CHẾ ĐỘ DINH DƯỠNG KHI TRẺ BỊ ỐM
Khi ốm, trẻ thường chán ăn, bỏ bữa, hoặc ăn rất ít nên dễ sụt cân và có thể bị suy dinh
dưỡng. Vì vậy, khi trẻ ốm, ngoài điều trị thuốc theo hướng dẫn của thầy thuốc, người mẹ
cần phải chú ý chăm sóc và cho trẻ ăn uống đầy đủ.
Trong thời gian trẻ ốm, người mẹ cần chọn cho trẻ một chế độ dinh dưỡng đặc biệt. Nến
cần cho trẻ ăn thành nhiều bữa, với thức ăn loãng hơn và thời gian ăn nên kéo dài hơn
bình thường để giúp trẻ thấy dễ chịu, thoải mái và ăn được nhiều hơn. Mỗi độ tuổi cần có
chế độ dinh dưỡng khác nhau: tuy nhiên cần tuân thủ các nguyên tắc chung:
- Tiếp tục cho ăn (không cho trẻ ăn kiêng).
- Tăng cường uống nước.
- Cho trẻ đến bác sĩ để khám và khám lại theo hẹn.
Với trẻ dưới 4 tháng tuổi
Vẫn tiếp tục cho trẻ bú bình thường, chỉ cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn nhưng tăng số lần
bú ít nhất 10-12 lần/ngày. Thời gian mỗi lần bú cần kéo dài hơn (khi bị ốm trẻ sẽ mệt
mỏi, nên khả năng mút vú của trẻ kém hơn). Đối với trẻ bị tắc mũi hoặc mệt quá không
bú được thì mẹ cần vắt sữa ra và cho trẻ ăn bằng thìa. Lúc này cần vệ sinh các dụng cụ
vắt sữa, cốc thìa... để ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập khiến trẻ bị tiêu chảy.
Với trẻ từ 5 tháng tuổi đến 12 tháng
Ngoài sữa mẹ có thể cho trẻ ăn thêm thức ăn bổ sung. Cần cho trẻ ăn thêm nhiều bữa và
từng ít một với các thức ăn giàu dinh dưỡng như thịt, trứng, sữa, cá... và cho thêm dầu,
mỡ để tăng thêm năng lượng của khẩu phần. Thức ăn cần mềm, nấu kỹ, loãng hơn bình
thường để dễ tiêu hóa. Cho trẻ ăn ngay sau khi nấu để đảm bảo vệ sinh và giảm nguy cơ
bội nhiễm. Cho trẻ ăn thêm nước quả chín như chuối, cam, chanh, xoài, đu đủ... để
tăng
cường vitamin và chất khoáng. Cho trẻ ăn thêm ít nhất 3 bữa/ngày nếu trẻ còn bú mẹ, 5
bữa/ngày nếu không được bú mẹ. Cũng nên cho trẻ ăn thêm các loại hoa quả sẵn có:
chuối, cam...
Sau khi trẻ khỏi ốm, vẫn cần có một chế độ dinh dưỡng đặc biệt để giúp trẻ hồi phục
nhanh và tránh suy dinh dưỡng. Nên cho trẻ ăn thêm mỗi tuần 2 bữa trong 2 tuần liền.
Với tất cả các trẻ bị tiêu chảy kéo dài:
- Nếu vẫn còn bú mẹ, cho trẻ bú lâu hơn cả ngày lẫn đêm.
- Nếu đang được cho ăn sữa khác: Thay thế sữa đó bằng cách cho bú mẹ tăng lên hoặc có
thể thay thế bằng sữa chua hoặc sữa đậu nành, hoặc thay thế nửa lượng sữa bằng thức ăn
mới dễ tiêu hóa giàu chất dinh dưỡng.
Với trẻ từ 1 tuổi trở lên
Vẫn duy trì cho trẻ bú mẹ hay uống sữa ngoài. Vì đây là giai đoạn tăng trưởng và phát
triể
n cả về thể chất lẫn trí não nên các bà mẹ phải lưu ý chế độ ăn phù hợp. Sau ốm, phải
tăng cường các thức ăn có nhiều đạm như thịt, cá, trứng, sữa và các thực phẩm giàu
vitamin như các loại trái cây, nước ép hoa quả để phòng tránh suy dinh dưỡng, ảnh hưởng
tới khả năng phát triển trí tuệ của trẻ sau này.
Về chế độ dinh dưỡng, khi trẻ ốm, người mẹ cần chú ý một số vấn đề sau:
Cho trẻ ăn nhiều bữa hơn với số lượng mỗi bữa ít hơn.
Thức ăn cho trẻ ốm cần nấu loãng và giàu chất dinh dưỡng hơn.
Khi trẻ ốm không cần kiêng khem các loại thực phẩm như tôm, cá, dầu mỡ và rau xanh.
Khi trẻ ốm cần cho trẻ uống nhiều nước, nhất là đối với trẻ bị tiêu chảy. Súp, nướ
c cháo
muối, dung dịch oresol chỉ là các dịch để bù nước, không nên coi là thức ăn vì không
cung cấp đủ chất dinh dưỡng.
Trẻ bị tiêu chảy tránh cho ăn các thực phẩm có nhiều đường, nước ngọt có gas vì có thể
làm tiêu chảy nặng hơn. Đồng thời cần tránh các thức ăn có nhiều xơ, ít dinh dưỡng như
các loại rau thô, tinh bột nguyên hạt như ngô, đỗ gây khó tiêu.
Khi trẻ ốm người mẹ và gia đình cần dành nhiều thời gian hơn để chăm sóc, dỗ dành trẻ
ăn được nhiều. Với trẻ bị viêm nhiễm hô hấp bị sổ mũi, gây khó thở cần làm thông
thoáng mũi trẻ bằng bông gạc để giúp trẻ bú mẹ và ăn uống dễ dàng. Gia đình cần tập
trung quan tâm chăm sóc trẻ khi trẻ ốm, như trẻ sốt phải theo dõi nhiệt độ hay trẻ bị tiêu
chảy thì cần theo dõi số lần, số
lượng đi ngoài... như vậy sẽ sớm phát hiện những dấu
hiệu nguy hiểm để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời.
(Theo SK& ĐS)
[