Hoạt động cho thuê tài chính của công ty cho thuê tài chính ở việt nam

Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ Khoa Ngân hàng - Tài Chính
LỜI CẢM ƠN
Trước hết, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc và chân thành tới Thạc sỹ
Phạm Hồng Vân đã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong suốt quá trình
thực hiện từ việc sửa, duyệt đề cương đến viết và hoàn thành đề án.
Trong quá trình làm đề án, em cũng đã nhận được sự giúp đỡ của
các thầy cô trong khoa Ngân hàng – Tài chính, thư viện của trường cùng
các bạn bè.
Em xin chân thành cảm ơn.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ Khoa Ngân hàng - Tài Chính
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU 1
Chương 1: Hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài
chính 2
1.1. Hoạt động cho thuê tài chính 2
1.1.1. Khái quát về sự hình thành và phát triển của cho thuê tài chính.2
1.1.2. Định nghĩa và đặc trưng của hoạt động cho thuê tài chính 4
1.1.3. Phân loại hoạt động cho thuê tài chính: 7
1.1.4. Vai trò của hoạt động cho thuê tài chính 11
1.2. Hoạt động của công ty cho thuê tài chính 14
1.2.1. Hoạt động huy động vốn 14
1.2.2. Hoạt động cho thuê tài sản 15
1.2.3. Hoạt động khác 16
Chương II: Thực trạng hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam
hiện nay 18
2.1. Những điểm đã đạt được của hoạt động cho thuê tài chính 18
2.1.1. Sự gia tăng về số lượng công ty, mở rộng về quy mô đối tượng
cho thuê và thành phần khách hàng tham gia 18
2.1.2.Hiệu quả hoạt động gia tăng 19
2.1.3. Hoạt động cho thuê tài chính là một thị trường nhiều tiềm năng

20
2.2. Những hạn chế của hoạt động cho thuê tài chính 21
2.2.1. Hiểu biết về cho thuê tài chính của các doanh nghiệp còn hạn
hẹp 21
2.2.2. Hạn chế về hệ thống pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật. 22
2.2.3. Những hạn chế khác 23
Chương III: Giải pháp để phát triển hoạt động cho thuê tài chính
ở Việt Nam hiện nay 25
3.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về cho thuê tài chính 25
3.2. Tạo môi trường kinh doanh thuận lợi để phát triển thị trường
cho thuê tài chính 27
3.3. Một số giải pháp khác 28
KẾT LUẬN 30
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 1 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
LỜI MỞ ĐẦU
Nước ta đang trong quá trình hội nhập kinh tế thế giới, vì vậy chúng ta
phải không ngừng đổi mới và phát triển chính mình. Với việc gia nhập
WTO, nhu cầu về vốn kinh doanh của các doanh nghiệp càng tăng cao, đặc
biệt là nhu cầu đổi mới trang thiết bị, máy móc của các doanh nghiệp để
tăng quy mô, trình độ sản xuất, chất lượng sản phẩm, năng lực cạnh tranh.
Hiện nay, lượng vốn trung và dài hạn đầu tư cho các doanh nghiệp
vẫn còn khiêm tốn. Kênh huy động vốn quen thuộc vẫn là đi vay vốn ngân
hàng thương mại. Tuy nhiên việc đi vay vốn ngân hàng, bên cạnh những ưu
điểm lâu đời của hình thức tín dụng này, các doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn
trong tài sản đảm bảo cũng như uy tín, nhất là đối với các doanh nghiệp
vừa và nhỏ. Trong những trường hợp như vậy, một kênh huy động khác mà
doanh nghiệp có thể tìm đến là các công ty cho thuê tài chính. Với những

ưu điểm của mình, ho thuê tài chính tỏ ra thích hợp với những doanh
nghiệp mới thành lập, có lượng vốn nhỏ.
Ra đời ở Việt Nam vào giữa những năm 90, đến nay, qua một thời
gian hoạt động, các công ty cho thuê tài chính đang từng bước khẳng định
mình trên thị trường tài chính-tiền tệ. Hoạt động cho thuê tài chính càng
phát huy những lợi thế vốn có của nó trong một môi trường với 95% doanh
nghiệp vừa và nhỏ như Việt Nam. Tuy nhiên, so với thế giới, kênh huy
động vốn này ở nước ta vẫn chưa phát triển đúng với tiềm năng vốn có của
nó. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được sau 13 năm ra đời và phát triển,
kênh tín dụng này còn có những vướng mắc nhất định.
Vì vậy, đề tài “Hoạt động cho thuê tài chính của công ty cho thuê
tài chính ở Việt Nam” được em lựa chọn để nghiên cứu.
Ngoài lời mở đầu và kết luận, đề án được kết cấu thành 3 chương gồm
Chương 1: Hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính
Chương 2: Thực trạng hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện nay.
Chương 3: Giải pháp để phát triển hoạt động cho thuê tài chính ở
Việt Nam hiện nay.

Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 2 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Chương 1:
Hoạt động cho thuê tài chính và công ty cho thuê tài chính
1.1. Hoạt động cho thuê tài chính
Cho thuê tài chính thực sự là một kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan
trọng, được đánh giá là khá hữu hiệu, tạo điều kiện thu hút vốn cho các đơn
vị sản xuất kinh doanh đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Quy mô
hoạt động kinh doanh cho thuê tài chính trên thế giới hiện nay phát triển
khá nhanh và tăng trưởng vượt bậc qua các năm. Các sản phẩm của hình
thức tín dụng này ngày càng đa dạng hơn, từ máy fax, máy photocopy, máy
tính đến xe tải, máy bay, tàu thủy Tổng doanh thu hàng năm của ngành

cho thuê tài chính trên thế giới ước đạt trên 500 tỷ USD với đà tăng trưởng
trung bình 7% hàng năm.
1.1.1. Khái quát về sự hình thành và phát triển của cho thuê tài chính
Những hình thức cho thuê sớm nhất được phát hiện cách đây khoảng
5000 năm. Lịch sử ghi nhận sự có mặt của công ty cho thuê vào khoảng
năm 1800 trước công nguyên ở Babylonia. Nếu một nhân viên hay một
người lính không muốn trồng trọt trên đất đai mà họ được cấp sau khi phục
vụ chế độ quân chủ, anh ta sẽ cho công ty đó thuê lại, đó là chuyên gia cho
thuê. Công ty đã chi trả tiền thuê cho người lính trước, sau đó cho những
người nông dân thuê lại mảnh đất đó.
Người Hy Lạp cổ đại là những người đầu tiên phát triển việc cho thuê
hầm mỏ. Người Hy Lạp cổ đại cũng tiên phong tạo ra khái niệm ngân hàng
cho thuê. Tài sản thuộc quyền sở hữu của ngân hàng cho thuê đầu tiên được
kí kết vào năm 370 trước công nguyên trong đó bao gồm tên ngân hàng,
tiền kí quỹ, tên văn phòng và đội ngũ nhân viên.
Những dạng hợp đồng cho thuê tài chính tạm thời bắt nguồn Hoa Kỳ.
Công ty cho thuê tài chính đầu tiên của Hoa Kỳ United State Leasing
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 3 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Corporation do Henry Shoeld sáng lập vào năm 1952 Công ty đã được
thành lập để phục vụ cho ngành công nghiệp vận chuyển hàng hóa bằng
đường sắt. Sự ra đời của công ty này đã kéo theo việc một loạt các công ty
cho thuê tài chính khác được thành lập như Bothe Leasing Corporation
( hiện nay là Finova Capital ) vào năm 1962, Chandler Leasing (được thành
lập bởi Pepsi- Cola vào năm 1967), General Electric Credit Corporation
Những công ty này là những nguyên mẫu đầu tiên của hàng trăn công
ty cho thuê tài chính ngày nay.
Các nước châu Âu đã nối gót thành lập những công ty cho thuê vào
cuối thập niên 1950 và đầu thập niên 1960 và có những bước phát triển
mạnh mẽ ở châu Á và châu Phi từ thập niên 70. Thập niên 80 đã đánh dấu

việc cho thuê tài chính được chấp nhận rộng rãi trên thế giới.
Ở Việt Nam, phải đến năm 1995, cùng với sự phát triển của nền kinh
tế, nhu cầu vốn đầu tư trung và dài hạn ngày càng gia tăng, nghiệp vụ cho
thuê tài chính mới bắt đầu được thực hiện dưới hình thức tín dụng thuê mua
bằng việc Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ra Quyết định số 149/ QĐ –
NHNN ngày 27/05/1995. Theo Quyết định này, các tổ chức tín dụng được
thành lập công ty trực thuộc hoặc văn phòng Tín dụng thuê mua để quản lý
và giám sát hoạt động tín dụng thuê mua. Quyết định 149/ QĐ-NHNH ra
đời tạo cơ sở pháp lý tạo cơ sở pháp lý cho các ngân hàng thương mại
thành lập thí điểm các phòng tín dụng thuê mua, công ty Thuê mua trực
thuộc hoạt động hạch toán phụ thuộc và mang tính chất thử nghiệm để từng
bước làm quen và nắm bắt loại hình hoạt động mới mẻ này.
Mặc dù công ty cho thuê tài chính đầu tiên được thành lập ở Việt Nam
vào năm 1996 và hoạt động cho thuê cũng đã manh nha ở các ngân hang
thương mại trước đó nhưng mãi đến khi Chính Phủ ban hành Nghị định
16/2001/NĐ-CP vào ngày 02/05/2001 thì hoạt động cho thuê tài chính ở
Việt Nam mới thực sự được hình thành. Mới đây nhất, chính phủ đã ban
hành Nghị định số 95/2008/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của công ty
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 4 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
cho thuê tài chính. Việc hoàn thiện hệ thống pháp luật này đã tạo cơ sở và
điều kiện thuận lợi cho hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam.
Hiện nay ở Việt Nam đang có 12 công ty cho thuê tài chính được
thành lập dưới các hình thức khác nhau đang hoạt động. Trong số đó, có
các doanh nghiệp thuộc sở hữu nhà nước, có các doanh nghiệp dưới hình
thức công ty cho thuê tài chính 100% vốn nước ngoài, lại có doanh nghiệp
thuộc hình thức đa sở hữu như Công ty cho thuê tài chính liên doanh.
Lượng vốn cấp theo hình thức cho thuê tài chính chiếm tỷ lệ khá nhỏ so với
hình thức cấp vốn của ngân hàng. Trong khi đó, với lợi thế của mình, đáng
lẽ loại hình dịch vụ cho thuê tài chính phải được phát triển nhanh chóng ở

Việt Nam, nơi các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang cần thu hút một lượng
vốn lớn cho đầu tư cũng như cho tái đầu tư mở rộng. Dù vậy cũng phải
nhìn nhận hoạt động cho thuê tài chính đã phần nào giảm sức ép và gánh
nặng cho hệ thống ngân hàng thương mại trong việc cung ứng vốn đối với
doanh nghiệp, đặc biệt là nguồn vốn trung và dài hạn.
1.1.2. Định nghĩa và đặc trưng của hoạt động cho thuê tài chính
Định nghĩa về cho thuê tài chính của Ủy ban Chuẩn mực Kế toán quốc
tế đưa ra như sau: “ Cho thuê tài chính là loại hình cho thuê tài sản có khả
năng chuyển dịch về căn bản tất cả những rủi ro và lợi ích gắn liền với
quyền sở hữu tài sản đó. Quyền sở hữu có thể chuyển giao vào cuối thời
hạn cho thuê.”
Ở Việt Nam, theo Nghị định số 16/2001/NĐ-CP ngày 02/05/2001 của
Chính phủ về “ Tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính” thì:
“ Cho thuê tài chính là một hoạt động tín dụng trung và dài hạn
thông qua việc cho thuê máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển và các
động sản khác theo yêu cầu của bên cho thuê và nắm giữ quyền sở hữu đối
với tài sản cho thuê đã thỏa thuận. Khi kết thúc thời hạn cho thuê bên thuê
được quyền lựa chọn mua lại tài sản hoặc tiếp tục thuê.”
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 5 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Điểm khác biệt lớn giữa quan điểm về cho thuê tài chính ở Việt Nam
so với nhiều nước khác trên thế giới là đối tượng cho thuê là máy móc,
thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản khác mà không áp dụng
cho thuê đối với bất động sản.
Trên thế giới có nhiều quan niệm khác nhau về cho thuê tài chính
nhưng tựu trung lại thì đều dựa trên một số đặc điểm cơ bản sau:
- Cho thuê tài chính là một dạng cho thuê tài sản, nhưng khác về căn
bản so với các loại cho thuê tài sản khác là có sự dịch chuyển cơ bản các
rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền sở hữu tài sản thuê.
- Bên thuê được sử dụng tài sản mà không nhất thiết phải có tài sản

thế chấp.
- Bên cho thuê sẽ không cung cấp dịch vụ bảo trì và các dịch vụ khác
kèm theo.
- Quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho thuê trong suốt thời hạn cho
thuê.
- Người thuê sử dụng phần lớn thời gian hữu dụng của tài sản và bên
cho thuê sẽ nhận được khoản thanh toán tiền thuê định kì đầy đủ gần như
bằng giá trị đầu tư ban đầu của tài sản.
- Khi kết thúc thời hạn thuê, người thuê có quyền mua lại tài sản thuê
với giá thỏa thuận hoặc nhận chuyển giao quyền sở hữu từ người cho thuê.
Nhìn chung, các đặc điểm trên đều xuất phát từ đặc trưng cơ bản nhất
của cho thuê tài chính là sự phân chia một cách hợp lý giữa quyền sở hữu
và quyền sử dụng của tài sản cho thuê. Để phù hợp với điều kiện của mình
mỗi quốc gia có thể thêm hoặc bớt một vài điều kiện, cũng nhờ vậy mà
hoạt động cho thuê tài chính ngày càng trở nên linh hoạt và có nhiều cơ hội
phát triển hơn.
Để có thể thấy rõ hơn đặc trưng của cho thuê tài chính, có thể đặt cho
thuê tài chính trong mối tương quan về tín dụng trung và dài hạn. Về cơ
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 6 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
bản, có thể coi cho thuê tài chính như một loại hình tín dụng trung và dài
hạn vì nó mang những đặc trưng cơ bản của loại hình tín dụng này:
- Bên cho vay ( hay bên cho thuê ) chuyển giao có thời hạn cho bên đi
vay ( hay bên đi thuê ) một lượng giá trị dựa trên những cơ sở tín nhiệm.
- Giá trị hoàn trả thông thường phải lớn hơ giá trị lúc cho vay ( hay
cho thuê ) hay nói cách khác là bên đi vay (đi thuê) phải trả thêm phần lãi
ngoài vốn vay gốc.
Tuy nhiên cho thuê tài chính vẫn có thể phân biệt với tín dụng trung
và dài hạn thông thường của ngân hàng qua một số điểm sau:
- Đối tượng của tín dụng trung và dài hạn là tiền trong khi đối tượng

của cho thuê tài chính là tài sản hiện vật mà khách hàng yêu cầu từ trước.
Nhờ vậy, tài trợ bằng cho thuê tài chính đảm bảo sử dụng đúng mục đích
vốn vay hơn.
- Trong tín dụng trung và dài hạn, quyền sở hữu thuộc về người đi
vay, còn đối với cho thuê tài chính, quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho
thuê trong suốt thời hạn cho thuê. Vì thế, bên thuê không được hạch toán
vào tài sản có của mình mà chỉ được hạch toán vào tài sản ngoại bảng và
tất nhiên cũng không được sử dụng làm vật bảo đảm trong thế chấp.
- Đối với tín dụng trung và dài hạn, ngân hàng thường được đòi hỏi
khách hàng phải thế chấp tài sản trong khi sử dụng dịch vụ cho thuê tài
chính, khách hàng có thể không nhất thiét phải có tài sản đảm bảo vì tài sản
cho thuê ( thuộc sở hữu của bên thuê cho thuê) cũng có thể coi như tài sản
đảm bảo. Điều này cũng giúp giảm bơt một số công đoạng thủ tục, giấy tờ
- Lãi suất của cho thuê tài chính thường cao hơn so với lãi suất tín
dụng trung và dài hạn thông thường của ngân hàng do được tính trên cơ sở
lãi suất cho vay trung và dài hạn cộng với một tỷ lệ nhất định để bù đắp các
chi phi phí phát sinh đối với tài sản cho thuê.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 7 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
- Trong giao dịch tín dụng trung và dài hạn thông thường chỉ có sự
tham gia của hai bên là bên đi vay và bên cho vay. Còn trong cho thuê tài
chính, ngoài sự tham gia của bên thuê và bên cho thuê còn có sự tham gia
rất quan trọng của nhà cung cấp tài sản.
1.1.3. Phân loại hoạt động cho thuê tài chính:
Việc áp dụng cho thuê tài chính có sự cải biến tùy theo điều kiện kinh
tế và môi trường kinh doanh của mỗi quốc gia, nhưng sự khác biệt là không
nhiều do quan hệ cho thuê hiện nay đã có mối quan hệ toàn cầu, doanh
nghiệp của một nước hoàn toàn có thể sử dụng sản phẩm được thuêtừ một
tổ chức nước ngoài. Bên cạnh đó, các công ty cho thuê tài chính, các ngân
hàng, tổ chức tài chính của các nước phát triển cũng đã thâm nhập vào các

nước đang phát triển dưới hình thức thành lập công ty 100% vốn nước
ngoài, mở chi nhánh hoặc liên doanh. Điều này giúp cho thuê tài chính
thâm nhập sâu hơn vào các nước đang phát triển và sự khác biệt về quan
điểm cho thuê tài chính giữa các quốc gia dần dần thu hẹp lại. Về cơ bản,
có thể kể ra một số phương thức cho thuê tài chính phổ biến như sau:
a, Cho thuê tài chính trực tiếp:
Đây là hình thức cho thuê có hai bên ký hợp đồng là bên cho thuê và
bên thuê. Trước khi thực hiện nghiệp vụ cho thuê, tài sản co thuê đã thuộc
quyền sở hữu của bên cho thuê bằng cách sản xuất, mua tài sản hoặc xây
dựng. Hình thức này thường được công ty kinh doanh bất động sản và các
công ty sản xuất máy móc thiết bị thực hiện. Nhờ phương thức này mà, các
công ty tạo điều kiện cho khách hàng không cần phải mua mà vẫn có thể sử
dụng sản phẩm của mình. Tuy nhiên các tổ chức tài chính rất ít áp dụn
phương thức tài trợ này vì chỉ có thể sử dụng được đối với tài sản cho thuê
thu hồi về mà không đem bán lại. Phương thức phổ biến đối với các tổ
chức tài chính là cho thuê tài chính gián tiếp.
b, Cho thuê tài chính gián tiếp
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 8 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Theo hình thức này có ba bên ký kết và mỗi bên có thể nhiều người
khác can dự, gồm bên đi thuê, bên cho thuê và nhà cung cấp, hợp đồng này
dành cho các thiết bị đắt tiền. Bên thuê được quyền lựa chọn, thỏa thuận
với bên cung cấp về sản phẩm; bên cho thuê chỉ thực hiện việc mua tài sản
theo yêu cầu đã được hai bên thỏa thuận trong hợp đồng của bên đi thuê.
Có thể hình dung theo sơ đồ sau:
1) Bên thuê được chủ động lựa chọn máy móc thiết bị, thỏa thuận với
nhà cung cấp bằng hợp đồng hoặc bản ghi nhớ.
2) Bên thuê – bên cho thuê ký kết hợp đồng cho thuê tài chính trên cơ
sở hồ sơ pháp lý, phương án sản xuất kinh doanh, hợp đồng mua máy móc,
thiết bị, kết quả thẩm đinh của chính công ty tài chính tiến hành cho thuê.

3) Bên cho thuê – nhà cung cấp ký kết hợp đồng mua bán máy móc
thiết bị là tài sản thuê theo thỏa thuận giữa bên thuê và nhà cung cấp.
4) Nhà cung cấp giao hàng cho bên đi thuê, lắp đặt, chạy thử, nghiệm
thu tài sản giao nhận.
5) Bên cho thuê thanh toán tiềm mua tà sản thuê cho nhà cung cấp.
6) Bên cho thuê thanh toán tiền thuê tài chính theo hợp đồng cho thuê
tài chính
Phương thức cho thuê này được sử dụng phổ biến nhờ những ưu điểm
vượt trội mà cho thuê tài chính trức tiếp không có được. Có thể nêu ra một
vài điểm sau:
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 9 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
- Về phía bên thuê: Bên thuê được quyền lựa chọn nhà cung cấp, trực
tiếp thỏa thuận, đám phán cho nhà cung cấp về những đặc tính của sản
phẩm nhằm lựa chọn ra sản phẩm phù hợp nhất, thỏa mãn tối đa yêu cầu
của bên thuê.
- Về phía bên cho thuê: Bên cho thuê không phải mua sản phẩm trước,
như vậy sẽ giảm bớt những chi phí về kho bãi, hao mòn trong quá trình dữ
trự và hơn nữa còn giúp quay vòng vốn nhanh hơn nhờ không phải dự trữ
hàng tồn kho.
Mặt khác bên thuê trực tiếp nhận sản phẩm từ nhà cung cấp, nhờ vậy
bên thuê giảm được rủi ro xảy ra khi bên thuê từ chối nhận hàng do những
sai sót về mặt kỹ thuật. Việc lắp đặt bảo dưỡng, sửa chữa sản phẩm đều
thuộc nhà cung cấp và bên thuê nên bên cho thuê không phải quan tâm đến
tình trạng hoạt động của tài sản
c, Các hình thức cho thuê khác
Từ hai hình thức cho thuê tài chính cơ bản ở trên, có thể có nhiều biến
tướng khác nhau. Có thể kể ra một số loại hình cho thuê tài chính đặc biệt
như sau:
- Cho thuê hợp vốn: Là hình thức mà nhiều bên cho thuê cùng tài trợ

cho một bên thuê, trong đó có một bên cho thuê đứng ra làm đầu mối. Hình
thức này được áp dụng khi nhu cầu thuê tài chính của bên thuê vượt quá
giới hạn cho thuê của một công ty cho thuê tài chính hoặc nhằm phân tán
rủi ro ( ở Việt Nam, tổng dư nợ tài chính không được vượt quá 30% vốn tự
có đối với một khách hàng và 80% vốn tự có đối với một nhóm khách hàng
có liên quan ) hay cũng có trường hợp là do bên thuê yêu cầu. Sự liên kết
của các bên cho thuê có thể xảy ra theo chiều ngang (giữa nhiều nhà sản
xuất, giữa các định chế tài chính với nhau ) hoặc theo chiều dọc (giữa các
công ty mẹ với các chi nhánh của mình).
- Cho thuê bằng vốn vay: Đây cũng là một biện pháp trong trường hợp
công ty cho thuê không đủ điều kiện tự tài trợ cho khách hàng. Không
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 10 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
giống như quan hệ đồng tài trợ trong cho thuê hợp vốn, bên cho thuê sẽ vay
vốn từ các ngân hàng hoặc các định chế tài chính khác để mua tài sản cho
thuê. Bên cho thuê vẫn là trái chủ trong quan hệ cho thuê, còn bên cho vay
là trái chủ của bên cho thuê. Hay nói cách khác, vốn tài trợ trong phương
thức này bao gồm hai phần, một phần là vốn của bản thân bên cho thuê và
một phần là vốn vay được cung cấp từ các bên cho vay. Vốn vay thường
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng số tiền tài trợ nhưng không được vượt quá
80% và khoản cho vay được đảm bảo bằng chính tài sản cho thuê và cam
kết chuyển nhượng hợp đồng cho thuê và các khoản tiền thuê.
- Tái cho thuê: Đây là một dạng đặc biệt của phương thức cho thuê có
sự tham gia của hai bên. Trong hoạt động kinh doanh có nhiều doanh
nghiệp thiếu vốn lưu động để khai thác tài sản cố định hiện có, nhưng lại
không đủ uy tín để vay vốn lưu động ở các ngân hàng. Khi đó, doanh
nghiệp buộc phải bán lại một phần tài sản cố định cho các ngân hàng hoặc
công ty tài chính, sau đó thuê lại tài sản để sử dụng như một giải pháp tình
thế cho vấn đề nợ quá hạn mà không phải sử dụng đến biện pháp thanh lý.
Điều này là nhằm ngăn chặn cho việc phá sản của doanh nghiệp, đồng thời

giúp ngân hàng giảm được thiệt hại lớn hơn có thể xảy ra khi doanh nghiệp
thực sự lâm vào tình trạng phá sản. Có thể coi phương thức tái cho thuê tài
chính như là một sự chuyển hóa từ vay ngắn hạn sang tài trợ trung và dài
hạn. Biện pháp này được sử dụng thay thế cho vay ngắn hạn nhờ tính an
toàn của nghiệp vụ cho thuê tài chính.
- Cho thuê giáp lưng: Dù các công ty tài chính có thể tài trợ được cho
cả những doanh nghiệp không nhận được sự tin tưởng cao từ ngân hàng
hoặc các công ty cho thuê tài chính khác nhưng cũng không có nghĩa là tài
trợ cho bất cứ ai. Ví dụ trong những trường hợp doanh nghiệp đã không
thực hiện được những hợp đồng trong quá khứ, hay doanh nghiệp chưa
được bên cho thuê biết đến (như các công ty nước ngoài chỉ chấp nhận tài
trợ cho những công ty lớn của Việt Nam ). Trong những trương hợp này,
dưới sự đồng ý của bên cho thuê, bên thuê thứ nhất sẽ cho bên thuê thứ hai
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 11 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
(người thực sự cần sử dụng tài sản vào thời điểm đó ) thuê lại tài sản mà
mình đã thuê từ bên cho thuê. Dù bên đi thuê thứ nhất chỉ là trung gian
giữa bên cho thuê và bên đi thuê thứ hai nhưng vẫn phải chịu trách nhiệm
pháp lý về việc thực hiện hợp đồng đối với bên cho thuê. Bù lại, bên đi
thuê thứ nhất sẽ nhận được phần chênh lệch giữa hai khoản tiền thuê như là
hoa hồng trách nhiệm.
1.1.4. Vai trò của hoạt động cho thuê tài chính
a) Đối với bên đi thuê:
- Bên đi thuê dễ dàng tiếp cận nguồn tài trợ từ cho thuê tài chính: Do
đặc thù của cho thuê tài chính là quyền sở hữu tài sản thuộc về bên cho
thuê, các công ty cho thuê tài chính, các công ty tài chính không quá khắt
khe trong việc xem xét uy tín của khách hàng để đưa ra quyết định cho vay.
Điều này tạo thuận lợi rất lớn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh
nghiệp vừa và nhỏ hay các doanh nghiệp mới thành lập. Thông thường đối
với các khoản vốn vay trung và dài hạn, các ngân hàng thương mại luôn

đòi hỏi tài sản đảm bảo ( thế chấp hoặc cầm cố) và chỉ cho vay tối đa là
80% tổng chi phí thực hiện dự án, nhưng với kênh cho thuê tài chính,
doanh nghiệp chẳng những không cần ký quỹ đảm bảo hay tài sản thế chấp
mà còn có thể được tài trợ đến 100% vốn đầu tư. Việc không đòi hỏi tài sản
đảm bảo còn giúp thủ tục cho thuê tài chính được thực hiện nhanh chóng,
đơn giản.
- Cho thuê tài chính giúp các doanh nghiệp sử dụng linh hoạt đồng
vốn hơn thay vì mua tài sản cố định: Thuê tài chính giúp cho bạn tiếp cận
được với rất nhiều loại thiết bị, từ những thiết bị văn phòng đơn giản như
máy photocopy, máy tính, xe tải, xe ô tô cho tới các dây chuyền sản xuất
hiện đại. Mặc dù thuê tài chính không trực tiếp chuyển vốn cho doanh
nghiệp, tuy nhiên hình thức này hoàn toàn có thể giúp doanh nghiệp giảm
bớt lượng tiền cần để khởi sự hoặc mở rộng kinh doanh.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 12 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Kênh tín dụng này cũng cho phép doanh nghiệp được hoàn toàn chủ
động trong việc lựa chọn máy móc thiết bị, nhà cung cấp, cũng như mẫu
mã chủng loại phù hợp với yêu cầu của doanh nghiệp mình. Ngoài ra nếu
doanh nghiệp đã lỡ đầu tư mua tài sản mà thiếu vốn lưu động thì vẫn có thể
bán lại cho công ty cho thuê tài chính và sau đó công ty sẽ cho doanh
nghiệp thuê lại. Như vậy doanh nghiệp vừa có vốn lưu động cho hoạt động
sản xuất kinh doanh mà vẫn được sử dụng tài sản. Kết thúc thời hạn thuê,
doanh nghiệp được quyền ưu tiên mua lại tài sản với giá trị danh nghĩa thấp
hơn giá trị thực tế của tài sản tại thời điểm mua lại.
Việc sử dụng tài sản cho thuê không ảnh hưởng đến hạn mức tín dụng
của doanh nghiệp ( hay nói cách khác là không ảnh hưởng đến nguồn tài
trợ từ vốn vay ngân hàng ) do tài sản đi thuê được hạch toán ngoại bảng.
Hơn nữa, dù không phải bỏ ngay ra một khoản tiền đểu lớn để mua tài sản
nên doanh nghiệp không bị đọng vốn, có thể sử dụng số tiền đó để phục vụ
cho những hoạt động khác nhằm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh. Mặt

khác, lịch trả nợ cũng thường được các công ty cho thuê tài chính điều
chỉnh linh hoạt, phù hợp với chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Cho thuê tài chính giúp doanh nghiệp hạn chế sự lạc hậu, bắt kịp
tôc độ phát triển của khoa học công nghệ, qua đó nâng cao năng lực sản
xuất: để tăng cường khả năng cạnh tranh, các doanh nghiệp luôn phải chú ý
đến việc đổi mới công nghệ, dây chuyền sản xuất nhằm tăng năng suất hoạt
động, tạo ra những sản phẩm tiến tiến, hạ giá thành sản phẩm. Cho thuê tài
chính là một kênh đáp ứng nhu cầu đó của khách hàng. Lợi ích này đặc biệt
quan trọng nếu ngành kinh doanh của doanh nghiệp phải dựa nhiều vào các
công nghệ tân tiến như thế hệ máy tính mới nhất, các công cụ truyền thông,
dây chuyền công nghệ mới hoặc các thiết bị khác. Nhiều hợp đồng thuê
ngắn hạn có thể sẽ tiết kiệm hơn là việc sau một hai năm lại mua thiết bị
mới. Ngoài ra, do các tài sản đều thuộc sở hữu của bên cho thuê nên bên đi
thuê không phải quan tâm đến rủi ro về mặt pháp lý.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 13 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
- Cho thuê tài chính giúp doanh nghiệp hưởng lợi ích từ lá chắn thuế:
Tài sản cho thuê tài chính vẫn thuộc quyền sở hữu của bên cho thuê nên
bên cho thuê được phép khấu hao tài sản đó, làm giảm thuế thu nhập phải
nộp. Mặt khác, bên đi thuê phải trả chi phí thuê, chi phí đó được khấu trừ
trước thuế nên cũng làm giảm thuế thu nhập mà doanh nghiệp phải nộp.
Như vậy cả hai doanh nghiệp đều nhận được lợi ích từ tấm chắn thuế.
b, Đối với nhà cung cấp:
Hoạt động cho thuê tài chính giúp nhà cung cấp thúc đẩy việc tiêu thụ
sản phẩm. Mặt khác, đối với loại hình cho thuê tài chính có sự tham gia của
ba bên, dù người muốn sử dụng sản phẩm chưa có điều kiện để thanh toán,
nhà cung cấp vẫn được nhận tiền ngay mà không phải sử dụng đến những
biện pháp như cho mua trả góp, vay trả chậm để bán được hàng.
c, Đối với nền kinh tế:
- Cho thuê tài chính là một kênh dẫn vốn cho nền kinh tế: cũng như

các hoạt động tín dụng khác, các công ty cho thuê tài chính thu hút vốn từ
các nguồn nhàn rỗi trong nền kinh tế và thông qua hoạt động cho thuê tài
chính của mình, chuyển vốn đến tay những đối tượng đang cần vốn dưới
dạng tài sản. Đặc biệt, trong thời kỳ hội nhập kinh tế hiện nay, nguồn vốn
được chu chuyển không chỉ trong nội bộ một nền kinh tếmà mở rộng giữa
các quốc gia với nhau. Điều đó được thể hiện thông qua việc các công ty
cho thuê tài chính cung cấp các loại máy móc, thiết bị cho thuê được mua
từ nước ngoài hoặc thông qua các hoạt động liên doanh, mở chi nhánh,
thành lập công ty cho thuê tài chính 100% vốn đầu tư nước ngoài của các
tổ chức tài chính quốc tế. Tuy nhiên ở Việt Nam hiện nay, phần lớn các
công ty cho thuê tài chính là công ty con của ngân hàng mẹ. Hoạt động huy
động vốn của các công ty này còn rất hạn chế và nguồn vốn hoạt động chủ
yếu hình thành từ việc đi vay ngân hàng mẹ.
- Cho thuê tài chính là một hình thức tài trợ bổ sung, giúp hoàn thiện
hệ thống tài chính của nền kinh tế: nhu cầu tài trợ vốn trung và dài hạn là
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 14 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
rất cao, nhưng khả năng đáp ứng của ngân hàng đối với nguồn vốn này là
có hạn. Điều này là do nguồn vốn huy động được của các ngân hàng chiếm
tỷ trọng lớn là nguồn ngắn hạn, mà việc chuyển đổi từ nguồn ngắn hạn
sang tài trợ dài hạn mang lại nhiều rủi ro. Phương thức tài trợ cho thuê là
hình thức tài trợ bổ sung góp phần đa dạng hóa loại hình dịch vụ trong hệ
thống tài chính. Nếu doanh nghiệp cần có máy móc, thiết bị ngay lập tức,
việc đi thuê sẽ được chấp thuận nhanh hơn nhiều so với các khoản vay tín
dụng, và không cần nhiều thủ tục giấy tờ phiền hà, các yêu cầu về tín dụng
cũng dễ chịu hơn. Nhất là với các doanh nghiệp đang ở giai đoạn khởi đầu,
việc thuê tài chính sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc đi vay ngân hàng.
Thông qua hoạt động của mình, các công ty tài chính cũng đóng vai trò là
trung gian giúp gắn chặt hệ thống tài chính với lĩnh vực sản xuất.
1.2. Hoạt động của công ty cho thuê tài chính

Công ty cho thuê tài chính hoạt động như một trung gian tài chính.
Hiện nay, bên cạnh nghiệp vụ chính là cho thuê, công ty cho thuê tài chính
còn cung cấp thêm một số dịch vụ hỗ trợ nhằm mở rộng phạm vi hoạt động
và đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.
1.2.1. Hoạt động huy động vốn
Hoạt động huy động vốn không phản ánh đặc thù về kinh doanh của
một công ty cho thuê tài chính nhưng đây chính là nền tảng để công ty tồn
tại và triển khai các hoạt động nghiệp vụ khác. Nguồn vốn của các công ty
tài chính bao gồm vốn chủ sở hữu và vốn huy động. Tuy nhiên vốn chủ sở
hữu chỉ là nguồn vốn ban đầu của công ty lúc được thành lập và có thể bổ
sung trong quá trình hoạt động, và chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ. Vốn phần lớn là
vốn các công ty tài chính huy động được, bao gồm từ các nguồn sau:
- Nhận tiền gửi có kỳ hạn từ một năm trở lên của tổ chức, cá nhân theo
các quy định: Công ty cho thuê tài chính cung cấp dịch vụ tín dụng trung
và dài hạn, vì vậy để đảm bảo sự phù hợp về kì hạn của nguồn vốn huy
động, đồng thời hạn chế rủi ro thanh khoản, việc huy động vốn của công ty
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 15 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
cho thuê tài chính từ nhận tiền gửi có kỳ hạn thường được quy định là một
năm trở lên.
- Phát hành trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi và giấy tờ có giá khác có kỳ
hạn trên một năm để huy động vốn của tổ chức, cá nhân trong nước và
ngoài nước: Tương tự như huy động vốn từ nhận tiền gửi, việc phát hành
giấy tờ có giá của công ty tài chính cũng phải có thời hạn trên một năm. Ở
Việt Nam, hoạt động này phải theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.
Ngoài ra, các công ty cho thuê tài chính hoạt động dưới hình thức công ty
cổ phần còn có thể phát hành thêm cổ phiếu nhằm tăng vốn tự có.
- Vay vốn của các tổ chức tài chính, tín dụng trong và ngoài nước:
Vốn hình thành từ nguồn này có có khối lượng và thời gian linh hoạt. Đây
là một nguồn cực kỳ quan trọng đối với công ty cho thuê tài chính có thể

đáp ứng phần lớn nhu cầu huy động vốn để kinh doanh. Ở Việt Nam, khi
mà hầu hết các công ty cho thuê tài chính đều là công ty con của các ngân
hàng thương mại trong nước, các tổ chức tổ chức tài chính nước ngoài hay
hình thành từ việc liên doanh thì vốn hình thành từ việc đi vay chiếm đến
80% tổng nguồn vốn hoạt động, trong đó phần lớn là vay từ ngân hàng mẹ.
- Các hoạt động huy đồng vốn khác: Ngoài các phương án huy động
vốn ở trên, các công ty cho thuê tài chính còn có huy động từ các nguồn
như trả chậm tiền mua thiết bị của bên cung ứng, khoản tiền đặt cọc của
bên thuê hoặc nhận các nguồn vốn khác theo quy định của Ngân hàng Nhà
nước.
1.2.2. Hoạt động cho thuê tài sản
Hoạt động cho thuê tài sản là hoạt động cơ bản, phản ánh đặc thù kinh
doanh của công ty cho thuê tài chính. Hoạt động cho thuê tài sản chia thành
hai loại là cho thuê tài chính và cho thuê hoạt động ( cho thuê vận hành ).
Cho đến gần đây, hoạt động cho thuê ở Việt Nam mới chỉ giới hạn trong
hoạt động cho thuê tài chính. Phải đến nghị định số 65/ 2005/ NĐ-CP ngày
19/05/2005 được ban hành thì các công ty cho thuê tài chính của Việt Nam
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 16 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
mới được thực hiện nghiệp vụ cho thuê hoạt động. Theo quy định của pháp
luật Việt Nam thì một giao dịch được gọi là thuê tài chính phải thoả mãn
một trong những điêu kiện :
- Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được chuyển
quyền sở hữu tài sản thuê hoặc được tiếp tục thuê theo sự thoả thuận của
hai bên.
- Khi kết thúc thời hạn cho thuê theo hợp đồng, bên thuê được quyền
ưu tiên mua tài sản thuê theo giá danh nghĩa thấp hơn giá trị thực tế của tài
sản thuê tại thời điểm mua lại.
- Thời hạn cho thuê một loại tài sản ít nhất phải bằng 60% thời gian
cần thiết để khấu hao tài sản thuê.

- Tổng số tiền thuê một loại tài sản quy định tại hợp đồng cho thuê tài
chính, ít nhất phải tương đương với giá trị của tài sản đó tại thời điểm ký
hợp đồng.
Trong khi đó, cho thuê hoạt động là loại cho thuê ngắn hạn và bên đi
thuê có thể hủy bỏ hợp đồng và bên cho thuê có trách nhiệm bảo trì, đóng
bảo hiểm và thuế tài sản. Vì là loại cho thuê ngắn hạn nên tổng chi phí tiền
thuê của một hợp đồng nhỏ hơn nhiều so với tổng giá trị của tài sản. Thời
hạn của một hợp đồng cho thuê hoạt động thường ngắn hơn nhiều so với
tuổi thọ của thiết bị, nên một tài sản trong thời hạn hữu dụng của mình có
thể trải qua nhiều hợp đồng cho thuê hoạt động.
1.2.3. Hoạt động khác
Các công ty tài chính có thể thực hiện thêm một số hoạt động khác
bên cạnh những hoạt động cơ bản nêu trên. Hiện nay, các công ty cho thuê
tài chính ở Việt Nam có thể mua và cho thuê lại theo hình thức cho thuê tài
chính. Theo hình thức này, công ty cho thuê tài chính mua lại máy móc,
thiết bị, phương tiện vận chuyển và các động sản thuộc sở hữu của bên thuê
và cho bên thuê thuê lại chính các tài sản đó để tiếp tục sử dụng phục vụ
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 17 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
cho hoạt động của mình. Công ty cho thuê tài chính cũng có thể tư vấn cho
khách hàng về những vấn đề có liên quan đến nghiệp vụ cho thuê tài chính,
thực hiện các dịch vụ ủy thác, quản lý tài sản và bảo lãnh liên quan đến
hoạt động cho thuê tài chính Các hoạt động này làm phong phú thêm hoạt
động của công ty cho thuê tài chính, góp thêm lợi nhuận và hỗ trợ các
nghiệp vụ cơ bản.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 18 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
Chương II:
Thực trạng hoạt động cho thuê tài chính ở Việt Nam hiện
nay

2.1. Những điểm đã đạt được của hoạt động cho thuê tài chính
Ở nước ta, cho thuê tài chính là một lĩnh vực hoàn toàn mới mẻ,
nhưng đây là một phương thức tài trợ vốn thích hợp, góp phần đa dạng hoá
các loại hình tín dụng, đặc biệt tín dụng trung, dài hạn, góp phần tháo gỡ
những khó khăn về vốn đối với các doanh nghiệp, thúc đẩy nhanh quá trình
đổi mới máy móc, thiết bị và công nghệ, thực hiện công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước.
2.1.1. Sự gia tăng về số lượng công ty, mở rộng về quy mô đối tượng cho
thuê và thành phần khách hàng tham gia
Mặc dù cho thuê tài chính là loại hình cấp tín dụng trung và dài hạn
khá phổ biến trên thế giới và có nhiều lợi thế cạnh tranh, tuy nhiên sau 11
năm có mặt, thị trường cho thuê tài chính Việt Nam có 11 công ty được
thành lập , trong đó có 7 công ty trực thuộc các NHTM, 1 công ty liên
doanh và 3 công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài. Công ty cho thuê tài
chính đầu tiên được thành lập tại Việt nam vào năm 1996 và hoạt động cho
thuê tài chính cũng đã manh nha ở các ngân hàng trước đó nhưng phải cho
đến khi Chính phủ ban hành Nghị định 16/2001/NĐ-CP ngày 02/05/2001
thì hoạt động cho thuê tài chính ở Việt nam mới thực sự hình thành và ngày
càng phát triển mạnh mẽ. Hiện tại hoạt động cho thuê tài chính tại Việt
Nam là dưới hình thức công ty, công ty cho thuê tài chính được thành lập
và hoạt động tại Việt Nam dưới hình thức sau: công ty cho thuê tài chính
nhà nước, công ty cho thuê tài chính cổ phần, công ty cho thuê tài chính
liên doanh, công ty cho thuê tài chính 100% vốn nước ngoài và công ty cho
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 19 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
thuê tài chính trực thuộc tổ chức tín dụng. Các công ty công ty cho thuê tài
chính sau đây đang hoạt động tại Việt Nam:
- Công ty cho thuê tài chính của Ngân hàng ngoại thương Việt Nam
- Công ty cho thuê tài chính của Ngân hàng đầu tư và phát triển Việt
Nam

- Công ty cho thuê tài chính của Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển
nông thôn Việt Nam
- Công ty cho thuê tài chính Kexim (100% vốn của Hàn Quốc)
- Công ty cho thuêt tài chính ANZ-VTRAC (100% vốn của Ngân
hàng ANZ của Úc và tập đoàn V-TRAC của Mỹ)
- Công ty cho thuê tài chính VILC (liên doanh giữa Ngân hàng công
thương Việt Nam và đối tác nước ngoài).
Trong những năm gần đây loại hình dịch vụ này cũng đã cho thấy sự
phát triển của mình tại Việt Nam. Theo đánh giá chung hoạt động công ty
cho thuê tài chính trong thời gian qua đã dần mở rộng quy mô đối tượng
cho thuê và thành phần khách hàng tham gia.
2.1.2.Hiệu quả hoạt động gia tăng
Mặc dù ra đời chưa lâu nhưng hoạt động Công ty cho thuê tài chính
của chúng ta đã có những bước phát triển đáng kể. Công ty cho thuê tài
chính tài chính thực sự là một kênh dẫn vốn trung và dài hạn quan trọng
được đánh giá là khá hữu hiệu tạo điều kiện thu hút vốn cho các đơn vị sản
xuất kinh doanh, nhất là đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Quy mô
hoạt động kinh doanh công ty cho thuê tài chính phát triển khá nhanh và
tăng trưởng vượt bậc qua các năm. Có một điều rất đáng khuyến khích là
trong hoạt động kinh doanh của mình các công ty cho thuê tài chính thường
không có sự phân biệt đối xử với các thành phần kinh tế khác nhau, đối
tượng cho thuê tài chính chủ yếu là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh.
Các doanh nghiệp đi thuê còn được hưởng lợi ích từ các thành tựu khoa
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 20 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
học kỹ thuật tiên tiến, được hưởng dịch vụ tư vấn miễn phí và những thông
tin cần thiết khác từ nhà cung cấp.
Hoạt động cho thuê tài chính trong thời gian qua không những mở
rộng quy mô đối tượng cho thuê và thành phần khách hàng tham gia, doanh
số cho thuê ngày một tăng cao, chất lượng hoạt động cho thuê tài chính

tương đối tốt, tỷ lệ nợ quá hạn ở mức cho phép, lợi nhuận năm sau tăng hơn
năm trước. Khi thị trường tài chính Việt nam chưa thật sự phát triển thì vấn
đề về vốn cho hoạt động của doanh nghiệp luôn là một bài toán làm đau
đầu các nhà quản trị.Vấn đề vốn để khởi sự doanh nghiệp luôn là sự đau
đầu của bất kỳ ai muốn bước chân vào thương trường. Nếu doanh nghiệp
không có sẵn vốn để đầu tư vào những yếu tố như máy móc, thiết bị sản
xuất, thiết bị văn phòng, tin học, viễn thông và các động sản khác hoặc
để dành vốn vào mục đính kinh doanh khác, cho thuê tài chính sẽ là kênh
tín dụng hữu hiệu giúp doanh nghiệp giải quyết những khó khăn đó.
2.1.3. Hoạt động cho thuê tài chính là một thị trường nhiều tiềm năng
Hiện nay Việt Nam có trên 30.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ. Trong
vài năm tới, với đà phát triển như hiện nay, sẽ có hàng chục ngàn doanh
nghiệp nữa ra đời. Đây chính là đích mà các công ty cho thuê tài chính
nhằm tới để phục vụ, vì vậy có thể nói tiềm năng thị trường cho thuê tài
chính là rất lớn và dự báo sẽ sôi động. Với những ưu thế của riêng mình so
với vay ngân hàng, cho thuê tài chính sẽ là kênh huy động vốn hữu hiệu
của những doanh nghiệp vừa và nhỏ này. Việt Nam đã gia nhập WTO, cho
thuê tài chính là một dịch vụ có những cam kết mở rộng, những cam kết
này vừa là cơ hội vừa là thách thức đối với hoạt động này. Gia nhập WTO
đã tạo một thuận lợi lớn trong việc các tổ chức tín dụng được tham gia liên
doanh trong các công ty cho thuê tài chính hoặc thành lập 100% vốn trực
thuộc. Một số thông tin gần đây cũng đề cập đến kế hoạch của Ngân hàng
nhà nước về việc xây dựng lộ trình mở cửa lĩnh vực cho thuê tài chính theo
hướng đến năm 2010 sẽ mở cửa hoàn toàn. Thị trường cho thuê tài chính sẽ
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 21 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
có nhiều đổi thay, áp lực cạnh tranh sẽ rất lớn nhưng quan trọng nhất là sẽ
có được một thị trường sôi động.
2.2. Những hạn chế của hoạt động cho thuê tài chính
Như chúng ta biết, cho thuê tài chính ra đời và phát triển ở Việt Nam

chưa lâu, vì vậy bên cạnh những thành tựu đạt được, hoạt động tín dụng
này đương nhiên sẽ có những vướng mắc nhất định. Để có thể phát huy tối
đa những ưu điểm của cho thuê tài chính, trước hết ta cần thấy được những
hạn chế đó, có thể khái quát trên những điểm chính sau
2.2.1. Hiểu biết về cho thuê tài chính của các doanh nghiệp còn hạn hẹp
Trong tiềm thức của những người quản lý doanh nghiệp ở Việt Nam,
kênh huy động vốn hiệu quả nhất bao giờ cũng là đi vay ngân hàng. Mặc
dù cho thuê tài chính là một hình thức tín dụng ra đời đã khá lâu trên thế
giới và chính thức ở Việt Nam 13 năm, nhưng có thể thấy đó chưa phải là
một trong những lựa chọn phổ biến của các doanh nghiệp. Nguyên nhân
của vấn đề này dế thấy
Thứ nhất là nghiệp vụ cho thuê tài chính còn mới mẻ ngay cả đối với
người bán chứ chưa kể đến người tiêu dùng, thậm chí có doanh nghiệp còn
chưa biết đến loại hình dịch vụ này, do vậy nó chưa được xã hội chấp nhận
rộng rãi. Đối tượng phục vụ của cho thuê tài chính chủ yếu là các doanh
nghiệp tư nhân, các công ty trách nhiệm hữu hạn và người thuê vẫn coi
phương thức tài trợ thuê tài chính là phương thức cuối cùng trong việc lựa
chọn nguồn tài trợ kinh doanh.
Thứ hai là về phía các công ty cho thuê tài chính, mạng lưới hoạt động
của các công ty cho thuê tài chính mới chỉ có mặt tại một vài trung tâm
kinh tế lớn, chưa trải rộng trong cả nước cũng như chưa có được sự phối
hợp với các ngân hàng thương mại để có thể quảng bá hoặc bán trọn gói
sản phẩm. Việc quảng bá chưa có tầm ảnh hưởng sâu rộng, để cho các
doanh nghiệp có thể thấy được những tiện ích mà hình thức tín dụng này
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh
Đề án Lý thuyết tài chính tiền tệ 22 Khoa Ngân hàng - Tài Chính
mang lại. Theo một cuộc khảo sát ngẫu nhiên mới đây đối với 1.000 doanh
nghiệp thuộc các thành phần khác nhau thì hơn 70% số doanh nghiệp được
hỏi trả lời rằng họ biết rất ít và chưa bao giờ tìm hiểu, sử dụng dịch vụ cho
thuê tài chính; gần 20% hoàn toàn không biết về dịch vụ này, thậm chí có

doanh nghiệp hiểu cho thuê tài chính như hoạt động mua trả góp, nhiều
doanh nghiệp chưa hiểu rõ bản chất cấp tín dụng cũng như chưa thấy rõ
được hiệu quả lợi ích của dịch vụ cho thuê tài chính
2.2.2. Hạn chế về hệ thống pháp luật và ý thức chấp hành pháp luật
Bên cạnh Luật các tổ chưc tín dụng 2004, hoạt động cho thuê tài chính
ở Việt Nam được điều chỉnh bởi các Nghị định: Nghị định 16/2001/NĐ-CP
ngày 02/5/2001, được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 65/2005/NĐ-CP
ngày 19/5/2005 về tổ chức và hoạt động của công ty cho thuê tài chính tại
Việt Nam. Mới đây nhất là Nghị định số 95/2008/NĐ-CP ngày 25/08/2008
sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 16/2001/NĐ-CP.
Hiện nay, pháp luật về cho thuê tài chính còn tồn tại nhiều bất cập.
Những bất cập này không những làm giảm hiệu quả điều chỉnh pháp luật,
mà còn hạn chế rất nhiều khả năng kinh doanh của tổ chức tín dụng trong
hoạt động cho thuê tài chính. Có thể nêu ra một số điểm chính sau:
- Cho thuê tài chính của Việt Nam chỉ được thực hiện với động sản mà
không được thực hiện với bất động sản. So với các nước khác trên thê giới,
đây là một bước chưa phát triển của hoạt động cho thuê tài chính của Việt
Nam. Nguyên nhân một phần là do thị trường bất động sản của chúng ta
thất thường và chưa có quy luật. Một phần nữa là do khả năng thu hồi vốn
của công ty tài chính Việt Nam chưa cao.
- Quy định pháp luật hiện hành về phương thức xử lý tài sản thuê để
thu hồi vốn trong trường hợp bên thuê không thanh toán đủ tiền thuê khi
hợp đồng chấm dứt trước hạn chưa hợp lý, chưa đảm bảo hết quyền lợi cho
bên thuê và bên cho thuê.
Lớp TCDN 47B Trần Thị Thuỳ Linh