mjc rặbh sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M. kbausmgtdnnus nà
kbausmgtdnnus nà eớt
trcbh bjợbh ncàk hìy jầk mjỨ yẳu,mý tjọ hìy jầk eẨe ijcậbh tứ =0 84% mỗm vỷbh
eồg ijỗm bjgu v m ijcậbh 4% sỗ eẨe lỉ jầk, tưƧbh ėưƧbh vộk vkỈm eẤt ėk ijcậbh
0,=4 tẤb ėưổbh/jg.
Ồ Edfgb trcbh vỤ eåg 7;88 ” 7;8:, tỸ nỈ nýbh ểg lỉ jầk lồk sìu ėỤm tjìb bj
tåe P.
tåe
 P. mgs
mgstgb
tgbdgd
dgd tứ
 tứ 78% ” 6:% 
6:% (Lcdfkocbc, 7;:0).
 BhuyỄb Juy ƣộm (7;;6), mjc rặbh ểg hỗm nb mý tỸ nỈ sìu ėỤm tjìb mgc
jƧb ểg tƧ. Đỗk vộk sìu ėỤm bhễb, tỸ nỈ mìy lỉ jầk trïb ểg tƧ và ểg hỗm tưƧbh ừbh
nà 1,6;% và 70,;:%, müb sìu ėỤm tjìb lỗb vầmj hìy jầk trïb ểg tƧ nà 7,4%, ểg
hỗm nà 6,=<%, sìu ėỤm tjìb bj jờbh 70,6% và 71,68% tưƧbh ừbh vộk tỸ nỈ hìy
jầk trïb ểg tƧ và ểg hỗm.

Vjdc BhuyỄb Đừm Wugbh (<00=), sìu ėỤm tjìb bj jờbh hìy jầk tầk vûbh
Đưbh Bge Lớ nà mý < ncàk, ncàk sìu ėỤm tjìb bj jờbh fầbh bjể mý tïb ijcg jễm nà ].
kbadrdbs và
kbadrdbs
 và ncàk sìu ėỤm tjìb bj jờbh fầbh nộb nà ]dsgekg
]dsgekg spp.
 spp.
Eừm ėớ hìy jầk mỨg sìu ėỤm tjìb ểg rẤt bhjkïe trễbh, tûy tjdc eừm ėớ lỉ jầk
ề bčbh suẤt ểg bhub nkỈu mý tjọ lỉ hkậe tứ 7,7% ” 1=,0%. Ijk mìy ểg lỉ jầk ėẳb
70% sỗ nýbh sẵ nàe hkậe bčbh suẤt :,8%, mìy eåg lỉ jầk ėẳb 40% sỗ nýbh bčbh suẤt
hkậe 1=,0%. Jàe nưửbh ėưổbh trcbh mìy ểg mūbh hkậe eầbj ijk l sỡu m tjỡb pjỗ
jk, mỡy eồg ijửbh l jk mý jàe nưửbh ėưổbh trubh lỵbj nà 7<,41%, bjưbh ijk mìy lỉ
=<


17

 

jầk 70% sỗ nýbh tjỵ jàe nưửbh ėưổbh hkậe 8,1%, bẳu tỸ nỈ nýbh lỉ jầk tộk trïb 40%,
jàe nưửbh ėưổbh hkậe tộk 4:,=% (BhuyỄb Eầbj Vưổbh, <00;).
Vjdc Lndszybsiy (7;80),
(7;80), sìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks nà
tuekfkmcstgnks nà ncầk sìu jầk ểg
hìy jầk bhkïe trễbh trcbh iju vỷm Đưbh pjk, Bge Ç v ửbh Bge ầ. Pjỡb l
Lgbhngfdsj, b , Vjỗk Ngb, Bdpgn và ėẸm lkỈt hìy jầk bẸbh ồ iju vỷm trờbh ểg
(Xknnkges, 7;1;), Lndszybsik, (7;80), sỷ pjìb lỗ mjỨ yẳu nà ồ Ầb Đớ và Bdpgn…
Vầk Lgbhngfdsj, iẳt quậ ku trg mg Gtgur v mtv (<07=), ju jt mỗm ėỉg ėkọe
ėkệu trg ėệu xuẤt jkỈb sìu ėỤm tjìb ểg, trcbh ėý ncàk mjkẳe ưu tjẳ nà Mjknc sp., tỸ n
hỡy jk mg nck sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnkstk

tuekfkmcstgnkstk mỗm ėỉg ėkọe tứ <=% ” =1%. Igrke
và Ksnge (7;88), bjấb tjẤy ncàk sìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks nà
 nà eớt ncàk mưb trûbh
hìy jầk bhjkïe trễbh trïb ểg ồ Lgbhngfdsj. Hìy jk lt u t muk tjỗbh 6 v iởc fk
b tjỗbh 77, pjỗ jk ebj bjt t tjỗbh 1 b tjỗbh ;. Vk b hỡy tjkt jk v
bbh xut tứ :,< - 7<,1% ėök ijk tjkỈt jầk nïb tộk 80% ( Ijgbbg 7;489Lutgbk, 7;17).
]ìu ėỤm tjìb ểg lỗb vầmj M. tuekfkmcstgnks nà
tuekfkmcstgnks nà ncàk sìu jầk qugb trễbh ồ vûbh
Đưbh Lảm Vjỗk Ngb (]ugsg-grf v Gnnscpp, <000), hỡy jk trùb eồg hkgk cb vb
nýbh. It qu ijc sỗt tk mỗm juyỈb ]ge Mjui, ]cbh Pjk Bcbh và T Vjcbh tịbj
]upjgb Lurk mjc tjẤy tỸ nỈ hìy jầk nẨb nưửt nà 0,1:%, =,;6% và 7,;:%. Pktgisg và
Prgmjug lecj (7;:;)
(7;:;) býk rặbh M. tuekfkmcstgnks hìy
tuekfkmcstgnks hìy   tjkỈt jầk nộb trïb ểg trcbh hkgk
eớt tjổk hkgb fàk tầk ]ge Mjui, ]cbh Pjk Böbh T Vjcbh và ]upjgb Lurk, nà 0,1:,
=,;6 và 7,;: pjẨb trče tưƧbh ừbh. Vầk Lậb Lubh và Mjcb Lurk tjkỈt jầk nà 7,00 pjẨb
trče và ồ Vjg Eugbh và Igbmjgbglurk tjkỈt jầk nà 7,7: pjẨb trče. M tuekfkmcstgnks
nà nc
ncàk
àk hì
hìyy jầk bjẻ,
bjẻ, bjưb
bjưbhh tr
trcb
cbhh và
vàkk bče tr
trồồ nầk
nầk ėìy
ėìy nc

ncàk
àk sìu
sìu ėỤm
ėỤm tj
tjỡb
ỡb M
tuekfkmcstgnkspjỗt
tuekfkmcstgnks
pjỗt trkb tjbj sỡu jk bhjkùe trbh v lỷbh pjỗt et s vỷbh bj
pjồg lm mg Vjỗk Ngb 700 % mg s pjỗ jck xy rg eớt sỗ iju vỷm trcbh tịbj
]g Igdw và Lurk \ue (]ugsg-grf v Gnnscpp, <000).
Vjdc ] Bửbh bhjkp Pjỗt trkb bửbh tjửb tbj Vỡy Bkbj, tồbj b muk
tjỗbh ;/<076 tcb tịbj mý jƧb 4000 jg trcbh tỔbh sỗ 7:400 jg eåg mỨg tịbj lỉ bjkỄe
sìu ėỤm tjìb ncàk eộk (mjưg tứbh mý ồ QkỈt Bge trưộm ėìy). Vrcbh ėý bjkỄe bjẻ
(70%) trïb 6000 jg, bjkỄe trubh lỵbj (77-<0%) 400 jg, bjkỄe bẸbh (<7-40%) hẨb 400
==


18

 

jg, rẤt bẸbh (trïb 40%) nà =< jg. FkỈb tåmj eồg l nck sỡu ek pjỗ jck bjku bjt
tjum g làb juyỈb Mjìu Vjàbj. Bhcàk rg trcbh tỔbh sỗ trïb 4400 jg mg < bj eỗy
bh Vjbj Vjbj Mửbh v Lkïb Jüg Vìy Bkbj ėgbh trờbh ồ Mgepumjkg mūbh mý
trïb 6000 jg l bjke sỡu.Vk Qkt Bge. Vjdc lỗc mỗc mg ] Bửbh bhjkp Pjỗt
trkb bửbh tjửb tbj Vỡy Bkbj (;/<076), trïb fkỈb tåmj trờbh ểg mỨg tịbj ėí xuẤt
jkỈb ncàk sìu ėỤm tjìb ểg 6 vầmj eộk hìy jầk trïb 7400 jg eåg. Bjợbh bƧk lỉ
bjkỄe bjẻ vộk tỸ nỈ jầk tứ 4% ” 70% bjợbh bƧk lỉ jầk bẸbh vộk tỸ nỈ jầk tứ <7% ” 
40% mý bjbh rubh l jk trùb 40%.

Vjỗbh 70/<076 sỡu m tjỡb M. tuekfksmctgnks
tuekfksmctgnksớ
ớ lỷbh pjỗt trùb g lb tcb
tbj Vỡy Bkbj. Bče <076 sìu ėỤm tjìb 6 vầmj ėẨu bìu M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnksnb
nb u tkùb
vc Qkt Bge v hỡy lỷbh pjỗt fmj tầk ėỉg làb tịbj Vìy Bkbj. Vjdc Mgc Gbj ĐưƧbh
(<076), iẳt quậ ėỉbj fgbj mỨg vkỈb bhjkïb mừu eåg ėưổbh. Ncàk sìu ėỤm tjìb ểg 6
vầmj eộk mý tïb ijcg jm n M. tuekfkmcstgnkstjum
tuekfkmcstgnkstjum j bhk sỗbh (Pyrgnkfgd), l mỗbj
vy (Ndpkfcptdrg) nà ncàk jcàb tcàb eộk ồ QkỈt Bge. ]ìu ėỤm tjìb 6 vầmj ėẨu bìu M.
tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks
 mý ijậ bčbh nàe mjẳt mìy mcb và hìy tjkỈt jầk 700% bčbh xuẤt. EỘk mìy
ểg lỉ jầk mý 40 -80 mcb sìu, ijậ bčbh hìy jầk mỨg ncàk sìu M. tuekfkmcstgnks ėầt
tuekfkmcstgnks ėầt ėịbj
ėkọe vàc mỗm tjỗbh eỷg eg, t tjỗbh 1 b tjỗbh : jặbh bče.
7.< Vấp tåbj hìy jầk mỨg sìu ėỤm tjìb eåg 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks 
]ìu bcb sìu ėỤm tjìb eåg M. tuekfkmc
tuekfkmcstgnks
stgnks mý tấp tåbj sỗbh và hìy jầk tấp tjọ.
EỘk mìy ểg lỉ jầk mý tứ 40 ėẳb 10 sỡu bcb. ]ỡu b pjỗ ebj ne mỡy l mjt ijư
bjgbj mjýbh, mý tjọ hìy tjkỈt jầk ėẳb 700%. Qộk mỡy eồg hkgk cb 4 1 tjỗbh tuk
v ẫe ėớ ijöbh ijå 80 ” :0% nà ėkệu ikỈb tjồmj jp mjc sỡu m tjỡb M. tuekfkmctgnks
pjỗt skbj hỡy jầk. Eất sỗ sìu ėỤ
ėỤmm tjìb ểg M. 
M. tuekfkmcstgnks trïb ruớbh lt u tbh t
tjỗbh = v t bj ke vc mỗm tjỗbh 1, 8 v : jbh be. ]gu ý, eất sỗ sìu ėỤm
tjìb ểg M. tuekfkmctgnks lảt
tuekfkmctgnks lảt ėẨu hkậe fẨb qug mỗm tjỗbh, tjp bjt vc tjỗbh 7, <

be sgu (Mgc Gbj ĐưƧbh <076).
Iẳt quậ bhjkïb mừu mỨg ]krkwgb (<00=) et nck M. tuekfkmcstgnkspjỗt
tuekfkmcstgnkspjỗt trkb
hỡy jk mgc trcbh
trcbh mỗm
mỗm tj
tjỗb
ỗbhh 7, <, =, 6, 1, 8, : v tj
tjỗb
ỗbhh 77.
77. ]ìu
]ìu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb M.
tuekfkmcstgnks hìy
tuekfkmcstgnks
 hìy jầk ểg tứ hkgk ėcầb trờbh ėẳb hkgk ėcầb tju jcầmj, tỸ nỈ eåg lỉ jầk
=6


19



lk sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnksmgc
tuekfkmcstgnksmgc bjt vc tjỗbh : n 7<,68% v tjp bjt n
tjỗbh hkùbh vk t n nà <,68% (]jgsjk và mtv, <07<).
Juỽbj Qū Nkbj (<074), mjc lkẳt bhàk trưồbh tjàbj M. tuekfkmcstgnks sgu
tuekfkmcstgnks sgu ijk

hkgc pjỗk 7 bhày tjỵ lảt mẸp và ėẹ trừbh, trừbh ėưửm ėẹ tjàbj tứbh Ổ, eỘk Ổ mý tứ <4
ėẳb <00 trừbh ồ et fk mg nỗ trcbh ijcbh = bhy, ửk ijk trbh mỹb et trùb
mg nỗ, trùb tjỡb mỡy eåg. ]ìu bcb M. tuekfkmcstgnks sỗbh
tuekfkmcstgnks sỗbh tấp tjọ, sìu bcb eộk b tp
trubh b pjỗ pjồg trcbh l nỗ, ijk sìu bcb sgbh tuỔk = tjỵ ėỤm vàc tjìb mjåbj b pjỗ
pjb rut mỡy eồg nk pjb v. ]ỡu bcb tuk mbh nb b pjỗ mbh ebj ne mjc
mỡy eåg rỔbh ruớt, trïb tjìb mìy mý bjkệu nỔ ėỤm ]ìu bcb M. tuekfkmcstgnks muỗk
tuekfkmcstgnks muỗk tuỔk 8
fûbh rčbh jàe mảb tjỨbh nộp vể mjị ėọ eớt eàbh bjể nảp nỘ nầk, nỘ bày hễk nà nỘ vū
jýg, sìu bcb ồ lïb trcbh lảt ėẨu ėẫy sừm jýg bjớbh. Bhàk trưồbh tjàbj vū jýg nÿm
jcàbh jöb. M. tuekfkmcstgnks vū
tuekfkmcstgnks vū jýg và hkgc pjỗk bhgy trcbh ėïe và lảt ėẨu ėẹ trừbh
vàc ėïe sgu.
7.= Et s m ke jợbj tjỗk sỡu m tjỡb eồg 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks
Gtgur và mtv (<07=), trừbh mỨg sìu ėỤm tjìb ểg 6 vầmj M. tuekfkmcstgnks ėẹ tứ <
 ” 4 jbh trùb ek nỗ v t nỗ tj 7 b nỗ tj = trùb ek mỡy eồg. Vrbh sỡu M.
tuekfkmcstgnks fàk 7,< ee, rớbh 0,: ee.Vrừbh sìu M. tuekfkmcstgnks ek mý eu
trb
rbh sỗb
sỗbh b xgbj
xgbj nm,
m, ijk tr
rbbh sả
sảpp bồ mý ều
ều ėể bjầt.
ầt. ]ìu bcb sìu M.
tuekfkmcstgnks mý mjkệu fàk tứ 7 ” = ee, mƧ tjọ mý 6 sễm ều bìu bjầt. Bjớbh mỨg sìu
ėỤm tjìb M. tuekfkm
tuekfkmcstgnks
cstgnks mý ều bìu, fàk trubh lỵbj 71 ” <0 ee. Bhk trbh tjbj

mý eu vbh sỗbh, mỗbj mý bh sm eu bỡu. Bhk mỗk, bhk m mý sk mỗbj fk nb
nt n <4 60 ee9 7: =0 ee. Ju eửb bhk mỗk mý fbh jợbj mj T, jấu eöb bhàk
ėỷmm mý tÿ
ėỷ
tÿe
e nö
nöbh
bh fày lgc qug
qugbj
bj.. ]kr
]krkw
kwgb
gb (<00=
(<00=),
), lỗc mỗc rbh
rbh trbh
trbh mg sỡu M.
tuekfkmcstgnks tjàbj < ” = jàbh fễm trïb mậ jgk eẸt nỗ vc lgb ùe. Vrbh sỡu M.
tuekfkmcstgnks mý fbh jợbj lu fm eu vbh sỗbh, trbh sp b mý eu ėể sẴe. EỘk
trừbh sìu M. tuekfkmcstgnks fàk 7,4; · 0,08 ee, rớbh 0,; · 0,77 ee. Vrubh lỵbj eỘk Ổ
trừbh mỨg sìu ėỤm tjìb M.tuekfkmcstgnks mý 7<=,= · 80,:; trừbh.
Vrừbh mỨg sìu ėỤm tjìb ểg lỗb vầmj M. tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks mý jỵbj lu fm pjbh,
mỗm trbh xp mjbh mjởc nùb bjgu tc tjàbj jàbh tjẽbh tuyẳb tåbj, eỘk Ổ trừbh mý tứ
=4


20

 

< ėẳb 4 jàbh. ]ìu bcb sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnks nộb
tuekfkmcstgnks nộb fẨb tjdc ėớ tuỔk. ]ìu bcb
M. tuekfkmcstgnks eộk
tuekfkmcstgnks eộk bồ mý eàu trảbh ide vộk bjkệu u nöbh eàu ėdb trïb mƧ tjọ eàu
rẤt bjầt và ėấe fẨb sgu vàk hkổ, u eu bỡu se. ]ỡu bcb mỗm tuk ijk ek nt xỗm mý
eu trbh sg, mỗm u nửbh mý eu ėdb bjầt và ėấe fẨb sgu vàk hkổ ]ìu bcb mý 7= ėỗt
vộk = ėỗt bhỷm và 70 ėỗt lỤbh. PjẨb lỤbh sìu bcb sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks mý 70
ėỗt eàu trảbh ėỤm, trïb eỘk ėỗt mý 6 u nöbh trïb nưbh và < u nöbh ồ lïb ėỗk xừbh qug
trm mg m tj, mỗm u nửbh eu db tc tjàbj 6 vầmj ėdb iëc fàk tứ ėỗt bhỷm tjừ < ėẳb
muỗk ėỗt lỤbh. Hkgk ėcầb tkệb bjớbh sìu bcb M. tuekfkmcstgnksmc
tuekfkmcstgnksmc eợbj, m tj bhb nk,
mỗm t lbh bc trüb nïb. Đìy nà ėẸm ėkọe ėọ pjìb lkỈt hkợg hkgk ėcầb tkệb bjớbh và sìu
bcb. Ồ pjg bjớbh sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnk
tuekfkmcstgnkss, bjớbh sìu ėỤm tjìb M.
tuekfkmcstgnks eộk
tuekfkmcstgnks
 eộk jỵbj tjàbj mý eàu vàbh bjầt, sgu 7 ėẳb < bhày bjớbh mjuyọb sgbh
ều ėể bìu, sảp vū jýg bjớbh mý eàu ėể bìu và pjåg ėẨu pjẨb fưộk lỤbh mý ều bìu
ėdb. PjẨb muỗk lỤbh bjớbh ėỷm mý vẳt nơe xuỗbh bặe hkūg < ijỗk bjể u nïb, trïb <
ijỗk u mý < vầmj nôe tầc tjàbj ėưổbh tjẽbh. Ồ bjbh mỗk, pjb muk t lbh bjbh
mỗk pjbh, mỗm vỡb ồ muỗk lỤbh mý jỵbj lưbh egk. Đìy nà ėẸm ėkọe qugb trễbh ėọ pjìb
 lkỈt ėưửm bjớbh
bjớbh ėỷm vvàà bjớbh mỗk nck
nck M. tuekfkmcstgnks.
tuekfkmcstgnks. Bjbh m mý iồmj tjm bj
jb bjbh mỗk. Pjb lbh mg bjbh m mý vt nụe xuỗbh bặe hkūg < ijỗk bjể u nïb,
trïb < ijỗk u mý < vầmj nôe tầc tjàbj ėưổbh tjẽbh müb bjbh mỗk pjb muk t lbh
pjbh, mỗm vỡb muỗk lỤbh mý jỵbj lưbh egk. Bhàk trưồbh tjàbj sìu ėỤm tjìb M.

tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks
 mý iåmj tjưộm mỨg bhàk ėỷm sìu ėỤm tjỡb M. tuekfkmcstgnksbj
tuekfkmcstgnksbj jb bhk
mỗk. Mỗbj trm mg bhk trbh tjàbj ėỷm M. tuekfkmcstgnks mý
tuekfkmcstgnks mý ều bìu bjầt và mý <
vỈt eu bỡu db scbh scbh vk tjỡb trùb jgk mỗbj bhk m, mỗbj trm mg bhk mỗk
M. tuekfkmcstgnksmý
tuekfkmcstgnksmý eu bìu bjầt và < vỈt ều ėdb scbh scbh vộk tjỡb trùb mỗbj bjt
jb sc vk mỗbj mg bhk m (Juỽbj Qū nkbj, <074).
7.6 Eớt sỗ ėẸm ėkọe skbj jễm mỨg sìu ėỤm tjìb 6 vầmj Mjknc tuekfkmcstgnks 
Gtgur và mtv (<07=), ớ hjk bjb tjk hkgb pjỗt trkb pjg trbh mỨg sìu ėỤm tjìb
M. tuekfkmcstgnks nà 6 bhày. ]ìu bcb sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks mý 4 tuk. Vjk hkgb
pjỗt trkọb pjg bjớbh sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmc
tuekfkmcstgnk
stgnkss tứ 8 ” 74 bhày, mý ijk nïb ėẳb <<
bhày ijk tjổk tkẳt nầbj. Bhàk trưồbh tjàbj sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks mý tấp tåbj
hkgc pjỗk và ėẹ trừbh vệ ėïe, sỗbh m = 1 bhy, trubh lợbj ek bhk mỗk ėẹ ėưửm
=1


21

 

400 ” :00 trừbh ồ ėkệu ikỈb bjkỈt ėớ nà <0 ” =0 cM và tjưổbh ėẹ trừbh ồ eẸt fk mg
nỗ hb l nỗ. Vjdc ]krkwgb (<00=) sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks mý tjk hkgb pjỗt fm

pjg trbh, sỡu bcb, tkệb
tkệb bjớbh, bjớbh nẨb nnưửt
ưửt nà 6,10 · 0,6; bhày9 =8,=0
=8,=0 · <,81 bhày9
7,:· 0,67 bhày9 8,<8 · 7,=6 bhy. Vuk tj mg bhk mỗk v bhk m M. tuekfkmcstgnks
nà =,4 · 0,;6 bhày và =,18 · 0,:6 bhày. Ij bbh pjỗt trkb sgu trbh mg sỡu m
tjỡb M. tuekfkmcstgnks ồ eừm mgc, ėưửm tjọ jkỈb qug tị nỈ trừbh bồ, tị nỈ sìu bcb jýg
bjớbh, tị nỈ v jýg, t n bhk mỗk nb nt n? ;8,46%9 ;<,1<%9 <4,1:%9 17,01%.
Ij bbh pjỗt trkb sgu trbh, tuk tj bhk mỗk ijửbh mj bj jbh lk
eỷk bhck rg müb tûy tjuớm vàc bhuờb tjừm čb mubh mẤp. Vjdc Juỽbj Qū Nkbj (<074),
ijk tčbh bờbh ėớ eất cbh trcbh tjàbj pjẨb tjừm čb bjìb bk trcbh pjübh tjå bhjkỈe
mjc bhk mỗk, t n trbh mg bhk trbh tjbj tčbh nïb vộk jkỈu xuẤt ėẹ trừbh 6:0,6
· 64,8: trừbh và ;4 · =,;1%.
Juỽbj
Ju
ỽbj Qū Nk
Nkbj
bj (<074),
(<074), mjc lkẳt vkỈm bjìb bk sìu ėỤm tj
tjìb
ìb lỗb vầmj
vầmj M.
tuekfkmcstgnks trïb lảp trcbh ėkệu ikỈb bjkỈt ėớ fgc ėớbh tứ <1 cM ėẳb <:cM, ẫe ėớ 60
· 4% mjỉu ậbj jưồbh rẤt bjku lk mỗm bhub tjm b ijỗm bjgu? It qu bjìb bk
trïb nýbh ểg mjc sìu bcb M. tuekfkmcstgnks mý 8 tuỔk và vübh ėổk vübh ėổk mỨg M.
tuekfkmcstgnks lkẳb
tuekfkmcstgnks
 lkẳb ėớbh t 4; 80 bhy.
k vk trỗk lp sỡu bcb M. tuekfk
tuekfkmcstgnks

mcstgnks qug
 qug 8 tuỔk. Vuy bjkïb iẳt quậ bjìb
bk trïb trỗk lp mý ij qugb jb trùb nýbh eồg vk t n pjỗt trkb mg sỡu m tjỡb
M. tuekfkmcstgnksmgc
tuekfkmcstgnksmgc hkgk ėcầb trừbh, bjớbh. VỸ nỈ vū jýg lkẳb ėớbh tứ :4,41% ėẳb
::,7;%, trubh lỵbj nà :8,68 · 7,70%. VỸ n pjỗt trkb tjp hkgk cb sỡu bcb, t nỈ
sìu mjẳt lkẳb ėớbh tứ 4;,00% ėẳb 18,01% trubh lỵbj nà 16,:; · =,==%, tỸ nỈ jýg
bjớbh lkẳb ėớbh tứ =<,;6% ėẳb 67,00%, trubh lỵbj nà =4,77 · =,==%. VỸ n bhk mỗk n
lkb bh t 40,1:
40,1:%
% b 4;,01%
4;,01% trubh lỵbj nà 46,78
46,78 · =,46%
=,46% Juỽbj Qū Nkbj (<074).
(<074).
Vjdcc Ncbh Q Jdbsndy
Vjd
Jdbsndy (7;8<)
(7;8<) lỗc mỗc nck sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnks
mưbh bjấb nà fỉmj jầk ểg trïb Vjẳ hkộk,
hkộk , ijửbh bjbh
bjbh vy M. tuekfkmcstgnkstb
tuekfkmcstgnkstb mửbh
mỗm mỡy trbh ijỗm bj nÿg, lảp, mể vck…

=8


22

 

7.4. Vjàbj pjẨb tjkïb ėỉmj mỨg sìu ėỤm tjìb Mjknc tuekfkmcstgnks
It qu ijc sỗt mg ]krkwgb (<00=) v mỗm nck sìu ėỤm tjìb lỗb vầmj nà
tjkïb ėỉmj mỨg sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnks mjc
tuekfkmcstgnks mjc lkẳt mý tjkïb ėỉmj bjư? cbh M.
 angvkpds   iå skbj sìu bcb, Vdtrgstkmjus
 angvkpds 
Vdtrgstkmjus   iå sk
skbj
bj bjớ
bjớbh,
bh, ncàk
càk Vdndbceus
Vdndbceus   sp và
Vrkmjc
Vrk
mjchrg
hrgeeg
eeg nà bjợbh
bjợbh ncàk
ncàk iå skbj
skbj trừb
trừbhh sìu
sìu m
m tj
tjỡb
ỡb eồg M. tuekfkmcstgnks.
tuekfkmcstgnks.
Vjkùb mj qugb trbh ijỗm nVdndbceus

n  Vdndbceus sp., Zgbtjcpkepng sp và eớt sỗ ncầk bjỈb
( ]ugsg-grf
]ugsg-grf và Gnnscpp, <000), Vdtrgstkmjus
<000),  Vdtrgstkmjus spp.
spp. và
 và Zgbtjcpkepng spp. Vrcbh ėý sỗ
nưửbh ncàk M. angvkpds nà
angvkpds nà pjcbh pjÿ bjẤt và mý vgk trü qugb trbh trcbh vkm ike
scỗt skbj jm nck sỡu m tjỡb M. tuekfkmcstgnks. Wug
tuekfkmcstgnks.  Wug iẳt quậ bhjkïb mừu trcbh
 pjübh tjå
t jå bhjkỈe
bhjk Ỉe bjkỈt
bj kỈt ėớ <: · < cM ẫe ėớ 84 · <%. ]krkwgb (<00=), mjc lkẳt nà sìu
bcb tuỔk < và tuỔk = ncàk sìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks tjåmj
tuekfkmcstgnks tjåmj jửp mjc ncàk cbh
M. angvkpds 
angvkpds  iå skbj
skbj và mý tk
tkệe
ệe bčbh bjìb
bjìb bhuờ
bhuờbb sỗ nưửbh
nưửbh nộb cbh iå skbj M.
 angvkpds..
 angvkpds
Vrïb
Vrïb tjẳ
tjẳ hk
hkộk

ộk ėí mý bjkệ
bjkệuu tj
tjàb
àbjj tỷ
tỷuu tr
trcb
cbhh pjüb
pjübhh tr
trứứ sì
sìuu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb ểg M.
tuekfkmcstgnks sụ fỤbh mưb trûbh iå skbj bjư Pktgisg và Prgmjuglecj
Prgmjuglecj (7;:;), ]krkwgb
(<00=), Gtugr v mtv (<07=). Vk Vjỗk Ngb, ]ugsg-grf v Gnnscpp (<00<), s fbh cbh
M. angvkpds ớ ike scỗt tjbj mửbh sỡu ėỤm tjìb ểg 6 vầmj ėẨu bìu M. tuekfkmcstgnks.
tuekfkmcstgnks.
Vầk QkỈt Bge, ncàk sìu ėỤm tjìb ểg lỗb vầmj M. tuekfkmcstgnks eộk
tuekfkmcstgnks eộk xuẤt jkỈb hìy jầk,
mūbh ėí mý eớt sỗ bhjkïb vệ cbh M. angvkpds mỨg
angvkpds mỨg Mgc Gbj ĐưƧbh (<00<). Vuy sìu ėỤm
tjìb eåg M. tuekfkmcstgnks eộk
tuekfkmcstgnks eộk xuẤt jkỈb tầk QkỈt Bge, bjưbh mý ijậ bčbh hìy jầk rẤt
bhjkïe trễbh.
7.4.7 Cbh Vrkmjchrgeeg mjkncbks Ksjkk (Jyedbcptdrg? Vrkmjchrgeegtkfgd)
Vứ iẳt quậ bhjkïb
bhjkïb mừu mỨg
mỨg ĐỘ Bhễm FkỈp (<00<),
(<00<), mjc lkẳt

lkẳt ồ hkgk ėcầb ểg
ểg
eẨe, trừbh mỨg sìu ėỤm tjìb 6 vầmj M. 
M.  sgmmjgrkp
 sgmmjgrkpjghus
jghus và
 và sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M.
kbausmgtdnnus lỉ
kbausmgtdnnus
 lỉ cbh Vrkmjchrgeeg mjkncbks iå
mjkncbks iå skbj nà 6<,4%. Ồ hkgk ėcầb eåg hkà, tị nỈ
trừbh sìu ėỤm tjìb M. sgmmjgrkpjghus và M. kbausmgtdnnusl
kbausmgtdnnusl iồ skbj
skbj n :7,8%.
:7,8%.
Lỗc mỗc hb ỡy mg \gzg và mtv (<07<), mjc tjẤy ijk pjýbh tjåmj cbh eảt ėể
V.
V.  mjkncbks tjỵ tị nỈ iå skbj trừbh sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M. kbausmgtdnnus sgu 7 tuẨb, < tuẨb,
=:


23



7 tjỗbh nb nt n 4<,6%9 60,;%9 =<,8%. Pjýbh tjồmj cbh eảt ėể V. mjkncbks vộk eất
sỗ 700009 <00009 600009 :0000
:0000 mcb tjỵ tị nỈ trừbh sìu ėỤm tjìb 4 vầmj M. kbausmgtdnnus
 lỉ iå skbj nẨb nưửt nà =6%9 =8,:%9 67,6%9
67,6%9 6<,8%. Vjdc ]gokf và mtv (<00;), ồ bjkỈt ėớ

<:cM, cbh eảt ėể V. mjkncbks iå skbj trừbh bhàk tjým ]dsgekg mdrdgndnng,
mdrdgndnng, mý tị nỈ iå
skbj, tị nỈ vū jýg mgc bjẤt nẨb nưửt nà ;4,1 · 0,:4% và ;: · 0,67%. Cbh eảt ėể V.
mjkncbks iå skbj trừbh bhàk tjým ]. mdrdgndnng ồ bjkỈt ėớ =4 cM tjỵ tị nỈ iå skbj bjẤt nẨb
nưửt nà 10,7 · 7,<8% và ==,8 · 7,=%. Ijk mjc Mjc cbh eảt ėể V.
V.  mjkncbks iồ skbj trbh
bhk tjým ]. mdrdgndnng mỗm em bjkt ėớ <0cM9 <4cM9 =7cM mý tị nỈ iå skbj nẨb nưửt nà
:;,7·7,87%9 ;<,: · 7,64%9 :4,; · <,0:% và tị nỈ vū jýg nẨb nưửt nà ;0,6 · 7,1=%9 ;1,<
· 0,8<%9 :;,= · <,<8%.
7.4.< Cbh Vdndbceus ldbdakmdbs _djbtbdr (Jyedbcptdrg?
(Jyedbcptdrg? ]mdnkcbkfgd)
Vứ iẳt quậ bhjkïb mừu mỨg Ijgb (<076), ijk tjậ cbh Vdndbceus ldbdakmkdbsike
ldbdakmkdbsike
scỗt
scỗt sỡu m tjỡb
tjỡb ]. dxmdrptgnks.
dxmdrptgnks. ]g
]guu < tj
tjỗb
ỗbhh hjk
hjk bjấb
bjấb ėưửm
ėưửm tị nỈ iå skbj
skbj mỨg cbh V.
ldbdakmkdbs trïb sìu ėỤm tjìb ]. 
]. dxmdrptgnks ồ bhjkỈe tjừm 79 <9 =9 6 nẨb pjýbh tjåmj nẨb nưửt
nà 71,8:%9 <6,:7%9 <1,4%9 <1,:;%. ]gu 4 tjỗbh hjk bjb m t n iồ skbj mỨg cbh V.
ldbdakmkdbs trïb sìu ėỤm tjìb ]. dxmdrptgnks ồ bhjkỈe tjừm 79 <9 =9 6 nẨb pjýbh tjåmj nẨb
nưửt nà <7,;4 · <,;: %9 <1,41 · =,8<%9 67,=: · 70,07%9 6<,=1 · 70,:=%.
7.4.= Cbh Vdtrgstkmjus jcwgrfk  Cnnkaa (Jyedbcptdrg? Duncpjkfgd)

Vjdc Mgc Gbj ĐưƧbh (<00<), ijk mjc cbh Vdtrgstkmj
Vdtrgstkmjus
us jcwgrfk 7 bhày tuỔk iồ
skbj bjbh bhk sỗp Hgnndrkg ednncbdnng Nkbbgdus (Ndpkfcptdrg? Pyrgnkfgd), hjk bjấb
ėưửm < ėẳb = bjớbh lỉ iå skbj. ]ỗ cbh V. jcwgrfk trubh lỵbj trïb 7 bjớbh lỉ iå skbj n
86,8 cbh, t n cbh mỗk V. jcwgrfk n :7,=%.
Be <077, Mruz lỗc mỗc rbh cbh V. jcwgrfk iồ skbj bjbh sỡu m tjỡbF.
tjỡb F.
sgmmjgrgnks
sgmmjgrg
nks=4%,
=4%, cbh mỗk V. jcwgrfk iồ skbj sgu <6j v jýg9 :0% cbh mỗk trbh sgu
6:j vū jýg. Bjớbh 1 bhày tuỔk mỨg sìu ėỤm tjìb  F.
 F.   sgmmjgrgnks
sgmmjgrgnks mý sỗ nưửbh sìu bcb
cbh iå skbj V. jcwgrfk mjuk rg bjkệu bjẤt nà 46,8 · 7<,0 sìu bcb. Qübh ėổk mỨg cbh V.
jcwgrfk tứ nÿm iå skbj trïb sìu ėỤm tjìb F.
tjìb  F. sgmmjgrgnks ėẳb ijk cbh vū jýg nà <4,4 ·
=;


24

 

=,< bhày. VuỔk tjễ mỨg cbh ėỷm V. jcwgrfk nà 6,= Ã 7,0 bhy tjp jb vk tuk tj cbh
mỗk nà 70,0 · 7,0 bhày.
Vứ iẳt quậ bhjkïb mừu mỨg Dnkzgbhdng (<077) mjc tjẤy vübh ėổk mỨg cbh V.
jcwgrfk ijk mjc iå skbj bjớbh 7 và < bhày tuỔk mỨg sìu ėỤm tjìb  F. sgmmjgrgnks nà <=
bhày và mý tị n cbh mỗk n ;<,=%.

7.4.6 Cbh Mctdskgangvkpds
angvkpds Mgedrcb (Jyedbcptdrg? Lrgmcbkfgd)
V iẳt quậ bhjkïb mừu mỨg ]krkwgb (<00=) mjc tjẤy eỘk cbh M. angvkpds iå skbj
sìu
sìu bcb
bcb M. tuekfkmcstgnks tứ
tuekfkmcstgnks tứ =: ėẳb 7<4 trừbh. Qübh ėổk cbh iå skbj M. angvkpds nà
<0,76 · 7,78 bhày, lkẳb ėớbh tứ 78 ėẳb << bhày. ]gnnge và mtv (<00<), mjc lkẳt cbh M.
 angvkpds iå skbj sìu bcb sìu ]dsgekg
]dsgekg   mgngekstks (Ndpkfcptdrg? Bcmtukfgd) mý sỗ iëb
trubh lỵbj trïb eớt vất mjỨ nà =6,= · 78,< iëb. Vkệe bčbh skbj sậb trubh lỵbj nà <0=,1
· :,8 trừbh, tị nỈ vū jýg nà ;<,;8 · :,;%, tị nỈ cbh mỗk n 4=,00 Ã 0,<1%, tuk tj trubh
lợbj mg cbh trưồbh
trưồbh tjàbj nà =,10 · 0,8 bhày. Vjdc F
Fgbkdng
gbkdng và mtv (<070) mjc lkẳt
lkẳt sìu
bcb cbh M. angvkpds mý = tuỔk ijk iå skbj sìu Mjknc pgrtdnnus. Vjdc IjuẤt Đčbh Ncbh
(<00:), Ncàk cbh M. angvkpds jkỈb tỵe tjẤy ồ vûbh bÿk, mjưg tjẤy xuẤt jkỈb ồ vûbh
ėờbh lặbh. Vjdc IjuẤt Đčbh Ncbh (<077), Cbh iå skbj M. angvkpds mý jkỈu quậ fkỈt
sìu, jầb mjẳ sỗ nưửbh sìu ėỤm tjìb ]. kbadrdbs và
kbadrdbs và M. supprdssgnk.
Vjdc ]rkigbtj và mtv (<000), ijk pjýbh tjåmj cbh M. angvkpds tầk Ầb Đớ tjỵ tị nỈ
iå skbj mỨg cbh M. angvkpds trïb = ncàk sìu ėỤm tjìb M. kbaus
kbausmgt
mgtdnn
dnnus
us,, M.
 sgmmjgrkpjghus,   M. pgrtdnus nẨb nưửt nà =,7 · =,7%9 4,= · 1,4%9 7<,4 · 77,6%. Ijk
 sgmmjgrkpjghus,

 pjýbh tjåmj cbh M. angvkpds
angvkpds tầk Kbfcbdskgb tjỵ tị nỈ iå skbj mỨg cbh M.
M.   angvkpds
angvkpds trïb <
ncàk sìu ėỤm tjìb M. sgmmjgrkpjghus và M. pgrtdnnus nà <,: · =,;%9 ;,: · 1,6.
Mgc Gbj ĐưƧbh, (<00<) mjc tjẤy vübh ėổk mỨg cbh M. angvkpds iå skbj nïb sìu
ėỤm tjìb M. sgmmjgrkpjghus ồ <:cM trubh lợbj n <7,76 Ã <,1 bhy. Cbh mỗk M.
M.angvkpds
angvkpds
4 bhày tuỔk ijk mjc čb eất cbh bhuyïb mjẤt mý tke bbh skbj sb mgc bjt n 764,1;
trbh/cbhh mỗk lkb ėớbh tứ 706 ėẳb 78< trừbh. Cbh iëb trảbh M. angvkpds mjkẳe
trừbh/cb
angvkpds mjkẳe tị nỈ iå
skbj mgc bjẤt lkẳb ėớbh tứ 6,;% ėẳb 1,7% trcbh tỔbh sỗ sìu ėkệu trg.
60


25



Wuỗ trợbj bhjkùb mu v m ke jợbj tjỗk v skbj jễm mỨg cbh M.
M.   angvkpds mỨg
angvkpds mỨg
 BhuyỄb QkỈt Vjảbh (<074) mjc lkẳt ijk cbh M. angvkpds
angvkpds ėỨ sừm jýg trưồbh tjàbj, lảt
mẸp và hkgc pjỗk. Ijk hkgc pjỗk cbh ėỷm bặe pjåg trùb cbh mỗk, it tjm hkgc pjk cbh
mỗk fk mjuyb v trm v fỷbh mỗbj y cbh m rg.
rg .Vrcbh quỗ trợbj hkgc pjk, bu
cbh m l t fbh m s mjt bhgy ijk hkgc pjk. Cbh mỗk M. angvkpds sgu ijk vū jýg

mý tjọ hkgc pjỗk và iå skbj trcbh vỹbh <6j. Cbh mỗk M. angvkpds trbh vc pjẨb bhỷm
mỨg sìu bcb sìu ėỤm tjìb M. tuekfkmcstgnks.
tuekfkmcstgnks. Cbh trưồbh tjàbj iå skbj trcbh ijcậbh 4 70 hkìy, sgu ijk iå skbj cbh trưồbh tjàbj M. angvkpds sỗbh ėưửm 7 ” < bhày.
Wug tỔbh qugb tàk nkỈu, tjẤy rặbh ncàk sìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks hìy
tuekfkmcstgnks hìy jầk
 pjỔ lkẳb ồ bjkệu bưộm trờbh eåg. Vrïb tjẳ hkộk mūbh mý bjkệu iẳt quậ bhjkïb mừu vệ
ncàk sìu ėỤm tjìb bày bjư? Pktgisg và Prgmjuglecj (7;:;), ]krkwgb (<00=), Gtugr và
mtv (<07=). Vầk QkỈt Bge, ncàk sìu ėỤm tjìb ểg lỗb vầmj M. tuekfkmcstgnks
tuekfkmcstgnks eộk
 eộk xuẤt
jkỈb và hìy jầk bhjkïe trễbh. Bhcàk iẳt quậ ėỉbj fgbj mỨg vkỈb bhjkïb mừu ểg
ėưổbh
ėư
ổbh vệ ncàk
ncàk sì
sìuu ėỤm
ėỤm tj
tjìb
ìb lỗb vầmj
vầmj eộk
eộk hìy fỉmj
fỉmj tầk tịbj
tịbj Vìy Bkbj
Bkbj nà ncàk M.
tuekfkmcstgnks.. Mjc ėẳb bgy, vkỈm bjìb eất sỗ và pjýbh tjåmj cbh M.angvkpds
tuekfkmcstgnks
M.angvkpds ėầt
 ėầt iẳt
quậ müb tjẤp và jkỈu quậ mjưg mgc. ]ìu ėỤm tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks Vuy sìu ėỤm
tjìb ểg M. tuekfkmcstgnks

tuekfkmcstgnks eộk xuẤt jkỈb tầk QkỈt Bge, bjưbh mý ijậ bčbh hìy jầk mỨg
ncàk bày hìy jầk bẸbh và bhuy jkọe jƧb ncàk sìu lỗb vầmj ėẨu vàbh và nà ncàk hìy jầk
tấp tjọ, mý tke bbh bjỡb bhub tjkùb mj ike scỗt sìu ėỤm tjìb ểg.

67