Ng
Ng
ày
ày
23 th
23 th
áng
áng
3 n
3 n
ă
ă
m 2009
m 2009
ĐỘNG CƠ KHÔNG
ĐỘNG CƠ KHÔNG
ĐỒNG BỘ BA PHA
ĐỒNG BỘ BA PHA
Ti
Ti
ết
ết
30 – B
30 – B
ÀI
ÀI
26
26
Sau khi học xong bài các em phải:
Sau khi học xong bài các em phải:
Biết được công dụng, cấu
tạo, nguyên lý làm việc và
cách nối dây động cơ không
đồng bộ ba pha
I. Khái niệm và công dụng:
I. Khái niệm và công dụng:
Hãy quan sát
hình bên và
trả lời câu
hỏi:
N
N
ó dùng để
ó dùng để
làm động lực
làm động lực
quay các máy
quay các máy
công tác
công tác
Đây là
Đây là
động cơ
động cơ
không đồng bộ
không đồng bộ
3 pha, em thấy
3 pha, em thấy
nó thường
nó thường
dùng để làm
dùng để làm
gì?
gì?
V
V
ì sao nó
ì sao nó
được gọi là
được gọi là
động cơ không
động cơ không
đồng bộ ba
đồng bộ ba
pha?
pha?
n < n
n < n
1
1
n
n
: tốc độ quay của
: tốc độ quay của
rô to
rô to
n
n
1
1
: tốc độ quay của
: tốc độ quay của
từ trường
từ trường
- Động cơ điện xoay chiều ba pha
có tốc độ quay ro to (n) < tốc độ
quay của từ trường (n
1
): động cơ
không đồng bộ ba pha.
- Động cơ không đồng bộ ba pha
được sử dụng rộng rãi trong công
nghiệp, nông nghiệp và đời sống
II. C
II. C
ấu
ấu
t
t
ạo
ạo
:
:
Stato
Stato
Roto
Roto
II. C
II. C
ấu
ấu
t
t
ạo
ạo
:
:
1. Stato
1. Stato (phần tĩnh):
a. Lõi thép:
Gồm nhiều lá thép kĩ
thuật điện ghép lại, mặt
trong có rãnh để đặt
dây quấn
b. Dây quấn:
Là dây đồng được
phủ sơn cách điện,
có 3 cuộn dây là:
AX, BY, CZ
2. Roto
2. Roto (phần quay):
II. C
II. C
ấu
ấu
t
t
ạo
ạo
:
:
a. Lõi thép: là các lá thép KTĐ
ghép lại, mặt ngoài sẻ rãnh, ở
giữa có lỗ để lắp trục
Roto dây quấn
Roto lồng sóc
b. Dây quấn: có 2 loại:
N
N
S
S
III. Nguyên lý làm việc:
III. Nguyên lý làm việc:
A
B
C
D
T
T
ại
ại
sao động
sao động
cơ lại quay
cơ lại quay
được khi n
được khi n
ối
ối
với nguồn
với nguồn
điện?
điện?
Đó là do
Từ
Từ
trường
trường
quay
quay
T
T
ừ
ừ
tr
tr
ường
ường
quay l
quay l
à
à
g
g
ì
ì
v
v
à
à
v
v
ì
ì
sao l
sao l
ại
ại
l
l
àm
àm
động cơ quay
động cơ quay
được?
được?
Chúng ta cùng đi tìm lời
Chúng ta cùng đi tìm lời
giải nhé qua thí nghiệm sau
giải nhé qua thí nghiệm sau
AB
CD
- Khi nam châm quay ⇒ từ trường của nam châm quay theo, các
đường sức từ biến thiên qua khung dây.
- Sự biến thiên này sinh ra dòng điện cảm ứng trong khung dây ABCD
- Lực tương tác điện từ giữa từ trường quay của nam châm với dòng
điện trong khung dây tạo ra mô men làm quay khung dây.
Khung dây ABCD chính là Roto trong động cơ
Tốc độ quay
của ABCD <
nam châm
Nam châm
Đường sức từ
Khung dây ABCD
N
N
S
S
A
B
C
D
U
A
U
B
U
C
U
A
U
B
U
C
p
f60
n
1
=
2
U
A
u
U
B
U
C
0
t
T/3T/3 T/3
Tốc độ quay của từ trờng đợc tính bằng công thức:
f : Tần số dòng điện.
p : Số đôi cực từ của từ trờng quay
(số cp cc)
n
1
: Còn đợc gọi là tốc độ đồng bộ.
Khi tần số của dòng điện f = 50Hz
Số đôi cực p
Tốc độ đồng bộ n
1
(vòng/phút)
1 3.000
2
3
4
1.500
1.000
750
Tốc độ quay n của rôto bao giờ cũng nhỏ hơn tốc độ quay n
1
của từ trờng.
Sự chậm tơng đối của rôto đối với từ trờng đợc xác định
bằng hệ số trợt s
n: là tốc độ quay của rôto.
đối với động cơ: s = 0,02 ữ 0,06.
%100
1
1
n
nn
s
=
III. Nguyờn lý lm vic:
III. Nguyờn lý lm vic:
A B C
Z X Y
IV. Cách đấu dây:
IV. Cách đấu dây:
Đấu dây động cơ không đồng bộ 3 pha
+ Nối hình sao
+ Nối hình tam giác
Y
A B C
Z X Y
Cách đấu hình tam giác
Nguồn
A
Z YX
B C
Cách đấu hình sao
Nguồn
(1)
(2)
(3)
A
B
C
Động cơ quay thuận
(1)
(2)
(3)
(1)
(3)
A
B
C
Hình 1
Hình 2
Để đổi chiều quay của động cơ, ta đảo hai pha bất kì cho nhau.
VD: giữ nguyên pha A, đổi pha B cho pha C
C
C
ỦNG
ỦNG
C
C
Ố
Ố
:
:
GI
GI
ẢI
ẢI
ĐÁP Ô CHỮ:
ĐÁP Ô CHỮ:
1. Khi cho dòng điện 3 pha vào các cuộn dây Stato của ĐCKĐ 3 pha xuất hiện
hiện tượng gì?
2. Bộ phận nào của ĐCKĐB 3 pha tạo ra chuyển động quay cho máy công tác?
3. Hiện tượng n < n1 người ta gọi là gì?
4. Câu 3, ý 2 (SGK – Tr 107)
5. Khi đảo hai pha bất kì, rô to của động cơ sẽ có hiện tượng gì?
6. Vì sao lõi thép của ĐCKĐB phải được ghép từ nhiều lá thép Kĩ thuật điện?
Ô chữ gồm 6 hàng tương ứng với câu trả lời của 6
câu hỏi dưới đây và 1 hàng cuối cùng là ô “chìa khoá”
nói về chủ đề hiện tại mà thầy và trò đang thực hiện, khi
mỗi hàng ô chữ hiện ra thì sẽ xuất hiện các chữ ở ô chìa
khoá và được sắp xếp không theo trật tự nào, ô chìa
khoá sẽ tự động sắp xếp khi các đáp án đã được mở hết
GI
GI
ẢI
ẢI
ĐÁP Ô CHỮ:
ĐÁP Ô CHỮ:
1. Khi cho dòng điện 3 pha vào các cuộn dây Stato của ĐCKĐ 3 pha xuất hiện hiện tượng gì?
2. Bộ phận nào của ĐCKĐB 3 pha tạo ra chuyển động quay cho máy công tác?
3. Hiện tượng n < n
1
người ta gọi là gì?
4. Câu 3, ý 2 (SGK – Tr 107)
5. Khi đảo hai pha bất kì, rô to của động cơ sẽ có hiện tượng gì?
6. Vì sao lõi thép của ĐCKĐB phải được ghép từ nhiều lá thép Kĩ thuật điện?
N
N
ỜƯRTỪT YAU
Q
GN
N
N
N
N
N
N
G
G
ÒDMẢIG CUH
P
GN Ô
Ê
Ê
A
A
A
A
IHCIỔĐ YAU
Q
UỀ
T CÁI
G
MA
I
I
T
T
T
T
OTOR
H
H
H
H
H
H
NỒĐGNÔ
Ộ
BG
H
K
2
1
4
3
6
5
GI
GI
ẢI
ẢI
ĐÁP Ô CHỮ:
ĐÁP Ô CHỮ:
1. Khi cho dòng điện 3 pha vào các cuộn dây Stato của ĐCKĐ 3 pha xuất hiện hiện tượng gì?
2. Bộ phận nào của ĐCKĐB 3 pha tạo ra chuyển động quay cho máy công tác?
3. Hiện tượng n < n
1
người ta gọi là gì?
4. Câu 3, ý 2 (SGK – Tr 107)
5. Khi đảo hai pha bất kì, rô to của động cơ sẽ có hiện tượng gì?
6. Vì sao lõi thép của ĐCKĐB phải được ghép từ nhiều lá thép Kĩ thuật điện?
ỜƯRTỪT YAU
Q
GN
ÒDMẢIG CUH
P
GN Ô
IHCIỔĐ YAU
Q
UỀ
T CÁI
G
MA
OTOR
NỒĐGNÔ
Ộ
BG
H
K
2
1
4
3
6
5
T
T
G
G
N
N
Á
Á
H
H
T
T
I
I
N
N
H
H
N
N
A
A
H
H
N
N
Ê
Ê