NGUỒN tài TRỢ THỊ TRƯỜNG HIỆU QUẢ

Chuyên đề: Kiểm chứng thị trường chứng khoán Việt Nam có phải thuộc thị
trường hiệu quả dạng yếu
1. Đối tượng nghiên cứu:
Các công ty chứng khoán được niêm yết trên hai sàn giao dịch chứng khoán
Việt Nam.
2. Mục tiêu nghiên cứu:
Kiểm định sự tương quan giữa tỉ suất sinh lợi hiện tại của một cổ phiếu và tỉ suất sinh
lợi trong quá khứ của cổ phiếu đó.
3. Các giả thuyết:
- Ho: Tỷ suất sinh lợi biến động theo các qui luật trong quá khứ
- H
1:
Tỷ suất sinh lợi không biến động theo các qui luật trong quá khứ
4. Phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp phân tích thống kê mô tả và phân tích hồi quy trên cơ sở sử
dụng công cụ hỗ trợ Exel.
- Dữ liệu nghiên cứu: được lấy từ báo cáo tài chính từ năm 2007 đến năm
2011 của 27 công ty chứng khoán được niêm yết trên sàn giao dịch chứng
khoán Việt Nam.
5. Mô hình nghiên cứu
r
t
= β
0
+β
I
r
t-i
+ε
Trong đó: r
t

: tỷ suất sinh lợi chứng khoán ở ngày t (với r là ROA& ROE)
r
t-i
: tỷ suất sinh lợi chứng khoán ở ngày t-i
β
0
, β
i
: hằng số
ε: sai số dự tính trong giai đoạn (t-i) đến t
• Nếu giữa các biến có tương quan, tức tỉ suất sinh lợi biến động theo các qui luật
trong quá khứ  thị trường chứng khoán không hiệu quả.
• Nếu giữa các biến không có sự tương quan, tức tỉ suất sinh lợi từ chứng khoán
trong tương lai không tuân theo qui luật của quá khứ  thị trường hiệu quả dạng yếu
6. Nội dung nghiên cứu
Bước 1 : Hồi quy giá trị của mỗi năm so với năm trước để đánh giá mức độ tác
động của biến độc lập tác động đến biến phụ thuộc như thế nào qua các năm.
Bước 2: Hồi quy giá trị trung bình từ năm 2007 đến 2010 để so sánh kết quả
của từng năm so với kết quả trung bình.
7. Kết quả nghiên cứu và nhận xét
Bước 1 : Hồi quy giá trị của mỗi năm so với năm trước để đánh giá mức độ tác
động của biến độc lập tác động đến biến phụ thuộc như thế nào qua các năm.
• Năm 2008 so với 2007: xét tại mức ý nghĩa 5%
- Đối với ROA năm 2008 so với 2007:
Nhận xét:
- Multiple R = 0.38 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2007 đối
với 2008 không chặt.
- R
2
= 0.14 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2008 thì chỉ có

14% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2007, còn lại 76% là do yếu
tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 <0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2008 có mối tương quan nghịch với năm
2007
- Đối với ROE của năm 2008 so với 2007:
Nhận xét:
- Multiple R = 0.16 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2007 đối
với 2008 rất lỏng lẻo.
- R
2
= 0.027 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2008 thì chỉ có
2.7% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2007, còn lại 97.3% là do
yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại
- β1 <0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2008 có mối tương quan nghịch với năm
2007.
• Năm 2011 so với 2010: xét tại mức ý nghĩa 5%
• Đối với ROA năm 2011 so với 2010:
Nhận xét:
- Multiple R = 0.23 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2010 đối
với 2011 không chặt chẽ.
- R
2
= 0.054 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
5.4% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2010, còn lại 94.6% là do
yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với năm
2010.
• Đối với ROE năm 2011 so với 2010:
Nhận xét:
- Multiple R = 0.079 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2010

đối với 2011 rất lỏng lẻo.
- R
2
= 0.006 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
0.6% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2010, còn lại 99.4% là do
yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với năm
2010.
• Năm 2011 so với 2007: xét tại mức ý nghĩa 5%
• Đối với ROA năm 2011 so với 2007
Nhận xét:
- Multiple R = 0.064 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2010
đối với 2011 rất lỏng lẻo.
- R
2
= 0.004 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
0.4% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2007, còn lại 99.6% là do
yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với năm
2007.
• Đối với ROA năm 2011 so với 2007
Nhận xét:
- Multiple R = 0.089 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng năm 2007
đối với 2011 rất lỏng lẻo.
- R
2
= 0.008 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
0.8% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của năm 2010, còn lại 99.2% là do
yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với năm

2007.
Bước 2: Hồi quy giá trị trung bình từ năm 2007 đến 2010 để so sánh kết quả của từng
năm so với kết quả trung bình.
• Trung bình 2007 – 2010 so với 2011: với mức ý nghĩa 5%
• Đối với ROA năm 2011 so với bình quân 2007-2010:
Nhận xét:
- Multiple R = 0.25 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng từ năm 2007-
2010 đối với 2011 không chặt chẽ.
- R
2
= 0.06 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
0.6% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng từ năm 2007-2010, còn lại 99.4% là
do yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với bình
quân từ năm 2007-2010.
• Đối với ROE năm 2011 so với bình quân từ 2007-2010:
Nhận xét:
- Multiple R =0.13 cho thấy mối quan hệ giữa các yếu tố ảnh hưởng bình quân từ
năm 2007-2010 đối với 2011 rất không được chặt.
- R
2
= 0.016 cho thấy trong 100% sự biến động tỷ suất sinh lời của 2011 thì chỉ có
0.16% bị tác động bởi các yếu tố ảnh hưởng của bình quân từ năm 2007-2010,
còn lại 99.4% là do yếu tố ảnh hưởng ngẫu nhiên của tình hình kinh tế hiện tại.
- β1 >0: cho ta thấy tỷ suất sinh lợi năm 2011 có mối tương quan thuận với bình
quân từ năm 2007- 2010.
 Nhận xét chung:
a. Kết quả hồi quy qua các năm thì sự ảnh hưởng của một số biến độc lập
đến biến phụ là không rõ ràng và không chặt chẽ. Tuy nhiên sự ảnh hưởng của
một số biến qua các năm là khác nhau, cụ thể:

- Năm 2007 tình hình chứng khoán biến động bất thường tạo nên những
tương quan nghịch đối với các năm tiếp sau đó.
- Nếu xét bình quân thì mức độ tương quan dần dần theo chiều thuận do
biến động chung của tình hình kinh tế từ năm 2008-2011.
b. Nhìn chung R
2
ở tất cá các năm và trung bình năm 2007
– 2011 đều không cao. Do đó cần đưa thêm một số biến giải thích.
8. Kết quả:
- Giữa các biến có sự tương quan nhưng rất yếu nên tỷ suất sinh lợi từ chứng
khoán trong tương lai ít tuân theo quy luật của quá khứ. Từ đó, chúng ta có thể kết
luận rằng thị trường chứng khoán của Việt Nam thuộc thị trường hiệu quả dạng
yếu.