bal ca ngan di tren cat

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.26 MB, 23 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

BÀi CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT

(Sa Hành Đoản Ca)

Cao Bá Quát

GIÁO VIÊN: Phan Thu H ường

Tiết 15

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT

(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

- Cao Bá Quát (1808-1855)

- Tự Chu Thần, hiệu Cúc Đường, 
Mẫn Hiên, người Phú Thị, Gia Lâm, 
Bắc Ninh

- Ông là người văn võ song toàn, thi 
đỗ cử nhân năm 1831 nhưng thi hội 
nhiều lần không đỗ. Năm 1854 ông 
khởi nghĩa chống lại phong kiến nhà

Nguyễn.

- Ông là nhà thơ tài năng, bản lĩnh

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. ĐỌC VÀ TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT

(Sa hành đoản ca – cao bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

a. Hoàn cảnh ra đời:

Trên đường Cao Bá Quát vào kinh 
đô Huế đi thi Hội, qua các tỉnh 
miền Trung đầy cát trắng ( Quảng 
Bình, Quảng Trị ).

NHÀ THỜ CAO BÁ QUÁT

b. Thể loại:

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

-

Đoạn 1: 4 câu đầu -> Hình tượng bãi cát và người

lữ khách

-

Đoạn 2 : 6 câu tiếp theo -> Quan niệm và thái độ

của nhà thơ về công danh

-

Đoạn 3 : 7 câu cuối -> Tâm trạng bế tắc và bi phẫn

của kẻ sĩ

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1. 4 câu đầu: Hình tượng bãi cát và người lữ khách

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT

(Sa hành đoản ca – cao bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

“ Bãi cát dài lại bãi cát dài,

Đi một bước như lùi một bước
Mặt trời đã lặn, chưa dừng được

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

Hình ảnh bãi cát được

miêu tả như thế nào?

Gợi không gian mênh mông dường

như bất tận, nóng bỏng.

Hình ảnh biểu tượng con đường đầy

khó khăn mà con người phải vượt qua

để đi đến danh lợi.

Bãi

cát

dài

lại

bãi

cát dài

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Hình ảnh người đi trên cát

được miêu tả như thế nào?

Tìm chi tiết miêu tả ?

-

Đi một bước như lùi một bước -> So sánh, điệp

ngữ -> diễn tả hình ảnh, nhấn mạnh nỗi vất vả khó

nhọc của người đi đường.

- Mặt trời đã lặn, chưa dừng được -> Thời gian một

ngày đã hết mà con người vẫn miệt mài đi.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Hình ảnh bãi cát dài và 
người đi đường tượng

trưng cho điều gì?

Hình ảnh bãi cát dài và 
người đi đường tượng

trưng cho điều gì?

Sự tất tả, bươn chải dấn thân để mưu cầu

công danh, sự nghiệp

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

1. 4 câu đầu: Hình tượng bãi cát và người lữ khách

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT

(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

- Bãi cát dài lại… -> ẩn dụ => con đường danh lợi đầy 
khó khăn

- Bước … như lùi …bước -> so sánh, điệp ngữ => vất vả 
khó nhọc của người đi đường

- Mặt trời lặn -> thời gian => đi mải mê 
- nước mắt rơi -> mệt mỏi, buồn chán

=> Con người mệt mỏi, vất vả, dấn thân trên con đường 
mưu cầu công danh, sự nghiệp

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Không học được tiên ông phép ngủ

Trèo non, lội suối, giận khôn vơi!

Xưa nay, phường danh lợi,

Tất tả trên đường đời.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

Không học được tiên ông phép ngủ 
Trèo non, lội suối, giận khôn vơi! 
Không học được tiên ông phép ngủ 
Trèo non, lội suối, giận khơn vơi!

Điển tích “Hạ Hầu Ấn” -> Nỗi chán nản vì phải tự hành hạ thân 
xác của mình trên đường theo đuổi công danh sự nghiệp, ước 
muốn trở thành tiên ơng có phép ngủ kĩ mà vẫn đạt được ước 
nguyện.

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

“ Xưa nay, phường danh lợi,

Tất tả trên đường đời.

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

Danh lợi như men rượu thơm nơi đầu gió, làm say lịng người, 
mấy ai thốt khỏi sự cám dỗ đó. Vì công danh mà con người bôn

tẩu ngược xuôi. Như vậy ơng đã nhận ra tính chất vơ nghĩa của 
lối học khoa cử, con đường tìm cơng danh theo lối cũ.

Danh lợi như men rượu thơm nơi đầu gió, làm say lịng người, 
mấy ai thốt khỏi sự cám dỗ đó. Vì cơng danh mà con người bơn

tẩu ngược xi. Như vậy ơng đã nhận ra tính chất vơ nghĩa của 
lối học khoa cử, con đường tìm công danh theo lối cũ.

Xưa nay, phường danh lợi,
Tất tả trên đường đời.

Đầu gió hơi men thơm quán rượu

Xưa nay, phường danh lợi,
Tất tả trên đường đời.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Người say vô số tỉnh bao người?

say >< tỉnh -> Đối lập => 
Tác giả chua xót nhận thấy 
“người tỉnh thì ít, kẻ say thì 
nhiều”.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

Mặc dù nhận ra sự vô nghĩa trước thực tại 
“phường danh lợi” đang “tất tả ngược xi”

nhưng trong suy nghĩ nhà thơ có gì mâu 
thuẫn?

Mặc dù nhận ra sự vô nghĩa trước thực tại 
“phường danh lợi” đang “tất tả ngược xuôi”

nhưng trong suy nghĩ nhà thơ có gì mâu 
thuẫn?

Mâu thuẫn giữa 
khát vọng sống cao

đẹp với hiện thực 
đen tối mờ mịt.

Mâu thuẫn giữa 
khát vọng xông

pha trên con 
đường đi tìm lí 
tưởng với cầu an,

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

2. 6 câu tiếp: quan niệm thái độ của tác giả về công danh

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT

(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

- Không học … phép ngủ 
-Trèo non, lội suối, …

-> chán nản khi tự hành hạ thân xác mình 
- Phường danh lợi

- Tất tả…
- …hơi men

- … Say …. tỉnh …bao người?

-> Đối lập, câu hỏi tu từ => chán ghét, khinh bỉ danh lợi => 
tâm trạng mâu thuẫn, nhận ra sự vô nghĩa của con đường lập 
công danh bằng khoa cử.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

“

Bãi cát dài, bãi cát dài

ơi!

Tính sao đây?

Đường bằng

mờ mịt

,

Đường ghê sợ cịn nhiều, đâu ít?

Điệp từ

“ bãi cát dài”

+ câu cảm thán+ câu hỏi tu từ + từ

láy

“mờ mịt”



nhấn mạnh tâm trạng

bế tắc

của người đi

đường

ngao ngán, mất phương hướng

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

Tình thế bế tắc: muốn đi tiếp nhưng không biết 
đi như thế nào? Con đường nào cũng đầy khó 
khăn. Đến với phường danh lợi thì khơng được, 
ẩn mình giữ mình trong sạch giữa cuộc đời ơ trọc 
khơng xong.

Tình thế bế tắc: muốn đi tiếp nhưng không biết 
đi như thế nào? Con đường nào cũng đầy khó

khăn. Đến với phường danh lợi thì khơng được, 
ẩn mình giữ mình trong sạch giữa cuộc đời ô trọc 
không xong.

Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng” 
Phía bắc núi Bắc, núi mn trùng

Phía nam núi Nam, sóng dạt dào

Hãy nghe ta hát khúc “đường cùng” 
Phía bắc núi Bắc, núi mn trùng

Phía nam núi Nam, sóng dạt dào

Điệp ngữ , đối

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

“ Anh đứng làm chi trên bãi cát?”

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

II. TÌM HIỂU VĂN BẢN

3. 7 câu cịn lại: Tâm trạng bế tắc bi phẫn của kẻ sĩ

BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT

(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)

Tiết 15

Văn bản:

- Bãi cát dài, bãi cát dài ơi!
- Tính sao đây? …

-> điệp ngữ, từ láy, câu hỏi tu từ, câu cảm thán

=> Tâm trạng bế tắc, ngao ngán, mất phương hướng
- Anh đứng làm chi trên bãi cát?

-> câu hỏi tu từ

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

III. TỔNG KẾT:

1. Nghệ thuật:

- Đối lập, điển tích

- Đại từ nhân xưng thay đổi linh hoạt: khách, ta, anh tạo điểm

nhìn đa diện nhiều trạng thái tâm trạng, giúp tác giả nói về vấn 
đề danh lợi khách quan, thuyết phục hơn.

- Hình ảnh giàu ý nghĩa biểu tượng: bãi cát dài, con đường cùng,

hình ảnh người đi đường.

- Thể thơ cổ thể, dài, ngắn xen nhau, vần bằng trắc phối nhịp

nhàng, tiết tấu phong phú, giọng điệu lúc bi tráng, lúc u buồn…

- Câu hỏi, câu cảm thán  thể hiện nhiều trạng thái tâm trạng…

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

• Học và nắm vững nội dung bài

• Học thuộc lịng bài thơ

• Sưu tầm và tìm đọc một số bài thơ của Cao Bá

Quát

•

Chuẩn bị bài mới: “Luyện tập thao tác lập luận

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

Tạm

biệt

</div>

bal ca ngan di tren cat

<i><b>BÀi CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT</b></i>

<b>(Sa Hành Đoản Ca)</b>

<i><b>Cao Bá Quát</b></i>

<b>Tiết 15</b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN BÃI CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)</b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – cao bá Quát)</b>

-

<b><sub>Đoạn 1: 4 câu đầu -> Hình tượng bãi cát và người </sub></b>

<b>lữ khách</b>

-

<b><sub>Đoạn 2 : 6 câu tiếp theo -> Quan niệm và thái độ </sub></b>

<b>của nhà thơ về công danh</b>

-

<b><sub>Đoạn 3 : 7 câu cuối -> Tâm trạng bế tắc và bi phẫn </sub></b>

<b>của kẻ sĩ</b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – cao bá Quát)</b>

<b>Hình ảnh bãi cát được </b>

<b>miêu tả như thế nào?</b>

<b>Gợi không gian mênh mông dường </b>

<b>như bất tận, nóng bỏng.</b>

<b> Hình ảnh biểu tượng con đường đầy </b>

<b>khó khăn mà con người phải vượt qua </b>

<b>để đi đến danh lợi.</b>

<b>Bãi </b>

<b>cát </b>

<b>dài </b>

<b>lại </b>

<b>bãi </b>

<b>cát dài </b>

<b>Hình ảnh người đi trên cát </b>

<b>được miêu tả như thế nào? </b>

<b>Tìm chi tiết miêu tả ?</b>

<b>-</b>

<b>Đi một bước như lùi một bước -> So sánh, điệp </b>

<b>ngữ -> diễn tả hình ảnh, nhấn mạnh nỗi vất vả khó </b>

<b>nhọc của người đi đường. </b>

<b>- Mặt trời đã lặn, chưa dừng được -> Thời gian một </b>

<b>ngày đã hết mà con người vẫn miệt mài đi.</b>

<b>Sự tất tả, bươn chải dấn thân để mưu cầu </b>

<b>công danh, sự nghiệp</b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)</b>

<b>Không học được tiên ông phép ngủ </b>

<b>Trèo non, lội suối, giận khôn vơi! </b>

<b>Xưa nay, phường danh lợi,</b>

<b>Tất tả trên đường đời.</b>

<b> “ Xưa nay, phường danh lợi,</b>

<b> Tất tả trên đường đời.</b>

<b>Người say vô số tỉnh bao người? </b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)</b>

“

<b>Bãi cát dài, bãi cát dài </b>

<b>ơi!</b>

<b> </b>

<b>Tính sao đây? </b>

<b>Đường bằng </b>

<b>mờ mịt</b>

<b>,</b>

<b> Đường ghê sợ cịn nhiều, đâu ít?</b>

<b>Điệp từ </b>

<b>“ bãi cát dài” </b>

<b>+ câu cảm thán+ câu hỏi tu từ + từ </b>

<b>láy </b>

<b>“mờ mịt” </b>



<b> nhấn mạnh tâm trạng </b>

<b>bế tắc </b>

<b>của người đi </b>

<b>đường </b>

<b>ngao ngán, mất phương hướng</b>

<b>“ Anh đứng làm chi trên bãi cát?”</b>

<b>BÀI CA NGẮN ĐI TRÊN CÁT</b>

<b>(Sa hành đoản ca – Cao Bá Quát)</b>

<b>III. TỔNG KẾT:</b>

<b>HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ</b>