Tài liệu Giáo dục Nhật Bản – những chuẩn mực của thành công docx

Giáo dục Nhật Bản – những chuẩn
mực của thành công


Thành công từ việc hợp tác quốc tế

Giữa những năm 1947 và 1950, hệ thống giáo dục Nhật Bản được thay đổi
thành hệ thốg 6-3-3-4 trên toàn quốc (6 năm cho tiểu học, 3 năm cho trung học cơ sở,
3 năm cho trung học cho trung học phổ thông và 4 năm cho cao đẳng, đại học), là
chuẩn mực giáo dục ở Nhật Bản.

Thập niên 90, một báo cáo nhan đề “Một quốc gia lâm nguy” được công bố ở
Mỹ nêu bật nhu cầu cải cách giáo dục tại Nhật Bản. Lãnh đạo hai nước Mỹ và Nhật
tán thành rằng cần phải có một cuộc nghiên cứu, so sánh nền giáo dục giữa hai nước.
Sau đo, một cuộc họp thương lượng đầu tiên được tổ chức ở Kyoto có 24 nước tham
dự, kết quả: Có 2 bản báo cáo được công bố. Trong một bản, các nhà nghiên cứu Mỹ
báo cáo về những điểm mạnh và điểm yếu của Nhật Bản, còn các bản báo cáo kia, các
nhà nghiên cứu Nhật Bản cũng tiến hành tương tự như vậy đối với nền giáo dục của
Mỹ.

Từ những tiêu chuẩn ngặt nghèo

ở Nhật, hầu hết các trường tiểu học đều là trường công, chỉ có khoảng 0,7
trường tiểu học là trường tư. Các trường trung học cở sở cũng vậy, có đến 97% là
trường công và chỉ có 3% là trường tư. Có khoảng 27% trường trung học phổ thông là
trường tư. Học sinh ở khu vực nào phải theo học ở trường khu vực đấy, muốn học
khác tuyến cũng không được. Nhật Bản đang cố gắng tiêu chuẩn hoá trình độ giáo viên
trên toàn quốc để đảm bảo chất lượng giảng dạy. ở Nhật Bản có 50 huyện, mỗi huyện
chịu trách nhiệm tuyển giáo viên cho huyện mình. Một giáo viên năm nay có thể phụ
trách dạy lớp 1, nhưng năm sau có thể dạy lớp 3 hay lớp 5. Cũng thường xuyên quay
vòng việc dạy cũng như chuyển dạy từ trường này sang trường khác.

Với những nghiên cứu sâu rộng

Tổ chức đánh giá giáo dục quốc tế đã tiến hành hai cuộc khảo sát so sánh chất
lượng học tập của sinh viên trên toàn thế giới. Kết quả là ở Nhật Bản, sự khác biệt về
năng lực và thành tích học tập của sinh viên giữa các trường là tối thiểu, có lẽ là ít nhất
trên thế giới. Hầu hết sinh viên, học sinh Nhật Bản đều làm chủ chương trình học.
Các chuyên gia giáo dục Nhật bản đã có nhiều dự án nghiên cứu về tình hình
kinh tế – xã hội cũng như văn hoá lịch sử, lối sông người dân để tìm ra chươngt rình
giáo dục phù hợp nhất cho mọi cấp. Người Nhật rất “dị ứng” với việc đem hệ thống
giáo dục nước khác áp dụng vào nước mình. Có thể đó cũng là một yếu tố đưa hệ
thống giáo dục Nhật Bản có được nhiều chuẩn mực riêng.

Đến “truyền thống” học tập

Về sách giáo khoa, các công ty xuất bản liên hệ với các giáo sư và giảng viên
các trường đại học chuyên về môn học nào đó để chuẩn bị sách giáo khoa. Những
cuốn sách này sẽ trình lên Bộ Giáo dục thông qua. Tiêu chuẩn thông qua dựa trên các
khoá học do Bộ tổ chức. Chỉ có những cuốn sách nàp đáp ứng được tiêu chuẩn mới
được đưa vào thử nghiệm sử dụng ở trong nhà trường. Bộ có một bộ phận chuyên
trách tuyển chọn sách giáo khoa cho từng cấp học, khá nghiêm túc. Nếu thanh tra giáo
dục không thông qua cuốn sách nào đó, thì cuốn sách đó không được phép sử dụng
trong nhà trường. Tuy nhiên, vẫn có sự khác biệt khá lớn về thái độ củat người phương
Tây với người Nhật đối với sách giáo khoa. Hầu hết người Nhật không nghĩ sách giáo
khoa chỉ là công cụ, mà chúng còn hàm chứa truyền thống, nhưng vấn đề là làm thế
nào tự thoát ra khỏi những thái độ truyền thống đối với sách giáo khoa, vì sách giáo
khoa mà chỉ mang nội dung truyền thống sẽ làm cho học sinh sợ khi buộc phải nhớ tất
cả những thông tin đó. Nếu không sửa đổi sẽ không thể cải thiện giáo dục, đặc biệt
những môn học xã hội. Ngày nay, những người biên tập sách giáo khoa đã có một
quan điểm rõ ràng: Chính học sinh, sinh viên là những người sử dụng thật sự những

cuốn sách giáo khoa đó, còn giáo viên chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc học tập của
học sinh mà thôi.