tom tat kien thuc ly 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Më ®Çu Nhằm giúp học sinh nắm vững các kiến thức trọng tâm, biết cách vận dụng kiến thức đã học để giải bài tập cơ bản và các bài tập tổng hợp Vật lý lớp 6 theo chương trình mới, tôi biên soạn: SỔ TAY VẬT LÝ 6. Nội dung cuốn sách bám sát chương trình vật lý lớp 8 hiện hành và được biên soạn theo từng bài học và theo cấu trúc chung: Tóm tắt lý thuyết: Giúp học sinh nắm vững kiến thức quan trọng trong bài học. Chúng tôi hi vọng SỔ TAY VẬT LÝ 6 sẽ là tài liệu thiết thực và bổ ích giúp các em học sinh có thể học tốt chương trình vật lý lớp 6. Th¸ng 7 n¨m 2004 T¸c gi¶. Ch¬ng I. C¬ häc 1 – 2. Đo độ dài * KiÕn thøc c¬ b¶n.   . Đơn vị đo độ dài hợp pháp của nớc Việt nam là mét (m). Khi sö dông thíc ®o, ta cÇn biÕt GH§ vµ §CNN cña thíc. Cách đo độ dài: - Ước lợng độ dài cần đo để chọn thớc đo thích hợp. - Đặt thớc và mắt nhìn đúng cách. - Đọc và ghi kết quả đúng quy định. 3. §o thÓ tÝch chÊt láng.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * KiÕn thøc c¬ b¶n.    . Để đo thể tích chất lỏng ta có thể dùng bình chia độ, ca đong... §¬n vÞ ®o thÓ tÝch mÐt khèi (m3) 1m3 = 1000dm3 ; 1dm3 = 1000cm3 ; 1cm3 = 1000mm3 1 dm3 = 1lÝt 4. §o thÓ tÝch cña vËt r¾n kh«ng thÊm níc. * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . Để đo thể tích vật rắn không thấm nớc, ta có thể dùng bình chia độ, bình tràn. Khi nhóng vËt trong chÊt láng, phÇn t¨ng thÓ tÝch chÊt láng hoÆc phÇn chÊt láng trµn ra ngoµi chÝnh lµ thÓ tÝch phÇn vËt r¾n ngËp trong níc. 5. Khèi lîng - ®o khèi lîng. * KiÕn thøc c¬ b¶n.   . Mọi vật đều có khối lợng. Khối lợng của một vật chỉ lợng chất tạo thành vật đó. §¬n vÞ ®o khèi lîng lµ kil«gam (kg) Ngời ta sử dụng cân để đo khối lợng. 6. Lùc - Hai lùc c©n b»ng. * KiÕn thøc c¬ b¶n.   . T¸c dông ®Èy, kÐo cña vËt nµy lªn vËt kh¸c gäi lµ lùc. Nếu chỉ có hai lực tác dụng vào cùng một vật mà vật vấn đứng yên, thì hai lực đó lµ hai lùc c©n b»ng. Hai lùc c©n b»ng lµ hai lùc m¹nh nh nhau, cã cïng ph¬ng nhng ngîc chiÒu. 7. t×m hiÓu kÕt qu¶ t¸c dông cña lùc. * KiÕn thøc c¬ b¶n.. Lực tác dụng lên vật có thể làm biến đổi chuyển động của vật hoặc làmcho vật bị biÕn d¹ng. 8. Träng lùc - §¬n vÞ cña lùc * KiÕn thøc c¬ b¶n.     . Träng lùc lµ lùc hót cña tr¸i ®©t t¸c dông lªn vËt. Trọng lực có phơng thẳng đứng và có chiều hớng về phía trái đất. Trọng lực tác dụng lên vật còn gọi là trọng lợng của vật đó. §¬n vÞ cña lùc lµ Newton ( N). Träng lîng cña qu¶ c©n 100g lµ 1N. 9. Lực đàn hồi. * KiÕn thøc c¬ b¶n.   . Lò xo là một vật đàn hồi. Sau khi nén hiặc kẽo dãn một cách vừa phải, nếu buông ra thf chiÒu dµi cña nã trë l¹i b»ng chiÒu dµi tù nhiªn. Khi lò xo nén hoặc kéo dãn, thì nó sẽ có tác dụng lực đàn hồi lên các vật tiếp xóc ( hoÆc g¾n) víi hai ®Çu cña nã. Độ biến dạng của lò xo càng lớn, thì lực đàn hồi càng lớn. 10. lùc kÕ - phÐp ®o lùc. träng lîng vµ khèi lîng. * KiÕn thøc c¬ b¶n. . lực kế dùng để đo lực. HÖ thøc gi÷a träng lîng vµ khèi lîng cña cïng mét vËt : P = 10m, trong đó : P là trọng lợng ( đơn vị là N); m là khối lợng của vật ( đơn vị kg). . 11. khèi lîng riªng träng lîng riªng.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> * KiÕn thøc c¬ b¶n. . Khối lợng riêng của một chất đợc xác định bằng khối lợng của một đơn vị thể tích (1m3) chất đó: D= m V. (kgm ). . §¬n vÞ khèi lîng riªng lµ kil«gam trªn mÐt khèi. . Trọng lợng riêng của một chất đợc xác định bằng trọng lợng của một đơn vị thể tích (1m3) chất đó: d= P V C«ng thøc tÝnh träng lîng riªng theo khèi lîng riªng: d = 10D.. . 3. 14. MÆt ph¼ng nghiªng * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . Dïng mÆt ph¼ng nghiªng cã thÓ kÐo vËt lªn víi lùc nhá h¬n träng lîng cña vËt. Mặt phẳng càng nghiêng ít, thì lực cần để kéo vật trên mặt phẳng đó càng nhỏ. 15. §ßn bÈy. * KiÕn thøc c¬ b¶n. .   . Một đòn bẩy gồm: - §iÓm tùa O. - §iÓm t¸c dông lùc F1 lµ O1. - §iÓm t¸c dông lùc F2 lµ O2. Khi OO2 > OO1 th× F2 < F1. Khi OO2 < OO1 th× F2 > F1. Khi OO2 = OO1 th× F2 = F1. 16. Rßng räc. * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . Ròng rọc cố định giúp làm thay đổi hớng của lực kéo so với khi kéo trực tiếp. Ròng rọc động giúp làm lực kéo vật lên nhỏ hơn trọng lợng.. bµi tËp ch¬ng I 1. Để đo độ dài của vật ta tiến hành: - Chän thíc ®o. - §Æt thíc däc theo vËt. - §äc kÕt qu¶ ®o. Các thao tác trên đã đúng hay sai? 2. Để lấy 0,65kg đờng từ một túi đờng 1kg bằng cân Rôbécvan và quả cân 200g ta làm thÕ nµo? 3. Có hai can nhựa giống nhau một đựng rợu, một đựng nớc làm thế nào phân biệt đợc chúng mà không cần mở nút để ngửi?.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 4. Hãy kể các ứng dụng của lực đàn hồi mà em biết. 5. Vì sao một vật đứng yên khi treo trên giá bằng một sợi dây 6. Những dụng cụ sau thuộc loại máy cơ đơn giản nào: - Cái tời dùng để kéo nớc từ dới giếng sâu lên mặt đất. - C¸i kÐo. - Dốc đê. - Xe cót kÝt. - Bóa nhæ ®inh. - C¸i k×m. 7. Nhận định nào đúng trong các nhận định sau: A. Giới hạn đo của một cái thớc là độ dài mà khi dùng nó có thể đo đợc. B. Giới hạn đo của một cái thớc là độ dài lớn nhất mà khi dùng nó có thể đo đợc. C. Giới hạn đo của một cái thớc là độ dài của thớc. D. Giíi h¹n ®o cña thíc lµ kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a hai v¹ch chia trªn thíc. E. Giíi h¹n ®o cña thíc lµ kho¶ng c¸ch lín nhÊt gi÷a hai v¹ch chia trªn thíc mµ thíc cã thÓ ®o. 8. Khi mét qu¶ bãng bÞ biÕn d¹ng, trong nã xuÊt hiÖn: A. Lùc t¸c dông B. Lùc ®Èy C. Lùc kÐo D. Lực đàn hồi E. Lùc nÐn. Nhận định nào trên đây đúng. 9. Khi một vật đứng yên, chứng tỏ: A. Kh«ng cã lùc xuÊt hiÖn. B. C¸c lùc t¸c dông cÇn b»ng. C. Kh«ng cã lùc t¸c dông. D. A, B đúng. E. B, C đúng. Khẳng định nào trên đây đúng? 10.§Ó ®o thÓ tÝch cña vËt cã h×nh d¹ng bÊt kú ta sö dông: A. Thíc d©y. B. Bình tràn, bình chia độ. C. Thíc th¼ng. D. Bình chia độ. E. B×nh trµn, thíc th¼ng. Lựa chọn nào trên đây đúng? 11. Khi thả một vật nặng, vật nặng rơi xuống đất chứng tỏ: A. VËt nÆng cã träng lùc lín. B. VËt nÆng cã träng lîng lín. C. Vật nặng bị trái đất hút. D. VËt nÆng cã khèi lîng lín. E. Kh«ng cã lùc t¸c dông lªn vËt nÆng. Chọn câu trả lời đúng. 12.Mét vËt cã khèi lîng 300g, th× träng lîng cña nã lµ: A. 3N. B. 30N. C. 0,3N. D. 0,03N. E. 300N. Kết quả nào trên đây đúng? 13.Khi sử dụng một cân Rôbécvan gồm các quả cân: 1g, 20g, 50g, 500g để cân một vật. Kết quả nào sau đây ghi đúng: A. m =141g B. m = 14,1g C. m = 141,1g D. 14,01g E. 0,141g..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 14. khi sử dụng bình tràn và một ống đong chia tới ml để đo thể tích của một vật không thấm nớc. Kết quả nào sau đây đúng: A. V = 16,0ml. B. V = 16,0cm3. C. V = 0,16l. D. V = 1,6l. F E. V = 16ml 15.§Ó kÐo mét vËt nÆng 300kg, ngêi ta sử dụng hệ thống máy cơ đơn giản nh hình bên. Khi đó ta sử dụng lực kéo: A. F = 300N. B. F = 3000N. C. F < 300N. D. F. >3000N E. F < 3000N Chọn nhận định đúng.. Ch¬ng II. NhiÖt häc 18. Sù gi·n në v× nhiÖt cña vËt r¾n * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . ChÊt r¾n në ra khi nãng lªn, co l¹i khi l¹nh ®i. C¸c chÊt r¾n kh¸c nhau në v× nhiÖt còng kh¸c nhau. 19. Sù në v× nhiÖt cña chÊt láng. * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . ChÊt láng në ra khi nãng lªn, co l¹i khi l¹nh ®i. C¸c chÊt láng kh¸c nhau në v× nhiÖt còng kh¸c nhau. 20. Sù në v× nhiÖt cña chÊt khÝ. * KiÕn thøc c¬ b¶n.   . ChÊt khÝ në ra khi nãng lªn, co l¹i khi l¹nh ®i. C¸c chÊt khÝ kh¸c nhau në v× nhiÖt còng kh¸c nhau. ChÊt khÝ në v× nhiÖt nhiÒu h¬n chÊt láng, chÊt láng në v× nhiÖt nhiÒu h¬n chÊt r¾n. 21. Mét sè øng dông cña sù në v× nhiÖt. * KiÕn thøc c¬ b¶n. . . Sù në v× nhiÖt cña c¸c chÊt r¾n, láng vµ khÝ cã nhiÒu øng dông trong thùc tÕ vµ trong kü thuËt. Thùc nghiÖm chøng tá r»ng khi mét vËt ®ang d·n në v× nhiÖt mµ bÞ vËt kh¸c ng¨n c¶n th× cã thÓ g©y ra mét lùc lín. Trong kỹ thuật sự nở vì nhiệt ứng dụng nhiều trong các thiết bị tự động nh ứng dụng của băng kép vào việc đóng ngắt tự động các mạch điện. 22. NhiÖt kÕ - NhiÖt giai. * KiÕn thøc c¬ b¶n.    . Nhiệt kế là dụng cụ để đo nhiệt độ. Nhiệt kế thờng dùng hoạt động dựa trên hiện tợng sự nở vì nhiệt của các chất. Cã nhiÒu lo¹i nhiÖt kÕ nh : nhiÖt kÕ thuû ng©n, nhiÖt kÕ rîu, nhiÖt kÕ y tÕ ... mçi nhiệt kế đều có giới hạn đo và ĐCNN. Nhiệt giai là một thang đo nhiệt độ theo quy ớc nào đó..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 24 - 25. Sự nóng chảy và sự đông đặc * KiÕn thøc c¬ b¶n.  .  . Sù chuyÓn tõ thÓ r¾n sang thÓ láng gäi lµ sù nãng ch¶y. Sự nóng chảy có các đặc điểm sau: - Mỗi chất rắn có nhiệt độ nhất định, các chất rắn khác nhau thì nhiệt độ nãng ch¶y kh¸c nhau. - Trong suốt quá trình nóng chảy, nhiệt độ của vật không thay đổi. Sự chuyển từ thể lỏng sang thể rắn gọi là sự đông đặc. Sự đông đặc có các đặc điểm sau: - Một chất có thể nóng chảy ở nhiệt độ nào thì cũng có thể đông đặc ở nhiệt độ đó. - Trong suốt quá trình đông đặc, nhiệt độ của vật không thay đổi. 26 - 27. Sù bay h¬i vµ ngng tô. * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . . Sù chuyÓn tõ thÓ láng sang thÓ h¬i gäi lµ sù bay h¬i. Sự bay hơi có đặc điểm sau: Tốc độ bay hơi của một chất lỏng phụ thuộc vào nhiệt độ, gió và diện tích mặt tho¸ng cña chÊt láng. Sù chuyÓn tõ thÓ h¬i sang thÓ láng gäi lµ sù ngng tô. Sự ngng tụdiễn ra càng nhanh nếu nhiệt độ càng thấp. 28 - 29. Sù S«i. * KiÕn thøc c¬ b¶n.  . Sù s«i thùc chÊt lµ sù bay h¬i kh«ng nh÷ng trªn bÒ mÆt mµ ngay c¶ trong lßng chÊt láng. Sự bay hơi có đặc điểm sau: - Mỗi chất lỏng chỉ sôi ở một nhiệt độ nhất định gọi là nhiệt độ sôi. - Trong suốt thời gian sôi, nhiệt độ sôi của chất lỏng không thay đổi.. bµi tËp ch¬ng II 1. Ba miếng đồng, sắt, nhôm hình vuông có cùng diện tích ở 20 0C. Khi tăng nhiệt độ của chóng lªn 300C th× diÖn tÝch miÕng nµo lín nhÊt. 2. Ba dây cáp điện bằng đồng, nhôm và sắt đợc kéo căng nh nhau trên hai đầu cột điện. Hỏi về mùa đông dây nào căng nhất. 3. Khi ®un nãng cïng mét lîng ba chÊt láng rîu, dÇu ho¶ vµ níc tõ 200C lªn 700C. Hái chÊt láng nµo t¨ng nhiÒu nhÊt. 4. §un ngãng hai b×nh khÝ cã cïng dung tÝch kh«ng khÝ vµ oxy tõ 20 0C lªn 400C. Hái thÓ tÝch b×nh nµo t¨ng nhiÒu h¬n? 5. Để đo nhiệt độ sôi của nớc ngời ta sử dụng: A. NhiÖt kÕ rîu. B. NhiÖt kÕ y tÕ. C. NhiÖt kÕ thuû ng©n. D. Cả ba nhiệt kế đều dùng đợc. Chọn một nhiệt kế để đo nhiệt độ chính xác nhất. 6. Khi nung tới nhiệt độ tới nhiệt độ 20000F các chất sau đây sẽ nóng chảy:.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> A. Thép, vàng, đồng và nhôm. B. Vàng, đồng, nhôm và bạc. C. Thép, đồng, vàng, bạc. D. Thép, bạc, vàng, nhôm và đồng. E. Thép và đồng không nóng chảy. Nhận định nào trên đây đúng? 7. B»ng kiÕn thøc vËt lý h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: “ Löa thö vµng, gian nan thö søc”. 8. Tại sao về ban đêm hoặc sáng sớm thờng có sơng đọng trên lá cây? 9. Tại sao lại có các đám mây trên cao mà không có nơi gần mặt đất? 10. Có hai bình đựng chất lỏng đang sôi tại mặt đất. Nhiệt độ của của chúng là 80 0C và 1000C. Hỏi đó là những chất lỏng gì? 11. T¹i sao khi nÊu thøc ¨n ngêi thêng ®Ëy kÝn vung nåi?.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>