Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (236.78 KB, 34 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ***. VỤ GIÁO DỤC TRUNG HỌC PHỔ THÔNG CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN GIÁO DỤC TRUNG HỌC *** TÀI LIỆU GIÁO ÁN GIẢNG DẠY GIÁO VIÊN THỰC HIỆN DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ THEO CHUẨN KIẾN THỨC, KỸ NĂNG CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG CẤP : TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2016-2017 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO Tài liệu PHÂN PHỐI CHƯƠNG TRÌNH THPT MÔN LỊCH SỬ 10 (Dùng cho các cơ quan quản lí giáo dục và giáo viên , áp dụng từ năm học 2016-2017). LÞch Sö Líp 10 C¶ n¨m: 37 tuÇn (52 tiÕt) Häc k× I: 19 tuÇn (18 tiÕt) Häc k× II: 18 tuÇn (34 tiÕt) häc k× I PhÇn mét. lÞch sö thÕ giíi thêi nguyªn thuû, cổ đại và trung đại Chương I. Xã hội nguyên thuỷ (2 tiết) Bài 1. Sự xuất hiện loài người và bầy người nguyên thuỷ Bài 2. Xã hội nguyên thuỷ Chương II. Xã hội cổ đại (4 tiết) Bài 3. Các quốc gia cổ đại phương Đông Bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô - ma Chương III. Trung Quốc thời phong kiến (2 tiết).
<span class='text_page_counter'>(2)</span> Bài 5. Trung Quốc thời phong kiến Chương IV. Ấn Độ thời phong kiến (2 tiết) Bài 6. Các quốc gia Ấn và văn hoá truyền thống Ấn Độ Bài 7. Sự phát triển lịch sử và nền văn hoá đa dạng của Ấn Độ Kiểm tra viết (1 tiết) Chương V. Đông Nam Ấ thời phong kiến (2 tiết) Bài 8. Sự hình thành và phát triển các vương quốc chính ở Đông Nam Á Bài 9. Vương quốc Campuchia và Vương quốc Lào Chương VI. Tây âu thời trung đại (4 tiết) Bài 10. Thời kì hình thành và phát triển của chế độ phong kiến ở Tây Âu (thế kỉ V đến thế kỉ XIV) Bài 11. Tây Âu thời hậu kì trung đại Bài 12. ôn tập lịch sử thế giới nguyên thuỷ, cổ đại và trung đại Kiểm tra học kì I (1 tiết) Học kì II Phần hai. lịch sử việt nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ xix Chương I. Việt Nam từ thời nguyên thuỷ đến thế kỉ X (4 tiết) Bài 13. Việt Nam thời nguyên thuỷ Bài 14. Các quốc gia cổ đại trên đất nước Việt Nam Bài 15. Thời Bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (từ thế kỉ II TCN đến đầu thế kỉ X) Bài 16. Thời Bắc thuộc và cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc (tiếp theo) Chương II. Việt Nam từ thế kỉ X đến thế kỉ XV (4 tiết) Bài 17. Quá trình hình thành và phát triển của nhà nước phong kiến (từ thế kỉ X đến thế kỉ XV) Bài 18. Công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế trong các thế kỉ XXV Bài 19. Những cuộc chiến đấu chống ngoại xâm ở các thế kỉ X-XV Bài 20. Xây dựng và phát triển văn hoá trong các thế kỉ X-XV Chương III. Việt Nam trong các thế kỉ XVI-XVIII (4 tiết) Bài 21. Những biến đổi của nhà nước phong kiến trong các thế kỉ XVIXVIII Bài 22. Tình hình kinh tế ở các thế kỉ XVI-XVIII Bài 23. Phong trào Tây Sơn và sự nghiệp thống nhất đất nước, bảo vệ Tổ quốc cuối thế kỉ XVIII Bài 24. Tình hình văn hoá ở các thế kỉ XVI-XVIII.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> Chương IV. Việt Nam ở nửa đầu thế kỉ XIX (2 tiết) Bài 25. Tình hình chính trị, kinh tế, văn hoá dưới triều Nguyễn (nửa đầu thế kỉ XIX) Bài 26. Tình hình xã hội ở nửa đầu thế kỉ XIX và phong trào đấu tranh của nhân dân Lịch sử địa phương (1 tiết) Sơ kết lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỉ XIX (2 tiết) Bài 27. Quá trình dựng nước và giữ nước Bài 28. Truyền thống yêu nước của dân tộc Việt Nam thời phong kiến Kiểm tra viết (1 tiết) Phần ba. lịch sử thế giới cận đại Chương I. Các cuộc cách mạng tư sản (từ giữa thế kỉ XVI đến nửa cuối thế kỉ XVIII) (4 tiết) Bài 29. Cách mạng Hà Lan và cách mạng tư sản Anh Bài 30. Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ Bài 31. Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII Chương II. Các nước Âu-Mĩ (từ đầu thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX) (6 tiết) Bài 32. Cách mạng công nghiệp ở châu Âu Bài 33. Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX Bài 34. Các nước tư bản chuyển sang giai đoạn đế quốc chủ nghĩa Bài 35. Các nước Anh, Pháp, Đức, Mĩ và sự bành trướng thuộc địa Chương III. Phong trào công nhân (từ đầu thế kỉ XIX đến đầu thế kỉ XX) (5 tiết) Bài 36. Sự hình thành và phát triển của phong trào công nhân Bài 37. Mác và Ăng-ghen. Sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học Bài 38. Quốc tế thứ nhất và Công xã Pa-ri 1871 Bài 39. Quốc tế thứ hai Bài 40. Lê-nin và phong trào công nhân Nga đầu thế kỉ XX Kiểm tra học kì II (1 tiết).
<span class='text_page_counter'>(4)</span> Ngày soạn : .............................. Chöông I: XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUÛY Tieát : 01 Bài 1: SỰ XUẤT HIỆN LOAØI NGƯỜI VAØ BẦY NGƯỜI NGUYÊN THỦY I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Về kiến thức : Giúp HS hiểu những mốc và bước tiến trên chặng đường dài , phấn đấu qua hàng triệu năm của loài người nhằm cải thiện đời sống và cải biến bản thân con người . 2.Về thái độ : Giáo dục cho học sinh thấy được vai trò và tác dụng của lao động trong tiến trình phát triển của xã hội loài người . 3.Về kỹ năng : Rèn luyện kĩ năng trình bày nội dung lịch sử , sử dụng SGK, kỉ năng phân tích , đánh giá và tổng hợp về đặc điểm tiến hóa của loài người . II.CHUAÅN BÒ CUÛA THAÀY VAØ TROØ.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> 1.Chuaån bò cuûa thaày: -Lịch sử thế giới cổ đại – NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Những mẩu chuyện lịch sử thế giới, tập 1, NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 2.Chuaån bò cuûa troø: -Bản đồ thế giới -Biểu đồ thời gian về người tối cổ III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC : 1.Ổn định tổ chức : Sĩ số , vệ sinh , trang phục , thái độ học tập 2.Giới thiệu bộ môn : Khái quát về chương trình lịch sử lớp 10 , và phương pháp học tập bộ moân . 3.Giảng bài mới: Con người và xã hội loài người tồn tại và phát triển cách đây hàng triệu năm. Với bàn tay lao động vàsức sáng tạo không ngừng , con người đã làm nên những điều kỳ diệu của thế giới. Vậy loài người từ đâu sinh ra? Quá trình phát triển của họ được đánh dấu bởi những mốc thời gian và thành tựu cơ bản nào? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu điều đó. TG 15’. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. NOÄI DUNG CAÀN NAÉM. Hoạt động 1 : làm việc cá 1) Sự xuất hiện loài GV : Con người đã có nhân người và đời sống bầy mặt trên trái đất này từ người nguyên thủy : raát xa xöa. Tuy nhieân , việc giải thích về nguồn HS phát biểu ý kiến qua sự gốc con người có nhiều hiểu biết , tranh luận với quan ñieåm khaùc nhau. Em nhau haõy cho bieát hieåu bieát cuûa mình veà nguoàn goác cuûa con người như thế nào? GV: neâu moät soá maåu chuyện của các nước và Vieät Nam..
<span class='text_page_counter'>(6)</span> Những câu chuyện trên coù yù nghóa gì ? GV nhaän xeùt boå sung vaø choát yù : Caâu chuyeän treân đã phản ánh từ xa xưa con người muốn lí giải về nguoàn goác cuûa mình , nhưng chưa đủ cơ sở khoa học nên đã gởi gắm điều đó vào sự thần thánh . Vậy con người do đâu mà có? Cơ sở nào cho chúng ta khẳng định điều đó? Trong quaù trình chuyeån biến từ vượn thành người, yếu tố nào quyết định sự chuyển biến đó ? -> Giaùo duïc HS nhaän thức đúng đắn về lao động .. GV phaân coâng nhoùm +Nhóm 1 : Thời gian tìm thấy dấu tích Người tối coå ? Ñòa ñieåm ? Tieán hoùa trong caáu taïo cô theå ? GV sử dụng bản đồ chỉ rõ caùc vò trí. HS: -Muoán lyù giaûi veà nguoàn goác loài người -Noù mang tính duy taâm toân giaùo, khoâng mang tính khoa hoïc. HS trả lời theo SGK: - Con người do một loài vượn giống người chuyển biến thành, nhờ quá trình lao động và trải qua một chặng đường khá dài khoảng 6 triệu năm trước . -Ngaøy nay khoa hoïc phaùt trieån ñaëc bieät laø khaûo coå học, cổ sinh học đã tìm được bằng cứ nói lên sự phaùt trieån laâu daøi cuûa sinh giới ,từ đv bậc thấp -> đv bậc cao mà đỉnh cao là sự biến chuyển từ vượn -> người Hoạt động 2 : làm việc theo nhoùm Nhoùm 1: -Người tối cổ (4 triệu năm trước) hoá thạch tìm thấy ở Ñoâng Phi, Gia- Va, Baéc Kinh, Thanh Hoùa… -Đặc điểm: Đi đứng bằng hai chân , đôi tay tự do sử. - Con người do một loài vượn giống người chuyeån bieán thaønh, nhờ quá trình lao động vaø traûi qua moät chaëng đường khá dài khoảng 6 triệu năm trước .. -Đời sống vật chất: +Bieát cheá taïo coâng cuï lao động bằng đá +Phát minh ra lửa.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> +Nhóm 2 : Đời sống vật chaát vaø quan heä xaõ hoäi của Người tối cổ ?. 10’. GV đánh giá tầm quan troïng cuûa vieäc phaùt minh ra lửa: “Lần đầu tiên nó giúp con người chi phối được lực lượng tự nhiên và tách hẳn con người ra khỏi thế giới động vật” Eng ghen GV sử dụng biểu đồ thời gian để củng cố thêm về người tối cổ .. +Nhóm 1 :Thời đại người tinh khôn bắt đầu xuất hiện vào thời gian nào ? Bước hoàn thiện về hình daùng vaø caáu taïo cô theåra sao? +Nhóm 2 : Sự sáng tạo của người tinh khôn được theå hieän nhö theá naøo?. dụng công cụ để kiếm ăn, trán thấp và bợt ra sau, u mày nổi cao, hộp sọ lớn hơn so với vượn cổ. Nhoùm 2: - Đời sống vật chất của người nguyên thủy . + Chế tạo công cụ đá(đá cuõ ) + Từ chỗ biết giữ lửa tự nhiên để dùng tới chỗ biết tạo ra lửa . + Kieám soáng baèng lao động tập thể với phương thức hái lượm và săn bắt . _ Quan heä quaàn theå cuûa Người tối cổ được gọi là Bầy người nguyên thủy . GV : Người tối cổ được coi là người vì đã biết chế tác và sử dụng công cụ .(mặc duø coøn thoâ ) Veà hình daùng khoâng coøn laø vượn Hoạt động 1:Thảo luận nhoùm Nhoùm 1: -Khoảng 4 vạn năm trước đây người tinh khôn xuất hieän -Caáu taïo cô theå: Xöông coát nhoû nhaén , baøn tay kheùo leùo. +Hái lượm săn bắt -Quan heä xaõ hoäi : Sống thành từng bầy -> Bầy người nguyên thuyû. 2) Người tinh khôn và oùc saùng taïo _ Khoảng 4 vạn Năm trước đây Người tinh khoân xuaát hieän . Hình daùng vaø caáu taïo cô theå hoàn thiện như người ngaøy nay . _ “Óc sáng tạo” là sự sáng tạo của người tinh khoân trong vieäc cải tiến công cụ đồ đá vaø bieát cheá taùc theâm nhiều công cụ mới . + Công cụ đá : Đá cũ -> đá mới (ghè – mài.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> 15’. linh hoạt, hộp sọ và thể tích naõo phaùt trieån… Nhoùm 2: Oùc sáng tạo của người tinh khoân theå hieän +Chế tạo công cụ lao động Thời kì đá mới bắt đầu khéo léo hơn +Cheá taïo cung teân vào thời gian nào ? Đá mới là công cụ đá có ñieåm khaùc nhö theá naøo so với công cụ đá cũ ? GV nhaän xeùt : Hoạt động 1: Làm việc cả Đá mới là công cụ đá lớp và cá nhân . được ghè sắc, mài nhẵn, HS: tra cán dùng tốt hơn . + Khoảng 1 vạn Năm trước Đồng thời sử dụng cung đây thời kì đá mới bắt teân thuaàn thuïc . đầu . Sang thời đại đá mới +Đá mới là công cụ đá đã cuộc sống vật chất của được ghè sắc , mài nhẵn, con người có biến đổi tra cán dùng tốt hơn, người nhö theá naøo ? ta còn sử dụng cung tên GV choát yù : thuaàn thuïc. Nhö vaäy , cuoäc soáng con người đã no đủ hơn , đẹp HS: Cuộc sống con người hơn và vui hơn, bớt lệ thời đá mới đã có những thuoäc vaøo thieân nhieân . thay đổi lớn lao , người ta bieát : + Troàng troït , chaên nuoâi . + Làm sạch tấm da thú để che thân, đồ trang sức . + Laøm nhaïc cuï ( nhö saùo = oáng xương, đàn đá… ). nhẵn – đục lỗ tra cán ) + Công cụ mới : Lao, cung, teân . 3) Cuoäc caùch maïng thời đá mới : -Khoảng 1 vạn Năm trước đây thời kì đá mới bắt đầu .. -Cuộc sống con người thời đá mới đã có những thay đổi lớn lao , người ta biết : + Troàng troït , chaên nuoâi . + Laøm saïch taám da thú để che thân, đồ trang sức . + Laøm nhaïc cuï ( nhö sáo = ống xương, đàn đá… ).
<span class='text_page_counter'>(9)</span> 4 ) Củng cố kiến thức :( 5phút) Sử dụng biểu đồ thời gian với các mốc 4 tr năm,1 tr năm, 4 vạn năm , 1 vạn năm. Hướng dẫn học sinh nêu những nội dung cần thiết tương ứng từng cột mốc. 5) Daëên doø – Ra baøi taäp veà nhaø : -Nắm bài cũ , trả lời các câu hỏi ở cuối bài . -Chuẩn bị bài mới - Baøi taäp veà nhaø : Laäp baûng so saùnh :. Noäi dung Thời gian Chuû nhaân Kó thuaät cheá taïo. Thời kì đá cũ. Thời kì đá mới. IV.RUÙT KINH NGHIEÄM BOÅ SUNG: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………..
<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngày soạn ............................................ Tieát : 02 Baøi 02 : XAÕ HOÄI NGUYEÂN THUÛY I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Về kiến thức: Giúp HS hiểu được đặc điểm tổ chức thị tộc, bộ lạc , mối quan hệ trong tổ chức xã hội đầu tiên của loài người . Mốc thời gian quan trọng của quá trình xuất hiện kim loại và hệ quả xã hội của công cụ kim loại . 2. Về tư tưởng: -Củng cố nhận thức về vai trò của lao động , công cụ lao động đối với sự phaùt trieån xaõ hoäi. -Giaó dục cho học sinh nuôi dưỡng giấc mơ chính đáng – xây dựng một thế giới đại đồng trong văn minh 3.Về kỷ năng: Rèn luyện cho HS kỹ năng phân tích và đánh giá tổ chức xã hội thị tộc, bộ lạc. Kỹ năng phân tích và tổng hợp về quá trình ra đời của kim loại – nguyên nhân – hệ quả của chế độ tư hữu ra đời. II.THIEÁT BÒ, TAØI LIEÄU DAÏY- HOÏC : 1.Taøi lieäu tham khaûo: -Lịch sử thế giới cổ đại – NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Những mẩu chuyện lịch sử thế giới, tập 1, NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Những con người cuối cùng của thời kỳ đồ đá- Tạp chí thế giới kỳ diệu, soá 7 -Một số bộ tộc mà thế giới mới biết đến – Tạp chí khoa học phổ thông số 264 2.Đồ dùng dạy học: -Biểu đồ thời gian III TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY - HỌC : 1) Ổn định tổ chức : Sĩ số , vệ sinh , trang phục , thái độ học tập. 2) Kieåm tra baøi cuõ : Loài người có nguồn gốc từ đâu ? Bằng chứng nào khẳng định điều đó ? Nêu đời sống vật chất và xã hội của Người tối cổ ?.
<span class='text_page_counter'>(11)</span> 3) Giới thiệu bài mới : Bài học vừa rồi cho chúng ta biết quá trình tiến hoá và tự hoàn thiện của con người về tổ chức hợp quần xã hộiđầu tiên và đời sống vật chất của con người lúc đó.Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được : +Tổ chức thị tộc, bộ lạc +Sự ra đời của công cụ kim khí và hệ quả xã hội của nó 4)Tổ chức hoạt động dạy học: TG. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY. 10’ GV dẫn dắt : Khi người nguyeân thuyû xuaát hieän hoï quaàn tuï trong moät toå chức gọi là bầy người nguyeân thuyû. Trong quaù trình phát triển tổ chức naøy daàn daàn bò tan raõ nhường chỗ cho một tổ chức xã hội cao hơn , đó là thị tộc .Vậy: Thế naøo laø thò toäc Moái quan heä trong thò toäc ? GV nhaän xeùt vaø choát yù phaân tích theâm veà vaán đề “hợp tác lao động” và kể chuyện minh hoạ nguyeân taéc vaøng trong cuoäc soáng cuûa thò toäc laø bình ñaúng laøm chung hưởng chung , của cải laaø cuûa chung -> Giaùo dục ý thức về một thế. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. NOÄI DUNG CAÀN NAÉM. 1) Thò toäc vaø boä laïc : Hoạt động 1 :Cả lớp và cá a) Thị tộc : nhaân -Thị tộc là nhóm người co -Thị tộc là nhóm người co ùkhoảng hơn 10 gia đình, ùkhoảng hơn 10 gia đình, goàm 2-3 theá heä giaø treû vaø goàm 2-3 theá heä giaø treû vaø coù chung doøng maùu . coù chung doøng maùu . -Quan heä trong thò toäc raát -Quan heä trong thò toäc raát coâng baèng , bình ñaúng coâng baèng , bình ñaúng cùng làm cùng hưởng. Lớp cùng làm cùng hưởng. trẻ tôn kính cha mẹ, ông Lớp trẻ tôn kính cha mẹ, baø vaø cha meï yeâu thöông oâng baø vaø cha meï yeâu chaêm soùc taát caû con chaùu thöông chaêm soùc taát caû con chaùu cuûa thò toäc . cuûa thò toäc . b) Boä laïc :. Hoạt động 2 :Cả lớp và cá nhaân - Bộ lạc là tập hợp một số thò toäc soáng caïnh nhau vaø coù cuøng moät nguoàn goác toå tieân .. - Bộ lạc là tập hợp một số thò toäc soáng caïnh nhau vaø coù cuøng moät nguoàn goác toå tieân . -Quan hệ giữa các thị tộc.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> giới đại đồng . -Bộ lạc lớn hơn thị tộc GV trong moät vuøng sing sống thuan lợi thường khoâng chæ coù thò toäc maø coøn coù boâ5 laïc . Vaäy: Theà naøo laø boä laïc .Ñieåm gioáng vaø khaùc nhau giữa thị tộc và bộ lạc ? 15’. GV phân tích thêm sự khác nhau giữa thị tộc vaø boä laïc : Quan heä giữa các thị tộc trong bộ lạc là gắn bó , giúp đỡ nhau chứ không có hợp tác lao động kiếm ăn nhö trong thò toäc GV chia lớp thành hai nhoùm Nhoùm 1: Người ta đã tìm thấy và sử dụng kim loại từ lúc nào? Vì sao có sự chênh lệch về thời gian nhö vaäy?. Hoạt đọng 1 :làm việc theo nhoùm Caùc nhoùm thaûo luaän vaø traû lời Nhóm 1: Con người tìm và sử dụng kim loại : + Khoảng 5500 năm trước đây- đồng đỏ. + Khoảng 4000 năm trước đây- đồng thau. + Khoảng 3000 năm trước ñaây – saét Nhoùm 2: - Năng suất lao động tăng. - Khai thác thêm đất đai troàng troït. - Theâm nhieàu nghaønh nghề mới. Nhoùm 2: Sự xuất hiện công cụ kim loại có tác dụng như thế nào đối với sản Hoạt động cá nhân và tập xuaát?. trong boä laïc laø gaén boù , giúp đỡ nhau . 2) Buổi đầu của thời đại kim khí *Quá trình tìm và sử dụng kim loại : -Con người tìm và sử dụng kim loại : + Khoảng 5500 năm trước đây- đồng đỏ. + Khoảng 4000 năm trước đây- đồng thau. + Khoảng 3000 năm trước đây – sắt. * Heä quaû : - Năng suất lao động tăng. - Khai thác thêm đất đai troàng troït. -Theâm nhieàu nghaønh ngheà mới. 3) Sự xuất hiện tư hữu và xaõ hoäi coù giai caáp :. -Người lợi dụng chức quyeàn chieám cuûa chung làm của riêng -> tư hữu xuaát hieän ..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> theå -Gia đình phụ hệ ra đời thay theá cho thò toäc.. 15’. GV cho hoïc sinh nhaéc laïi nguyeân taéc vaøng trong thị tộc. Sau đó: Công cụ kim loại ra đời -> NSLÑ taêng -> Saûn phaåm thừa thường xuyên -> chiếm đoạt. Hoûi: Vậy ai là người chiếm đoạt sản phẩm thừa. Việc chiếm đoạt sản phẩm thừa có tác động như thế nào đến đời soáng xaõ hoäi ?. GV phaân tích : Khaû năng lao động của mỗi gia ñình cuõng khaùc nhau -> Giaøu ngheøo => giai cấp ra đời. => Coâng xaõ thò toäc raïn vỡ đưa con người bước. HS: -Xaõ hoäi phaân chia thaønh Người lợi dụng chức quyền giàu – nghèo, giai cấp chieám cuûa chung laøm cuûa xuaát hieän. riêng -> tư hữu xuất hieän . -Gia đình phụ hệ ra đời thay theá cho thò toäc.. -Xaõ hoäi phaân chia thaønh giaøu – ngheøo, giai caáp xuaát hieän..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> sang thời đại có giai cấp đầu tiên – thời cổ đại.. 4) Cuûng coá baøi :( 5 phuùt) _ Theá naøo laø thò toäc – boä laïc. _ Những biến đổi lớn lao của đời sống sản xuất – quan hệ xã hội của thời đại kim khí. 5) Daën doø – Baøi taäp veà nhaø : _ Trả lời câu hỏi : + So sánh điểm giống – khác nhau giữa thị tộc và bộ lạc. + Do đâu mà tư hữu xuất hiện ? Điều này đã dẫn tới sự thay đổi trong xã hoäi nhö theá naøo ? _ Đọc bài tiếp theo (bài 3) : Các quốc gia cổ đại phương Đông. 6) Ruùt kinh nghieäm boå sung :. Ngày soạn :...................................... ĐẠI Tieát : 03 PHÖÔNG ÑOÂNG. Chöông II : XAÕ HOÄI COÅ. Bài 03 : CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI.
<span class='text_page_counter'>(15)</span> I. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.Về kiến thức: Học sinh cần nắm được : + Những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của các quốc gia cổ đại phương Đông và sự phát triển ban đầu của các ngành kinh tế .Từ đó, thấy được ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến nền tảng kinh tế và quá trình hình thành nhà nước , cơ cấu xã hội, thể chế chính trị… ở khu vực này như thế naøo . + Thông qua việc tìm hiểu về cơ cấu bộ máy nhà nước và quyền lực của nhà vua, HS cần hiểu rõ thế nào là chế độ chuyên chế cổ đại . + Những thành tựu lớn về văn hóa của các dân tộc phương Đông . 2.Về tư tưởng : Bồi dưỡng lòng tự hào về truyền thống lịch sử của các dân tộc phương Đông , trong đó có Việt nam . 3.Về kĩ năng : Rèn luyện cho HS biết sử dụng bản đồ để phân tích những thuận lợi , khó khăn và vai trò của điều kiện địa lí ở các quốc gia cổ đại phöông Ñoâng . II.THIEÁT BÒ VAØ TAØI LIEÄU DAÏY HOÏC: 1.Taøi lieäu tham khaûo: -Lịch sử thế giới cổ đại – NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Những mẩu chuyện lịch sử thế giới, tập 1, NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 2.Đồ dùng dạy học: -Bản đồ thế giới -Một số tranh ảnh minh hoạvề thành tựu văn hoá III.TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : Sĩ số , vệ sinh , trang phục , thái độ học tạp . 2.Kieåm tra baøi cuõ : Nguyeân nhaân tan raõ cuûa xaõ hoäi nguyeân thuûy ? Bieåu hieän ? ( 5phuùt) 3.Giới thiệu bài mới: Trên cơ sở của sự phát triển về mặt tư liệu sản xuất ( công cụ lao động và đối tượng lao động) cùng với điều kiện tự nhiên phù hợp với việc canh tác nông nghiệp và chăn nuôi nên trên lưu vực các con sông lớn ở Châu Á và Châu Phi từ thiên niên kỷ IV TCN cư dân ở đây đã xây dựng các quốc gia đầu tiên của mình, đó là xã hội có giai cấp đầu tiên , sự hình thành và phát triển , thể chế chính trị , thành tựu văn hóa, văn minh … nhö theá naøo ta vaøo baøi ..
<span class='text_page_counter'>(16)</span> TG. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY. HOẠT ĐỘNG CỦA TROØ. 15’ Hoạt động 1 : Làm việc GV treo bản đồ “ Các cá nhân . quốc gia cổ đại” trên bảng . Giới thiệu các quốc gia cổ đại phương Đông chỉ HS: caùc quoác gia naøo. Hoûi: +Thuận lợi : Đất đai phù Các quốc gia cổ đại sa màu mỡ, mềm xốp nên phương Đông có những công cụ gỗ, đá đều tác thuận lợi và khó khăn gì dụng được , lại gần nguồn về điều kiện tự nhiên ? nước tưới phù hợp cho Các quốc gia cổ đại sản xuất và sinh sống . phương Đông nằm ở đâu, +Khó khăn : Dễ bị lũ lụt, có những thuận lợi và gây mất mùa , ảnh hưởng khoù khaên gì ? đến đời sống của nhân GV nhaán maïnh neùt chung daân . về đặc điểm tự nhiên, liên hệ với Việt Nam cho học HS: sinh roõ. -Sự phát triển của các Từ điều kiện tự nhiên như ngành kinh tế : Nông vậy , cư dân ở đây sinh nghiệp tưới nước là gốc, sống chủ yếu bằng nghề ngoài ra còn chăn nuôi và gì? laøm thuû coâng nghieäp. Liên hệ đến Việt Nam HS: muoán baûo veä muøa Với khó khăn đó, muốn màng và cuộc sống của bảo vệ mùa màng và cuộc mình, ngay từ đầu cư dân sống, cư dân phương phương Đông đã phải đắp Ñoâng phaûi laøm gì ? đê, trị thủy, làm thủy lợi .. NOÄI DUNG CAÀN NAÉM 1) Điều kiện tự nhiên và sự phát triển của các ngaønh kinh teá : - Điều kiện tự nhiên : +Thuận lợi : Đất đai phù sa màu mỡ, mềm xốp nên công cụ gỗ, đá đều tác dụng được , lại gần nguồn nước tưới phù hợp cho sản xuaát vaø sinh soáng . +Khoù khaên : Deã bò luõ luït, gây mất mùa , ảnh hưởng đến đời sống của nhân daân. -Sự phát triển của các ngaønh kinh teá : Noâng nghiệp tưới nước là gốc, ngoài ra còn chăn nuôi và laøm thuû coâng nghieäp. -Do nhu caàu saûn xuaát vaø trị thủy, làm thủy lợi nên người ta đã sống quần tụ thành những trung tâm quần cư lớn và gắn bó với nhau trong tổ chức công xã . Nhờ đó nhà nước sớm hình thaønh . 2) Sự hình thành các quốc gia cổ đại : -Cơ sở hình thành : Sự phaùt trieån cuûa saûn xuaát.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Nhoùm1: Cơ sở nào dẫn đến sự ra đời sớm của các nhà nước cổ đại phương Đông ? GV boå sung theâm 5’. Nhoùm 2: Các quốc gia cổ đại phöông Ñoâng hình thaønh sớm nhất ở đâu, trong khoảng thời gian nào? GV có thể chỉ trên bản đồ quốc gia cổ đại Ai Cập hình thaønh nhö theá naøo , và liên hệ ở Việt Nam bên lưu vực sông Hồng, soâng Caû…. + Nhoùm 1 : Nguoàn goác vaø vai troø cuûa noâng daân coâng xaõ trong 15’ xã hội cổ đại phương. dẫn tới sự phân hóa giai Hoạt động 1: Theo nhóm cấp, từ đó nhà nước ra đời Cho HS thảo luận sau đó . mời đại diện từng nhóm trả lời, các em khác bổ sung cho baïn . Nhóm 1: Do điều kiện tự nhiên thuận lợi, sản xuất phát triển mà không cần -Các quốc gia cổ đại đầu đợi đến khi xuất hiện tiên xuất hiện ở Ai Cập, công cụ bằng sắt, trong Lưỡng Hà, Ấn Độ, Trung xã hội đã xuất hiện của Quốc, vào khoảng thiên cải dư thừa-> sự phân hóa niên kỷ thứ IV – III kẻ giàu, người nghèo TCN . ( tầng lớp quí tộc và bình dân ) -> nhà nước ra đời . 3) Xã hội có giai cấp đầu Nhoùm2: _ Các quốc gia cổ đại tiên : đầu tiên xuất hiện ở Ai -Nông dân công xã: Cập, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Chiếm số đông trong xã Trung Quoác, vào hội, ở họ vừa tồn tại “cái khoảng thiên niên kỷ cũ” vừa là thành viên của xã hội có giai cấp. Họ tự thứ IV – III TCN . nuoâi soáng baûn thaân vaø gia ñình , noäp thueá cho nhaø Hoạt động theo nhóm nước và làm các nghĩa vụ Nhoùm1: Noâng daân coâng xaõ: khaùc Chieám soá ñoâng trong xaõ -Quí toäc : Goàm caùc quan hội, ở họ vừa tồn tại lại ở địa phương, các thủ “cái cũ” vừa là thành lĩnh quân sự và những viên của xã hội có giai người phụ trách lễ nghi cấp. Họ tự nuôi sống tôn giáo . Họ sống sung bản thân và gia đình , sướng dựa vào sự bóc lột nộp thuế cho nhà nước nông dân ..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ñoâng ? + Nhoùm 2 : Nguoàn goác cuûa quí toäc ? GV phaân tích : hoï voán xuất thân từ các bô lão đứng đàu các thị tộc hay các quan lại từ TW->địa phương ( ở nhà to rộng, xây lăng mộ lớn …). vaø laøm caùc nghóa vuï -Noâ leä : Chuû yeáu laà tuø khaùc binh vaø thaønh vieân coâng xã bị mắc nợ hoặc bị Nhoùm 2: Quí toäc : Goàm caùc quan phaïm toäi. Vai troø cuûa hoï lại ở địa phương, các thủ làm việc nặng, khó nhọc , lĩnh quân sự và những hầu hạ quí tộc. người phụ trách lễ nghi toân giaùo . Hoï soáng sung sướng dựa vào sự bóc lột noâng daân .. + Nhoùm 3 : Nhoùm 3: Nguoàn goác cuûa noâ leä ? Noâ Noâ leä : Chuû yeáu laà tuø binh vaø thaønh vieân coâng leä coù vai troø gì? xã bị mắc nợ hoặc bị phaïm toäi. Vai troø cuûa hoï laøm vieäc naëng, khoù nhoïc , haàu haï quí toäc. Cùng với nông dân công xã họ là tầng lớp bị bóc loät trong xaõ hoäi .. 4.Cuûng coá baøi : GV toùm taét caùc noäi dung chính -Các quốc gia cổ đại phương Đông sớm xuất hiện bên lưu vực các sông lớn ở khu vực các con sông lớn thuộc châu Á và châu Phi.Trên cơ sở của công cụ lao động bằng đá và một ít đồ đồng nhưng với điều kiện tự nhiên thuận lợi nó cho phép nơi đây sớm hình thành nên nhiều quốc gia cổ đại sớm nhất trên thế giới. -Trên cơ sở đó, cư dân ở đây sinh sống chủ yếu bằng nghề nông trồng lúa nước -Xã hội cổ đại phương Đông gồm có ba tầng lớp: Nông dân công xã, Quí tộc và nô lệ. Trong đó nông dân công xã là lực lượng sản xuất chính ..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> 5.Daën doø vaø baøi taäp veà nhaø -Nắm lại bài học và trả lời các câu hỏi trong SGK -Chuaån bò baøi hoïc tieáp theo IV.RUÙT KINH NGHIEÄM: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………….. Ngày soạn : Bài 03 : CÁC QUỐC GIA CỔ ĐẠI PHƯƠNG ĐÔNG (TT) Tieát : 04. I/ MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC : 1.về kiến thức: Học sinh cần nắm được : + Những đặc điểm về điều kiện tự nhiên của các quốc gia cổ đại phương Đông và sự phát triển ban đầu của các ngành kinh tế .Từ đó thấy được ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến nền tảng kinh tế và quá trình hình thành nhà nước , cơ cấu xã hội, thể chế chính trị… ở khu vực này như thế naøo . + Thông qua việc tìm hiểu về cơ cấu bộ máy nhà nước và quyền lực của nhà vua, HS cần hiểu rõ thế nào là chế độ chuyên chế cổ đại . + Những thành tựu lớn về văn hóa của các dân tộc phương Đông 2.Về tư tưởng : Bồi dưỡng lòng tự hào về truyền thống lịch sử của các dân tộc phương Đông , trong đó có Việt nam . 3.Veà kæ naêng:.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> Rèn luyện cho HS biết sử dụng bản đồ để phân tích những thuận lợi , khó khăn và vai trò của điều kiện địa lí ở các quốc gia cổ đại phương Ñoâng . II.THIEÁT BÒ VAØ TAØI LIEÄU DAÏY HOÏC: 1.Taøi lieäu tham khaûo: -Lịch sử thế giới cổ đại – NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Những mẩu chuyện lịch sử thế giới, tập 1, NXB Giáo Dục, Hà Nội, 1999 -Lịch sử văn hoá thế giới cổ trung đại - NXB Giáo dục , 1999 2.Đồ dùng dạy học: -Bản đồ thế giới -Một số tranh ảnh minh hoạvề thành tựu văn hoá III/ TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY – HỌC : 1.Ổn định tổ chức : Sĩ số , vệ sinh , trang phục , thái độ học tập . 2.Kieåm tra baøi cuõ : Các quốc gia cổ đại phương Đông đã được hình thành ở đâu ? và tự bao giờ ? (5phút) 3.Giới thiệu bài mới: Ở tiết trước chúng ta đã tìm hiểu về điều kiện tự nhiên, kinh tế , dẫn đến sự hình thành các quốc gia và xã hội có giai cấp . Bây giờ chúng ta tìm hiểu về chế độ chuyên chế và nền văn hóa cổ đại phương Đông .. TG. HOẠT ĐỘNG CỦA THAÀY. 15’ Nhà nước phương Đông hình thaønh nhö theá naøo ? thế nào là chế độ chuyên cheá ? GV nhaän xeùt vaø choát yù : Do nhu caàu trò thuyû, xaây dựng các công trình , chống ngoại xâm-> các lieân minh boä laïc lieân keát với nhau -> Nhà nước ra đời để điều hành, quản lí. HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ. NOÄI DUNG CAÀN NAÉM. Hoạt động1: tập thể và cá 4) Chế độ chuyên chế cổ đại : nhaân. Do nhu caàu trò thuûy vaø xaây dựng các công trình thủy lợi các bộ lạc liên kết với -Quá trình hình thành nhau -> nhà nước ra đời để nhà nước: +Do nhu caàu trò thuûy vaø ñieàu haønh xây dựng các công trình thủy lợi nên các bộ lạc.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> xaõ hoäi . Quyeàn haønh taäp trung vaøo tay vua-> Ch cheá Hoạt động 2 :Thảo luận Vua dựa vào đâu để trở lớp thaønh chuyeân cheá ? HS: +Vua dựa vào bộ máy quí tộc và tôn giáo để bắt mọi GV có thể khai thác kênh người phải phục tùng, vua hình 3 SGKtr16, để thấy trở thành vua chuyên chế . được cuộc sống sung +Vua đứng đầu có quyền sướng của vua ngay cả khi lực tối cao vô hạn ( thiên 20’ chết(quách vàng tạc hình tử ) giúp việc là bộ máy vua…) quan lieâu . GV sử dụng tài liệu tham khảo để minh hoạ Hoạt động 1 : theo nhóm -Nhoùm 1 : +Thieân vaên hoïc vaø Lòch laø 2 ngành khoa học ra đời sớm nhất, gắn liền với nhu GVñaët caâu hoûi cho caùc caàu saûn xuaát noâng nghieäp. nhoùm Để cày cấy đúng thời vụ, + Nhóm 1 : Cách tính người nông dân đều phải lịch của dân cư phương “trông trời, trông đất”. Vì Đông ? Tại sao 2 ngành vậy, họ quan sát sự chuyển lịch và thiên văn lại ra động của mặt Trăng, mặt đời sớm nhất ở phương Trời và từ đó sáng tạo ra Ñoâng ? lòch . +Noâng lich , laáy 365 ngaøy laø moät naêm vaø chia laøm 12 thaùng .. liên kết với nhau. Nhà nước ra đời để điều haønh, quaûn lí xaõ hoäi . +Đứng đầu nhà nước là vua có quyền lực tối cao, dưới đó có một bộ máy haønh chính quan lieâu giúp việc thừa hành …gọi là chế độ chuyên chế cổ đại. 5) Văn hóa cổ đại phöông Ñoâng a) Sự ra đời của lịch và thieân vaên hoïc : -Thieân vaên hoïc vaø Lòch laø 2 ngaønh khoa hoïc ra đời sớm nhất, gắn liền với nhu cầu sản xuất noâng nghieäp . -Việc tính lịch chỉ đúng tương đối, nhưng nông lòch thì coù ngay taùc duïng đối với việc gieo trồng . b) Chữ viết : -Nguyên nhân ra đời của chữ viết : Do nhu cầu trao đổi , lưu giữ kinh nghiệm mà chữ viết sớm hình thành từ thiên niên kyû IV TCN . -Ban đầu là chữ tượng.
<span class='text_page_counter'>(22)</span> + Nhóm 2 : Vì sao chữ -Nhóm 2 : viết ra đời ? tác dụng của +Chữ viết ra đời là do xã hoäi ngaøy caøng phaùt trieån, chữ viết? caùc moái quan heä phong GV minh hoạ về chữ phú, đa dạng. Hơn nữa do tượng hình , tượng ý . Kể nhu cầu ghi chép, cai trị, chuyện minh hoạ thêm lưu giữ những kinh nghiệm dựa vào tài liệu tham mà chữ viết đã ra đời. -Ban đầu là chữ tượng khaûo hình, sau đó là tượng ý, tượng thanh . -Tác dụng của chữ viết : Ñaây laø phaùt minh quan trọng nhất, nhờ nó mà chúng ta hiểu được phần nào lịch sử thế giới cổ đại + Nhoùm 3 : Nguyeân nhaân . ra đời của toán học? Những thành tựu của -Nhóm 3: toán học phương Đông và -Nguyên nhân ra đời : Do taùc duïng cuûa noù? Gv phân tích thêm: Do nhu cầu tính lại ruộng đất, phải tính lại ruộng đất sau nhu cầu xây dựng , tính khi bị ngập nước, tính toán … mà toán học ra đời . toán vật liệu và kích -Thành tựu : Các công thức thước khi xây dựng các sơ đẳng về hình học, các công trình , nợ nần… toán bài toán đơn giản về số học sớm ra đời . Người Ai học… phát minh ra số 0 của cập giỏi về tính hình học , cư dân Ấn Độ . tính dieän tích tam giaùc , -Taùc duïng : Phuïc vuï cuoäc hình thang hay tính được sống lúc bấy giờ và để lại số pi = 3,16 (tương đối), kinh nghiệm quí cho giai Người Lưỡng Hà hay đoạn sau .. hình, sau đó là tượng ý, tượng thanh . -Tác dụng của chữ viết : Ñaây laø phaùt minh quan trọng nhất, nhờ nó mà chúng ta hiểu được phần nào lịch sử thế giới cổ đại . c) Toán học : -Nguyên nhân ra đời : Do nhu caàu tính laïi ruộng đất, nhu cầu xây dựng , tính toán … mà toán học ra đời . -Thành tựu : Các công thức sơ đẳng về hình học, các bài toán đơn giaûn veà soá hoïc… phaùt minh ra soá 0 cuûa cö daân Ấn Độ . -Taùc duïng : Phuïc vuï cuộc sống lúc bấy giờ và để lại kinh nghiệm quí cho giai đoạn sau . d) Kieán truùc : -Với các công trình kiến trúc nổi tiếng đã ra đời: Kim tự tháp Ai Cập, vườn treo Babilon, Vạn lý trường thành… -Caùc coâng trình naøy thường đồ sộ thể hiện cho uy quyeàn cuûa vua.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> buoân xa neân gioûi veà soá học, họ đã tính phép nhân, chia cho tới hàng trieäu . + Nhóm 4 : Hãy giới thiệu những công trình kiến trúc cổ đại phương Đông? Những công trình nào còn tồn tại đến ngày nay GV giới thiệu một trong những công trình tiêu biểu đó hoặc cho học sinh giới thiệu trên cơ sở hiễu biết cuûa mình roài gv boå sung theâm.. chuyeân cheá . -Những công trình này là kì tích về sức lao động sáng tạo của con người . Nhoùm 4: -Với các công trình kiến trúc nổi tiếng đã ra đời: Kim tự tháp Ai Cập, vườn treo Babilon, Vaïn lyù trường thành… -Ngaøy nay coøn toàn taïi moät số công trình như Kim tự tháp Ai cập , Vạn lý trường thaønh, …. 4) Cuûng coá baøi : ( 5phuùt ) _ Kiểm tra hoạt động nhận thức của HS thông qua các câu hỏi tái hiện kiến thức cũ . _ Điều kiện tự nhiên, nền kinh tế của các quốc gia cổ đại phương Đông , thể chế chính trị và các tầng lớp xãhội, vai trò của họ ? _ Những thành tựu văn hóa mà cư dân phương Đông để lại cho loài người ? 5) Daën doø , ra baøi taäp veà nhaø : Học thuộc bài cũ , đọc SGK bài tiếp theo và trả lời các câu hỏi ở cuối baøi vuøa hoïc . 6) Ruùt kinh nghieäm boå sung :.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> GIÁO ÁN LỊCH SỬ 10,11,12 SOẠN THEO SÁCH CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỚI NHẤT NĂM LIÊN HỆ ĐT 0168.921.8668. GIÁO ÁN LỊCH SỬ 10,11,12 SOẠN THEO SÁCH CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỚI NHẤT NĂM LIÊN HỆ ĐT 0168.921.8668.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> GIÁO ÁN LỊCH SỬ 10,11,12 SOẠN THEO SÁCH CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỚI NHẤT NĂM LIÊN HỆ ĐT 0168.921.8668 HOẶC 0916.582.536.
<span class='text_page_counter'>(26)</span>
<span class='text_page_counter'>(27)</span>
<span class='text_page_counter'>(28)</span>
<span class='text_page_counter'>(29)</span>
<span class='text_page_counter'>(30)</span>
<span class='text_page_counter'>(31)</span>
<span class='text_page_counter'>(32)</span>
<span class='text_page_counter'>(33)</span>
<span class='text_page_counter'>(34)</span> GIÁO ÁN LỊCH SỬ 10,11,12 SOẠN THEO SÁCH CHUẨN KIẾN THỨC KỸ NĂNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỚI NHẤT NĂM 2016- 2017 LIÊN HỆ ĐT 0168.921.8668.
<span class='text_page_counter'>(35)</span>