Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.02 MB, 185 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span>MỞ ĐẦU Tiết1-Bài 1 : THẾ GIỚI ĐỘNG VẬT ĐA DẠNG, PHONG PHÚ Ngày soạn : 14/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS /. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Học sinh hiểu được sự đa dạng và phong phú của động vật thể hiện ở số loài. và môi trường sống. - Trình bày khái quát về giới động vật. * Kĩ năng sống: - Kĩ năng tìm kiếm thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm hiểu thể giới động vật đa dạng , phong phú. - Kĩ năng giáo tiếp và lắng nghe tích cực trong hoạt động nhóm. - Kĩ năng tự tin khi trình bày suy nghĩ ý tưởng trước tổ, nhóm, lớp 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, so sánh. - Kĩ năng hoạt dộng nhóm. 3.Thái độ: Giáo dục ý thức, học tập yêu thích bộ môn. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH: Tranh , ảnh về ĐV và môi trường sống của chúng. III.PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, trực quan, hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Ổn định tổ chức.(1’) 2. Kiểm tra bài cũ. 3. Bài mới: Mở bài: (2’) Đồng hành với sự sống của con người trên TĐ đó là sự có mặt của các. giới ĐV và TV. Tiếp nối với chương trình lớp 6 tìm hiểu về TV, đến chương trình lớp 7 chúng ta sẽ tìm hiểu về thế giới động vật. Ngoài việc chúng ta có thể biết tên các loài động vật, các em còn biết được các quy luật cấu tạo, hoạt động sống của chúng. Hy vọng môn học tạo được sự hấp dẫn, lí thú cho các em. Sự tìm hiểu và khám phá đầu tiên của chúng ta về TGĐV sẽ là về sự đa dạng, phong phú của giới ĐV.Vậy sự đa dạng đó diễn ra như thế nào chúng ta cùng nghiên cứu trong bài học hôm nay.. TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ. NỘI DUNG KIẾN THỨC.
<span class='text_page_counter'>(2)</span> 15’. Hoạt động 1 I.Đa dạng loài và phong phú về số GV: yêu cầu hs nghiên cứu thông tin lượng cá thể. sgk, qs hình 1.1 và 1.2 (sgk- 5,6), trả lời câu hỏi: ? Sự phong phú về loài được thể hiện như thế nào? HS: Cá nhân đọc TT, qs hình trả lời câu hỏi GV: Nhận xét , bổ sung + Số lượng loài hiện nay 1,5 triệu. + Kích thước khác nhau:Động vật nhỏ bé ( Đv nguyên sinh ) Động vật to lớn ( Voi Châu phi ) + Loài vẹt có 316 loài, có 27 loài ghi vào sách đỏ. + Có nhiều loài trong 1 giọt nước biển ( ấu trùng, giáp xác..) GV: Yêu cầu hs trả lời câu hỏi: ? Hãy kể tên loài ĐV mà em biết trong: - Một mẻ kéo lưới ở biển? - Tát 1 ao cá? - Đánh bắt ở hồ? - Chặn một dòng suối nông? HS: Trả lời GV: Nhận xét + Một mẻ kéo lưới ở biển ( cá thu, cá nục, cá hồng...) + Tát một ao cá ( cá chép, cá trắm,...) + Đánh bắt ở đầm, hồ ( ếch, nhái, dế...) ? Vậy qua phân tích ví dụ những nơi như ở biển, ao, hồ, sông suối em có nhận xét gì? HS: Trả lời: (dù ở biển, ao, hồ hay suối đều có nhiều Đv sinh sống) ? Ban đêm mùa hè ở trên cánh đồng có những loài động vật nào phát ra tiếng kêu? HS: thảo luận trả lời câu hỏi: Ban đêm mùa hè thường có một số loài ĐV như: Cóc, ếch, Dế mèn, sâu bọ ... phát ra tiếng kêu. GV: Gọi hs đọc thông tin trong sgk - 6 HS: Đọc bài.
<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Ngoài sự đa dạng về số loài, giới động vật còn có sự phong phú về số lượng cá thểĐể hiểu thêm sự phong phú về số lượng cá thể chúng ta cùng nhau phân tích những vd sau: ? Em có nhận xét gì về số lượng cá thể trong bầy ong, đàn kiến, đàn bướm, châu chấu? HS: Trả lời GV: nhận xét , chốt lại GV: thông báo thêm: Một số ĐV được con người thuần hoá thành vật nuôi, có những đặc điểm phù hợp với nhu cầu của con người, vd: gà... Chuyển ý : Số lượng các loài lớn như vậy và khu vực phân bố hay môi trường sống của chúng cũng thật đa dạng. Vậy do đâu mà môi trường sống đa dạng, sự thích nghi của những loài động vật với môi trường sống như thế nào chúng ta cùng nghiên cứu mục II 20’ Hoạt động 2 GV: Yêu cầu hs qs hình 1.3,4 hoàn thành bài tập. Điền chú thích. HS: Cá nhân tự nghiên cứu hoàn thành bài tập. GV: cho hs chữa nhanh bài tập này GV:Chia lớp thành 3 nhóm yêu cầu các nhóm thảo luận trả lời câu hỏi: ? Đặc điểm gì giúp chim cánh cụt thích nghi với khí hậu giá lạnh ở vùng cực? (Chim cánh cụt có bộ lông rậm , lớp mỡ dưới da dày và tập tính chăm sóc trứng và con non rất chu đáo thích nghi với khí hậu giá lạnh ở vùng cực) ? Nguyên nhân nào khiến ĐV ở nhiệt đới đa dạng và phong phú hơn vùng ôn đớivà Nam cực? (Khí hậu nhiệt đới nóng ẩm TV phong phú, phát triển quanh năm thức ăn nhiều nhiệt độ phù hợp, môi trường sống đa dạng) ? ĐV nước ta có đa dạng, phong phú. KL: Thế giới ĐV rất đa dạng về loài và đa dạng về số cá thể trong loài.. II.Đa dạng về môi trường sống. *Bài tập SGK- 7 - Dưới nước có: Cá, tôm , mực.. - Trên cạn có: Voi, gà hươu,chó... - Trên không có: Các loài chim.
<span class='text_page_counter'>(4)</span> không? Vì sao? (Nước ta ĐV cũng đa dạng và phong phú vì nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới, diện tích rừng chiếm một tỉ lệ lớn so với diện tích lãnh thổ ) ? Hãy cho VD để chứng minh sự phong phú về môi trường sống của ĐV ở địa phương em? HS: Cho VD ? Chúng ta phải làm gì để thế giới động vật mãi mãi da dạng phong phú? HS: Trả lời GV: Nhận xét , kết luận Phải bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta tức môi trường sống của động vật như : rừng , biển , sông, hồ, ao ...Nhưng trước mắt chúng ta cần học tập tốt phần động vật trong chương trình sinh học 7 KL: ĐV có ở khắp nơi do chúng thích để có được những kiến thức cơ bản về nghi với mọi môi trường sống. thế giới động vật. * Ghi nhớ (SGK-8) GV: Yêu cầu hs rút ra KL chung. 4. Củng cố - luyện tập(5’) GV yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi SGK 5. Hướng dẫn học sinh tự học(1’) - Học bài, trả lời câu hỏi SGK. - Kẻ bảng 1- tr9 vào vở bài tập. V.RÚT KINH NGHIỆM. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 2-Bài 2 :. PHÂN BIỆT ĐỘNG VẬT VỚI THỰC VẬT.
<span class='text_page_counter'>(5)</span> ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA THỰC VẬT Ngày soạn : 14/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS /. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIấU. 1.Kiến thức: - HS nêu được những điểm giống nhau và khác khau giữa cơ thể ĐV và TV. - Nắm được đặc điểm chung của ĐV, kể tên các nghành động vật. - Liệt kê được vai trò của động vật đối với đời sống con người - Phân biệt được động vật có xương sống và động vật không xuương sống * Kĩ năng sống: - Kĩ năng tìm kiếm thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để phân biệt giữa động vật với thực vật và vai trò của động vật trong thiên nhiên với đời sống con người. - Kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực. - Kĩ năng tự tin khi trình bày suy nghĩ ý tưởng trước tổ nhóm, lớp. 2.Kĩ năng: - Rèn kĩ năng qs, so sánh, phân tích, tổng hợp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3.Thái độ: Giỏo dục ý thức bảo vệ cỏc loài động vật. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH Tranh phóng to hình 2.1,2 SGK. III. PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, giảng giải, trực quan, hoạt động nhóm. IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC. 1. Ổn định tổ chức 2. Kiểm tra bài cũ:(5’) ? Hãy kể tên những ĐV thường gặp ở địa phương em? chúng có đa dạng và phong phú không? ? Động vật sống ở những môi trường nào, do đâu mà chúng có thể tồn tại được ở những môi trường khác nhau? 3. Bài mới: Mở bài (1’): Nếu đem so sánh cây bàng với con gà chúng ta thấy khác nhau hoàn toàn, song chúng đều là cơ thể sống. vậy chúng ta phân biệt chúng bằng cách nào?Vậy phân biệt chúng bằng cách nào, bài học hôm nay sẽ đề cập tới vấn đề đó. TG 12’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1 I. Phân biệt ĐV với TV. GV: Yêu cầu HS qs hình 2.1 SGK- tr 9, đọc TT bảng 1 SGK hoàn thành bảng. Bài tập: Bảng 1 - SGK HS: Đọc TT, qs hình, thảo luận nhóm hoàn thành bài tập GV: Treo bảng phụ lên bảng yêu cầu các nhóm cử dại diện lên trình bày..
<span class='text_page_counter'>(6)</span> HS: Thống nhất ý kiến, đại diện trả lời, các nhóm nhận xét, bổ xung ý kiến GV: Thông báo đáp án đúng. Bảng 1. So sánh động vật với thực vật Đặc điểm Đối tượng phân biệt Động vật Thực vật. Cấu tạo từ tế bào Không. Thành xenlulo của tế bào. Có. Không. x. x. x. Có. Lớn lờn và sinh sản Không. x. ? ĐV khác TV ở những điểm nào? HS: Đại diện nhóm trả lời. nhóm khác bổ sung GV: Nhận xét , chốt lại. 5’. Tự tổng hợp được. Sử dụng chất hữu cơ có sẵn. x. GV: yêu cầu tiếp tục thảo luận: ? ĐV giống TV ở những điẻm nào?. 5’. Có. Chất hữu cơ nuôi cơ thể. Chuyển tiếp: Chúng ta thấy có rất nhiều loài động vật khác nhau, tuy nhiên chúng đều có những đặc điểm chung nhất, đó là những đặc điểm gì chúng ta chuyển sang mục II Hoạt động 2. GV: Yêu cầu HS đọc nội dung bài tập SGK, hoàn thành bài tập. HS: Thảo luận nhóm hoàn thành tìm ra đ2chung 1,3,4 HS: Đại diện nhóm trả lời. nhóm khác bổ sung GV: Nhận xét , chốt lại Hoạt động 3. GV: Giới thiệu: - Giới ĐV được chia thành. x. Khả năng di chuyển Không. x x. Có. Hệ thần kinh và giác quan Không. x x. Có. x x. - Giống nhau : + Cùng cấu tạo từ TB + Cùng có khả năng sinh trưởng và phát triển... - Khác nhau: Thực vật Có thành xenlulô. Cấu tạo tế bào Dinh dưỡng. Khả năng chuyển. Tự dưỡng (Tự tổng hợp chất hữu cơ) di. Không có. Thần kinh và giác quan. Không có. Động vật Không có thành xenlulô Dị dưỡng (Sử dụng chất hữu cơ có sẵn nuôi cơ thể) Có khả năng di chuyển Có. II. Đặc điểm chung của động vật. Bài tập: SGK - 10 Ba đặc điểm quan trọng nhất của động vật phân biệt với thực vật : - Có khả năng di chuyển. - Cú hệ thần kinh và giỏc quan. - Chủ yếu dị dưỡng.. III. Sơ lược phân chia giới động vật ..
<span class='text_page_counter'>(7)</span> 20 ngành thể hiện hình 2.2 SGK. - Chương trình SH 7 chỉ học 8 ngành cơ bản: Động vật không xương sống 7 ngành, động vật có xương sống 1 ngành. HS: Lắng nghe kiến thức.. 13’. * Có 8 nghành ĐV: - ĐVKXS: 7 nghành. + Nghành Động vật nguyên sinh + Nghành Ruột khoang + Các nghành : Giun tròn,Giun đốt, Giun dẹp + Nghành Thân mềm + Nghành Chân khớp - ĐVCXS: 1 nghành. Chuyển tiếp: Động vật rất gần gũi với con người, vậy chúng đã đem lại cho chúng ta những lợi ích và tác hại gì? chúng ta chuyển sang mục IV Hoạt động 4. IV. Vai trò của động vật GV: Yêu cầu HS đọc nội dung bảng 2 SGK và hoàn thành bảng. HS: Thảo luận hoàn thành bảng. Bảng 2. Động vật với đời sống con người. STT Cỏc mặt lợi, hại 1 Động vật cung cấp nguyên liệu cho người: - Thực phẩm - Lụng - Da 2 3. 4. Động vật dùng làm thí nghiệm: - Học tập nghiên cứu khoa học - Thử nghiệm thuốc Động vật hỗ trợ con người - Lao động - Giải trí - Thể thao - Bảo vệ an ninh Động vật truyền bệnh. ? Qua bảng trên em hãy cho biết động vật đem lại những lợi ích gì? HS: trả lời. Tên loài động vật đại diện - Gà, lợn, trâu, thỏ, vịt... - Gà, cừu, vịt... - Trâu, bò... - ếch, thỏ, chó... - Chuột, chó... - Trâu, bò, ngựa, voi, lạc đà... - Voi, gà, khỉ... - Ngựa, chú, voi... - Chú. - Ruồi, muỗi, rận, rệp.... 1. Có lợi : - Cung cấp nguyên liệu : thực phẩm , lông , da... - Dùng làm vật thí nghiệm.
<span class='text_page_counter'>(8)</span> ?Em hãy kể một số bệnh dịch truyền nhiễm hiện nay liên quan đến động vật? HS: trả lời. GV: Nhận xét , chốt lại ? Chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ động vật ? ? Biện pháp phòng tránh một số bệnh gây ra do động vật ? HS: trả lời. GV: Nhận xét , chốt lại THMT: Như vậy, qua đó các em thấy được mối liên quan giữa con người và động vật. Có thể nói con người không thể tồn tại nếu không có động vật. Vì vậy chúng ta cần ra sức bảo vệ động vật nói riêng và sự đa dạng sinh học nói chung. GV: Yêu cầu HS rút ra KL chung. 4.Củng cố – luyện tập .(3’) Cho HS trả lời câu hỏi (SGK-12) 5. Hướng dẫn hs tự học.(1’) - Học bài và trả lời câu hỏi 1,2,3 (SGK-12) - Đọc mục “ Em có biết ” V.RÚT KINH NGHIỆM.. - Hỗ trợ con người trong:Lao động, giải trí, thể thao, bảo vệ an ninh. 2. Có hại: Một số động vật truyền dịch bệnh cho con người: các bệnh giun sán, H5N1, dịch lợn tai xanh...... Ghi nhớ: SGK. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. CHƯƠNG 1: NGÀNH ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH Tiết 3 - Bài 3: THỰC HÀNH QUAN SÁT MỘT SỐ ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH.
<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngày soạn : 20/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS /28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1.Kiến thức: - Học sinh thấy được ít nhất hai đại diện điển hình cho ngành động vật nguyên sinh là trùng roi và trùng đế giầy - Phân biệt hình dạng di chuyển của hai đại diện này Kĩ năng sống: - Kĩ năng hợp tác chia sẻ thông tin trong hoạt động nhóm. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lý thông tin khi quan sát tiêu bản động vật nguyên sinh, tranh hình để tìm hiểu đặc điểm cấu tạo ngoài của động vật nguyên sinh. - Kĩ năng đảm nhận trách nhiệm và quản lý thời gian thực hành. 2. Kü n¨ng RÌn kü n¨ng sö dông vµ quan s¸t mÉu b»ng kÝnh hiÓn vi 3.Thái độ: Nghiªm tóc, tØ mØ, cÈn thËn. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: - Kính hiển vi, lam kính, la men, kim nhọn, ống hút, khăn lau. - Tranh trùng đế giày, trùng roi, trùng biến hình HS: Váng nước ao, hồ, rễ bèo Nhật bản, rơm khô ngâm nước trong 5 ngày. III. PHƯƠNG PHÁP: Nêu và giải quyết vấn đề, thuyết trỡnh, trực quan, hoạt động nhóm IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC 1. Ổn định tổ chức (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (2’) Kiểm tra sự chuẩn bị của hs 3. Bài mới: Mở bài(1’): Động vật nguyên sinh là những động vật cấu tạo chỉ gồm 1 tế bào, xuất hiện sớm nhất trên hành tinh. Với kích thước rất nhỏ, hầu hết động vật nguyên sinh không nhìn thấy được bằng mắt thường. Đến thế kỷ XVII, nhờ sáng chế ra kính hiển vi, con người mới nhìn thấy ĐVNS. Chúng phân bố ở khắp nơi: đất, nước ngọt, nước mặn, kể cả trong cơ thể sinh vật khác. Bài học hôm nay các em sẽ được quan sát một số ĐVNS.. TG 15’. Hoạt động của thầy và trò Hoạt động 1. Quan sát trùng giày GV: Hướng dẫn các thao tác: - Dùng ống hút lấy 1 giọt nhỏ ở nước ngâm rơm ( chỗ thành bình) - Nhỏ lên lam kính , rải vài sợi bông để cản tốc độ, soi dưới kính hiển vi. - Quan sát hình 3.1 tr 14, nhận biết trùng. Nội dung kiến thức 1. Quan sát trùng giày. - Cơ thể trùng giày hình khối, không đối xứng, giống đế giày..
<span class='text_page_counter'>(10)</span> 15’. giày. HS: làm việc theo nhóm đã phân công. Các nhóm tự ghi nhớ kiến thức và thao tác của GV. GV: Kiểm tra ngay trên lam kính của các nhóm. GV: Hướng dẫn cách cố định mẫu: Dùng la men đậy lên giọt nước(có trùng), lấy giấy bớt nước. HS: qs theo nhóm, vẽ sơ lược hình dạng của trùng giày. GV: Cho hs làm bài tập tr - 15 chọn câu trả lời đúng. HS: Dựa vào kết quả qs, rồi hoàn thành bài tập. GV: Thông báo đáp án đúng để hs tự sửa chữa. Hoạt động2 : Quan sát trùng roi GV: Cho hs qs hình 3.2,3 tr- 15 Yêu cầu các nhóm lấy mẫu và qs tương tự như qs trùng giày. HS: tự qs hinhg trong SGK để nhận biết trùng roi. GV: Gọi đại diện 1 số nhóm lên tiến hành theo các thao tác như ở hoạt động 1. GV: Kiểm tra ngay trên kính hiển vi của từng nhóm. GV: Chốt lại GV: yêu cầu hs làm bài tập sgk - tr 16 HS: Các nhóm dực vào thực tế và TT SGK trả lời câu hỏi. Đại diện nhóm tình bày, nhóm khác bổ sung. GV: Thông báo đáp án đúng:. - Bơi rất nhanh trong nước nhờ lông bơi.. * Bài tập SGK - tr15 Đáp án: - Trùng giày có hình dạng: “ Không đối xứng” và có “ Hình chiếc giày” - Trùng giày di chuyển “ Vừa tiến vừa xoay” 2. Quan sát trùng roi. - Trùng roi có hình lá dài, đầu tù, đuôi nhọn. Có màu xanh lá cây. - Trùng roi di chuyển nhờ roi xoáy vào nước. * Bài tập sgk - tr 16 Đáp án: - Trùng roi di chuyển vừa tiến vừa xoay. - Thấy trùng roi có màu xanh lá cây nhờ: “ màu sắc của hạt diệp lục” và “ sự trong suốt của màng cơ thể”.. 4. Củng cố- luyện tập(10’) GV: yêu cầu hs vẽ trùnh giày và trùng Roi vào vở và ghi chú thích. 5. Hướng dẫn học sinh tự học (1’) - Đọc trước bài 4. - Kẻ phiếu bài tập “ Tìm hiểu trùng roi vào vở bài tập” V.RÚT KINH NGHIỆM..
<span class='text_page_counter'>(11)</span> .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ************************************************************************* Tiết 4- Bài 4 : TRÙNG ROI Ngày soạn : 20/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS /28. Vắng. Ghi chú. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - HS nêu được đặc điểm cấu tạo, dinh dưỡng và sinh sản của trng roi xanh, khả năng hưưóng sáng. - HS thấy được bước chuyển quan trọng từ ĐV đơn bào đến ĐV đa bào qua đại diện là trùng roi. 2. Kĩ năng: qs, thu thập kiến thức và kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: GD ý thức học tập. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Phiếu học tập, tranh phóng to hình 4.1,2,3 sgk. HS: ôn lại bài thực hành. III.PHƯƠNG PHÁP: Đàm thoại, trực quan, hoạt động nhóm . IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. 1. ổn định tổ chức (1’) 2 . Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra. 3. Bài mới Mở bài: (1’) Môn thực vật và động vật đều coi trùng roi thuộc phạm vi nghiên cứu của mình. Vậy đặc điểm cấu tạo cơ thể và hoạt động sinh lý của trùng roi thể hiện sự liên quan với thực vật và động vật như thế nào bài mới: trùng roi TG 17’. Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức Hoạt động 1: Trùng Roi xanh I. Trùng Roi xanh. GV: Yêu cầu học sinh nghiên cứu 1. Dinh dưỡng: thông tin trong SGK - 17 trả lời câu - Dinh dưỡng: Tự dưỡng và dị dưỡng hỏi: - Hô hấp: Trao đổi khí qua màng TB. ? Trùng roi dinh dưỡng bằng cách nào? - Bài tiết: Nhờ không bào co bóp. HS: trả lời GV: Nhận xét, chốt kiến thức 2. Sinh sản..
<span class='text_page_counter'>(12)</span> Sinh sản bằng cách phân đôi theo chiều dọc.. GV: Yêu cầu HS đọc TT, qs hình 4.2 SGK trả lời câu hỏi. ? Trùng Roi có đặc điểm sinh sản như thế nào? HS: Đọc TT SGK hoàn thành bài tập. II. Tập đoàn trùng Roi. 20’ GV: Thông báo đáp án đúng. Hoạt động 2. Bài tập: Điền từ GV yêu cầu HS: + Nghiên cứu SGK quan sát H4.3 SGK/18. + Hoàn thành BT mục SGK/19 1: Trùng Roi. 2: Tế bào. 3: Đơn bào. 4: Đa bào (điền từ vào chỗ trống). - HS: hoạt động độc lập. - Đại diện 1 vài HS trình bày kết quả, HS khác bổ sung. ? Tập đoàn Vônvốc dinh dưỡng như thế nào? GV : Trong tập đoàn bắt dầu có sự phân chia chức năng cho 1 số tế bào. ? Hình thức sinh sản của tập đoàn Vônvôc? GV : Trong tập đoàn 1 số cá thể ở Tập đoàn trùng roi gồm nhiều tế ngoài làm nhiệm vụ di chuyển bắt mồi, bào có roi liên kết lai với nhau tạo đến khi sinh sản một số tế bào chuyển thành, bước đâù có sự phân hoá chức vào trong phân chia thành tập đoàn năng . Chúng gợi ra mối quan hệ về mới. ? Tập đoàn Vôn vôc cho ta suy nghĩ gì nguồn gốc giữa động vật đơn bào và động vật đa bào. về mối liên quan giữa động vật đơn bào và động vật đa bào? Tr¶ lêi: Trong tËp ®oµn b¾t ®Çu cã sù ph©n chia chøc n¨ng cho 1 sè tÕ bµo. GV: yêu cầu HS rút ra KL chung của bài. *Ghi nhớ: SGK-19 4. Củng cố- luyện tập:(5’) - GV cho HS trả lời câu hỏi cuối bài. - Đọc mục em có biết 5.Hướng dẫn học sinh tự học ( 1’ ). - Học bài trả lời câu hỏi cuối bài. - Đọc trước bài 5 V. RÚT KINH NGHIỆM. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(13)</span> .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 5 - Bài 5: TRÙNG. Ngày soạn : 20/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7 I. MỤC TIÊU:. BIẾN HÌNH VÀ TRÙNG GIÀY. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(14)</span> 1. Kiến thức: - Sau khi học xong bài này học sinh cần nắm: - Mô tả được cấu tạo hoạt động, hình dạng ,di chuyển, dinh dưỡng, sinh sản của trùng biến hình & trùng giày từ đó thấy được sự phân hoá chức năng các bộ phận trong TB của trùng giày đó là biểu hiện mầm sống của ĐV đa bào. 2. Kĩ năng: Rèn luyện cho hs kỹ năng quan sát, so sánh, phân tích, tổng hợp, hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục cho hs ý thức yêu thích bộ môn. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 1. GV: Tranh hình 5.1, 5.2, 5.3 sgk & tư liệu về ĐVNS 2. HS: Phiếu học tập III. PHƯƠNG PHÁP: Quan sát, so sánh, phân tích, nhóm nhỏ IV. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: 1. ổn định tổ chức: 2. Kiểm tra bài cũ: ( 5’) ? Có thể gặp trùng roi ở đâu? ? Hãy nêu cấu tạo, dinh dưỡng, di chuyển của trùng roi? 3. Bài mới: Mở bài : Chúng ta tiếp tục nghiên cứu một số đại diện khác của nghành ĐVNS đó l à trùng biến hình và trùng giày. TG Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức ’ 17 Hoạt động 1 I.Trùng biến hình. GV: Yêu cầu HS đọc tt SGK, qs 1.Cấu tạo và di chuyển. hình 5.1 SGK – tr 20. trả lời câu hỏi. Cấu tạo: ? Trùng biến hình có cấu tạo như thế - CÊu t¹o : c¬ thÓ gåm 1 tÕ bµo cã: nào? + ChÊt nguyªn sinh láng, nh©n + Kh«ng bµo tiªu ho¸, kh«ng bµo co bãp. - Di chuyÓn: Nhê ch©n gi¶ (do chÊt ? Trùng biến hình di chuyển như thế nguyªn sinh dån vÒ 1 phÝa). nào? 2.Dinh dưỡng. GV: Yêu cầu HS đọc tt SGK quan sát hình 5.2 và trả lời câu hỏi. ? Hãy quan sát hình 5.2 SGK – tr20 ghi số thức tự vào đúng với hoạt động bắt mồi của trùng biến hình? HS: Hoạt động nhóm, thảo luận thống nhất ý kiến trả lời . GV: Đưa ra đáp án đúng: Được sắp xếp từ trên xuống dưới. ? Trùng biến hình có hình thức sinh sản như thế nào?. - Tiªu ho¸ néi bµo. - Bài tiết: chất thừa dồn đến không bào co bãp vµ th¶i ra ngoµi ë mäi n¬i. 3. Sinh s¶n Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể. II.Trïng giµy 1. Cấu tạo ( sgk).
<span class='text_page_counter'>(15)</span> ’. 18. - Cơ thể có hình chiếc giày, phần giữa cơ Hoạt động 2. thể là bộ nhân gồm nhân lớn và nhân GV: Giới thiệu trùng giày.Yêu cầu nhỏ. hs đọc mục “ Em có biết”, đê biết tại - Nửa trước và nửa sau đều có một không sao lại gọi là trùng cỏ. bào co bóp hình hoa thị ở vị trí cố định. GV: yêu cầu HS đọc TT sgk, qs lại - Chỗ lõm cơ thể là rãnh miệng, cuối rãnh hình 3.1 SGK – tr 14 và hình 5.3. miệng có lỗ miệng và hầu. Và trả lời câu hỏi. * Cơ quan di chuyển: Là những lông bơi ? Cơ thể trùng giày có cấu tạo như với số lượng rất nhiều. Lông bơi vùng thế nào quanh miệng tạo thành vành xoáy để ? Trùng giày di chuyển như thế nào? cuốn thức ăn vào lỗ miệng. 2. Dinh dìng - Thøc ¨n qua miÖng tíi hÇu tíi kh«ng bµo tiêu hoá và biến đổi nhờ enzim. GV: Yờu cầu hs đọc tt SGK, qs hỡnh - Chất thải đợc đa đến không bào co bóp và qua lỗ để thoát ra ngoài. 5.3 SGK. 3. Sinh s¶n ? Thức ăn của trùng biến hình là gì? ? Trùng giày lấy thức ăn, tiêu hoá, - Vô tính bằng cách phân đôi cơ thể theo thải bã như thế nào? chiÒu ngang. GV: Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi mục SGK . HS: thảo luận nhóm hoàn thành bài tập.. - H÷u tÝnh: b»ng c¸ch tiÕp hîp. Ghi nhớ: SGK – tr 22.. GV: Yêu cầu HS rút ra KL chung của bài. 4. Củng cố- luyện tập:(4’) HS trả lời câu hỏi cuối bài. GV cho HS so sánh trùng biến hình và trùng giày . 5.Hướng dẫn học sinh tự học ( 1’ ). - Học bài theo câu hỏi cuối bài. - Đọc mục “ Em có biết”. - Đọc trước bài 6. V. RÚT KINH NGHIỆM. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. ************************************************************************* Tiết 6- Bài 6: Trïng kiÕt lÞ vµ trïng sèt rÐt.
<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngày soạn : 20/ 8/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Học sinh nắm được đặc điểm cấu tạo của trùng sốt rét và trùng kiết lị phù hợp với lối sống kí sinh. - HS chỉ rõ được những tác hại do 2 loại trùng này gây ra và cách phòng chống bệnh sốt rét. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng quan sát, thu thập kiến thức qua kênh hình. - Kĩ năng phân tích, tổng hợp. * KNS: - Kĩ năng tự bảo vệ bản thân ,phòng tránh các bệnh do trùng kiết kị lị - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí TT khi đọc SGK ,Qs tranh ảnh đẻ tìm hiểu về cấu tạo ,cách gây bệnh do trùng kiết lị và trùng sốt rét gây ra - Kĩ năng lắng nghe tích cực trong quá trình hỏi chuyên gia Rèn KN tự bảo vệ bản thân phòng tránh các bệnh do trùng kiết lị và trùng sốt rét gây nên. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức vệ sinh, bảo vệ môi trường và cơ thể. II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV: Tranh phóng to H 6.1; 6.2; 6.4 SGK. HS kẻ phiếu học tập, bảng trang 24/SGK. Phiếu học tập Tên động vật STT Đặc điểm 1 Cấu tạo 2 Dinh dưỡng 3 Phát triển III. PHƯƠNG PHÁP - Vấn đáp- tìm tòi - Dạy học nhóm - Trình bày 1 phút 4. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. Trùng kiết lị. Trùng sốt rét.
<span class='text_page_counter'>(17)</span> 1. ổn định lớp (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (5’) : ? Trùng giày lấy thức ăn, thải bã như thế nào ? 3. Bài mới KĐ (2’) HS đọc thông tin (sgk - 23). TG Hoạt động của thầy và trò ND kiến thức 12' HS: đọc phần đầu bài ghi nhớ kiến I. Trùng kiết lị: thức: 1. Cấu tạo * HĐ 1:tìm hiểu trùng kiết lị: - Cấu tạo: Có chân giả, không có không * Hoạt động nhóm:(5 phút) 4 nhóm. bào - GV:hướng dẫn HS nghiên cứu phần - Dinh dưỡng: Thực hiện qua màng tế quan sát hình 6.1và 6.2 thảo luận nhóm bào, nuốt hồng cầu. hoàn thành bài tập phần mục I(23) . - phát triển trong môi trường → kết bào xác → vào ruột người -HS: Thảo luận trong nhóm hoàn thành → chui ra khỏi bào xác → bám vào bài tập. → - GV treo bảng phụ gọi đại diện 1- ruột → 2 nhóm lên bảng làm các nnhóm khác nhận xét, bổ sung - GV nhận xét - đưa ra đáp án đúng + Câu 1: Có chân giả, hình thành bào xác + Câu 2: Chỉ ăn hồng cầu có chân giả ngắn GV hỏi. ? trùng kiết lị có cấu tạo như thế nào? ? Trùng kiết lị dinh dưỡng và phát triển như thế nào? ? Chúng có tác hai gì ? 2 . Tác hại ; - Gọi một vài HS phát biểu → Lớp Sản sinh rất nhanh kí sinh ở thành ruột nhận xét bổ sung làm viêm lóêt niêm mạc ruột ăn hồng - GV chốt lại kiến thức : cầu gây kiết li suy nhược cơ thể . 20'. *HĐ 2: tìm hiểu trùng sốt rét: 1- Cấu tạo và dinh dưỡng: - HS đọc phần mục 1 → rút ra kết luận về cấu tạo và dinh dưỡng của trùng sốt rét? - GV: Gọi một vài HS trả lời → GV chốt lại kiến thức - GV hỏi ? Cấu tạo gì phù hợp với đời sống kí sinh ( Thiếu cơ quan di chuyển) - GV cho HS nghiên cứu phần quan sát hình 6.4. mục 2. II. Trùng sốt rét: 1.Cấu tạo và dinh dưỡng: - Cấu tạo: Không có cơ quan di chuyển, không có không bào. - Dinh dưỡng: Thực hiện qua màng tế bào, lấy chất dinh dưỡng từ hồng cầu.. 2.Vòng đời: - Trùng sốt rét có trong tuyến nước bọt.
<span class='text_page_counter'>(18)</span> ? Nêu vòng đời phát triển của trùng sốt rét? - Gọi một vài HS trả lời → lớp nhận xét bổ sung - GV chốt lại - GV treo bảng phụ ghi nội dung bảng (24) SGK → gọi 1- 2 HS lên điền → lớp nhận xét bổ sung - GV nhận xét, bổ sung hoàn thiện nội dung bảng để HS sửa sai (nếu cần). của muỗi A nô phen → vào máu → chui vào hồng cầu sống, người sinh sản và phá huỷ hồng cầu, chui ra ngoài tiếp tục vòng đời mới - Tác hại : Sống ki sinh trong máu người chui vào hồng cầu sống và sinh sản rất nhanh phá huỷ hồng cầu gây bệnh sốt rét .. 3. Bệnh sốt rét ở nước ta: 3. Bệnh sốt rét ở nước ta: - HS đọc phần mục 3 liên hệ thực tế ở nước ta trả lời các câu hỏi sau: ? Nước ta bệnh sốt rét xuất hiện nhiều nhất ở vùng nào? ? Tại sao bệnh sốt rét hay xảy ra ở miền núi? ? Hãy nêu cách phòng tránh bệnh sốt rét? - Gọi một vài HS phát biểu → Lớp nhận xét bổ sung - GV chốt lại kiến thức và hỏi tiếp ? Nêu các biện pháp diệt muỗi ở địa phương em? - Gọi một vài HS phát biểu → Lớp nhận xét bổ sung . Qua bài học =>rút ra kết luận bài. - Bệnh sốt rét ở nước ta đang dần được thanh toán - Phòng bệnh : phải vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, diệt muỗi A nô phen. * Ghi nhớ: sgk - tr/25 4. Củng cố - luyện tập (6’ ) GV khái quát lại bài: So sánh trùng kiết lị và trùng sốt rét. kích thước con đường nơi kí sinh tác hại ( so với truyền bệnh HC) trùng kiết lị lớn hơn HC qua ăn uống ở thành ruột làm suy nhược cơ thể trùng sốt rét nhỏ hơn HC qua muỗi trong mạch thiếu máu suy đốt máu nhược cơ thể nhanh 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà(1’) - Học bài và trả lời các câu hỏi cuối bài. tên bệnh bệnh kiết lị bệnh sốt rét.
<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Đọc trước bài 7; kẻ bảng 1+2 SGK ( 26- 28) vào vở bài tập. V. RÚT KINH NGHIỆM ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………................. Tiết 7-Bài 7:. ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ THỰC TIỄN CỦA ĐỘNG VẬT NGUYÊN SINH. Ngày soạn : 01/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Nêu được vai trò thực tiễn của động vật nguyên sinh với đời sống con người và vai trò của động vật nguyên sinh với thiên nhiên. 2. Kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, thu thập kiến thức, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : GD ý thức học tập, giữ vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH.
<span class='text_page_counter'>(20)</span> GV : Tranh hình 7.1 và 7.2 HS: Học bài, đọc trước bài mới III.PHƯƠNG PHÁP Trực quan, hoạt động nhóm, đàm thoại. IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Trùng kiết lị có hại như thế nào với sức khỏe con người? ? Vì sao bệnh sốt rét hay xảy ra ở miền núi? 3.Nội dung bài mới: Mở bài:(1’) Với số lượng 40 nghìn loài, động vật nguyên sinh phân bố khắp nơi. Tuy nhiên chúng có cùng đặc điểm chung và có vai trò lớn với thiên nhiên và đời sống con người. TG 18’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Yêu cầu hs nghiên cứu thông tin , quan sát hình một số trùng đã học , thảo luận nhóm hoàn thành bảng 1 SGK HS: Hoạt động nhóm hoàn thành bảng , đại diện hs trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV: Nhận xét, chỉnh sửa cho đúng.. NỘI DUNG KIẾN THỨC I. Đặc điểm chung. Bảng 1. Đặc điểm chung của ngành động vật nguyên sinh.. TT 1.. 2. 3. 4.. Đại diện Trùng roi Trùng biến hình Trùng giày Trùng. Kích thước Hiển Lớn vi . . Cấu tạo từ Bộ phận Hình Thức ăn di thức 1 tế Nhiều chuyển sinh sản bào tế bào Vụn hữu Roi Vô tính cơ theo chiều dọc Vi khuẩn, Chân giả Vô tính vụn hữu cơ. . . . . Vi khuẩn, Lông bơi Vô tính, vụn hữu cơ hữu tính Hồng cầu Tiêu Vô tính.
<span class='text_page_counter'>(21)</span> 5.. kiết lị Trùng sốt rét. . . Hồng cầu. giảm Không có. Vô tính. GV: Có thể chia 5 loài động vật nguyên sinh trong bảng trên thành mấy nhóm ? HS: Trả lời( 2 nhóm : kí sinh và tự do) GV: Yêu cầu hs trả lời một số câu hỏi sau: ? Động vật nguyên sinh sống tự do có đặc điểm gì? (Có bộ phận di chuyển, tự tìm TĂ) ? Động vật nguyên sống kí sinh có đặc điểm gì?(1 số bộ phận tiêu giảm) ? Động vật nguyên sinh có đặc điểm gì Động vật nguyên sinh có đặc điểm: chung? (Đặc điểm cấu tạo, kích thước, sinh - Cơ thể chỉ là 1 tế bào đảm nhận sản....) mọi chức năng sống. HS: Trả lời các câu hỏi trên - Dinh dưỡng chủ yếu bằng cách GV: Nhận xét, kết luận dị dưỡng. - Sinh sản vô tính và hữu tính. Chuyển tiếp: Động vật nguyên sinh có ở khắp nơi. Nó sống tự do hay sống ký sinh trên cơ thể sinh vật khác. Đối với con người nó có cả 2 mặt có lợi và có hại( 1/5 số động vật nguyên sinh gây bệnh ) 15’ Hoạt động 2 II. Vai trò thực tiễn GV: Yêu cầu hs nghiên cứu sgk, quan sát hình 7.1 và 7. 2 tr. 27, hoàn thành bảng 2. GV kẻ sẵn bảng 2 HS: Thảo luận hoàn thành bảng, đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét bổ sung. GV: Nhận xét, chốt lại Vai trò - Trong tự nhiên: Làm sạch môi trường nước. Lợi ích. Tên đại diện. - Trùng biến hình, trùng giày, trùng hình chuông, trùng roi - Trùng biến hình, trùng nhảy, Làm thức ăn cho động vật nước: trùng roi giáp. giáp xác nhỏ, cá biển. - Đối với người: Giúp xác định tuổi địa tầng tìm mỏ - Trùng lỗ dầu. Nguyên liệu chế biến giấy giáp. - Trùng phóng xạ. - Gây bệnh cho động vật. - Trùng cầu, trùng bào tử..
<span class='text_page_counter'>(22)</span> Tác hại. - Gây bệnh cho người.. - Trùng roi máu, trùng kiết lị, trùng sốt rét.. GV: Qua bảng trên ta thấy ĐVNS vừa có lợi , vừa có hại . Chúng gây bệnh cho con người như: + Trùng kiết lị : bào xác của chúng qua đường tiêu hóa gây bệnh đường ruột ở người. + Trùng sốt rét: qua muỗi anophen truyền vào máu + Trùng bệnh ngủ: qua loài ruồi tsê- tsê ở Châu Phi. ? Để hạn chế tác hại của các loài ĐVNS chúng ta cần phải làm gì ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại Chúng ta cần phải có ý thức phòng chống ô nhiễm môi trường, làm sạch môi trường để giảm bớt sự sinh sản của các loài trên . Ngoài ra cần phải bảo vệ nguồn nước. 4. Củng cố - luyện tập:(5’) GV: Gọi hs đọc phần ghi nhớ SGKvà hướng dẫn hs trả lời các câu hỏi cuối bài. 5. Híng dÉn HS tù häc ë nhµ: (1’) Học bài, đọc mục “em có biết” V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... ******************************************. CHƯƠNG II: NGHÀNH RUỘT KHOANG Tiết 8- Bài 8: THỦY TỨC Ngày soạn : 01/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(23)</span> I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Trình bày được khái niệm về ngành ruột khoang. Nêu được đặc điểm chuung của ngành ruột khoang. - Mô tả được hình dạng, cấu tạo và các đặc điểm sinh lí của thủy tức nước ngọt. 2. Kỹ năng : - Rèn kỹ năng quan sát, tìm kiếm kiến thức. - Rèn kỹ năng phân tích tổng hợp, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : GD cho hs lòng yêu thích môn học. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Tranh thuỷ tức di chuyển, bắt mồi, tranh cấu tạo trong, thuỷ tức nếu bắt được. HS: Đọc trước bài ở nhà III.PHƯƠNG PHÁP : Trực quan, đàm thoại, hoạt động nhóm IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (4’) ? Hãy nêu đặc điểm chung và vai trò thực tiễn của ĐVNS ? 3.Nội dung bài mới: Mở bài:(1’) Các nhóm động vật đa bào có ruột ở dạng túi, chưa có hậu môn. Việc nhận thức ăn và thải bã đều thực hiện qua lỗ miệng. Vì đặc điểm này nên nhóm động vật này được gọi là Ruột khoang. Đa số ruột khoang sống ở biển, thuỷ tức là 1 trong ít đại diện sống ở nước ngọt, có cấu tạo đặc trưng cho ruột khoang. Bài hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu về đại diện này. TG 5’. 8’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong SGK ? Trình bày khái niệm ngành ruột khoang? ? Kể tên các đại diện của ngành ruột khoang ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận GV: Giới thiệu : Thủy tức là đại diện của ruột khoang sống ở nước ngọt. Chúng thường bám vào các cây thủy sinh, trong giếng, ao, hồ... Hoạt động 2 GV: Y/c hs đọc thông tin trong SGK, quan sát hình 8.1, 8.2 ? Trình bày hình dạng, cấu tạo ngoài của thủy tức ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận. NỘI DUNG KIẾN THỨC. * Khái niệm: Ruột khoang là một trong các ngành động vật đa bào bậc thấp, có cơ thể đối xứng tỏa tròn.. I. Hình dạng ngoài và di chuyển a. Hình dạng ngoài .. - Hình trụ dài, phần dưới là đế bám,.
<span class='text_page_counter'>(24)</span> GV: Đối xứng toả tròn ở thuỷ tức là bước phần trên có lỗ miệng, cơ thể có đối hoàn chỉnh đầu tiên của cơ thể động vật; xứng tỏa tròn. trong cấu trúc cơ thể, bất kỳ phần nào của cơ thể cũng có phần tương ứng qua một trục đối xứng. b. Di chuyển: - Kiểu sâu đo ? Thủy tức di chuyển như thế nào? - Kiểu lộn đầu HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận GV: Ngoài ra khi ở trong nước, thuỷ tức còn có kiểu bơi trong nước bằng tua. Chuyển tiếp: Khi nghiên cứu về cấu tạo của thuỷ tức, chúng ta thấy đây là bước đầu trong tổ chức cơ thể có sự sắp xếp trật tự, thuận lợi cho hoạt động sống của con vật. Vậy cấu tạo trong của thuỷ tức như thế nào. Chúng ta cùng nghiên cứu bài. Hoạt động 3 10’ GV: Yêu cầu hs quan sát hình cắt dọc cơ II. Cấu tạo trong thể thuỷ tức, đọc thông tin trong bảng 1(bỏ cột cấu tạo và chức năng) hoàn thành bảng HS : Thảo luận nhóm, thống nhất ý kiến, đại diện nhóm trả lời, các nhóm khác bổ sung. ? Khi chọn tên loại tế bào ta dựa vào đặc điểm nào ? ? Em hãy đưa ra kết luận về số lượng tế bào và chức năng mà nó đảm nhiệm Thành cơ thể gồm có 2 lớp: HS: Trả lời - Lớp ngoài: Có cấu tạo và chức Có nhiều loại tế bào thực hiện chức năng năng đa dạng, gồm tế bào gai, tế bào riêng.Hs nêu chức năng của từng loại TB. thần kinh, tế bào mô bì cơ. - Lớp trong: Có cấu tạo đồng nhất, ? 5 loại tế bào này sắp xếp chia cơ thể gồm tế bào mô cơ tiêu hoá. thành mấy lớp - Giữa 2 lớp là tầng keo mỏng. HS: 2 lớp: lớp ngoài và lớp trong. - Lỗ miệng thông với khoang tiêu GV: Nhận xét câu trả lời của hs và kết hoá ở giữa (gäi lµ ruét tói). luận. GV: Lớp trong còn có tế bào tuyến nằm xen kẽ các tế bào mô bì cơ tiêu hoá , tế bào tuyến tiết dịch vào khoang vị để tiêu hoá ngoại bào ở đây đã có sự chuyển tiếp giữa tiêu hoá nội bào ( kiểu tiêu hoá của động vật đơn bào ) sang tiêu hoá ngoại bào ( kiểu.
<span class='text_page_counter'>(25)</span> 6’. 5’. tiêu hoá của động vật đa bào ). Vậy sự tiêu hoá thức ăn và trao đổi khí diễn ra ntn III Hoạt động 4 GV: Y/c hs nghiên cứu thông tin trong SGK và trả lời các câu hỏi sau : ? Thủy tức đưa mồi vào miệng bằng cách nào? ? Nhờ loại tế bào nào thủy tức tiêu hóa được mồi ? ? Thủy tức thải bã bằng cách nào? ? Thủy tức dinh dưỡng bằng cách nào? ? Quá trình hô hấp lấy ôxi cung cấp cho các tế bào hoạt động được thực hiện ở đâu ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận Hoạt động 5 GV: Yêu cầu hs quan sát tranh trả lời câu hỏi: ? Thuỷ tức có những hình thức sinh sản nào ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại Khả năng tái sinh cao ở thủy tức là do thủy tức có nhiều tế bào chưa chuyên hóa. ? Tại sao gọi thuỷ tức là động vật đa bào bậc thấp? (Vì cấu tạo cơ thể , dinh dưỡng còn đơn giản ) GV: Gọi hs đọc phần ghi nhớ SGK-32. III. Dinh dưỡng. - Thuỷ tức bắt mồi bằng tua miệng. Quá trình tiêu hoá thức ăn thực hiện ở khoang tiêu hoá nhờ dịch từ tế bào tuyến. - Chất bã được thải ra ngoài qua lỗ miệng. - Sự trao đổi khí được thực hiện qua thành cơ thể IV. Sinh sản.. - Sinh sản vô tính: Mọc chồi - Sinh sản hữu tính: Hình thành tế bào sinh dục đực và cái - Tái sinh: 1 phần cơ thể tạo ra 1 cơ thể mới. * Ghi nhớ : SGK-32. 4. Củng cố- luyện tập:(5’) GV: Yêu cầu hs trả lời các câu hỏi cuối bài 5. Dặn dò: (1’) Học bài, đọc trước bài 9 V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ..................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(26)</span> Tiết 9-Bài 9:. ĐA DẠNG CỦA NGÀNH RUỘT KHOANG. Ngày soạn : 09/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Mô tả được tính đa dạng và phong phú của ruột khoang(số lượng loài, hình thái cấu tạo, hoạt động sống và môi trường sống) 2. Kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, tổng hợp, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : GD cho hs ý thức học tập, lòng yêu thích môn học. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Tranh 9.1, 9.2, 9.3 sgk, tranh ảnh về sứa san hô, hải quỳ. HS: Học bài, đọc trước bài mới III.PHƯƠNG PHÁP Trực quan, đàm thoại, hoạt động nhóm. IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Hãy nêu hình dạng ngoài và các cách di chuyển của thuỷ tức ? ? Giới thiệu quá trình bắt mồi và tiêu hoá mồi của thuỷ tức ? 3. Nội dung bài mới:.
<span class='text_page_counter'>(27)</span> Mở bài:(2’) Thuỷ tức là đại diện ruột khoang sống ở nước ngọt, biển mới chính là cái nôi của ruột khoang. Các đại diện thường gặp: sứa, hải quỳ, san hô . Những đặc điểm về cấu tạo, lối sống, tổ chức cơ thể, di chuyển của các loài tạo nên sự đa dạng cho ngành ruột khoang. Bài hôm nay, chúng ta sẽ nghiên cứu sự đa dạng của ngành ruột khoang thể hiện ntn qua đặc điểm của thuỷ tức và 3 đại diện vừa nêu. TG 12’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Hướng dẫn hs nghiên cứu hình 9 .1 để so sánh đặc điểm giống và khác của sứa với thuỷ tức, hoàn thành bảng trong SGK HS: Thảo luận, hoàn thành bảng. GV: Y/c hs trả lời các câu hỏi sau: ? Tìm điểm giống nhau giữa sứa và thuỷ tức ( Cơ thể kiểu đối xứng toả tròn, có tầng keo dày và trong suốt ) ? Màu trong suốt của sứa có tác dụng gì đối với đời sống của sứa ( làm cho cơ thể giống màu nước khiến con vật lẩn trốn kẻ thù ) ? Hãy so sánh những đặc điểm cấu tạo cơ thể của sứa và thuỷ tức. HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại ? Em hãy trình bày cách di chuyển của sứa ? ( Co dù phun nước qua miệng tạo thành phản lực đẩy sứa đi ngược chiều dòng nước ). GV: Ngoài ra sứa còn có lối vận chuyển thụ động theo sức đẩy của sóng và dòng chảy. Đây là đặc điểm thích nghi của con vật để tránh kẻ thù và dông bão. ? Hãy rút ra những đặc điểm thích nghi của sứa với đời sống bơi lội tự do HS: Trả lời ? Tuy sứa có những đặc điểm thích nghi với đời sống bơi lội tự do song chúng vẫn giữ đặc điểm của ngành ruột khoang đó là 10’ đặc điểm nào ? ( Cơ thể đối xứng toả tròn ) Hoạt động 2 GV: yêu cầu hs nghiên cứu sgk, quan sát tranh trả lời câu hỏi: ? Hãy nêu đặc điểm về đời sống, cấu tạo cơ thể của hải quỳ ?. NỘI DUNG KIẾN THỨC. I. Sứa. - Cơ thể hình dù, miệng ở dưới, có khả năng tự vệ bằng TB gai - Di chuyển bằng cách co bóp dù. II. Hải quỳ.
<span class='text_page_counter'>(28)</span> HS: Tự tìm hiểu sgk, trả lời, các bạn khác bổ sung ? Hải quỳ bắt mồi bằng cách nào? ? Bằng quan sát qua tranh, ảnh em hãy cho biết đời sống của hải quỳ có gì đặc biệt? Sống đơn độc bám cố định vào đá, ( Hải quỳ sống cộng sinh với tôm hoặc cơ thể hình trụ 2cm-5cm, có nhiều cua: bám vào vỏ ốc có tôm ở nhờ sống tua miệng xếp đối xứng có mầu sặc trong đó ) sỡ, ăn động vật nhỏ. HS: Trả lời 10’ GV: Chốt kiến thức. III. San hô Hoạt động 3 GV: ? Hãy tìm hiểu cấu tạo và đời sống của San hô có đặc điểm gì khác với hải quỳ ? HS : Tự tìm hiểu sgk, trao đổi nhóm, thống nhất ý kiến, đại diện hs trả lời, các bạn khác bổ sung GV: Nhờ có khoang tiêu hoá thông với nhau nên cá thể này kiếm được thức ăn có thể nuôi cá thể kia. - San hô có 2 hình thức sinh sản : vô tính và hữu tính, nhưng hình thức sinh sản vô tính rất nhanh nên bộ xương đá vôi của tập đoàn cũng phát triển rất nhanh. Khi chết đi chúng để lại bộ khung và các cá thể khác lại tiếp tục phát triển . Dần dần qua thời gian hình thành những đảo san hô ở biển có Sống tập đoàn, sinh sản mọc chồi, giá trị rất lớn với đời sống con người và hệ cơ thể con không tách rời cơ thể mẹ sinh thái biển. có ruột thông với nhau, hình ? Vậy theo em khung xương đá vôi có tác thành khung xương đá vôi dụng gì ? (nâng đỡ) * Ghi nhớ : SGK- 35 ? Hải quỳ và san hô có đặc điểm gì khác cơ bản với sứa. Hs trả lời(Sống cố định) GV: Nhận xét câu trả lời của hs, chốt kiến thức. GV: Gọi hs đọc phần ghi nhớ SGK- 35 4. Củng cố - luyện tập:(5’) 1. Cách di chuyển của sứa trong nước ntn ? 2. Sự khác nhau giữa san hô và thuỷ tức trong hình thức sinh sản vô tính mọc chồi Cành san hô bình thường dùng để trang trí là bộ phận nào của cơ thể chúng. 5. Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ: (1’) Học bài, đọc trước bài 10. V. RÚT KINH NGHIỆM:.
<span class='text_page_counter'>(29)</span> .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 10- Bài 10 :. ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH RUỘT KHOANG. Ngày soạn : 09/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Nêu được vai trò của ngành ruột khoang đối với con người và sinh giới. - Nêu được đặc điểm chung của ngành ruột khoang. 2. Về kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, phân tích kênh hình. 3. Về thái độ : GD ý thức học tập bộ môn, bảo vệ động vật quý hiếm, bảo vệ môi trường. II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Bảng phụ, tranh h 10.1 HS: Học bài cũ III.PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại, hoạt động nhóm. IV.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1.Ổn định lớp:.
<span class='text_page_counter'>(30)</span> 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) Trình bày đặc điểm của sứa? Tìm điểm giống nhau giữa sứa và thủy tức? 3. Nội dung bài mới: Mở bài: (1’) Chúng ta đã học về một số đại diện của ngành ruột khoang, chúng rất đa dạng về cấu tạo và kích thước nhưng chúng có đặc điểm gì chung và có giá trị thực tiễn như thế nào ? Chúng ta cùng nhau nghiên cứu bài học này. TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC 18’ Hoạt động 1 I. Đặc điểm chung. GV: Yêu cầu hs quan sát hình 10.1 tìm những điểm giống nhau và khác nhau giữa 3 đại diện trên. - Cơ thể đối xứng toả tròn. HS: Thực hiện GV: Yêu cầu hs thảo luận nhóm , vận dụng - Ruột dạng túi kiến thức đã học hoàn thành bảng đặc điểm - Thành cơ thể có 2 lớp tế bào - Tự vệ, tấn công kẻ thù bằng tế chung của một số ruột khoang. HS: Thảo luận, thống nhất ý kiến, đại diện bào gai. nhóm trình bày. GV: Nhận xét, chốt lại. II. Vai trò của ruột khoang. 15’ Hoạt động 2 GV: Y/c hs đọc SGK, đọc mục : “em có biết” thảo luận nhóm trả lời câu hỏi: ? Ruột khoang có vai trò như thế nào trong tự nhiên và trong đời sống? ? Tại sao san hô lại có hại ? ? Ngoài tác hại san hô có lợi như thế nào ? ? Sứa có lợi hay có hại ? ? Nêu rõ tác hại của ruột khoang ? *Vai trò đối với tự nhiên: HS: Trả lời, các nhóm khác bổ sung - Tạo vẻ đẹp thiên nhiên GV: Nhận xét, kết luận - Có ý nghĩa sinh thái đối với biển *Vai trò đối với đời sống: - Làm đồ trang trí, trang sức: San hô - Cung cấp nguyên liệu đá vôi: San hô - Làm thực phẩm có giá trị: Sứa - Hoá thạch san hô góp phần nghiên cứu địa chất. GV: Cho hs quan sát tranh về vùng biển san hô:. *Tác hại: Một số loài gây độc, ngứa cho người: Sứa Tạo đá ngầm ảnh hưởng đến giao thông..
<span class='text_page_counter'>(31)</span> Vùng biển san hô là vùng biển cực kỳ đa dạng và phong phù về số loài, có đa dạng sinh học cao. Có rất đông những loài động vật thuộc các ngành khác nhau như cá, da ga, thân mềm, giun, giáp xác....sống quần tụ ở vùng biển san hô.....Vì vậy chúng ta * Ghi nhớ: SGK - 38 phải bảo vệ vùng biển san hô: không khai thác san hô bừa bãi, không gây ô nhiễm môi trường... GV: Yêu cầu hs đọc phần ghi nhớ. 4. Củng cố- luyện tập:(5’) ? Cấu tạo của ruột khoang sống bám và ruột khoang sống bơi lội có điểm gì chung ? ? San hô có lợi hay có hại, biển nước ta có nhiều san hô không ? 5. Hướng dẫn hs tự học : (1’) Học bài, đọc mục: “em có biết” V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... CHƯƠNG III: CÁC NGÀNH GIUN - NGÀNH GIUN DẸP Tiết 11- Bài 11: SÁN LÁ GAN Ngày soạn : 15/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - HS trình bày được khái niệm về ngành giun dẹp. Nêu được đặc điểm chính của ngành. - Mô tả được hình thái cấu tạo và các đặc điểm sinh lí của sán lá gan ( có mắt và lông bơi tiêu giảm, giác bám, ruột và cơ quan sinh sản phát triển) 2. Kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. * Kĩ năng sống: - Kĩ năng tự bảo vệ bản thân, phòng tránh bênh sán lá gan. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực trong thảo luận nhóm về các phòng tránh bệnh sán lá gan. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK , quan sát tranh để tìm hiểu đặc điểm nơi sống, cấu tạo dinh dưỡng, sinh sản và vòng đời của sán lá gan. 3. Thái độ : GD ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường, phòng chống giun sán kí sinh cho con người và vật nuôi..
<span class='text_page_counter'>(32)</span> II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: - Tranh vẽ sán lông, sán lá gan - Tranh vẽ sơ đồ vòng đời của sán lá gan HS : Học bài cũ III.PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC Vấn đáp – tìm tòi, trực quan. IV.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Nêu đặc điểm chung và vai trò của ngành ruột khoang? ? Hãy nêu giá trị của san hô đối với tự nhiên và đời sống con người ? 3. Nội dung bài mới: Mở bài:(1’) Ngoài kiểu cơ thể đối xứng toả tròn còn có kiểu cơ thể đối xứng 2 bên. Đó là kiểu cơ thể được phân biệt thành 2 nửa phải/ trái, đầu/ đuôi, lưng/ bụng. Đại diện là ngành giun dẹp, trong đó có sán lông và sán lá gan. TG 5’. 8’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Giới thiệu về ngành giun dẹp, đặc điểm chính của ngành: Ngành giun dẹp cơ thể đối xứng 2 bên và dẹp theo chiều lưng bụng. Chúng gồm sán lông sống tự do, sán lá và sán dây sống kí sinh. GV: Yêu cầu hs đọc thông tin , quan sát hình trong SGK – 40 để tìm hiểu thông tin về sán lông HS: Đọc bài ? Sán lông có cấu tạo như thế nào? ? Chúng di chuyển bằng hình thức nào ? HS: Trả lời GV: Chốt lại Hoạt động 2 GV: Yêu cầu hs quan sát h 11.1 SGK- 41, thảo luận nhóm, trả lời các câu hỏi sau: ? Nơi sống của sán lá gan ? ? Sán lá gan có cấu tạo như thế nào ? ? Sán lá gan di chuyển bằng hình thức nào ? HS: Cá nhân quan sát tranh, đọc thông tin trong SGK về cấu tạo sinh sản....Trao đổi nhóm thống nhất ý kiến. Đại diện hs trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV: Nhận xét, chốt kiến thức.. NỘI DUNG KIẾN THỨC - Đặc điểm chính của ngành: giun dẹp cơ thể đối xứng 2 bên và dẹp theo chiều lưng bụng.. I. Nơi sống, cấu tạo và di chuyển.. - Nơi sống : kí sinh ở gan, mật trâu bò. - Cấu tạo : Cơ thể hình lá, dẹp, dài 25 cm, màu đỏ máu, giác bám phát triển, cơ dọc, cơ vòng, cơ lưng, cơ bụng phát triển có khả năng co dãn..
<span class='text_page_counter'>(33)</span> - Di chuyển: nhờ khả năng chun giãn, phồng dẹp của cơ thể. 5’. Hoạt động 3 GV: Yêu cầu hs nghiên cứu thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi sau: ? Hãy nêu cách dinh dưỡng của sán lá gan ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại 15’ Hoạt động 4 GV: Y/c hs nghiên cứu thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi : ? Cơ quan sinh dục của sán lá gan có cấu tạo như thế nào? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại GV: Gọi hs đọc thông tin trong SGK, quan sát h 11.2 trả lời câu hỏi sau: ? Trình bày vòng đời của sán lá gan ? HS: Trả lời ? Viết sơ đồ vòng đời sán lá gan ( dựa vào sơ đồ viết theo hình mũi tên ) HS : Dựa vào hình 11.2 viết theo chiều mũi tên, chú ý các giai đoạn ấu trùng và kén. GV: Y/c hs thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau: ? Vòng đời của sán lá gan sẽ bị ảnh hưởng như thế nào nếu trong thiên nhiên sảy ra các tình huống sau: - Trứng sán không gặp nước. - Ấu trùng không gặp cơ thể ốc thích hợp. - Ốc chứa vật kí sinh bị động vật khác ăn thịt mất. - Kén sán bám vào rau, bèo... chờ mãi mà không gặp trâu bò ăn phải. HS: Đại diện hs các nhóm trình bày, nhóm khác nhận xét, bổ sung. GV: Nhận xét, đưa ra đáp án đúng: - Không nở được thành ấu trùng - ấu trùng sẽ chết.. II. Dinh dưỡng. Miệng có hầu, cơ khỏe để hút chất dinh dưỡng vào ruột nhánh để tiêu hóa, chưa có hậu môn.. III. Sinh sản. 1. Cơ quan sinh dục. Cơ quan sinh dục lưỡng tính ( cơ quan sinh dục đực và cái cùng nằm trên 1 con ) có dạng ống phân nhánh. 2. Vòng đời. Sán trưởng thành trứng (ở gan trâu bò). Kết kén. ấu trùng (có lông bơi). ấu trùng có đuôi ấutrùng. (bám vào cây cỏ (kí sinh trong ốc) ở dưới nước).
<span class='text_page_counter'>(34)</span> - ấu trùng không PT được. - Kén hỏng và không nở thành sán được. GV: ? Sán lá gan thích nghi với phát tán nòi giống như thế nào? (Trứng phát tán ngoài môi trường thông qua vật chủ) ? Muốn tiêu diệt sán la gan ta phải làm gì ? (Diệt ốc , xử lý phân -> diệt trứng ; xử lý rauđể diệt sán ) HS: Trả lời GV: Liên hệ thực tế: ? Trong cuộc sống sinh hoạt nhất là ăn uống chúng ta phải làm gì để phòng ngừa sán lá gan? HS : Rửa rau thật sạch, ăn chín, uống sôi. GV: Yêu cầu HS rút ra kết luận( Đọc ghi nhớ cuối bài). * Ghi nhớ : SGK- 43 HS : Đọc phần ghi nhớ SGK-Tr 43 HS đọc ghi nhớ trang 43 4. Củng cố- luyện tập:(5’) GV hướng dẫn hs trả lời các câu hỏi SGK - 43 5. Hướng dẫn hs tự học :(1’) - Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài - Tìm hiểu các bệnh giun sán gây nên ở người và động vật. - Đọc mục “ Em có biết ”. V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................ ************************************************************************* Tiết 12- Bài 12 :. MỘT SỐ GIUN DẸP KHÁC VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA NGÀNH GIUN DẸP. Ngày soạn : 15/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7 I.MỤC TIÊU. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(35)</span> 1. Về kiến thức: - Phân biệt được hình dạng, cấu tạo, các phương thức sống của một số đại diện ngành giun dẹp như sán dây, sán bã trầu... - Nêu được những nét cơ bản về tác hại và cách phòng chống một số loài giun dẹp kí sinh 2. Về kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, trực quan, hoạt động nhóm. * Kĩ năng sống: - Kĩ năng tự bảo vệ bản thân phòng tránh các bệnh do giun dẹp gây nên. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để rút ra những đặc điểm chung của ngành giun dẹp. - Kĩ năng so sánh, phân tích đối chiếu, khái quát đặc điểm cấu tạo của một số loại giun dẹp để rút ra những đặc điểm chung của ngành giun dẹp. - Kĩ năng hợp tác,ứng xử/ giao tiếp trong thảo luận nhóm về cách phòng tránh bệnh do giun dẹp gây nên. 3. Về thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ cơ thể và môi trường. II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Chẩn bị tranh 1 số giun dẹp kí sinh. HS : Học bài cũ III.PHƯƠNG PHÁP Thảo luận nhóm, trình bày một phút, trực quan- tìm tòi, vấn đáp - tìm tòi. IV.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Cấu tạo của sán lá gan thích nghi với đời sống kí sinh như thế nào? ? Hãy trình bày vòng đời của sán lá gan? 3. Nội dung bài mới: Mở bài: (1’) Sán lá gan, sán dây có số lượng rất lớn, con đường chúng sâm nhập vào cơ thể rất đa dạng. vì thế cần tìm hiểu chúng để có cách phòng tránh cho người và gia súc. TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC 8’ Hoạt động 1 GV: ? Hãy kể tên một số giun dẹp khác ? HS: Trả lời GV: Ngoài sán lông, sán lá gan còn gặp khoảng 4 nghìn loài giun dẹp khác, chủ yếu sống kí sinh . Một số đại diện như : sán lá máu, sán bã trầu, sán dây... Sau đây chúng ta sẽ tìm hiểu các loại sán trên. 1. Sán lá máu. GV: Yêu cầu hs quan sát h 12.1, nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi : ? Sán lá máu có kích thước như thế nào ? Chúng kí sinh ở đâu ? ? Ấu trùng sán lá máu xâm nhập vào cơ. - Cơ thể phân tính, con đực, con cái luôn cặp đôi với nhau. - Kích thước nhỏ, kí sinh trong máu người. - Xâm nhập vào cơ thể qua da..
<span class='text_page_counter'>(36)</span> thể theo con đường nào ? ? Để phòng ngừa sán lá máu xâm nhập vào cơ thể chúng ta cần phải làm gì ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại 10’ Hoạt động 2 GV: Yêu cầu hs quan sát h 12.2, nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi : ? Sán bã trầu kí sinh ở đâu ? Chúng gây ra những tác hại gì ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, bổ sung : Khi cho lợn uống thuốc tẩy sán, sán chết theo phân ra ngoài có màu đỏ như bã trầu.Cấu tạo trong của sán bã trầu gần giống sán lá gan. 15’ Hoạt động 3 GV: Yêu cầu hs quan sát h 12.3, nghiên cứu thông tin trả lời câu hỏi : ? Sán dây kí sinh ở đâu ?. 2. Sán bã trầu. - Kí sinh ở ruột lợn - Tác hại : làm cho lợn gầy, chậm lớn.. 3. Sán dây.. - Sán dây kí sinh trong ruột người, cơ bắp trâu, bò. - Cấu tạo : Cơ thể gồm 2 phần đầu và ? Sán dây có cấu tạo như thế nào ? thân + Đầu nhỏ, có giác bám. +Thân gồm hàng trăm đốt sán. Mỗi ? Mỗi đốt sán có đặc điểm gì ? đốt đều mang cơ quan sinh dục lưỡng ? Các đốt cuối cùng có đặc điểm gì? tính, các đốt cuối cùng chứa đầy trứng. ? Sán dây hấp thụ chất dinh dưỡng qua - Chất dinh dưỡng được hấp thụ qua đâu ? bề mặt cơ thể . HS: Trả lời GV: Thông báo : Nhiễm nang sán ở bò người sẽ mắc bệnh sán dây bò. Chiều dài sán dây bò dài 8-9 m. - Nhiễm nang sán ở lợn , người sẽ mắc bệnh sán dây lợn. Chiều dài sán dây lợn là 2-3 m. - Sở dĩ SGK chỉ giới thiệu sán dây bò vì ở nước ta có thói quen ăn thịt bò tái. Điều này rất nguy hiểm nếu như ăn phải thịt bò gạo. - Người mắc bệnh sán dây rất dễ nhận biết vì thỉnh thoảng thấy từng đốt sán đứt dần, có thể di chuyển được vài giờ, chui ra khỏi hậu môn trông giống như một.
<span class='text_page_counter'>(37)</span> mẩu xơ mít. GV: Yêu cầu hs thảo luận nhóm trả lời các câu hỏi sau: ? Giun dẹp thường kí sinh ở những bộ phận nào trên cơ thể người và động vật? Vì sao ? (những bộ phận giàu chất dinh dưỡng như máu, ruột non, gan, ....) ? Để phòng chống giun dẹp kí sinh , cần Để phòng chống bệnh giun kí sinh phải ăn, uống, giữ vệ sinh như thế nào cho người và gia súc ? phải ăn uống vệ sinh , ăn chín uống HS: Thảo luận, đại diện hs trình bày một sôi, không ăn rau sống chưa rửa sạch, phút, nhóm khác bổ sung. tuyên truyền vệ sinh an toàn thực GV: Nhận xét câu trả lời của các nhóm, phẩm, không ăn lợn gạo, bò gạo... chốt lại bài. Tắm rửa bằng nước sạch để tránh mắc GV: Y/c hs liên hê: bệnh sán lá máu. ? Để phòng chống bệnh giun sán kí sinh bản thân em cần phải làm gì ? HS: Trả lời. 4. Củng cố- luyện tập: (5’) GV hướng dẫn hs trả lời các câu hỏi SGK- 46 HS đọc phần ghi nhớ 5. Hướng dẫn hs tự học : (1’) Học bài, đọc trước bài 13, đọc mục : “em có biết” V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(38)</span> NGÀNH GIUN TRÒN Tiết 13- Bài 13 : GIUN ĐŨA Ngày soạn : 22/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Về kiến thức: - Trình bày được khái niệm về ngành giun tròn. nêu được những đặc điểm chính của ngành. - Mô tả được hình thái cấu tạo và các đặc điểm sinh lí của giun đũa, trình bày được vòng đời của giun đũa, đặc diểm cấu tạo của chúng. - Nêu được tác hại của giun đũa và cách phòng tránh. 2. Về kỹ năng : Rèn kĩ năng quan sát, phân tích kênh hình, hoạt động nhóm. *Kĩ năng sống: - Kĩ năng tự bảo vệ bản thân phòng tránh bệnh giun đũa. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực trong thảo luận nhóm về phòng tránh bệnh giun đũa. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu đặc điểm cấu tạo hoạt động sống, vòng đời giun đũa thích nghi với đời sống kí sinh. 3. Về thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ, giữ gìn vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, vệ sinh ăn uống..
<span class='text_page_counter'>(39)</span> II.CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH GV: Tranh phóng to h 13.1-13.4 SGK HS : Học bài cũ III.PHƯƠNG PHÁP Thảo luận nhóm, trình bày một phút, vấn đáp – tìm tòi, trực quan – tìm tòi IV.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp: 2. Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Kể tên các đại diện của ngành giun dẹp ? Cho biết đặc điểm của các ngành đó ? ? Sán dây có đặc điểm cấu tạo nào đặc trưng do thích nghi kí sinh trong ruột người? 3. Nội dung bài mới: Mở bài: (1’) Chúng ta đã được học về ngành giun dẹp, hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu thêm ngành giun tròn. Vậy các ngành này có những đặc điểm nào khác nhau chúng ta cùng nghiên cứu. TG 7’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Giới thiệu về ngành giun tròn, đặc điểm của ngành giun tròn như SGK. NỘI DUNG KIẾN THỨC * Đặc điểm của ngành giun tròn : - Tiết diện ngang cơ thể tròn, bắt đầu có khoang cơ thể ( chưa chính thức ), ống tiêu hoá phân hoá. - Chúng sống trong nước, đất ẩm, kí sinh ở cơ thể người và động vật. GV: Tỉ lệ người mắc bệnh giun đũa, nhất là I. Cấu tạo ngoài. trẻ em nước ta rất cao (trên 90%). Giun đũa sống kí sinh trong ruột non người, ngoài lấy chất dinh dưỡng còn sinh ra độc tố gây tắc ruột, tắc ống mật . Vậy giun đũa có cấu tạo như thế nào chúng ta cùng nhau nghiên cứu. GV: Gọi hs đọc thông tin trong SGK, y/c hs quan sát hình 13.1 SGK và trả lời câu - Cơ thể hình ống, dài khoảng 20- 25 hỏi : cm. ? Giun đũa có cấu tạo ngoài như thế nào ? - Có lớp vỏ cuticun bọc ngoài cơ thể HS: Trả lời giúp giun đũa không bị tiêu huỷ bởi GV: Nhận xét, chốt kiến thức các dịch tiêu hóa trong ruột người.. 6’. Hoạt động 2 GV: Gọi hs đọc thông tin trong SGK , quan sát hình 13.2 ? Giun đũa có cấu tạo trong như thế nào ? HS: Trả lời. II. Cấu tạo trong và di chuyển. * Cấu tạo trong : - Thành cơ thể có lớp biểu bì và lớp cơ dọc phát triển. - Chưa có khoang cơ thể chính thức. - Trong khoang có: ống tiêu hoá thẳng, các tuyến sinh dục dài cuôn.
<span class='text_page_counter'>(40)</span> khúc, có lỗ hậu môn, ruột thẳng. ? Giun đũa di chuyển bằng cách nào ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, kết luận. 10’. * Di chuyển: - Di chuyển hạn chế vì chỉ có cơ dọc phát triển. - Chúng chỉ cong cơ thể lại và duỗi ra Thích nghi với động tác chui luồn trong môi trường kí sinh.. Hoạt động 3 III. Dinh dưỡng GV: ? Giun đũa dinh dưỡng bằng cách nào ? HS: Trả lời GV: Yêu cầu hs nghiên cứu các thông tin trong SGK và thảo luận trả lời các câu hỏi sau : ? Giun cái dài và mập hơn giun đực có ý nghĩa sinh học gì ? ( đảm bảo đẻ ra một số lượng trứng khổng lồ khoảng 200 nghìn trứng trong một ngày đêm bằng khoảng 1700 lần khối lượng cơ thể chúng trong một năm. ) ? Nếu giun đũa thiếu vỏ cuticun thì chúng sẽ như thế nào ? (Giun sẽ bị dịch axit trong ruột non của người phá huỷ ) ? Ruột thẳng ở giun đũa liên quan gì tới tốc độ tiêu hoá . Khác với giun dẹp đặc điểm nào ? Tại sao ? ( giúp thức ăn được vận chuyển một chiều: đầu vào là thức ăn, đầu ra là hậu môn, nên các phần ống tiêu hoá được chuyên hoá cao hơn. Sự đồng hoá thức ăn hiệu quả hơn các loài trước ) ? Nhờ đặc điểm nào mà giun đũa chui vào ống mật và gây hậu quả như thế nào cho con người . Dinh dưỡng: Cơ hầu khoẻ hút ( Nhờ đầu giun đũa nhọn và nhiều giun con được nhanh , nhiều chất dinh dưỡng. còn có kích thước nhỏ nên chúng có thể chui được vào đầy ống mật. Khi đó người bệnh sẽ đau bụng dữ dội và rối loạn tiêu hoá do ống mật bị tắc. ) HS: Các nhóm thảo luận, đại diện hs trình.
<span class='text_page_counter'>(41)</span> 11’. bày 1 phút, các nhóm nhận xét chéo. GV: Nhận xét, kết luận Hoạt động 4 GV: Yêu cầu HS đọc thông tin mục 1SGK và trả lời câu hỏi : ? Hãy nêu cấu tạo cơ quan sinh dục của giun đũa? HS: Trả lời, hs khác nhận xét. GV: Nhận xét, kết luận. IV. Sinh sản. 1. Cơ quan sinh dục. - Cơ quan sinh dục dạng ống dài. + Con cái : 2 ống + Con đực: 1 ống - Thụ tinh trong, con cái đẻ nhiều trứng.. GV: Yêu cầu HS đọc thông tin, quan sát 2. Vòng đời. hình 13.3 SGK, trả lời câu hỏi: Giun đũa ? Trình bày vòng đời giun đũa bằng sơ đồ? ( trong ruột người). Đẻ trứng ấu trùng trong trứng. Thức ăn sống GV: Dựa vào vòng đời của giun đũa hãy cho biết Ruột non(ấu trùng) ? Rửa tay trước khi ăn, và không ăn rau sống có liên quan gì đến bênh giun đũa? máu, gan, tim,phổi (Do trứng trong thức ăn sống bám vào tay) ? Tại sao y học khuyên mọi người nên tẩy giun 1đến 2 lần trong 1 năm ? (Do trình độ vệ sinh xã hội ở nước ta còn thấp, nên dù phòng tránh tích cực cũng không tránh khỏi bị mắc bệnh giun đũa. vì vậy y học khuyên mỗi người nên tẩy giun 1 đến 2 lần trong 1 năm) * Phòng chống bệnh giun sán bằng HS: Trả lời cách: GV: Yêu cầu HS liên hệ với thực tế: + Giữ vệ sinh môi trường, vệ sinh cá ? Bản thân em cần phải làm gì để phòng nhân khi ăn uống. ngừa và giảm bớt sự phát triển của giun + Tẩy giun định kì. đũa? HS : Cần tẩy giun thường xuyên, bản thân và xã hội cần giữ vệ sinh chung. GV: Chốt lại 4. Củng cố- luyện tập: (4’) - Đọc phần ghi nhớ SGK - GV hướng dẫn HS trả lời câu hỏi cuối bài. 5. Hướng dẫn hs tự học : (1’) Học bài, đọc mục: “ em có biết” V. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(42)</span> .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .. Tiết 14 - Bài 14: Ngày soạn : 22/ 9/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. MỘT SỐ GIUN TRÒN KHÁC Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: Học sinh nêu rõ được một số giun tròn đặc biệt là nhóm giun tròn kí sinh gây bệnh, từ đó có biện pháp phòng tránh. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát, phân tích. - Kĩ năng hoạt động nhóm. - KNS: Rèn KN tự bảo vệ bản thân phòng tránh bệnh do giun tròn gây nên; KN hợp tác và lắng nghe tích cực; KN tìm kiếm và xử lí thông tin. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức giữ gìn vệ sinh cơ thể và môi trường, vệ sinh ăn uống. II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV :Tranh một số giun tròn, tài liệu về giun tròn kí sinh. HS: Đọc trước bài mới III. PHƯƠNG PHÁP/KTDH - Thảo luận nhóm - Trình bày 1 phút - Vấn đáp- tìm tòi - Trực quan – tìm tòi.
<span class='text_page_counter'>(43)</span> VI. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp (2') 2. Kiểm tra bài cũ (5’) Câu hỏi 2,3 SGK- 49. 3. Bài mới (30’) TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ 20’ Hoạt động 1 GV yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK, quan sát hình 14.1; 14.2; 14.3; 14.4, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi: ? Kể tên các loại giun tròn kí sinh ở người? HS:TL GV : Yêu cầu HS đọc thông tin H.14.1 ? Giun kim thường kí sinh ở đâu ? Gây hậu quả gì cho vật chủ ? HS : Trả lời. NỘI DUNG KIẾN THỨC I. Một số giun tròn khác. 1. Giun kim - Nơi kí sinh: ruột già người - Tác hại: gây ngứa ngáy, khó chịu - Con đường xâm nhập: qua tay và thức ăn vào miệng.. ? Trứng giun xâm nhập vào cơ thể qua con đường nào ? HS : Trả lời GV: Yêu cầu HS quan sát H.14.4/sgk/50 ? Trình bày vòng đời của giun kim ở trẻ em? HS: Trứng giun kim qua thức ăn miệng ruột già thải ra ngoài theo phân giun trưởng thành đẻ trứng ? Giun kim gây cho trẻ em những phiền phức gì? HS: Gây ngứa vùng hậu môn, trẻ chậm lớn ? Do thói quen nào ở trẻ em mà giun kim khép kín được vòng đời nhanh nhất? - Mỗi tối giun kim cái chui ra ngoài hậu môn đẻ trứng, khiến cho trẻ ngứa ngáy khó chịu. - Do thói quen mút tay ở trẻ vô tình đã đưa trứng giun vào miệng để khép kín vòng đời của giun Không rửa tay trước khi ăn, khi bị ngứa thường gãi rồi chovào miệng 2. Giun móc câu.
<span class='text_page_counter'>(44)</span> GV :Yêu cầu HS đọc thông tin H.14.2 ? Giun móc câu thường kí sinh ở đâu ? Gây hậu quả gì cho vật chủ ? - Nơi kí sinh: tá tràng của người HS : Trả lời - Tác hại: làm người bệnh xanh xao, vàng vọt ? ấu trùng xâm nhập vào cơ thể qua con đường nào ? (qua da) - Con đường xâm nhập: qua da bàn HS : Trả lời chân ? Làm thế nào để phòng tránh được giun 3. Giun rễ lúa móc câu xâm nhập vào cơ thể? - Nơi kí sinh: rễ lúa HS: Liên hệ bản thân - Tác hại: gây bệnh vàng lụi ở lúa GV : Yêu cầu HS đọc thông tin H.14.3 ? Giun rễ lúa thường kí sinh ở đâu ?Gây hậu quả gì cho vật chủ ? HS : Trả lời GV: Chốt lại Hoạt động 2. 10’. II. Biện pháp phòng chống giun tròn kí sinh. - Giữ gìn vệ sinh cá nhân: rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. - Ăn chín, uống sôi - Giữ gìn vệ sinh môi trường: tiêu diệt ruồi nhặng, không vứt rác bừa bãi, không tưới phân tươi cho rau. ? Dựa vào những thông tin về bệnh giun, - Giáo dục trẻ bỏ thói quen mút tay. thảo luận nhóm đề ra biện pháp phòng - Đi giày, ủng khi tiếp xúc ở nơi đất tránh các bệnh giun ở người và động vật? bẩn. HS: Thảo luận, đại diện Hs trả lời, các - Kiểm nghiệm thực phẩm và cấm nhóm nhận xét, bổ sung. buôn bán các loại thịt trâu, bò, lợn, GV: Nhận xét, bổ sung. …bị nhiễm bệnh. ? Bản thân em cần có biện pháp gì để - Tẩy giun định kì 2 lần/năm phòng tránh bệnh giun kí sinh? HS: Trả lời GV: Chốt kiến thức. (Mục II. Đặc điểm chung – giảm tải). 4. Củng cố, luyện tập (6’) GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1,2 SGK: Câu 1 (SGK - 52 ) ? Căn cứ vào nơi kí sinh hãy so sánh giun kim và giun móc câu, loài giun nào nguy hiểm hơn? Loài giun nào dễ phòng chống hơn? - Giun móc câu nguy hiểm hơn vì chúng kí sinh ở tá tràng - Giun móc câu dễ phòng chống hơn vì chỉ cần giữ vệ sinh đôi bàn chân khi tiếp xúc với nơi đất bẩn. Câu 2 (SGK - 52 )Đặc điểm cơ thể hình giun, thuôn hai đầu và mình tròn là đặc điểm dễ dàng nhận biết chúng với các động vật khác. Câu 3(SGK- 52) ? Ở nước ta, qua điều tra thấy tỉ lệ mắc giun đũa cao, tại sao?.
<span class='text_page_counter'>(45)</span> - Vì trứng giun đũa có khả năng phát tán rộng, giun đẻ nhiều trứng, không bị phân hủy trong điều kiện sát trùng bình thường. - Còn sử dụng phân tươi để bón cho rau, vệ sinh chưa cao. 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (2’) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Đọc mục ‘’Em có biết’’ V. RÚT KINH NGHIỆM .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .. NGÀNH GIUN ĐỐT Tiết 15 - Bài 16:. THỰC HÀNH QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI CỦA GIUN ĐẤT Ngày soạn : 28/ 09/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(46)</span> I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Học sinh nhận biết được đặc điểm cấu tạo ngoài của giun đất 2. Kỹ năng: - Rèn KN quan sát, phân tích, tổng hợp kiến thức - KN hoạt động nhóm * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng chia sẻ thông tin trong khi mổ và quan sát giun đất . - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm. - Kĩ năng hợp tác trong nhóm , quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân cụng . 3. Thái độ : - GD ý thức bảo vệ động vật có ích. Có ý thức phòng chống ô nhiễm môi trường đất , tăng cường độ che phủ của đất bằng thực vật để giữ ẩm và tạo mùn cho đất . - Giáo dục ý thức tự giác, kiên trì và tinh thần hợp tác trong giờ học thực hành. II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV: - Bộ đồ mổ - Tranh câm hình 16.1 – 16.3 SGK HS: Chuẩn bị :1-2 con giun đất III. PHƯƠNG PHÁP/KTDH - Trực quan - Thực hành – quan sát - Thảo luận nhóm IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Đặc điểm chung của giun tròn ? ? Giun kim & giun móc câu loài nào nguy hiểm hơn & loài nào dễ phòng tránh hơn? 3.Nội dung bài mới:. TG 5'. 19’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1 1. Xử lí mẫu: (sgk - 56) GV: yêu cầu HS nghiên cứu SGK-56 HS: đọc TT ? Trình bày cách xử lý mẫu như thế nào? Làm chết giun trong hơi ête hoặc HS:Trả lời, trong nhóm cử 1 người tiến hành. trong cồn loãng, sau đó để giun lên khay mổ và qs( hình 16.1A). Hoạt động 2 GV: yêu cầu các nhóm: Q/s các đốt, vòng tơ, xác định mặt lưng và mặt bụng, tìm đai sinh 2. Quan sát cấu tạo ngoài dục. HS: Từng nhóm đặt giun lên giấy q/s bằng.
<span class='text_page_counter'>(47)</span> kính lúp, thống nhất đáp án hoàn thành yêu cầu của GV. ? Làm thế nào để q/s được vòng tơ ? ? Dựa vào đặc điểm nào để xác định mặt lưng và bụng? ? Tìm đai sinh dục, lỗ sinh dục dựa trên đặc điểm nào? HS: Trả lời GV: Nhận xột GV: yờu cầu HS làm bài tập: chú thích vào hình 16.1( ghi vào vở). HS: Các nhóm dựa vào đặc điểm mới qs, thống nhất đáp án. HS: Đại diện lên chữa bài, nhóm khác bổ xung. GV: Thông báo đáp án đúng. HS: Các nhóm tự sửa chữa.. - Quan sát vòng tơ: kéo giun trên giấy thấy lạo xạo. - Dựa vào màu sắc để xác định mặt lưng của giun đất. Mặt lưng có màu sẫm hơn mặt bụng. - Phía đầu kích thước bằng 3 đốt, hơi thắt lại màu nhạt hơn. - Cơ thể giun đất lưỡng tính: mặt bụng đai sinh dục có 1 lỗ sinh dục cái và 2 lỗ sinh dục đực. *Hình 16.1A: 1: lỗ miệng; 2: Đai sinh dục; 3: lỗ hậu môn 10’ * Hình 16.1B: 4: Đai sinh dục; 3: Lỗ cái; 5: Lỗ đực. Hoạt động 3 * Hình 16.1C: GV:Yêu cầu cá nhân HS vẽ Hình 16.1 (có chú 2: Vòng tơ xung quanh đ thích đầy đủ) 3. Tường trình HS:Hoàn thành vào vở Vẽ hình 16.1/sgk/56 4. Củng cố- luyện tập (5’) GV gọi đại diện 1-3 nhóm: + Trình bày cách quan sát cấu tạo ngoài của giun đất. + Trình bày thao tác mổ và cách quan sát cấu tạo trong của giun đất. + Nhận xét giờ và vệ sinh. 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (1’) - Viết thu hoạch theo nhóm. - Kẻ bảng 1, 2 trang 60 SGK vào vở. - Cơ thể giun đất lưỡng tính: mặt bụng đai sinh dục có 1 lỗ sinh dục cái và 2 lỗ sinh dục đực V. RÚT KINH NGHIỆM.
<span class='text_page_counter'>(48)</span> ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ............................................................................................................................... ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ THỰC HÀNH: MỔ VÀ QUAN SÁT CẤU TẠO TRONG CỦA GIUN ĐẤT. Tiết 16 - Bài 16:. Ngày soạn : 28/ 09/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Học sinh trình bày được đặc điểm cấu tạo trong của giun đất 2. Kĩ năng - Tập thao tác mổ động vật không xương sống. - Sử dụng các dụng cụ mổ, dùng kính lúp quan sát. -KNS: Rèn KN chia sẻ thông tin khi mổ và quan sát,KN hợp tác, quản lí thời gian vàđảm nhận trách nhiệm được phân công 3. Thái độ - Giáo dục ý thức tự giác, kiên trì và tinh thần hợp tác trong giờ học thực hành. II.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV:chuẩn bị như mục II HS: Chuẩn bị :1-2 con giun đất, đọc kĩ bài giun đất. III. PHƯƠNG PHÁP/KTDH.
<span class='text_page_counter'>(49)</span> - Trực quan - Thực hành – quan sát - Thảo luận nhóm IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. ổn định lớp (1') 2. Kiểm tra sự chuẩn bị của HS (2’) - Kiểm tra mẫu vật và kiến thức cũ. 3. Bài mới (30') TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ 7' Hoạt động 1 GV : yêu cầu HS các nhóm quan sát hình 16.2 đọc các thông tin trong SGK trang 57. HS: Cá nhân quan sát hình, đọc kĩ các bước tiến hành mổ. GV:Yêu cầu HS Thực hành mổ giun đất. HS: Cử 1 đại diện mổ, thành viên khác giữ, lau dịch cho sạch mẫu. GV kiểm tra sản phẩm của các nhóm bằng cách: + Gọi 1 nhóm mổ đẹp đúng trình bày thao tác mổ. + 1 nhóm mổ chưa đúng trình bày thao tác mổ. ? Vì sao mổ chưa đúng hay nát các nội quan? - GV giảng: mổ động vật không xương sống chú ý: + Mổ mặt lưng, nhẹ tay đường kéo ngắn, 20' lách nội quan từ từ, ngâm vào nước. + ở giun đất có thể xoang chứa dịch liên quan đến việc di chuyển của giun đất Hoạt động 2 GV hướng dẫn: + Dùng kéo nhọn tách nhẹ nội quan. + Dựa vào hình 16.3A nhận biết các bộ phận của hệ tiêu hoá. ? Hệ tiêu hóa của giun đất có đặc điểm gì? HS:TL GV:KL. NỘI DUNG KIẾN THỨC 1. Cách mổ : SGK - 57. 2. Quan sát cấu tạo trong. - Hệ tiêu hóa phân hóa, gồm miệng, hầu, thực quản, diều, dạ dày, ruột, ruột tịt ->Chức năng: Biến đổi và hấp thụ.
<span class='text_page_counter'>(50)</span> thức ăn ? Chức năng của hệ tiêu hóa là gì? HS:TL GV:Yêu cầu HS Dựa vào hình 16.3B SGK, quan sát bộ phận sinh dục. + Gạt ống tiêu hoá sang bên để quan sát hệ thần kinh màu trắng ở bụng. + Hoàn thành chú thích ở hình 16B và 16C - Hệ thần kinh: dạng chuỗi hạch SGK. HS: Quan sát và hoàn thành ? Hệ TK của giun đất có đặc điểm gì? GV: KL 10' GV kiểm tra bằng cách gọi đại diện nhóm 3. Tường trình lên bảng chú thích vào tranh câm. HS: Đại diện các nhóm lên chữa bài, nhóm khác nhận xét, bổ sung. Hoạt động 3 GV:Yêu cầu HS vẽ H.16.3, A,B,C 4. Củng cố, luyện tập (4’) GV gọi đại diện 1-3 nhóm: + Trình bày cách quan sát cấu tạo ngoài của giun đất. + Trình bày thao tác mổ và cách quan sát cấu tạo trong của giun đất. + Nhận xét giờ và vệ sinh. 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (1’) - Viết thu hoạch theo nhóm. - Kẻ bảng 1, 2 trang 60 SGK vào vở. V. RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. Tiết17- Bài 17:. MỘT SỐ GIUN ĐỐT KHÁC.
<span class='text_page_counter'>(51)</span> Ngày soạn : 06/ 10/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Mở rộng hiểu biết về các giun đốt (giun đỏ, đỉa, rươi, vắt....) từ đó thấy được tính đa dạng của ngành này. - HS nêu được đặc điểm chung của nghành giun đốt và vai trò của giun đốt. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng qs, so sánh, tổng hợp kiến thức. *Kĩ năng sống: - Kĩ năng phân tích , đối chiếu, khái quát để phân biệt được đại diện của ngành Giun đốt . - Kĩ năng tìm kiếm , xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu về cấu tạo và hoạt động sống của từng đại diện giun đốt qua đó rút ra đặc điểm chung của ngành giun đốt cũng như vai trò của chúng đối với hệ sinh thái và con người . - Kĩ năng hợp tác lắng nghe tích cực . - Kĩ năng ứng xử / giao tiếp trong khi thảo luận . 3. Thái độ : GD HS ý thức bảo vệ động vật, bảo vệ môi trường II. ChuÈn bÞ cña gv vµ hs.. GV: Chuẩn bị tranh một số giun đốt phóng to nh: rơi, giun đỏ, róm biển. HS: kÎ b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. III.PHƯƠNG PHÁP - Dạy học nhóm - Trực quan - Trình bày 1 phút - Vấn đáp - tìm tòi. IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra. 3.Nội dung bài mới: Mở bài:(1’) Trong 3 nghành ( Giun dẹp, giun tròn, giun đốt) thì giun đốt có nhiều đại diện sống tự do hơn cả. Nhờ đặc điểm cơ bản cơ thể phân đốt, xuất hiện chi bên, thần kinh, giác quan phát triển, nên giun đốt sống phổ biến ở ao, hồ, sông... một số kí sinh . TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC 22’ Hoạt động 1 I. Một số giun thường gặp GV: yêu cầu hs qs hình 17.1,3 (SGK tr 60) Bài tập: Bảng 1( SGK-60) HS: Cá nhân tự qs hình, đọc TT, hoạt động nhóm thống nhất ý kiến hoàn thành bảng 1, đại diện hs trả lời (thời gian1’), nhóm khác bổ sung. GV: Nhận xét, đưa ra đáp án đúng. HS: Theo dõi và tự sửa chữa. Bảng 1: Đa dạng của nghành giun đốt.
<span class='text_page_counter'>(52)</span> STT 1 2 3 4 5 6. §a d¹ng §¹i diÖn Giun đất §Øa R¬i Giun đỏ V¾t Rãm biÓn. M«i trêng sèng - §Êt Èm - Níc ngät, mÆn, níc lî. - Níc lî. - Níc ngät. - §Êt, l¸ c©y. - Níc mÆn.. GV: Bổ sung : - Giun đỏ : Hô hấp bằng mang tơ - Đỉa : Kí sinh ngoài ,không có hậu môn. Đỉa có lối sống kí sinh nên có nhiều thay đổi về cấu tạo và lối sống như :Các sợi tơ tiêu giảm ống tiêu hoá phát triển các manh tràng để chứa máu.Giác bám phát triển bám vào vật chủ.Tuy nhiên nó vẫn mang đặc điểm của nganh giun đốt - Rươi: Có chi bên, hô hấp bằng mang tơ, có mắt, có khứu giác, xúc giác GV: yêu cầu HS tự rút ra KL về sự đa dạng của giun đốt về số loài, lối sống, môi trường sống. 15’ Hoạt động 2 GV: Yêu cầu hs hoàn thành bài tập mục SGK. HS: Nhớ lại kiến thức, thực hiện. ? Giun đốt có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con người ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, đưa ra đáp án đúng. - Làm thức ăn cho người, rươi, sa sùng, bông thùa... - Làm thức ăn cho ĐV khác: Giun đất, giun đỏ, giun tơ nước ngọt... - Làm cho đất trồng tơi xốp, thoáng: các loài giun đất.. - Làm màu mỡ cho đất trồng: các loài giun đất.. - Làm thức ăn cho cá: Rươi, giun ít tơ nước ngọt, sa sùng, rọm... - Có hại cho ĐV và người: Các loài đỉa, vắt.. ? Giun đốt có vai trò lớn đối với hệ sinh thái và đối với con người . Vậy chúng ta. Lèi sèng - Chui róc. - KÝ sinh ngoµi. - Tù do. - §Þnh c. - Tù do. - Tù do. *Kết luận : - Giun đốt: có nhiều loài: Vắt, đỉa, rươi, giun đỏ. - Sống ở các môi trường: Đất ẩm, nước, lá cây... - Giun đốt có cơ thể sống tự do, định cư, hay chui rúc.. III.Vai trò của giun đốt - Bài tập mục ( SGK - 61). * Vai trò : - Lợi ích : Làm thức ăn cho người và động vật , làm cho đất tơi xốp thoáng khí , màu mỡ . - Tác hại : Hút máu người và động vật gây bệnh..
<span class='text_page_counter'>(53)</span> phải làm gì để bảo vệ các loài giun đốt có lợi ? HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại (Phải bảo vệ môi trường , không khai thác quá mức các loài đv có ích.....) GV: yêu cầu hs rút ra KL chung của bài. 4. Cñng cè, luyÖn tËp (5) - HS tr¶ lêi c©u hái: ? Để nhận biết đại diện ngành giun đốt cần dựa vào đặc điểm cơ bản nào ? 5. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (2’) - Học bài, trả lời các câu hỏi cuối bài. - Làm bài tập 4 SGK –tr 61). - Ôn lại các kiến thức đã học trong chương I,II,III. - Tiết sau kiểm tra một tiết. V. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. TiÕt 18: Ngày soạn : 06/ 10/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. kiÓm tra mét tiÕt. Sĩ số HS / 28. Vắng. Ghi chú. I.Môc tiªu. 1. Kiến thức: HS củng cố các kiến thức về đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dỡng, sinh s¶n cña c¸c ngµnh : ngµnh §VNS, ngµnh Ruét khoang, ngµnh Giun dÑp, Giun trßn, Giun đốt. 2.Kỹ năng: Rèn KN so sánh, phân tích, KN vận dụng kiến thức để giải thích các hiện tợng thùc tÕ * Định hướng một số năng lực cho học sinh:.
<span class='text_page_counter'>(54)</span> - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực nghiên cứu khoa học 3. Thái độ: Giáo dục ý thức vệ sinh cá nhân, vệ sinh môi trờng phòng tránh giun, sán kí sinh II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA 100% tự luận III. MA TRẬN ĐỀ Tên Chủ đề Nhận biết (nội dung, chương…) Trình bày đặc Ch¬ng I: Ngµnh ®iÓm chung vµ §VNS vai trß thùc tiÔn cña ngµnh §éng 05 tiết vËt nguyªn sinh? Năng lực. Thông hiểu. Vận dụng Cấp độ thấp. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. Cấp độ cao Gi¶i thÝch v× sao bÖnh sèt rÐt hay x¶y ra ë miÒn nói - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy. Số câu: 2 câu 3 điểm = 30% Ch¬ng II: Ngµnh Ruét khoang 03 tiết Năng lực. Số câu: 1 câu Số điểm: 2 điểm = 20% Ch¬ng III: C¸c ngµnh Giun. Số câu: 1 câu Số điểm: 2 điểm = 66,7% Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña thñy tøc - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. Số câu:1 câu Số điểm: 1 điểm = 33,3%. Số câu: 1 câu Số điểm: 2 điểm = 100% Ph¸c vßng. häa - ChØ ra t¸c h¹i đời của giun đũa với.
<span class='text_page_counter'>(55)</span> 07 tiÕt. cña giun sức khỏe con ngđũa ở cơ thể ời. ngêi - Chän lùa c¸ch phßng chèng giun tròn kÝ sinh ë ngêi. Năng lực. - Năng lực - Năng lực thu giải quyết thập và xử lý vấn đề thông tin - Năng lực - Năng lực giải tư duy quyết vấn đề - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. Số câu: 3 câu Số điểm: 5 điểm = 50% Tổng số câu: 6 c©u Tổng số điểm:. 10 ®iÓm = 100%. 2 câu 5 điểm 50%. Số câu: 1 câu Số điểm: 2 điểm = 40%. Số câu: 2 câu Số điểm: 3 điểm = 60%. 1 câu 2 điểm 20%. 2 câu 2 điểm 20%. 1 câu 1 điểm 10%. iv.đề bài Câu 1 (3 điểm): Trình bày đặc điểm chung và vai trò thực tiễn của ngành Động vật nguyên sinh? C©u 2 (1 ®iÓm): V× sao bÖnh sèt rÐt hay x¶y ra ë miÒn nói? C©u 3 (2 ®iÓm): Tr×nh bµy cÊu t¹o trong cña thñy tøc? Câu 4(2 điểm): Trình bày vòng đời của giun đũa ở cơ thể ngời? Giun đũa kí sinh gây ra tác h¹i g× cho søc kháe con ngêi? C©u 5 (2 ®iÓm) Nªu c¸c biÖn ph¸p phßng chèng giun tròn kí sinh ở người? v. đáp án - thang điểm STT C©u 1 (3 ®). C©u 2 (1 ®) C©u 3 (2 ®). §¸p ¸n - §Æc ®iÓm chung: + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm nhận mọi chức năng sống. + Dinh dìng chñ yÕu b»ng c¸ch dÞ dìng. + Sinh s¶n v« tÝnh vµ h÷u tÝnh. - Vai trß: + Làm thức ăn cho động vật nhỏ, đặc biệt là giáp xác nhỏ: trùng biÕn h×nh, trïng giµy,.. + G©y bÖnh ë §V: cÇu trïng, trïng t»m gai + G©y bÖnh ë ngêi: trïng sèt rÐt, trïng kiÕt lÞ, .. BÖnh sèt rÐt hay x¶y ra ë miÒn nói v×: ®©y lµ m«i trêng thuËn lîi (nhiÒu vïng lÇy, c©y cèi rËm r¹p,...) nªn cã nhiÒu loµi muçi An«phen mang mÇm bÖnh trïng sèt rÐt sinh sèng. - Thµnh c¬ thÓ cã 2 líp: + Líp ngoµi: gåm tÕ bµo gai, tÕ bµo thÇn kinh, tÕ bµo m« b× c¬.. Thang ®iÓm 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 1,0 0,5.
<span class='text_page_counter'>(56)</span> + Líp trong: tÕ bµo m« c¬ - tiªu ho¸ - Gi÷a 2 líp lµ tÇng keo máng. - Lç miÖng th«ng víi khoang tiªu ho¸ ë gi÷a (gäi lµ ruét tói). Câu 4 - Vòng đời của giun đũa ở cơ thể ngời: (2 ®) Giun đũa (trong ruột ngời) đẻ trứng ấu trùn thức ăn sống ruét non (Êu trïng) m¸u, tim, gan, phæi ruét ngêi. - Tác hại của giun đũa với sức khoẻ con ngời: gây đau bụng, tắc ruột, tắc ống mật, tiết độc tố gây hại cho cơ thể ngời, làm trẻ em chËm lín, ... C©u 5 - Giữ gìn vệ sinh cá nhân: rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ (2 ®) sinh. Ăn chín, uống sôi - Giữ gìn vệ sinh môi trường: tiêu diệt ruồi nhặng, không vứt rác bừa bãi, không tưới phân tươi cho rau. - Giáo dục trẻ bỏ thói quen mút tay. - Đi giày, ủng khi tiếp xúc ở nơi đất bẩn. - Kiểm nghiệm thực phẩm và cấm buôn bán các loại thịt trâu, bò, lợn,…bị nhiễm bệnh. - Tẩy giun định kì 2 lần/năm vi. Rót kinh nghiÖm. 0,5 0,5 0,5 1,0 1,0 0,5 0,5 0,25 0,25 0,5. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. CHƯƠNG IV: Tiết19- Bài18 :. NGÀNH THÂN MỀM TRAI SÔNG.
<span class='text_page_counter'>(57)</span> Ngày soạn : 15/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Nêu được khái niệm ngành Thân mềm .Trình bày được các đặc điểm đặc trưng của ngành . - Mô tả được các chi tiết cấu tạo , đặc điểm sinh lí của đại diện ngành Thân mềm (trai sông).Trình bày được tập tính của thân mềm 2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh, mẫu vật - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ : GD ý thức yêu thích bộ môn. II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV: - Tranh phóng to hình 18.2; 18.3; 18.4 SGK. - Mẫu vật: con trai, vỏ trai. HS: Đọc trước bài mới III.PHƯƠNG PHÁP Đàm thoại, trực quan, hoạt động nhóm IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Nội dung bài mới: Mở bài: ( 1’) Ở nước ta ngành thân mềm rất đa dạng phong phú: Trai, sò, ốc, hến, ngao, mực…và phân bố ở khắp các môi trường: Biển, sông, hồ, trên cạn.Thân mềm là nhóm ĐV có lối sống ít hoạt, động trai sông là đại diện điển hình cho lối sống đó ở thân mềm. TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ 3’ GV: Nêu khái niệm thân mềm, các đặc điểm đặc trưng của ngành .. GV: Sau đây chúng ta sẽ cùng nhau nghiên cứu các đặc điểm trên. 15’ Hoạt động 1 GV:Yêu cầu hs đọc TT SGK- tr 62, quan sát hình 18.1,2 ghi nhận kiến thức. GV: Gọi hs giới thiệu đặc điểm vỏ trai trên mẫu vật. HS : Nghiên cứu TT quan sát mô hình và trình bầy đặc điểm:. NỘI DUNG KIẾN THỨC * KN: Ngành thân mềm là ngành mà cơ thể có 2 mảnh vỏ đá vôi che chở bên ngoài , phần đầu cỏ thể tiêu giảm . * Đặc điểm đặc trưng của ngành: vỏ, khoang áo, thân mềm, không phân đốt. I. Hình dạng, cấu tạo 1.Vỏ trai.. - Hình dạng trai sông gồm: Đầu vỏ,.
<span class='text_page_counter'>(58)</span> * Hình dạng vỏ: đỉnh vỏ, bản lề vỏ, đuôi vỏ, vòng - Đầu tròn , đuôi nhọn tăng trưởng. - Đỉnh lồi , bản lề vỏ - Vòng tăng trưởng vỏ * Cấu tạo vỏ : Lớp sừng, đá vôi, xà cừ GV : Nhận xét bổ xung : - Cấu tạo vỏ: Lớp sừng, lớp đá vôi, - Vòng tăng trưởng vỏ : Từ đỉnh vỏ có các lớp xà cừ . vòng đồng tâm gọi là vòng năm . Vòng năm là vết tích tăng trưởng vào các mùa trong năm. Căn cứ vào đó các nhà chuyên môn xác định tuổi của trai . GV: Chốt kiến thức 2.Cơ thể trai GV: Gọi HS đọc thông tin trong (SGK63) HS: Đọc bài GV:Y/c hs thảo luận , trả lời các câu hỏi sau: ? Muốn mổ vỏ trai để quan sát ta phải làm thế nào? Trai chết thì mở vỏ ? Tại sao? ? Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét, vì sao? HS:Các nhóm thảo luận , đại diện hs trả - Cơ thể có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi lời , nóm khác nhận xét chéo. che chở bên ngoài. GV:Nhận xét, chốt kiến thức. - Ta phải luồn lưỡi dao vào qua khe vỏ, cắt cơ khép vỏ trước và cơ khép vỏ sau ở trai sông. Cơ khép vỏ bị cắt, lập tức vỏ trai sẽ mở ra . Điều đó chứng tỏ sự mở ra là do tính tự động của trai(do dây chằng bản lề có tính đàn hồi cao ). Chính vì thế khi trai bị chết , vỏ thường mở ra. - Mài mặt ngoài vỏ trai ngửi thấy có mùi khét vì phía ngoài la lớp sừng có thành * Cấu tạo : phần giống tổ chức sừng ở các ĐV khác - Mặt trong áo trai tạo thành nên khi mài nóng chảy, chúng có mùi khoang áo có ống hút & ống thoát khét. nước GV: yêu cầu hs trả lời câu hỏi: - Ở giữa : Tấm nang ? Cơ thể trai có cấu tạo như thế nào? - Ở trong : Thân trai HS: Trả lời - Chân rìu GV: Giải thích khái niệm áo trai, khoang áo.. ? Trai tự vệ bằng cách nào? Nêu dặc điểm.
<span class='text_page_counter'>(59)</span> cấu tạo của trai sông phù hợp cách tự vệ đó? HS: Trả lời - Tự vệ bằng cách co chân .Khép vỏ nhờ vỏ cứng , 2 cơ khép vỏ chắc kẻ thù không thể bửa vỏ trai để ăn phần mềm bên trong cơ thể . GV:Bổ sung. Chốt kiến thức. Sự thích nghi lâu dài với lối sống ít hoạt động -> đầu trai tiêu giảm 5’ Hoạt động 2 GV : Y/c HS quan sát H18.4 thảo luận ? Trai di chuyển như thế nào theo chiều mũi tên ? HS : Nghiên cứu TT quan sát hình 18.4 thảo luận cử đại diện trả lời HS : Nhận xét GV: Nhận xét, chốt kiến thức. - Chân trai thò theo hướng nào thì thân sẽ chuyển động theo hướng đó - Chân trai hình lưỡi rìu thò ra và vươn dài trong bùn về hướng mình muốn đi tới để mở đường, sau đó co chân đồng thời với việc khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau, làm trai tiến về phía trước. 10’ Hoạt động 3 GV : Y/c HS đọcTT SGK quan sát H18.4 ? Nước qua ống hút và khoang áo đem gì đến cho miệng và mang trai ? ? Kiểu dinh dưỡng của trai ? ? Nêu tập tính của trai ? HS : Trả lời - Nước qua ống hút đem thức ăn và oxi - Kiểu dd thụ động GV : Nhận xét : Trai hút nước qua ống hút để vào khoang áo rồi qua mang vào miệng nhờ sự dung động của các lông trên 4 tấm miệng . Qua mang oxi được tiếp nhận đến miệng thức ăn được giữ lại . đó là cách d d kiểu thụ động ? Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước và lọc các vụn hữu cơ trong nước . Vậy nó có ý nghĩa như thế nào đối với môi trường. II. Di chuyển. Chân trai hình lưỡi rìu thò ra và vươn dài trong bùn về hướng mình muốn đi tới để mở đường, sau đó co chân đồng thời khép vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau, làm trai tiến về phía trước. III. Dinh dưỡng. - Dinh dỡng thụ động - Thức ăn: động vật nguyên sinh và vôn h÷u c¬.. - Hô hấp : trao đổi khí qua mang..
<span class='text_page_counter'>(60)</span> nước ? HS: Trả lời GV : Bổ sung : Trai dinh dưỡng theo kiểu hút nước để lọc lấy vụn hữu cơ, ĐVNS, các ĐV nhỏ khác góp phần làm sạch MT nước vì cơ thể trai giống như những máy lọc sống -> ở nơi nước ô nhiễm, người ăn trai, sò hay bị ngộ độc vì khi lọc nước, nhiều chất độc còn tồn đọng ở cơ thể trai, IV. Sinh sản sò. GV:Nhận xét, chốt kiến thức Hoạt động 4 GV: yêu cầu hs đọc TT sgk, thảo luận 2 5’ câu hỏi sgk- tr 64. - Giai đoạn trứng và ấu trùng phát GV : Thông tin : Trai cái nhờ dòng nước triển trong mang của trai mẹ để bảo để nhận tinh trùng thụ tinh cho trứng . vệ trứng và ấu trùng khỏi bị ĐV - Trứng non -> giữ trong tấm mang . khác ăn mất, để tăng lượng O2. ấu trùng nở trong mang mẹ . - Ấu trùng bám vào mang, da cá: ? Ý nghĩa của giai đoạn trứng phát triển + Làm tăng lượng O2. thành ấu trùng trong mang trai mẹ? + Được bảo vệ và di chuyển đến (để bảo vệ trứng và ấu trùng khỏi bị đv nơi xa. khác ăn mất) ? Ý nghĩa giai đoạn ấu trùng bám vào mang da cá? (ở giai đoạn trưởng thành trai ít di chuyển, vì thế ấu trùng có tập tính bám vào da cá để di chuyển đến nơi xa. Đây là một hình thức thích nghi phát tán nòi giống .) HS : Nghiên cứu TT quan sát hình 18.4 thảo luận cử đại diện trả lời Liên hệ: nhiều ao đào thả cá, trai ko thả mµ tù nhiÖn cã, v× sao? HS: Vì ấu trùng trai thường bám vào * Ghi nhớ: ( SGK- tr 64 ). mang và da cá. Khi mưa, cá vượt bờ mang theo ấu trùng trai vào ao. GV:Nhận xét, chốt kiến thức. GV: Yêu cầu hs đọc KL chung 4. Củng cố- luyện tập:(5’) GV: Hướng dẫn hs trả lời các câu hỏi SGK- 64 5. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (1’) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK- tr 64 - Đọc mục : Em có biết - Sưu tầm tranh, ảnh của một số đại diện thân mềm V. Rót kinh nghiÖm.
<span class='text_page_counter'>(61)</span> …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… *************************************************************************. THỰC HÀNH: QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI MỘT SỐ THÂN MỀM. Tiết 20 - Bài 20:. Ngày soạn : 15/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Học sinh quan sát cấu tạo đặc trưng của một số đại diện thân mềm. - Phân biệt được các cấu tạo chính của thân mềm từ vỏ, cấu tạo ngoài đến cấu tạo trong. 2. Kĩ năng - Rèn kĩ năng sử dụng kính lúp. - Kĩ năng quan sát đối chiếu mẫu vật với hình vẽ. *Kĩ năng sống: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình mẫu vật thật để tìm hiểu cấu tạo ngoài, cấu tạo trong của một số loại thân mềm. - Kĩ năng hợp tác trong nhóm . - Kĩ năng quản lí thời gian , đảm nhận trách nhiệm được phân công. 3. Thái độ : - Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. II.PHƯƠNG PHÁP/ KTDH -Trực quan -Vấn đáp- tìm tòi -Thực hành – quan sát III. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS - GV chuẩn bị : tranh vẽ 20.1 -> 20.5/sgk - HS ;chuẩn bị mẫu vật theo nhóm : vỏ ốc, ốc sên, mực IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định tổ chức (2’) 2. Kiểm tra bài cũ (5’) ? Câu 1,2/sgk/67.
<span class='text_page_counter'>(62)</span> 3. Nội dung bài mới TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ 15’ Hoạt động 1. NỘI DUNG KIẾN THỨC 1. Cấu tạo vỏ. GV : Yêu cầu HS quan sát vỏ của 1 số thân mềm : trai sông, ốc sên - Trai :. + Đầu, đuôi + Đỉnh, vòng tăng trưởng + Bản lề. - Ốc: quan sát vỏ ốc đối chiếu với H.20.1,20.2 để nhận biết các bộ phận, chú thích bằng số vào hình. - Mực : quan sát mẫu vật, đối chiếu với H.20.3 2 để nhận biết các bộ phận, chú thích bằng số vào hình. HS : Hoàn thành H.20.1,20.2,20.3 15’. Hoạt động 2. 2. Cấu tạo ngoài. GV :Yêu cầu HS - Trai: quan sát mẫu vật phân biệt: + Áo trai + Khoang áo, mang + Thân trai, chân trai + Cơ khép vỏ. Đối chiếu mẫu vật với hình 20.4 SGK trang 69, điền chú thích vào hình. - Mực: Quan sát mẫu vật, nhận biết các bộ phận: tua, mắt, lỗ miệng, chân, thân, lỗ thở. - Bằng kiến thức đã học chú htích bằng số vào hình 20.4, 20.5 SGK trang 69. HS : Quan sát và hoàn thành 4. Củng cố- luyện tập (6’): Các nhóm thu dọn vệ sinh. 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (2’).
<span class='text_page_counter'>(63)</span> - Tìm hiểu vai trò của thân mềm. - Kẻ bảng 1, 2 trang 72 SGK vào vở. V.RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. THỰC HÀNH: QUAN SÁT CẤU TẠO TRONG MỘT SỐ THÂN MỀM. Tiết 21 - Bài 20:. Ngày soạn : 22/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: HS nhận biết được đặc điểm cấu tạo trong của một số thân mềm 2. Kĩ năng - Rèn kĩ sử dụng kính lúp. - Kĩ năng quan sát đối chiếu mẫu vật với hình vẽ. - KNS: Rèn KN tìm kiếm và xử lí thông tin, KN hợp tác nhóm, KN quản lí thời gian.
<span class='text_page_counter'>(64)</span> 3. Thái độ: Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. II.PHƯƠNG PHÁP/ KTDH -Trực quan -Vấn đáp- tìm tòi -Thực hành – quan sát III. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV - Tranh cấu tạo trong của trai mực. - Lúp tay, kim nhọn, panh, chậu mổ, đồ mổ, khay mổ - Mẫu ngâm mực mổ sẵn (nếu có) HS: mỗi nhóm chuẩn bị 1 con trai sông; bút chì, bút màu, thước để vẽ hình IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định tổ chức (2’) 2. Kiểm tra bài cũ (5’) ?Câu 1,2/sgk/67 3. Nội dung bài mới TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC 10’ Hoạt động 1 1. Cấu tạo trong của trai sông ? Để mở vỏ trai quan sát cấu tạo trong cần làm thế nào? HS:TL GV: Cho HS các nhóm tiến hành mở vỏ trai HS:Tiến hành 15’ GV:Yêu cầu HS quan sát mẫu vật thật và so sánh với H.18.3, xác định các bộ phận trong H.18.3 trên mẫu vật thật. HS: Quan sát, so sánh và xác định 5’. Hoạt động 2 2. Cấu tạo trong của mực GV: cho HS quan sát mẫu mổ sẵn cấu tạo trong của mực. - Đối chiếu mẫu mổ với tranh vẽ, phân biệt các cơ quan. - Thảo luận trong nhóm và điền số vào ô trống của chú thích hình 20.6 SGK trang 70. HS: Quan sát, thảo luận và hoàn thành H.20.6/sgk/70 Hoạt động 3 3. Thu hoạch GV:Yêu cầu HS hoàn thành bảng thu hoạch theo mẫu /sgk/70 HS:Hoàn thành GV:Gọi 1 vài em lên hoàn thành vào bảng phụ, gọi HS khác NX.
<span class='text_page_counter'>(65)</span> 1 2 3 4 5. Động vật có đặc điểm tương ứng Đặc điểm cần quan sát Số lớp cấu tạo vỏ Số chân (hay tua) Số mắt Có giác bám Có lông trên tua miệng. 6. Dạ dày, ruột, gan, túi mực.. TT. Ốc. Trai. Mực. 3 1 2 không không không có túi mực. 3 1 không không nhiều không có túi mực. 1 10 2 nhiều không có túi mực. 4. Củng cố - luyện tập (6) - Nhận xét tinh thần, thái độ của các nhóm trong giờ thực hành. - Kết quả bài thu hoạch sẽ là kết quả tường trình. GV công bố đáp án đúng, các nhóm sửa chữa đánh giá chéo. - Các nhóm thu dọn vệ sinh. 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (2) - Tìm hiểu vai trò của thân mềm. - Kẻ bảng 1, 2 trang 72 SGK vào vở. V. RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ............................................................................................................................... *********************************************************************** Tiết 22-Bài 21 : ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH. THÂN MỀM Ngày soạn : 22/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Nêu được các vai trò cơ bản của ngành thân mềm đối với con người. - Trình bày đựợc đặc điểm chung của ngành thân mềm. 2. Kỹ năng: Kĩ năng quan sát, hoạt động nhóm.. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(66)</span> * Kĩ năng sống: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu cấu tạo hoạt động sống của một số đại diện ngành thân mềm, qua đó rút ra đặc điểm chung của ngành thân mềm cũng như vai trò của chúng trong thực tiễn cuộc sống. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực. - Kĩ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ, nhóm. 3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ động vật thân mềm. Bảo vệ môi trường . II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC GV: - Tranh phóng to hình 21.1 SGK - 71 - Bảng phụ: Bảng 1,2 SGK. HS: Xem lại kiến thức bài thực hành. Đọc trước bài mới. III.PHƯƠNG PHÁP - Dạy học nhóm. - Vấn đáp – tìm tòi. - Trình bày 1 phút. IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG 1.Ổn định lớp: 2.Kiểm tra bài cũ: 3.Nội dung bài mới: Mở bài:(1’) Ngành thân mềm có số loài rất lớn,đa dạng về chủng loại chúng có cấu tạo và lối sống phong phú phù hợp với môi trường sống nhưng chúng vẫn có những đặc điểm chung . Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu đặc điểm và vai trò của thân mềm . TG 19’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1. GV: yêu cầu hs đọc thông tin, quan sát hình trong SGK- 71, thảo luận lựa chọn các cụm từ thích hợp để điền vào bảng 1 SGK- 72 HS: Thảo luận theo nhóm , thống nhất ý kiến trả lời. Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét bổ sung. GV: Nhận xét, đa ra đáp án đúng.. NỘI DUNG KIẾN THỨC I.Đặc điểm chung.. Bảng 1: đặc điểm chung của nghành thâm mềm. Đ2 cơ thể ST T. Đại diện Đ2. Nơi sống. Lối sống. 1.. Trai sông Sò. ở nước ngọt ở biển. Vùi lấp. 2 Mảnh vỏ. +. Ko phân đốt +. Vùi lấp. 2 Mảnh vỏ. +. +. 2.. Kiểu vỏ đá vôi Thân mềm. Phân đốt. Khoang áo . + +.
<span class='text_page_counter'>(67)</span> 3.. ốc sên. ở cạn. 4.. ốc vặn. 5.. Mực. ở nước ngọt ở biển. Bò chậm chạp Bò chậm chạp Bơi nhanh. 1 vỏ xoắn ốc 1 vỏ xoắn ốc Mai(vỏ tiêu giảm). GV: ? Nêu đặc điểm chung của ngành thân mềm? HS: Trả lời GV: Nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức. 20’. ST T. +. +. +. +. +. +. +. +. +. * Đ2 chung của thâm mềm: - Thân mềm ,không phân đốt, có vỏ đá vôi. - Có khoang áo phát triển. - Hệ tiêu hoá phân hoá. II. Vai trò.. Hoạt động 2. GV: Yêu cầu hs đọc thông tin trong SGK- 72, hoàn thành bảng 2. HS: Thảo luận hoàn thành bài tập, nhóm khác nhận xét bổ sung. GV: Nhận xét, chốt lại kiến thức. Bảng 2: ý nghĩa thực tiễn của nghành thâm mềm. Ý nghĩa thực tiễn. 1.. Làm thực phẩm cho người.. Tên đại diện thâm mềm có ở địa phương Mực, Hến, Sò, Ngao.... 2.. Làm thức ăn cho ĐV khác.. Sò, Hến, ốc,... 3.. Làm đồ trang sức.. Ngọc trai. 4.. Làm vật trang trí.. Xà cừ, Vỏ ốc, Vỏ trai, Vỏ sò.... 5.. Làm sạch môi trường nước.. Trai, Sò, Hầu, vẹm.... 6.. Có hại cho cây trồng.. Các loài ốc sên.. 7.. Ốc ao, ốc mút, ốc tai.... 8.. Làm vật chủ trung gian truyền bệnh giun sán. Có giá trị xuất khẩu.. 9.. Có giá trị về mặt địa chất.. Hoá thạch một số vỏ ốc, vỏ sò.... GV: ? Nghành thân mềm có vai trò gì? ? Nêu ý nghĩa của vỏ thân mềm? ? Chúng ta phải làm gì để bảo vệ và sử dụng hợp lí các loại thân mềm? HS: Trả lời GV: Nhận xét, bổ sung. Mực. Bào ngư, Sò huyết.... *Vai trò của thân mềm. - Lợi ích: + Làm thực phẩm cho người. + Làm nguyên liệu xuất khẩu. + Làm thức ăn cho ĐV. + Làm sạch môi trường nước. + Làm đồ trang trí, trang sức. + Có giá trị về mặt địa chất..
<span class='text_page_counter'>(68)</span> - Tác hại: + Là vật trung gian truyền bệnh. GV:Gọi hs đọc KL chung của bài. + Có hại cho cây trồng. HS: Đọc bài * Ghi nhớ: (SGK – 73) 4. Củng cố- luyện tập:(4’) GV: yêu cầu hs trả lời các câu hỏi SGK 5. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (1’) - Học bài, trả lời câu hỏi cuối bài. - Đọc mục “ Em có biết”. V. Rót kinh nghiÖm. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................. CHƯƠNG V:. NGÀNH CHÂN KHỚP. LỚP GIÁP XÁC Tiết 23 - Bài 23: THỰC HÀNH: QUAN SÁT CẤU TẠO NGOÀI VÀ HOẠT ĐỘNG SỐNG CỦA TÔM SÔNG Ngày soạn : 30/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Nêu được khái niệm về lớp giáp xác. - Mô tả được cấu tạo và hoạt động của tôm sông. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh và mẫu vật. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích môn học. II.PHƯƠNG PHÁP/ KTDH - Trực quan - Vấn đáp- tìm tòi - Dạy học nhóm III. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS + GV: - Tranh cấu tạo ngoài của tôm. - Mẫu vật: tôm sông. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(69)</span> - Bảng phụ nội dung bảng 1, các mảnh giấy rời ghi tên, chức năng phần phụ. + HS: Mẫu vật: tôm sông IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định tổ chức (2’): Kiểm tra sĩ số. 2. Kiểm tra bài cũ (5’) Câu hỏi SGK. 3. Nội dung bài mới (30’) GV giới thiệu đặc điểm chung ngành chân khớp và đặc điểm lớp giáp xác như SGK. Giới hạn nghiên cứu là đại diện con tôm sông. TG 20’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1 I. Cấu tạo ngoài và di chuyển - GV hướng dẫn HS quan sát mẫu tôm, thảo luận nhóm và trả lời các câu hỏi: ? Cơ thể tôm gồm mấy phần? HS: Trả lời * Cơ thể gồm 2 phần: đầu – ngực và bụng. GV: Bổ sung: thực chất cơ thể tôm gồm 3 phần nhưng đầu và ngực đã dính liền nhau, được phủ 1 lớp áo giáp chung (giáp đầu –ngực), ở tôm là lớp ‘vỏ áo tơi’’, ở cua là mai cua 1.Vỏ cơ thể GV:Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin/sgk ? Nhận xét màu sắc vỏ tôm? HS: Nhận xét ? Bóc một vài khoanh vỏ, nhận xét độ cứng? HS: Trả lời - Vỏ cấu tạo bằng kitin ngấm canxi, cứng có tác dụng che chở và là chỗ bám cho cơ thể. - Có sắc tố giúp màu sắc giống của GV : cho HS quan sát tôm sống ở các địa môi trường. điểm khác nhau, giải thích ý nghĩa hiện tượng tôm có màu sắc khác nhau (màu sắc môi trường tự vệ). ? Khi nào vỏ tôm có màu hồng? HS: Khi tôm chín (do có sắc tố cianocristalin).
<span class='text_page_counter'>(70)</span> 2. Các phần phụ và chức GV yêu cầu HS quan sát tôm theo các bước: + Quan sát mẫu, đối chiếu hình 22.1 SGK, xác định tên, vị trí phần phụ trên con tôm sông. + Quan sát tôm hoạt động để xác định chức năng phần phụ. - GV yêu cầu HS hoàn thành bảng 1 trang 75 SGK. HS: Các nhóm thảo luận điền bảng 1. - Đại diện nhóm hoàn thành trên bảng phụ. GV: Kết luận:. Cơ thể tôm sông gồm: - Đầu ngực: + Mắt, râu định hướng phát hiện mồi. + Chân hàm: giữ và xử lí mồi. + Chân ngực: bò và bắt mồi. - Bụng: + Chân bụng: bơi, giữ thăng bằng, ôm trứng (con cái). + Tấm lái: lái, giúp tôm nhảy. 3. Di chuyển. ? Tôm có những hình thức di chuyển nào? HS: Trả lời. 5’. 5’. ? Hình thức nào thể hiện bản năng tự vệ của tôm? HS: Nhảy Hoạt động 2: - GV cho HS thảo luận các câu hỏi: ? Tôm kiếm ăn vào thời gian nào trong ngày ? Thức ăn của tôm là gì? HS: ? Vì sao người ta dùng thính thơm để làm mồi cất vó tôm? HS: Vì tôm có các TB khứu giác trên 2 đôi râu rất phát triển. - Di chuyển: + Bò + Bơi: tiến, lùi. + Nhảy.. II. Dinh dưỡng - Tôm ăn tạp, hoạt động về đêm - Thức ăn tiêu hoá ở dạ dày,hấp thụ ở ruột. ? Tôm hô hấp bằng gì? HS: Trả lời. - Hô hấp bằng mang. - Bài tiết: qua tuyến bài tiết. ? Tôm bài tiết qua cơ quan nào? Hoạt động 3. III. Sinh sản.
<span class='text_page_counter'>(71)</span> GV cho HS quan sát tôm, phân biệt tôm . đực và tôm cái (tôm đực càng to hơn tôm cái) HS: Thảo luận và trả lời: - Tôm phân tính: ? Tôm mẹ ôm trứng có ý nghĩa gì? + Con đực: càng to HS: Bảo vệ trứng + Con cái: ôm trứng. ? Vì sao ấu trùng tôm phải lột xác nhiều lần để lớn lên? - Lớn lên qua lột xác nhiều lần. HS: Tôm có hiện tượng lột xác nhiều lần trong đời vì lớp vỏ có khả năng đàn hồi kém 4. Củng cố- luyện tập (6’) Câu hỏi củng cố: 1,2,3 (sgk – 76) 5. Hướng dẫn HS học bài ở nhà (2’) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Chuẩn bị thực hành theo nhóm: 2 con tôm sông còn sống. V. RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ............................................................................................................................... ************************************************************************* Tiết 24-Bài 23 :. THỰC HÀNH : MỔ VÀ QUAN SÁT TÔM SÔNG. Ngày soạn : 30/ 10/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức: - Học sinh mổ và quan sát cấu tạo mang: nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang. - Nhận biết một số nội quan của tôm như: hệ tiêu hoá, hệ thần kinh. - Viết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình câm trong SGK. 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng mổ động vật không xương sống. - Biết sử dụng các dụng cụ mổ. - KNS: Rèn KN hợp tác nhóm, KN quản lí thời gian.
<span class='text_page_counter'>(72)</span> 3. Thái độ: Giáo dục thái độ nghiêm túc, cẩn thận. II.PHƯƠNG PHÁP/KTDH -Thực hành – Thí nghiệm -Trực quan -Vấn đáp- tìm tòi III. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS - T«m s«ng cßn sèng: 2 con. - Chậu mổ, bộ đồ mổ, kính lúp. IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định tổ chức (2’) 2.Kiểm tra bài cũ (không) 3. Nội dung bài mới: TG 5’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ Hoạt động 1 GV: Nêu yêu cầu của tiết thực hành như SGK.Phân chia nhóm thực hành và kiểm 20’ tra sự chuẩn bị của các nhóm. Hoạt động 2 GV : Hướng dẫn nội dung thực hành GV : Hướng dẫn cách mổ như hướng dẫn ở hình 23.1 A, B (SGK trang 77). - Dùng kính lúp quan sát 1 chân ngực kèm lá mang, nhận biết các bộ phận và ghi chú thích vào hình 23.1 thay các con số 1, 2, 3, 4. - Thảo luận ý nghĩa đặc điểm lá mang với chức năng hô hấp, điền vào bảng. GV: Nhận xét, chốt lại. GV : Hướng dẫn hs cách mổ : a. Mổ tôm - Cách mổ SGK. - Đổ nước ngập cơ thể tôm. - Dùng kẹp nâng tấm lưng vừa cắt bỏ ra ngoài. b. Quan sát cấu tạo các hệ cơ quan *Cơ quan tiêu hóa:. NỘI DUNG KIẾN THỨC I. Yêu cầu II. Chuẩn bị III. Nội dung. 1. Mổ và quan sát mang tôm.. Đặc điểm lá Ý nghĩa mang - Bám vào - Tạo dòng nước gốc chân ngực đem theo oxi - Thành túi - Trao đổi khí dễ mang mỏng dàng - Có lông phủ - Tạo dòng nước 2. Mổ và quan sát cấu tạo trong. a. Cách mổ tôm. (SGK-77). b. Quan sát cấu tạo các hệ cơ quan.
<span class='text_page_counter'>(73)</span> - Đặc điểm: Thực quản ngắn, dạ dày có màu tối. Cuối dạ dày có tuyến gan, ruột mảnh, hậu môn ở cuối đuôi tôm. - Quan sát trên mẫu mổ đối chiếu hình 23.3A (SGK trang 78) nhận biết các bộ phận của cơ quan tiêu hoá. - Điền chú thích vào chữ số ở hình 23.3B. *Cơ quan thần kinh : - Cách mổ: dùng kéo và kẹp gỡ bỏ toàn bộ nội quan, chuỗi hạch thần kinh màu sẫm sẽ hiện ra, quan sát các bộ phận của cơ quan thần kinh. - Cấu tạo: + Gồm 2 hạch não với với 2 dây nối với hạch dưới hầu tạo nên vòng thần kinh hầu lớn. + Khối hạch ngực tập trung thành chuỗi. + Chuỗi hạch thần kinh bụng. - Tìm chi tiết cơ quan thần kinh trên mẫu mổ. - Chú thích vào hình 23.3C. HS : Tiến hành quan sát theo các nội dung đã hướng dẫn. GV : Đi tới các nhóm kiểm tra việc thực hiện của HS, hỗ trợ các nhóm yếu sửa chữa sai sót (nếu có). HS: Chú ý quan sát đến đâu, ghi chép đến đó. 10’ Hoạt động 3. *Cơ quan tiêu hóa: - Đặc điểm: Thực quản ngắn, dạ dày có màu tối. Cuối dạ dày có tuyến gan, ruột mảnh, hậu môn ở cuối đuôi tôm. *Cơ quan thần kinh : - Cấu tạo: + Gồm 2 hạch não với với 2 dây nối với hạch dưới hầu tạo nên vòng thần kinh hầu lớn. + Khối hạch ngực tập trung thành chuỗi. + Chuỗi hạch thần kinh bụng.. IV. Thu hoạch. GV: Y/c hs hoàn thành chú thích các hình 23.1B, 23.3 B, C thay cho các chữ số. HS: Hoàn thành. 4. Củng cố - luyện tập:(4’) - Nhận xét tinh thần thái độ của các nhóm trong giờ học thực hành. - Đánh giá mẫu mổ của các nhóm. - GV căn cứ vào kĩ thuật mổ và kết quả bài thu hoạch để cho điểm các nhóm. - Các nhóm thu dọn vệ sinh. 5. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (1’) - Đọc trước bài 24 - Kẻ bảng trang 81 SGK vào vở. 5. RÚT KINH NGHIỆM.
<span class='text_page_counter'>(74)</span> ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .................................................................................................................... ........... .................................................................................................................. Tiết 25-Bài 24 :. ĐA DẠNG VÀ VAI TRÒ CỦA LỚP GIÁP XÁC Ngày soạn : 06/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: - Nêu được các đặc điểm riêng của một số loài giáp xác điển hình , sự phân bố rộng của chúng trong nhiều môi trường khác nhau. Có thể thay thế tôm sông bằng các đại diện khác như : tôm he, cáy, còng, cua bể, ghẹ..... - Nêu được vai trò của giáp xác trong tự nhiên và đối với việc cung cấp thực phẩm cho con người. 2. Kỹ năng: Rèn kĩ năng quan sát tranh. *Kĩ năng sống: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, tìm hiểu vai trò của một số đại diện lớp Giáp xác trong thực tiễn cuộc sống. - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực. - Kĩ năng tự tin trình bày ý kiến trước tổ, nhóm. 3. Thái độ : Giáo dục thái độ đúng đắn bảo vệ các giáp xác có lợi. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIấN VÀ HỌC SINH GV: - Tranh phóng to hình 24.1 7 (SGK- 79,80) . - Bảng phụ (SGK- 81) . HS: Đọc trước bài III.PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC - Dạy học nhóm - Trực quan - Đàm thoại IV.TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG.
<span class='text_page_counter'>(75)</span> 1.Ổn định lớp: (1’) 2.Kiểm tra bài cũ: Không kiểm tra 3.Nội dung bài mới TG 22’. HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC Hoạt động 1 I. Một số giáp xác khác GV: Yêu cầu HS quan sát kĩ hình 24 từ 1-7 SGK, đọc thông báo dưới hình, hoàn thành bảng sau. HS: Quan sát hình, đọc chú thích SGK trang 79, 80 ghi nhớ thông tin.Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng. GV: Gọi HS lên bảng điền trên bảng. HS: Đại diện nhóm lên điền các nội dung, các nhóm khác bổ sung. GV: Chốt lại kiến thức. Đặcđiểm. Đại diện 1. Mọt ẩm 2. Sun. Kích thước. Cơ quan di chuyển. Nhỏ Nhỏ. 3. Rận nước 4. Chân kiến. Chân Đôi râu lớn Rất nhỏ Chân kiếm Rất nhỏ Chân bò. 5. Cua đồng 6. Cua nhện 7. Tôm ở nhờ. Lớn Rất lớn Lớn. Chân bò Chân bò Chân bò. Lối sống Ở cạn Cố định. Đặc điểm khác Thở bằng mang Sống bám vào vỏ tàu. Sống tự do Tự do, kí sinh. Mùa hạ sinh toàn con cái Kí sinh: phần phụ tiêu giảm Hang hốc Phần bụng tiêu giảm Đáy biển Chân dài giống nhện Ẩn vào vào vỏ Phần bụng vỏ mỏng và ốc mềm. GV: ? Trong các đại diện trên loài nào có ở địa phương? Số lượng nhiều hay ít? ? Nhận xét sự đa dạng của giáp xác? HS : Trả lời GV: Nhận xét, chốt lại . + Các đại diện trên loài nào có ở địa phương: Mọt ẩm, Rận nước, Cua đồng, Chân kiến 16’ + Đa dạng: Số loài lớn,có cấu tạo và lối sống rất khác nhau. Hoạt động 2 GV: Gọi hs đọc thông tin (SGK-80) HS: Đọc bài GV:Yêu cầu HS làm việc độc lập với SGK và hoàn thành bảng ý nghĩa thực tiễn của giáp xác.. Giáp xác có số lượng loài lớn, sống ở các môi trường khác nhau, có lối sống phong phú.. II.Vai trò thực tiễn.
<span class='text_page_counter'>(76)</span> HS: Hoàn thành bài. GV: Treo bảng phụ bảng lên bảng gọi HS lên điền. HS: Lên bảng điền. GV : Nhận xét, bổ sung ? Lớp giáp xác có vai trò như thế nào? GV: có thể gợi ý bằng cách đặt các câu hỏi nhỏ: ? Nêu vai trò của giáp xác với đời sống con người? ? Vai trò nghề nuôi tôm? ? Vai trò của giáp xác nhỏ trong ao, hồ, biển? ? Tác hại của giáp xác? - Lợi ích: HS : Trả lời + Là nguồn thức ăn của cá. GV: Nhận xét, chốt lại . + Là thực phẩm quan trọng của Giáp xác có vai trò lớn đối với con người như: con người. làm thực phẩm, cải tạo nền đáy, làm sạch môi + Là nguồn lợi xuất khẩu. trường nước, giúp cân bằng sinh học...Do vậy - Tác hại: chúng ta cần có ý thức bảo vệ các loài giáp xác + Có hại cho giao thông đường có lợi. thuỷ ? Vậy theo em để bảo vệ các loài giáp xác có lợi + Kí sinh gây hại cá. chúng ta cần có những biện pháp nào? + Truyền bệnh giun sán. HS : Trả lời *Ghi nhớ (SGK- 81) GV: Nhận xét, chốt lại . GV: Gọi hs đọc phần ghi nhớ trong (SGK- 81) HS: Đọc bài 4. Củng cố- luyện tập:(5’) GV sử dụng các câu hỏi trong SGK- 81 để củng cố bài. 5. Hướng dẫn học bài và làm bài ở nhà: (1’) - Học bài trả lời câu hỏi SGK - Đọc mục em có biết - Kẻ bảng 1,2 bài 25 SGK - Chuẩn bị theo nhóm con nhện V. RÚT KINH NGHIỆM. ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ ................................................................................................................................ .................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(77)</span> LỚP HÌNH NHỆN Tiết 26 - Bài 25:. NHỆN VÀ SỰ ĐA DẠNG CỦA LỚP HÌNH NHỆN. Ngày soạn : 06/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Giúp hs: - Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện và 1 số tập tính của chúng. - Nêu được sự đa dạng của hình nhện 2. Kỹ năng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh, kĩ năng phân tích - Kĩ năng hoạt động nhóm 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ các loài hình nhện có lợi trong tự nhiên II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS GV: Tranh vẽ 1 số đại diện hình nhện HS: Mẫu con nhện III. PHƯƠNG PHÁP/KTDH: Động não, trực quan , thảo luận theo nhóm IV. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 1. Ổn định lớp (1’) 2. Kiểm tra bài cũ (5') - Cho biết vai trò của giáp xác ở địa phương em ? - Kể tên 1 số đại diện của giáp xác khác ? 3. ND bài mới (33') KĐ: GV giới thiệu lớp hình nhện: Là đv có kìm, là chân khớp ở cạn đầu tiên với sự xuất hiện của phổi và ống khí, hđ chủ yếu về đêm, đại diện của lớp là con nhện. TG HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY VÀ TRÒ NỘI DUNG KIẾN THỨC 20' * Hoạt động 1: tìm hiểu về đặc điểm cấu I. Nhện tạo của nhện 1. Đặc điểm cấu tạo:.
<span class='text_page_counter'>(78)</span> GV: yêu cầu hs đọc thông tin và quan sát hình 25.1 sgk (tr82) trao đổi điền bảng Các phần cơ thể. - Cơ thể gồm 2 phần: đầu - ngực và phần bụng.. Bảng 1: Đặc điểm cấu tạo ngoài của nhện Số chú Tên bộ phận quan sát Chức năng thích thấy. Phần đầu ngực. Phần bụng. 1. đôi kìm có tuyến độc. bắt mồi và tự vệ. 2. đôi chân xúc giác phủ đầy lông. cảm giác về khứu giác. 3. 4 đôi chân bò. di chuyển và chăng lưới. 4. Phía trước là đôi khe thở. hô hấp. 5. ở giữa là lỗ sinh dục. sinh sản. 6. phía sau là các núm tuyến tơ. sinh ra tơ nhện. GV : cho hs dựa vào bảng trả lời câu hỏi ? ? Nhện có đặc điểm cấu tạo ngoài ntn ? HS : Trả lời Gv: Chốt lại. 2. Tập tính - Chăng lưới săn bắt mồi sống. - Vấn đề 1: Chăng lưới - GV yêu cầu HS quan sát hình 25.2 SGK, - Hoạt động chủ yếu vào ban đêm. đọc chú thích và sắp xếp quá trình chăng - Ôm trứng ( nhện cái ) lưới theo thứ tự đúng. - GV chốt lại đáp án đúng: 4 - 2- 1-3. - Vấn đề 2: Bắt mồi - GV yêu cầu HS đọc thông tin về tập tính săn mồi của nhện và sắp xếp lại theo thứ tự đúng. - GV cung cấp đáp án đúng: 4 - 1- 2 - 3. + Nhện chăng tơ vào thời gian nào trong ngày? 13' - GV có thể cung cấp thêm thông tin: có 2 loại lưới: + Hình phễu (thảm): chăng ở mặt đất + Hình tấm: Chăng ở trên không. + Nhện cái có thêm tập tính ôm trứng. II. Sự đa dạng của lớp hỡnh nhện Hoạt động 2:.
<span class='text_page_counter'>(79)</span> Tìm hiểu về sự đa dạng của lớp hình nhện GV:Yêu càu HS quan sát các H.25.3 ->25.5/sgk ?Kể tên các đại diện của lớp hình nhện? HS: Trả lời GV: Bổ sung: nhện độc, bọ cạp, nhện đỏ hại bông, nhện lông, .... HS: đọc ghi nhớ trong sgk trao đổi trả lời câu hỏi: ? Trình bày sự đa dạng của lớp hình nhện? ? Vậy em sẽ làm gì để bảo vệ sự đa dạng của lớp hình nhện trong tự nhiên? GV: Nhận xét, kết luận. STT. 1. Một số đại diện - Nhện nhà, nhện chăng lưới - Bọ cạp - Cái ghẻ - Con ve bò. 2. Ý nghĩa thực tiễn: - Lớp hình nhện đa dạng có tập tính phong phú - Đa số có lợi, 1 số gây hại cho người ĐV và TV. Bảng 2: Ý nghĩa thực tiễn của lớp hình nhện: Hình thức sống Các đại diện Nơi sống Kí ăn sinh thịt. 1. Nhện chăng lưới. 2. trong nhà, ngoài vườn. ảnh hưởng đến con người có lợi. x. x. Nhện nhà (con cái trong nhà ở các khe thường ôm kén trứng) thường. x. x. 3. Bọ cạp. hang hốc. x. x. 4. Cái ghẻ. da người. x. có hại. x. 5 ve bò lông, da trâu bò x x 4.Củng cố- luyện tập (5’) GV yêu cầu hs trả lời câu hỏi cuối bài 5. Hướng dẫn học bài ở nhà(1’) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. - Chuẩn bị theo nhóm: con châu chấu. V. Rút kinh nghiệm: .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... ...... ........................................................................................................................................ ......... ................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(80)</span> LỚP SÂU BỌ Tiết 27 - Bài 26:. Ngày soạn : 13/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. CHÂU CHẤU. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. i. Môc tiªu : 1.VÒ kiÕn thøc: Gióp hs: - Học sinh trình bày đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chấu chấu liên quan đến sự di chuyÓn. - Nêu đợc các đặc điểm cấu tạo trong, dinh dỡng, sinh sản và phát triển của châu chấu. 2.VÒ kü n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt - Kĩ năng hoạt động nhóm c, Thái độ: Gi¸o dôc ý thøc yªu thøc bé m«n Ii. chuÈn bÞ cña gv vµ hs a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - MÉu: con ch©u chÊu - M« h×nh ch©u chÊu - Tranh cÊu t¹o ngoµi, cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - MÉu: con ch©u chÊu III. Ph¬ng ph¸p: §éng n·o, trùc quan , th¶o luËn theo nhãm 4. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định lớp (1’) 2. KiÓm tra bµi cò (5') ? C¬ thÓ nhÖn gåm mÊy phÇn ? Nªu c¸c bé phËn trong mçi phÇn ? Vai trß cña mçi phÇn ? Cho biÕt tËp tÝnh cña nhÖn? 3. ND bµi míi KĐ: GV giới thiệu đặc điểm của lớp sâu bọ, giới hạn nghiên cứu của bài này là con châu chấu đại diện cho lớp sâu bọ về cấu tạo và hđ sống. TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc 10’ Hoạt động 1 I. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGk, - Cơ thể gồm 3 phần: quan s¸t h×nh 26.1 vµ tr¶ lêi c©u hái: + Đầu: 1 đôi râu, mắt kép, cơ quan + C¬ thÓ ch©u chÊu gåm mÊy phÇn? miÖng. + M« t¶ mçi phÇn c¬ thÓ cña ch©u chÊu? + Ngực: 3 đôi chân, 2 đôi cánh.
<span class='text_page_counter'>(81)</span> - GV yªu cÇu HS quan s¸t con ch©u chÊu (hoÆc m« h×nh), nhËn biÕt c¸c bé phËn ë trªn mÉu (hoÆc m« h×nh). - GV gäi HS m« t¶ c¸c bé phËn trªn mÉu (m« h×nh) - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + So víi c¸c loµi s©u bä kh¸c kh¶ n¨ng di chuyÓn cña ch©u chÊu cã linh ho¹t h¬n kh«ng? T¹i sao? ( Linh ho¹t h¬n v× chóng cã thÓ bß, nh¶y hoÆc bay ) - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV ®a thªm th«ng tin vÒ ch©u chÊu di c. Hoạt động 2 12’ - GV yêu cầu HS quan sát hình 26.2, đọc th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Ch©u chÊu cã nh÷ng hÖ c¬ quan nµo ? + KÓ tªn c¸c bé phËn cña hÖ tiªu ho¸ ? + HÖ tiªu ho¸ vµ hÖ bµi tiÕt cã quan hÖ víi nhau nh thÕ nµo? ( Hệ tiêu hoá và bài tiết đều đổ chung vào ruét sau ) + Vì sao hệ tuần hoàn ở sâu bọ lại đơn gi¶n ®i? ( HÖ tuÇn hoµn kh«ng lµm nhiÖm vô vËn chuyÓn oxi, chØ vËn chuyÓn chÊt dinh dìng ) - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 3 - GV hái. + Thøc ¨n cña ch©u chÊu lµ g×? 5’ + Thức ăn đợc tiêu hoá nh thế nào? + V× sao bông ch©u chÊu lu«n phËp phång?. 8’. Hoạt động 4 - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Nêu đặc điểm sinh sản của châu chấu? + V× sao ch©u chÊu non ph¶i lét x¸c nhiÒu lÇn?. + Bụng: Nhiều đốt, mỗi đốt có 1 đôi lç thë. - Di chuyÓn: Bß, nh¶y, bay.. II. CÊu t¹o trong - HÖ tiªu hãa: Cã thªm ruét tÞt vµ nhiều ống bài tiết đổ vào ruột sau. - HÖ h« hÊp: Cã hÖ thèng èng khÝ ®em «xi tíi c¸c tÕ bµo. - Hệ tuần hoàn: Cấu tạo đơn giản, hÖ m¹ch hë. - HÖ thÇn kinh: D¹ng chuçi h¹ch, h¹ch n·o ph¸t triÓn.. III. Dinh dìng - Ch©u chÊu ¨n chåi vµ l¸ c©y. - Thøc ¨n tËp trung ë diÒu, nghiÒn nhá ë d¹ dµy, tiªu ho¸ nhê enzim do ruét tÞt tiÕt ra. - H« hÊp qua lç thë ë mÆt bông. IV. Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn - Ch©u chÊu ph©n tÝnh. - Đẻ trứng thành ổ ở dới đất - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. * Ghi nhí: SGK - 88. 4.Cñng cè- luyÖn tËp (3’) Những đặc điểm nào giúp nhận dạng châu chấu trong các đặc điểm sau: a. C¬ thÓ cã 2 phÇn ®Çu ngùc vµ bông. b. C¬ thÓ cã 3 phÇn ®Çu, ngùc vµ bông c. Cã vá kitin bao bäc c¬ thÓ d. Đầu có 1 đôi râu e. Ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh g. Con non ph¸t triÓn qua nhiÒu lÇn lét x¸c. 5.Híng dÉn HS häc bµi ë nhµ (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Su tầm tranh ảnh về các đại diện sâu bọ..
<span class='text_page_counter'>(82)</span> - KÎ b¶ng trang 91 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... ...... ........................................................................................................................................ ......... ...................................................................................................................................... TiÕt 28 - Bµi 27:. Đa dạng và đặc điểm chung của lớp sâu bọ. Ngày soạn : 13/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Thông qua các đại diện nêu đợc sự đa dạng của lớp sâu bọ. - Trình bày đợc đặc điểm chung của lớp sâu bọ. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của sâu bọ. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm hiểu sự đa dạng và đặc điểm chung của lớp sâu bọ và vai trò của lớp sâu bọ trong thiên nhiên và đời sèng con ngêi..
<span class='text_page_counter'>(83)</span> - KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc. - KÜ n¨ng øng xö giao tiÕp. c. Thái độ: Biết cách bảo vệ các loài sâu bọ có ích và tiêu diệt sâu bọ có hại. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh một số đại diện của lớp sâu bọ b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - KÎ s½n b¶ng 1 vµ 2 vµo vë. - Mét sè ®ai diÖn cña s©u bä: ch©u chÊu, ruåi, muçi , chuån chuån, bä xÝt, ong, bím.... III. Ph¬ng ph¸p - D¹y häc nhãm, trùc quan. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức lớp - GV kiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót - Nªu cÊu t¹o ngoµi vµ cÊu t¹o trong cña ch©u chÊu? - Tr×nh bµy di chuyÓn, dinh dìng vµ sinh s¶n cña ch©u chÊu? Đặt vấn đề: Ngoài châu chấu, lớp sâu bọ còn có các đại diện nào ? có đặc điểm chung lµ g× ? 3. Néi dung bµi míi. TG. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung kiÕn thøc. 15’. Hoạt động 1 - GV yªu cÇu HS quan s¸t tõ h×nh 27.1 đến 27.7 SGK, đọc thông tin dới hình và tr¶ lêi c©u hái: + ở hình 27 có những đại diện nào? + Em hãy cho biết thêm những đặc điểm của mỗi đại diện mà em biết? - GV điều khiển HS trao đổi cả lớp. - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 trang 91 SGK. - GV chốt lại đáp án. - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt sù ®a d¹ng cña líp s©u bä. - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. I. Một số đại diện sâu bọ - S©u bä rÊt ®a d¹ng: + Chóng cã sè lîng loµi lín. + M«i trêng sèng ®a d¹ng. + Cã lèi sèng vµ tËp tÝnh phong phó thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng.. STT 1 2 3. B¶ng 1 Sù ®a d¹ng vÒ m«i trêng sèng C¸c m«i trêng sèng Một số sâu bọ đại diện Trªn mÆt níc Bä vÏ Ở níc Trong níc Ấu trïng chuån chuån, bä gËy Dới đất Ấu trïng ve sÇu, dÕ tròi Trên mặt đất DÕ mÌn, bä hung Ở c¹n Trªn c©y cèi Bä ngùa Trªn kh«ng Chuån chuån, bím Bä rÇy Ở c©y cèi KÝ sinh ChÊy, rËn.... Ở động vật.
<span class='text_page_counter'>(84)</span> Hoạt động 2. 20’. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, thảo luận, chọn các đặc điểm chung næi bËt cña líp s©u bä. - GV chốt lại đặc điểm chung. - GV yêu cầu HS đọc thông tin và làm bµi tËp ®iÒn b¶ng 2 trang 92 SGK. - GV kÎ nhanh b¶ng 2, gäi HS lªn ®iÒn. + Ngoµi 7 vai trß trªn, líp s©u bä cßn cã nh÷ng vai trß g×? - HS cã thÓ nªu thªm: VD: + Lµm s¹ch m«i trêng: bä hung + Lµm h¹i c¸c c©y n«ng nghiÖp. - GV: Cần phải làm gì để bảo vệ những loµi s©u bä cã Ých ? - HS: Trả lời GV: Nhận xét, chốt kiến thức.. II. §Æc ®iÓm chung vµ vai trß thùc tiÔn cña s©u bä 1. §Æc ®iÓm chung - C¬ thÓ gåm 3 phÇn: ®Çu, ngùc, bông. - Phần đầu có 1 đôi râu, ngực có 3 đôi chân và 2 đôi cánh. - H« hÊp b»ng èng khÝ. - Ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. 2. Vai trß thùc tiÔn cña s©u bä - Lîi Ých: + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Lµm thùc phÈm + Thô phÊn cho c©y trång + Làm thức ăn cho động vật khác. + DiÖt c¸c s©u bä cã h¹i + Lµm s¹ch m«i trêng - T¸c h¹i: + Là động vật trung gian truyền bÖnh + G©y h¹i cho c©y trång + Lµm h¹i cho s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. * Ghi nhí: SGK - 92. 4. Cñng cè -luyÖn tËp: 5’ + Hãy cho biết 1 số loài sâu bọ có tập tính phong phú ở địa phơng? + Nêu đặc điểm phân biệt lớp sâu bọ với lớp khác trong ngành chân khớp? + Nªu biÖn ph¸p chèng s©u bä cã h¹i nhng an toµn cho m«i trêng? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - Học bài và trả lời câu hỏi SGK. đọc mục “Em có biết”, ôn tập ngành chân khớp. - T×m hiÓu tËp tÝnh cña s©u bä. V. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... ...... ........................................................................................................................................ ......... ..................................................................................................................................... TiÕt 29- Bµi 28:. Thùc hµnh: Xem b¨ng h×nh vÒ tËp tÝnh cña s©u bä.
<span class='text_page_counter'>(85)</span> Ngày soạn : 20/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - T×m hiÓu quan s¸t mét sè tËp tÝnh cña s©u bä nh: t×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n, ch¨m sóc , và bảo vệ thế hệ sau, quan hệ bầy đàn…có ở băng hình. - Ghi chép những đặc điểm chung của tập tính để có thể diễn đạt bằng lời về tập tính đó khi xem phim. - Liên hệ tập tính với những nội dung đã đợc học để giải thích đợc tập tính đó nh một sự thích nghi rất cao của sâu bọ đối với môi trờng sống. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi quan sát băng hình để tìm hiểu về các tập tính của s©u bä. - Kĩ năng hợp tác quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích bộ môn. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Gi¸o viªn chuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - «n l¹i kiÕn thøc ngµnh ch©n khíp. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë C¸c tËp tÝnh Tên động Môi vËt quan trêng Tù vÖ TÊn Dù tr÷ Céng Sèng thµnh Ch¨m sãc sát đợc sèng c«ng thøc ¨n sinh x· héi thÕ hÖ sau 1 2 III. Ph¬ng ph¸p - Thực hành quan sát, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Trình bày đặc điểm chung của sâu bọ ? ? Vai trò của sâu bọ trong đời sống con ngời và trong tự nhiên ? 3. Néi dung bµi míi Đặt vấn đề: Sâu bọ có số lợng loài rất phong phú, với nhiều tập tính khác nhau. Đó là nh÷ng tËp tÝnh nh thÕ nµo ? TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc 13’. Hoạt động 1 - Gi¸o viªn cho HS xem b¨ng lÇn thø nhÊt toµn bé ®o¹n b¨ng h×nh. - Gi¸o viªn cho HS xem l¹i ®o¹n b¨ng h×nh víi yªu cÇu ghi chÐp. - Häc sinh theo dâi b¨ng h×nh, quan s¸t đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. - Víi nh÷ng ®o¹n khã hiÓu HS cã thÓ trao đổi trong nhóm hoặc yêu cầu GV chiếu lại.. I. Häc sinh xem b¨ng h×nh - Quan s¸t c¸c tËp tÝnh cña s©u bä. + T×m kiÕm, cÊt gi÷ thøc ¨n. + Sinh s¶n + TÝnh thÝch nghi vµ tån t¹i cña s©u bä. + Tù vÖ, tÊn c«ng, céng sinh.
<span class='text_page_counter'>(86)</span> Hoạt động 2. II. Th¶o luËn néi dung b¨ng h×nh. - Giáo viên dành thời gian để các nhóm th¶o luËn, hoµn thµnh phiÕu häc tËp cña nhãm. - Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn, tr¶ lêi c¸c c©u hái sau: - HS dùa vµo néi dung phiÕu häc tËp, trao đổi nhóm, tìm câu trả lời. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dâi, söa ch÷a. Hoạt động 3 GV yªu cÇu HS lµm b¶n thu ho¹ch. + Kể tên những sâu bọ quan sát đợc. + KÓ tªn c¸c lo¹i thøc ¨n vµ c¸ch kiếm ăn đặc trng của từng loài. + Nªu c¸c c¸ch tù vÖ, tÊn c«ng cña s©u bä. + KÓ c¸c tËp tÝnh trong sinh s¶n cña s©u bä. + Ngoµi nh÷ng tËp tÝnh cã ë phiÕu häc tËp em cßn ph¸t hiÖn thªm nh÷ng tËp tÝnh nµo kh¸c ë s©u bä.. 10’. 12’. III. Thu ho¹ch - Nội dung quan sát đợc, các tập tÝnh cña s©u bä. 4. Cñng cè -luyÖn tËp: 4’ - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của HS. - Dựa vào phiếu họctập, GV đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - ¤n l¹i toµn bé ngµnh ch©n khíp. - KÎ b¶ng trang 96, 97 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. ... .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................... ........... ................................................................................................................................... TiÕt 30- Bµi 29:. §Æc ®iÓm chung vµ vai trß cña ngµnh ch©n khíp. Ngày soạn : 20/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu a. KiÕn thøc: - Học sinh trình bày đợc đặc điểm chung của ngành chân khớp. - Giải thích đợc sự đa dạng của ngành chân khớp. - Nêu đợc vai trò thực tiễn của chân khớp. b. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh để tìm hiểu ngành chân khớp cũng nh vai trò thực tiễn của chúng trong thiên nhiên và đời sống con ngời. - KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc. - KÜ n¨ng øng xö, giao tiÕp. c. Thái độ: Có ý thức bảo vệ các loài động vật có ích..
<span class='text_page_counter'>(87)</span> II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh phãng to c¸c h×nh trong bµi. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - HS kÎ s½n b¶ng 1, 2, 3 SGK trang 96, 97 vµo vë. III. Ph¬ng ph¸p Dạy học nhóm, trực quan, vấn đáp tìm tòi IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò: Kh«ng kiÓm tra Đặt vấn đề: Ngành chân khớp có số lợng loài phong phú về kích thớc, môi trờng sống, hình dáng. nhng vẫn có những đặc điểm chung giữa các loài. 3. Néi dung bµi míi TG 12’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 29 tõ 1 đến 6 SGK, đọc kĩ các đặc điểm dới hình và lựa chọn đặc điểm chung của ngành ch©n khíp. - GV chốt lại bằng đáp án đúng đó là các đặc điểm 1, 3, 4.. 17’. Hoạt động 2. Néi dung kiÕn thøc I. §Æc ®iÓm chung - Bé x¬ng ngoµi b»ng kitin. - Có chân phân đốt, khớp động. - Sinh trëng qua lét x¸c.. II. Sù ®a d¹ng ë ch©n khíp. - GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1 1. §a d¹ng vÒ cÊu t¹o vµ m«i trêng trnag 96 SGK. - GV kÎ b¶ng, gäi HS lªn lµm (nªn gäi sèng nhiều HS để hoàn thành bảng). - GV chèt l¹i b»ng b¶ng chuÈn kiÕn thøc. B¶ng 1. §a d¹ng vÒ cÊu t¹o vµ m«i trêng sèng cña ch©n khíp M«i trêng sèng R©u Sè C¸nh C¸c đôi Không Có Tên đại diện Nớc Nơi Cạn phần Số l- Không chân c¬ thÓ îng Èm cã cã ngùc 1- Gi¸p x¸c 2 2 đôi 5 (t«m s«ng) 2- H×nh 2 4 nhÖn (nhÖn) 3- S©u bä 2 3 1 đôi 3 (ch©u chÊu) đôi. STT. - GV cho HS th¶o luËn vµ hoµn thµnh 2. §a d¹ng vÒ tËp tÝnh b¶ng 2 trang 97 SGK. - GV kÎ s½n b¶ng gäi HS lªn ®iÒn bµi tËp. - GV chốt lại kiến thức đúng. + V× sao ch©n khíp ®a d¹ng vÒ tËp tÝnh? B¶ng 2. §a d¹ng vÒ tËp tÝnh C¸c tËp tÝnh chÝnh T«m T«m ë NhÖn Ve KiÕn. Ong.
<span class='text_page_counter'>(88)</span> 1 2 3 4 5 6 7 8. Tù vÖ, tÊn c«ng Dù tr÷ thøc ¨n DÖt líi bÉy måi Cộng sinh để tồn tại Sèng thµnh x· héi Chăn nuôi động vật khác §ùc c¸i nhËn biÕt nhau b»ng tÝn hiÖu Ch¨m sãc thÕ hÖ sau. . nhê . sÇu . . . mËt . . . . . . - Nhê sù thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng vµ m«i trêng kh¸c nhau mµ ch©n khíp rÊt ®a d¹ng vÒ cÊu t¹o, m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh. 10’. Hoạt động 3 - GV yêu cầu HS dựa vào kiến thức đã học, liên hệ thực tế để hoàn thành bảng 3 trang 97 SGK. - GV cho HS kể thêm các đại diện có ở địa ph¬ng m×nh. - GV tiÕp tôc cho HS th¶o luËn. + Nêu vai trò của chân khớp đối với tự nhiên và đời sống? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. III. Vai trß thùc tiÔn - Ých lîi: + Cung cÊp thùc phÈm cho con ngêi. + Là thức ăn của động vật khác. + Lµm thuèc ch÷a bÖnh + Thô phÊn cho hoa + Lµm s¹ch m«i trêng. - T¸c h¹i: + Lµm h¹i c©y trång + Lµm h¹i cho n«ng nghiÖp + Hại đồ gỗ, tàu thuyền. + Lµ vËt trung gian truyÒn bÖnh.. B¶ng 3. Vai trß thùc tiÔn cña ngµnh ch©n khíp STT 1 2. 3. Tên đại diện có ở địa phơng T«m xanh Líp gi¸p T«m cµng só x¸c T«m hïm ch¨ng líi Líp h×nh NhÖn Nhện đỏ nhÖn Bä c¹p Bím Líp s©u bä Ong mËt KiÕn. Cã lîi Thùc phÈm XuÊt khÈu XuÊt khÈu B¾t s©u bä cã h¹i. Cã h¹i. H¹i cËy tr«ng B¾t s©u bä cã h¹i Thô phÊn cho hoa MËt ong, thô phÊn cho hoa B¾t s©u bé cã h¹i. H¹i c©y ( s©u non ¨n l¸ ). 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: 1. §Æc ®iÓm nµo gióp ch©n khíp ph©n bè réng r·i? 2. Đặc điểm đặc trng để nhận biết chân khớp? 3. Líp nµo trong ngµnh ch©n khíp cã gi¸ trÞ thùc phÈm lín nhÊt? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1 phót.
<span class='text_page_counter'>(89)</span> - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn tập toàn bộ động vật không xơng sống. - §äc tríc bµi 31. - ChuÈn bÞ 1 con c¸ chÐp. V. Rót kinh nghiÖm: .............................................................................................................................................. ... .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................... ........... .................................................................................................................................... Ch¬ng VI:. Ngành động vật có xơng sống. TiÕt 31- Bµi 32:. C¸c líp c¸ Thùc hµnh: quan s¸t cÊu t¹o ngoµi vµ ho¹t sèng cña c¸ chÐp. Ngày soạn : 26/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp. Sĩ số HS. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(90)</span> 7. 27. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nhận biết đợc những đặc điểm cấu tạo ngoài của cá chép thích nghi với đời sống ë níc. - Đặc điểm hoạt động sống của cá chép. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng quan s¸t b¨ng h×nh, mÉu vËt. 3. Thái độ: Học sinh có lòng yêu thích bộ môn, khám phá tìm tòi. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - MÉu vËt: C¸ chÐp cßn sèng. - Băng hình về họa động sống của cá chép. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - MÉu vËt: C¸ chÐp cßn sèng. III. Ph¬ng ph¸p - Trực quan, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y. 1. ổn định lớp - GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót - Trình bày đặc điểm chung của ngành chân khớp ? 3. Néi dung bµi míi TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc 15’ Hoạt động 1 I. Quan s¸t cÊu t¹o ngoµi cña c¸ chÐp. 20’. - GV yªu cÇu c¸c nhãm quan s¸t cÊu t¹o ngoµi cña c¸ chÐp tr¶ lêi c¸c c©u hái. + Cá chép có đặc điểm hình dạng nh thÕ nµo ? + §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña c¸ thÝch nghi với đời sống bơi lặn trong nớc ? + Da của cá chép có đặc điểm gì ? + §Æc ®iÓm cña c¸c lo¹i v©y ? - HS quan s¸t mÉu vËt kÕt hîp víi tranh vẽ rút ra kết luận về đặc điểm cấu tạo ngoµi cña c¸ chÐp. - GV gäi c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn.. - Th©n c¸ chÐp thon dµi, ®Çu thu«n nhän g¾n chÆt víi th©n. - M¾t c¸ kh«ng cã mÝ, mµng m¾t tiÕp xóc víi m«i trêng níc. - V¶y c¸ cã da bao bäc; trong da cã nhiÒu tuyÕn tiÕt chÊt nhµy. - Sù s¾p xÕp v¶y c¸ trªn th©n khíp víi nhau nh ngãi lîp. - Vây cá có các tia vây đợc căng bởi da máng.. Hoạt động 2. II. Xem băng hình về hoạt động sống cña c¸ chÐp.. - GV ®a ra yªu cÇu khi xem xong b¨ng hình, HS phải trả lời đợc các câu hỏi sau. + M«i trêng sèng vµ ®iÒu kiÖn sèng cña c¸ chÐp ? + Thøc ¨n cña c¸ chÐp lµ g× ? + C¸ chÐp thô tinh ngoµi hay trong ? - HS xem băng hình rút ra một số đặc điểm hoạt động sống của cá chép.. - M«i trêng sèng: níc ngät - §êi sèng: + ¦a vùc níc lÆng + ¡n t¹p + Là động vật biến nhiệt - Sinh s¶n: + Thụ tinh ngoài, đẻ trứng + Trøng thô tinh ph¸t triÓn thµnh ph«i..
<span class='text_page_counter'>(91)</span> 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - GV yêu cầu học sinh nhắc lại kiến thức vừa học đợc. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ. - ChuÈn bÞ mçi nhãm mét con c¸ chÐp cßn sèng. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………............... TiÕt 32- Bµi 32 :. Ngày soạn : 26/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Thùc hµnh : mæ c¸. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu: 1. Kiến thức: HS xác định đợc vị trí và nêu rõ vai trò một số cơ quan của cá trên mẫu mổ. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng mổ trên động vật có xơng sống. - RÌn kÜ n¨ng tr×nh bµy mÉu mæ. * KÜ n¨ng sèng: - KÜ n¨ng hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc, giao tiÕp. - Kĩ năng so sánh, đối chiếu mẫu vật với hình vẽ SGK. - Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức nghiêm túc, cẩn thận, chính xác. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - GV: MÉu c¸ chÐp + Bộ đồ mổ, khay mổ, đinh ghim. + Tranh phãng to h×nh 32.1 vµ 32.3 SGK. + M« h×nh n·o c¸ hoÆc mÉu n·o mæ s½n. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh HS: 1 con c¸ chÐp (c¸ giÕc).
<span class='text_page_counter'>(92)</span> III. Ph¬ng ph¸p - Thực hành, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức - GV kiÓm tra sÜ sè líp. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi Hoạt động 1: Tổ chức thực hành ( 5 phút ) - GV ph©n chia nhãm thùc hµnh - KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña c¸c nhãm. - Nªu yªu cÇu cña tiÕt thùc hµnh (nh SGK). Hoạt động 2: Tiến trình thực hành (4 bớc) ( 35 phút ) Bíc 1: GV híng dÉn quan s¸t vµ thùc hiÖn viÕt têng tr×nh a. C¸ch mæ: - GV trình bày kĩ thuật giải phẫu (nh SGK trang 106) chú ý vị trí đờng cắt để nhìn rõ nội quan cña c¸). - BiÓu diÔn thao t¸c mæ (dùa vµo h×nh 32.1 SGK). - Sau khi mæ cho HS quan s¸t vÞ trÝ tù nhiªn cña c¸c néi quan cha gì. b. Quan s¸t cÊu t¹o trong trªn mÉu mæ - Hớng dẫn HS xác định vị trí các nội quan - Gỡ nội quan để quan sát rõ các cơ quan (nh SGK). - Quan sát mẫu bộ não cá và nhận xét màu sắc và các đặc điểm khác. c. Híng dÉn viÕt t¬ng tr×nh - Híng dÉn HS c¸ch ®iÒn vµo b¶ng c¸c néi quan cña c¸ + Trao đổi nhóm nhận xét vị trí, vai trò các cơ quan + §iÒn ngay vµo b¶ng kÕt qu¶ quan s¸t cña mçi c¬ quan + Kết quả bảng 1 đó là bản tờng trình bài thực hành. Bíc 2: Thùc hµnh cña häc sinh - HS thùc hµnh theo nhãm 4-6 ngêi - Mçi nhãm cö ra: + Nhãm trëng: ®iÒu hµnh chung + Th kÝ: ghi chÐp kÕt qu¶ quan s¸t. - C¸c nhãm thùc hµnh theo híng dÉn cña GV: + Mổ cá: lu ý nâng mũi kéo để tránh cắt phải các cơ quan bên trong + Quan sát cấu tạo trong: quan sát đến đâu ghi chép đến đó. - Sau khi quan sát các nhóm trao đổi, nêu nhận xét vị trí và vai trò của từng cơ quan, điền b¶ng SGK trang 107. Bíc 3: KiÓm tra kÕt qu¶ quan s¸t cña HS: - GV quan sát việc thực hiện những sai sót của HS khi xác định tên và vai trò của từng cơ quan. - GV thông báo đáp án chuẩn, các nhóm đối chiếu, sửa chữa sai sót. B¶ng 1: C¸c c¬ quan bªn trong cña c¸ Tªn c¬ quan - Mang (hÖ h« hÊp) - Tim (hÖ tuÇn hoµn) - HÖ tiªu ho¸ (thùc qu¶n, d¹ dµy, ruét, gan) - Bãng h¬i. NhËn xÐt vÞ trÝ vµ vai trß N»m díi x¬ng n¾p mang trong phÇn ®Çu gåm c¸c l¸ mang gần các xơng cung mang - có vai trò trao đổi khí. Nằm phía trớc khoang thân ứng với vây ngực, co bóp để đẩy máu vào động mạch, giúp cho sự tuần hoàn máu. Ph©n ho¸ râ rÖt thµnh thùc qu¶n, d¹y dµy, ruét, cã gan tiÕt mËt gióp cho sù tiªu ho¸ thøc ¨n. Trong khoang th©n, s¸t cét sèng, gióp c¸ ch×m næi dÔ.
<span class='text_page_counter'>(93)</span> - ThËn (hÖ bµi tiÕt) - TuyÕn sinh dôc (hÖ sinh s¶n) - N·o (hÖ thÇn kinh). dµng trong níc. Hai dải thận giữa màu tím đỏ, sát cột sống. Lọc từ máu các chất không cần thiết để thải ra ngoài. Trong khoang thân, ở cá đực là 2 dải tinh hoàn, ở cá cái là 2 buång trøng ph¸t triÓn trong mïa sinh s¶n. N·o n»m trong hép sä, ngoµi ra cßn tuû sèng n»m trong các cung đốt sống, điều khiển, điều hoà hoạt động của cá.. Bíc 4: Tæng kÕt - GV nhận xét từng mẫu mổ: mổ đúng, nội quan gỡ không bị nát, trình bày đẹp. - Nªu sai sãt cña tõng nhãm cô thÓ. - Nhận xét tinh thần, thái độ học tập của các nhóm. - Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh. - KÕt qu¶ b¶ng ph¶i ®iÒn sÏ lµ kÕt qu¶ têng tr×nh 4. Củng cố - luyện tập: 5 phót - GV đánh giá việc học của HS - Cho HS trình bày các nội dung đã quan sát đợc 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - ChuÈn bÞ bµi cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. V. Rót kinh nghiÖm ………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………….…………. TiÕt 33- Bµi 33: Ngày soạn :. 03/ 11/ 2015. CÊu t¹o trong cña c¸ chÐp.
<span class='text_page_counter'>(94)</span> Ngày dạy. Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nêu đợc những đặc điểm về cấu tạo, hoạt động của các hệ cơ quan: tiêu hóa, tuÇn hoµn, h« hÊp, bµi tiÕt vµ thÇn kinh cña chÐp. - Phân tích đợc những đặc điểm giúp cá thích nghi với môi trờng sống ở nớc. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, lòng say mê yêu thích bộ môn. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh cÊu t¹o trong cña c¸ chÐp. - M« h×nh n·o c¸ - Tranh sơ đồ hệ thần kinh cá chép. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trùc quan, th¶o luËn nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức 1’: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò Đặt vấn đề: Kể tên các hệ cơ quan của cá chép mà em đã quan sát đợc trong bài thực hµnh ? 3. Néi dung bµi míi TG 24’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV : Y/c HS nhí l¹i kiÕn thøc bµi 32 kÕt hîp h×nh vÏ h·y cho biÕt . + èng tiªu ho¸ gåm nh÷ng c¬ quan nµo vµ chóng cã chøc n¨ng nh thÕ nµo . - HS : Suy nghÜ th¶o luËn nhãm theo mÉ mà GV đã chuẩ bị ra bảng phụ . Tªn c¬ quan (HT ho¸) 1 2 3 4. Chøc n¨ng. - HS : Tr×nh bÇy nhãm kh¸c nhËn xÐt bæ xung - GV : Cung cÊp TT : + TuyÕn tiªu ho¸ : TuyÕn gan -> tiÕt ra mËt +TuyÕn ruét : TiÕt dÞch gióp tiªu ho¸ thøc ¨n + Hoạt động tiêu hoá thức thức ăn diễn ra. Néi dung kiÕn thøc I. C¸c c¬ quan dinh dìng 1 . HÖ tiªu ho¸ + èng tiªu ho¸ : MiÖng ,hÇu ,thùc qu¶n ,d¹ dµy ,ruét ,hËu m«n . + TuyÕn tiªu hãa: TuyÕn gan, tuyÕn ruét. + Chức năng: biến đổi thức ăn thµnh chÊt dinh dìng, th¶i cÆn b·. - Bãng h¬i th«ng víi thùc qu¶n -> gióp c¸ ch×m næi trong níc..
<span class='text_page_counter'>(95)</span> nh thÕ nµo HS :Thảo luận theo bàn , cử đại diện trình bÇy + Thức ăn đợc nghiền nát nhờ răng hàm dớitác dụng của enzim tiêu hoá .Thức ăn biến đổi thành chất dinh dỡng ngấm qua thµnh ruét vµo m¸u +các chất cặn bã đợc thải ra ngoàiqua hậu m«n - GV:Y/c HS đọc thông tin SGK trả lời câu hái 2(SGK-109) - HS tr¶ lêi: + Do bãng h¬i ph×nh -> c¸ næi + Do bãng h¬i xÑp -> c¸ ch×m GV: Gi¶i thÝch: Do thµnh trong cña bãng hơi có các mạch máu và đám tế bào tuyến khÝ cã kh¶ n¨ng hÊp thô hoÆc th¶i khÝ ->phång hoÆc xÑp (bãng h¬i) Bãng h¬i th«ng víi thùc qu¶n nhng khÝ vµo thực quản không phải do cá đớp vào . + V× sao trong bÓ nu«i c¸ ngêi thêng th¶ rong hoÆc c©y thuû sinh? - GV yêu cầu HS quan sát sơ đồ hệ tuần hoµn, th¶o luËn: + HÖ tuÇn hoµn gåm nh÷ng c¬ quan nµo? + Hoµn thµnh bµi tËp ®iÒn vµo chç trèng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc chuÈn. Từ cần điền: 1- tâm nhĩ; 2- tâm thất; 3động mạch chủ bụng; 4- các động mạch mang; 5- động mạch chủ lng; 6- mao m¹ch ë c¸c c¬ quan; 7- tÜnh m¹ch; 8- t©m nhÜ. - GV cho HS th¶o luËn: + C¸ h« hÊp b»ng g×? + Hãy giải thích hiện tợng: cá có cử động há miệng liên tiếp kết hợp với cử động khÐp më cña n¾p mang? - GV hái: + HÖ bµi tiÕt n»m ë ®©u ? Cã chøc n¨ng nh thÕ nµo . 15’ Hoạt động 2 - Yªu cÇu HS quan s¸t H 33.2; 33.3 SGK vµ m« h×nh n·o, tr¶ lêi c©u hái: + HÖ thÇn kinh cña c¸ gåm nh÷ng bé phËn nµo? + Bé n·o c¸ chia lµm mÊy phÇn? Mçi phÇn cã chøc n¨ng nh thÕ nµo? - GV gäi 1 HS lªn b¶ng tr×nh bµy cÊu t¹o n·o c¸ trªn m« h×nh.. + Nªu vai trß cña c¸c gi¸c quan?. 2. TuÇn hoµn vµ h« hÊp a. TuÇn hoµn -Tim : . 1 t©m nhÜ , 1 t©m thÊt - Cã 1 vßng tuÇn hoµn kÝn m¸u nuôi cơ thể là máu đỏ tơi. b. H« hÊp - C¸ h« hÊp nhê c¸c l¸ mang, l¸ mang cã nhiÒu m¹ch m¸u nhá gióp trao đổi khí.. 3. HÖ bµi tiÕt - Hai dải thận màu đỏ, nằm sát sèng lng cã t¸c dông läc tõ m¸u các chất độc để thải ra ngoài. II. ThÇn kinh vµ gi¸c quan cña c¸ 1. ThÇn kinh - Bé n·o c¸ gåm 5 phÇn + N·o tríc : kÐm ph¸t + N·o trung gian + N·o gi÷a lín lµ trung khu thÞ gi¸c . + TiÓu n·o : Ph¸t triÓn phèi hîp các hoạt động phức tạp + Hµnh tuû : §iÒu khiÓn néi quan 2. Gi¸c quan. - M¾t kh«ng cã mÝ nªn chØ nh×n gÇn ..
<span class='text_page_counter'>(96)</span> + V× sao thøc ¨n cã mïi l¹i hÊp dÉn c¸?. - Mũi đánh hơi tìm mồi - Cơ quan đờng bên : Nhận biết áp lực tốc độ dòng cản. * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Nêu các cơ quan bên trong của cá thể hiện sự thích nghi với đời sống ở nớc? + Lµm bµi tËp sè 3 + Gi¶i thÝch hiÖn tîng ë thÝ nghiÖm h×nh 33.4 trang 109 SGK + §Æt tªn cho c¸c thÝ nghiÖm. ( ThÝ nghiÖm vÒ t¸c dông cña bãng h¬i ) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Su tÇm tranh, ¶nh vÒ c¸c loµi c¸. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….............. ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….............. TiÕt 34 - Bµi 34 :. ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA CÁC LỚP CÁ Ngày soạn : 03/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu. 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của cá về số loài , lối sống, môi trờng sống. - Trình bày đợc đặc điểm cơ bản phân biệt lớp cá sụn và lớp cá xơng. - Nêu đợc vai trò của cá trong đời sống con ngời. - Trình bày đợc đặc điểm chung của cá. 2. KÜ n¨ng: - Rèn kĩ năng quan sát tranh, so sánh để rút ra kết luận. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh, hình để tìm hiểu sự đa dạng về cấu tạo, tập tính trong sự thíh nghi với môI trờng sống, thành phần loài; đặc điểm chung và vai trò của cá với đời sống. - KÜ n¨ng hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. - Kĩ năng so sánh, phân tích, khái quát đẻ rút ra đặc điểm chung của lớp cá. - KÜ n¨ng tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh ¶nh 1 sè loµi c¸ sèng trong c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 111. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh. - Mét sè tranh ¶nh, mÉu vËt vÒ líp c¸. III. Ph¬ng ph¸p - Trùc quan, th¶o luËn.
<span class='text_page_counter'>(97)</span> IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức 1' GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót - Trình bày đặc điểm cấu tạo và chức nâng của các cơ quan dinh dỡng của cá chép ? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Cá là động vật có xơng sống hoàn toàn sống trong nớc. Có số lợng loài lớn nhất trong nghành động vật có xơng sống.Ngoài cá chép còn có nhiều loài khác có hình d¹ng vµ m«i trêng sèng kh¸c nhau.. TG 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. Sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi vµ ®a d¹ng vÒ m«i trêng sèng. - Yêu cầu HS đọc thông tin, thảo luận hoàn thµnh bµi tËp sau: C¸ sôn C¸ x¬ng Sè loµi §Æc ®iÓm ph©n biÖt M«i trêng sèng Các đại diện. 1. §a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi - Sè lîng loµi lín. - C¸ gåm: + Líp c¸ sôn: bé x¬ng b»ng chÊt sôn. + Líp c¸ x¬ng: bé x¬ng b»ng chÊt x¬ng.. - HS Thấy đợc do thích nghi với những điều kiÖn sèng kh¸c nhau nªn c¸ cã cÊu t¹o vµ hoạt động sống khác nhau. - GV chốt lại đáp án đúng - GV tiÕp tôc cho th¶o luËn: +Đặc điểm cơ bản nhất để phân biệt lớp cá sôn vµ líp c¸ x¬ng?. Sè loµi. Sù ®a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi C¸ sôn 850. C¸ x¬ng 24565. §Æc ®iÓm ph©n biÖt. Bé x¬ng b»ng chÊt sôn. Khe mang trÇn, da nh¸m, miÖng n»m ë mÆt bông.. Bé x¬ng b»ng chÊt x¬ng. X¬ng n¾p mang che c¸c khe mang, da phñ v¶y x¬ng cã chÊt nhµy, miÖng n»m ë ®Çu mâm. M«i trêng sèng Các đại diện. Níc mÆn, níc lî. Níc mÆn, níc lî vµ níc ngät.. C¸ nh¸m, c¸ ®uèi. C¸ chÐp, c¸ r«…. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 34 (1-70 vµ hoµn thµnh b¶ng trong SGK trang 111. - GV treo b¶ng phô, gäi HS lªn b¶ng ch÷a bµi.. 2. §a d¹ng vÒ m«i trêng sèng.
<span class='text_page_counter'>(98)</span> - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. - GV cho HS th¶o luËn: + Điều kiện sống ảnh hởng đến cấu tạo ngoµi cña c¸ nh thÕ nµo?. - Điều kiện sống khác nhau đã ảnh hởng đến cấu tạo và tập tÝnh cña c¸.. §a d¹ng vÒ m«i trêng sèng cña c¸ B¬i: nhanh, b×nh thêng, chËm, rÊt chËm Nhanh. TT. §Æc ®iÓm m«i trêng. Loµi ®iÓn H×nh §Æc ®iÓm §Æc ®iÓm h×nh d¸ng th©n khóc ®u«i v©y ch©n. 1. TÇng mÆt thêng thiÕu n¬i Èn n¸u TÇng gi÷a vµ tÇng đáy, nơi ẩn náu thêng nhiÒu. Trong c¸c hang hốc ở đáy Trên mặt đáy biển. C¸ nh¸m. Thon dµi. KhoÎ. C¸ vÒn, c¸ chÐp. Tơng đối ng¾n. YÕu. B×nh thêng B×nh thêng. L¬n. RÊt dµi. RÊt yÕu. Kh«ng cã RÊt chËm. C¸ b¬n, c¸ ®uèi. DÑt, máng. RÊt yÕu. To hoÆc nhá. 2 3 4 10’. Hoạt động 2 - Cho HS thảo luận đặc điểm của cá về: + M«i trêng sèng + C¬ quan di chuyÓn + HÖ h« hÊp + HÖ tuÇn hoµn + §Æc ®iÓm sinh s¶n + Nhiệt độ cơ thể - GV gọi 1-2 HS nhắc lại đặc điểm chung cña c¸.. 10’. Hoạt động 3 - GV cho HS th¶o luËn: + Cá có vai trò gì trong tự nhiên và đời sống con ngêi? + Mỗi vai trò yêu cầu HS lấy VD để chứng minh - GV lu ý HS 1 số loài cá có thể gây ngộ độc cho ngêi nh: c¸ nãc, mËt c¸ tr¾m. + §Ó b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn nguån lîi c¸ ta cÇn ph¶i lµm g×?. B¬i chËm. KÐm. II. §Æc ®iÓm chung cña c¸ - Cá là động vật có xơng sống thích nghi với đời sống hoàn toµn ë níc: + B¬i b»ng v©y, h« hÊp b»ng mang. + Tim 2 ng¨n: 1 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ máu đỏ tơi. + Thô tinh ngoµi. + Là động vật biến nhiệt. III. Vai trß cña c¸ - Cung cÊp thùc phÈm. - Nguyªn liÖu chÕ thuèc ch÷a bÖnh. VÝ dô: DÇu gan c¸ thu, c¸ nh¸m - Cung cÊp nguyªn liÖu cho c¸c ngµnh c«ng nghiÖp.nh da c¸ nh¸m. - DiÖt bä gËy, s©u bä h¹i lóa. * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 5 phót - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái sau: + Nêu vai trò của cá trong đời sống con ngời? Bài tập: Đánh dấu X vào câu trả lời em cho là đúng. C©u 1: Líp c¸ ®a d¹ng v×: a. Cã sè lîng loµi nhiÒu b. CÊu t¹o c¬ thÓ thÝch nghi víi c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau c. C¶ a vµ b.
<span class='text_page_counter'>(99)</span> Câu 2: Dấu hiệu cơ bản để phân biệt cá sụn và cá xơng: a. Căn cứ vào đặc điểm bộ xơng b. C¨n cø vµo m«i trêng sèng. c. C¶ a vµ b. §¸p ¸n: 1c, 2a. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Chuẩn bị: + ếch đồng + KÎ b¶ng SGK trang 114. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………............. ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….............. TiÕt 35 - Bµi 30:. ÔN TẬP HỌC KÌ I (theo nội dung bài 30). Ngày soạn : 03/ 11/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Khái quát đợc đặc điểm của các ngành động vật không xơng sống từ thấp đến cao. - Thấy đợc sự đa dạng về loài của động vật. - Phân tích đợc nguyên nhân của sự đa dạng ấy, có sự thích nghi rất cao của động vật với m«i trêng sèng. - Thấy đợc tầm quan trọng chung của động vật không xơng sống đối với con ngời và đối víi tù nhiªn. 2. KÜ n¨ng:.
<span class='text_page_counter'>(100)</span> - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu tính đa dạng, sự thích nghi và tầm quan trọng thực tiễn của những đại diện động vật không xơng sống có tại địa phơng. - KÜ n¨ng hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc 3. Thái độ : Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích, động vật quý hiếm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn Tranh hình về các loài động vật không xơng sống. 2. Chuẩn bị của học sinh: Ôn lại kiến thức phần động vật không xơng sống. III. Ph¬ng ph¸p - Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp - GV kiÓm tra sÜ sè HS cña líp 2. KiÓm tra bµi cò.: 5 phót - Lớp cá có những đặc điểm cung nào ? 3. Néi dung bµi míi TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc 17’ Hoạt động 1 I. Tính đa dạng của động vật kh«ng x¬ng sèng - GV yêu cầu HS đọc đặc điểm của các đại diện, đối chiếu với hình vẽ ở bảng 1 trang - Động vật không xơng sống đa dạng 99 SGK vµ lµm bµi tËp: vÒ cÊu t¹o, lèi sèng nhng vÉn mang + Ghi tªn ngµnh vµo chç trèng đặc điểm đặc trng của mỗi ngành + Ghi tên đại diện vào chỗ trống dới hình. thích nghi với điều kiện sống. - GV gọi đại diện lên hoàn thành bảng - GV chốt đáp án đúng - Tõ b¶ng 1 GV yªu cÇu HS: + Kể thêm các đại diện ở mỗi ngành. + Bổ sung đặc điểm cấu tạo trong đặc trng của từng lớp động vật. - GV yªu cÇu HS nhËn xÐt tÝnh ®a d¹ng của động vật không xơng sống. Bảng 1 Các đại diện của ngành ĐVKXS Ngành động vËt nguyªn sinh - Cã roi - Cã nhiÒu h¹t diÖp lôc. Trïng roi - Cã ch©n gi¶ - NhiÒu kh«ng bµo. - Lu«n lu«n biÕn h×nh. Ngµnh ruét khoang. C¸c ngµnh giun. - C¬ thÓ h×nh - C¬ thÓ dÑp. trô. - Thêng h×nh l¸ - NhiÒu tua hoÆc kÐo dµi. miÖng. - thêng cã v¸ch xơng đá vôi. H¶i quú S¸n d©y - C¬ thÓ h×nh C¬ thÓ h×nh chu«ng. èng dµi thu«n 2 - Thïy miÖng ®Çu. kÐo dµi - TiÕt diÖn ngang trßn.. Ngµnh th©n mÒm. Ngµnh ch©n khíp. - Vỏ đá vôi xo¾n èc. - cã ch©n lÎ. - Cã c¶ ch©n b¬i, ch©n bß - Thë b»ng mang.. èc sªn Con t«m - Hai vỏ đá vôi. - Có 4 đôi - Cã ch©n lÎ. ch©n - Thë b»ng phæi vµ èng khÝ..
<span class='text_page_counter'>(101)</span> Trïng biÕn h×nh - Cã miÖng vµ khe miÖng - NhiÒu l«ng b¬i. Søa. Giun đũa. VÑm. NhÖn. - C¬ thÓ h×nh trô. - Cã tua miÖng kÐo dµi. - C¬ thÓ ph©n đốt. - cã ch©n bªn hoÆc tiªu gi¶m. - Có 3 đôi ch©n. - Thë b»ng èng khÝ. - Cã c¸nh. Trïng giµy. Thñy tøc. Giun đát. - Vỏ đá vôi tiêu gi¶m hoÆc mÊt. - C¬ ch©n ph¸t triÓn thµnh 8 hay 10 tua miÖng. Mùc. Hoạt động 2. 10’. Bä hung. II. Sự thích nghi của động vật kh«ng x¬ng sèng. - GV híng dÉn HS lµm bµi tËp: + Chän ë b¶ng 1 mçi hµng däc (ngµnh) 1 loµi. + TiÕp tôc hoµn thµnh c¸c cét 3, 4, 5, 6 - GV gäi HS hoµn thµnh b¶ng. - GV lu ý HS có thể lựa chọn các đại diÖn kh¸c nhau, GV ch÷a hÕt c¸c kÕt qu¶ cña HS STT Tên động vËt. M«i trêng sèng. Níc ao, hå. Sù thÝch nghi KiÓu dinh dìng Tù dìng, dÞ dìng dÞ dìng. 1. Níc ao, hå. 3. Trïng roi xanh Trïng biÕn h×nh Trïng giµy. Níc bÈn. dÞ dìng. 4. H¶i quú. §¸y biÓn. dÞ dìng. 5. Søa. dÞ dìng. 6. Thñy tøc. Trong níc biÓn ë níc ngät. 7. S¸n d©y. 8. Giun đũa. KÝ sinh ë ruét ngêi KÝ sinh ë ruét ngêi. Nhê chÊt h÷u c¬ cã s½n Nhê chÊt h÷u c¬ cã s½n. 9. Giun đất. ¡n chÊt mïn. 10. èc sªn. Sèng trong đất Trªn c©y. 11. VÑm. Níc biÓn. 12. Mùc. Níc biÓn. 2. dÞ dìng. ¨n l¸, chåi, cñ ¨n vôn h÷u c¬ ¨n vôn h÷u c¬. KiÓu di chuyÓn B¬i b»ng roi. KiÓu h« hÊp. B¸m mét chç. Thë b»ng mang. KhuÕch t¸n qua mµng c¬ thÓ B¬i b»ng KhuÕch t¸n qua ch©n gi¶ mµng c¬ thÓ B¬i b»ng l«ng KhuÕch t¸n qua mµng c¬ thÓ Sống cố định Khuếch tán qua da B¬i léi tù do KhuÕch t¸n qua da Bám cố định Khuếch tán qua da Di chuyÓn H« hÊp yÕm khÝ Ýt di chuyÓn, H« hÊp yÕm b»ng vËn khÝ động cơ dọc c¬ thÓ Đào đất để KhuÕch t¸n qua chui da Bß b»ng c¬ Thë b»ng phæi ch©n B¸m mét chç Thë b»ng mang.
<span class='text_page_counter'>(102)</span> 13. T«m. ë níc ngät. 14 15. NhÖn Bä hung. ë c¹n ở đất. 8’. ăn thịt động vËt kh¸c. B¬i b»ng xóc tu vµ khoang ¸o ¨n thÞt s©u bä bß ¨n ph©n Bß vµ bay. Hoạt động 3. Thë b»ng mang Phæi vµ èng khÝ èng khÝ. III. TÇm quan träng thùc tiÔn của động vật không xơng sống. - GV yêu cầu HS đọc thông tin bảng 3 vµ ghi tªn loµi vµo « trèng thÝch hîp. - GV gäi HS lªn ®iÒn b¶ng - GV bæ sung thªm c¸c ý nghÜa thùc tiÔn kh¸c. - GV chèt l¹i b»ng b¶ng kiÕn thøc chuÈn. TÇm quan träng. Tªn loµi. - Lµm thùc phÈm - Cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu - §îc ch¨n nu«i - Cã gi¸ trÞ ch÷a bÖnh - Làm hại cơ thể động vật và ngời - Lµm h¹i thùc vËt. - T«m, cua, sß, trai, èc, mùc. - T«m, cua, mùc. - T«m, sß, cua. - Ong mËt. - Sán lá gan, giun đũa. - Ch©u chÊu, èc sªn. nhÖn. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót Bµi tËp: Cét A 1- Cơ thể chỉ là một tế bào nhng thực hiện đủ c¸c chøc n¨ng sèng cña c¬ thÓ. 2- Cơ thể đối xứng toả tròn, thờng hình trụ hay h×nh dï víi 2 líp tÕ bµo. 3- Cơ thể mềm, dẹp, kéo dài hoặc phân đốt 4- Cơ thể mềm, thờng không phân đốt và có đá vôi 5- C¬ thÓ cã bé x¬ng ngoµi b»ng kitin, cã phần phụ phân đốt.. Cét B a- Ngµnh ch©n khíp b- C¸c ngµnh giun c- Ngµnh ruét khoang d- Ngµnh th©n mÒm e- Ngành động vật nguyªn sinh. §¸p ¸n 1…… 2…… 3…… 4…… 5……. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Ôn lại toàn bộ kiến thức đã học. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………........... Tiết 36: KIỂM TRA HỌC KÌ I Ngày soạn : 04/ 12/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(103)</span> I. Mục tiêu đề kiểm tra 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc kiến thức cơ bản qua cỏc chủ đề sau: - Chủ đề 1: Ngành động vật nguyên sinh - Chủ đề 2: Ngành ruột khoang - Chủ đề 3: Các ngành giun - Chủ đề 4: Ngành thân mềm - Chủ đề 5: Ngành chân khớp 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, t duy, vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ. * Định hướng một số năng lực cho học sinh: - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực nghiên cứu khoa học 3. Thái độ: Phỏt huy tớnh tự giỏc, tớch cực của HS trung thực, nghiờm tỳc trong kiểm tra. II. Hình thức đề kiểm tra. Tù luËn 100% III. Ma trËn. Vận dụng ở cấp độ thấp Nhận biết. Chủ đề 1 Ngành động vật. Trình bày được cấu tạo. Thông hiểu. Vận dụng ở cấp độ cao. Các kĩ năng, năng lực hướng tới. - Năng lực thu thập và xử.
<span class='text_page_counter'>(104)</span> nguyên sinh (05 tiết). và tác hại của trùng kiết lị. Số câu:1 Số điểm: 1,5 Tỉ lệ %: 15% Chủ đề 2. Ngành ruột khoang (03 tiết). 1 câu 1,5đ 100%. lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ.. So sánh hình thức sinh sản mọc trồi thủy tức và san hô. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực tư duy - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. Số câu:1 Số điểm: 1 Tỉ lệ %: 10% Chủ đề 3. Các ngành giun (07 tiết). 1 câu 1đ 100% Giải thích được vì sao trâu bò nước ta hay mắc bệnh sán lá gan. Nêu được cách mổ giun đất. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực thực hành - Năng lực tư duy - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. Số câu: 2 Số điểm: 3,5 Tỉ lệ %: 35% Chủ đề 4. Ngành thân mềm (04 tiết). 1 câu 1,5đ 42,9% Nêu được đặc điểm chung của ngành thân mềm. Số câu:1 Số điểm: 2,5 Tỉ lệ %: 25%. 1 câu 2,5 đ 100%. 1 câu 2đ 57,1% - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ..
<span class='text_page_counter'>(105)</span> Chủ đề 5. Ngành chân khớp (08 tiết). Giải thích được vì sao châu chấu non phải lột xác nhiều lần mới lớn lên thành con trưởng thành. Số câu: 1 Số điểm: 1,5 Tỉ lệ %: 15% Tổng số câu: 6 Tổng số điểm: 10 Tỉ lệ %: 100%. 2 câu 4 điểm 40%. 1 câu 1,5đ 100% 2 câu 3 điểm 30 %. - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực tư duy. 1 câu 2 điểm 20 %. 1 câu 1 điểm 10 %. IV.ĐỀ BÀI Câu 1: ( 2,5 điểm) Nêu đặc điểm chung và vai trò của ngành thân mềm? Câu 2: ( 1,5 điểm) Trình bày được cấu tạo và tác hại của trùng kiết lị Câu 3: (1,5 điểm) Vì sao châu chấu non phải lột xác nhiều lần mới lớn lên thành con trưởng thành ? Câu 4: ( 1,5 điểm) Vì sao trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều? Câu 5: ( 2 điểm) Nêu các thao tác tiến hành mổ giun đất? Câu 6: (1điểm) So sánh sự khác nhau trong hình thức sinh sản vô tính giữa san hô và thủy tức ? V.ĐÁP ÁN- THANG ĐIỂM Câu. Đáp án. Thang điểm. 2. * Đ chung của thâm mềm: - Thân mềm, không phân đốt, có vỏ đá vôi. 2,5 điểm - Có khoang áo phát triển. - Hệ tiêu hoá phân hoá.. 1đ. *Vai trò của thân mềm. - Lợi ích: + Làm thực phẩm cho người. + Làm nguyên liệu xuất khẩu. + Làm thức ăn cho ĐV. + Làm sạch môi trường nước.. 1đ. Câu 1.
<span class='text_page_counter'>(106)</span> + Làm đồ trang trí, trang sức. + Có giá trị về mặt địa chất. - Tác hại: + Là vật trung gian truyền bệnh. + Có hại cho cây trồng. * Cấu tạo: - Cấu tạo: Có chân giả, không có không bào - Dinh dưỡng: Thực hiện qua màng tế bào, nuốt hồng cầu. Câu 2 - phát triển trong môi trường → kết bào xác → vào ruột người → chui ra khỏi bào xác → bám vào ruột 1,5 điểm *Tác hại : Sản sinh rất nhanh kí sinh ở thành ruột làm viêm loét niêm mạc ruột ăn hồng cầu gây kiết li suy nhược cơ thể . Châu chấu non phải lột xác nhiều lần mới thành chấu chấu trưởng thành vì: + Cơ thể được bao bọc bằng lớp vỏ cuticun cứng và kém đàn Câu 3 hồi không có khả năng lớn theo cơ thể nên phải lột xác để hình 1,5 điểm thành lớp vỏ mới. +Trong khoảng thời gian lớp vỏ mới cứng lại thì châu chấu non lớn lên nhanh chóng. * Trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan với tỉ lệ rất cao vì: + Trâu bò thường làm việc trong môi trường đất ngập nước có Câu 4 nhiều ốc nhỏ(là vật chủ trung gian thích hợp với ấu trùng sán lá gan) 1,5 điểm + Trâu bò nước ta thường uống nước và ăn các cây cỏ (có các kén sán bám ở đó rất nhiều) Bước 1: Đặt giun nằm sấp giữa khay mổ. Cố định đầu và đuôi bằng 2 đinh ghim. Bước 2: Dùng kẹp kéo da, dùng kéo cắt một đường dọc chính Câu 5 giữa lưng về phía đuôi. Bước 3: Đổ nước ngập cơ thể giun. Dùng kẹp phanh thành cơ 2 điểm thể, dùng dao tách ruột khỏi thành cơ thể. Bước 4: Phanh thành cơ thể đến đâu, cắm ghim tới đó. Dùng kéo cắt dọc cơ thể tiếp tục như vậy về phía đầu. * Sự khác nhau: - San hô: Cơ thể con được hình thành không tách rời mà dính Câu 6: với cơ thể mẹ tạo thành tập đoàn san hô. 1điểm - Thủy tức: Cơ thể con tách khỏi cơ thể mẹ sống độc lập.. 0,5 đ. 1đ 0,5đ. 1đ. 0,5 đ 1đ. 0,5 đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ. IV.Rót kinh nghiÖm …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………...........
<span class='text_page_counter'>(107)</span> …………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………........... Líp lìng c TiÕt 37- Bµi 35 : Ngày soạn : 19/ 12/ 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. ếch đồng Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm vững các đặc điểm đời sống của ếch đồng. - Mô tả đợc đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch đồng thích nghi với đời sống vừa ở cạn võa ë níc. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng SGK trang 114. - Tranh cấu tạo ngoài của ếch đồng. - MÉu: Õch nu«i trong lång nu«i. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: chuÈn bÞ theo nhãm. III. Phơng pháp: Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Bµi míi: TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thc 15’. Hoạt động 1 - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK vµ th¶o luËn: + Thông tin trên cho em biết điều gì về đời sống của ếch đồng?. I. §êi sèng - ếch có đời sống vừa ở nớc vừa ở c¹n (nöa níc, nöa c¹n). - Kiếm ăn vào ban đêm. - Có hiện tợng trú đông. - Là động vật biến nhiệt..
<span class='text_page_counter'>(108)</span> + Thờng gặp ếch đồng vào mùa nào ? ( cuèi mïa xu©n, trêi Êm ) - GV cho HS gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng: + V× sao Õch thêng kiÕm måi vµo ban đêm? + Thøc ¨n cña Õch lµ s©u bä, giun, èc nãi lªn ®iÒu g×? (con mồi ở cạn và ở nớc nên ếch có đời sèng võa c¹n võa níc). 15’. Hoạt động 2 - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 35.1, 2, 3 vµ hoµn chØnh b¶ng trang 114. + Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở cạn?-Những đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống ở nớc? ( §Æc ®iÓm ë c¹n: 2, 4, 5 §Æc ®iÓm ë níc: 1, 3, 6 ) - GV treo bảng phụ ghi nội dung các đặc ®iÓm thÝch nghi, yªu cÇu HS gi¶i thÝch ý nghĩa thích nghi của từng đặc điểm. - GV chèt l¹i b¶ng chuÈn.. II. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn 1. CÊu t¹o ngoµi - ếch đồng có các đặc điểm cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống vừa cạn vừa nớc (các đặc điểm nh b¶ng trang 114).. Các đặc điểm thích nghi đời sống của ếch §Æc ®iÓm h×nh d¹ng vµ cÊu t¹o - §Çu dÑp nhän, khíp víi th©n thµnh 1 khèi thu«n nhän vÒ tríc. - M¾t vµ lç mòi ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu (mòi th«ng víi khoang miÖng vµ phæi võa ngöi, võa thë). - Da trÇn phñ chÊt nhÇy vµ Èm dÔ thÊm khÝ. - M¾t cã mi gi÷ níc m¾t do tuyÕn lÖ tiÕt ra, tai cã mµng nhÜ. - Chi 5 phần có ngón chia đốt linh hoạt - C¸c chi sau cã mµng b¬i c¨ng gi÷a c¸c ngãn.. ý nghÜa thÝch nghi Gi¶m søc c¶n cña níc khi b¬i. Khi b¬i võa thë võa quan s¸t. Gióp h« hÊp trong níc. B¶o vÖ m¾t, gi÷ m¾t khái bÞ kh«, nhËn biÕt ©m thµnh trªn c¹n. ThuËn lîi cho viÖc di chuyÓn. Tạo thành chân bơi để đẩy nớc.. - GV yªu cÇu HS quan s¸t c¸ch di chuyÓn cña Õch trong lång nu«i vµ h×nh 35.2 SGK, mô tả động tác di chuyển trên cạn. di chuyÓn trong níc. + Trªn c¹n: khi ngåi chi sau gÊp ch÷ Z, lóc nh¶y chi sau bËt th¼ng nh¶y cãc. + Díi níc: Chi sau ®Èy níc, chi tríc bÎ l¸i. Hoạt động 3. 2. Di chuyÓn - Õch cã 2 c¸ch di chuyÓn; + Nh¶y cãc (trªn c¹n) + B¬i (díi níc)..
<span class='text_page_counter'>(109)</span> 10’. - GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm sinh sản của ếch? + Trứng ếch có đặc điểm gì? + V× sao cïng lµ thô tinh ngoµi mµ sè lîng trøng Õch l¹i Ýt h¬n c¸? - GV treo tranh h×nh 35.4 SGK vµ yªu cÇu HS tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña Õch? + So s¸nh sù sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch víi c¸? - GV më réng: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, nòng nọc có nhiều đặc điểm giống cá chøng tá vÒ nguån gèc cña Õch.. III. Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch - Sinh s¶n: + Sinh s¶n vµo cuèi mïa xu©n + Tập tính: ếch đực ôm lng ếch cái, đẻ ở các bờ nớc. + Thụ tinh ngoài, để trứng. - Ph¸t triÓn: Trøng nßng näc Õch (ph¸t triÓn cã biÕn th¸i).. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót - HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. C©u 3 ( SGK ). V× Õch cßn h« hÊp b»ng da lµ chñ yÕu, nÕu da kh« cã thÓ mÊt níc Õch sÏ chÕt 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Chuẩn bị theo nhóm: ếch đồng V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. Thùc hµnh: Quan s¸t cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ. TiÕt 38- Bµi 36:. Ngày soạn : 18/ 12 / 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Häc sinh nhËn d¹ng c¸c c¬ quan cña Õch trªn mÉu mæ.. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(110)</span> - Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyển lên cạn của ếch. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng hợp tác, lắng nghe tích cực và chia sẻ thông tin quan sát đợc. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát hình ảnh trên tiêu bản để tìm hiểu cấu tạo ngoài và cấu tạo trong của ếch đồng, quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. 3. Thái độ: Có thái độ nghiêm túc trong học tập. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: - Mẫu mổ ếch đủ cho các nhóm. - MÉu mæ sä hoÆc m« h×nh n·o Õch. - Bé x¬ng Õch. - Tranh cÊu t¹o trong cña Õch 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Ếch đồng III. Phương pháp/kĩ thuật dạy học tích cực: Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. Ổn định tổ chức: 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót - Đặc điểm cấu tạo ngoài của ếch thích nghi với đời sống ở nớc và ở cạn? Đặt vấn đề: Ếch đồng có cấu tạo trong nh thế nào để thích nghi với đời sống vừa ở nớc vừa ë c¹n ? 3. Bµi míi: TG 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV híng dÉn HS quan s¸t h×nh 36.1 SGK vµ nhËn biÕt c¸c x¬ng trong bé x¬ng Õch. - GV yªu cÇu HS quan s¸t mÉu bé x¬ng ếch, đối chiếu hình 36.1 xác định các x¬ng trªn mÉu. - GV gäi HS lªn chØ trªn mÉu tªn x¬ng. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: + Bé x¬ng Õch cã chøc n¨ng g×? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV: ếch chỉ có 1 đốt sống cổ, ếch chỉ thực hiện động tác cúi đầu mà không quay đầu đợc. 20’. Hoạt động 2 - GV híng dÉn HS: + Sê tay lªn bÒ mÆt da, quan s¸t mÆt bªn trong da vµ nhËn xÐt. - GV cho HS th¶o luËn vµ nªu vai trß cña da. - HS thùc hiÖn theo híng dÉn: + NhËn xÐt: da Õch Èm ít, mÆt bªn trong cã hÖ m¹ch m¸u díi da. - 1 HS tr¶ lêi, c¸c HS kh¸c nhËn xÐt bæ. Néi dung kiÕn thøc I : Quan s¸t bé x¬ng Õch - Bé x¬ng: x¬ng ®Çu, x¬ng cét sèng, x¬ng ®ai (®ai vai vµ ®ai h«ng), x¬ng chi (chi tríc vµ chi sau). - Chøc n¨ng: + Tạo bộ khung nâng đỡ cơ thể. + Lµ n¬i b¸m cña c¬ di chuyÓn. + T¹o thµnh khoang b¶o vÖ n·o, tuû sèng vµ néi quan.. II. Quan s¸t da vµ c¸c néi quan trªn mÉu mæ 1. Quan s¸t da - Õch cã da trÇn (tr¬n, Èm ít) mÆt trong cã nhiÒu m¹ch m¸u gióp trao đổi khí..
<span class='text_page_counter'>(111)</span> sung. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 36.3 đối chiếu với mẫu mổ và xác định các c¬ quan cña Õch (SGK). - GV đến từng nhóm yêu cầu HS chỉ tõng c¬ quan trªn mÉu mæ. - GV yêu cầu HS nghiên cứu bảng đặc ®iÓm cÊu t¹o trong cña Õch trang 118, th¶o luËn vµ tr¶ lêi c©u hái: + Hệ tiêu hoá của ếch có đặc điểm gì kh¸c so víi c¸? + Vì sao ở ếch đã xuất hiện phổi mà vẫn trao đổi khí qua da? +Tim cña Õch kh¸c c¸ ë ®iÓm nµo? Tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u cña Õch?. 2. Quan s¸t néi quan - Cấu tạo trong của ếch: Bảng đặc ®iÓm cÊu t¹o trong trang 118 SGK. + HÖ tiªu ho¸: lìi phãng ra b¾t måi, d¹ dµy, gan mËt lín, cã tuyÕn tuþ. + Phổi cấu tạo đơn giản, hô hấp qua da lµ chñ yÕu. + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. - GV yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh bé não ếch, xác định các bộ phận của não. + Trình bày những đặc điểm thích nghi với đời sống trên cạn thể hiện ở cấu tạo trong cña Õch? 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót - GV nhận xét tinh thần, thái độ của HS trong giờ thực hành. - NhËn xÐt kÕt qu¶ quan s¸t cña c¸c nhãm. - Cho HS thu dän vÖ sinh. §¸p ¸n phÇn thu ho¹ch C©u 1. XuÊt hiÖn phæi vµ vßng tuÇn hoµn phæi víi tim 3 ng¨n. C©u 2. Ếch kh«ng chÕt v× h« hÊp chñ yÕu b»ng da. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ hoµn thµnh thu ho¹ch theo mÉu SGK trang 119. V. Rút kinh nghiệm: ............................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(112)</span> TiÕt 39- Bµi 37:. Đa dạng và đặc điểm chung cña líp lìng c. Ngày soạn : 25/ 12 / 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - HS nắm đợc sự đa dạng của lỡng c về thành phần loài, môi trờng sống và tập tính. - Hiểu rõ đợc vai trò của lỡng c với đời sống và tự nhiên. - Trình bày đợc đặc điểm chung của lỡng c. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh h×nh nhËn biÕt kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu sự đa dạng về thành phần loài và môi trờng sống: đặc điểm chung về cấu tạo, hoạt động sống và vai trò của lỡng c với đời sống. - KÜ n¨ng hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. - Kĩ năng so sánh, phân tích, khái quât để rút ra đặc điểm chung của lớp lỡng c. - KÜ n¨ng tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3. Thái độ: - Giáo dục ý thức bảo vệ động vật có ích. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh ¶nh 1 sè loµi lìng c. - B¶ng phô ghi néi dung: §Æc ®iÓm ph©n biÖt Tªn bé lìng c H×nh d¹ng §u«i KÝch thíc chi sau Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n 2. chuÈn bÞ cña häc sinh - Một số đại diện lỡng c: ếch, cóc, nhái.... - Tranh ¶nh 1 sè loµi lìng c. III. Ph¬ng ph¸p: Trùc quan, d¹y häc nhãm IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò:.
<span class='text_page_counter'>(113)</span> - Yªu cÇu HS nép b¶n thu ho¹ch giê tríc. 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Lớp lỡng c ngoài đại diện là ếch đồng còn có nhiều đại diện khác sống ở c¸c m«i trêng kh¸c nhau. TG 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. §a d¹ng vÒ thµnh phÇn loµi. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 37.1 - Lìng c cã kho¶ng 4000 loµi chia SGK, đọc thông tin và làm bài tập bảng làm 3 bộ: + Bé lìng c cã ®u«i sau: + Bé lìng c kh«ng ®u«i + Bé lìng c kh«ng ch©n. Tªn bé l§Æc ®iÓm ph©n biÖt ìng c H×nh §u«i KÝch thíc d¹ng chi sau Cã ®u«i Kh«ng ®u«i Kh«ng ch©n Thông qua bảng, GV phân tích mức độ g¾n bã víi m«i trêng níc kh¸c nhau ¶nh hởng đến cấu tạo ngoài từng bộ. - HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2. 10’. - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 37 (1-5) II. §a d¹ng vÒ m«i trêng vµ tËp đọc chú thích và lựa chọn câu trả lời điền tính vµo b¶ng trang 121 GSK. - GV treo b¶ng phô, HS c¸c nhãm ch÷a - GV thông báo kết quả đúng để HS theo dâi.. Một số đặc điểm sinh học của lỡng c Tªn loµi C¸ cãc Tam §¶o Ônh ¬ng lín Cãc nhµ Õch c©y Õch giun 12’. §Æc ®iÓm n¬i sèng Hoạt động - Sèng chñ yÕu trong níc - Ban ngµy - ¦a sèng ë níc h¬n - ¦a sèng trªn c¹n h¬n - Sèng chñ yÕu trªn c©y, bôi c©y, vÉn lÖ thuéc vµo m«i trêng níc. - Sèng chui luån trong hang đất xốp. Hoạt động 3:. - Ban đêm - Ban đêm - Ban đêm C¶ ngµy đêm. TËp tÝnh tù vÖ - Trèn ch¹y Èn nÊp - Do¹ n¹t - Tiết nhựa độc - Trèn ch¹y Èn nÊp vµ Trèn, Èn nÊp. III. §Æc ®iÓm chung cña lìng c - Lỡng c là động vật có xơng sống.
<span class='text_page_counter'>(114)</span> - GV yêu cầu các nhóm trao đổi và trả lời c©u hái: + Nêu đặc điểm chung của lỡng c về môi trờng sống, cơ quan di chuyển, đặc điểm c¸c hÖ c¬ quan?. thích nghi với đời sống vừa cạn võa níc. + Da trÇn vµ Èm + Di chuyÓn b»ng 4 chi + H« hÊp b»ng phæi vµ da + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh ngoµi, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. + Là động vật biến nhiệt.. IV. Vai trß cña lìng c - Lµm thøc ¨n cho con ngêi. - 1 sè lìng c lµm thuèc. Hoạt động 4 - Diệt sâu bọ và là động vật trung - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong gian gây bệnh. 8’ SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Lỡng c có vai trò gì đối với con ngời? Cho VD minh ho¹? + Vì sao nói vai trò tiêu diệt sâu bọ của lỡng c bổ sung cho hoạt động của chim? + Muèn b¶o vÖ nh÷ng loµi lìng c cã Ých ta cÇn lµm g×? * Ghi nhí: SGK - GV cho HS rót ra kÕt luËn. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. Câu 1: Cá cóc tam đảo thích nghi chủ yếu môi trờng nớc. ếch ơng lớn đời sống gắn môi trờng nớc nhiều hơn trên cạn. ếch cây vừa ở nớc vừa ở cạn. Cóc nhà chủ yếu sống trên cạn. ếch giun thì chỉ xuống nớc để sinh sản. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - KÎ b¶ng trang 125 SGK vµo vë. V. Rút kinh nghiệm: .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Líp bß s¸t TiÕt 40- Bµi 38 : Ngày soạn : 02/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Th»n l»n bãng ®u«i dµi Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc các đặc điểm đời sống của thằn lằn bóng. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn. - Mô tả đợc cách di chuyển của thằn lằn..
<span class='text_page_counter'>(115)</span> 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục niềm yêu thích môn học II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - GV:Tranh cÊu t¹o ngoµi th»n l»n bãng. B¶ng phô ghi néi dung b¶ng trang 125 SGK 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Phơng pháp: Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: 1. Ổn định tổ chúc lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) + Nêu đặc điểm chung của lỡng c? + Vai trò của lỡng c đối với đời sống con ngời? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Khác hẳn với lỡng c, lớp bò sát thích nghi với đời sống ở cạn. TG 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1 I. §êi sèng - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, làm bài tập so sánh đặc điểm đời sống của thằn lằn và ếch đồng. - GV kÎ nhanh phiÕu häc tËp lªn b¶ng, gäi 1 HS lªn hoµn thµnh b¶ng. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Đặc điểm đời sống 1- N¬i sèng vµ ho¹t động 2- Thêi gian kiÕm måi 3- TËp tÝnh. Th»n l»n - Sèng vµ b¾t måi ë n¬i kh« r¸o - B¾t måi vÒ ban ngµy - ThÝch ph¬i n¾ng - Trú đông trong các hốc đất khô ráo.. ếch đồng - Sèng vµ b¾t måi ë n¬i Èm ít c¹nh c¸c khu vùc níc. - Bắt mồi vào chập tối hay đêm - ThÝch ë n¬i tèi hoÆc bãng r©m - Trú đông trong các hốc đất ẩm bên vùc níc hoÆc trong bïn.. - Qua bµi tËp trªn GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. - GV cho HS th¶o luËn: + Nêu đặc điểm sinh sản của thằn lằn? + V× sao sè lîng trøng cña th»n l»n l¹i Ýt? ( Th»n l»n thô tinh trong tØ lÖ trøng gÆp tinh trïng cao nªn sè lîng trøng Ýt.) + Trứng thằn lằn có vỏ có ý nghĩa gì đối với đời sống ở cạn? ( Trøng cã vá b¶o vÖ ) - GV chèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 2. - M«i trêng sèng trªn c¹n - §êi sèng: + Sèng ë n¬i kh« r¸o, thÝch ph¬i n¾ng + ¡n s©u bä + Có tập tính trú đông - Sinh s¶n: + Thô tinh trong + Trøng cã vá dai, nhiÒu no·n hoµng, ph¸t triÓn trùc tiÕp. II. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn 1. CÊu t¹o ngoµi.
<span class='text_page_counter'>(116)</span> 20’ - GV yêu cầu HS đọc bảng trang 125 SGK, - Thằn lằn có cấu tạo thích nghi đối chiếu với hình cấu tạo ngoài và ghi nhớ hoàn toàn với đời sống trên cạn. các đặc điểm cấu tạo. - GV yêu cầu HS đọc câu trả lời chọn lựa, hoµn thµnh b¶ng trang 125 SGK. - GV chốt lại đáp án đúng: 1G; 2E; 3D; 4C; 5B vµ 6A. - GV cho HS th¶o luËn: so s¸nh cÊu t¹o ngoài của thằn lằn với ếch để thấy đợc thằn lằn thích nghi hoàn toàn với đời sống trên c¹n. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi 1- Da kh«, cã v¶y sõng bao bäc 2- §Çu cã cæ dµi. ý nghÜa thÝch nghi - Ng¨n c¶n sù tho¸t h¬i níc - Phát huy đợc các giác quan, tạo điều kiện b¾t måi dÔ dµng.. 3- Mắt có mí cử động. - Bảo vệ mắt, có nớc mắt để màng mắt không bÞ kh«. 4- Mµng nhÜ n»m ë hèc nhá trªn ®Çu. - B¶o vÖ mµng nhÜ, híng ©m thanh vµo mµng nhÜ.. 5- Th©n dµi, ®u«i rÊt dµi. - §éng lùc chÝnh cña sù di chuyÓn. 6 - Bµn ch©n 5 ngãn cã vuèt.. - Tham gia sù di chuyÓn trªn c¹n. - GV yêu cầu HS quan sát hình 38.2 đọc th«ng tin trong SGK trang 125 vµ nªu thø tù cử động của thân và đuôi khi thằn lằn di chuyÓn. + Th©n uèn sang ph¶i ®u«i uèn sang tr¸i, chi tríc ph¶i vµ chi sau tr¸i chuyÓn lªn phÝa tríc. + Thân uốn sang trái, động tác ngợc lại.. 2. Di chuyÓn - Khi di chuyÓn th©n vµ ®u«i t× vµo đất, cử động uốn thân phối hợp các chi để tiến lên phía trớc.. - GV chèt l¹i kiÕn thøc * Ghi nhí: SGK-126 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 5 phót - HS tr¶ lêi c©u hái + Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn ? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Xem lại cấu tạo trong của ếch đồng. V. Rút kinh nghiệm: .............................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(117)</span> .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. TiÕt 41-Bµi 39:. CÊu t¹o trong cña th»n l»n. Ngày soạn : 02/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc các đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn phù hợp với đời sống hoµn toµn ë c¹n. - So sánh với lỡng c để thấy đợc sự hoàn thiện của các cơ quan. b. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - KÜ n¨ng so s¸nh. c. Thái độ: Giáo dục niềm yêu thích môn học II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh cÊu t¹o trong cña th»n l»n. - Bé x¬ng Õch, bé x¬ng th»n l»n. - M« h×nh bé n·o th»n l»n. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan.hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. Ổn định lớp:GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò(5’) - Nêu đặc điểm đời sống thằn lằn? - Cấu tạo ngoài phù hợp với đời sống ở cạn? c. Bµi míi Đặt vấn đề: Thằn lằn có cấu tạo trong khác với ếch ở điểm nào để thích nghi với đời sèng ë c¹n. TG 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1 I. Bé x¬ng - GV yªu cÇu HS quan s¸t bé x¬ng th»n lằn, đối chiếu với hình 39.1 SGK xác định vị trí các xơng. Bé x¬ng gåm: - GV gäi HS lªn chØ trªn m« h×nh. - X¬ng ®Çu.
<span class='text_page_counter'>(118)</span> 14’. - GV ph©n tÝch: xuÊt hiÖn x¬ng sên - Xương cét sèng cã c¸c x¬ng sên cïng víi x¬ng má ¸c lång ngùc cã - X¬ng chi: x¬ng ®ai, c¸c x¬ng chi. tÇm quan träng lín trong sù h« hÊp ë c¹n. - GV yêu cầu HS đối chiếu bộ xơng th»n l»n víi bé x¬ng Õch nªu râ sai kh¸c næi bËt. + Th»n l»n xuÊt hiÖn x¬ng sên tham gia qu¸ tr×nh h« hÊp. + Đốt sống cổ: 8 đốt cử động linh ho¹t. + Cột sống dài. đốt sống đuôi dài tăng ma sát cho sự chuyển động. + §ai vai khíp víi cét sèng chi tríc linh ho¹t. Tất cả các đặc điểm đó thích nghi hơn với đời sống ở cạn. II. C¸c c¬ quan dinh dìng 1. HÖ tiªu ho¸. Hoạt động 2 - GV:HÖ tiªu ho¸ cña th»n l»n gåm - èng tiªu ho¸ ph©n ho¸ râ. những bộ phận nào? Những đặc điểm - Ruột già có khả năng hấp thụ lại nớc. nµo kh¸c hª tiªu hãa cña Õch? + Kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc cã ý nghÜa 2. HÖ tuÇn hoµn, hÖ h« hÊp. gì đối với đời sống ở cạn ? - GV: yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 39.3 * HÖ tuÇn hoµn: - Tim 3 ng¨n ( 2 t©m nhÜ,1 t©m thÊt ) SGK th¶o luËn: + HÖ tuÇn hoµn cña th»n l»n cã g× tâm thất xuÊt hiÖn v¸ch hôt tạm thời gièng vµ kh¸c so víi hÖ tuÇn hoµn cña chia tâm thất thành hai nửa nên máu Õch. ít bị pha hơn. + Nêu đặc điểm hệ hô hấp của thằn - 2 vòng tuần hoàn, máu nuôi cơ thể l»n ? lµ m¸u pha ( pha Ýt h¬n Õch ) - HÖ h« hÊp ë th»n l»n kh¸c Õch ë ®iÓm * HÖ h« hÊp: nµo ? ý nghÜa. - Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. GV: gi¶i thÝch kh¸i niÖm thËn --> chèt - Sù th«ng khÝ nhê xuÊt hiÖn cña c¸c lại các đặc điểm bài tiết: c¬ liªn sên. - Nớc tiểu đặc có liên quan gì đến đời * Bài tiết: sèng ë c¹n cña th»n l»n ? - Xoang huyÖt cã kh¶ n¨ng hÊp thô lại nớc --> nớc tiểu đặc chống mất nớc. C¸c néi quan H« hÊp TuÇn hoµn Bµi tiÕt 10’. So s¸nh cÊu t¹o trong cña th»n l»n so víi Õch Th»n l»n Õch Phæi cã nhiÒu ng¨n, c¬ liªn sên - phổi đơn giản, ít vách ngăn tham gia vµo h« hÊp - Chñ yÕu h« hÊp b»ng da. Tim ba ng¨n, t©m thÊt cã v¸ch hôt( Tim ba ng¨n m¸u Ýt pha trén h¬n) ThËn sau ThËn gi÷a Xoang huyÖt cã kh¶ n¨ng hÊp thô Bãng đái lớn. lại nớc( nớc tiểu đặc ). Hoạt động 3 III. ThÇn kinh vµ gi¸c quan - GV: Cho HS quan s¸t m« h×nh + tranh * Bé n·o: 5 phÇn. vẽ bộ não của thằn lằn --> xác định các - Não trớc, tiểu não phát triển -->.
<span class='text_page_counter'>(119)</span> bé phËn cña n·o ? + Bé n·o th»n l»n kh¸c Õch ë ®iÓm nµo ? + §Æc ®iÓm c¸c gi¸c quan cña th»n l»n ? - HS: Nghiªn cøu tr¶ lêi. liên quan đến đời sống và hoạt động phøc t¹p * Gi¸c quan. - Tai xuÊt hiÖn èng tai ngoµi. - M¾t xuÊt hiÖn mÝ thø 3 *Ghi nhớ : SGK-129. 4. Cñng cè – luyện tập (5') Yªu cÇu HS lµm bµi tËp sau: Hãy điền vào bảng sau ý nghĩa của từng đặc điểm cấu tạo của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn. §Æc ®iÓm Ý nghÜa thÝch nghi 1- XuÊt hiÖn x¬ng sên cïng x¬ng má ¸c t¹o thµnh lång ngùc. 2- Ruét giµ cã kh¶ n¨ng hÊp thô l¹i níc. 3- Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. 4- T©m thÊt xuÊt hiÖn v¸ch hôt. 5- Xoang huyÖt cã kh¶ n¨ng hÊp thô níc. 6- N·o tríc vµ tiÓu n·o ph¸t triÓn. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ (1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¸c loµi bß s¸t. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... TiÕt 42- Bµi 40:. đa dạng và đặc điểm chung của lớp bò sát. Ngày soạn : 06/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của bò sát thể hiện ở số loài, môi trờng sống và lối sống. - Trình bày đợc đặc điểm cấu tạo ngoài đặc trng phân biệt ba bộ thờng gặp trong lớp bò sát. - Giải thích đợc lí do sự phồn thịnh và diệt vong của khủng long. - Nêu đợc đặc điểm chung và vai trò của bò sát trong tự nhiên và đời sống..
<span class='text_page_counter'>(120)</span> 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: dạng về thành phần loài, đặc điểm chung về cấu tạo cơ thể thích nghi với môi trờng sống và vai trò của bò sát với đời sống. - KÜ n¨ng hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. - Kĩ năng so sánh, phân tích, kháI quát để rút ra đặc điểm chung của lớp bò sát. - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm líp. 3. Thái độ: Học sinh có ý thức bảo vệ động vật có ích. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: Tranh, video mét sè loµi khñng long. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Häc bµi ë nhµ. III. Phơng pháp: Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. Ổn định tổ chức lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò. ( 5’ ) ? Trình bày những đặc điểm cấu tạo trong của thằn lằn thích nghi với đời sống ở cạn ? 3. Néi dung bµi míi TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1 I. Sù ®a d¹ng cña bß s¸t 10’ - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK trang 130, quan s¸t h×nh 40.1 hoµn thµnh b¶ng. §Æc ®iÓm CÊu t¹o §¹i diÖn Tªn bé Th»n l»n bãng, Cã v¶y r¾n r¸o. 8’. Mai vµ yÕm. Hµm vµ r¨ng. Vá trøng. Kh«ng cã. Hµm ng¾n, r¨ng nhá mäc trªn hµm Hµm dµi, r¨ng lín mäc trong lç ch©n r¨ng Hµm ng¾n, kh«ng cã r¨ng. Vá dai. C¸ sÊu. C¸ xÊu xiªm. Kh«ng cã. Rïa. Rïa nói vµng. Cã. Có vỏ đá vôi Vỏ đá vôi. - Tõ th«ng tin trong SGK trang 130 vµ phiÕu häc tËp GV cho HS th¶o luËn: + Sù ®a d¹ng cña bß s¸t thÓ hiÖn ë nh÷ng ®iÓm nµo ? + LÊy VD minh ho¹ ? - GV chèt l¹i kiÕn thøc.. - Líp bß s¸t rÊt ®a d¹ng, sè loµi lín, chia lµm 4 bé - Cã lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó.. Hoạt động 2 - GV gi¶ng gi¶i cho HS: - Sự ra đời của bò sát. + Nguyên nhân: do khí hậu thay đổi. + Tæ tiªn bß s¸t lµ lìng c cæ.. II. C¸c loµi khñng long 1. Sự ra đời - Bß s¸t cæ h×nh thµnh c¸ch ®©y kho¶ng 280 – 230 triÖu n¨m.. - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK, 2. Thời đại phồn thịnh và diệt.
<span class='text_page_counter'>(121)</span> quan s¸t h×nh 40.2, th¶o luËn: + Nguyªn nh©n phån thÞnh cña khñng long? ( Nguyªn nh©n: Do ®iÒu kiÖn sèng thuËn lîi, cha cã kÎ thï. C¸c loµi khñng long rÊt ®a d¹ng. ) + Nêu những đặc điểm thích nghi với đời sèng cña khñng long c¸, khñng long c¸nh vµ khñng long b¹o chóa? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + Nguyªn nh©n khñng long bÞ diÖt vong? + Tại sao bò sát cỡ nhỏ vẫn tồn tại đến ngày nay? - GVchèt l¹i kiÕn thøc. Hoạt động 3 10’. - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: Nêu đặc điểm chung của bò sát về: + M«i trêng sèng. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o trong. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - GV có thể gọi 1-2 HS nhắc lại đặc điểm chung.. vong cña khñng long - LÝ do diÖt vong: + Do c¹nh tranh víi chim vµ thó. + Do ¶nh hëng cña khÝ hËu vµ thiªn tai. - Bß s¸t nhá vÉn tån t¹i v×: + C¬ thÓ nhá dÔ t×m n¬i tró Èn. + Yªu cÇu vÒ thøc ¨n Ýt. + Trøng nhá an toµn h¬n.. III. §Æc ®iÓm chung cña bß s¸t - Bò sát là động vật có xơng sèng thÝch nghi hoµn toµn víi đời sống ở cạn. + Da kh«, cã v¶y sõng. + Chi yÕu cã vuèt s¾c. + Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. + Tim cã v¸ch ng¨n t©m thÊt hôt, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh trong, trøng cã vá dai bao bäc, giµu no·n hoµng. + Là động vật biến nhiệt.. IV. Vai trß cña bß s¸t - Ých lîi: + Cã Ých cho n«ng nghiÖp: DiÖt - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi s©u bä, diÖt chuét. c©u hái: + Cã gi¸ trÞ thùc phÈm: ba ba, + Nªu lîi Ých vµ t¸c h¹i cña bß s¸t? rïa + LÊy VD minh ho¹? + Lµm dîc phÈm: r¾n, tr¨n + Sản phẩm mĩ nghệ: vảy đồi måi, da c¸ sÊu - T¸c h¹i: + Gây độc cho ngời: rắn. Hoạt động 4. 7’. 4. Cñng cè- luyện tập ( 5’ ) Yªu cÇu HS trả lời các câu hỏi cuối bài. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - Tìm hiểu đời sống của chim bồ câu. - KÎ b¶ng 1, 2 bµi 41 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ...............................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(122)</span> Líp chim TiÕt 43 - Bµi 41 :. Chim bå c©u. Ngày soạn : 06/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc đặc điểm đời sống, cấu tạo ngoài của chim bồ câu. - Giải thích đợc các đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay lîn. - Phân biệt đợc kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lợn. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục thái độ yêu thích bộ môn. II ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: - Tranh cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u. - B¶ng phô ghi néi dung b¶ng 1vµ 2 trang 135, 136. 2. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: - Mçi HS kÎ s½n b¶ng 1, 2 vµo vë. III. Phơng pháp: Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức (1’): GV kiểm tra sĩ số lớp 2. KiÓm tra bµi cò (5’ ) - Nêu đặc điểm chung của bò sát? - Vai trò của bò sát đối với đời sống con ngời? Đặt vấn đê: Khác với các loài khac lớp chim có thể bay lợn trên không vậy chim có cấu tạo cơ thể thế nào để thích nghi với sự bay lợn. 3. Bµi míi: TG 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV yªu cÇu HS th¶o luËn c©u hái: + Cho biÕt tæ tiªn cña chim bå c©u nhµ? + Đặc điểm đời sống của chim bồ câu? - GV cho HS tiÕp tôc th¶o luËn: + §Æc ®iÓm sinh s¶n cña chim bå c©u? + So s¸nh sù sinh s¶n cña th»n l»n vµ chim? - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + HiÖn tîng Êp trøng vµ nu«i con cã ý nghÜa g×? - GV phân tích: Vỏ đá vôi phôi phát triÓn an toµn.. Néi dung kiÕn thøc I. §êi sèng chim bå c©u - §êi sèng: + Sèng trªn c©y, bay giái + TËp tÝnh lµm tæ + Là động vật hằng nhiệt - Sinh s¶n: + Thô tinh trong + Trøng cã nhiÒu no·n hoµng, cã vá đá vôi + Cã hiÖn tîng Êp trøng, nu«i con b»ng s÷a diÒu..
<span class='text_page_counter'>(123)</span> Êp trøng ph«i ph¸t triÓn Ýt lÖ thuéc vµo m«i trêng. §Æc ®iÓm sinh s¶n cña chim bå c©u vµ ý nghÜa §Æc ®iÓm sinh s¶n Sù thô tinh §Æc ®iÓm bé phËn giao phèi Sè lîng trøng CÊu t¹o trøng Sù ph¸t triÓn trøng. 23’. Chim bå c©u Thô tinh trong Cã bé phËn giao phèi t¹m thêi Sè lîng trøng Ýt ( 2 ). ý nghÜa HiÖu qu¶ thô tinh cao Gän nhÑ cho c¬ thÓ. T¨ng dinh dìng cña trøng, tØ lÖ në cao Trøng cã nhiÒu no·n hoµng T¨ng dinh dìng cña trøng, tØ lÖ và có vở đá vôi bao bọc në cao, b¶o vÖ trøng §îc chim trèng vµ chim An toàn và giữ ổn định nguồn m¸i thay nhau Êp nhiÖt. Hoạt động 2. II. CÊu t¹o ngoµi vµ di chuyÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 41.1 vµ 41.2, 1. CÊu t¹o ngoµi đọc thông tin trong SGK trang 136 và nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu. - GV gọi HS trình bày đặc điểm cấu tạo ngoµi trªn tranh. - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 1 trang 135 SGK. - GV gäi HS lªn ®iÒn trªn b¶ng phô. - GV söa ch÷a vµ chèt l¹i kiÕn thøc theo b¶ng mÉu. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u thÝch nghi víi sù bay. §Æc ®iÓm cÊu t¹o Th©n: h×nh thoi. §Æc ®iÓm cÊu t¹o thÝch nghi víi sù bay Gi¶m søc c¶n cña kh«ng khÝ khi bay. Chi tríc: C¸nh chim. Quạt gió (động lực của sự bay), cản không khÝ khi h¹ c¸nh.. Chi sau: 3 ngãn tríc, 1 ngãn sau. Gióp chim b¸m chÆt vµo cµnh c©y vµ khi h¹ c¸nh. L«ng èng: cã c¸c sîi l«ng lµm thµnh Lµm cho c¸nh chim khi giang ra t¹o nªn mét phiÕn máng diÖn tÝch réng. L«ng t¬: Cã c¸c l«ng m¶nh lµm thµnh chïm l«ng xèp Gi÷ nhiÖt , lµm c¬ thÓ nhÑ Má: Má sõng bao lÊy hµm kh«ng cã Lµm ®Çu chim nhÑ r¨ng Ph¸t huy t¸c dông cña gi¸c quan, b¾t måi, rØa Cæ: Dµi khíp ®Çu víi th©n. l«ng..
<span class='text_page_counter'>(124)</span> - GV yªu cÇu HS quan s¸t kÜ h×nh 41.3, 41.4 SGK. + NhËn biÕt kiÓu bay lîn vµ bay vç c¸nh? - Yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 1.. 2. Di chuyÓn - Chim cã 2 kiÓu bay: + Bay lîn. + Bay vç c¸nh.. - GV gọi 1 HS nhắc lại đặc điểm mỗi kiểu bay. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. * Ghi nhí: SGK-137 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5’ 1- Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? 2- Nối cột A với các đặc điểm ở cột B cho phù hợp: Cét A KiÓu bay vç c¸nh. Cét B - C¸nh ®Ëp liªn tôc - C¸nh ®Ëp chËm r·i, kh«ng liªn tôc - Bay chủ yếu dựa vào động tác vỗ cánh KiÓu bay lîn - Bay chủ yếu dựa vào sự nâng đỡ của không khí và hớng thay đổi của các luồng gió 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ (1') - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt” - KÎ b¶ng trang 139 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………. ……………………. TiÕt 44- Bµi 42:. Thùc hµnh: Quan s¸t bé x¬ng, mÉu mæ chim bå c©u. Ngày soạn : 14/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nhận biết một số đặc điểm của bộ xơng chim thích nghi với đời sống bay. - Xác định đợc các cơ quan tuần hoàn, hô hấp, tiêu hoá, bài tiết và sinh sản trên mẫu mæ chim bå c©u. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt trªn mÉu mæ. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục thái độ nghiêm túc, tỉ mỉ. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
<span class='text_page_counter'>(125)</span> 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Mẫu mổ chim bồ câu đã gỡ nội quan. - Bé x¬ng chim. - Tranh bé x¬ng vµ cÊu t¹o trong cña chim. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh quan s¸t IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức (1') : GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò (5') Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? 3. Néi dung bµi míi: TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc 10’ Hoạt động 1 I. Quan s¸t bé x¬ng chim bå c©u - GV yêu cầu HS quan sát bộ xơng, đối chiÕu víi h×nh 42.1 SGK, nhËn biÕt c¸c thµnh phÇn cña bé x¬ng. - GV gäi 1 HS tr×nh bµy phÇn bé x¬ng. - HS quan sát bộ xơng chim, đọc chú thích hình 42.1, xác định các thành phần của bộ x¬ng. - Yêu cầu nêu đợc: + X¬ng ®Çu + X¬ng cét sèng + Lång ngùc + X¬ng ®ai: ®ai vai, ®ai lng + X¬ng chi: chi tríc, chi sau - HS nªu c¸c thµnh phÇn trªn mÉu bé x¬ng chim. - §¹i diÖn nhãm ph¸t biÓu, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - GV cho HS thảo luận: Nêu các đặc điểm bé x¬ng thÝch nghi víi sù bay - Các nhóm thảo luận tìm các đặc điểm cña bé x¬ng thÝch nghi víi sù bay thÓ hiÖn ë: + Chi tríc + X¬ng má ¸c + X¬ng ®ai h«ng - GV chốt lại kiến thức đúng. 23’. - Bé x¬ng gåm: + X¬ng ®Çu + X¬ng th©n: Cét sèng, lång ngùc. + X¬ng chi: X¬ng ®ai, c¸c x¬ng chi.. II. Quan s¸t c¸c néi quan trªn mÉu mæ. Hoạt động 2 - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 42.2 SGK kết hợp với tranh cấu tạo trong xác định vị trÝ c¸c c¬ quan. - GV cho HS quan s¸t mÉu mæ, nhËn biÕt c¸c hÖ c¬ quan vµ thµnh phÇn cÊu t¹o cña tõng hÖ c¬ quan, hoµn thµnh b¶ng trang 139 SGK. - GV kÎ b¶ng gäi HS lªn ch÷a bµi. - GV chốt lại bằng đáp án đúng. C¸c hÖ c¬ quan. - Tiªu ho¸. C¸c thµnh phÇn cÊu t¹o trong c¸c hÖ - èng tiªu ho¸ vµ tuyÕn tiªu ho¸.
<span class='text_page_counter'>(126)</span> - H« hÊp - TuÇn hoµn - Bµi tiÕt. - KhÝ qu¶, phæi, tói khÝ - Tim, hÖ m¹ch - ThËn, xoang huyÖt. - GV cho HS th¶o luËn: + HÖ tiªu ho¸ ë chim bå c©u cã g× kh¸c so với những động vật có xơng sống đã häc? - Các nhóm thảo luận nêu đợc: + Gièng nhau vÒ thµnh phÇn cÊu t¹o + ë chim: Thùc qu¶n cã diÒu, d¹ dµy gåm d¹ dµy c¬ vµ d¹ dµy tuyÕn. 4. Củng cố - luyện tập (5') - GV nhận xét tinh thần thái độ học tập của các nhóm. - Kết quả bảng trang 139 SGK sẽ là kết quả tờng trình, trên cơ sở đó GV đánh giá điểm. - Cho c¸c nhãm thu dän vÖ sinh. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ (1') - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Xem l¹i bµi cÊu t¹o trong cña bß s¸t. - §äc tríc bµi 43. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ************************************************************************ TiÕt 45- Bµi 43: CÊu t¹o trong cña chim bå c©u. Ngày soạn : 14/ 01 / 2015 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc hoạt động của các cơ quan dinh dỡng, thần kinh thích nghi với đời sống bay. - Nêu đợc điểm sai khác trong cấu tạo của chim bồ câu so với thằn lằn. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh, kÜ n¨ng so s¸nh. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích bộ môn II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u. - M« h×nh bé n·o chim bå c©u. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ. III. Ph¬ng ph¸p Trùc quan, th¶o luËn nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số..
<span class='text_page_counter'>(127)</span> 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót ? Nêu các đặc điểm của chim thích nghi với đời sống bay? 3. Néi dung bµi míi TG 27’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. T×m hiÓu c¸c c¬ quan dinh dìng 1. Tiªu ho¸ - GV cho HS nh¾c l¹i c¸c bé phËn cña - èng tiªu ho¸ ph©n ho¸, chuyªn ho¸ víi chøc n¨ng. hÖ tiªu ho¸ ë chim. -TuyÕn tiªu ho¸ lín. - GV cho HS th¶o luËn vµ tr¶ lêi: + Hệ tiêu hoá của chim hoàn chỉnh hơn --->Tốc độ tiêu hoá cao. bß s¸t ë nh÷ng ®iÓm nµo? + Vì sao chim có tốc độ tiêu hoá cao h¬n bß s¸t? + Thùc qu¶n cã diÒu. + D¹ dµy: d¹ dµy tuyÕn, d¹ dµy c¬ tốc độ tiêu hoá cao. - Lu ý HS: HS không giải thích đợc thì GV ph¶i gi¶i thÝch do cã tuyÕn tiªu ho¸ lín, d¹ dµy c¬ quan nghiÒn thøc ¨n, d¹ dµy tuyÕn tiÕt dÞch. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. 2. TuÇn hoµn - Tim 4 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. - GV cho HS th¶o luËn: + Tim của chim có gì khác tim bò sát? - Máu nuôi cơ thể giàu oxi (máu đỏ tơi). + ý nghĩa sự khác nhau đó? ( Tim 4 ng¨n, chia 2 nöa. Nöa tr¸i chøa máu đỏ tơi đi nuôi cơ thể, nửa phải chứa máu đỏ thẫm. ý nghĩa: Máu nuôi cơ thể giàu oxi sự trao đổi chất mạnh.) - GV treo sơ đồ hệ tuần hoàn câm gọi 1 HS lên xác định các ngăn tim. - Gäi 1 HS tr×nh bµy sù tuÇn hoµn m¸u trong vßng tuÇn hoµn nhá vµ vßng tuÇn hoµn lín. 3. H« hÊp - GV yêu cầu HS đọc thông tin, quan s¸t h×nh 43.2 SGK, th¶o luËn vµ tr¶ lêi: - Phæi cã m¹ng èng khÝ + So s¸nh h« hÊp cña chim víi bß s¸t? - 1 sè èng khÝ th«ng víi tói khÝ bÒ ( Phổi chim có nhiều ống khí thông với mặt trao đổi khí rộng. - Trao đổi khí: hÖ thèng tói khÝ ) + Khi bay - do tói khÝ + Vai trß cña tói khÝ? + Khi ®Ëu - do phæi ( Sù th«ng khÝ do sù co gi·n tói khÝ (khi bay), sự thay đổi thể tích lồng ngực (khi ®Ëu). Tói khÝ: gi¶m khèi lîng riªng, gi¶m ma s¸t gi÷a c¸c néi quan khi bay ) 4. Bµi tiÕt vµ sinh dôc + Bề mặt trao đổi khí rộng có ý nghĩa nh thế nào đối với đời sống bay lợn của - Bài tiết nhờ thận sau + Không có bóng đái chim? + Níc tiÓu th¶i ra ngoµi cïng ph©n - GV yªu cÇu HS th¶o luËn: + Nêu đặc điểm hệ bài tiết và hệ sinh - Sinh dục: + Con đực: 1 đôi tinh hoàn dôc cña chim? + Những đặc điểm nào thể hiện sự thích + Con cái: buồng trứng trái phát triển + Thô tinh trong. nghi với đời sống bay? - GV chèt l¹i kiÕn thøc..
<span class='text_page_counter'>(128)</span> 8’. Hoạt động 2. II. ThÇn kinh vµ gi¸c quan - Bé n·o ph¸t triÓn - GV yªu cÇu HS quan s¸t m« h×nh n·o + N·o tríc lín chim, đối chiếu hình 43.4 SGK, nhận + Tiểu não có nhiều nếp nhăn. biÕt c¸c bé phËn cña n·o trªn m« h×nh. + N·o gi÷a cã 2 thuú thÞ gi¸c. + So s¸nh bé n·o chim víi bß s¸t? - Gi¸c quan: - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + M¾t tinh cã mÝ thø ba máng + Tai: cã èng tai ngoµi.. 4. Cñng cè - luyÖn tËp 5 phót - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Trình bày đặc điểm hô hấp của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay? + Hoµn thµnh b¶ng so s¸nh cÊu t¹o trong cña chim bå c©u víi th»n l»n. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Su tầm tranh, ảnh một số đại diện lớp chim. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... TiÕt 46- Bµi 44:. Đa dạng và đặc điểm chung của lớp chim. Ngày soạn : 21/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Trình bày đợc các đặc điểm đặc trng của các nhóm chim thích nghi với đời sống, từ đó thấy đợc sự đa dạng của chim. - Nêu đợc đặc điểm chung và vai trò của chim. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh hình để tìm hiểu sự đa dạng về thành phần loài, đặc điểm chung về cấu tạo cơ thể thích nghi với môi trờng sống và vai trò của lớp chim trong tự nhiên và đời sống. - KÜ n¨ng hîp t¸c l¾ng nghe tÝch cùc. - Kĩ năng so sánh, phân tích kháI quát để rút ra đăch điểm chung của lớp chim..
<span class='text_page_counter'>(129)</span> - KÜ n¨ng tù tin tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ nhãm, líp. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ các loài chim có ích II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:Tranh phãng to h×nh 44 SGK. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Su tÇm tranh ¶nh vÒ c¸c loµi chim. III. Ph¬ng ph¸p Trùc quan, d¹y häc nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi còa ( 5 phót ) ? Nªu ®¨ch ®iÓm cÊu t¹o c¸c c¬ quan sinh dìng cña chim bå c©u ? 3. Bµi míi Đặt vấn đề: Ngoài chim bồ câu, lớp chim còn rất nhiều đại diện có hình dạng và lối sèng phong phó. TG 10’. 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Hoạt động 1 I. T×m hiÓu sù ®a d¹ng cña c¸c nhãm chim - GV cho HS đọc thông tin mục 1, 2, 3 SGK, quan sát hình 44 từ 1 đến 3, - Líp chim rÊt ®a d¹ng: Sè loµi nhiÒu, - GV cho HS th¶o luËn: chia lµm 3 nhãm: + V× sao nãi líp chim rÊt ®a d¹ng? + Chim ch¹y: §µ ®iÓu ( NhiÒu loµi, cÊu t¹o c¬ thÓ ®a d¹ng, + Chim b¬i: C¸nh côt sèng ë nhiÒu m«i trêng ) + Chim bay: Gµ, vÞt, chim ng.. - GV chèt l¹i kiÕn thøc. - Cã lèi sèng vµ m«i trêng sèng phong phó. Hoạt động 2. II. §Æc ®iÓm chung cña líp chim. - §Æc ®iÓm chung: - GV cho HS nêu đặc điểm chung của + Mình có lông vũ bao phủ chim vÒ: + Chi trớc biến đổi thành cánh + §Æc ®iÓm c¬ thÓ + Cã má sõng + §Æc ®iÓm cña chi + Phæi cã m¹ng èng khÝ, cã tói khÝ tham + §Æc ®iÓm cña hÖ h« hÊp, tuÇn hoµn, gia h« hÊp. sinh sản và nhiệt độ cơ thể. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tơi nuôi cơ thể - GV chèt l¹i kiÕn thøc. + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhờ thân nhiÖt cña chim bè mÑ. + Là động vật hằng nhiệt. 10’. Hoạt động 3. III. Vai trß cña chim - Lîi Ých: - GV yêu cầu HS đọc thông tin trong + ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm + Cung cÊp thùc phÈm SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Nêu ích lợi và tác hại của chim trong + Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh. + Huấn luyện để săn mồi, phục vụ du lịch. tự nhiên và trong đời sống con ngời? + Gióp ph¸t t¸n c©y rõng. + LÊy c¸c vÝ dô vÒ t¸c h¹i vµ lîi Ých - Cã h¹i: của chim đối với con ngời? + §Ó b¶o vÖ c¸c loµi chim ta ph¶i lµm + ¨n h¹t, qu¶, c¸.. + Là động vật trung gian truyền bệnh g× ? * Ghi nhí: SGK-. 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 5 phót Yªu cÇu HS lµm phiÕu häc tËp. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
<span class='text_page_counter'>(130)</span> - §äc môc “Em cã biÕt”. - ¤n l¹i néi dung kiÕn thøc líp chim. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................... Thùc hµnh: Xem băng hình về đời sống và tập tính loài chim. TiÕt 47- Bµi 45:. Ngày soạn : 21/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. Kiến thức: Củng cố, mở rộng bài học qua hình về đời sống và tập tính của chim bồ câu vµ nh÷ng loµi chim kh¸c. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t trªn b¨ng h×nh. - Kĩ năng tóm tắt nội dung đã xem băng hình. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi xem băng hình để tìm hiểu về đời sống và c¸c tËp tÝnh cña chim. - Kĩ năng hợp tác quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ loài chim. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn:Gi¸o viªn chuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. 2. ChuÈn bÞ cña hoc sinh - Häc sinh «n l¹i kiÕn thøc líp chim. - PhiÕu häc tËp: Tên động vËt quan sát đợc 1 2. Di chuyÓn Bay Bay Bay ®Ëp c¸nh lîn kh¸c. KiÕm ¨n Thøc C¸ch b¾t ¨n måi. III. Ph¬ng ph¸p Thực hành, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức lớp: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi. Giao hoan. Sinh s¶n nu«i Lµm tæ Êp trøng con.
<span class='text_page_counter'>(131)</span> Hoạt động 1 ( 5 phút ) Gi¸o viªn nªu yªu cÇu cña bµi thùc hµnh: + Theo néi dung trong b¨ng h×nh. + Tóm tắt nội dung đã xem. + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc trong giê häc. Gi¸o viªn ph©n chia c¸c nhãm thùc hµnh. Hoạt động 2: Học sinh xem băng hình ( 15 phút ) Gi¸o viªn cho HS xem l¹i ®o¹n b¨ng víi yªu cÇu quan s¸t: + C¸ch di chuyÓn + C¸ch kiÕm ¨n + C¸c giai ®o¹n trong qu¸ tr×nh sinh s¶n. Học sinh theo dõi băng hình, quan sát đến đâu điền vào phiếu học tập đến đó. Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình ( 22 phút ) - Giáo viên dành thời gian để các nhóm thảo luận, thống nhất ý kiến, hoàn chỉnh nội dung phiÕu häc tËp cña nhãm. - Gi¸o viªn cho HS th¶o luËn: + Tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña b¨ng h×nh. + Kể tên những động vật quan sát đợc. + Nªu h×nh thøc di chuyÓn cña chim. + Kể tên các loại mồi và cách kiếm ăn đặc trng của từng loài. + Nêu những đặc điểm khác nhau giữa chim trống và chim mái. + Nªu tËp tÝnh sinh s¶n cña chim. + Ngoài những đặc điểm có ở phiếu học tập, em còn phát hiện những đặc điểm nào khác? - HS dựa vào nội dung phiếu học tập, trao đổi trong nhóm hoàn thành câu trả lời. - Gi¸o viªn kÎ s½n b¶ng gäi HS ch÷a bµi. - §¹i diÖn nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, c¸c nhãm kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. - Giáo viên thông báo đáp án đúng, các nhóm theo dõi, tự sửa chữa. 4. Luyện tập – củng cố:2’ - GV nhận xét tinh thần, thái độ học tập của học sinh. - Dựa vào phiếu học tập giáo viên đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1’ - ¤n l¹i toµn bé líp chim. - KÎ b¶ng trang 150 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………. Líp thó TiÕt 48- Bµi 46: Ngày soạn : 21/ 01 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 27. Thá. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(132)</span> I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc những đặc điểm đời sống và hình thức sinh sản của thỏ. - Học sinh thấy đợc cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kÎ thï. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, nhËn biÕt kiÕn thøc. - Rèn kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh h×nh 46.2; 46.3 SGK. - Một số tranh về hoạt động sống của thỏ. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p: Trùc quan, th¶o luËn nhãm. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức(1’) GV kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò Đặt vấn đề( 1’) Giáo viên giới thiệu lớp thú là lớp động vật có cấu tạo cơ thể hoàn chỉnh nhất trong giới động vật và đại diện là con thỏ 3. Néi dung bµi míi TG 14’. 25’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. §êi sèng - Thỏ sống đào hang, lẩn trốn kẻ - GV yªu cÇu c¶ líp nghiªn cøu SGk, kÕt hîp thï b»ng c¸ch nh¶y c¶ 2 ch©n sau. hình 46.1 SGK trang 149, trao đổi vấn đề 1: - ¡n cá, l¸ c©y b»ng c¸ch gÆm đặc điểm đời sống của thỏ nhấm, kim ăn về chiều và đêm - Gọi 1- 2 nhóm trình bày, nhóm khác bổ - Thỏ là động vật hằng nhiệt. - Thô tinh trong. sung. + Liªn hÖ thùc tÕ: T¹i sao trong ch¨n nu«i ng- - Thai ph¸t triÓn trong tö cung cña êi ta kh«ng lµm chuång thá b»ng tre hoÆc gç? thá mÑ. - Cã nhau thai nªn gäi lµ hiÖn tîng Vấn đề 2: Hình thức sinh sản của thú thai sinh. - GV cho HS trao đổi toàn lớp. + Hiện tợng thai sinh tiến hoá hơn so với đẻ - Con non yếu, đợc nuôi bằng sữa mÑ. trøng vµ no·n thai sinh nh thÕ nµo? Hoạt động 2 II. CÊu t¹o ngoµi vµ sù di chuyÓn 1. CÊu t¹o ngoµi - GV yêu cầu HS đọc SGK trang 149, thảo luËn nhãm hoµn thµnh phiÕu häc tËp. Đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống vµ tËp tÝnh ch¹y trèn kÎ thï. cÊu t¹o Bé phËn c¬ thÓ §Æc ®iÓm ngoµi Bé l«ng Bé l«ng Chi tríc Chi ( cã vuèt) Chi sau Gi¸c quan Mòi, l«ng xóc gi¸c Tai cã vµnh tai. Sự thích nghi với đời sống và tập tính lẩn trốn kẻ thï Gi÷ nhiÖt, b¶o vÖ thá khi Èn trong bôi rËm §µo hang BËt nh¶y xa, ch¹y trèn nhanh Th¨m dß thøc ¨n vµ m«i trêng §Þnh híng ©m thanh ph¸t hiÖn sím kÎ thï.
<span class='text_page_counter'>(133)</span> m¾t kh«ng bÞ kh«, b¶o vÖ khi thá trèn trong Mắt có mí cử động Giữ bôi gai rËm. 2. Sù di chuyÓn - Thá di chuyÓn b»ng c¸ch nh¶y - GV yêu cầu HS quan sát hình 46.4 và 46.5, đồng thời hai chân sau. kÕt hîp víi quan s¸t trªn phim ¶nh, th¶o luËn để trả lời câu hỏi: + Thá di chuyÓn b»ng c¸ch nµo? ( Thá di chuyÓn: kiÓu nh¶y c¶ hai ch©n sau ) + T¹i sao thá ch¹y kh«ng dai søc b»ng thó ¨n thịt, song một số trờng hợp thỏ vẫn thoát đợc kÎ thï? ( Thỏ chạy theo đờng chữ Z, còn thú ăn thịt chạy kiểu rợt đuổi nên bị mất đà.) + VËn tèc cña thá lín h¬n thó ¨n thÞt song thá vÉn bÞ b¾t, t¹i sao? ( Do søc bÒn cña thá kÐm, cßn cña thó ¨n thÞt søc bÒn lín ) - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. * Ghi nhí: SGK4. Cñng cè - luyÖn tËp: 3’ - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: - Nêu đặc điểm đời sống của thú? - Cấu tạo ngoài của thích nghi với đời sống nh thế nào? - V× sao khi nu«i thá ngêi ta thêng che bít ¸nh s¸ng ë chuång thá? ( thỏ kiếm ăn về chiều hoặc ban đêm ) 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ(1’) - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “ Em cã biÕt”. - Xem l¹i cÊu t¹o bé x¬ng th»n l»n. V. Rót kinh nghiÖm ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ***********************************************************************************. Tiết 49- Bài 47: Ngày soạn : 12/ 02 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. CẤU TẠO TRONG CỦA THỎ Sĩ số HS 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc : - Học sinh nắm đợc đặc điểm cấu tạo chủ yếu của bộ xơng và hệ cơ liên quan tới sự di chuyÓn cña thá. - Học sinh nêu đợc vị trí, thành phần và chức năng của các cơ quan sinh dỡng..
<span class='text_page_counter'>(134)</span> - Học sinh chứng minh bộ não thỏ tiến hoá hơn não của các lớp động vật khác. 2. KÜ n¨ng : - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, thu thËp kiÕn thøc. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh, m« h×nh bé x¬ng thá vµ th»n l»n. - Tranh phãng to h×nh 47.2 SGK. - M« h×nh n·o thá , bß s¸t, c¸. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót ? Nêu đặc điểm cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống và tâp tính đào hang? 3. Néi dung bµi míi Đặt vấn đề: Bài trớc các em đã học cấu tạo ngoài của thỏ thích nghi với đời sống. VËy bµi nµy ta tiÕp tôc nghiªn cøu cÊu t¹o trong. Tg 12’. 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. Bé x¬ng vµ hÖ c¬ 1. Bé x¬ng - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh bé x¬ng - Bé x¬ng gåm nhiÒu x¬ng khíp thỏ và bò sát, tìm đặc điểm khác nhau về: với nhau để nâng đỡ bảo vệ và giúp cơ thể vận động. + C¸c phÇn cña bé x¬ng. + X¬ng lång ngùc + VÞ trÝ cña chi so víi c¬ thÓ. - GV gọi đại diện nhóm trình bày đáp án, bæ sung ý kiÕn. + Tại sao có sự khác nhau đó? - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn. - GV yêu cầu HS đọc SGK trang 152 và trả 2. HÖ c¬ lêi c©u hái: + Hệ cơ của thỏ có đặc điểm nào liên quan - Cơ vận động cột sống phát triển. - C¬ hoµnh: tham gia vµo ho¹t đến sự vận động ? + Hệ cơ của thỏ tiến hoá hơn các lớp động động hô hấp. vËt tríc ë nh÷ng ®iÓm nµo? - Yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. II. C¸c c¬ quan sinh dìng Hoạt động 2 1. Tiªu hãa - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK liên - Có răng của sắc, răng hàm kiểu quan đến các cơ quan dinh dỡng, quan sát nghiền, thiếu răng nanh. Có manh tranh cấu tạo trong của thỏ, sơ đồ hệ tuần tràng ( ruột tịt ) phát triển. hoµn vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp. 2. HÖ tuÇn hoµn vµ h« hÊp - GV kÎ phiÕu häc tËp trªn b¶ng phô. - GV tËp hîp c¸c ý kiÕn cña c¸c nhãm, - TuÇn hoµn: Tim 4 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u ®i nu«i c¬ thÓ lµ nhËn xÐt. - GV thông báo đáp án của phiếu học tập. máu đỏ tơi. - H« hÊp: Phæi cã nhiÒu tói phæi ( phÕ nang ) th«ng khÝ nhê sù co d·n c¸c c¬ liªn sên vµ c¬ hoµnh. 3. Bµi tiÕt.
<span class='text_page_counter'>(135)</span> - ThËn cã cÊu t¹o hoµn thiÖn. HÖ c¬ quan TuÇn hoµn H« hÊp Tiªu ho¸ Bµi tiÕt. 8’. VÞ trÝ Lång ngùc. Thµnh phÇn Chøc n¨ng - Tim cã 4 ng¨n, m¹ch - M¸u vËn chuyÓn m¸u. theo 2 vßng tuÇn hoµn. M¸u nu«i c¬ thể là máu đỏ tơi Trong khoang - Khí quả, phế quản và Dẫn khí và trao đổi ngùc phæi (mao m¹ch). khÝ. Khoang bông - MiÖng, thùc qu¶n, d¹ - Tiªu ho¸ thøc ¨n dµy, ruét, manh trµng (đặc biệt là xenlulo). - TuyÕn gan, tuþ Trong khoang - Hai thËn, èng dÉn níc - Läc tõ m¸u chÊt bụng sát xơng tiểu, bóng đái, đờng tiểu thõa vµ th¶i níc tiÓu sèng ra ngoµi c¬ thÓ. Hoạt động 3. - GV cho HS quan s¸t m« h×nh n·o cña c¸, bß s¸t, thá vµ tr¶ lêi c©u hái: + Bé phËn nµo cña n·o thá ph¸t triÓn h¬n n·o c¸ vµ bß s¸t? + Các bộ phận phát triển đó có ý nghĩa gì trong đời sống của thỏ? + §Æc ®iÓm c¸c gi¸c quan cña thá? - HS tù rót ra kÕt luËn.. II. HÖ thÇn kinh vµ gi¸c quan - Bé n·o thá ph¸t triÓn h¬n h¼n c¸c lớp động vật khác: + §¹i n·o ph¸t triÓn che lÊp c¸c phÇn kh¸c. + TiÓu n·o lín, nhiÒu nÕp gÊp liên quan tới các cử động phức tạp. * Ghi nhí: SGK -. 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 4’ - HS đọc kết luận chung cuối bài. - Nêu cấu tạo của thỏ chứng tỏ sự hoàn thiện so với lớp động vật có xơng sống đã häc? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1’ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - T×m hiÓu vÒ thó má vÞt vµ thó cã tói. - KÎ b¶ng trang 157 SGK vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. Tiết 50- Bài 48 :. ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ BỘ THÚ HUYỆT, BỘ THÚ TÚI. Ngày soạn : 12/ 02 / 2016 Ngày dạy Tại lớp. Sĩ số HS. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(136)</span> 7. 27. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở số loài, số bộ, tập tính của chúng. - Giải thích đợc sự thích nghi về hình thái, cấu tạo với những điều kiện sống khác nhau. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ thú. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - H×nh phãng to 48.1; 48.2 SGK. - Tranh ảnh về đời sống của thú mỏ vịt và thú có túi. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ, III. Ph¬ng ph¸p Th¶o luËn, trùc quan. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót - Nêu đặc điểm cấu tạo trong của thỏ thích nghi với đời sống? Đặt vấn đề: GV cho HS kể tên số thú mà em biết , gợi ý thêm rất nhiều loài thú khác sèng ë mäi n¬i , lµm nªn sù ®a d¹ng. 3. Néi dung bµi míi TG 13’. 10’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang 156, tr¶ lêi c©u hái: + Sự đa dạng của lớp thú thể hiện ở đặc ®iÓm nµo? + Ngời ta phân chia lớp thú dựa trên đặc ®iÓm c¬ b¶n nµo? - GV nªu nhËn xÐt vµ bæ sung thªm: Ngoµi đặc điểm sinh sản, khi phân chia ngời ta cßn dùa vµo ®iÒu kiÖn sèng, chi vµ bé r¨ng. - Nªu mét sè bé thó: bé ¨n thÞt, bé guèc ch½n, bé guèc lÎ. - HS tù rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2 - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu h×nh 48.1 SGK trang 156 yªu cÇu HS th¶o luËn: + Thó má vÞt cã cÊu t¹o nµo phï hîp víi đời sống bơi lội ở nớc? + Tại sao thú mỏ vịt đẻ trứng mà đợc xếp vµo líp thó? ( Nu«i con b»ng s÷a.) + T¹i sao thó má vÞt con kh«ng bó s÷a mÑ nh chã con hay mÌo con? ( Thó mÑ cha cã nóm vó ) Hoạt động 3. Néi dung kiÕn thøc I. Sù ®a d¹ng cña líp thó. - Líp thó cã sè lîng loµi rÊt lín, sèng ë kh¾p n¬i. - Phân chia lớp thú dựa trên đặc ®iÓm sinh s¶n, bé r¨ng, chia.. II. Bé thó huyÖt - Thó má vÞt: + Cã l«ng mao dµy, ch©n cã mµng. + §Î trøng, cha cã nóm vó, nu«i con b»ng s÷a.. III. Bé thó tói.
<span class='text_page_counter'>(137)</span> 12’. - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu h×nh 48.2 SGK trang 157 yªu cÇu HS th¶o luËn + Kanguru cã cÊu t¹o nh thÕ nµo phï hîp với lối sống chạy nhảy trên đồng cỏ? + T¹i sao kanguru con ph¶i nu«i trong tói Êp cña thó mÑ? ( Con non nhỏ, cha phát triển đầy đủ ) - GV cho HS th¶o luËn toµn líp vµ nhËn xÐt. - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: + CÊu t¹o + §Æc ®iÓm sinh s¶n - GV hái: Em biÕt thªm ®iÒu g× vÒ thó má vÞt vµ kanguru qua s¸ch b¸o vµ phim? + §Ó b¶o vÖ thó ta cÇn ph¶i lµm g× ?. - Kanguru: + Chi sau dµi, khoÎ, ®u«i dµi. + §Î con rÊt nhá, thó mÑ cã nóm vó. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - HS lµm bµi tËp : Hãy khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời đúng. 1- Thú mỏ vịt đợc xếp vào lớp thú vì: a. Cấu tạo thích nghi với đời sống ở nớc b. Nu«i con b»ng s÷a c. Bé l«ng dµy, gi÷ nhiÖt 2- Con non cña kanguru ph¶i nu«i trong tói Êp lµ do: a. Thú mẹ có đời sống chạy nhảy b. Con non rất nhỏ, cha phát triển đầy đủ. c. Con non cha biÕt bó s÷a. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - T×m hiÓu vÒ c¸ voi, c¸ heo vµ d¬i. 5. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(138)</span> Tiết 51- Bài 49:. Ngày soạn : 18/ 02 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. ĐA DẠNG CỦA THÚ ( tiếp theo ) BỘ DƠI VÀ BỘ CÁ VOI. Sĩ số HS 25. Vắng. Ghi chú. I. Mục tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc đặc điểm cấu tạo của dơi và cá voi phù hợp với điều kiện sống. - Thấy đợc 1 số tập tính của dơi và cá voi. 2. KÜ n¨ng - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn Tranh c¸ voi, d¬i. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trùc quan, th¶o luËn nhãm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5 phót ? Nêu đặc điểm của thú mỏ vịt, kanguru thích nghi với đời sống ? 3. Bµi míi Đặt vấn đề: Nghiên cứu bộ thú có điều kiện sống đặc biệt đó là bay lợn và ở dới nớc. TG 15’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV yêu cầu HS quan sát hình 49.1, đọc th«ng tin SGK trang 154.tr¶ lêi c©u hái/ + D¬i thêng ®i kiÕm ¨n vµo thêi gian nµo trong ngµy? Thøc ¨n cña d¬i lµ g× ?. Néi dung kiÕn thøc I. Bé d¬i - D¬i lµ thó cã cÊu t¹o thÝch nghi với đời sống bay: - Cã mµng c¸nh réng, th©n ng¾n vµ hÑp, bay tho¨n tho¾t, thay híng đổi chiều linh hoạt. ( D¬i thêng kiÒm ¨n vµo lóc sÈm tèi ho¨c - Ch©n yÕu, cÊt c¸nh b»ng c¸ch.
<span class='text_page_counter'>(139)</span> ban đêm. Thức ăn của Dơi là sâu bọ và qu¶ c©y.) + Thị giác và thĩnh giác của dơi có đặc ®iÓm g× ? (ThÞ gi¸c kÐm, thÝnh gi¸c rÊt tinh cã thÓ nghe đợc với tần số 18- 98000 dao động/s.) - HS quan sát hình cho biết đặc điểm bộ r¨ng cña d¬i ? ( Bộ răng nhọn để phá vỏ kitin của sâu) + §Æc ®iÓm chi cña d¬i ? ( Chi trớc biến đổi thành cánh da X¬ng c¸nh ng¾n, x¬ng bµn vµ x¬ng ngãn rÊt dµi.Chi sau cña d¬i yÕu, ®u«i ng¾n.) + Cách bay của dơi có đặc điểm gì ? ( D¬i cã mµng c¸nh réng, th©n ng¾n nªn có cách bay thoăn thoắt, thay hớng, đổi chiÒu mét c¸nh linh ho¹t.) + D¬i cÊt c¸nh b»ng c¸nh nµo ? + Qua phần vừa tìm hiểu em hãy nêu đặc ®iÓm cña d¬i tiÕn ho¸ h¬n bé thó bËc thÊp kh¸c? ( D¬i cã nóm vó vµ con non bó s÷a mét cách chủ động) + Dơi có lợi ích, tác hại gì đối với con ngời ?. th¶ m×nh tõ trªn cao. - Có bộ răng nhọn để phá bỏ vỏ kitin cña s©u bä. - §Î con vµ nu«i con b»ng s÷a.. Hoạt động 2 20’. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang 159, 160 kÕt hîp víi quan s¸t h×nh 49.1; 49.2, + §Æc ®iÓm chi cña c¸ voi ? ( Chi trớc biến đổi thành thành vây bơi d¹ng b¬i chÌo, Chi sau tiªu gi¶m ) + M« t¶ c¸ch lÊy thøc ¨n cña c¸ voi ? ( Khi cá voi ngậm miệng, thức ăn đợc giữ trong miÖng, cßn níc ®i qua khe c¸c tÊm sõng ra ngoµi. Khi c¸ voi h¸ miÖng, níc mang tôm, cá và những động vật nhỏ vào miÖng c¸ voi ) - §Æc ®iÓm sinh s¶n vµ h« hÊp cña c¸ voi ? - V× sao c¸ voi h×nh d¹ng gièng c¸, b¬i léi l¹i xÕp vµo líp thó ?. II. Bé c¸ voi - Bộ cá voi thích nghi với đời sống hoµn toµn trong níc: - Cã c¬ thÓ h×nh thoi, cæ rÊt ng¾n, l«ng mao gÇn nh tiªu biÕn, líp mì díi da rÊt dµy chi trớc biến đổi thành chi bơi có d¹ng b¬i chÌo, v©y ®u«i n»m ngang, b¬i b»ng c¸ch uèn m×nh theo chiÒu däc. - Chúng ta phải làm gì để bảo vệ cá voi? B¶o vÖ m«i trêng biÓn, cÊm s¨n b¾t c¸ voi tr¸i phÐp. Tuyªn truyÒn mäi ngêi cïng b¶o vÖ m«i trêng vµ c¸c loµi c¸ voi. * Ghi nhí: SGK 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ.
<span class='text_page_counter'>(140)</span> - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc “Em cã biÕt” - Tìm hiểu về đời sống của chuột, hổ, báo. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tiếp) BỘ ĂN SÂU BỌ, BỘ GẶM NHẤM, BỘ ĂN THỊT. Tiết 52- Bài 50 :. Ngày soạn : 18/ 2 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 25. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc cấu tạo thích nghi với đời sống của bộ thú ăn sâu bọ, bộ thú gặm nhÊm vµ bé thó ¨n thÞt..
<span class='text_page_counter'>(141)</span> - Học sinh phân biệt đợc từng bộ thú thông qua những đặc điểm cấu tạo đặc trng. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, t×m kiÕm kiÕn thøc. - Kĩ năng thu thập thông tin và kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức tìm hiểu thế giới động vật để bảo vệ loài có lợi. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh ch©n, r¨ng chuét chï. - Tranh sóc, chuột đồng và bộ răng chuột. - Tranh bé r¨ng vµ ch©n cña mÌo. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Nêu đặc điểm của dơi, cá voi phù hợp với điều kiện sống ? 3. Bµi míi: TG 12’. 12’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. Bé ¨n s©u bä + Mâm dµi, r¨ng nhän - GV yªu cÇu HS quan s¸t h×nh vÏ 50.1 nghiªn + Ch©n tríc ng¾n, bµn réng, ngón tay to khoẻ để đào hang. cøu th«ng tin SGK th¶o luËn tr¶ lêi c©u hái + §Æc ®iÓm cÊu t¹o cña bé ¨n s©u bä thÝch + Khøu gi¸c ph¸t triÓn nghi víi ®iÒu kiÖn sèng ? + Chân chuột chũi có đặc điểm gì phù hợp với việc đào hang trong đất ? Hoạt động 2 - HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 50.2 II. Bé gÆm nhÊm tr¶ lêi c©u hái. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o bé gÆm nhÊm thÝch nghi + R¨ng cöa lín lu«n mäc dµi, víi ®iÒu kiÖn sèng ? thiÕu r¨ng nanh. + V× sao c¸c loµi thuéc bé gÆm nhÊm thêng gÆm c¸c c©y gç ? Hoạt động 3. 11’. - HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t h×nh 50.3 tr¶ lêi c©u hái. + §Æc ®iÓm cÊu t¹o bé ¨n thÞt thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn sèng ? + Nªu ý nghÜa bé r¨ng cña thó ¨n thÞt ? GV: Cần phải bảo vệ các loài động vật có ích, đê tránh nguy cơ tuyệt chủng.. III. Bé ¨n thÞt + R¨ng cöa s¾c nhän, r¨ng nanh dµi nhän, r¨ng hµm cã mÊu dÑp s¾c. + Ngãn ch©n cã vuèt cong, díi có đệm thịt êm. * Ghi nhí: SGK - 164. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót Câu 1: Hãy lựa chọn những đặc điểm của bộ thú ăn thịt trong các đặc điểm sau: a. R¨ng cöa lín, cã kho¶ng trèng hµm. b. R¨ng nanh dµi, nhän, r¨ng hµm hÑp hai bªn, s¾c. c. R×nh vµ vå måi. e. Ngãn ch©n cã vuèt cong, nhän s¾c, nÖm thÞt dµy..
<span class='text_page_counter'>(142)</span> g. Đào hang trong đất. Câu 2: Những đặc điểm cấu tạo sau của bộ thú nào? a. R¨ng cöa lín, cã kho¶ng trèng hµm. b. R¨ng cöa mäc dµi liªn tôc c. ¨n t¹p 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK - Đọc mục “Em có biết”. Tìm hiểu đặc điểm sống của trâu, bò, khỉ. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... TiÕt 53 - Bµi 51:. ĐA DẠNG CỦA LỚP THÚ (tiếp) CÁC BỘ MÓNG GUỐC VÀ BỘ LINH TRƯỞNG. Ngày soạn : 25/ 2 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 25. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc những đặc điểm cơ bản của thú móng guốc và phân biệt đợc bộ mãng guèc ch½n víi bé mãng guèc lÎ. - Nêu đợc đặc điểm bộ linh trởng, phân biệt đợc các đại diện của bộ linh trởng. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng quan s¸t, ph©n tÝch, so s¸nh. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK và quan sát tranh hình để nêu đợc các đặc điểm cấu tạo và hoạt động sống của các bộ móng guốc, bộ linh trởng; từ đó nêu đợc đặc điểm chung của lớp thú cũng nh nêu đợc vai trò của lớp thú trong đời sống; phê phán những hành vi săn bắt loài thú, đặc biệt là các loài thú quý hiếm, có giá trị. - KÜ n¨ng l¾ng nghe tÝch cùc - KÜ n¨ng øng xö giao tiÕp trong khi th¶o luËn - KÜ n¨ng tr×nh bµy s¸ng t¹o. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn Tranh phãng to ch©n cña lîn, bß, tª gi¸c. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò : 5’.
<span class='text_page_counter'>(143)</span> ? Nêu đặc điểm cấu tạo phù hợp với đời sống của bộ ăn thịt, bộ ăn sâu bọ vàbộ gặm nhÊm? 3. Bµi míi. TG 8’. Hoạt động của giáo viên và học sinh. Néi dung kiÕn thøc. Hoạt động 1 I. C¸c bé mãng guèc - GV yêu cầu HS đọc SGK trang 166, 167; quan sát hình 51.3 để trả lời câu hỏi: + Tìm đặc điểm chung của bộ móng guốc? - GV yªu cÇu HS chän tõ phï hîp ®iÒn vµo b¶ng trong vë bµi tËp. - GV đa nhận xét và đáp án đúng. Cấu tạo, đời sống và tập tính một số đại diện thú móng guốc. Tên động vật Lîn H¬u Ngùa Voi Tª gi¸c Nh÷ng c©u tr¶ lêi lùa chän. Sè ngãn ch©n Ch½n (4) Ch½n (2) LÎ (1) LÎ (5) LÎ (3) Ch½n LÎ. Sõng Kh«ng sõng Cã sõng Kh«ng sõng Kh«ng sõng Cã sõng Cã sõng Kh«ng sõng. Chế độ ăn ¡n t¹p Nhai l¹i Kh«ng nhai l¹i Kh«ng nhai l¹i Kh«ng nhai l¹i Nhai l¹i Kh«ng nhai l¹i ¡n t¹p. Lèi sèng §µn §µn §µn §µn Đơn độc §µn Đơn độc. - GV yªu cÇu HS tiÕp tôc tr¶ lêi c©u hái: +Tìm đặc điểm phân biệt bộ guốc chẵn và bé guèc lÎ? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn vÒ: + §Æc ®iÓm chung cña bé ? + Đặc điểm cơ bản để phân biệt bộ guốc ch½n vµ guèc lÎ ?. 8’. - §Æc ®iÓm cña bé mãng guèc + Số ngón chân tiêu giảm, đốt cuèi mçi ngãn cã bao sõng gäi lµ guèc. - Bé guèc ch½n: sè ngãn ch©n ch½n, cã sõng, ®a sè nhai l¹i. - Bé guèc lÎ: sè ngãn ch©n lÎ, kh«ng cã sõng (trõ tª gi¸c), kh«ng nhai l¹i. - Bé voi: 5 ngãn, kh«ng nhai l¹i Hoạt động 2 II. Bé linh trëng + §i b»ng bµn ch©n - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin SGK + Bµn tay, bµn ch©n cã 5 ngãn + Ngón cái đối diện với các ngón vµ quan s¸t h×nh 51.4, tr¶ lêi c©u hái: cßn l¹i gióp thÝch nghi víi sù + Tìm đặc điểm cơ bản của bộ linh trởng? cÇm n¾m vµ leo trÌo. + T¹i sao bé linh trëng leo trÌo rÊt giái? + Phân biệt 3 đại diện của bộ linh trởng + Ăn tạp bằng đặc điểm nào? - GV kẻ thành bảng so sánh để HS điền.. Tên động vật §Æc ®iÓm Chai m«ng. KhØ h×nh ngêi Kh«ng cã. KhØ Chai m«ng lín. Vîn Cã chai m«ng nhá.
<span class='text_page_counter'>(144)</span> Tói m¸ §u«i. Kh«ng cã Kh«ng cã. Tói m¸ lín §u«i dµi. 7’. Hoạt động 3 - GV yêu cầu HS đọc SGK và trả lời câu hỏi: + Thú có những giá trị gì trong đời sống con ngêi? + Chúng ta phải làm gì để bảo vệ và giúp thó ph¸t triÓn vÒ sè lîng? - GV nhËn xÐt ý kiÕn cña HS vµ yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn.. 7‘. Hoạt động 4. Kh«ng cã Kh«ng cã. III. Vai trß cña thó - Vai trß: Cung cÊp thùc phÈm, søc khoÎ, dîc liÖu, nguyªn liÖu làm đồ mĩ nghệ và tiêu diệt gặm nhÊm cã h¹i. - BiÖn ph¸p b¶o vÖ + Bảo vệ động vật hoang dã. + Xây dựng khu bảo tồn động vËt. + Tæ chøc ch¨n nu«i nh÷ng loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ.. IV.§Æc ®iÓm chung cña líp thó + Là động vật có xơng sống - GV yêu cầu HS nhớ lại kiến thức đã học + Đẻ con và nuôi con bằng sữa về lớp thú, thông qua các đại diện để tìm đặc + Có lông mao, bộ răng phân hoá ®iÓm chung. 3 lo¹i Chú ý đặc điểm: bộ lông, đẻ con, răng, hệ + Tim 4 ngăn, 2 vòng tuần hoàn. thÇn kinh. + Bộ não phát triển, là động vật h»ng nhiÖt. * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5’ HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu một số tập tính, đời sống của thú. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 54 - Bài 52:. THỰC HÀNH XEM BĂNG HÌNH VỀ ĐỜI SỐNG VÀ TẬP TÍNH CỦA THÚ. Ngày soạn : 25/ 02 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 25. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh cñng cè vµ më réng bµi häc vÒ c¸c m«i trêng sèng vµ tËp tÝnh cña thó. 2. KÜ n¨ng:.
<span class='text_page_counter'>(145)</span> - Rèn kĩ năng quan sát hoạt động của thú trên phim ảnh. - KÜ n¨ng n¾m b¾t néi dung th«ng qua kªnh h×nh. * KÜ n¨ng sèng - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi xem băng hình để tìm hiểu về môi trờng sèng vµ c¸c tËp tÝnh cña thó. - Kĩ năng hợp tác, quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu quý và bảo vệ động vật rừng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - GV: ChuÈn bÞ m¸y chiÕu, b¨ng h×nh. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - T×m hiÓu c¸c tËp tÝnh cña thó. - ¤n l¹i kiÕn thøc líp thó. III. Ph¬ng ph¸p - Thùc hµnh, hoµn tÊt mét nhiÖm vô. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định lớp - GV kiÓm tra sÜ sè líp 2. KiÓm tra bµi cò : 5 phót - Trình bày đặc điểm chung của lớp thú ? 3. Néi dung bµi míi - GV yªu cÇu: + Theo dâi néi dung trong b¨ng h×nh + Hoµn thµnh b¶ng tãm t¾t + Hoạt động theo nhóm + Gi÷ trËt tù, nghiªm tóc. Hoạt động 1: Giáo viên cho HS xem lần thứ nhất toµn bé ®o¹n b¨ng h×nh Hoạt động 2: Giáo viên cho HS xem lại đoạn băng hình víi yªu cÇu quan s¸t - M«i trêng sèng - C¸ch di chuyÓn - C¸ch kiÕm ¨n - H×nh thøc sinh s¶n Hoạt động 3: Thảo luận nội dung băng hình ( 10 phút ) - GV ®a ra c©u hái: + H·y tãm t¾t nh÷ng néi dung chÝnh cña b¨ng h×nh? + Kể tên những động vật quan sát đợc? + Thó sèng ë nh÷ng m«i trêng nµo? +Hãy trình bày các loại thức ăn và cách kiếm mồi đặc trng của từng nhóm thú? + Thó sinh s¶n nh thÕ nµo? + Em còn phát hiện những đặc điểm nào khác nữa ở thú? + HS dựa vào nội dung của bảng, trao đổi nhóm và hoàn thành câu trả lời. + §¹i diÖn c¸c nhãm lªn ghi kÕt qu¶ trªn b¶ng, nhãm kh¸c theo dâi nhËn xÐt, bæ sung. - GV thông báo đáp án đúng để các nhóm để các nhóm tự sửa chữa. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót - NhËn xÐt: + Tinh thần, thái độ học tập của HS. + Dựa vào bảng thu hoạch đánh giá kết quả học tập của nhóm. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Ôn tập lại toàn bộ 6 chơng đã học..
<span class='text_page_counter'>(146)</span> - KÎ b¶ng trang 174 SGK vµo vë bµi tËp. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................... .................................................................................................................................................. .......................................................................................................................................... bµi tËp. TiÕt 55: Ngày soạn : 02/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS 28. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc kiến thức đã học từ bài 35 - 51. 2. KÜ n¨ng: KÜ n¨ng ghi nhí l¹i kiÕn thøc vËn dông lµm bµi tËp. 3. Thái độ: Có ý thức bảo vệ động vật hoang dã II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Bµi tËp, c©u hái b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - ¤n tËp ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định tổ chức lớp: GV kiểm tra si số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi Hoạt động 1: Trả lời câu hỏi SGK ( 20 phút ) - GV yªu cÇu häc sinh th¶o luËn nhãm, tr¶ lêi c©u hái. Câu 1. Trình bày đặc điểm cấu tạo ngoài của thằn lằn thích nghi với đời sống hoàn toàn ở cạn so với ếch đồng ? Câu 2. Nêu đặc điểm chung của bò sát ? Câu 3. Trình bày đặc điểm sinh sản của chim bồ câu ? Câu 4. Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay ? Câu 5. Trình bày đặc điểm hô hấp ở chim bồ câu thể hiện sự thích nghi với đời sống bay ? Câu 6. Bộ xơng chim gồm những thành phần nào ? và thích nghi nh thế nào với đời sống bay ? Câu 7. Nêu u điểm của sự thai sinh so với đẻ trứng và noãn thai sinh ? C©u 8. Nªu t¸c dông cña c¬ hoµnh? Câu 9. Hãy minh họa bằng những ví dụ cụ thể về vai trò của thú đối với đời sống con ngời ? Câu 10. Trình bày đặc điểm chung của lớp thú ?.
<span class='text_page_counter'>(147)</span> Hoạt động 2. Trình bày kết quả ( 22 phút ) - C¸c nhãm tr×nh bµy kªt qu¶ th¶o luËn - GV nhËn xÐt bæ sung kiÕn thøc. C©u 6. Bé x¬ng chim gåm cã : x¬ng ®Çu, cét sèng, x¬ng chi Đặc điểm thích nghi với đời sống bay là : chi trớc biến đổi thành cánh, xơng mỏ ác phát triển là nơi bám của cơ ngực vận động cánh, các đốt sống lng, hông gắn chặt với xơng đai hông làm thành một khối vững chắc. Bộ xơng chim có đặc điểm : nhẹ, xốp, mỏng, vững chắc, thích nghi với đời sống bay. Câu 7. u điểm của sự thai sinh so với đẻ trứng và noãn thai sinh là : Thai sinh không bị lệ thuộc vào lợng noãn hoàng có trong trứng nh các động vật có xơng sống đẻ trứng. Phôi đợc phát triển trong bụng mẹ an toàn và điều kiện sống thích hợp cho phát triển. Con non đợc nuôi bằng sữa mẹ không bị lệ thuộc vào thức ăn ngoài thiên nhiên. C©u 8. T¸c dông cña c¬ hoµnh Co dãn làm thay đổi thể tích lồng ngực. Khi cơ hoành co thể tích lồng ngực lớn, áp suất gi¶m, kh«ng khÝ trµn vµo phæi ( hÝt vµo ). Khi c¬ hoµnh d·n, thÓ tÝch lång ngùc gi¶m, ¸p suÊt t¨ng, kh«ng khÝ tõ phæi ra ngoµi ( thë ra ). 4. Cñng cè - luyÖn tËp : 3 phót GV nhËn xÐt c©u tr¶ lêi cña HS 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ. Ôn tập kiến thức đã học trong học kì II V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 56:. Ngày soạn : 02/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. KIỂM TRA 1 TIẾT. Sĩ số HS 25. Vắng. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(148)</span> I.MỤC TIÊU 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc kiến thức cơ bản qua cỏc chủ đề sau: Chủ đề 1: Lớp lưỡng cư Chủ đề 2 : Lớp bò sát Chủ đề 3 : Lớp chim Chủ đề 4 : Lớp thú(lớp có vú) 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, t duy, vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch hiÖn tîng thùc tÕ. * Định hướng một số năng lực cho học sinh: - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực nghiên cứu khoa học 3. Thái độ: Phỏt huy tớnh tự giỏc, tớch cực của HS trung thực, nghiờm tỳc trong kiểm tra. II.HÌNH THỨC KIỂM TRA Tự luận 100% III. MA TRẬN- ĐỀ - ĐÁP ÁN 1. Ma trận : Tên Chủ đề (nội dung, chương…) Líp Lưỡng c 03 tiết Định hướng năng lực. Số câu:1 câu 3 điểm = 30% Líp Bß s¸t 03 tiết Định hướng năng lực. Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng Cấp độ thấp. Nêu được những Giải thích được đặc điểm chung tại sao ếch nhái của Lưỡng cư phải luôn sống ở nơi có độ ẩm cao - Năng lực sử - Năng lực sử dụng ngôn ngữ dụng ngôn ngữ - Năng lực giải - Năng lực giải quyết vấn đề quyết vấn đề - Năng lực tư duy Số câu:1 câu Số câu:1 câu 2 điểm = 66,7% 1điểm = 33,3% Nêu được vai trò của bò sát. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực giải quyết vấn đề. Cấp độ cao.
<span class='text_page_counter'>(149)</span> Số câu:1 câu 2 điểm = 20%. Số câu:1 câu 2 điểm = 100%. Líp Chim. Phân biệt được kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lượn. 05 tiÕt Định hướng năng lực. - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy. Số câu: 1 câu 2điểm = 20% Líp Thó 07 tiÕt Định hướng năng lực. Số câu:1 câu 2 điểm = 100% Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài của dơi thích nghi với đời sống bay. Giải thích được các hiện tượng thực tế. - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy. Số câu: 2 câu 3 điểm = 30%. Số câu:1 câu 2 điểm = 66,7%. Tổng số câu:5 Tổng số điểm: 100% = 10 điểm. 2 câu 4 điểm 40%. Số câu: 1 câu Số điểm: 1 điểm = 33,3% 2 câu 3 điểm 10%. 1 câu 2 điểm 20%. 1 câu 1 điểm 10%.
<span class='text_page_counter'>(150)</span> IV. Đề bài Câu 1: (2 điểm) Nêu đặc điểm chung của lớp Lưỡng cư ? Câu 2:(2 điểm) Trình bày được đặc điểm cấu tạo ngoài của dơi thích nghi với đời sống bay? Câu 3: (3điểm) So sánh kiểu bay vỗ cánh và kiểu bay lượn ? Câu 4: (1 điểm) Tại sao ếch nhái phải luôn sống ở nơi có độ ẩm cao? Câu 5: (2 điểm) Hãy cho biết vai trò của lớp Bò sát ? Câu 6: (1điểm) hãy cho biết vì sao thỏ hoang di chuyển với vận tốc tối đa là 74 km/h, trong khi đó cáo xám : 64km/h; chó săn: 68km/h; chó sói: 69,23km/h, thế mà trong nhiều trường hợp thỏ rừng vẫn không thoát khỏi những loài thú ăn thịt kể trên V. ĐÁP ÁN – THANG ĐIỂM Câu Đáp án §Æc ®iÓm chung cña lìng c: Câu 1 - Lỡng c là động vật có xơng sống thích nghi với đời sống vừa (2 đ) c¹n võa níc. + Da trÇn vµ Èm + Di chuyÓn b»ng 4 chi + H« hÊp b»ng phæi vµ da + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh ngoµi, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. + Là động vật biến nhiệt. Câu 2 (2 đ). Dơi là thú có cấu tạo thích nghi với đời sống bay: - Có màng cánh rộng - Thân ngắn và hẹp nên có cách bay thoăn thoát, thay hướng đổi chiều linh hoạt - Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao.. Điểm 0,5 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,25 0,5 0,75. Câu 3 Bay vỗ cánh (2 đ) đập liên tục Cánh. Bay lượn - Cánh đập chậm rãi và không liên tục - Cánh dang rộng mà không đập Bay chủ yếu dừa vào động tác Bay chủ yếu vào sự nâng đỡ vỗ cánh của không khí và hướng thay Câu 4 Ếch nhái vừa sống ở nước,đổi vừa ở cạn.gió Mặc dù có phổi củasống các luồng (1đ) nhưng vẫn phải hô hấp bằng da khi lên cạn. Do phổ ếch có cấu tạo đơn giản, ít phế nang, không đáp ứng được nhu cầu năng lượng của cơ thể . Da ếch phải luôn ẩm ướt mới tiến hành trao đổi khí được. Vì vậy ếch nhái phải luôn sống ở nơi có độ ẩm cao.. 1. 1 1.
<span class='text_page_counter'>(151)</span> Câu 5 (2 đ). Vai trò của lớp Bò sát: - Ích lîi: + Cã Ých cho n«ng nghiÖp: DiÖt s©u bä, diÖt chuét. + Cã gi¸ trÞ thùc phÈm: ba ba, rïa + Lµm dîc phÈm: r¾n, tr¨n + Sản phẩm mĩ nghệ: vảy đồi mồi, da cá sấu - T¸c h¹i: Gây độc cho ngời: rắn.. 1,5. 0,5 Câu 6 (1 đ). Thỏ hoang di chuyển nhanh hơn thú ăn thịt nó, song nó không dai sức bằng nên càng về sau vận tốc di chuyển càng giảm nên nó làm mồi cho thú ăn thịt. 1. VI. RÚT KINH NGHIỆM: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .. Ch¬ng VII: TiÕt 57 - Bµi 54: Ngày soạn : 10/ 03 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sự tiến hóa của động vật TiÕn ho¸ vÒ tæ chøc c¬ thÓ. Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc mức độ phức tạp dần trong tổ chức cơ thể của các lớp động vËt thÓ hiÖn ë sù ph©n ho¸ vÒ cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, quan s¸t. - KÜ n¨ng ph©n tÝch, t duy. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.
<span class='text_page_counter'>(152)</span> - Tranh phãng to h×nh 54.1SGK. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - ChuÈn bÞ theo néi dung SGK, kÎ b¶ng SGK rang 176. III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm, trực quan. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số. 2 . KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi Thêi gian 20’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. So s¸nh mét sè hÖ c¬ quan cña động vật. - GV yªu cÇu HS quan s¸t tranh, th¶o luận đọc các câu trả lời và hoàn thành b¶ng trong vë bµi tËp. - GV kẻ bảng để HS chữa bài. - C¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn. - GV yªu cÇu HS quan s¸t néi dung b¶ng kiÕn thøc chuÈn.. Ngµnh §éng vËt nguyªn sinh Ruét khoang Giun đốt Ch©n khíp Ch©n khíp. Tªn động vËt Trïng biÕn h×nh Thuû tøc. H« hÊp. TuÇn hoµn. ThÇn kinh. Sinh dôc Cha ph©n ho¸. Cha ph©n ho¸. Cha ph©n ho¸. Cha ph©n ho¸. Cha ph©n ho¸ Da. Cha cã. H×nh m¹ng líi. Tim cha cã t©m Giun đất nhÜ vµ t©m thÊt. tuÇn hoµn kÝn Mang Tim cha cã t©m T«m đơn nhÜ vµ t©m thÊt, hÖ s«ng gi¶n tuÇn hoµn hë èng Tim cha cã t©m Ch©u HÖ khÝ nhÜ vµ t©m thÊt, chÊu tuÇn hoµn hë Mang Tim cã 1 t©m nhÜ, 1 t©m thÊt, tuÇn C¸ chÐp hoàn kín, máu đỏ t¬i ®i nu«i c¬ thÓ. Õch Da vµ Tim cã 2 t©m nhÜ, đồng tr- phổi 1 t©m thÊt, hÖ tuÇn ëng hoµn kÝn, m¸u pha thµnh nu«i c¬ thÓ Th»n Phæi Tim cã 2 t©m nhÜ, l»n bãng 1 t©m thÊt cã v¸ch ng¨n hôt, hÖ tuÇn. H×nh h¹ch. TuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn chuçi TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. Chuçi h¹ch cã TuyÕn sinh dôc h¹ch n·o cã èng dÉn Chuçi h¹ch, TuyÕn sinh dôc h¹ch n·o lín cã èng dÉn H×nh èng, b¸n cÇu n·o nhá, tiÓu n·o h×nh khèi tr¬n H×nh èng, b¸n cÇu n·o nhá, tiÓu n·o nhá hÑp H×nh èng, b¸n cÇu n·o nhá, tiÓu n·o ph¸t. TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn.
<span class='text_page_counter'>(153)</span> §éng vËt cã xPhæi vµ ¬ng Chim bå tói khÝ sèng c©u Phæi Thá 20’. hoµn kÝn, m¸u pha Ýt nu«i c¬ thÓ Tim cã 2 t©m nhÜ vµ 2 t©m thÊt, tuÇn hoàn kín, máu đỏ t¬i nu«i c¬ thÓ.. triÓn h¬n Õch.. H×nh èng, b¸n cÇu n·o lín, tiÓu n·o lín cã 2 mÊu bªn nhá. H×nh èng, b¸n Tim cã 2 t©m nhÜ cÇu n·o lín, vá vµ 2 t©m thÊt, tuÇn chÊt x¸m, khe, hoàn kín, máu đỏ rãnh, tiểu não t¬i nu«i c¬ thÓ. cã 2 mÊu bªn lín.. Hoạt động 2 - GV yªu cÇu HS quan s¸t l¹i néi dung b¶ng vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sù phøc t¹p ho¸ c¸c hÖ c¬ quan h« hÊp, tuÇn hoµn, thÇn kinh, sinh dôc đợc thể hiện nh thế nào qua các lớp động vật đã học? - HS tr¶ lêi c©u hái - GV nhận xét đánh giá và yêu cầu HS rót ra kÕt luËn vÒ sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ. + Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ ë động vật có ý nghĩa gì?. TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. TuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. II. Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ + HÖ h« hÊp tõ cha ph©n hãa trao đổi qua da da và phổi cha hoàn chỉnh èng khÝ, tói khÝ phæi hoµn chØnh. + HÖ tuÇn hoµn: cha cã tim tim cha cã ng¨n tim cã 2 ng¨n 3 ng¨n tim 4 ng¨n + Hệ thần kinh từ cha phân hoá đến thần kinh mạng lới chuỗi hạch đơn gi¶n chuçi h¹ch ph©n ho¸ (n·o, hÇu, bông) h×nh èng ph©n ho¸ thµnh n·o, tuû sèng. + HÖ sinh dôc: cha ph©n ho¸ tuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn tuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. * KÕt luËn - Sù phøc t¹p ho¸ tæ chøc c¬ thÓ cña c¸c lớp động vật thể hiện ở sự phân hoá về cÊu t¹o vµ chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng. Giúp các cơ quan hoạt động có hiệu qu¶ h¬n. gióp c¬ thÓ thÝch nghi víi m«i trêng sèng.. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót - GV cñng cè néi dung bµi - Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung nh b¶ng SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(154)</span> TiÕt 58-Bµi 55:. TiÕn ho¸ vÒ sinh s¶n. Ngày soạn : 10/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nắm đợc sự tiến hoá các hình thức sinh sản ở động vật từ đơn giản đến phức tạp (sinh sản vô tính đến sinh sản hữu tính). - Học sinh thấy đợc sự hoàn chỉnh các hình thức sinh sản hữu tính. 2. Kĩ năng: Kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật, đặc biệt trong mùa sinh sản. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh sinh s¶n v« tÝnh ë trïng roi, thuû tøc. - Tranh vÒ sù ch¨m sãc trøng vµ con. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ. III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức lớp: GV kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Nªu sù ph©n ho¸ vµ chuyªn ho¸ cña c¸c hÖ c¬ quan trong qu¸ tr×nh tiÕn hãa cña c¸c lớp động vật ? 3. Néi dung bµi míi: Đặt vấn đề: Sinh sản là đặc điểm đặc trng của sinh vật để duy trì nòi giống, động vật cã nh÷ng h×nh thøc sinh s¶n nµo? Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Ho¹t động 1 I. Sinh s¶n v« tÝnh 7’ - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK tr¶ lêi c©u - Sinh s¶n v« tÝnh lµ h×nh thøc sinh hái: s¶n kh«ng cã sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh dục đực và cái. + ThÕ nµo lµ sinh s¶n v« tÝnh? + Cã nh÷ng h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh nµo? - GV treo tranh mét sè h×nh thøc sinh s¶n v« tính ở động vật không xơng sống. + H·y ph©n tÝch c¸c c¸ch sinh s¶n ë thuû tøc vµ trïng roi? + Tìm một số động vật khác có kiểu sinh sản gièng nh trïng roi ? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. 10’. - H×nh thøc sinh s¶n: + Phân đôi cơ thể + Sinh s¶n sinh dìng: mäc chåi vµ t¸i sinh.. II. Sinh s¶n h÷u tÝnh Hoạt động 2 - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK trang - Sinh sản hữu tính là hình thức sinh s¶n cã sù kÕt hîp gi÷a tÕ bµo sinh 179 vµ tr¶ lêi c©u hái: dục đực và tế bào sinh dục cái tạo + ThÕ nµo lµ sinh s¶n h÷u tÝnh? + So s¸nh sinh s¶n v« tÝnh víi h÷u tÝnh? thµnh hîp tö. - Sinh sản hữu tính trên cá thể đơn (b»ng c¸ch hoµn thµnh b¶ng 1) tÝnh hay lìng tÝnh. - GV kẻ bảng để HS so sánh..
<span class='text_page_counter'>(155)</span> H×nh thøc sinh s¶n. Sè c¸ thÓ tham gia 1 2. Thừa kế đặc điểm- Từ nội Cña 1 Cña 2 dung c¸ thÓ c¸ thÓ b¶ng so s¸nh nµy yªu 1 2 cÇu HS rót ra. V« tÝnh H÷u tÝnh nhËn xÐt. + Em hãy kể tên một số động vật không xơng sống và động vật có xơng sống sinh sản h÷u tÝnh mµ em biÕt? - GV phân tích: một số động vật không xơng sống có cơ quan sinh dục đực và cái trên một cơ thể đợc gọi là lỡng tính. - GV yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái: + Hãy cho biết giun đất, giun đũa cơ thể nào lìng tÝnh, ph©n tÝnh vµ cã h×nh thøc thô tinh ngoµi hoÆc thô tinh trong? ( Giun đất lỡng tính, thụ tinh ngoài. Giun đũa phân tính, thụ tinh trong ) - GV yªu cÇu HS tù rót ra kÕt luËn: sinh s¶n h÷u tÝnh vµ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh. Hoạt động 3 18’. - GV gi¶ng gi¶i: trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña sinh vËt tæ chøc c¬ thÓ ngµy cµng phøc t¹p. + H×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh hoµn chØnh dần qua các lớp động vật đợc thể hiện nh thế nµo?. III. Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh. + Tõ thô tinh ngoµi thô tinh trong. + Đẻ nhiều trứng đẻ ít trứng đẻ con. + Ph«i ph¸t triÓn cã biÕn th¸i ph¸t triÓn trùc tiÕp kh«ng cã nhau thai - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng ë ph¸t triÓn trùc tiÕp cã nhau thai. SGK trang 180. + Con non không đợc nuôi dỡng đợc nuôi dỡng bằng sữa mẹ đợc học tập thÝch nghi víi cuéc sèng. Bảng 2: Sự sinh sản hữu tính và tập tính chăm sóc con ở động vật Tªn loµi Trai s«ng Ch©u chÊu C¸ chÐp ếch đồng Th»n l»n. TËp tÝnh b¶o TËp tÝnh nu«i vÖ trøng con Kh«ng đào Con non (ấu hang lµm tæ trïng) tù kiÕm måi Kh«ng Con non tù kiÕm ¨n tiÕp Kh«ng lµm tæ Con non tù nhau kiÕm måi. Thô tinh Sinh s¶n Ph¸t triÓn ph«i Ngoµi §Î trøng BiÕn th¸i Trong. §Î trøng BiÕn th¸i. Ngoµi Ngoµi. §Î trøng Trùc (kh«ng thai) §Î trøng BiÕn th¸i. Trong. §Î trøng Trùc. Kh«ng đào ấu trùng hang, lµm tæ kiÕm måi tiÕp §µo hang Con non. tù tù.
<span class='text_page_counter'>(156)</span> bãng ®u«i dµi Chim bå c©u Thá. Trong Trong. (kh«ng thai) §Î trøng Trùc (kh«ng thai) §Î con Trùc tiÕp nhau thai). nhau. kiÕm måi. tiÕp Lµm tæ, Êp B»ng s÷a diÒu, nhau trøng mím måi (cã §µo hang lãt B»ng s÷a mÑ æ. - Dựa vào bảng trên, trao đổi nhóm trả lời c©u hái: + Thô tinh trong u viÖt h¬n so víi thô tinh ngoµi nh thÕ nµo? (Thụ tinh trong, số lợng trứng đợc thụ tinh nhiÒu ) + Sự đẻ con tiến hoá hơn so với đẻ trứng nh thÕ nµo? ( Ph«i ph¸t triÓn trong c¬ thÓ mÑ an toµn h¬n ) + T¹i sao sù ph¸t triÓn trùc tiÕp l¹i tiÕn bé h¬n so víi ph¸t triÓn gi¸n tiÕp? (Ph¸t triÓn trùc tiÕp tØ lÖ con non sèng cao h¬n ) + T¹i sao h×nh thøc thai sinh lµ tiÕn ho¸ nhất trong giới động vật? ( Con non đợc nuôi dỡng tốt, tập tính của thó ®a d¹ng, thÝch nghi cao ) - GV thông báo ý kiến đúng, từ đó yêu cầu HS tù rót ra kÕt luËn; sù hoµn chØnh c¸c h×nh thøc sinh s¶n. * Ghi nhí: SGK -180 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5’ GV yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi tr¶ lêi c©u hái SGK - §äc môc em “ Em cã biÕt “ V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(157)</span> TiÕt 59- Bµi 56:. Cây phát sinh giới động vật. Ngày soạn : 17/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nêu đợc bằng chứng chứng minh mối quan hệ giữa các nhóm động vật là c¸c di tÝch ho¸ th¹ch. - Học sinh đọc đợc vị trí quan hệ họ hàng của các nhóm động vật trên cây phát sinh động vật. 2. Kĩ năng: Kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ sự đa dạng sinh học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh sơ đồ hình 56.1 SGK. - Tranh cây phát sinh giới động vật. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trùc quan, gi¶ng gi¶i. IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Sù hoµn chØnh dÇn c¸c h×nh thøc sinh s¶n thÓ hiÖn nh thÕ nµo? 3. Néi dung bµi míi: Đặt vấn đề: Chúng ta đã học qua các ngành động vật không xơng sống và động vật có xơng sống, thấy đợc sự hoàn chỉnh về cấu tạo và chức năng. Song giữa các ngành động vật đó có quan hệ với nhau nh thế nào? TG 17’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. B»ng chøng vÒ quan hÖ gi÷a c¸c nhóm động vật - GV yêu cầu học sinh nghiên cứu SGK, - Di tích hoá thạch của các động vật quan sát tranh, hình 182 SGK và trả lời cổ có nhiều đặc điểm giống động vật c©u hái: ngµy nay. ? Làm thế nào để biết các nhóm động vËt cã mèi quan hÖ víi nhau? - Những loài động vật mới đợc hình ( Di tích hoá thạch cho biết quan hệ các thành có đặc điểm giống tổ tiên của nhóm động vật.) chóng. - GV yªu cÇu HS: + Đánh dấu đặc điểm của lỡng c cổ.
<span class='text_page_counter'>(158)</span> giống với cá vây chân cổ và đặc điểm cña lìng c cæ gièng lìng c ngµy nay. ( Lìng c cæ - c¸ v©y ch©n cæ cã v¶y, v©y ®u«i, n¾p mang. Lìng c cæ - lìng c ngµy nay cã 4 chi, 5 ngãn.) + Đánh dấu đặc điểm của chim cổ giống bß s¸t vµ chim ngµy nay. ( Chim cæ gièng bß s¸t: cã r¨ng, cã vuèt, đuôi dài có nhiều đốt. Chim cổ giống chim hiÖn nay: cã c¸nh, l«ng vò ) - GV: Những đặc điểm giống và khác nhau nãi lªn ®iÒu g× vÒ mèi quan hÖ hä hàng giữa các nhóm động vật? ( Nói lên nguồn gốc của động vật. VD: C¸ v©y ch©n cæ cã thÓ lµ tæ tiªn cña Õch nh¸i ) - GV cho HS rót ra kÕt luËn. Hoạt động 2 18’. - GV gi¶ng: nh÷ng c¬ thÓ cã tæ chøc cµng gièng nhau ph¶n ¸nh quan hÖ nguån gèc cµng gÇn nhau. - GV yêu cầu: HS quan sát hình, đọc SGK, trao đổi nhóm, trả lời câu hỏi: ? Cây phát sinh động vật biểu thị điều g×? ( Cho biết mức độ quan hệ họ hàng của các nhóm động vật ) ? Mức độ quan hệ họ hàng đợc thể hiện trªn c©y ph¸t sinh nh thÕ nµo? ( Nhãm cã vÞ trÝ gÇn nhau, cïng nguån gèc cã quan hÖ hä hµng gÇn h¬n nhãm ë xa.) ? T¹i sao khi quan s¸t c©y ph¸t sinh l¹i biết đợc số lợng loài của nhóm động vật nào đó? ( V× kÝch thíc trªn c©y ph¸t sinh lín th× số loài đông.) ? Ngµnh ch©n khíp cã quan hÖ hä hµng víi ngµnh nµo? ( Ch©n khíp cã quan hÖ gÇn víi th©n mÒm h¬n ) ? Chim vµ thó cã quan hÖ víi nhãm nµo? ( Chim vµ thó gÇn víi bß s¸t h¬n c¸c loµi kh¸c ) ? T¹i sao ngµy nay vÉn cßn tån t¹i nh÷ng động vật có cấu tạo phức tạp nh động vật có xơng sống bên cạnh động vật nguyên sinh có cấu tạo rất đơn giản?. II. Cây phát sinh giới động vật - Cây phát sinh giới động vật : phản ¸nh quan hÖ nguån gèc, hä hµng, møc độ tiến hóa của các ngành, các lớp : từ thấp đến cao, từ cha hoàn thiện đến hoµn thiÖn c¬ thÓ thÝch nghi víi ®iÒu kiện sống, so sánh đợc số lợng loài gi÷a c¸c nh¸nh víi nhau..
<span class='text_page_counter'>(159)</span> - GV giảng: Khi một nhóm động vật mới xuÊt hiÖn, chóng ph¸t sinh biÕn dÞ cho phï hîp víi m«i trêng vµ dÇn dÇn thÝch nghi. Ngày này do khí hậu ổn định, mỗi loµi tån t¹i cã cÊu t¹o thÝch nghi riªng víi m«i trêng. - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. Gi¸o dôc HS ý thøc b¶o vÖ sù ®a d¹ng sinh häc. 4. Cñng cè- luyÖn tËp : 5’ - GV dùng tranh cây phát sinh động vật để yêu cầu HS trình bày mối quan hệ họ hàng giữa các nhóm động vật. - Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái cuèi bµi. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Kẻ phiếu học tập: “Sự thích nghi của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng” vào vở. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Chơng VIII : Động vật và đời sống con ngời TiÕt 60 - Bµi 57: §a d¹ng sinh häc Ngày soạn : 17/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh hiểu đợc đa dạng sinh học thể hiện ở số loài, khả năng thích nghi cao của động vật với các điều kiện sống khác nhau. - Nêu đợc cụ thể sự đa dạng về hình thái và tập tính của động vật ở những miền có khí hậu khắc nghiệt là rất đặc trng và ở những miền khí hậu ấy số lợng loài có ít. 2. Kĩ năng: Kĩ năng quan sát, so sánh, kĩ năng hoạt động nhóm. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ sự đa dạng sinh học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn: - Tranh sơ đồ hình 58.1; 58.2 SGK. - T liệu thêm về động vật ở đới lạnh và đới nóng. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh: Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm.
<span class='text_page_counter'>(160)</span> IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức: GV kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Cây phát sinh động vật biểu thị điều gì? 3. Néi dung bµi míi Đặt vấn đề: GV cho HS nêu những nơi phân bố của động vật, vì sao động vật phân bè ë mäi n¬i? t¹o nªn sù ®a d¹ng. TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiªn thøc Ho¹t động 1 I. Sù ®a d¹ng sinh häc 10’ - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK trang 185 vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sù ®a d¹ng sinh häc thÓ hiÖn nh thÕ nµo? + V× sao cã sù ®a d¹ng vÒ loµi? - GV nhận xét ý kiến đúng sai của các nhãm, rót ra kÕt luËn. 25’. - Sù ®a d¹ng sinh häc biÓu thÞ b»ng sè lîng loµi. - Sù ®a d¹ng loµi lµ do kh¶ n¨ng thÝch nghi của động vật với điều kiện sống kh¸c nhau.. Hoạt động 2. II. Đa dạng sinh học của động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc - GV yêu cầu HS nghiên cứu SGK, trao đới nóng đổi nhóm và hoàn thành phiếu học tập.. Môi trờng đới l¹nh. M«i trêng hoang mạc đới nãng. Đặc điểm của động vật - Bé l«ng dµy CÊu - Mì díi da dµy t¹o - L«ng mµu tr¾ng (mïa đông) - Ngủ trong mùa đông Tập - Di c về mùa đông tính - Hoạt động ban ngày trong mïa hÌ - Th©n cao, mãng réng, đệm thịt dày CÊu - Ch©n dµi tạo - Bớu mỡ lạc đà - Mµu l«ng nh¹t, gièng mµu c¸t - Mçi bíc nh¶y cao, xa - Di chuyÓn b»ng c¸ch th©n TËp qu¨ng Ho¹t động vào ban đêm tÝnh - Kh¶ n¨ng ®i xa - Kh¶ n¨ng chÞu kh¸t - Chui róc s©u trong c¸t. Vai trò của các đặc điểm thích nghi - Gi÷ nhiÖt cho c¬ thÓ - Gi÷ nhiÖt, dù tr÷ n¨ng lîng, chèng rÐt - LÉn víi mµu tuyÕt che m¾t kÎ thï - TiÕt kiÖm n¨ng lîng - Tr¸nh rÐt, t×m n¬i Êm ¸p - Thời tiết ấm hơn để tận dụng nguồn nhiÖt - Vị trí cơ thể cao, không bị lún, đệm thịt dày để chống nóng. - VÞ trÝ ë cao so víi c¸t nãng, nh¶y xa h¹n chÕ ¶nh hëng cña c¸t nãng - N¬i dù tr÷ níc - DÔ lÈn trèn kÎ thï - h¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - H¹n chÕ tiÕp xóc víi c¸t nãng - Thêi tiÕt dÞu m¸t h¬n - T×m níc v× vùc níc ë rÊt xa nhau - Thời gian tìm đợc nớc rất lâu - Chèng nãng. - GV yêu cầu HS tiếp tục trao đổi nhãm, tr¶ lêi c©u hái: + NhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o vµ tËp tÝnh cña động vật ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng? ( Cấu tạo và tập tính thích nghi cao độ. - Sự đa dạng của các động vật ở môi trờng đặc biệt rất thấp. - ChØ cã nh÷ng loµi cã kh¶ n¨ng chÞu đựng cao thì mới tồn tại đợc..
<span class='text_page_counter'>(161)</span> víi m«i trêng.) + Vì sao ở 2 vùng này số loại động vật rÊt Ýt? ( Đa số động vật không sống đợc, chỉ có một số loài có cấu tạo đặc biệt thích nghi. ) + Nhận xét về mức độ đa dạng của động vật ở 2 môi trờng này? ( Mức độ đa dạng rất thấp.) - HS rót ra kÕt luËn. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 5 phót HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm: Câu 1: Chọn những đặc điểm của gấu trắng thích nghi với môi trờng đới lạnh: a. Bé l«ng mµu tr¾ng b. Thức ăn chủ yếu là động vật c. Di c về mùa đông d. Líp mì díi da rÊt dµy e. Bộ lông đổi màu trong mùa hè f. Ngủ suốt mùa đông. Câu 2: Chuột nhảy ở hoang mạc đới nóng có chân dài để: a. §µo bíi thøc ¨n b. T×m nguån níc c. C¬ thÓ cao so víi mÆt c¸t nãng vµ nh¶y xa Câu 3: Đa dạng sinh học ở môi trờng đới lạnh và hoang mạc đới nóng rất thấp vì: a. Động vật ngủ đông dài b. Sinh s¶n Ýt c. KhÝ hËu rÊt kh¾c nghiÖt. §¸p ¸n: C©u 1: a, d, f C©u 2: c C©u 3: c 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. V. Rót kinh nghiÖm ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ........................................................................................................................................ ......................................................................................................................................... TiÕt 61- Bµi 58:. §a d¹ng sinh häc (tiÕp).
<span class='text_page_counter'>(162)</span> Ngày soạn : 25/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh thấy đợc sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa cao hơn ở đới lạnh và hoang mạc đới nóng là do khí hậu phù hợp với mọi loài sinh vật. - Học sinh chỉ ra đợc những lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống, nguy cơ suy gi¶m vµ c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc. 2. KÜ n¨ng: - KÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp, suy luËn. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng hợp tác trong nhóm để thực hiện bài tập nhóm. - KÜ n¨ng t duy phª ph¸n nh÷ng hµnh vi lµm suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc. - KÜ n¨ng hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK để tìm hiểu sự đa dạng sinh học động vật ở môI trờng nhiệt đới gió mùa, những lợi ích của đa dạng sinh học; về nguy cơ suy gi¶m vµ nhiÖm vô b¶o vÖ sù ®a d¹ng sinh häc lµ cña toµn d©n. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ tài nguyên đất nớc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - T liÖu vÒ ®a d¹ng sinh häc. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ. III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm. Trực quan IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức lớp: (1’): Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Sự đa dạng của động vật ở môi trờng đới lạnh và đới nóng? 3. Néi dung bµi míi: Đặt vấn đề: Sự đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới gió mùa khác với các môi trờng khác nh thế nào? TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Néi dung kiÕn thøc Ho¹t động 1 I. §a d¹ng sinh häc ë m«i trêng 14’ nhiệt đới gió mùa. - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK nội - Sự đa dạng sinh học của động vật dung bảng 189, theo dõi ví dụ trong một ở môi trờng nhiệt đới gió mùa rất ao th¶ c¸. phong phó. VD: nhiÒu loµi c¸ sèng trong ao, cã loµi - Sè lîng loµi nhiÒu do chóng thÝch kiÕm ¨n ë tÇng níc mÆt (c¸ mÌ) mét sè nghi víi ®iÒu kiÖn sèng. loài kiếm ăn ở tầng đáy (trạch, cá quả) một số sống ở đáy bùn (lơn). Thảo luận và tr¶ lêi: + Đa dạng sinh học ở môi trờng nhiệt đới giã mïa thÓ hiÖn nh thÕ nµo? + Vì sao trên đồng ruộng gặp 7 loài rắn cïng sèng mµ kh«ng hÒ c¹nh tranh víi nhau? ( Các loài cùng sống tận dụng đợc nguồn thøc ¨n.) + Vì sao nhiều loài cá lại sống đợc trong cïng mét ao?.
<span class='text_page_counter'>(163)</span> + T¹i sao sè lîng loµi ph©n bè mét n¬i l¹i cã thÓ rÊt nhiÒu? - GV đánh giá ý kiến của các nhóm. + Vì sao số lợng loài động vật ở môi trờng nhiệt đới nhiều hơn so với đới nóng và đới l¹nh? - GV lu ý: Do động vật thích nghi đợc với khí hậu ổn định. Hoạt động 2 10’. 9’. II.Nh÷ng lîi Ých cña ®a d¹ng sinh häc - Cung cÊp cho con ngêi thùc phÈm, søc kÐo, dîc liÖu, s¶n phÈm c«ng nghiÖp ( da, l«ng..), n«ng nghiÖp ( ph©n bãn ), tiªu diÖt sinh vËt cã h¹i, lµm c¶nh, vËt nu«i.... - Sù ®a d¹ng sinh häc mang l¹i gi¸ trị kinh tế lớn cho đất nớc.. - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: + Sù ®a d¹ng sinh häc mang l¹i lîi Ých g× vÒ thùc phÈm, dîc phÈm ? - GV cho c¸c nhãm tr¶ lêi vµ bæ sung cho nhau: + Trong giai ®o¹n hiÖn nay ®a d¹ng sinh học còn có giá gì đối với sự tăng trởng kinh tế của đất nớc? - GV th«ng b¸o thªm: + Đa dạng sinh học là điều kiện đảm bảo phát triển ổn định tính bền vững của môi trêng, h×nh thµnh khu du lÞch. + Cơ sở hình thành các hệ sinh thái đảm b¶o sù chu chuyÓn oxi, gi¶m xãi mßn. + Tạo cơ sở vật chất để khai thác nguyên liÖu. III. Nguy c¬ suy gi¶m ®a d¹ng sinh häc vµ viÖc b¶o vÖ ®a d¹ng Hoạt động 3 sinh häc + Nghiªm cÊm khai th¸c rõng bõa bãi, săn bắt buôn bán động vật - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin hoang d·. SGK kết hợp với hiểu biết thực tế, trao đổi + Thuần hoá, lai tạo giống để tăng độ đa dạng sinh học và độ đa dạng nhóm để trả lời câu hỏi: + Nguyên nhân nào dẫn đến sự suy giảm về loài. ®a d¹ng sinh häc ë ViÖt Nam vµ thÕ giíi? + Chèng « nhiÔm m«i trêng. + Chúng ta cần có những biện pháp nào để b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? + C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc dùa trªn c¬ së khoa häc nµo? - GV cho các nhóm trao đổi đáp án, hoàn thµnh c©u tr¶ lêi. - GV liªn hÖ thùc tÕ: + Hiện nay chúng ta đã và sẽ làm gì để b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? * Ghi nhí: SGK - GV cho HS tù rót ra kÕt luËn.. 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 5’ HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1’ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Tìm hiểu thêm về đa dạng sinh học trên đài báo. - KÎ phiÕu häc tËp vµo vë: V. Rót kinh nghiÖm.
<span class='text_page_counter'>(164)</span> .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... TiÕt 62 -Bµi 59: Ngày soạn : 31/ 3/ 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Biện pháp đấu tranh sinh học. Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc khái niệm đấu tranh sinh học. - Thấy đợc các biện pháp chính trong đấu tranh sinh học là sử dụng các loại thiên địch. - Nêu đợc những u điểm và nhợc điểm của biện pháp đấu tranh sinh học. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, t duy, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm thông tin và phân tích thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, tìm kiếm thông tin khi đọc SGK, quan sát tranh ảnh, tìm kiếm thông tin trên internet để tìm hiểu kháI niệm về đấu tranh sinh học và các biện pháp đấu tranh sinh học cũng nh u điểm và hạn chế của các biện pháp đấu tranh sinh học. - KÜ n¨ng hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. - KÜ n¨ng tù tin khi tr×nh bµy ý kiÕn tríc tæ, nhãm, líp. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật, môi trờng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh h×nh 59.1 SGK. - T liệu về đấu tranh sinh học. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Hoạt đọng nhóm, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng.
<span class='text_page_counter'>(165)</span> 1. ổn định tổ chức lớp: 1’ : Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ ®a d¹ng sinh häc? 3. Bµi míi: Đặt vấn đề: Trong thiên nhiên, để tồn tại, các loài động vật có mối quan hệ với nhau. Con ngời đã lợi dụng mối quan hệ này để mang lại lợi ích cho con ngời.. TG 8’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. Thế nào là biện pháp đấu tranh sinh häc. - GV cho HS nghiªn cøu th«ng tin SGK vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Thế nào là đấu tranh sinh học? Cho ví dụ về đấu tranh sinh học? - GV gi¶i thÝch: sinh vËt tiªu diÖt sinh vËt cã hại gọi là thiên địch. - GV thông báo các biện pháp đấu tranh sinh häc.. - §Êu tranh sinh häc lµ biÖn ph¸p sö dông sinh vËt hoÆc s¶n phÈm cña chóng nh»m ng¨n chÆn hoÆc gi¶m bít thiÖt h¹i do c¸c sinh vËt cã h¹i g©y ra.. Hoạt động 2. II. Những biện pháp đấu tranh sinh häc. 14’. - GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK, quan s¸t h×nh 59.1 vµ hoµn thµnh phiÕu häc tËp.. Các biện pháp đấu Tên sinh vật gây hại Tên thiên địch tranh sinh häc 1. Sử dụng thiên địch - Chuột - MÌo, DiÒu h©u, r¾n säc da, có tiªu diÖt sinh vËt g©y vä h¹i - Bä gËy, Êu trïng s©u bä - C¸ cê - S©u bä, cua èc mang vËt - S¸o, gia cÇm chñ trung gian. - S©u h¹i cam - KiÕn vèng - RÖp s¸p - Bä rïa 2. Sö dông thiªn ®ich đẻ trứng kí sinh vào sinh vËt g©y h¹i hay trøng s©u h¹i 3. Sö dông vi khuÈn g©y bÖnh truyÒn nhiÔm diÖt sinh vËt g©y h¹i. - Trøng s©u x¸m - X¬ng rång. - Ong mắt đỏ - ấu trùng của bớm đêm. - Thá - Bä xÝt. - Vi khuÈn My«ma vµ Calixi - NÊm b¹ch d¬ng vµ nÊm lôc c¬ng. - GV yªu cÇu HS: + Giải thích biện pháp gây vô sinh để diệt sinh vËt g©y h¹i. - GV th«ng b¸o thªm mét sè th«ng tin: VD ë Hawai, c©y c¶nh Lantana ph¸t triÓn nhiÒu th× cã h¹i. Ngêi ta nhËp vÒ 8 lo¹i s©u bä tiªu diÖt Lantana. Khi Lantana bÞ tiªu diÖt ¶nh hëng tíi chim s¸o ¨n qu¶ c©y nµy. Chim sáo ăn sâu Cirphis gây hại cho đồng.
<span class='text_page_counter'>(166)</span> cá, ruéng lóa l¹i ph¸t triÓn. - GV cho HS rót ra kÕt luËn. 11’. Hoạt động 3 - GV cho HS nghiên cứu SGK, trao đổi nhãm tr¶ lêi c©u hái: + §Êu tranh sinh häc cã nh÷ng u ®iÓm g×? + Hạn chế của biện pháp đấu tranh sinh häc lµ g×? - GV ghi tãm t¾t ý kiÕn cña c¸c nhãm, nÕu ý kiÕn cha thèng nhÊt th× cho HS tiÕp tôc th¶o luËn. - GV tæng kÕt ý kiÕn cña c¸c nhãm, cho HS rót ra kÕt luËn.. III. Nh÷ng u ®iÓm vµ h¹n chÕ của biện pháp đấu tranh sinh häc - Ưu điểm của biện pháp đấu tranh sinh häc: tiªu diÖt nhiÒu sinh vËt g©y h¹i, tr¸nh « nhiÔm m«i trêng. - Nhîc ®iÓm: + §Êu tranh sinh häc chØ cã hiÖu quả ở nơi có khí hậu ổn định. + Thiên địch không diệt đợc triệt để sinh vật có hại.. * Ghi nhí: SGK 4. Cñng cè - luyÖn tËp: 5 phót HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2 SGK. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1 phót - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. V. Rót kinh nghiÖm .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... .............................................................................................................................................. ... ........................................................................................................................................... TiÕt 63- Bµi60:. §éng vËt quý hiÕm. Ngày soạn : 31/ 3 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh nắm đợc khái niệm về động vật quý hiếm. - Thấy đợc mức độ tuyệt chủng của các động vật quý hiếm ở Việt Nam. - Đề ra các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm. 2. KÜ n¨ng: - RÌn kÜ n¨ng so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp. - Kĩ năng hoạt động nhóm..
<span class='text_page_counter'>(167)</span> * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin khi đọc SGK, quan sát trah ảnh, tìm kiếm thông tin trên internet để tìm hiểu về kháI niệm , cấp độ đe dọa tuyệt chủng và các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm. - Kĩ năng t duy phê phán những hành vi buôn bán , săn bắt ... những động vật quý hiÕm. - KÜ n¨ng hîp t¸c, l¾ng nghe tÝch cùc. - KÜ n¨ng tù tin trong thuyÕt tr×nh, s¾m vai. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ động vật quý hiếm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh a. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh một số động vật quý hiếm. - Một số t liệu về động vật quý hiếm. b. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Trực quan, hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức - KiÓm tra sÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò : 5 phót ? Nờu các biện pháp đấu tranh sinh học? 3. Bµi míi Đặt vấn đề: Trong tự nhiên có một số loài động vật có giá trị đặc biệt nhng lại có nguy cơ bị tuyệt chủng. Đó là những động vật nh thế nào?. TG 8’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1. Néi dung kiÕn thøc I. Thế nào là động vật quý hiếm. - GV cho HS nghiên cứu SGk và trả lời câu Động vật quý hiếm là những động hái: vật có giá trị nhiều mặt và có số l? Thế nào gọi là động vật quý hiếm? îng gi¶m sót. ? Kể tên một số động vật quý hiếm mà em biÕt? - GV lu ý phân tích thêm về động vật quý hiÕm: võa cã nhiÒu gi¸ trÞ vµ cã sè lîng Ýt. - GV thông báo thêm cho HS về động vật quý hiếm nh: sói đỏ, bớm phợng cánh đuôi nheo, phợng hoàng đất. Hoạt động 2. 15’. II. Ví dụ minh hoạ các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý - GV yêu cầu HS đọc các câu lựa chọn, hiếm ở Việt Nam quan s¸t h×nh SGK trang 197 vµ hoµn thành bảng 1: “ Một số động vật quý hiếm ë ViÖt Nam”. vËt quý STT Tên động hiÕm 1 èc xµ cõ 2 Tôm hùm đá. Cấp độ đe doạ tuyÖt chñng RÊt nguy cÊp Nguy cÊp. Giá trị của động vật quý hiếm Kü nghÖ kh¶m trai Thùc phÈm ngon, xuÊt khÈu.
<span class='text_page_counter'>(168)</span> 3 4 5 6 7 8 9 10. Cµ cuèng C¸ ngùa gai Rïa nói vµng Gµ l«i tr¾ng Khíu ®Çu ®en Sóc đỏ H¬u x¹ KhØ vµng. SÏ nguy cÊp SÏ nguy cÊp Nguy cÊp Ýt nguy cÊp Ýt nguy cÊp Ýt nguy cÊp RÊt nguy cÊp Ýt nguy cÊp. Thực phẩm, đặc sản gia vị Dîc liÖu ch÷a bÖnh hen Dợc liệu, đồ kĩ nghệ Động vật đặc hữu, làm cảnh Động vật đặc hữu, làm cảnh ThÈm mÜ, lµm c¶nh Dîc liÖu s¶n xuÊt níc hoa Gi¸ trÞ dîc liÖu, vËt mÉu trong y häc.. - GV ? ? §éng vËt quý hiÕm cã gi¸ trÞ g×? ? Em có nhận xét gì về cấp độ đe doạ tuyệt chủng của động vật quý hiếm? ? Hãy kể thêm động vật quý hiếm khác mµ em biÕt? - GV yªu cÇu HS rót ra kÕt luËn. 12’. - Cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam đợc biểu thị: rÊt nguy cÊp, nguy cÊp, Ýt nguy cÊp vµ sÏ nguy cÊp.. Hoạt động 3. III. Bảo vệ động vật quý hiếm - Các biện pháp bảo vệ động vật quý hiÕm: - GV nªu c©u hái: ? Vì sao phải bảo vệ động vật quý hiếm? + Bảo vệ môi trờng sống ? Cần có những biện pháp gì để bảo vệ + Cấm săn bắn, buôn bán, giữ trái phép động vật quý hiếm. động vật quý hiếm? - GV yêu cầu HS liên hệ bản thân: phải + Chăn nuôi, chăm sóc đầy đủ. + X©y dùng khu dù tr÷ thiªn nhiªn. làm gì để bảo vệ động vật quý hiếm? * Ghi nhí: SGK. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - HS tr¶ lêi c©u hái: ? Thế nào là động vật quý hiếm? ? Phải bảo vệ động vật quý hiếm nh thế nào? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - §äc môc “Em cã biÕt”. - Tìm hiểu động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. V. Rót kinh nghiÖm .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(169)</span> TÌM HIỂU MỘT SỐ ĐỘNG VẬT CÓ TẦM QUAN TRỌNG TRONG KINH TẾ Ở ĐỊA PHƯƠNG. Tiết 64- Bài 61, 62:. Ngày soạn : 07/ 4 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: Học sinh tìm hiểu thông tin từ sách báo, thực tế sản xuất ở địa phơng để bổ sung kiến thức về một số động vật có tầm quan trọng thực tế ở địa phơng. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức yêu thích môn học. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn Híng dÉn viÕt b¸o c¸o. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Su tầm thông tin về một số loài động vật có giá trị kinh tế ở địa phơng. III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. Ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: 5’ ? Nêu các biện pháp bảo vệ động vật quý hiếm? 3. Néi dung bµi míi: Hoạt động 1: Hớng dẫn cách thu thập thông tin ( 20’ ) - GV yªu cÇu: + Hoạt động theo nhóm ngời. + XÕp l¹i néi dung c¸c th«ng tin cho phï hîp víi yªu cÇu. 1. Tên loài động vật cụ thể VD: T«m, c¸, gµ, lîn, bß, t»m, c¸ sÊu. 2. §Þa ®iÓm: Chăn nuôi tại gia đình hay địa phơng nào.. - Điều kiện sống của loài động vật đó bao gồm: khí hậu và nguồn thức ăn. - Điều kiện sống khác đặc trng của loài: VD: - Bß cÇn b·i ch¨n th¶ - T«m c¸ cÇn mÆt níc réng. 3. C¸ch nu«i: - Lµm chuång tr¹i : + Đủ ấm về mùa đông + Tho¸ng m¸t vÒ mïa hÌ - Sè lîng loµi, c¸ thÓ (cã thÓ nu«i chung c¸c gia sóc, gia cÇm) - C¸ch ch¨n sãc: + Lîng thøc ¨n, lo¹i thøc ¨n + C¸ch chÕ biÕn: ph¬i kh«, lªn men, nÊu chÝn. + Thêi gian ¨n: - Thêi k× vç bÐo - Thêi k× sinh s¶n - Nu«i dìng con non + VÖ sinh chuång tr¹i: gi¸ trÞ t¨ng träng.
<span class='text_page_counter'>(170)</span> + Sè kg trong 1 th¸ng VD: Lîn 20 kg/th¸ng Gµ 2 kg/th¸ng 4. Gi¸ trÞ kinh tÕ: - Gia đình: + Thu thËp tõng loµi + Tæng thu nhËp xuÊt chuång. + Gi¸ trÞ VN§/n¨m - §Þa ph¬ng + Tăng nguồn thu nhập kinh tế địa phơng nhờ chăn nuôi động vật. + Ngành kinh tế mũi nhọn của địa phơng + §èi víi quèc gia GV chó ý: + §èi víi HS ë khu c«ng nghiÖp hay lµng nghÒ, HS ph¶i tr×nh bµy chi tiÕt quy tr×nh nu«i, gi¸ trÞ kinh tÕ cô thÓ. + §èi víi HS ë thµnh phè lín kh«ng cã ®iÒu kiÖn tham quan cô thÓ th× chñ yÕu dùa vµo c¸c th«ng tin trªn s¸ch, b¸o vµ ch¬ng tr×nh phæ biÕn kiÕn thøc trªn ti vi. Hoạt động 2: Báo cáo của học sinh (15ph ) - GV yªu cÇu c¸c nhãm lÇn lît b¸o c¸o kÕt qu¶. - C¸c nhãm kh¸c theo dâi, nhËn xÐt, bæ sung. - GV nhËn xÐt. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 4’ - GV cñng cè néi dung bµi - §¸nh gi¸ kÕt qu¶ b¸o c¸o cña c¸c nhãm. - §¸nh gi¸ giê. 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ: 1’ - Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. - Ôn lại chơng trình đã học. - KÎ b¶ng 1, 2, trang 200, 201 vµo vë. V. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. Tiết 65- Bài 64,65,66: THAM QUAN THIÊN NHIÊN Ngày soạn : 07/ 4 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh đợc gặp các động vật tiêu biểu đã học, qua đó củng kiến thức liên quan đến các động vật đã học. - Biết sử dụng các dụng cụ thích hợp để thu thập mẫu vật động vật rồi lựa chọn cách xử lí thích hợp để làm thành mẫu vật, tiêu bản cần cho việc quan sát, thực hành ngoài thiên nhiªn. 2. KÜ n¨ng:.
<span class='text_page_counter'>(171)</span> - Học sinh biết chuẩn bị cho một buổi hoạt động học tập ngoài trời với nhiều dụng cụ, phơng tiện cho hoạt động khoa học cũng nh cho cá nhân để đề phòng rủi ro. - Làm quen với các phơng pháp quan sát đọng vật, ghi chép các thu hoạch ở ngoài thiên nhiªn. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. - KÜ n¨ng quan s¸t khi ®i thùc tÕ. - KÜ n¨ng so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. - Kĩ năng biểu đạt sáng tạo khi viết báo cáo. - KÜ n¨ng tù b¶o vÖ b¶n th©n, phßng tr¸nh rñi ro trong qu¸ tr×nh ®i tham quan thiªn nhiªn. 3. Thái độ - Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, năng động khi tham quan thiên nhiên, đồng thời có thái độ thận trọng trong giáo tiếp với động vật, nhằm bảo vệ cho tài nguyên thiên nhiên bền v÷ng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Chọn địa điểm quan sát - Tranh vÏ vÒ c¸c m«i trêng. - Dụng cụ đào đất, vợt thủy tinh, vợt bớm, kẹp mềm, chổi lông, kim nhọn, khay đựng mẫu, lóp tay, èng hót s©u bä nhá, lä b¾t thñy tøc, hép chøa mÉu sèng,lä lµm chÕt s©u bä, tói bím, nilon tr¾ng. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - M¸y ¶nh, èng nhßm. - Trang phôc : quÇn ¸o dµi, giÇy, g¨ng tay. III. Ph¬ng ph¸p - Thực hanh quan sát, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: Không 3. Néi dung bµi míi. GV thông báo: + Tiết 65: Học trên lớp + Tiết 66: Quan sát thu thập mẫu + Tiết 67: Báo cáo HĐ1: GV giới thiệu sơ lược địa điểm tham quan: * Đặc điểm: + Có những môi trường nào + Một số loài thực vật và động vật có thể gặp HĐ2: GV giới thiệu trang bị dụng cụ của các cá nhân và nhóm: * Dụng cụ cân thiết: 1 túi có dây đeo chứa: + Giấy báo rộng, kính lúp cầm tay + Bút, sổ ghi chép * Dụng cụ chung cả nhóm: + Vợt bướm, vợt thuỷ sinh, kẹp mẫu, chổi lông + Kim nhọn, khay đựng mẫu + Lọ chứa mẫu vật sống HĐ3: GV giới thiệu cách sử dụng dụng cụ: + Với động vật ở nước: dùng vợt thuỷ sinh vợt động vật lên rồi lấy chổi lông quét nhẹ vào khay (chứa nước) + Với động vật ở cạn hay trên cây: trải rộng báo dưới gốc rung cành cây hay dùng vợt bướm để hứng, bắt cho vào túi nilông + Với động vật trong đất (sâu, bọ): dùng kẹp mềm gắp cho vào túi nilông (chú ý đục các lỗ nhỏ).
<span class='text_page_counter'>(172)</span> + Với các động vật lớn hơn như động vật có xương sống (cá, ếch, thằn lằn) dùng vợt bướm bắt rồi cho vào hộp chứa mẫu HĐ4: GV giới thiệu cho HS cách ghi chép + Đánh dấu vào bảng trang 205 SGK (bảng đã kẻ sẵn) + Mỗi nhóm cử 1 HS ghi chép (Đặc điểm cơ bản nhất) 4. Củng cố: - GV cho HS nhắc lại các thao tác sử dụng dụng cụ cần thiết trong giờ thực hành tham quan 5. Hướng dẫn học sinh tự học: HS chuẩn bị đầy đủ cho giờ sau tham quan ngoài thiên nhiên. V. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... Tiết 66,67- Bài 64,65,66: THAM QUAN THIÊN NHIÊN (tiếp) Ngày soạn : 13/ 4 / 2016 Ngày dạy Tại lớp Sĩ số HS Vắng Ghi chú 7 / 27 I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - Học sinh đợc gặp các động vật tiêu biểu đã học, qua đó củng kiến thức liên quan đến các động vật đã học. - Biết sử dụng các dụng cụ thích hợp để thu thập mẫu vật động vật rồi lựa chọn cách xử lí thích hợp để làm thành mẫu vật, tiêu bản cần cho việc quan sát, thực hành ngoài thiên nhiªn. 2. KÜ n¨ng: - Học sinh biết chuẩn bị cho một buổi hoạt động học tập ngoài trời với nhiều dụng cụ, phơng tiện cho hoạt động khoa học cũng nh cho cá nhân để đề phòng rủi ro. - Làm quen với các phơng pháp quan sát đọng vật, ghi chép các thu hoạch ở ngoài thiên nhiªn. * KÜ n¨ng sèng: - Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm đợc phân công. - KÜ n¨ng quan s¸t khi ®i thùc tÕ. - KÜ n¨ng so s¸nh ph©n tÝch tæng hîp. - Kĩ năng biểu đạt sáng tạo khi viết báo cáo. - KÜ n¨ng tù b¶o vÖ b¶n th©n, phßng tr¸nh rñi ro trong qu¸ tr×nh ®i tham quan thiªn nhiªn. 3. Thái độ - Rèn luyện tác phong nhanh nhẹn, năng động khi tham quan thiên nhiên, đồng thời có thái độ thận trọng trong giáo tiếp với động vật, nhằm bảo vệ cho tài nguyên thiên nhiên bền v÷ng..
<span class='text_page_counter'>(173)</span> II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Chọn địa điểm quan sát - Tranh vÏ vÒ c¸c m«i trêng. - Dụng cụ đào đất, vợt thủy tinh, vợt bớm, kẹp mềm, chổi lông, kim nhọn, khay đựng mẫu, lóp tay, èng hót s©u bä nhá, lä b¾t thñy tøc, hép chøa mÉu sèng,lä lµm chÕt s©u bä, tói bím, nilon tr¾ng. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - M¸y ¶nh, èng nhßm. - Trang phôc : quÇn ¸o dµi, giÇy, g¨ng tay. III. Ph¬ng ph¸p - Thực hanh quan sát, hoạt động nhóm. IV. TiÕn tr×nh d¹y häc. 1. ổn định lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: Không 3. Néi dung bµi míi. TIẾT 66 + 67: TIẾN HÀNH THAM QUAN NGOÀI TRỜI (tiến hành trong một buổi chiều) *GV yêu cầu: + Hoạt động theo nhóm tổ + Giữ trật tự, nghiêm túc, không trèo cây, lội nước sâu. + Lấy được mẫu đơn giản HĐ1: GV thông báo nội dung cần quan sát 1) Quan sát ĐV phân bố theo môi trường + Trong từng môi trường có những động vật nào? + Số lượng cá thể (nhiều hay ít) 2) Quan sát sự thích nghi di chuyển của chúng ở các môi trường + Động vật có những các cách di chuyển bằng những bộ phận nào? 3) Quan sát sự thích nghi dinh dưỡng của động vật + Các loài động vật có hình thức dinh dưỡng như thế nào? Ví dụ: ăn lá, ăn hạt, ăn động vật nhỏ, hút mật..... 4) Quan sát mối quan hệ thực vật và động vật + Động vật nào có ích cho thực vật + Động vật nào có hại cho thực vật 5) Quan sát hiện tượng ngụy trang của động vật Có các hiện tượng sau: + Màu sắc giống lá cây, cành cây, màu đất + Duỗi cơ thể giống cành cây khô hay một chiếc lá + Cuộn tròn giống hòn đá 6) Quan sát số lượng thành phần động vật trong tự nhiên + Từng môi trường có những thành phần loài như thếnào? + Trong môi trường số lượng cá thể như thếnào? + Loài động vật nào không có trong môi trường đó? HĐ2: HS tiến hành quan sát: *HS: Trong nhóm phân công tất cả phải được quan sát: 1 Người ghi chép 2 Người giữ mẫu Thay phiên nhau lấy mẫu quan sát.
<span class='text_page_counter'>(174)</span> Lưu ý: Bảo quản mẫu cẩn thận *GV: Bao quát toàn lớp, hướng dẫn giúp đỡ nhóm học yếu Nhắc nhở HS lấy đầy đủ mẫu ở nơi quan sát HĐ3: Báo cáo kết quả *GV yêu cầu HS tập trung vào chỗ mát *Các nhóm báo cáo kết quả gồm: + Bảng tên các động vật và môi trường + Mẫu thu thập được + Đánh giá về số lượng, thành phần động vật trong tự nhiên *Báo cáo xong GV cho HS thả mẫu về môi trường của chúng 4.Củng cố- luyện tập: Ôn tập chương trình chuẩn bị cho thi học kỳ. 5. Hướng dẫn học sinh tự học: V. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. *************************************************************************. ¤n tËp. TiÕt 68- Bµi 63: Ngày soạn : 13/ 4 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. Môc tiªu 1. KiÕn thøc - Học sinh nêu đợc sự tiến hoá của giới động vật từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phøc t¹p. - Học sinh thấy rõ đợc đặc điểm thích nghi của động vật với môi trờng sống. - Chỉ rõ giá trị nhiều mặt của giới động vật. 2. KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch, tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Giáo dục ý thức học tập, yêu thích bộ môn. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. chuÈn bÞ cña gi¸o viªn - Tranh ảnh về động vật đã học. - B¶ng thèng kª vÒ cÊu t¹o vµ tÇm quan träng 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng 1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số. 2. KiÓm tra bµi cò: Không 3. Néi dung bµi míi:.
<span class='text_page_counter'>(175)</span> TG 25’. Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 - GV yêu cầu HS đọc thông tin SGK, thảo luËn nhãm vµ hoµn thµnh b¶ng 1 “Sù tiÕn hoá của giới động vật” - GV kÎ s½n b¶ng 1 trªn b¶ng phô cho HS ch÷a bµi.. §èi xøng to¶ trßn §éng vËt Ruét Ngµnh nguyªn khoan sinh g Trïng roi Tuû §¹i tøc diÖn §Æc ®iÓm. C¬ thÓ đơn bào. C¬ thÓ mÒm. C¬ thÓ ®a bµo §èi xøng hai bªn thÓ cã C¬ thÓ C¬ bé x¬ng C¬ thÓ cã bé x¬ng mÒm, cã ngoµi trong vỏ đá vôi bằng kitin Th©n Ch©n §éng vËt cã x¬ng mÒm khíp sèng. C¸c ngµnh giun Giun Trai đũa, giun sông đất. - GV yªu cÇu HS theo dâi b¶ng 1, tr¶ lêi c©u hái: + Sự tiến hoá của giới động vật đợc thể hiÖn nh thÕ nµo? ( Sù tiÕn ho¸ thÓ hiÖn sù phøc t¹p vÒ tæ chức cơ thể, bộ phận nâng đỡ.) + Sự thích nghi của động vật với môi trờng sèng thÓ hiÖn nh thÕ nµo? ( Sự thích nghi của động vật: có loài sống bay lîn trªn kh«ng (cã c¸nh), loµi sèng ë níc (cã v©y), sèng n¬i kh« c»n (dù tr÷ níc). + ThÕ nµo lµ hiÖn tîng thø sinh? Cho vÝ dô cô thÓ? ( HiÖn tîng thø sinh: quay l¹i sèng ë m«i trêng cña tæ tiªn. VD: C¸ voi sèng ë níc. ) + H·y t×m trong c¸c loµi bß s¸t, chim cã loµi nµo quay trë l¹i m«i trêng níc? - Cho HS rót ra kÕt luËn. 15’. Néi dung kiÕn thøc I. Sự tiến hoá của giới động vật. Ch©u chÊu. C¸ chÐp, Õch, th»n l»n bãng ®u«i dµi, chim bå c©u, thá. - Giới động vật đã tiến hoá từ đơn giản đến phức tạp. - §éng vËt thÝch nghi víi m«i trêng sèng. - Mét sè cã hiÖn tîng thÝch nghi thø sinh.. II. TÇm quan träng trong thùc Hoạt động 2 tiễn của động vật - GV yªu cÇu c¸c nhãm hoµn thµnh b¶ng 2 “Những động vật có tầm quan trọng trong thùc tiÔn” - GV kẻ bảng 2 để HS chữa bài.. §éng vËt cã Ých. TÇm quan träng Tên động vật thùc tiÔn §éng vËt kh«ng x- §éng vËt cã x¬ng sèng ¬ng sèng - Thùc phÈm (vËt - T«m, cua, r¬i, . - C¸, chim, thó nuôi, đặc sản) - Mùc.
<span class='text_page_counter'>(176)</span> §éng vËt cã h¹i. - Dîc liÖu - C«ng nghiÖp - N«ng nghiªp - Lµm c¶nh - Trong tù nhiªn - §èi víi n«ng nghiÖp - Đối với đời sống con ngêi - §èi víi søc khoÎ con ngêi. - San h« - Giun đất - Trai ngäc - NhÖn, ong. - GÊu, khØ, r¾n - Bß, cÇy, c«ng - Tr©u, bß, gµ - VÑt - C¸, chim - Ch©u chÊu, s©u, - Chuét gai, bä rïa - Ruåi, muçi - Giun đũa, sán. - §éng vËt cã vai trß g×? - §éng vËt g©y nªn nh÷ng t¸c h¹i nh thÕ nµo?. - Rắn độc. - Đa số động vật có lợi cho tự nhiên và cho đời sống con ngời. - Một số động vật gây hại.. 4. Cñng cè luyÖn tËp: 5 phót - GV cho HS tr¶ lêi c©u hái: + Dựa vào bảng 1 trình bày sự tiến hoá của giới động vật? + Nêu tầm quan trọng thực tiễn của động vật? 5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ Ôn lại kiến thức đã học trong học kì 2 V. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................... TiÕt 69: Ngày soạn : 13/ 4 / 2016 Ngày dạy Tại lớp 7. ¤n tËp häc k× II. Sĩ số HS / 27. Vắng. I. Môc tiªu 1. Kiến thức: Học sinh nắm đợc kiến thức cơ bản trong học kì 2. 2. KÜ n¨ng: - KÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc gi¶i thÝch thùc tÕ. - KÜ n¨ng ph©n tÝch tæng hîp kiÕn thøc. 3. Thái độ: Học sinh có ý thức bảo vệ môi trờng. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh 1. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn.. Ghi chú.
<span class='text_page_counter'>(177)</span> - Mét sè bµi tËp. 2. ChuÈn bÞ cña häc sinh - Häc bµi ë nhµ III. Ph¬ng ph¸p Hoạt động nhóm IV. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. ổn định lớp: GV kiểm tra sĩ số lớp 2. KiÓm tra bµi cò 3. Néi dung bµi míi. TG Hoạt động của giáo viên và học sinh Hoạt động 1 24’. Néi dung kiÕn thøc I. Các nhóm động vật. GV chia nhãm yªu HS nghiªn cøu l¹i c¸c lớp động vật đã học gồm: + Líp lìng c. + Líp bß s¸t. + Líp chim + Líp thó. Mỗi lớp động vật cần nêu đợc: tên đại diện của lớp, các nhóm động vật trong mỗi lớp, đặc điểm chung của mỗi lớp ®iÒn th«ng tin vµo b¶ng. - HS th¶o luËn hoµn thµnh b¶ng. - GV yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ th¶o luËn. C¸c nhãm bæ sung. GV hoµn chØnh kiÕn thøc. Tªn đại diÖn C¸c bé. Líp lìng c ếch đồng. Líp bß s¸t Th»n l»n. + Bé lìng c cã - Bé cã v¶y ®u«i - Bé c¸ sÊu + Bé lìng c - Bé rïa kh«ng ®u«i + Bé lìng c kh«ng ch©n.. §Æc + Da trÇn vµ Èm ®iÓm + Di chuyÓn chung b»ng 4 chi + H« hÊp b»ng phæi vµ da + Tim 3 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn, m¸u pha nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh ngoµi, nßng näc ph¸t triÓn qua biÕn th¸i. + Là động vật biÕn nhiÖt.. + Da kh«, cã v¶y sõng. + Chi yÕu cã vuèt s¾c. + Phæi cã nhiÒu v¸ch ng¨n. + Tim cã v¸ch ng¨n t©m thÊt hôt, m¸u pha ®i nu«i c¬ thÓ. + Thô tinh trong, trøng cã vá dai bao bäc, giµu no·n hoµng. + Là động vật biÕn nhiÖt.. Líp chim Chim bå c©u. Líp thó Thá. - Nhãm chim ch¹y. - Nhãm chim b¬i - Nhãm chim bay. - Bé thó huyÖt - Bé thó tói - Bé c¸ voi -Bé d¬i - Bé ¨n s©u bä. - Bé gÆm nhÊm. - Bé ¨n thÞt. + Là động vật có xơng sống + §Î con vµ nu«i con b»ng s÷a + Cã l«ng mao, bé r¨ng ph©n ho¸ 3 lo¹i + Tim 4 ng¨n, 2 vßng tuÇn hoµn. + Bé n·o ph¸t triÓn, là động vật hằng nhiÖt.. + M×nh cã l«ng vò bao phñ + Chi trớc biến đổi thµnh c¸nh + Cã má sõng + Phæi cã m¹ng èng khÝ, cã tói khÝ tham gia h« hÊp. + Tim 4 ng¨n, m¸u đỏ tơi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, đợc ấp nhờ th©n nhiÖt cña chim bè mÑ. + Là động vật h»ng nhiÖt..
<span class='text_page_counter'>(178)</span> 18’. Hoạt động 2 - GV yªu cÇu HS tr×nh bµy vÒ sù tiÕn hãa cña hÖ tuÇn hoµn, h« hÊp, thÇn kinh, hÖ sinh dôc, c¸c h×nh thøc sinh s¶n. - HS nhớ lại kiến thức đã học trả lời câu hái.. II. Sự tiến hóa của động vật. - HÖ h« hÊp tõ cha ph©n hãa trao đổi qua da da và phổi cha hoàn chØnh èng khÝ, tói khÝ phæi hoµn chØnh. - HÖ tuÇn hoµn: cha cã tim tim cha cã ng¨n tim cã 2 ng¨n 3 ng¨n tim 4 ng¨n - HÖ thÇn kinh tõ cha ph©n ho¸ đến thần kinh mạng lới chuỗi hạch đơn giản chuỗi hạch phân ho¸ (n·o, hÇu, bông) h×nh èng ph©n ho¸ thµnh n·o, tuû sèng. - HÖ sinh dôc: cha ph©n ho¸ tuyÕn sinh dôc kh«ng cã èng dÉn tuyÕn sinh dôc cã èng dÉn. - Sù tiÕn ho¸ c¸c h×nh thøc sinh s¶n h÷u tÝnh + Tõ thô tinh ngoµi thô tinh trong. + Đẻ nhiều trứng đẻ ít trứng đẻ con. + Ph«i ph¸t triÓn cã biÕn th¸i ph¸t triÓn trùc tiÕp kh«ng cã nhau thai ph¸t triÓn trùc tiÕp cã nhau thai. + Con non không đợc nuôi dỡng đợc nuôi dỡng bằng sữa mẹ đợc häc tËp thÝch nghi víi cuéc sèng.. 4. Cñng cè- luyÖn tËp: 2’ GV nhận xét thái độ học tập của học sinh. 5. Hướng dẫn học sinh tự học: 1’ ¤n tËp l¹i kiÕn thøc häc k× II. V. Rót kinh nghiÖm: .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................. ...................................................................................................................................................
<span class='text_page_counter'>(179)</span> TiÕt 70: Ngày soạn : 20/ 4 / 2016 Ngày thi Tại lớp 7. THI KIỂM TRA HỌC KÌ II Sĩ số HS / 27. Vắng. Ghi chú. I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức Chủ đề 1: Ngành động vật có xương sống ( lớp lưỡng cư, lớp bò sát, lớp chim, lớp thú) Chủ đề 2: Sự tiến hóa của động vật Chủ đề 3: Động vật và đời sống con người 2. Kĩ năng: - Rèn kĩ năng làm bài tự luận, khả năng trình bày kiến thức. - Kĩ năng tư duy, tổng quát kiến thức. * Định hướng một số năng lực cho học sinh: - Năng lực thu thập và xử lý thông tin - Năng lực giải quyết vấn đề - Năng lực tư duy - Năng lực sử dụng ngôn ngữ - Năng lực nghiên cứu khoa học 3. Thái độ: Phát huy tính tự giác, tích cực của HS trung thực, nghiêm túc trong kiểm tra. II. HÌNH THỰC KIỂM TRA: Tự luận 100%. III. MA TRẬN ĐỀ:.
<span class='text_page_counter'>(180)</span> Mức độ Nhận biết. Thông hiểu. Vận dụng thâp. Vận dụng cao. Chủ đề Chủ đề 1: Ngành động vật có xương sống ( lớp lưỡng cư, lớp bò sát, lớp chim, lớp thú). Trình bày những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay. Các kĩ năng, năng lực hướng tới. Giải thích được - Năng lực thu thập một số hiện tượng và xử lý thông tin. trong thực tế - Năng lực sử dụng ngôn ngữ.. So sánh cấu tạo các cơ quan tim, phổi, thận của thằn lằn và ếch. - Năng lực giải quyết vấn đề. - Năng lực tư duy.. Số câu: 1. Số câu: 1. Số câu: 1. Số câu: 1. Số điểm: 6. Số điểm: 2. Số điểm: 3. Số điểm: 1. 50%. 16,7%. Tỉ lệ%: 60% Chủ đề 2: Sự tiến hóa của động vật. 33,3%. Dựa vào các cây phát sinh giới động vật học sinh biết được mối quan hệ giữa các ngành động vật.. Số câu: 1. Số câu: 1. Số điểm: 2. Số điểm: 2. Tỉ lệ%: 20%. 100%. - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ. - Năng lực tư duy..
<span class='text_page_counter'>(181)</span> Chủ đề 3 Động vật và đời sống con người. - Trình bày được khái niệm động vật quý hiếm. - Năng lực thu thập và xử lý thông tin. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ.. - Biết các cấp độ phân hạng động vật quý hiếm, lấy được ví dụ minh họa. Số câu: 1. Số câu: 1. Số điểm: 2. Số điểm: 2. Tỉ lệ%: 20%. - Năng lực giải quyết vấn đề.. 100%. Tổng số câu: 1. Số câu: 2. Số câu: 1. Số câu: 1. Số câu: 1. Tổng số điểm: 1. Số điểm: 4. Số điểm: 3. Số điểm: 2. Số điểm: 1. Tỉ lệ%: 100%. 40%. 30%. 20%. 10%.
<span class='text_page_counter'>(182)</span> IV. ĐỀ KIỂM TRA Câu 1 (2 điểm): Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay ? Câu 2 (2 điểm): Thế nào là động vật quý hiếm? Hãy cho biết các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam ? Với mỗi cấp độ hãy cho một ví dụ? Câu 3 (3 điểm): So sánh cấu tạo các cơ quan tim, phổi, thận của thằn lằn và ếch? Câu 4 (2 điểm): Hãy cho biết: a, Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay với cá chép hơn? b, Ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với ngành Ruột khoang hơn hay với ngành Giun đốt hơn? Câu 5 (1 điểm): Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước ? ------------ HẾT--------V. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ THANG ĐIỂM Câu. Đáp án. Thang điểm. §Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña chim bå c©u thÝch nghi víi đời sống bay:. Câu 1 2 điểm. §Æc ®iÓm cÊu t¹o Th©n: h×nh thoi. §Æc ®iÓm cÊu t¹o thÝch nghi víi sù bay Gi¶m søc c¶n cña kh«ng khÝ khi bay. Chi tríc: C¸nh chim. Quạt gió (động lực của sự bay), cản kh«ng khÝ khi h¹ c¸nh.. Chi sau: 3 ngãn tríc, 1 ngãn sau Gióp chim b¸m chÆt vµo cµnh c©y vµ khi h¹ c¸nh. L«ng èng: cã c¸c sîi l«ng lµm Lµm cho c¸nh chim khi giang ra t¹o thµnh phiÕn máng nªn mét diÖn tÝch réng. L«ng t¬: Cã c¸c l«ng m¶nh lµm thµnh chïm l«ng xèp Gi÷ nhiÖt , lµm c¬ thÓ nhÑ Má: Má sõng bao lÊy hµm Lµm ®Çu chim nhÑ kh«ng cã r¨ng Cæ: Dµi khíp ®Çu víi th©n.. Ph¸t huy t¸c dông cña gi¸c quan, b¾t måi, rØa l«ng.. 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ 0,5 đ. 0,25 đ 0,25 đ 0,25 đ. Câu 2 2 điểm. - Động vật quý hiếm là những động vật có giá trị nhiều mặt và cã sè lîng gi¶m sót.. 0,5 đ. - Các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam: + Ít nguy cấp LR: Động vật được nuôi hoặc bảo tồn. 0,25 đ.
<span class='text_page_counter'>(183)</span> VD: Khỉ vàng, gà lôi trắng Các nội quan Ếch Thằn lằn sút 20% + Sẽ nguy cấp VU: Số lượng cá thể giảm Tim. Tim 3 ngăn: 2 tâm nhĩ. VD: Cà cuống, ngựa và 1cátâm thất gai (máu. pha trộn nhiều hơn). Phổi. Thận. Tim 3 ngăn, tâm thất có vách ngăn hụt (máu ít pha trộn hơn). + Nguy cấp EN : Số lượng cá thể giảm sút 50% Phổi đơn giản, ít phế nang ( chủ hô hấp VD: Tôm hùm, rùa núiyếu vàng bằng da). Phổi có nhiều vách ngăn (cơ liên sườn tham gia vào hô hấp). + Rất nguy cấp CR: lượng giảm 80% Thận giữaSố (bóng đái cá thể Thận sau sút (xoang huyệt lớn). VD: Ốc xà cừ, hươu xạ. có khả năng hấp thụ lại nước )). 3 điểm. 2 điểm. 0,5 đ. 05 đ. 1đ. Câu 3. Câu 4. 0,25 đ. 1đ. a, Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn b, Ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với ngành Giun đốt hơn. Ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước vì : Ếch hô hấp bằng da là chủ yếu, phổi ếch có cấu tạo đơn giản, ít phế nang Câu 5: không đáp ứng được nhu cầu năng lượng của cơ thể. Nếu sống 1điểm xa nơi ẩm ướt và nguồn nước da ếch sẽ khô, cơ thể mất nước, ếch có nguy cơ bị chết IV.XEM XÉT LẠI ĐỀ KIỂM TRA. 1đ 1đ 1đ. 1đ. ĐỀ KIỂM TRA HỌC KỲ II SINH HỌC 7 Năm học: 2015-2016 Thời gian: 45’(không kể thời gian phát đề) Câu 1 (2 điểm): Nêu những đặc điểm cấu tạo ngoài của chim bồ câu thích nghi với đời sống bay ?.
<span class='text_page_counter'>(184)</span> Câu 2 (2 điểm): Thế nào là động vật quý hiếm? Hãy cho biết các cấp độ tuyệt chủng của động vật quý hiếm ở Việt Nam ? Cho ví dụ. Câu 3 (3 điểm): So sánh cấu tạo các cơ quan tim, phổi, thận của thằn lằn và ếch? Câu 4 (2 điểm): Hãy cho biết: a, Cá voi có quan hệ họ hàng gần với hươu sao hơn hay với cá chép hơn? b, Ngành thân mềm có quan hệ họ hàng gần với ngành Ruột khoang hơn hay với ngành Giun đốt hơn? Câu 5 (1 điểm): Hãy giải thích vì sao ếch thường sống ở nơi ẩm ướt, gần bờ nước ? IV.ĐỀ BÀI Câu 1: ( 1,5 điểm) Nêu đặc điểm chung của động vật nguyên sinh? Câu 2: ( 1,5 điểm) Cho biết hình dạng, cấu tạo, cách di chuyển của trai sông ? Câu 3: (1,5 điểm) Vì sao châu chấu non phải lột xác nhiều lần mới lớn lên thành con trưởng thành ? Câu 4: ( 2,5 điểm)Trình bày vòng đời của sán lá gan? Vì sao trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan nhiều? Câu 5: ( 2 điểm) Nêu các thao tác tiến hành mổ giun đất? Câu 6: (1điểm) So sánh sự khác nhau trong hình thức sinh sản vô tính giữa san hô và thủy tức ? V.ĐÁP ÁN- THANG ĐIỂM Câu. Đáp án. Thang điểm. * Đặc điểm chung: Cõu 1 + Cơ thể chỉ là một tế bào đảm nhận mọi chức năng sống. + Dinh dìng chñ yÕu b»ng c¸ch dÞ dìng. 1,5 điểm + Sinh s¶n v« tÝnh vµ h÷u tÝnh.. 0,5 đ 0,5 đ 0,5 đ. Câu 2. - Hình dạng trai sông gồm: Đầu vỏ, đỉnh vỏ, bản lề vỏ, đuôi vỏ, 1,5 điểm vòng tăng trưởng. * Cấu tạo : - Cơ thể có 2 mảnh vỏ bằng đá vôi che chở bên ngoài - Mặt trong áo trai tạo thành khoang áo có ống hút & ống thoát nước - Ở giữa : Tấm nang - Ở trong : Thân trai - Chân rìu - Di chuyển : Chân trai hình lưỡi rìu thò ra và vươn dài trong bùn về hướng mình muốn đi tới để mở đường, sau đó co chân đồng thời khép. 0,5đ. 0,5đ. 0,5 đ.
<span class='text_page_counter'>(185)</span> vỏ lại, tạo ra lực đẩy do nước phụt ra ở rãnh phía sau, làm trai tiến về phía trước. Châu chấu non phải lột xác nhiều lần mới thành chấu chấu Câu 3 trưởng thành vì: +Cơ thể được bao bọc bằng lớp vỏ cuticun cứng và kém đàn 1,5 điểm hồi không có khả năng lớn theo cơ thể nên phải lột xác để hình thành lớp vỏ mới. +Trong khoảng thời gian lớp vỏ mới cứng lại thì châu chấu non lớn lên nhanh chóng. * Vòng đời của sán lá gan: Sán trưởng thành trứng (ở gan trâu bò). Câu 4 2,5 điểm. Câu 5 2 điểm. Câu 6: 1điểm. Kết kén (bám vào cây cỏ ở dưới nước). 1đ. 0,5 đ. 1,5 đ ấu trùng (có lông bơi). ấu trùng có đuôi. ấutrùng (kí sinh trong ốc). * Trâu bò nước ta mắc bệnh sán lá gan với tỉ lệ rất cao vì: + Trâu bò thường làm việc trong môi trường đất ngập nước có nhiều ốc nhỏ(là vật chủ trung gian thích hợp với ấu trùng sán lá gan) + Trâu bò nước ta thường uống nước và ăn các cây cỏ (có các kén sán bám ở đó rất nhiều) Bước 1: Đặt giun nằm sấp giữa khay mổ. Cố định đầu và đuôi bằng 2 đinh ghim. Bước 2: Dùng kẹp kéo da, dùng kéo cắt một đường dọc chính giữa lưng về phía đuôi. Bước 3: Đổ nước ngập cơ thể giun. Dùng kẹp phanh thành cơ thể, dùng dao tách ruột khỏi thành cơ thể. Bước 4: Phanh thành cơ thể đến đâu, cắm ghim tới đó. Dùng kéo cắt dọc cơ thể tiếp tục như vậy về phía đầu. * Sự khác nhau: - San hô: Cơ thể con được hình thành không tách rời mà dính với cơ thể mẹ tạo thành tập đoàn san hô. - Thủy tức: Cơ thể con tách khỏi cơ thể mẹ sống độc lập.. 0,5 đ. 0,5 đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ 0.5đ.
<span class='text_page_counter'>(186)</span>