bai 39 bien dong so luong 12cb

Kiểm tra bài cũ
1/ Kích thước của quần thể là gì?Thế
nào là kích thước tối đa? Kích thước tối thiểu?
2/ Hãy nêu hậu quả của việc kích thước
quần thể vượt giới hạn tối thiểu hoặc tối đa?
1/ Kích thước của quần thể là gì?Thế nào là
kích thước tối đa? Kích thước tối thiểu?
Kích thước của quần thể sinh vật: là số lượng cá
thể (hoặc khối lượng hay năng lượng tích luỹ trong
các cá thể) phân bố trong khoảng không gian của
quần thể.
* Kích thước tối đa: Là giới hạn lớn nhất về số
lượng mà quần thể có thể đạt được phù hợp với
khả năng cung cấp nguồn sống của môi trường.
* Kích thước tối thiểu: là số lượng ít nhất mà quần
thể có thể duy trì và phát triển.
2/ Hãy nêu hậu quả của việc kích thước
quần thể vượt giới hạn tối thiểu hoặc tối đa?
- Nếu kích thước tối thiểu nhỏ hơn giới hạn cho
phép thì dễ dẫn đến suy vong.
- Nếu kích thước tối đa vượt giới hạn thì dễ phát
sinh dịch bệnh, ô nhiễm tăng cao,
Kiểm tra bài cũ
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
1. Biến động theo chu kỳ.
2. Biến động không theo chu kỳ.
3. Nguyên nhân gây biến động
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA
QUẦN THỂ
1. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể.
2. Trạng thái cân bằng của quần thể.

I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
Khái niệm biến động số lượng
Biến động số lượng là gì?
Nhận xét số lượng cá thể trong quần thể ếch
và quần thể ngựa vằn?
Biến động số lượng Là sự tăng hay
giảm số lượng cá thể của quần thể.
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
1. Biến động theo chu kỳ.
Mèo rừng săn bắt thỏ
Mèo rừng săn bắt thỏ
Đồ thị biến động số lượng thỏ và mèo rừng
Đồ thị biến động số lượng thỏ và mèo rừng
Canađa theo chu kỳ 9 – 10 năm
Canađa theo chu kỳ 9 – 10 năm
▼Quan sát hình 39.1B SGK và hãy cho
biết vì sao số lượng thỏ và mèo rừng lại tăng
giảm gần giống nhau.
H 39. 1A H 39.1B
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
1. Biến động theo chu kỳ.
Thế nào là biến động theo chu kỳ?
Biến động số lượng cá thể của quần thể
theo chu kì là biến động xảy ra do những thay
đổi có tính chu kì của môi trường.
2. Biến động không theo chu kỳ.
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
Thế nào là biến động không theo chu kỳ?
Biến động số lượng cá thể của quần thể
không theo chu kì là biến động mà số lượng

cá thể của quần thể hoặc
một cách đột ngột do những thay
đổi hay do hoạt
động khai thác tài nguyên quá mức
của
▼Quan sát một số hình, ảnh sau đây và
kết hợp thông tin từ sách giáo khoa. Hãy hoàn
thành phiếu học tọc tập theo yêu cầu.
Rừng U Minh bị
cháy năm 2002
Cháy là nguyên nhân ngẫu nhiên làm cho số
lượng quần thể giảm một cách đột ngột
Động đất Sóng thần
Núi lửa
Các nguyên nhân ngẫu nhiên gây nguy hại
cho đời sống các loài
Rét độc, rét hại làm chết hàng loạt gia
súc ở Miền Bắc nước ta.
Ếch, nhái tăng số lượng vào mùa mưa
Cá cơm ở bờ biển peru cứ 7 năm biến động 1 lần
3. Nguyên nhân gây biến động
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
Nguyên nhân gây ra biến động số lượng
cá thể của quần thể?
Có 2 nhóm nguyên nhân chính:
* Do thay đổi của các nhân tố sinh thái vô sinh:
- Nhân tố sinh thái vô sinh là nhân tố không
phụ thuộc mật độ quần thể.
- Nhân tố sinh thái vô sinh thay đổi ảnh hưởng
đến trạng thái sinh lý của các cá thể. Sống

trong điều kiện tự nhiên không thuận lợi, sức
sinh sản của các cá thể giảm, khả năng thụ tinh
kém,
- Khí hậu là nhân tố ảnh hưởng thường xuyên
và rõ rệt nhất.
3. Nguyên nhân gây biến động
I. BIẾN ĐỘNG SỐ LƯỢNG CÁ THỂ.
Nguyên nhân gây ra biến động số lượng
cá thể của quần thể?
Có 2 nhóm nguyên nhân chính:
* Do thay đổi của nhóm nhân tố sinh thái hữu
sinh:
- Nhân tố sinh thái hữu sinh là nhân tố sinh
thái phụ thuộc mật độ quần thể.
- Sự cạnh tranh giữa các cá thể trong cùng
một đàn, ảnh hưởng đến biến động số lượng
cá thể.
Cạnh tranh thức ăn
Kí sinh
Vật ăn thịt
Dịch bệnh
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
1. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể.
- Quần thể luôn có xu hướng tự điều
chỉnh số lượng cá thể bằng cách làm giảm hoặc
kích thích làm tăng số lượng cá thể.
Nhân tố nào tham gia điều chỉnh số
lượng cá thể?
- Sự biến động số lượng cá thể của quần
thể được điều chỉnh bởi sức sinh sản, tỉ lệ tử

vong, xuất cư, nhập cư:
Quần thể điều chỉnh số lượng cá thể như
thế nào?
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
1. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể.
Sinh sản
Tử vong
Nhập cư Xuất cư
Kích thước
quần thể
+ Khi điều kiện môi trường thuận lợi
(hoặc số lượng cá thể quần thể thấp) → mức
tử vong 1 , sức sinh sản 2 , nhập
cư 3 → 4 số lượng cá thể của
quần thể.
+ Khi điều kiện môi trường khó khăn
(hoặc số lượng quần thể quá cao) → mức tử
vong 5 , sức sinh sản 6 , xuất
cư 7 → 8 số lượng cá thể của quần
thể.
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
1. Sự điều chỉnh số lượng cá thể của quần thể.
Lúc đầu số lượng cá thể tăng do nguồn thức ăn
phong phú, Khi số lượng tăng nguồn thức ăn thiếu
hụt, quần thể điều chỉnh số lượng lại như ban đầu
→ Đó là sự thay đổi mối quan hệ giữa mức sinh sản –
tử vong.
Bọ ăn lá
Bạch đàn
2. Trạng thái cân bằng của quần thể.

II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
Khi nào quần thể được điều chỉnh về mức
cân bằng?
Quần thể luôn có khả năng tự điều
chỉnh số lượng cá thể khi số cá thể tăng quá
cao hoặc giảm quá thấp dẫn tới trạng thái cân
bằng.
2. Trạng thái cân bằng của quần thể.
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
2. Trạng thái cân bằng của quần thể.
II. SỰ ĐIỀU CHỈNH SỐ LƯỢNG CÁ THỂ CỦA QUẦN THỂ
Khi nào quần thể được xem là cân bằng?
Quần thể được xem là cân bằng khi:
Mức sinh sản + nhập cư = Mức tử vong + xuất
cư (b + i = d +e)
▼Các nhân tố sinh thái vô sinh và hữu
sinh ảnh hưởng như thế nào tới trạng thái
cân bằng của quần thể? Lấy ví dụ minh họa.
+ Các nhân tố sinh thái vô sinh: tác động
trực tiếp và 1 chiều lên sinh vật mà không phụ
thuộc vào mật độ cá thể trong quần thể.
+ Các nhân tố sinh thái hữu sinh như
cạnh tranh giữa các cá thể trong cùng đàn,
do đó ảnh hưởng rất lớn đến khả năng tìm
kiếm thức ăn, nơi ở, và do đó ảnh hưởng tới
số lượng cá thể trong quần thể.
Ý nghĩa thực tiển của việc tìm hiểu
trạng thái cân bằng của quần thể?
Trong sản xuất nông nghiệp xác định
được lịch thời vụ để vật nuôi, cây trồng sinh

trưởng trong điều kiện thích hợp nhất trong
năm, nhằm đạt năng suất cao. Đồng thời giúp
các nhà bảo vệ môi trường hạn chế sự phát
triển qúa mức của các loài sinh vật gây hại,
gây mất cân bằng sinh thái.