Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (391.55 KB, 36 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 26/9/2016 TiÕt 26 Văn bản. TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du.. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Bước đầu làm quen với thể loại truyện thơ Nôm trong văn học trung đại. - Hiểu và lí giải được vị trí của tác phẩm Truyện Kiều và đóng góp của Nguyễn Du cho kho tàng văn học dân tộc. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Nguyễn Du. - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện của Truyện Kiều. - Thể thơ lục bát truyền thống của dân tộc trong một tác phẩm văn học trung đại. - Những giá trị nội dung, nghệ thuật chủ yếu của tác phẩm Truyện Kiều. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu một tác phẩm truyện thơ Nôm trong tác phẩm văn học trung đại. - Nhận ra những đặc điểm nổi bật về cuộc đời và sáng tác của một tác giả văn học trung đại. 3. Thái độ: Giáo dục hs biết trân trọng những giá trị to lớn của kiệt tác văn học III. ChuÈn bÞ: * GV: - So¹n bµi , tranh ¶nh NguyÔn Du, - T¸c phÈm : Kim V©n KiÒu truyÖn, TruyÖn KiÒu cña NguyÔn Du. * HS: So¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái sgk/80 . IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc. 1.ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: - C¶m nhËn chung cña em vÒ hình ảnh ngêi anh hïng NguyÔn HuÖ trong Håi 14 cña Hoµng Lª nhÊt thèng chÝ ? 3.Bµi míi: Hoạt động 1. Giới thiệu bài: Nguyễn Du- đại thi hào dõn tộc và là danh nhân văn húa, sự nghiệp văn học cña NguyÔn Du mang tÇm vãc cña mét thiªn tµi ë c¶ s¸ng t¸c ch÷ H¸n vµ ch÷ Nôm. Trong đó tỏc phẩm Truyện Kiều là một kiệt tác của văn học Việt Nam, kh«ng nh÷ng cã vÞ trÝ quan träng trong lịch sử níc nhµ mµ cã vÞ trÝ quan träng trong ®ời sống t©m hån dân tộc. Hoạt động của thầy. Kiến thức cần đạt. Hình thành và phát triển.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> năng lực học sinh.. * Hoạt động 2 : Hớng dẫn HS tìm hiÓu vÒ t¸c gi¶ NguyÔn Du . - Gọi HS đọc mục I 1. 2 – SGK 77, 78. ? PhÇn giíi thiÖu cho em biÕt những vấn đề gì trong cuộc đời tác gi¶ ? ? Thời đại Nguyễn Du sống có những biến cố LS nào ? Điều đó ảnh hởng đến tác giả ntn ? - GV nãi thªm vÒ hoµn c¶nh lÞch sö giai đoạn này, cũng nh cuộc đời cña t¸c gi¶. * Gia đình : Đại quý tộc, nhiều đời làm quan, có truyền thống văn học, thi đỗ tiến sĩ, từng làm tể tớng, anh lµm thîng th. Cha, MÑ mÊt sớm, gia đình tan nát cùng với sự suy vong của triều đại Lê - Trịnh -> NguyÔn Du xuÊt th©n trong mét gia đình đại quý tộc, nhiều đời làm quan vµ cã truyÒn thèng v¨n häc. * Thời đại : Có những biến đổi kinh thiên động địa, tập đoàn phong kiÕn tranh giµnh quyÒn lùc, quyÕt liÖt, khëi nghÜa n«ng d©n T©y S¬n, Qu©n Thanh x©m lîc, Quang Trung ph¸ tan qu©n Thanh, đánh đổ chính quyền Lê - Trịnh, Nguyễn. Nguyễn ánh lật đổ Tây S¬n thiÕt lËp triÒu NguyÔn -> NguyÔn Du g¾n bã víi mét triÒu đại lịch sử đầy biến động, nhiều sự kiện lịch sử trọng đại, vì vậy đã tác động mạnh tới tình cảm và nhận thøc cña «ng, lµm xuÊt hiÖn nh÷ng quan niÖm míi vÒ nh©n sinh, x· hội, con ngời trong đó có trào lu nhân đạo CN. * Cuộc đời Nguyễn Du : + Cã n¨ng khiÕu v¨n häc bÈm sinh. + Bản thân mồ côi sớm, cuộc đời đã có những năm tháng gian truân,. I .Tác giả : Nguyễn Du( 17651820) *. Tên tự: Tố như - Quê : Tiên Điền , nghi Xuân, Hà Tĩnh - Sinh ra trong một gia đình quý tộc, có truyền thống văn học. *. Hoàn cảnh xã hội: XHđầy biến động: - CĐPK khủng hoảng trầm trọng, - Phong trào khởi nghĩa nông dân phát triển -> Ảnh hưởng đến ngòi bút của ông.. * Cuộc đời: - Mồ côi từ nhỏ, học tập ở Thăng Long, 10 năm lưu lạc ở đất Bắc -> Ông có ĐK nếm trải và gần gũi với đ/s người nông dân. - Là người hiểu biết sâu rộng, vốn sống phong phú, có trái tim giàu lòng yêu thương. - Giai đoạn làm quan ông đc đi chánh sứ Trung Quốc. - Là danh nhân văn hoá thế giới. Năng lực đọc diễn cảm. Năng lực giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(3)</span> tr«i d¹t. + N¨ng khiÕu v¨n häc bÈm sinh. Vèn sèng v« cïng phong phó . Tr¸i tim yêu thơng vĩ đại taọ nên thiên tµi NguyÔn Du. ? Sù nghiÖp vh cña N Ducã ®iÓm g× đáng chú ý *Sù nghiÖp v¨n häc cña NguyÔn Du víi nh÷ng s¸ng t¹o lín cã gi¸ trÞ c¶ vÒ ch÷ H¸n vµ ch÷ N«m, xuÊt s¾c nhÊt lµ "TruyÖn KiÒu". - Ch÷ H¸n : C¸c tËp th¬ : Thanh Hiªn thi tËp, B¾c hµnh t¹p lôc, Nam trung t¹p ng©m. ( 243 bµi Hoạt động 3 : Hớng dẫn HS tìm hiÓu vÒ t¸c phÈm "TruyÖn KiÒu”. ? H·y giíi thiÖu nguån gèc,vÞ trÝ cña "TruyÖn KiÒu" ? GV cho HS quan s¸t mét sè ¶nh chôp TP TK - GV thuyết trình thêm để HS hiểu vÒ sù s¸ng t¹o cña NguyÔn Du (S¸ng t¹o tõ nghÖ thuËt tù sù, kÓ chuyện bằng thơ, đến nghệ thuật x©y dùng nh©n vËt, miªu t¶ thiªn. * Sự nghiệp : - Chữ Hán : ( 243 bài) - Chữ Nôm : - Văn chiêu hồn - Truyện Kiều.. II TruyÖn KiÒu : ( §o¹n trêng t©n thanh ) 1, VÞ trÝ : §Ønh cao chãi läi cña nÒn v¨n häc ViÖt Nam, mét trong nh÷ng nhiªn…). kiÖt t¸c cña v¨n häc thÕ giíi, vµ cña nghÖ thuËt thi ca TV. - GV gi¶i thÝch :“§o¹n trêng t©n 2, Nguån gèc : Dùa theo cèt truyÖn thanh”. Kim V©n KiÒu TruyÖn cña Thanh T©m tµi nh©n ( Trung Quèc ). ? Xác định thể loại của Truyện B»ng thiªn tµi nghÖ thuËt vµ tÊm KiÒu ? lòng nhân đạo sâu sắc, Nguyễn Du - Gọi HS đọc phần tóm tắt SGK . đã thay máu đổi hồn, làm cho tác - GV dµnh thêi gian cho 3 HS lÇn phẩm trở thành một kiệt tác vĩ đại. lît tãm t¾t l¹i c¸c phÇn cña t¸c 3, ThÓ lo¹i : phÈm. - Gäi HS tãm t¾t l¹i toµn bé - TruyÖn th¬ ch÷ N«m, theo thÓ lôc b¸t. t¸c phÈm. - Dµi 3254 c©u. - GV cã thÓ tãm t¾t l¹i. 4, Tãm t¾t : ? Dựa vào cốt truyện, hãy rút ra giá - Gặp gỡ đính ớc. - Gia biÕn lu l¹c. trÞ cña TP ? - §oµn tô. - GV lÇn lît gîi ý cho HS tr¶ lêi. 5, Gi¸ trÞ cña TruyÖn KiÒu : ? Xã hội đợc phản ánh trong a, Néi dung :. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(4)</span> "TruyÖn KiÒu" lµ mét x· héi nh thÕ nµo ? ? Trong đó các nhân vật nh Tú Bà, M· Gi¸m Sinh, Hå T«n HiÕn, B¹c. * Gi¸ trÞ hiÖn thùc : -TruyÖn KiÒu lµ mét bøc tranh vÒ mét x· héi bÊt c«ng, tµn b¹o. - Sè phËn bÊt h¹nh cña mét ngêi phô nữ đức hạnh, tài hoa trong xã hội phong kiÕn. bµ, B¹c H¹nh … lµ nh÷ng ngêi nh * Giá trị nhân đạo sâu sắc : thế nào ? Chúng đại diện cho tầng - Truyện Kiều đề cao tình yêu tự do kh¸t väng c«ng lý vµ ca ngîi phÈm líp x· héi nµo ? chất cao đẹp của con ngời. ? C¶m nhËn cña em vÒ cuéc sèng, -TruyÖn KiÒu lµ tiÕng nãi lªn ¸n c¸c th©n phËn cña ngêi phô n÷ qua thế lực tàn bạo chà đạp lên quyền sèng con ngêi. h×nh ¶nh Thuý KiÒu ? b, Gi¸ trÞ nghÖ thuËt : ? Qua đó tác giả bày tỏ thái độ ra - TruyÖn KiÒu lµ mét kiÖt t¸c nghÖ sao đối với từng lớp ngời trong xã thuËt, víi bót ph¸p cña mét nghÖ sÜ thiªn tµi, lµ sù kÕt tinh thµnh tùu v¨n héi cò häc d©n téc trªn hai ph¬ng diÖn - GV gi¶ng gi¶i thªm. ng«n ng÷ vµ thÓ lo¹i. Thµnh c«ng Nêu giá trị nghệ thuật của tác của Nguyễn Du là trên tất cả các phơng diện mà đặc sắc nhất là nghệ phÈm ? - GV đa thêm một số ví dụ để minh thuật xây dựng nhân vật. -Truyện Kiều là tập đại thành của ho¹. ng«n ng÷ v¨n häc d©n téc. Hoạt động 4. HDHS tổng kết ? Víi néi dung bµi häc nµy, chóng ta hiÓu g× vÒ nguyÔn Du vµ TruyÖn III. Tæng kÕt KiÒu? - Ghi nhí(Sgk/80) Hoạt động 5. HDHS làm tập HS th¶o luËn. Cã ý kiÕn cho r»ng hoµn c¶nh x· IV. LuyÖn tËp hội và gia đình đã tác động mạnh Bài 1 mÏ tíi nhËn thøc, t×nh c¶m vµ c¸c * Hoµn c¶nh x· héi: s¸ng t¸c cña NguyÔn Du. Dùa vµo - TriÒu Lª môc n¸t, vua chóa xa phÇn néi dung cña TruyÖn KiÒu, ®o¹ em h·y lµm s¸ng tá ý kiÕn trªn? - Khởi nghĩa Tây Sơn lật đổ chính quyền Lê- Trịnh, đánh tan quân Thanh thống nhất đất nớc. *Yªu cÇu: HS viÕt thµnh ®o¹n v¨n vµ tr×nh bµy *Hoàn cảnh gia đình: Bài tập 2: Viết đoạn văn giới - Gia đình đại quí tộc, cha làm tể thiÖu t¸c phÈm TruyÖn KiÒu cña tíng…( ND cã ®iÒu kiÖn ¨n NguyÔn Du. häc…) - N¨m 9 tuæi mÊt cha, 12 tuæi mÑ mÊt, NguyÔn Du ë víi anh... *Cuộc đời: - §i nhiÒu nªn hiÓu réng biÕt. Năng lực hợp tác, khái quát vấn đề. Năng lực tổng hợp, khái quát Năng lực hợp tác giải quyết vấn đề, giao tiếp tiếng.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> nhiÒu… - T©m hån nh¹y c¶m… - Hơn mời năm lu lạc đã giúp cho ND c¶m nhËn s©u s¾c vÒ x· héi đơng thời và cảm thông sâu sắc víi con ngêi…. Việt. Tạo lập văn bản và giao tiếp tiếng Việt.. 4. Cñng cè - Cho HS nh¾c l¹i néi dung bµi. - Gọi HS đọc ghi ngớ SGK – 80. 5. Híng dÉn vÒ nhµ - Häc thuéc ghi nhí. - Tãm t¾t ng¾n gän TruyÖn KiÒu . - Nắm giá trị nội dung, nghệ thuật đặc sắc của Truyện Kiều . - So¹n bµi:ChÞ em thuý KiÒu Gîi ý: + §äc ®o¹n trÝch. + T×m hiÓu ®o¹n trÝch n»m ë vÞ trÝ nµo trong t¸c phÈm. + Tìm hiểu hình ảnh Thuý Kiều, Thuý Vân đợc tái hiện trong đoạn trích. + T×m hiÓu nghÖ thuËt t¶ ngêi cña NguyÔn Du th«ng qua h×nh ¶nh chÞ em Thuý KiÒu. *********************** Ngày soạn : 27/9/2016 TiÕt 27 : Văn bản. CHỊ EM THUÝ KIỀU. ( TrÝch: TruyÖn KiÒu ) (NguyÔn Du ) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Thấy được tài năng, tấm lòng của thi hào dân tộc Nguyễn Du qua một đoạn trích trong Truyện Kiều. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Bút pháp nghệ thuật tượng trưng, ước lệ của Nguyễn Du trong miêu tả nhân vật. - Cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du: ngợi ca vẻ đẹp, tài năng của con người qua một đoạn trích cụ thể. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu một văn bản truyện thơ trong văn học trung đại. - Theo dõi diễn biến sự việc trong tác phẩm truyện..
<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật. - Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật cổ điện của Nguyễn Du trong văn bản. - Tích hợp giáo dục nếp sống văn minh,thanh lịch cho học sinh. 3. Thái độ: Giáo dục hs thái độ trân trọng vẻ đẹp con người III. CHUẨN BI * GV:V¨n b¶n TruyÖn Kiều, máy chiếu, trò chơi ô chữ. * HS: So¹n bµi IV.TIẾN TRÌNH DẠY - HỌC. 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò. - Nêu một vài hiểu biết của em về tác giả Nguyễn Du? 3. Bµi míi. Hoạt động 1. Giới thiệu bài mới. Người phụ nữ xưa và nay luôn là đề tài sáng tác của các nhà văn, nhà thơ. Vẻ đẹp của họ in đậm dấu ấn trong thơ ca nhạc họa và mãi bất tử với thời gian. Họ đã góp phần làm nên vẻ đẹp của văn hóa dân tộc. Để miêu tả, ngợi ca vẻ đẹp của người phụ nữ đã có nhiều nhà văn, nhà thơ thành công xuất sắc, trong số đó phải kể tới đại thi hào Nguyễn Du. Chỉ bằng vài nét chấm phá kết hợp với nghệ thuật ước lệ, tượng trưng Nguyễn Du đã làm nổi bật lên bức chân dung tuyệt sắc giai nhân của hai chị em Thúy Kiều. Thúy Kiều và Thúy Vân mỗi người đều có một vẻ đẹp riêng nhưng cả hai đều hoàn hảo đều “mười phân vẹn mười”. Hình Hoạt động của thầy Kiến thức cần đạt. thành và phát triển năng lực học sinh.. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu chung v¨n b¶n. - H: §o¹n trÝch thuéc phÇn nµo cña t¸c phÈm truyện Kiều? - GV hướng dẫn HS đọc: + Giọng diễn cảm thể hiện thái độ ngợi ca, tr©n träng. + Giäng vui tư¬i, trong s¸ng, nhÞp nhµng. - GV đọc mẫu 8 cõu thơ đầu à Gọi 1,2 học sinh đọc tiếp phần còn lại . - Trong phần chú thích các từ khó có từ nào em chưa hiểu ? - H: Đoạn trích được viết theo thể thơ gì?. I. §äc- T×m hiÓu chung. 1. Xuất xứ - Nằm ở phần đầu , giới thiệu về gia cảnh của Kiều 2.Đọc -Giải thích từ khó. Năng lực đọc diễn cảm.
<span class='text_page_counter'>(7)</span> (Lục bát) - H: Néi dung cña ®o¹n trÝch nói về điều gì? ( - Miªu t¶ hai bức chân dung chị em Thóy Kiều và dự báo cuộc đời, số phận của hai chị em. ) - H: Theo em đo¹n trÝch cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Nội dung từng phần? -H: Quan sát bố cục đoạn trích, theo em träng t©m của bài n»m ë phÇn nµo cña văn bản? V× sao em nghÜ như vËy ? Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu ®o¹n trÝch. * Chiếu trên màn hình: chân dung minh họa hai chị em Thúy Kiều. - H: Hai câu thơ đầu giới thiệu gì về thứ bậc của hai chị em Thuý Kiều? - H: Em hiÓu " ả tè nga” lµ gì ? Với cách nói này t¸c gi¶ đã dïng biÖn ph¸p nghệ thuật nµo? T¸c dông ? (Ẩn dụcèt :chỉ hai nàng - Mai Ướctiên lệ, trên cung Quảng c¸ch,truyền thuyết theo -> Nhấn mạnh vẻ đẹp tượng - Tuyết của Thúytinh Vân và Thúy Kiều) trưng, so Thuý KiÒu ®-thần H: Vẻ đẹp của hai chÞ em ẩn dụ, ưîc miêuphân tả b»ng sánh, h×nh ¶nh nµo ? - Mười thành ngữ vẹn mười ( Mai,tuyết) - H: Vì sao tác giả lại lấy hình ảnh mai, tuyết để miêu tả vẻ đẹp của Thuý Vân.? ( Mai gợi dáng vẻ thanh mảnh ,Tuyết gợi vẻ đẹp trong trắng) - H: Em hiểu“Mai cèt c¸ch” lµ g× ? “TuyÕt tinh thÇn” lµ như thế nào? Vẻ đẹp của chị em Thuý Kiều được Nguyễn Du đánh giá như thế nào? - Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì? Nghệ thuật đó gợi vẻ đẹp gì của hai chị em Thuý Kiều? (Bút pháp ước lệ ,hình ảnh so sánh ẩn dụ) - GV: Giíi thiÖu thªm vÒ bót ph¸p nghÖ. 3 . Bố cục : - 4 câu đầu : Giới thiệu khái quát 2 chi em TK - 4 câu tiếp : Vẻ đẹp của TV - 12 câu tiếp : Vẻ đẹp của TK - Còn lại : Cuộc sống chung của 2 chi em II. §äc- T×m hiÓu ®o¹n trÝch. 1. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ hai chÞ em.. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt.. - Tè nga : Èn dô à chØ hai người con gái đẹp.. àGợi tả vẻ đẹp duyên dáng, thanh cao, trong trắng, hoàn hảo.. Năng lực cảm thụ văn học và ngôn ngữ tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(8)</span> thuËt ước lÖ tưîng trưng trong v¨n th¬ cæ. - GV bình : Như vậy hai câu thơ đầu vừa giới thiệu thứ bậc của hai chị em vừa đánh giá chung bằng hình ảnh ẩn dụ: hai ả tố nga có vẻ đẹp trong trắng, duyên dáng thanh cao như hai nàng tiên trên cung Quảng…Hai câu sau với bút pháp ước lệ, hình ảnh so sánh, ẩn dụ, Nguyễn Du đã lấy cây mai để chỉ dáng người thanh mảnh, hình ảnh tuyết để chỉ tâm hồn tính cách trong sáng gợi tả vẻ đẹp thanh cao của hai chị em. Mỗi người đều có vẻ đẹp riêng nhưng đều đẹp hoàn mĩ. - H: Phác họa vẻ đẹp của hai chị em, tác giả đã miêu tả ai trước ? * Chiếu trên màn hình : chân dung minh họa Thúy Vân. - H: Từ “trang trọng ” gợi tả vẻ đẹp gỡ của Thúy Vân? - H: Trong đoạn thơ, những nét nào của Vân được miêu tả? Những nét đẹp đó được so sánh với những hình ảnh nào? - H: Từ “đầy đặn ” gợi tả vẻ đẹp gì ? - H: "Nét ngài nở nang" gợi tả điều gì? - H: "ngọc thốt" là gì? (Ngọc thốt chỉ tiếng nói trong trẻo) - H: Em hiểu cười, nói đoan trang là như thế nào? (TL : Cười nói đoan trang là ngay thật đúng mực, nghiêm trang không lả lơi, quanh co, châm chọc làm người ta phật lòng.) - H: Từ vẻ đẹp của Thúy vân em học tập được điều gì về cách nói năng cư xử trong giao tiếp? - H: Đặc biệt tác giả miêu tả vẻ đẹp nào của Thúy Vân?. 2. Vẻ đẹp của Thuý Vân. - Trang trọng -> Vẻ đẹp cao sang quí ph¸i, khác thường. - khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang , hoa cười, ngọc thốt. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt. - mây thua, tuyết nhường..
<span class='text_page_counter'>(9)</span> (Mái tóc, làn da) - H: Thiên nhiên có thái độ như thế nào trước vẻ đẹp mái tóc, làn da của Thuý Vân? - H: "Thua" và "nhường" không những nhấn mạnh vẻ đẹp của làn da, mái tóc mà còn dự báo điều gì về cuộc đời của Vân sau này? (cuộc đời bình lặng, suụn sẻ không có sãng giã.) -H: Khi miêu tả sắc đẹp của Thúy Vân nh÷ng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo đã được t¸c gi¶ sö dông? Qua đó em cảm nhận gì về vẻ đẹp của Thúy Vân ? - GV bình: Với bốn câu thơ ngắn gọn vẫn là bút pháp ước lệ tượng trưng dùng hình tượng thiên nhiên đẹp: Trăng, hoa, tuyết, ngọc để nói về vẻ đẹp con người. Nguyễn Du đã vẽ lên bức chân dung Thỳy võn với vẻ đẹp trang trọng, phỳc hậu ít ai có được khiÕn cho thiªn nhiªn ph¶i qui phôc, ph¶i chÞu thua, chÞu nhưêng… Điều đó dù b¸o mét cuéc sèng yªn ¶, b×nh lÆng, kh«ng sãng giã... * Chiếu trên màn hình: Minh họa chân dung Thúy Kiều - H: Sắc đẹp của Vân đã khiến mây phải thua, tuyết phải nhường nhưng Kiều còn đẹp hơn Vân ở những điểm nào ? (Tài , sắc) - H: "Sắc sảo" gợi điều gì? ( Gợi sự tinh anh, sắc sảo của trí tuệ, mặn mà của tâm hồn.) - H: Ch©n dung Thúy Kiều ®ưîc tác giả miªu t¶ qua c¸c phư¬ng diÖn nµo? (nhan s¾c, tµi n¨ng, sè phËn) - H: Về nhan sắc, Nguyễn Du đã tập trung phác họa vẻ đẹp nào của Kiều ? - H : Vì sao tác giả lại đặc tả đôi mắt ? ( M¾t thÓ hiÖn sù tinh anh cña t©m hån vµ trÝ tuÖ...). àSo sánh, ẩn dụ, liệt kê, bút pháp ước lệ, nhân hóa, tính từ. à vẻ đẹp phúc hậu, đoan trang, trung thực, hài hoà, êm đềm với xung quanh. => dự bỏo cuộc đời bình lặng, suụn sẻ. 3. Vẻ đẹp của Thuý Kiều. Năng lực cảm thụ văn học Năng lực tự quản liên hệ bản thân. * Nhan s¾c. - Làn thu thuỷ, nét xuân sơn Năng lực khái quát vấn đề, à ước lệ, tượng trưng à Vẻ đẹp sắc giao tiếp s¶o, trÎ trung, tư¬i t¾n. tiếng Việt.. - Hoa ghen, liÔu hên - nghiªng nưíc, nghiªng thµnh.. à nh©n hãa, thËm xưng, sử dụng thµnh ng÷.
<span class='text_page_counter'>(10)</span> - H : "Làn thu thủy, nét xuân sơn" Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật nào? Gợi tả vẻ đẹp như thế nào? ( Lµn thu thñy, nÐt xu©n s¬n: m¾t s¸ng long lanh như nước mùa thu, đôi lông mµy thanh tó như nÐt nói mùa xu©n.) - H: Vẻ đẹp của Kiều đạt đến mức nào? - H : Từ nào Nguyễn Du đã ngầm báo trước cuộc đời sau này của Thúy Kiều? (Ghen, hờn : ghen ghét, đố kị) - H : Tác giả đã nhận định như thế nào về vẻ đẹp ấy ? à Vẻ đẹp thiên bẩm, có một không hai. -H : Tả vẻ đẹp nhan sắc của Thuý Kiều, Nguyễn Du đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? - H: Qua tìm hiểu, em cảm nhận gì bức chân dung của Thúy Kiều? - H: Vẻ đẹp nhan sắc của Kiều dự báo nàng sẽ có một cuộc sống như thế nào? - H: Ngoài nhan sắc, Thuý Kiều còn có vẻ đẹp gì? - H: Tài của Kiều được tác giả giới thiệu và ca ngợi như thế nào ? - H : Trong đó, tài năng nào được miêu t¶ nhiều? Qua đó, t¸c gi¶ muèn nãi thªm ®iÒu g× ë KiÒu ? ( Tài đỏnh đàn. Cung đàn “Bạc mệnh” mµ KiÒu tù s¸ng t¸c chÝnh lµ ghi l¹i tiÕng lßng cña mét tr¸i tim ®a sÇu, ®a c¶m.) - GV: Theo quan niệm thẩm mĩ xưa, một con người có tài năng phải giỏi cầm, kì, thi, họa thì Kiều đạt đến mức lí tưởng. - H: Vẻ đẹp của Thuý Kiều là vẻ đẹp được kÕt hîp cña nh÷ng yÕu tè nµo ? ( Vẻ đẹp kết hợp cả sắc, tài, tình) - H Cách miêu tả Thúy Kiều có gì khác so với cách miêu tả Thúy vân ? ( T¶ Thuý KiÒu, NguyÔn Du kh«ng cÇn t¶ nhiều bởi cái đẹp toát ra từ cái nhìn đủ làm chao đảo lòng người tới mức nghiêng nước, nghiêng thành … Vẻ đẹp. -> Vẻ đẹp của một tuyệt thế giai nhân. => dự báo một cuộc đời đầy sóng giã, ch«ng gai , ®au khæ. * Tµi năng. - Thông minh - Cầm, kỳ, thi, họa --> đều giỏi. => Vẻ đẹp kết hợp cả sắc, tài, tình; một vẻ đẹp lí tưởng của thời đại. 4. NÕp sèng thưêng ngµy cña chÞ em Thúy KiÒu. - Phong lưu, quí phái, êm đềm, đoan chính, kín đáo, gia phong, nền nã. - "mÆc ai" --> nhÊn m¹nh c¸ch sèng khuôn phép, gia giáo, đức hạnh .. Năng lực cảm thụ văn học..
<span class='text_page_counter'>(11)</span> của Kiều là vẻ đẹp lÝ tưëng cña thêi đại.) H: V× sao Thuý V©n là em mà lại được tác giả lại giới thiệu tả trước Thúy Kiều? Tác giả đã sử dụng biện pháp nghệ thuật nào ? (Tả Vân trước với mục đích làm nền để tả Kiều --> Nghệ thuật đòn bẩy) - H: Với sắc đẹp và tài năng của Thúy Kiều, nếu trong xã hội chúng ta hiện nay sẽ được tôn vinh như thế nào? ( Ngợi ca, trân trọng ) *Chiếu trên màn hình một số hình ảnh tiêu biểu về người phụ nữ ngày nay để học sinh liên hệ. - Gọi HS đọc 4 câu thơ cuối. - H: NhËn xÐt kh¸i qu¸t vÒ nÕp sinh ho¹t cña hai chÞ em KiÒu - V©n? - H: Từ "mặc ai" đặt ở cuối câu có ý nghÜa g×? -H: Em học tập được gì về nếp sống, nếp sinh hoạt của hai chị em Thúy Kiều? -H : Là người học sinh của Thủ đô nghìn năm văn hiến em cần phải làm gì để giữ gìn và phát huy vẻ đẹp của người phụ nữ Việt Nam nói chung và người phụ nữ Thủ đô nói riêng? Hoạt động 4: Hướng dẫn tổng kết. - Nªu gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña ®o¹n trÝch “ Chị em Thúy Kiều”? - Cảm hứng nhân đạo của Nguyễn Du qua ®o¹n trÝch ? (§Ò cao gi¸ trÞ con ngưêi, nh©n phÈm, tµi n¨ng, kh¸t väng, ý thøc vÒ th©n phËn c¸ nh©n. - Nguyễn Du trân trọng cái đẹp đồng thêi lo l¾ng cho sè phËn cña nh÷ng con ngưêi tµi hoa nhan s¾c -> tÊm lßng nh©n đạo bao la của đại thi hào Nguyễn Du.) - HS đọc ghi nhớ/sgk-83. Hoạt động 5 : Hướng dẫn HS luyện tËp.. III. Tæng kÕt:. * Ghi nhí/sgk- 83. IV. LuyÖn tËp - Đäc diÔn c¶m bốn câu thơ miêu tả vẻ đẹp của Thúy Vân.. Năng lực liên hệ,.
<span class='text_page_counter'>(12)</span> - Gọi HS đọc diễn cảm bốn cõu thơ miờu tả vẻ đẹp của Thúy Vân. - Từ lời thơ của Nguyễn Du em hãy miêu tả lại sắc đẹp của Thúy Vân bằng lời văn của mình.. so sánh. Đọc diễn cảm, giao tiếp tiếng Việt.. 4. Cñng cè. - Trò chơi Ô chữ - Giáo viên tổng kết nội dung bài học. 5. Hưíng dÉn häc ë nhµ. - Häc thuéc lßng ®o¹n th¬. - So¹n bµi : C¶nh ngµy xu©n. - BT: Viết đoạn văn ngắn(10-12 câu) theo lối quy nạp, có sử dụng một câu cảm thán nêu cảm nhận của em về sắc đẹp của nhân vật Thuý Kiều trong những câu thơ dưới đây: "Kiều càng sắc sảo mặn mà So bề tài sắc lại là phần hơn Làn thu thuỷ,nét xuân sơn Hoa ghen thua thắm, liễu hờn kém xanh" (Truyện Kiều - Nguyễn Du). ********************************* Ngµy so¹n:25/9/2016 TiÕt 28 Văn bản. C¶nh Ngµy xu©n.. (TrÝch TruyÖn KiÒu - NguyÔn Du) I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Hiểu thêm về nghệ thuật tả cảnh của Nguyễn Du qua một đoạn trích. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức: - Nghệ thuật miêu tả thiên nhiên của thi hào dân tộc Nguyễn Du. - Sự đồng cảm của Nguyễn Du với những tâm hồn trẻ tuổi. 2. Kỹ năng: - Bổ sung kiến thức đọc – hiểu văn bản truyện thơ trung đại, phát hiện phân tích được các chi tiết miêu tả cảnh thiên nhiên trong đoạn trích..
<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Cảm nhận được tâm hồn trẻ trung của nhân vật qua cái nhìn cảnh vật trong ngày xuân. - Vận dụng bài học để viết văn miêu tả, biểu cảm. -làm việc nhóm, tham gia các hoạt động trong bài học đặc biệt là thực hành ứng dụng, bổ sung để phát huynhuwngx năng lực bản thân( năng lực giải quyết vấn đề, năng lực cảm thụ thẩm mĩ, năng lực sáng tạo, năng lực thẩm mĩ.) 3. Thái đô: - Bồi đắp tình yêu thiên nhiên, trân trọng những phong tục truyền thống tốt đẹp. - Giáo dục kĩ năng sống tích hợp với lối sống văn minh thanh lịch. III. ChuÈn bÞ: * GV: tranh ¶nh minh häa. * HS : So¹n bµi- §äc t liÖu liªn quan. Iv. TiÕn tr×nh d¹y - häc. 1.ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: - §äc thuéc lßng ®o¹n trÝch "ChÞ em Thuý KiÒu". H·y cho biÕt bót ph¸p nghÖ thuật chủ yếu của Nguyễn Du sử dụng để tả chân dung hai chị em Thuý Kiều lµ g× ? - §äc nh÷ng c©u th¬ miªu t¶ Thóy KiÒu vµ nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt nµy? 3. 3.Bµi míi. Hoạt động 1. Giới thiệu bài . Hình Hoạt động của thầy Kiến thức cần đạt. thành và phát triển năng lực học sinh.. Hoạt động 2: Hớng dẫn đọc và tìm hiÓu chung. I. §äc- T×m hiÓu chung. Hớng dẫn đọc : Chậm rãi, khoan thai, tình cảm trong sáng.--> Gv đọc mẫu à học sinh đọc --> Gv nhận xét và uốn Năng lực 1. VÞ trÝ ®o¹n trÝch nắn cách đọc. - N»m ë phÇn 1 (Tõ c©u 39 -> 56), - Xác định vị trí, nội dung của đoạn đọc diễn trÝch. tiÕp sau ®o¹n “ChÞ em Thuý KiÒu”. cảm 2. §¹i ý . - C¶nh ngµy xu©n trong tiÕt thanh minh, chÞ em Thuý KiÒu ®i ch¬i xu©n. 3. Bè côc : 3 phÇn. - Em hãy nêu đại ý của bài? - 4 c©u ®Çu : Gîi t¶ khung c¶nh ngµy xu©n. - §o¹n trÝch cã thÓ chia thµnh mÊy - 8 c©u tiÕp : Khung c¶nh lÔ héi trong phÇn ? Néi dung mçi phÇn lµ g× ? tiÕt Thanh minh. - 6 c©u cuèi : C¶nh chÞ em Thuý KiÒu du xu©n trë vÒ..
<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù miªu t¶ tõ bè côc nµy. -> Bè côc theo tr×nh tù thêi gian cuéc du xu©n. C¶nh thiªn nhiªn, c¶nh sinh hoạt đợc miêu tả theo trình tự không gian, tr×nh tù thêi gian. Hoạt động 3: Hớng dẫn đọc và phân tÝch chi tiÕt v¨n b¶n. Học sinh đọc 4 câu thơ đầu - Hai câu thơ đầu đã gợi cho ngời đọc ®iÒu g× ? Gîi ra nh thÕ nµo ? - Cảnh ngày xuân đợc Nguyễn Du gợi t¶ b»ng nh÷ng h×nh ¶nh nµo ? - H×nh ¶nh " con Ðn ®a thoi " gîi cho em liªn tëng g× vÒ thêi gian vµ c¶m xóc? GV b×nh : Hai c©u th¬ ®Çu võa t¶ kh«ng gian võa gîi thêi gian. §ã lµ một không gian và thời gian sống động víi c¸nh Ðn rén rµng chao liÖng nh thoi ®a gi÷a bÇu trêi trong s¸ng, gi÷a kh«ng gian thoáng đạt mênh mông. Hai chữ " ®a thoi " rÊt gîi h×nh gîi c¶m. Nã gióp ngời đọc hình dung ra cảnh mùa xuân rất đặc trng, bởi én về báo hiệu mùa xuân đến, mà gợi ra thời gian mùa xuân đẹp đang trôi rất nhanh. " ThiÒu quang" gîi lªn c¸i mÇu hång cña mïa xu©n, c¸i Êm Êp cña khÝ xu©n, cái mênh mông bao la của đất trời.... Khung c¶nh ngµy xu©n sÏ hoµn thiÖn h¬n khi thi nh©n vÏ nªn mét bøc ho¹ tuyệt đẹp về mùa xuân. - Với những hình ảnh đó, tác giả đã vẽ nªn bøc ho¹ vÒ mïa xu©n ra sao ? Em h·y t¶ l¹i ? + Th¶m cá non tr¶i réng… lµ gam mµu nÒn cho bøc tranh. + Trªn nÒn trêi xanh ®iÓm xuyÕt mét vµi b«ng hoa lª mµu tr¾ng. - NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷ còng nh c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt trong ®o¹n th¬ nµy ? - Bức hoạ đó gợi lên vẻ đẹp nh thế nµo ? - So s¸nh với hai câu thơ cổ Trung Hoa: "Phương thảo liên thiên bích/ lê chi sổ điểm hoa” với câu thơ Kiều em nhận thấy Nguyễn Du đã tiếp thu và. II. §äc, t×m hiÓu v¨n b¶n. 1. Bøc tranh thiªn nhiªn mïa xu©n .. - Thời gian : Trôi mau, thấm thoát đã sang th¸ng 3. - Kh«ng gian : BÇu trêi trong s¸ng, chim Ðn bay liÖng rén rµng.. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt.. - Bøc ho¹ vÒ mïa xu©n. Cá non xanh tËn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa. à tõ ng÷ chän läc, tinh tÕ. => Mµu s¾c hµi hoµ, tuyÖt diÖu, gîi vÎ xu©n míi mÎ, tinh kh«i, giµu søc sống, khoáng đạt, trong trẻo, nhẹ nhµng, tinh khiÕt. Năng lực cảm thụ văn học và ngôn ngữ tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(15)</span> sáng tạo tinh hoa người xưa như thế nào? -> chøng tá tµi nghÖ miªu t¶ thiªn nhiªn cña NguyÔn Du. * GV b×nh thªm : Bøc tranh th¬ nh mét bøc ho¹. Ch÷ “®iÓm” lµm cho c¶nh vËt trở nên sinh động, có hồn chứ không tÜnh t¹i.chØ b»ng 4 c©u th¬ víi bót ph¸p nghÖ thuËt t¶ kÕt hîp víi gîi NguyÔn Du đã cho ngời đọc thởng thức một bức ho¹ tuyÖt t¸c vÒ c¶nh ngµy xu©n trong s¸ng : cã c¸nh Ðn chao liÖng trªn bÇu trời khoáng đạt, trong xanh ; bằng những nét chấm phá của thi nhân đã kh¾c ho¹ nªn mét bøc tranh mïa xu©n với vẻ đẹp riêng của nó ....... Với từ "điểm" thi nhân đã thả hồn vào cảnh vật khiến cảnh vật rất sống động và có hån . ? Qua bốn câu thơ đầu, và những câu thơ viết về mùa xuân ta lắng nghe được thông điệp gì? Học sinh đọc 8 câu tiếp theo . - Trong tiết Thanh minh đã diễn ra hoạt động gì - Em biết gì về những hoạt động ấy ? - NhËn xÐt vÒ c¸ch sử dụng tõ ng÷ vµ bót ph¸p NT cña tác giả? - T¸c dông cña viÖc sö dông tõ ng÷ Êy trong viÖc diÔn t¶ kh«ng khÝ vµ ho¹t động của lễ hội ? GV : Th¬ ca lµ nghÖ thuËt cña ng«n tõ các từ ghép, từ láy là danh từ, động từ, tính từ đã đợc Nguyễn Du sử dụng chän läc tinh tÕ , lµm sèng l¹i kh«ng khí lễ hội mùa xuân, một nét đẹp văn hoá lâu đời của Phơng Đông, của Việt Nam §êi sèng t©m linh, phong tôc cæ truyền trong lễ tảo mộ đợc nói đến với nhiÒu c¶m th«ng, chia sÎ . C¸c tµi tö giai nh©n, 3 chÞ em KiÒu trong buæi du xu©n kh«ng chØ cÇu nguyÖn cho nh÷ng vong linh mµ cßn göi g¾m bao niÒm tin , ao íc vÒ t¬ng lai, h¹nh phóc cho tuæi xu©n khi mïa xu©n vÒ . - C¶nh chÞ em TK du xu©n trë vÒ ntn?. 2. Khung c¶nh lÔ héi trong tiÕt Thanh minh. - LÔ t¶o mé - Hội đạp thanh - GÇn xa n« nøc.... - DËp d×u tµi tö giai nh©n... -> từ ghép, từ láy là danh từ, động từ, tÝnh tõ -> Lµm sèng l¹i kh«ng khÝ lÔ héi tÊp nËp, nhén nhÞp, rén rµng, n¸o nøc. - c¸ch nãi Èn dô “n« nøc yÕn anh”àtõng ®oµn ngêi nhén nhÞp ®i ch¬i xu©n. 3. C¶nh chÞ em KiÒu ®i du xu©n trë vÒ . - T©m tr¹ng : th¬ thÈn. - Cö chØ : dan tay, lÇn xem. - NhÞp ch©n : bíc dÇn. - C¶nh vËt : ngän tiÓu khª, thanh thanh, nao nao, nho nhá. - Trêi vÒ chiÒu : Thêi gian, kh«ng gian thay đổi, tất cả đang nhạt dần, lÆng dÇn à tan héi.. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(16)</span> - C¶nh vËt vµ kh«ng khÝ mµu xu©n trong 6 c©u th¬ cuèi cã g× kh¸c víi 4 c©u th¬ ®Çu ? V× sao ? GVB×nh : C¶nh ë sáu c©u th¬ cuèi vÉn mang nÐt thanh tao, trong trÎo cña mïa xu©n, rÊt ªm dÞu víi n¾ng nh¹t, khe níc nhá, 1 nhÞp cÇu nhá b¾c ngang . Mọi chuyển động ở đây đều nhẹ nhµng : mÆt trêi tõ tõ ng· bãng vÒ T©y , bíc ch©n ngêi th¬ thÈn, dßng níc uốn quanh . Nhng cảnh ở đây đã đợc thay đổi về không gian, thời gian nhng điều quan trọng là cảnh đợc cảm nhận qua t©m tr¹ng cña con ngêi . C¶ mét không gian êm đềm vắng lặng, tâm tình cña chÞ em KiÒu nh dÞu l¹i trong bãng tµ d¬ng. - VÉn c¸i thanh, c¸i dÞu cña mïa xu©n, nhng c¸i kh«ng khÝ nhén nhÞp rén rµng cña buæi s¸ng giê cã cßn n÷a kh«ng ? V× sao ? - Hãy đọc ra các từ láy trong đoạn ? Các từ này có ý nghĩa biểu đạt nh thế nµo ? Tõ nµo diÔn t¶ t©m tr¹ng râ nhÊt ? GVB×nh :C¸c tõ l¸y : Tµ tµ, thanh thanh, nao nao, nho nhá kh«ng chØ biểu đạt sắc thái cảnh vật mà còn bộc lé t©m tr¹ng con ngêi. §Æc biÖt lµ tõ " nao nao" đã nhuốm màu tâm trạng lªn c¶nh vËt : c¶m gi¸c b©ng khu©ng xao xuyÕn vÒ mét ngµy xu©n ®ang cßn mà sự linh cảm về điều sắp xảy ra đã xuÊt hiÖn......Ngay sau lóc nµy th«i KiÒu sÏ gÆp nÊm må §¹m Tiªn, sÏ gÆp chµng th sinh "phong th tµi m¹o" Kim Träng. - Nªu c¶m nhËn cña em vÒ khung c¶nh thiªn nhiªn vµ t©m tr¹ng cña con ngêi trong 6 c©u th¬ cuèi ? GV bình: Trong văn học trung đại h×nh ¶nh chiÒu tµ thêng gîi lªn ý niÖm nhí nhung, hoµi niÖm hoÆc tµn t¹ thª l¬ng . Cßn ë ®©y cuéc du xu©n ngo¹i cảnh đã xong, đã chấm dứt lễ hội tng bõng , n¸o nhiÖt ....... T©m hån con ngêi dêng nh còng chuyÓn ®iÖu theo sù thay đổi của thời gian, không gian . C¸c tõ l¸y tîng h×nh gîi lªn sù nh¹t nhoà của cảnh vật , sự rung động của t©m hån giai nh©n khi héi tan, ngµy tµn. -> Dùng nhiều từ láy => cảnh đợc c¶m nhËn qua t©m tr¹ng. à C¶m gi¸c b©ng khu©ng , xao xuyÕn… linh c¶m ®iÒu g× s¾p x¶y ra.. Năng lực cảm thụ văn học Năng lực tự quản liên hệ bản thân. Năng lực Giải quyết vấn đề, hợp tác giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(17)</span> Cảnh vật và thời gian đợc miêu tả bằng bót ph¸p íc lÖ tîng trng nhng rÊt sèng động, gần gũi thân quen với bất cứ ngời ViÖt Nam nµo víi h×nh ¶nh cña ngän tiÓu khª,nhip cÇu nho nhá Êy lµ mÇu sắc của đồng quê là cảnh quê hơng đất nớc mình. Tính dân tộc là một nét đẹp đậm đà trong thơ Nguyễn Du, nhất là nh÷ng vÇn th¬ t¶ c¶nh ngô t×nh tuyÖt t¸c Hoạt động 4: Hớng dẫn tổng kết - Qua ph©n tÝch ®o¹n trÝch "C¶nh.....xu©n " em h·y chØ ra nh÷ng nét đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả thiªn nhiªn cña NguyÔn Du ? GV: Với đặc sắc nghệ thuật miêu tả thiên nhiên này chúng ta có thể đánh gi¸ vÒ tµi n¨ng sö dông ng«n ng÷ cña Nguyễn Du đó là ông xứng đáng là bậc thầy trong tả cảnh thiên nhiên. Qua đó chóng ta sÏ häc tËp thªm trong viÖc thực hành ngôn ngữ của mình đó là viÖc ®a sö dông yÕu tè miªu t¶ trong v¨n tù sù mµ tiÕt häc sau chóng ta sÏ t×m hiÓu? - Qua đó em cảm nhận đợc điều gì từ "C¶nh ngµy xu©n "? Hoạt động 5: Hớng dẫn luyện tâp Tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh cảnh đẹp mùa xuân qua văn bản “ C¶nh ngµy xu©n” ?. III. Tæng kÕt 1. NghÖ thuËt - Tả cảnh thiên nhiên đặc sắc bằng bót ph¸p t¶ vµ gîi. - Sö dông tõ l¸y, tõ ghÐp giµu chÊt t¹o h×nh. 2. Néi dung Năng lực - Bøc tranh thiªn nhiªn lÔ héi mïa cảm thụ xuân tơi đẹp, trong sáng. thẩm mĩ. * Ghi nhí : SGK – 87. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: *Gîi ý: - Kh«ng gian mïa xu©n? thêi ®iÓm nµo cña mïa xu©n? - Khung c¶nh thiªn nhiªn cña mïa xuân đựoc đặc tả qua những hình ảnh th¬ nµo? - LÔ héi mïa xu©n hiÖn lªn tríc m¾t ngời đọc ra sao? - Kh«ng khÝ cña lÔ héi mïa xu©n thÕ nµo? - T©m tr¹ng cña ngêi ®i trÈy héi mïa xu©n? -> c¶m xóc cña em tríc h×nh ¶nh đó? Năng lực khái quát vấn đề, giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(18)</span> Năng lực khái quát vấn đề, giao tiếp tiếng Việt.. Năng lực cảm thụ cảm văn học, tạo lập văn bản. -Giao tiếp tiếng Việt. 4 Cñng cè: - Có ý kiến cho rằng bức tranh cảnh ngày xuân đợc phác hoạ bằng ngôn ngữ giàu chất tạo hình em có đồng ý với ý kiến đó không? vì sao? 5. Híng dÉn häc ë nhµ. - Häc thuéc lßng ®o¹n th¬. - Ph©n tÝch 6 c©u th¬ cuèi trong ®o¹n trÝch “ C¶nh ngµy xu©n. - ChuÈn bÞ tiÕt: ThuËt ng÷. *****************************************************. Ngµy so¹n:25/9/2016 TiÕt 29. THUẬT NGỮ I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Nắm được khái niệm và những đặc điểm cơ bản của thuật ngữ..
<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Nâng cao năng lực sử dụng thuật ngữ, đặc biệt trong các văn bản khoa học, công nghệ. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Khái niệm thuật ngữ. - Những đặc điểm của thuật ngữ. 2. Kỹ năng: - Tìm hiểu ý nghĩa của thuật ngữ trong từ điển. - Sử dụng thuật ngữ trong quá trình đọc – hiểu và tạo lập văn bản khoa học, công nghệ. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt. III. ChuÈn bÞ: * GV: So¹n bµi. * HS : Xem l¹i mét sè thuËt ng÷ trong SGK IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: - ThÕ nµo lµ t¹o tõ ng÷ míi ? ThÕ nµo lµ mîn tõ ng÷ tiÕng níc ngoµi ?Mîn tõ ph¶i tu©n thñ theo nguyªn t¾c nµo ? 3.Bµi míi : Hoạt động1. Giới thiệu bài mới Trong ng«n ng÷ cã mét bé phËn rÊt lín lµ c¸c thuËt ng÷ vËy thuËt ng÷ lµ g×? Thuật ngữ có đặc điểm nh thế nào? Sử dụng thuật ngữ ntn cho đúng? Chúng ta hãy cïng t×m hiÓu trong tiÕt häc h«m nay. Hình thành Hoạt động của thầy Kiến thức cần đạt và phát triển năng lực học sinh.. Hoạt động 2: Xác định khái niệm thuËt ng÷ - HS đọc ví dụ mục 1/ SGK 87. - Theo sù hiÓu biÕt cña em, gi¶i thÝch nh sách giáo khoa nêu đã đúng cha ? - Trong c¸ch gi¶i thÝch thø 1, em thÊy sù vËt ë d¹ng láng hay r¾n ? Mµu s¾c, mïi vÞ nh thÕ nµo? Cã ë ®©u hay tõ ®©u mµ cã ? - Vậy cách giải thích này dựa vào đặc tÝnh nµo cña sù vËt ? - Còn ở cách giải thích thứ 2 : Sự vật đợc cấu tạo từ yếu tố nào ? Quan hệ giữa những yếu tố đó ra sao ? - ChØ dùa vµo kinh nghiÖm hay c¶m tính thì có giải thích đợc nh vậy kh«ng ? - C¸ch gi¶i thÝch nµo kh«ng thÓ hiÓu ®-. I. ThuËt ng÷ lµ g× ? 1. VÝ dô 1/ 87 : * C¸ch gi¶i thÝch thø nhÊt: ai còng hiểu đợc --> Đây là cách giải nghĩa cña tõ th«ng thêng. Năng lực * C¸ch gi¶i thÝch thø hai yªu cÇu cÇn tư duy, giao tiếp ph¶i cã kiÕn thøc vÒ ho¸ häc. -> C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña thuËt tiếng Việt ng÷.. 2. VÝ dô 2 /T88:.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> îc nÕu thiÕu kiÕn thøc vÒ ho¸ häc? - HS đọc mục 2/ SGK 88. - C¸c em thêng gÆp c¸c tõ ng÷ nµy ë bé m«n nµo ? - Nh÷ng tõ ng÷ in ®Ëm chñ yÕu dïng trong lo¹i VB nµo ? - GV kh¸i qu¸t vÝ dô 1, 2 lµ c¸c thuËt ng÷. - Em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷ ? - HS đọc ghi nhớ / SGK 88. Hoạt động 3: Xác định đặc điểm của thu©t ng÷. - Nh÷ng thuËt ng÷ dÉn ë môc I-2 cã nghÜa nµo kh¸c ? - GV cho HS liªn hÖ víi nh÷ng tõ ng÷ kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷ thêng cã nhiÒu nghÜa. Gọi HS đọc 2 ví dụ – SGK 88. - Trong trêng hîp nµo, tõ “Muèi” cã s¾c th¸i biÓu c¶m ? - Côm tõ “Gõng cay muèi mÆn”cã nghÜa lµ g× ? Dïng biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo ?. - Thạch nhũ là...-> Bộ môn địa lí. - Baz¬ lµ.....-> Bé m«n ho¸ häc. - Èn dô...-> Bé m«n ng÷ v¨n. - Ph©n sè thËp ph©n...-> Bé m«n to¸n häc. --> Thờng đợc dùng trong các văn b¶n khoa häc ThuËt ng÷. 3. KÕt luËn. * Ghi nhí(Sgk/88) II. §Æc ®iÓm cña thuËt ng÷ 1. C¸c thuËt ng÷ ë môc I.2. - Mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ 1 kh¸i niÖm. 2. VD. a. Muèi lµ mét hîp chÊt cã thÓ hßa tan trong níc. à Muèi: Lµ mét thuËt ng÷, kh«ng cã s¾c th¸i biÓu c¶m. b. …. Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau. - Gừng cay, muối mặn à những đắng cay, vÊt v¶ (NT Èn dô). à Muèi: cã s¾c th¸i biÓu c¶m -> GV chèt ý : Cïng tõ “muèi” nhng ë kh«ng ph¶i lµ thuËt ng÷. VD1 th× lµ thuËt ng÷, cßn ë VD2 lµ tõ 3.KÕt luËn. ng÷ b×nh thêng. * Ghi nhí – SGK 89 Từ đó, em rút ra đặc điểm gì của thuật ng÷ ? III. LuyÖn tËp : Hoạt động 4 : Hớng dẫn HS luyện 1. Bµi tËp 1 – SGK 90 tËp. C¸c tõ lÇn lît ®iÒn : - HS đọc yêu cầu bài tập 1 – SGK 89. - Lùc....( VËt lý) Chia lµm 4 nhãm, mçi nhãm 3 c©u. - X©m thùc.........( §Þa lý ) - HiÖn tîng ho¸ häc.......( Ho¸ - Hãy tìm từ thích hợp để điền vào chỗ häc) trèng? Em chØ râ tõ thuéc m«n häc nµo -Trêng tõ vùng.......( Ng÷ v¨n) mà em đã đợc học ? - Di chØ.......( LÞch sö ) - Thô phÊn......( Sinh häc) - Lu lîng...( §Þa lý) - Träng lùc ....( VËt lý) - KhÝ ¸p.....( §Þa lý) - §¬n chÊt ....( Ho¸ häc) - ThÞ téc phô hÖ.....( LÞch sö) - §êng trung trùc....( To¸n häc) Bµi tËp 2 - §äc ®o¹n trÝch vµ cho biÕt tõ “®iÓm §iÓm tùa : Kh«ng dïng nh mét tựa” có đợc dùng nh một thuật ngữ vật thuËt ng÷. lý không?ở đây từ đó có nghĩa là gì? ( trong Vật lý từ đó có nghĩa là: điểm à Chỉ nơi làm chỗ dựa chính. cố định của một đòn bẩy, thông qua đó Bài tập 3. Năng lực tư duy, giải quyết vấn đề.. Năng lực hợp tác, thực hành, giao tiếp tiếng Việt..
<span class='text_page_counter'>(21)</span> lực t/đ đợc truyền tới lực cản) - Trờng hợp nào từ “hốn hợp” đợc dùng nh mét thuËt ng÷ ? - §Þnh nghÜa c¸. Cã g× kh¸c nhau gi÷a nghÜa cña thuËt ng÷ nµy víi nghÜa cña thuật ngữ cá đợc hiểu theo cách thông thêng cña ngêi ViÖt?. - Tõ : “Hçn hîp” a. Lµ thuËt ng÷. b. Lµ tõ th«ng thêng. Bµi 4 -§/n “c¸” cña sinh häc: ®/v cã x¬ng sèng, ë níc, b¬i b»ng v©y, thë b»ng mang. - theo c¸ch th«ng thêng cña ngêi ViÖt: c¸ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i thë b»ng mang.. 4. Cñng cè - Em hiÓu thÕ nµo lµ thuËt ng÷? - Theo em khi dïng thuËt ng÷ chóng ta cÇn chó ý ®iÒu g×? 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi vµ lµm l¹i c¸c bµi tËp /SGK 90. - Xem l¹i c¸c yªu cÇu trong v¨n b¶n thuyÕt minh.. Ngµy so¹n: 25/9/2016 TiÕt 30. Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 1.. I. Mục tiêu cần đạt : - ¤n tËp, cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n thuyÕt minh. - §¸nh gi¸ c¸c u ®iÓm, nhîc ®iÓm cña mét bµi viÕt cô thÓ vÒ c¸c mÆt : + Kiểu bài : Có đúng là văn bản thuyết minh không ? + Nội dung : Các tri thức cung cấp có đầy đủ, khách quan không ? + Cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶ mét c¸ch hîp lý, cã hiÖu qu¶ kh«n II. träng t©m kiÕn thøc 1. KiÕn thøc : - §¸nh gi¸ bµi lµm, rót kinh nghiÖm, söa ch÷a nh÷ng sai sãt vÒ c¸c mÆt ý tø, bè côc, c©u v¨n, tõ ng÷, chÝnh t¶. 2. KÜ n¨ng : - Rèn luyện cho học sinh kỹ năng tự đánh giá, chữa lỗi. 3. Thái độ: Có ý thức làm bài nghiêm túc, biết tự rút kinh nghiệm và vươn lên trong học tập..
<span class='text_page_counter'>(22)</span> III. ChuÈn bÞ * Gi¸o viªn :ChÊm bµi, B¶ng phô ghi mét sè ®o¹n v¨n cÇn ch÷a lçi, ... . * Häc sinh : ¤n l¹i c¸ch lµm bµi v¨n thuyÕt minh. IV.TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi : Hoạt động 1. Giới thiệu bài. Hoạt động 2 : Phân tích, tìm hiểu đề bài. - Y/c HS nêu lại đề bài KT. - GV hdaãn HS laäp daøn yù vaø neâu y/c cuûa baøi vieát. I. §Ò bµi: Nếu đợc làm hớng dẫn viên du lịch, em sẽ giới thiệu với du khách nớc ngoµi nh thÕ nµo vÒ c©y lóa ViÖt nam ? II. Yªu cÇu bµi viÕt. 1. Néi dung. 1. Më bµi: Gií thiÖu chung c©y lóa ViÖt Nam . ( 1đ) 2. Th©n bµi: (8đ) a. Định nghĩa, nguồn gốc, đặc điểm của cây lúa . (3đ) - Có nguồn gốc từ cây lúa hoang, xuất hiện từ thời kỳ nguyên thuỷ đợc con ngời thuÇn ho¸ thµnh lóa trång. - §Æc ®iÓm : Thuéc hä th©n mÒm, qu¶ dµi cã vá bäc. - Cây nhiệt đới a sống dới nớc. b.Ph©n lo¹i : cã nhiÒu lo¹i lóa .(1đ) - Dựa vào đặc điểm : lúa nếp, lúa tẻ. Trong họ nếp lại có : Nếp hoa vàng, nếp c¸i. Trong hä tÎ l¹i cã : kho¸ng mÇn, môc tuyÒn, khang d©n, t¸m th¬m,... c.Lợi ích,vai trò của cây lúa trong đời sống con ngời : (2đ) - Hạt lúa chế biến thành gạo là nguồn lơng thực chính trong đời sống con ngời. - XuÊt khÈu g¹o thuéc tèp 3 trªn thÕ giíi. - Tõ g¹o cã thÓ chÕ biÕn c¸c lo¹i b¸nh ngon:b¸nh chng ,b¸nh giÇy. - Th©n lóa lµm thøc ¨n cho gia sóc. d.Cây lúa trong đời sống tình cảm của con ngời. (2đ) -C©y lóa ®i vµo th¬ ca, nh¹c , ho¹ . . . - Cây lúa gắn bó lâu đời với ngời nông dân Việt Nam. 3. 3.KÕt bµi: T×nh c¶m cña ngêi d©n viÖt Nam víi lóa. (1đ) 2. H×nh thøc : - Bè côc râ rµng, - Trình bày sáng rõ đảm bảo các yêu cầu thuyết minh, văn mạch lạc, có cảm xúc, kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt vµ yÕu tè miªu t¶. Hoạt động 3: Nhận xét, đánh giá bài viết của học sinh. 1. HS tự đánh giá bài làm của .bản thân. (HS tự đánh giá bài làm của bản thân qua việc đối chiếu với dàn ý vừa nêu. ) 2. GV nhận xét, đánh giá bài làm của HS. a/ ¦u ®iÓm. - Đúng thể loại, đúng y/c của đề bài..
<span class='text_page_counter'>(23)</span> - NhiÒu bµi lµm tèt, bè côc m¹ch l¹c (Nga, Dương) - Sù kÕt hîp hµi hoµ, hîp lý gi÷a c¸c yÕu tè nghÖ thuËt, c¸c ph¬ng ph¸p thuyÕt minh. b/ Nhîc ®iÓm: - Lçi chÝnh t¶ nhiÒu, viÕt t¾t tuú tiÖnj (Phong,Linh, ) - Dùng câu từ, diễn đạt cha chính xác. - S¾p xÕp , tr×nh bµy c¸c ý cha khoa häc: Khải,Ý - Ch÷ viÕt Èu: Đức Anh, HiÕu - Mét sè bµi lµm s¬ sµi vÒ néi dung: Thế Anh,hệ - Một số cha xác định rõ ngôi kể. 3. §äc bµi viÕt cña HS. - Bµi viÕt hay: HiÒn, Sang - Bµi viÕt cã lçi ®iÓn h×nh: Long, 4. KÕt qu¶ chung. 0>2,5 3>4,5 5>7 8>10 Lớp Điểm. 9B 0 0 24 17 9C 0 2 26 8 Hoạt động 4: Bổ sung và chữa lỗi bài viết. 1. HS tự trao đổi hớng sửa lỗi bài viết (về ND và HT.) 2. GV bæ sung, kÕt luËn vÒ híng vµ c¸ch söa lçi. - §äc tham kh¶o vµ tËp viÕt v¨n nhiÒu. - Thờng xuyên chú ý đến những từ ngữ, hình thức diễn đạt hay mắc lỗi. 4. Cñng cè: - Qua tiết trả bài, em rút ra kinh nghiệm gì khi viết văn, đặc biệt là văn Thuyết minh? 5. Híng dÉn häc ë nhµ. - TiÕp tôc söa lçi sai trong bµi viÕt (nÕu cã). - Ôn lại các văn bản văn học đã học. ..................................................................................................................................... .... Ngµy so¹n: 28/9/2016 TiÕt 31. Luyện tập các đoạn trích trong “Truyện Kiều” i.. Mục tiêu cần đạt: - Học sinh nắm được những kiến thức cơ bản về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều, các đoạn trích trong sgk. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức Nắm được những nét cơ bản về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện kiều. 2. Kỹ năng.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> - Bổ sung kiến thức đọc – hiểu văn bản truyện thơ trung đại, phát hiện phân tích được các chi tiết miêu tả cảnh thiên nhiên trong đoạn trích. - Vận dụng bài học để viết văn miêu tả, biểu cảm. - Theo dõi diễn biến sự việc trong tác phẩm truyện. - Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật. 3. Thái độ: yêu mến trân trọng tài năng cũng như tấm lòng của Nguyễn Du và từ đó càng yêu thích Truyện Kiều III. ChuÈn bÞ 1. GV : Tác phẩm Truyện Kiều Tranh minh hoạ ; Bảng phụ. 2. HS : Học thuộc các đoạn trích, và chuẩn bị theo bài ôn tập theo yêu cầu của giáo viên. IV .TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò. - Em hãy đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn trích”Cảnh ngày xuân”? Nội dung của ®o¹n trÝch lµ g×? - Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh thiªn nhiªn trong C¶nh ngµy xu©n ? 3. Bµi míi : Hoạt động 1: Khởi động Nguyễn Du – một thiên tài văn học, một danh nhân văn hóa thế giới với tác phẩm nổi tiếng TK. Không chỉ thành công trong tả ,cảnh, ngòi bút tài hoa của N. Du còn rất tài tình trong miêu tả , xây dựng nhân vật. Các em sẽ cùng tìm hiểu trong 2 tiết ôn tâp để hiểu rõ hơn về Nguyễn Du cũng như tác phẩm Truyện kiều. Hoạt động của thầy. Kiến thức cần đạt. Hình thành và phát triển năng lực học sinh..
<span class='text_page_counter'>(25)</span> * Hoạt động 2: Tìm hiểu về Nguyễn Du Thuyết minh về tác giả Nguyễn Du? Giáo viên : cho h sinh tìm hiểu sâu hơn về Nguyễn Du : - Thời đại - Gia đình - Cuộc đời - Sự nghiệp sáng tác * Hoạt động 2: Tìm hiểu về Truyện Kiều. ? Nêu nguồn gốc của Truyện kiều. ? Thảo luận về sự sáng tạo của Nguyễn Du so với Kim Vân Kiều Truyện của tác giả Thanh Tâm Tài Nhân.( qua 2 đoạn trích Chị em Thúy Kiều và Cảnh ngày xuân và một số đoạn trích khác.). I. Đọc và tìm hiểu về tác giả 1.Thời đại 2.Gia đình 3. Cuộc đời 4. Sự nghiệp sáng tác. II. Truyện Kiều 1. Nguồn gốc 2. Những sáng tạo của Nguyễn Du so với Kim Vân Kiều Truyện của Thanh Tâm Tài Nhân. - Về xây dựng cốt truyện - Về nghệ thuật III. Giá trị Truyện Kiều. 1.Giá trị nội dung a. Giá trị hiện thực b. Giá trị nhân đạo 2.Giá trị nghệ thuật - Ngôn ngữ - Thể loại * Hoạt động 3: Tìm hiểu về Giá - NT miêu tả đặc biệt nghệ thuật tả cảnh ngụ trị Truyện Kiều. ( sơ đồ tư duy) tình… IV. Luyện tập *Gv : -Yêu cầu học sinh viết đoạn văn giới thiệu về tác giả ND. - Yêu cầu học sinh viết đoạn văn giới thiệu về TK.. Năng lực tư duy, giao tiếp tiếng Việt. Năng lực tư duy, hợp tác giải quyết vấn đề.. Năng lực tạo lập văn bản.. 4. Cñng cè. - Giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo đợc thể hiện ntn trong các VB VH trung đại d· häc? 5. Híng dÉn häc ë nhµ. -Tóm tắt các truyện trung đại đã học. - Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Vũ nương trong truyện” Người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ. ********************************************************** Ngµy so¹n: 30/9/2016.
<span class='text_page_counter'>(26)</span> TiÕt 32. Luyện tập các đoạn trích trong “Truyện Kiều” (tiếp).
<span class='text_page_counter'>(27)</span> I MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Học sinh nắm được những kiến thức cơ bản về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều, các đoạn trích. II- TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG 1. Kiến thức - Hiểu được tấm lòng nhân đạo của Nguyễn Du: Ca ngợi vẻ đẹp của chị em thúy kiều. - Thấy được nghệ thuật miêu tả nhân vật, tả cảnh ngụ tình của tác giả ( Qua 2 đoạn trích Chị em Thúy Kiều và Cảnh ngày xuân). 2. Kỹ năng - Bổ sung kiến thức đọc – hiểu văn bản truyện thơ trung đại, phát hiện phân tích được các chi tiết miêu tả cảnh thiên nhiên trong đoạn trích. - Cảm nhận được tâm hồn trẻ trung của nhân vật qua cái nhìn cảnh vật trong ngày xuân. - Vận dụng bài học để viết văn miêu tả, biểu cảm. - Có ý thức liên hệ với văn bản liên quan để tìm hiểu về nhân vật. - Phân tích được một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho bút pháp nghệ thuật cổ điện của Nguyễn Du trong văn bản. 3. Thái độ: yêu mến trân trọng tài năng cũng như tấm lòng của Nguyễn Du và từ đó càng yêu thích Truyện Kiều III. CHUẨN BỊ 1. GV : Tác phẩm Truyện Kiều Tranh minh hoạ ; Bảng phụ. 2. HS : Học thuộc các đoạn trích, và chuẩn bị theo bài ôn tập theo yêu cầu của giáo viên. IV. TIẾN TRÌNH DẠY- HỌC 1.Ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ ? Đọc thuộc lòng đ. Trích : + Chị em Thúy Kiều, phân tích vể đẹp của của TK & TV. + Cảnh ngày xuân và phân tích bức hoạ tuyệt đẹp trong 4 câu thơ đầu của đ. trích? ? Cảnh lễ hội mùa xuân được tái hiện đặc sắc ntn trong đ. trích? 3. Bài mới Hoạt động 1: Khởi động Nguyễn Du – một thiên tài văn học, một danh nhân văn hóa thế giới với tác phẩm nổi tiếng TK. Không chỉ thành công trong tả ,cảnh, ngòi bút tài hoa của N. Du còn rất tài tình trong miêu tả , xây dựng nhân vật. Các em sẽ cùng tìm hiểu trong 2 tiết ôn tâp để hiểu rõ hơn về Nguyễn Du cũng như tác phẩm Truyện kiều.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> Hoạt động của thầy. Kiến thức cần đạt. ? Học sinh đọc thuộc đoạn trích Chị em I.Đọan trích Chị em Thuý Kiều Thuý Kiều. 1. Đọc thuộc lòng đoạn trích ? Nêu vị trí đoạn trích. 2. Vị trí đoạn trích Nằm ở phần thứ nhất của tác phẩm : Gặp gỡ và đính ước. Khi giới thiệu gia đình Thuý Kiều, tác giả tập trung miêu tả hai chị em Kiều. ? Nêu giá trị nội dung và giá trị nghệ 3. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của Truyện Kiều. thuật của đoạn trích. a. Giá trị nội dung. Đ. Trích khắc hoạ rõ nét chân dung tuyệt mĩ của chị em Thuý Kiều,ca ngợi vẻ đẹp tài năng dự cảm về kiếp người tài hoa bạc mệnh của Kiều. b. Giá trị nghệ thuật. Bút pháp nghệ thuật ước lệ, lấy vẻ đẹp thiên nhiên gợi tả vẻ đẹp con người, s /d biệp pháp đòn bẩy làm nổi bật hình ảnh Thuý Kiều. II. Đoạn trích Cảnh ngày xuân. ? Đọc thuộc lòng đoạn trích. 1. Đọc thuộc lòng đoạn trích. ? Nêu vị trí đoạn trích. 2. Vị trí đoạn trích. ? Nêu giá trị nội dung và giá trị nghệ 3. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn trích thuật. a. Giá trị nội dung. Là bức tranh thiên nhiên mùa xuân tươi đẹp, trong sáng và lễ hội mùa xuân tưng bừng náo nhiệt. b. Giá trị nghệ thuật. Sử dụng nhiều hình ảnh đắt giá, sáng tạo, nhiều từ láy miêu tả cảnh vật và cũng là tâm trạng của con người, bút pháp miêu tả giàu chất tạo hình.. Hình thành và phát triển năng lực học sinh.. Năng lực tư duy, tóm tắt tác phẩm và giao tiếp tiếng Việt. Năng lực tư duy, giải quyết vấn đề..
<span class='text_page_counter'>(29)</span> 4. Cñng cè. - Trong c¸c ®o¹n trÝch häc (trÝch tõ TruyÖn KiÒu), em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo? V× sao? - Cảm nhận của em về vẻ đẹp của Thỳy Kiều? 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Häc bµi. - Bµi tËp : Dùa vµo ®o¹n trÝch chị em Thúy Kiều em h·y viÕt mét bµi v¨n xu«i miêu tả sắc đẹp của 2 chị em Kiều. - So¹n : Miªu t¶ trong v¨n tù sù **************************** Ngµy so¹n: 01/10/2016 TiÕt 33 : Tập làm văn. Miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT - Hiểu được vai trò của miêu tả trong một văn bản tự sự. - Vận dụng hiểu biết về miêu tả trong văn bản tự sự để đọc – hiểu văn bản. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức - Sự kết hợp các phương thức biểu đạt trong một văn bản. - Vai trò, tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. 2. Kỹ năng: - Phát triển và phân tích được tác dụng của miêu tả trong văn bản tự sự. - Kết hợp kể chuyện với miêu tả khi làm một bài văn tự sự. 3. Thái độ : Giáo dục ý thức tự giác học tập chuẩn bị tốt cho bài viết số 2 III. ChuÈn bÞ * GV: So¹n bµi, su tÇm c¸c ®o¹n v¨n tự sự cã yÕu tè miêu tả. * HS: -¤n l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ v¨n b¶n tù sù , c¸c yÕu tè miªu t¶. - Đọc lại các văn bản đã học. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: - Thế nào là văn bản tự sự? Các phơng thức biểu đạt trong văn bản tự sự? 3. Bµi míi : Hoạt động 1. Giới thiệu bài mới.. Hoạt động của thầy. Kiến thức cần đạt. Hình.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> thành và phát triển năng lực học sinh.. Hoạt động 2 : Hớng dẫn học sinh tìm hiÓu vai trß cña yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù Học sinh đọc đoạn trích (sgk/91). - Đoạn trích kể về trận đánh nào? - Trong trận đánh đó Quang Trung làm g×? XuÊt hiÖn ntn?. I . T×m hiÓu yÕu tè miªu t¶ trong v¨n b¶n tù sù. 1. XÐt vÝ dô : SGK/91 *Kể lại trận đánh Ngọc Hồi. - Vua Quang Trung chØ huy tíng sÜ đánh giặc, cỡi voi đốc thúc.. * C¸c chi tiÕt miªu t¶ : - ChØ ra c¸c chi tiÕt miªu t¶ trong ®o¹n - cø ghÐp liÒn…haia m¬i bøc. trÝch? - lÝnh kháe….h×nh ch÷ nhÊt. - khãi táa….kh«ng nh×n thÊy g×. - Vua Quang Trung….mà đánh - Quân Tây Sơn thừa kế ... đại bại -> T¸c dông : T¹o nªn c¸i ph«ng - Các chi tiết mt đó nhằm thể hiện nÒn , lµm næi bËt sù viÖc vµ nh©n nh÷ng néi dông g×? vËt(næi bËt h/a vua Quang Trung vµ - Đọc các sự việc đã cho trong mục sự đại bại của quân Thanh) . 2.c/T91. - NÕu chØ kÓ ra nh vËy th× nhân vật Quang Trung cã næi bËt kh«ng?T¹i sao? - So sánh các sự việc chính mà bạn đó đã nêu với cách miêu tả trong đoạn 2.Kết luận. trích để có thể rút ra nhận xét: yếu tố * Ghi nhớ (sgk/92) miêu tả cã vai trß như thế nào trong văn bản tự sự? II. LuyÖn tËp. ( §o¹n v¨n kh«ng cã yÕu tè miªu t¶ : -> Không sinh động , vì chỉ đơn giản Bài 1: kÓ l¹i c¸c sù viÖc , chØ tr¶ lêi c©u hái YÕu tè miªu t¶ trong ChÞ em Thóy việc gì , chứ cha trả lời đợc câu hỏi Kiều: - mai cèt c¸ch tuyÕt tinh thÇn, việc đó diễn ra nh thế nào ?) khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở - Hoạt động 3: Hd luyện tập. nang, hoa cêi, ...lµn thu thñy, nÐt Chia líp thµnh 3 nhãm: xu©n s¬n, hoa ghen thua th¾m, liÔu - Nhãm 1: lµm bµi 1. hên kÐm xanh... - Nhãm 2: lµm bµi 2. - Nhãm 3: lµm bµi 3. => Tỏc giả sử dụng hỡnh ảnh ớc lệ tCác nhóm đọc yờu cầu đề bài trong ợng trngà tái hiện lại chân dung cña chÞ em KiÒu. sgk/92, th¶o luËn vµ lµm bµi. - Mỗi nhóm cử một đại diện trình bày * Cảnh ngày xuân: tríc líp à HS theo dâi, nhËn xÐtà GV Cá non xanh, cµnh lª hoa tr¾ng, c¶nh ®i lÔ héi:...... bæ sung söa lçi, cho ®iÓm. Bµi 2.. Năng lực tư duy, và giao tiếp tiếng Việt. Năng lực tư duy, giải quyết vấn đề.. Năng lực hợp tác,.
<span class='text_page_counter'>(31)</span> -. Gọi Hs trình bày trước lớp. Yªu cÇu kÓ vÒ viÖc chÞ em Thúy KiÒu ®i ch¬i xu©n: + Giíi thiÖu khung c¶nh chung ( miªu t¶ ) vµ chÞ em Thuý KiÒu ®i héi + T¶ c¶nh thiªn nhiªn trªn c¸nh đồng quê. + T¶ kh«ng khÝ lÔ héi mïa xu©n . + C¶nh con ngêi trong lÔ héi ( diÔn biÕn , sù viÖc ) + C¶nh ra vÒ + C¶nh con ngêi trong lÔ héi ( diÔn biÕn , sù viÖc ) + C¶nh ra vÒ Bµi 3. - Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ hai chÞ em. - Giới thiệu vẻ đẹp của Thỳy Võn - Giới thiệu vẻ đẹp của Thỳy Kiều .. 4. Cñng cè - Nªu vai trß vµ t¸c dông cña yÕu tè trong v¨n b¶n tù sù? 5. Híng dÉn häc ë nhµ - Thùc hµnh viÕt ®o¹n v¨n sö dông yÕu tè miªu t¶. - Hoµn thµnh BT3 vµo vë BT . - So¹n: Trau dåi vèn tõ. **************. Ngµy so¹n: 03/10/2016 TiÕt 34 : Tiếng Việt. Trau dåi vèn tõ I. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT Nắm được những định hướng chính để trau dồi vốn từ. II. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG 1. Kiến thức:. giải quyết vấn đề.. Năng lực tạo lập văn bản..
<span class='text_page_counter'>(32)</span> Những định hướng chính để trau dồi vốn từ. 2. Kỹ năng: Giải nghĩa từ và sử dụng từ đúng nghĩa, phù hợp với ngữ cảnh. 3 Thái độ: Sử dụng đúng, phát huy hiệu quả của ngôn ngữ tiếng Việt III. ChuÈn bÞ: GV: So¹n gi¸o ¸n, T liÖu HS : Soạn bài theo định hớng SGK. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc. 1.ổn định tổ chức 2. KiÓm tra bµi cò: - Em hãy nêu các cách để phát triển từ vựng? - Tìm 5 từ ngữ đợc cấu tạo theo mô hình: x+ hóa.VD: công nghiệp hóa.. 3. Bµi míi: Hoạt động 1. Giới thiệu bài mới. Từ là đơn vị ngôn ngữ tạo nên câu. muốn diễn đạt chính xác và sinh động nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m, c¶m xóc cña m×nh, ngêi nãi ph¶I biÕt râ nh÷ng tõ mµ mình dùng và có vốn từ phong phú. Do đó,trau dồi vốn từ là một việc làm rất quan trọng ddeer phát triển kỹ năng diễn đạt. Hình Hoạt động của thầy Kiến thức cần đạt. thành và phát triển năng lực học sinh.. Hoạt động 2: Hớng dẫn rèn luyện I . Rèn luyện để nắm vững nghĩa của từ nghÜa cña tõ vµ c¸ch dïng tõ vµ c¸ch dïng tõ 1. T×m hiÓu ý kiÕn cña Ph¹m V¨n Giáo viên cho học sinh đọc ví dụ §ång.(sgk/99) - Em hiểu ý kiến đó nh thế nào ? - TiÕng ViÖt lµ ng«n ng÷ cã kh¶ n¨ng rÊt (nội dung , lời nói gồm mấy ý ? khuyên lớn đáp ứng mọi nhu cầu nhận thức và ta ®iÒu g× ?) giao tiÕp cña ngêi ViÖt - Ph¶i kh«ng ngõng trau dåi vèn tõ , biÕt vËn dông vèn tõ mét c¸ch nhuÇn nhuyÔn. 2.ví dụ 2 /100- Xác định và sửa lỗi. - Xác định lỗi diễn đạt? a) Dùng thừa từ "đẹp "vì " thắng cảnh " có nghĩa là "cảnh đẹp " b) Dïng sai tõ " dù ®o¸n " v× “dù ®o¸n” cã nghi· lµ §o¸n tríc t×nh h×nh cã thÓ x¶y ra trong t¬ng lai -> ChØ nªn dïng lµ : Pháng ®o¸n , íc tÝnh c) Dïng sai tõ " ®Èy m¹nh " à thóc ®Èy - gi¶i thÝch v× sao cã nh÷ng lçi nµy ? cho ph¸t triÓn nhanh lªn . => Ngêi viÕt kh«ng biÕt chÝnh x¸c nghÜa - Muèn sö dông tèt vèn tõ th× chóng ta vµ c¸ch dïng tõ mµ m×nh sö dông ph¶i lµm g×? 3. KÕt luËn. * Ghi nhí 1 : SGK/100. Năng lực tư duy, và giao tiếp tiếng Việt.
<span class='text_page_counter'>(33)</span> Hoạt động 3: Hd rèn luyện để làm t¨ng vèn tõ. - Em hiÓu g× vÒ ý kiÕn cña nhµ v¨n T« Hoài đã nêu trong sgk/100? - Em h·y so s¸nh h×nh thøc trau dåi vốn từ đợc nêu trong phần I và hình thøc trau dåi vèn tõ cña NguyÔn Du qua ®o¹n v¨n ph©n tÝch cu¶ T« Hoµi? - Mục đích của việc rèn luyện vốn từ là g×? Hoạt động 4 : Hớng dẫn luyện tập - Gọi HS đọc bài tập 1 – SGK 101. ? Em hãy chọn cách giải thích đúng ? - Gọi HS đọc tiếp bài tập 2 – SGK 101. ? Xaùc ñònh nghóa cuûa caùc yeáu toá Haùn Việt ? Giải thích nghĩa của từng từ trong từng trường hợp ? - Tuyeät chuûng : Maát heát gioáng noøi. - Tuyệt giao : Cắt đứt giao thiệp. - Tuyệt tự : Không người nối dõi. - Tuyệt thực : Nhịn đói, phản đối. - Tuyệt đỉnh : Điểm cao nhất, mức cao nhaát. - Tuyeät taùc : Taùc phaåm ngheä thuaät hay, đẹp đến mức coi như không còn coù caùi gì hôn. - Tuyệt trần : nhất trên đời. à Tương tự như vậy cho HS tìm hiểu nghĩa của từ “đồng”. - Gọi HS đọc bài tập 3 – SGK 102. - Các câu trên dùng từ nào sai ? Hãy sửa lại cho đúng?. II. Rèn luyện để làm tăng vốn từ - Nhà văn Tô Hoài nói đến việc phải " học lời ăn tiếng nói của nhân dân " để trau dåi vèn tõ cña m×nh . - Phải rèn luyện để biết thêm những từ cha biết để làm tăng vốn từ . * KÕt luËn. - Ghi nhí 2: SGK/10 III . LuyÖn tËp Baøi taäp 1 à Cách giải thích đúng : - Haäu quaû : Keát quaû xaáu. Năng - Đoạt : Chiếm được phần thắng. lực - Tinh tú : Sao trên trời (nói khái quát). hợp tác, giải quyết Baøi taäp 2 à Xaùc ñònh nghóa cuûa yeáu toá Haùn Vieät. vấn đề. a. Tuyệt : dứt, không còn gì (tuyệt chủng, tuyệt giao, tuyệt tự, tuyệt thực). b. Tuyệt : cực kì, nhất (tuyệt đỉnh, tuyệt maät, tuyeät taùc, tuyeät traàn). Baøi taäp 3 à Sửa lỗi dùng từ. a. Sai từ “im lặng” Năng à Yeân tónh, vaéng laëng. lực b. Sai từ “thành lập”.à Thiết lập. thực c. Sai từ “cảm xúc”.à Xúc động, cảm hành tiếng phuïc Việt Bµi tËp 4 B×nh luËn theo nhãm ý kiÕn : TiÕng ViÖt cña chóng ta lµ mét ngôn ngữ trong sáng và giàu đẹp . Điều đó đợc thể hiện trớc hết qua ngôn ngữ cña nh©n d©n . Muèn g×n gi÷ sù trong sáng và giàu đẹp của ngôn ngữ dân tộc ph¶i häc tËp lêi ¨n tiÕng nãi cña hä . Bµi tËp 5: §Ó lµm t¨ng vèn tõ, cÇn: - Chó ý quan s¸t, l¾ng nghe lêi nãi hµng ngµy cña nh÷ng ngêi xung quanh vµ c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin.
<span class='text_page_counter'>(34)</span> - GV giaûi nghóa theâm cho HS hieåu.. - §äc s¸ch b¸o, c¸c t¸c phÈm v¨n häc næi tiÕng - Ghi chép lại những từ mới đã nghe - Tra tõ ®iÓn hiÓu nghÜa cña tõ khã - Gọi HS đọc bài tập 6 – SGK 103. - Sö dông tõ míi trong giao tiÕp trong - Cho HS thaûo luaän nhoùm laøm vaøo hoµn c¶nh thÝch hîp baûng phuï. HS treo baûng, nhoùm khaùc Baøi taäp 6 nhaän xeùt, boå sung. à Điền từ vào chỗ trống. - GV nhaän xeùt, cho ñieåm nhoùm laøm a. Nhược điểm : điểm yếu. baøi toát. b. Cứu cánh : Mục đích cuối cùng. - Cho HS lí giaûi vì sao laïi khoâng duøng c. Đề bạt. các từ đồng nghĩa còn lại ? d. Laùu taùu Bµi tËp 7: Ph©n biƯt nghÜa cđa c¸c tõ e. Hoảng loạn. ng÷: a. NhuËn bót lµ “tiÒn tr¶ cho ngêi viÕt mét t¸c phÈm”; cßn thï lao là trả công để bù đắp vào công lao động đã bỏ ra” ( động từ) hoặc “ khoản tiền trả công để bù đắp vào lao động đã bỏ ra” ( danh tõ). Nh vËy, nghÜa cña thï lao réng h¬n nghÜa cña tõ nhuËn bót rÊt nhiÒu. b. Tay tr¾ng lµ “ kh«ng cã chót vèn liÕng, cña c¶i g×”, cßn tr¾ng tay lµ “ bÞ mÊt hÕt tÊt c¶ tiÒn b¹c, cña c¶i, hoµn toµn kh«ng cßn g×” c. Kiểm điểm là “ xem xét đánh giá lại từng cái hoặc từng việc để có thẻ có đợc một nhận định chung”, cßn kiÓm kª lµ “ kiÓm l¹i từng cái, tùng món để xác đinh sè lîng vµ chÊt lîng cña chóng”. d. Lîc kh¶o lµ nghiªn cøu mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ nh÷ng c¸i chÝnh, kh«ng ®i vµo chi tiÕt, cßn lîc Năng thuËt lµ “kÓ, tr×nh bµy tãm t¾t”. lực hợp tác, giải quyết vấn đề..
<span class='text_page_counter'>(35)</span> 4. Cñng cè - Muèn sö dông tèt TV chóng ta cÇn lµm g×? - Söa lçi trong c©u sau:- Ba tiÕng kÎng dãng lªn mét håi dµi. 5. Híng dÉn häc ë nhµ. - Häc vµ lµm l¹i c¸c bµi tËp. - ¤n tËp kiÕn thøc, giê sau lµm bµi viÕt sè 2 t¹i líp. ****************************** Ngµy so¹n : 04/10/2016 TiÕt 35+ 36. ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 2 - V¨n tù sù. I.. Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với miêu tả cảnh vật , con ngời , hành động . - Rèn luyện kĩ năng diễn đạt , trình baỳ II. träng t©m kiÕn thøc kü n¨ng 1. KiÕn thøc: - Giúp học sinh biết vận dụng những kiến thức đã học để thực hành viết một bài văn tự sự kết hợp với cách miêu tả cảnh vật, con ngời, hành động. 2. KÜ n¨ng : - Rèn kỹ năng diễn đạt, trình bày bài viết. 3. Thái độ: làm bài nghiêm túc III. ChuÈn bÞ: - GV : lên kế hoạch kiểm tra, in đề. - HS : ¤n l¹i thÓ lo¹i v¨n tù sù kÕt hîp víi yÕu tè miªu t¶. IV. TiÕn tr×nh d¹y - häc 1.ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi : Hoạt động 1. GV giới thiệu bài. Hoạt động 2: - Giáo viên ghi bảng đề bài cho HS §Ò bµi Tưởng tượng 20 năm sau vào một ngày hè, em về thăm lại trường cũ. Hãy viết thư cho một người bạn học hồi ấy kể lại buổi thăm trường đầy xúc động đó. Hoat động 3 : Yêu cầu làm bài và biểu điểm. * Yeâu caàu veà h×nh thøc.(1,5 ®) - Viết đúng kiểu bài văn TS dới hình thức một bức th có kết hợp các yếu tố miờu tả, biểu cảm. - Hµnh v¨n tr«i ch¶y, kh«ng sai mét sè lçi: dïng tõ, ng÷ ph¸p, chÝnh t¶. Ch÷ viÕt sạch đẹp. - Bố cục rõ ràng, đủ 3 phần. * Yeâu caàu veà noäi dung: (7,5 ®).
<span class='text_page_counter'>(36)</span> - HS cần đạt đợc các ý sau: a. Mở bài (1 ®) - Ñòa ñieåm, ngaøy thaùng naêm. - Lời xưng hô. - Lí do viết thư ( Giới thiệu hoàn cảnh, lí do về thăm trường cũ và vị trí của mình khi vieát thö cho baïn). - Cảm xúc của người viết. b. Thaân baøi (5,5 ®) - Miêu tả cảnh tượng ngôi trường và những sự đổi thay (Chú ý gắn với cảnh muøa heø). - Sự đổi thay của nhà trường, lớp học (Về cơ sở vật chất, về thành tích của nhà trường). - Caây coái ra sao ? Caûnh vaät thieân nhieân xung quanh nhö theá naøo ? - Tâm trạng của mình? Kỉ niệm gợi về là gì ? - Kỉ niệm với người bạn mà mình viết thư. - Gaởp laùi ai ? (Thaày coõ giaựo cuừ hay baực baỷo veọ hay hoùc sinh cuỷa trửụứng …?) đã nãi nh÷ng chuyÖn g×?.... - Keát thuùc buoåi thaêm nhö theá naøo ? c. Keát baøi(1 ®) - Suy nghĩ về ngôi trường (yêu mến, tự hào..). Hứa hẹn với …Kết thúc thư (lời chuùc, kí teân). * KhuyÕn khÝch c¸c bµi viÕt cã tÝnh s¸ng t¹o. 4. Cñng cè- Thu bµi. - Hết giờ, GV thu bài. - Kiểm tra số lượng bài nộp, nhận xét giờ kiểm tra. 5.Híng dÉn häc ë nhµ - ¤n l¹i phÇn v¨n tù sù - So¹n : KiÒu ë lÇu Ngng BÝch..
<span class='text_page_counter'>(37)</span>