Bài 5 - Quản lý chất thải y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh

Quản lý chất thải y tế trong
các cơ sở khám bệnh,
chữa bệnh
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y TẾ CÔNG CỘNG
GẮN KẾT – PHÁT TRIỂN – HỘI NHẬP


Chuẩn đầu ra
1. Giải thích khái niệm, cách phân loại chất thải y tế
2. Giải thích phương pháp xử lý chất thải y tế.
3. Áp dụng các phương pháp xử lý chất thải y tế


Nội dung bài giảng
1. Phân loại chất thải y tế
2. Các phương pháp xử lý chất thải y tế.


Khái niệm và cách phân loại
chất thải y tế.


Tổng quan về chất thải Y tế
 Khái niệm :
 Chất thải y tế là toàn bộ chất thải phát sinh từ cơ sở y tế
 Nguồn chất thải y tế :

 Hoạt động khám chữa bệnh
 Xét nghiệm
 Hoạt động chăm sóc người bệnh
 Các cơng tác phịng bệnh

 Các quá trình nghiên cứu và đào tạo


Tổng quan về chất thải Y tế
 Phân loại chất thải y tế:
 Phân loại theo thể :

• Chất thải thể rắn.
• Chất thải thể lỏng.
• Chất thải thể khí.


Phương pháp xử lý chất
thải y tế


Tổng quan về chất thải Y tế
 Phân loại chất thải y tế:
 Phân loại theo thành phần và tính chất nguy hại :

• Chất thải y tế thơng thường ; là chất thải khơng có khả năng lây nhiễm
• Chất thải lây nhiễm : Chất thải lây nhiễm sắc nhọn, chất thải lây nhiễm không
sắc nhọn, chất thải giải phẫu, chất thải phịng xét nghiệm v.v

• Chất thải hóa học nguy hại : hóa chất khử khuẩn, vỏ lọ chai thuốc v.v
• Chất thải phóng xạ
• Chất thải tái chế được và chất thải không tái chế được


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế

 Quy định mã màu sắc:
 Màu vàng hoặc tông màu vàng đựng chất thải lây nhiễm;

 Màu đen đựng chất thải hóa học nguy hại và chất thải phóng xạ;
 Màu xanh hoặc tông màu xanh đựng chất thải thông thường;
 Màu trắng hoặc tơng màu trắng đựng chất thải có khả năng tái chế.


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về túi đựng chất thải:
 Túi màu vàng và màu đen phải làm bằng nhựa PE hoặc PP, không dùng
nhựa PVC;
 Các túi đựng chất thải phải tuân theo hệ thống màu theo quy định và sử
dụng đúng mục đích


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về dụng cụ đựng chất thải sắc nhọn :
 Thành và đáy cứng khơng bị xun thủng, có khả năng chống thấm;
 Kích thước phù hợp;
 Có nắp đóng mở dễ dàng. Miệng hộp đủ lớn để cho vật sắc nhọn vào mà không
cần dùng lực đẩy;
 Màu vàng;
 Có quai hoặc kèm hệ thống cố định;

 Khi di chuyển vật sắc nhọn bên trong không bị đổ ra ngoài


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về thùng đựng chất thải:

 Phải làm bằng nhựa có tỷ trọng cao, thành dầy và cứng hoặc làm bằng kim loại

có nắp đậy mở bằng đạp chân. Những thùng thu gom có dung tích từ 50 lít trở
lên cần có bánh xe đẩy;
 Thùng màu vàng để thu gom các túi, hộp chất thải màu vàng;

 Thùng màu đen để thu gom các túi chất thải màu đen. Đối với chất thải
phóng xạ, thùng đựng phải làm bằng kim loại;


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về thùng đựng chất thải:
 Thùng màu xanh để thu gom các túi chất thải màu xanh;

 Thùng màu trắng để thu gom các túi chất thải màu trắng;
 Dung tích thùng tùy vào khối lượng chất thải phát sinh.


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về biểu tượng chỉ loại chất thải :
 Túi, thùng màu vàng đựng chất thải lây nhiễm có biểu tượng nguy hại sinh học;

 Túi, thùng màu đen đựng chất thải gây độc tế bào có biểu tượng chất gây độc tế
bào kèm dòng chữ “CHẤT GÂY ĐỘC TẾ BÀO”;
 Túi, thùng màu đen đựng chất thải phóng xạ có biểu tượng phóng xạ và dịng

chữ “CHẤT THẢI PHĨNG XẠ”;
 Túi, thùng màu trắng đựng chất thải để tái chế có biểu tượng tái chế.

Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về xe vận chuyển chất thải:
 Có thành, nắp và đáy kín,

 Dễ cho chất thải vào, dễ lấy chất thải ra,
 Dễ làm sạch, dễ tẩy uế, dễ làm khô.


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về nơi đặt các túi và thùng đựng chất thải :
 Có thành, nắp và đáy kín,

 Dễ cho chất thải vào, dễ lấy chất thải ra,
 Dễ làm sạch, dễ tẩy uế, dễ làm khô.


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế
 Quy định về nơi đặt các túi và thùng đựng chất thải :
 Tại các khoa phòng: phải được trang bị đầy đủ dụng cụ thu gom chất thải và để

ở nơi thuận tiện nhất; các dụng cụ thu gom chất thải cần trang bị nhiều loại kích
cỡ phù hợp với điều kiện thu gom của từng khoa/phòng;
 Trên xe tiêm và xe làm thủ thuật phải được trang bị đầy đủ dụng cụ để thu gom,

phân loại chất thải phát sinh;
 Mỗi khoa phịng cần bố trí một nơi riêng để lưu giữ tập trung tạm thời các chất
thải theo từng loại trước khi thu gom về khu lưu giữ chất thải của BV;


Quy trình quản lý chất thải rắn Y tế

 Quy định về nơi đặt các túi và thùng đựng chất thải :
 Các thùng thu gom chất thải ở khu vực buồng bệnh phải luôn khô ráo và

được vệ sinh thường xuyên. Bên trong mỗi thùng thu gom chất thải ln được
đặt túi nilon có màu sắc tương ứng với loại chất thải thu gom.
 Không được bỏ trực tiếp chất thải vào các thùng thu gom chất thải chưa được

đặt túi nilon ở bên trong.


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Phân loại, cô lập chất thải :
 Tại vị trí đặt thùng chứa chất thải phải có bảng hướng dẫn phân loại chất thải tại
nguồn.
 Không để lẫn chất thải sắc nhọn với các chất thải khác;
 Không để lẫn chất thải nguy hại không sắc nhọn với chất thải thông thường;

 Không để lẫn các loại chất thải hóa học nguy hại khác nhau để tránh sự tương
tác giữa các chất thải với nhau


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Phân loại, cô lập chất thải :
 Các thùng thu gom/cô lập chất thải phải đúng màu sắc quy định. Bên trong mỗi
thùng phải ln có túi ni lơng cùng màu sắc tương ứng. Không chứa chất thải
đầy quá 3/4 thùng.
 Thùng thu gom/cơ lập chất thải phải có đạp chân hoạt động tốt, bề mặt luôn

sạch. Túi ni lơng chứa chất thải phải có dung tích chứa phù hợp với thùng đựng
chất thải.


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Phân loại, cô lập chất thải :
 Quy định rõ vị trí đặt thùng đựng CTRYT cho từng loại chất thải. Nơi có phát sinh
loại chất thải nào thì phải có loại thùng thu gom tương ứng;
 Trường hợp chất thải thơng thường để lẫn vào CTNH thì chất thải đó được quản

lý như đối với CTNH


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Xử lý sơ bộ :
 Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao phải được xử lý an toàn ở gần nơi chất thải phát
sinh. Các phương pháp xử lý :
• Khử khuẩn bằng hóa chất: ngâm chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao trong dung
dịch Cloramin B 1-2%, Javen 1-2% trong thời gian tối thiểu 30 phút hoặc các
hóa chất khử khuẩn khác theo hướng dẫn của Bộ Y tế;
• Khử khuẩn bằng các thiết bị cơng nghệ khơng đốt: cho chất thải có nguy cơ lây
nhiễm cao vào trong thiết bị và vận hành theo đúng hướng dẫn của nhà sản
xuất và quy định hiện hành.


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Thu gom :

 Chất thải từ các thùng thu gom/cô lập tại các buồng bệnh hoặc các buồng thủ
thuật được hộ lý hoặc nhân viên vệ sinh công nghiệp thu gom ít nhất 1
lần/ngày hoặc mỗi khi đầy 3/4 thùng và vận chuyển về nơi lưu giữ tạm thời
chất thải của mỗi khoa/phòng hoặc chuyển thẳng xuống nơi tập trung chất thải
của BV.
 Người thu gom phải vệ sinh thùng thu gom/cô lập chất thải và thay thế túi chất
thải mới phù hợp với mã màu quy định của thùng sau mỗi lần thu gom.


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Vận chuyển nội bộ :
 Chất thải được vận chuyển từ nơi phát sinh tới khu vực lưu giữ tập trung của BV
bằng xe chuyên dụng đúng quy định ít nhất mỗi ngày một lần và khi cần.
 Thời gian vận chuyển được bố trí hợp lý, tránh thời điểm đông bệnh nhân đến khám
bệnh.
 Không được để quá đầy chất thải trong xe, luôn đậy nắp khi vận chuyển và khơng
được để rị rỉ nước thải hoặc rơi vãi chất thải trên đường vận chuyển.


Quản lý chất thải rắn Y tế trong nội bộ bệnh
viện
 Vận chuyển nội bộ :
 Khi vận chuyển chất thải trong thang máy, người vận chuyển không được để nhân
viên, bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và sinh viên đi cùng. Thang máy sau mỗi lần
vận chuyển chất thải cần được lau khử khuẩn toàn bộ bề mặt của thang máy.

 Nhân viên vận chuyển phải mặc thiết bị bảo hộ lao động. Không được xách túi
chất thải trong quá trình vận chuyển. Xe vận chuyển chất thải phải được cọ rửa,
làm sạch ngay sau mỗi lần thu gom.