On tap van nghi luan xa hoi 12

Ngữ Văn: nghị luận
Đề bài: Suy nghĩ về quan điểm: “ Sống chậm lại, suy nghĩ khác và yêu thương nhiều hơn”

a) Giải thích:
– Triết lý sống là những điều được rút tỉa bởi trải nghiệm trong cuộc sống, như một quan niệm nền
tảng để con người sống tốt hơn.
– “Sống chậm lại! Nghĩ khác đi! Yêu thương nhiều hơn!” là triết lý sống của tôi.
b) Bàn luận:
– Sống chậm lại:+ Để cảm nhận những gì tốt đẹp của cuộc đời này.
+ Để nghĩ về cuộc sống và những người xung quanh.
+ Để lấy lại cân bằng trong cuộc sống.
+ Con người hiện nay chỉ biết lao đầu kiếm tìm những thứ hão huyền như tiền bạc, danh
lợi mà đánh mất đi nhiều thứ.
+ Sống chậm ở đây không phải là cố níu giữ thời gian mà là để ta nhìn lại cuộc sống,
nhìn lại chính mình.
– Nghĩ khác đi:
+ Là biết nhìn nhận, đánh giá, biết lựa chọn những lối đi riêng. Ta không chỉ nghĩ cho bản thân mà còn
phải nghĩ cho người khác, để thấu hiểu hơn con người họ, biết lắng nghe lịng mình hơn.
+ Đó phải là những suy nghĩ đem lại lợi ích cho bản thân và những người xung quanh.
– Yêu thương nhiều hơn là biết nghĩ, biết quan tâm tới chính mình và người khác nhiều hơn. Trao yêu
thương chân thành, thật lòng và ta sẽ cảm nhận được nhiều điều tốt đẹp đến từ cuộc sống.
– Sống chậm, suy nghĩ khác và yêu thương nhiều hơn tuy là ba mặt của một vấn đề nhưng chúng lại gắn
bó mật thiết với nhau. Sống chậm thực chất là để cho con người có thời gian thảnh thơi để suy nghĩ, nhìn
nhận, u thương cuộc sống.
c) Bài học nhận thức: Mỗi ngày, từ những việc nhỏ nhất, ta hãy biết sống chậm lại, nghĩ khác đi, yêu
thương nhiều hơn.
Đề bài: “Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả sau lưng bạn”
1. Mở bài: Một khi trái đất vẫn không ngừng quay, mặt trời vẫn khơng thơi tỏa nắng, thì mỗi ngày là
một cơ hội mới cho chúng ta. Con đường ngắn nhất để thốt khỏi gian nan là đi qua nó và bạn sẽ thấy
mình ở một bậc cao hơn sau mỗi lần vượt qua được nghịch cảnh. Những lúc ấy, bạn đừng qn câu danh
ngơn "Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả về sau bạn". (Danh ngơn Nam Phi - dẫn theo Quà tặng

cuộc sống)


2. Thân bài:
a. Giải thích:
- “Mặt trời”: tượng trưng cho sự sống, ánh sáng mang một vẻ đẹp rực rỡ, ấm áp, hạnh phúc.
- “Hướng về phía mặt trời”: hướng về sự sống tràn ngập niềm vui, ánh sáng, nơi tồn tại những điều tốt
đẹp.
- “Bóng tối sẽ ngả về sau lưng bạn”: miêu tả một sự thật hiển nhiên rằng khi bạn hướng mình về phía ánh
mặt trời thì bóng của bạn sẽ ngả về sau. Điều đó ngụ ý rằng, khi bạn suy nghĩ và hướng mình tới những
điều tốt đẹp, thì những u ám, xấu xa, khó khăn hay thời kì tăm tối kia sẽ bị đẩy lùi, quên lãng và chìm vào
quá khứ.
-> Đây là lời khun mọi người nên có một thái độ sống tích cực, một cái nhìn lạc quan, niềm tin vào
tương lai, biết hy vọng và tạo cho mình hy vọng.
b. Chứng minh:
- Mỗi chúng ta luôn mong muốn cuộc sống tốt đẹp, trọn vẹn. Chúng ta có lý tưởng, có ước mơ, hồi
bảo... về một gia đình êm ấm, một cơng việc thích hợp, một mức lương khá khẩm hay là một tình yêu sâu
sắc, những người bạn chân thành.
- Thế nhưng cuộc sống không là một đường thẳng tắp. Trong cuộc đời mỗi người hẳn phải đi qua những
khúc quẹo, những thăng trầm, va vấp. Có đơi lúc, chúng ta tưởng chừng như cả thế giới đã quay lưng lại
với chính mình, mọi thứ tồi tệ đến mức bạn khơng tìm được một điều gì để bám víu. Bạn thấy mình vơ
cùng cơ đơn.
- Tuy nhiên, nếu bạn đủ mạnh mẽ và dũng khí để "đi xun qua nó", bạn sẽ thấy cuộc sống luôn là một
bữa tiệc dành riêng cho những người mạnh mẽ. Bạn đủ dũng khí để đối diện, đủ mạnh để đương đầu. Khi
bạn suy nghĩ lạc quan hơn, tích cực hơn, bạn hướng mình về những điều tốt đẹp, bạn có động lực, mục
đích cũng như là sự phấn chấn, cùng niềm tin mãnh liệt, đẩy lùi sự sợ hãi, tuyệt vọng...
- Dẫn chứng
Tôi biết một Donald Trump - một nhà tỷ phú nổi tiếng từng phá sản bốn lần. Thế nhưng, ông đã thành
công khi vực dậy cơng ty mình dẫu có lúc tưởng chừng như vơ vọng. Nếu khơng hướng về những điều
tích cực, khát khao, ước mơ tốt đẹp mà chỉ trượt dài trong nỗi thất vọng, thì liệu ơng có thành cơng gây

dựng lại sự nghiệp của chính mình?
Bóng tối khơng chỉ phải trốn sau Donald Trump, mà còn phải nép mình sau chị Phạm Thị Huệ - anh hùng
Châu Á - một trong những người bị nhiễm HIV dám công khai thân phận của mình. Với dũng khí và một
nghị lực mạnh mẽ, ý chí kiên định cùng sự lạc quan, chị Huệ ln hướng về phía mặt trời - nơi tồn tại
những hoài bảo cao đẹp và tươi sáng nhất. Người phụ nữ được tạp chí Time của Mỹ bình chọn là "anh
hùng Châu Á" này khiến mọi người phải cảm thấy cảm phục trước tinh thần lạc quan của chị. Sự lạc quan
của vị "anh hùng" này không chỉ giúp chị đẩy lùi bóng tối đeo bám mình mà cịn tiếp sức, soi sáng cho
nhiều hồn cảnh khác cùng cảnh ngộ.
c. Mở rộng:
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, con người ta dễ bị cuốn vào guồng quay vội vã, tất bật và việc bị áp
lực đè nặng là khơng thể tránh khỏi. Vậy nên, thay vì lạc quan và tìm cách vượt qua, một số người vẫn
chưa đủ sức để kiểm sốt cảm xúc của chính mình. Họ sống những ngày dài trong trạng thái tiêu cực,
luôn tự trách hay lo lắng hằng đêm, khiến cho cuộc sống chìm trong bầu khơng khí căng thẳng, u ám và
tối tăm. Họ quên rằng khi "hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngã về sau". Vì thế, họ đánh mất đi những
ngày hạnh phúc và cơ hội để vượt lên một tầm cao mới.
d. Bài học:


- Nhận thức:
Câu danh ngôn là một hành trang cần thiết cho mỗi chúng ta, là một lời khuyên đúng đắn: phải luôn lạc
quan và tin tưởng.
- Hành động:
Chúng ta cần suy nghĩ lạc quan hơn, sống tích cực và trân trọng từng giây phút được sống, nhất là tuổi
trẻ. Mỗi chúng ta cần rèn luyện cho mình một "tinh thần thép", cố gắng vượt qua những giới hạn. Mỗi
người đều cần có ước mơ, hồi bảo, lý tưởng sống đúng đắn và kiên định theo đuổi, làm động lực để vượt
qua gian nan, thử thách.
Cũng như:
K
" hi một cánh cửa hạnh phúc đóng lại, một cánh cửa khác sẽ mở ra"
.

hay "
Lý tưởng là ngọn đèn chỉ đường"
.
Đề bài: Suy nghĩ về bệnh vơ cảm
1. Giải thích vấn đề: Vơ cảm là ko có cảm xúc, tình cảm, khơng có sự rung động của con tin trước ngoại
cảnh.
2. Biểu hiện:
- Trong nhà trường: bạo lực học đường, trấn lột bạn học, cổ vũ cho các bạn đánh nhau, ko quan tâm đến
tập thể lớp, …
- Trong gia đình: dửng dưng, thờ ơ, không quan tâm đến mọi người trong gia đình, khép mình trong
phịng,…
- Trong xã hội: thấy 1 cụ già qua đường khó khăn nhưng ko giúp, thấy người khác bị nạn mà bỏ mặt, làm
ngơ với hành động tiêu cực; khi ra đường không may gặp phải cướp dù có hét to cỡ nào nhưng cx ko ai
giúp,…
3.Nguyên nhân:
- Từ gđ: ko dạy con có sự đồng cảm, giúp đỡ, biết tha thứ, tôn trọng, yêu thg…(đối nhân xử thế) ->> Sự
ích kỉ trong lịng người, bị liên lụy, sợ chuốc họa vào thân, sợ gặp phải phiền phức,…
-Từ nhà trg: 1 số chỉ quan tâm đến vc nhồi nhét tri thức, ko chú trọng về mặt đạo đức; giáo viên xưng
“mày tao”, chửi tục, dạy qua loa ( môn GDCD)…
- Từ xh: lối sống thực dụng của nề công nghiệp hđại (sống ảo ->trầm cảm, vô cảm); bất cơng xh, tham
nhũng, “phong bì” -> ng lớn ko còn là tấm gg đạo đức cho trẻ…
- Sự kích động tinh thần (của giới trẻ) khi xem phim h/đ + chơi game bạo lực _trở nên sắt đá, nguội lạnh,
khơng cịn cảm giác,…
4. Phân tích đúng, sai (tác hại)


- Thái độ thờ, lạnh lùng của con người trước những mảnh dời bất hạnh, hoàn cảnh can được giúp đỡ,
chính là biểu hiện cho sự chai sạn tình cảm trong tâm hồn, sự lạnh gái của tình người.
+ Một nhà văn người Nga có nói: “ Nơi lạnh nhất khơng phải là BắcCực mà là nơi khơng có tình
thương”

+ Phân tích truyện cơ bé bán diêm.
- Làm khoảng cách giữa con người với con người ngày càng rộng lớn, đó là khoảng cách giữa các tâm
hồn, khoảng trống trong long người.
- Sự vô cảm đánh mất dần những giá trị nhân văn tốt dẹp trong cuộc sống vốn có,
- Con người sẽ trở thành những cổ máy vô tri, vô giác khi sống vô cảm.
- Vô cảm cũng là vô tinh tiếp tay cái xấu trong cuộc sống.
DC: - Ngay cả trên các trang mạng xã hội, khi có một ai đó khơng may qua đời, hay những sự việc nào
đó khơng vui xảy ra thì các bạn trẻ còn sẵn sàng lập ra những fanpage đại loại như là: 1000000 like cho
ca sĩ X sống lại, hay là 1000000 cho A và B quay lại với nhau? Liệu chỉ một cái nhấp chuột có thể cải tử
hồn sinh, và chỉ một cái nhấp chuột có thể hóa giải mọi thứ, biến xấu thành tốt?
- Một nhóm nữ sinh ở Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Hải Phòng, Hà Nội… với những màn
đánh đập, xé áo, cắt tóc. “Người quay lại những hình ảnh đó là một nam sinh. Kèm theo những lời chửi
bới của những cô gái hành hung, cịn cổ vũ nhiệt tình, hứng khởi của anh chàng này: “Cởi áo đi, cởi áo đi,
xé áo đi…!!!”.
- “Kẻ vơ cảm” đã giết ba mạng người, đó là thanh niên Lê Văn Luyện, 17 tuổi. Có người đã nói:
“Hành vi phạm tội của Lê Văn Luyện là đặc biệt nghiêm trọng, có tính chất dã man, tàn bạo, vơ cảm chưa
từng có từ trước tới nay”. Ngồi ra, cịn có Hồ Nhật Linh, 18 tuổi, ngụ tại Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đã
đâm 95 nhát dao vào thai phụ có bầu 8 tháng tuổi, sau đó vứt xác nạn nhân xuống mương…
5. Biểu hiện ngược.
- Những người sống vị tha, nhâm ái, những nhà hoạt động từ thiện, các hiệp sĩ đường phố.
6. Nhận thức hành động đúng, cần có:
- Về bthân:+ Sống quan tâm, yêu thương, vị tha, dũng cảm, biết đồng cảm, sẻ chia, hãy mở lịng với
người khác để được sẻ chia và đón nhận, bởi vì cho đi là nhận lại.
- Gđ: quan tâm, giáo dục tốt, lắng nghe, thấu hiểu, chia sẻ cảm xúc vs con cái, hđ cư xử đúg đắn
- Nhà trg: qtâm đúng mức về giáo dục đạo đức, dạy kĩ năng sống thiết thực, chất lượng


- Xh: qtâm tạo đk , mở lớp dạy ứng xử…

Đề bài: Suy nghĩ về vđề cơng dân tồn cầu

* Giải thích:
- Thế nào là cơng dân tồn cầu? : Cơng dân tồn cầu là những người có thể sống và làm việc ở một hay
nhiều quốc gia khác nhau, họ có thể vượt qua những ranh giới về khơng gian, thời gian, văn hóa,…Nhưng
những cơng việc mà họ làm phải mang lại lợi ích cho cộng đồng tồn cầu
+ Tiêu chí là cơng dân tồn cầu: Là cơng dân toàn cầu rất cần những kiến thức về đất nước và thế giới;
những kỹ năng toàn cầu như: kỹ năng Internet, kỹ năng giao tiếp toàn cầu, việc sử dụng ngơn ngữ tồn
cầu. ý thức tồn cầu. Nền tảng của một cơng dân tồn cầu là ý thức về bản thân và dân tộc đất nước mình.
Ý thức tồn cầu chính là hịa nhập nhưng khơng được hịa tan, tiếp thu cái mới hiện đại nhưng cũng phải
có chọn lọc và vẫn giữ được nét đẹp truyền thống của dân tộc, đó là q trình “hịa nhập nhưng khơng
hịa tan”
* Bàn luận:
- Tại sao lại cần thiết trở thành công dân tồn cầu?
+ Đó là do q trình tồn cầu hóa trên thế giới. Tồn cầu hóa là điều kiện vô cùng thuận lợi để mỗi công
dân trở thành những cơng dân tồn cầu. Khi mà các rào cản biên giới được phá bỏ, hàng hóa, tiền tệ,
thơng tin, lao động… được thơng thống, sự phân cơng mang tính quốc tế thì khơng cịn trở ngại gì để
mọi cơng dân trở thành những cơng dân tồn cầu.
+ Sự bùng nổ, phát triển chóng mặt của cơng nghệ thơng tin, khoa học kỹ thuật làm cho cả Thế giới này
nhỏ lại, “phẳng ra”, nó đã mở ra khơng biết bao nhiêu cơ hội cho con người, internet như là chìa khóa mở
ra thế giới, vào kho báu tri thức của nhân loại
+ Hiện nay trái đất đang phải đối mặt với rất nhiều những vần đề nan giải: hiện tượng trái đất nóng lên,
hiệu ứng nhà kính, ơ nhiễm mơi trường nước, khơng khí, bệnh dịch SATL, H5N1, H1N1..) …Đây khơng
cịn là vấn đề của một quốc gia, một khu vực mà đã trở thành vấn đề của toàn cầu, cần phải có sự bắt tay,
hợp tác của cộng đồng quốc tế vì hành tinh xanh của chúng ta.
- Cần làm gì để trở thành cơng dân tồn cầu?
+ Nhiều ý kiến cho rằng phải ra nước ngồi mới là cơng dân tồn cầu? Có nhất thiết phải như vậy khi
với sự tồn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay thì dù ở đâu cũng có thể tiếp cận nguồn thơng tin phong phú,
dù ở đâu cũng có thể kết nối bạn bè khắp nơi, dù ở đâu cũng có thể có những hành động mang tính tồn
cầu như hoạt động bảo vệ mơi trường, tiết kiệm năng lượng...
+ Cần có ý thức cố gắng trong học tập, trau dồi kiến thức cho bản thân, những kiến thức của quốc gia
dân tộc và cả những kiến thức trên thế giới, những xu hướng của toàn cầu. Bên cạnh

việc tiếp thu, học hỏi kiến thức thì giới trẻ nhất thiết cần có những trải nghiệm trong cuộc sống để hình
thành nên những kỹ năng sống. Hình thành tư duy tồn cầu, ý thức toàn cầu, ý thức dân tộc sao cho đúng
đắn
+ Tuy nhiên giới trẻ Việt đang gặp phải những vấn đề khơng nhỏ trong việc trở thành những cơng dân
tồn cầu chân chính: thiếu sự quan tâm cần thiết về các vấn đề quốc gia và thế giới, những xu thế, những


cơ hội, những cánh cửa lúng túng trong những kỹ năng tồn cầu, mơi trường làm việc quốc tế thường đòi
hỏi những kỹ năng mà người Việt Nam chưa phát huy hiệu quả, khả năng sử dụng ngoại ngữ còn hạn
chế.
DC: + Sinh ra và lớn lên trên mảnh đất Long Hiệp (Minh Long) trong điều kiện kinh tế gia đình gặp rất
nhiều khó khăn, nhưng chàng trai người dân tộc Hrê ấy vẫn quyết tâm bám trường, bám con chữ, để rồi
đến nay trở thành cơng dân tồn cầu. Người thanh niên ấy là Đinh Văn Năm (34 tuổi) kỹ sư Cơng nghệ
thơng tin của Tập đồn FPT.
+ Càng đi nhiều, Thu Hương càng cảm thấy tự tin hơn. Thay vì e ngại với gương mặt nhiều
tàn nhang và chiều cao khiêm tốn, cơ gái Việt có thể sải bước quyến rũ trên sàn diễn với những
người mẫu chuyên nghiệp của Tuần lễ thời trang Vancouver…
* Bài học liên hệ:
- Cơng dân tồn cầu là ước mơ của người Việt trẻ cũng như mọi công dân trên thế giới này. Trở thành
cơng dân tồn cầu là phù hợp với xu thế chung của thế giới. Phấn đấu để thực hiện mong muốn đó bằng
những hành động, việc làm thiết thực.
Đề bài: “Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa, nhưng mê muội thần tượng là một thảm
họa”
1.Giải thích:

Ngưỡng mộ thần tượng là sự tơn kính, mến phục nồng nhiệt dành cho những đối tượng được xem là
nh mẫu lí tưởng hoặc có quyền năng đặc biệt, có sức cuốn hút mạnh mẽ đối với cá nhân hay cộng
ng; mê muội thần tượng là sự say mê, tôn sùng một cách mù quáng, thiếu tỉnh táo trước thần tượng.
– Về nội dung, ý kiến này đề cập đến tính hai mặt của việc say mê thần tượng: nếu ngưỡng mộ đúng mức
là tích cực, thì ngưỡng mộ q mức là tiêu cực và có thể cịn gây ra hậu quả khôn lường.

2.Bàn luận

Ngưỡng mộ thần tượng là một nét đẹp văn hóa : Vì ngưỡng mộ thần tượng thể hiện nhu cầu văn hóa cao
a con người: nhu cầu được sống trong những tình cảm cao cả, nồng nhiệt; nhu cầu được hướng tới, vươn
những tầm cao, những đỉnh cao sáng giá của đời sống. Ví dụ, ngưỡng mộ các doanh nhân thành đạt mình
thể học tập ở họ đức tính cần cù trong nghiên cứu và lao động, học cách làm giàu, học cách vượt qua khó
ăn thử thách. Học ở người bố người mẹ đức tính nhẫn nại, đức hi sinh thầm lặng vì gia đình. Nói chung,
ưỡng mộ thần tượng giúp ta sống nhân bản hơn. Ơng Đồn Ngun Đức, người giàu nhất Việt Nam từng
rớt ĐH đến 4 lần, từng làm nhiều việc nặng nhọc để kiếm sống. Nhưng nhờ đọc báo biết đến Bill Gate,
g đã nỗ lực vượt khó vươn lên và trở thành tỷ phú bậc nhất của Việt Nam.
– Ngưỡng mộ thần tượng là một ứng xử văn hóa, biểu hiện ở các phương diện: thái độ trân trọng mến
phục; hành động tôn vinh cổ vũ; ngôn ngữ ca ngợi tán dương. Khi mến mộ thần tượng, chúng ta thường
sống trong những tình cảm ln hướng tới những điều cao đẹp. Làm gì sai trái hoặc học hành sa sút ngay
lập tức mình cũng cảm thấy có lỗi . Từ đó tự mình phải biết sửa chữa và khắc phục. Tình cảm ta dành cho


thần tượng là thứ tình cảm ngưỡng mộ chân thành và khâm phục chứ khơng phải là thứ tình cảm ồn ào,
xô bồ.
– Mê muội thần tượng là một thảm họa : Vì mê muội thần tượng là trạng thái mù qng trong nhận thức,
thái q trong tình cảm, khơng còn khả năng suy xét, phân biệt đúng sai, lẫn lộn về giá trị; mê muội thần
tượng còn dẫn đến hành động sai lầm quá khích, gây ra những hậu quả tệ hại cho bản thân và xã hội. Năm
2010 khi danh thủ Braxin là Ronandinho sang Việt Nam, bạn trẻ ở Hà Nội đã xơ vào, nắm tóc, kéo áo
thần tượng làm cho thần tượng phải nhờ an ninh can thiệp. Xem nhóm Super Junio biểu diễn ở Sài Gịn,
nhiều Fan cuồng đã khóc lóc, ngất xỉu… Đó cịn là cách ăn mặc dị hợm, cách đi đứng, cách để tóc của
một bộ phận giới trẻ thật chẳng giống người chút nào.
– Việc mù quáng chạy theo thần tượng hay khuyếch trương thần tượng quá mức đều là biểu hiện của sự
mê muội thần tượng, đều là những thái độ và ứng xử thiếu lành mạnh, thậm chí thiếu văn hóa, có thể gây
ra những hậu quả khơn lường.
3. Bài học nhận thức và hành động :
– Cần có nhận thức đúng đắn về việc ngưỡng mộ thần tượng và lường được những hậu quả của sự mê

muội để có thái độ và cách ứng xử phù hợp, làm cho tâm hồn phong phú hơn, nâng tầm văn hóa cho bản
thân, từ đó phấn đấu vươn tới những tầm cao của đời sống.
– Biết chế ngự những cảm xúc say mê thái quá trước thần tượng, không chạy theo thần tượng một cách
mù quáng; phê phán mọi biểu hiện mê muội thần tượng trong cuộc sống hàng ngày, trước hết là trong học
đường.
Đề bài: Suy nghĩ của anh (chị) về câu chuyện sau:
Diễn giả Lê-ô Bu-sca-gli-a lần nọ kể về cuộc thi mà ơng làm giám khảo. Mục đích của cuộc thi là tìm ra
đứa trẻ biết quan tâm đến người khác nhất. Người thắng cuộc là một em bé bốn tuổi.
Người hàng xóm của em là một ơng lão vừa mất vợ. Nhìn thấy ơng khóc, cậu bé lại gần rồi leo lên ngồi
vào lịng ơng. Cậu ngồi rất lâu và chỉ ngồi như thế. Khi mẹ em hỏi em đã trị chuyện gì với ơng ấy, cậu
bé trả lời: “Khơng có gì đâu ạ. Con chỉ để ông ấy khóc”.

(Theo Phép màu nhiệm của đời– NXB Trẻ, 2005).
Gợi ý:
1.

Giải thích ý nghĩa câu chuyện.

– Diễn giả Lê-ơ Bu-sca-gli-a kể câu chuyện về một cậu bé bốn tuổi được bình chọn là đứa trẻ quan tâm
đến người khác nhất chỉ vì hành động rất đơn giản của em. Người hàng xóm của em là một ơng lão vừa
mất vợ. Nhìn thấy ơng khóc, em lại gần rồi leo lên lịng ơng. Em ngồi rất lâu như thế chỉ để ơng ấy khóc.
– Hành động ngồi im thể hiện sự đồng cảm, chia sẻ của cậu bé với nỗi đau của người khác. Phù hợp với
tâm lí, tính cách của một đứa trẻ 4 tuổi (chưa thể có những cử chỉ vỗ về, những lời động viên an


ủi…).Hành động tuy đơn giản nhưng xuất phát từ tình cảm chân thực nên đã chiếm được cảm tình của
giám khảo.
– Qua câu chuyện, diễn giả Lê-ô Bu-sca-gli-a muốn đề cao sự cảm thông chia sẻ giữa con người với nhau
trong cuộc sống.
2.

Bàn luận, mở rộng vấn đề.

– Cảm thông, chia sẻ là tình cảm giữa con người với nhau: yêu thương, động viên, giúp đỡ nhau vượt lên
được những khó khăn trong cuộc sống.
– Sự cảm thơng, chia sẻ vô cùng cần thiết trong cuộc sống con người:
+ Trong cuộc sống đầy những khó khăn, con người ln phải cố gắng nỗ lực song không phải bao giờ
mọi việc cũng diễn ra theo ý muốn. Nhiều khi con người phải đối mặt với những thất bại, mất mát, thậm
chí tuyệt vọng cùng cực. Khi đó con người cần sự giúp đỡ, động viên chia sẻ của cộng đồng. (Dẫn
chứng).
+ Sự cảm thông chia sẻ giúp con người vợi bớt nỗi đau, sự mất mát, có thêm nghị lực, sức mạnh niềm tin
trong cuộc sống, làm cho mối quan hệ giữa con người và con người ngày càng tốt đẹp hơn, thân thiện gắn
bó hơn.
– Có nhiều cách thể hiện sự cảm thơng chia sẻ: lời nói, cử chỉ, việc làm thiết thực tùy theo hồn cảnh, phụ
thuộc tâm lí người được chia sẻ. Song điều cơ bản nhất là phải xuất phát từ tình cảm, sự rung động chân
thành.
– Qua câu chuyện về sự cảm thông chia sẻ từ một đứa trẻ bốn tuổi, diễn giả muốn khẳng định: lịng vị tha,
u thương là bản chất vốn có của con người, vì vậy cần vun xới cho đức tính đó được phát triển đến khi
đứa trẻ đó trưởng thành.
– Phê phán những người có lối sống ích kỉ, ngoảnh mặt làm ngơ trước những khó khăn bất hạnh của
người khác.
3.

Bài học nhận thức và hành động.

Để cho cuộc sống trở nên tốt đẹp, con người phải có tình thương vị tha nhân ái, biết chia sẻ gắn kết với
nhau.
Đề bài: Nhà văn Nga L. Tôn-xtôi cho rằng:
Bạn đừng nên chờ đợi những quà tặng bất ngờ của cuộc sống mà hãy tự mình làm nên cuộc sống.
Suy nghĩ của Anh/chị về câu nói trên.

Gợi ý:
1.

Giải thích:


– Quà tặng bất ngờ cuả cuộc sống: những giá trị vật chất, tinh thần mà người khác trao cho mình; những
cơ hội, may mắn bất ngờ do khách quan đem lại.
– Nội dung của câu nói: khuyên con người cần có thái độ sống chủ động, khơng nên trơng chờ vào người
khác. Cuộc sống của mỗi người do chính mỗi chúng ta tạo nên.
2.

Bàn luận, mở rộng vấn đề:

– Trong cuộc đời của mỗi người đôi khi sẽ nhận được quà tặng bất ngờ từ cuộc sống. Khi đó ta sẽ có may
mắn được hưởng niềm vui, hạnh phúc trong cuộc đời. Không thể phủ nhận ý nghĩa và giá trị của quà tặng
bất ngờ mà cuộc sống đem lại cho con người, vấn đề là biết tận dụng, trân trọng quà tặng ấy như thế nào.
– Tuy nhiên, cuộc sống không phải lúc nào cũng là thảm đỏ trải đầy hoa hồng, cuộc sống là một trường
tranh đấu, cuộc sống ln tiềm ẩn những khó khăn, phức tạp. Muốn cuộc sống của chính mình tốt đẹp thì
hãy tự mình làm nên cuộc sống.
– Nhiều người khi nhận được quà tặng bất ngờ: có tâm lý chờ đợi, ỷ lại, thậm chí phung phí những quà
tặng ấy. Phê phán một số người thụ động, thiếu ý chí vươn lên, chỉ chờ đợi những quà tặng bất ngờ mà
không tự mình làm nên cuộc sống.
3.

Bài học nhận thức, hành động:

– Phải chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện cách sống bản lĩnh, có lí tưởng, có ước mơ để làm nên
những điều kỳ diệu cho cuộc sống của chính mình.
– Phải thấy rằng, cuộc sống là ngun liệu thơ, chúng ta là những nghệ nhân. Nhào nặn nên một tác

phẩm tuyệt đẹp hay một vật thể xấu xí tất cả đều nằm trong tay chúng ta.
Đề bài: Có ý kiến cho rằng: Cuộc sống là nguyên liệu thô, chúng ta là những nghệ nhân. Nhào nặn nên
một tác phẩm tuyệt đẹp hay một vật thể xấu xí tất cả đều nằm trong tay chúng ta.
Suy nghĩ của Anh/chị về nhận định trên.
1 Giải thích.
– Cuộc sống là nguyên liệu thơ: Cách nói hình ảnh để chỉ những bộn bề phức hợp của cuộc sống: thuận
lợi và khó khăn, tốt đẹp và ác xấu, bình lặng và bão giơng.
– Nghệ nhân: con người tài năng, tâm huyết đạt đến độ tinh t trong cơng việc của mình.
– Nhào nặn nên một tác phẩm tuyệt đẹp hay một vật thể xấu xí tất cả đều nằm trong tay chúng ta: Từ
nguyên liệu cuộc sống mỗi người sẽ tạo nên tác phẩm cuộc đời của mình.
– Câu nói đã khẳng định và đề cao vai trò quyết định của mỗi cá nhân đối với cuộc sống của chính mình.
Chính thái độ sống, năng lực sống của bản thân sẽ làm nên giá trị, ý nghĩa cuộc sống của mỗi người.
2.Bàn luận, mở rộng.
– Đây là một quan điểm sống tích cực, mạnh mẽ và sâu sắc.


– Cuộc sống ln mang trong mình những bộn bề, phức tạp, nếu chúng ta sống một cách chủ động và tích
cực, biết gạn lọc những cái xấu, tận dụng và phát huy những điều tốt đẹp, biến khó khăn, thử thách thành
cơ hội thì ta sẽ có một tác phẩm cuộc đời mình thật tuyệt đẹp.
– Nếu bng xi và phó mặc, bị động và để cuộc sống trơi đi, khi ấy tác phẩm cuộc đời của mỗi chúng
ta chỉ là những vật thể xấu xí.
– Mở rộng và nêu phản đề: Tuy nhiên, không phải lúc nào, không phải với bất cứ ai, muốn trở thành thế
nào cũng được. Tác phẩm cuộc đời của mỗi người còn chịu sự tác động khơng nhỏ của hồn cảnh khách
quan.
3.Liên hệ bản thân và rút ra bài học: Mỗi người phải chủ động trang bị kiến thức, rèn luyện cách sống
bản lĩnh, có lí tưởng, có ước mơ. Hãy cố gắng trở thành những nghệ nhân chuyên tâm và tài hoa nhất để
làm nên tác phẩm tuyệt đẹp cho cuộc đời mình.

Đề bài: Hiền tài là ngun khí của quốc gia, ngun khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, ngun khí
suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp.

(Bài kí đề danh tiến sĩ – 1442, Thân Nhân Trung).
Suy nghĩ của anh (chị) về nhận định trên.
1.Giải thích ý nghĩa của lời nhận định.
– Hiền tài: Trong quan niệm của người xưa, hiền tài là người có tài năng khơng những học rộng, hiểu
nhiều mà cịn có đủ tài giúp vua trị nước, đem lại cuộc sống thanh bình cho nhân dân. Hiền tài là người
có cả đức hạnh, gương mẫu về đạo đức, suốt đời chăm lo, tu dưỡng phẩm hạnh cho bản thân, đem hết tài
năng, đức hạnh phục vụ cho đất nước. Tóm lại hiền tài là những người có tri thức, đạo đức, có năng lực,
tâm huyết và khát vọng cống hiến cho đất nước, dân tộc.
– Ngun khí: là chất làm nên sự sống cịn và phát triển của đất nước, xã hội.
– Cả câu: Khẳng định vai trò, tầm quan trọng đặc biệt của hiền tài đối với quốc gia dân tộc. Bậc hiền tài
có ý nghĩa quyết định đến sự thịnh suy của đất nước.
2.Bàn luận, mở rộng vấn đề.
– Khẳng định tính đúng đắn của nhận định: Câu nói của Thân Nhân Trung là tư tưởng quan trọng, là sự
tổng kết đường lối chiến lược về văn hoá giáo dục. Đây là một tư tưởng hết sức đúng đắn, tiến bộ, có ý
nghĩa trong mọi thời, mọi quốc gia dân tộc. Bởi vì ở thời nào, ở đất nước nào thì hiền tài vẫn là người tạo
ra phần lớn những giá trị vật chất, tinh thần, đặc biệt ở họ có khả năng phán đốn và nhận định tình hình
sáng suốt hơn người thường.
– Nhà nước có chính sách chăm lo ni dưỡng, đào tạo và đãi ngộ thích đáng với người hiền tài. Trong
thời đại của nền kinh tế tri thức, thời đại mở cửa và hội nhập tồn cầu, chính sách phát triển văn hoá giáo


dục ở mọi quốc gia, đặc biệt là các nước phát triển ngày càng được chú trọng. Với nước ta, giáo dục luôn
được coi là quốc sách hàng đầu.
3.Bài học nhận thức và hành động.
– Ý thức được vai trò, tầm quan trọng của hiền tài đối với đất nước.
– Có thái độ trân trọng với bậc hiền tài.
– Bản thân cố gắng học tập tu dưỡng để trở thành người có ích cho đất nước.
Đề bài: Anh/chị có suy nghĩ gì về câu nói của Fran KA.Clark:
“Ai cũng muốn làm điều gì đó rất lớn lao, nhưng lại khơng nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ

những điều rất nhỏ”.
(Dẫn theo “Hành trang vào đời”, NXB Tổng hợp tp Hồ Chí Minh – 2008)
Gợi ý:
1.Giải thích:
– Ai cũng muốn làm điều gì đó rất lớn lao: khát vọng hướng tới những cái đích của đời người, làm thay
đổi cuộc sống theo chiều hướng tốt đẹp hơn.
– nhưng lại không nhận ra rằng cuộc sống được tạo thành từ những điều rất nhỏ: không ý thức được
rằng những việc lớn bao giờ cũng phải bắt đầu từ nhiều việc nhỏ, như những dịng sơng được tạo thành từ
nhiều con suối…

Bình luận:
– Mơ ước làm nên điều lớn lao là nguyện vọng chính đáng của mọi người, cần được tơn trọng, động viên,
khuyến khích.
– Nhưng phải ln ý thức rằng:
+ Một nhân cách hoàn thiện vốn được bồi đắp từ những việc làm rất nhỏ, nhất là những hành vi đạo
đức, lối sống. Ý nghĩa của cuộc sống cũng được kiến tạo từ những điều đơn sơ, bình dị.
+ Phê phán lối sống, cách nghĩ, lời nói ngụy biện: vì việc lớn mà quên việc nhỏ, muốn trở thành vĩ nhân
mà quên mình cũng là một con người bình thường.

Bài học:
– Nhận thức sâu sắc rằng, việc gì nhỏ mấy mà có ích thì kiên quyết làm…
– Thường xun rèn luyện đức tính kiên nhẫn, bắt đầu từ những việc làm nhỏ để có thể hướng tới những
điều lớn lao.


Đề bài: Hãy viết một bài văn ngắn (khoảng 600 từ) trình bày suy nghĩ của mình về câu nói sau:
“Là người thợ mộc tài hoa đóng ra chiếc tủ đẹp, bạn sẽ không sử dụng mảnh gỗ tầm thường cho phần
lưng tủ dù nó ln xoay úp vào trong tường và chẳng ai có thể nhìn thấy. Song bạn vẫn biết rõ, nên dành
cho nó mảnh gỗ đẹp”
Gợi ý:

1.

Giải thích:

– Mặt lưng tủ xoay úp vào tường, chẳng ai nhìn thấy: những góc khuất trong cuộc sống.
– Sử dụng mảnh gỗ tầm thường: Cách làm bừa, làm ẩu
-> Thể hiện một quan niệm sống: đề cao lối sống trung thực với chính mình và với mọi người.
2.

Bàn luận, mở rộng:

– Bất kì sự vật, hiện tượng nào cũng là một chỉnh thể trọn vẹn, các bộ phận cùng gắn kết với nhau, tạo
nên giá trị cho sự vật, hiện tượng đó. Nếu kém ở một khâu, một bộ phận nào đó sản phẩm sẽ khơng hồn
hảo, kém chất lượng, thậm chí gây nguy hiểm.
– Những người có lương tâm trách nhiệm sẽ khơng cho phép mình lừa dối mình, lừa dối người khác.
– Có nhiều người vì sự cẩu thả, lợi ích trước mắt…vẫn bất chấp tất cả để tạo nên những sản phẩm có bề
ngồi đẹp đẽ mà bên trong thì đầy lỗi.
3.

Bài học: + Có lương tâm, trách nhiệm với cơng việc, sống trung thực với mình, với mọi người.
+Lên án những biểu hiện sai trái.

Một số dẫn chứng cho bài NLXH
1. Cá chết bất thường được phát hiện từ đầu tháng 4 ở Hà Tĩnh, lan vào khu vực Hịn La (Quảng Bình,
giáp Hà Tĩnh) rồi mở rộng xuống vùng biển Nhật Lệ, Hải Ninh và Lệ Thuỷ. Đến ngày 18 và 19/4,
Quảng Trị và Huế cũng xuất hiện tình trạng này.
– Riêng tại Quảng Trị, tổng khối lượng cá chết mà người dân vớt được từ 2 đến 4 tấn.
2. Ở chốn non thiêng Yên Tử, người ta dùng tiền để “đánh bóng” cả chùa Đồng. Mỗi người dân cầm trên
tay một tờ tiền rồi thi nhau chạm vào chùa Đồng. Dù khơng có sự tích nào được lưu truyền về việc
phát tài, phát lộc theo cách “xoa tiền” này, khách hành hương tới chùa Đồng vẫn làm rất “nhiệt tình”.

3. Một lần, ở đường Đại Cồ Việt (Hà Nội), có một nữ khách nước ngồi bị tai nạn ơ tơ, vậy mà tất cả mọi
người không ai giúp đỡ bà ấy mà để mấy tiếng sau xe cấp cứu mới tới…


a. Con giữ mẹ cho bố đánh gãy cổ. Đêm 18/9, tổ 45B phường Trương Định, quận Hoàng Mai
(Hà Nội) náo loạn vì vụ việc con trai và bố khóa trái cửa đánh mẹ gãy đốt sống cổ và đến
nay, theo chuẩn đốn của bệnh viện là đang có nguy cơ bị liệt nửa người vĩnh viễn. Nạn
nhân là bà Lê Thị Liên (sinh năm 1958) hiện đang nằm điều trị trong khoa Sọ não, bệnh viện
Thanh Nhàn trong tình trạng chấn thương nặng.
4. Thế giới ảo: + Vụ một nữ sinh trường THPT Trần Phú (Đà Nẵng) bị bêu xấu trên mạng xã hội
Facebook dẫn tới suýt mất mạng đã làm xôn xao cộng đồng mạng. Cụ thể là nữ sinh này bị một nhóm
người đăng những nội dung nhục mạ, xúc phạm, rằng nữ sinh đó đi học kênh kiệu, chảnh choẹ, khơng
hồ đồng, lơi cả phụ huynh vào cuộc và bịa đặt nhiều chuyện riêng tư khác để bơi nhọ nữ sinh đó…
+ Câu chuyện lợi dụng lòng tin của cộng đồng mạng để lừa tiền. Chuyện kể về một cậu
học sinh tên Nhật (cựu học sinh THPT chuyên T.L, Đà Lạt), do nợ nần chồng chất, Nhật đã bịa ra chuyện
em mình bị ruột thừa cần gấp khoảng 10 triệu để cho em phẫu thuật. Có rất nhiều người vì cả tin đã cho
Nhật vay tiền và bị y cuỗm trọn.
5. Vụ tranh cãi của các fan cuồng K.pop với nhà thơ Đỗ Trung Quân. Bài thơ có cái tên khá dài: “Hãy
tiết kiệm thứ cịn lại duy nhất” đã thể hiện quan điểm của những con người thời đại trước từng cầm
súng ra trận với giới trẻ ngày nay đang sống trong hịa bình nhưng khơng ý thức rõ tình u của mình
đang nằm ở đâu. Bài thơ có những đoạn chỉ trích thẳng vào các fan Kpop. Ngay sau đó, các fan Kpop
đã làm ngay một bài thơ phản pháo. Từ đó xuất hiện những quan điểm trái chiều gây nhiều tranh cãi.
6. Chu Văn An (1292- 1370)- nhà Nho, nhà hiền triết, nhà sư phạm mẫu mực cuối đời Trần, nổi tiếng
cương trcj không cầu danh lợi. Ra làm quan vào đời Trần Dụ Tơng (đầu thế kỉ XIV), chính sự suy đồi,
nịnh thần lũng đoạn, ông dâng sớ xin chém bảy nịnh thần ( thất trảm sớ) nhưng khơng được chấp
thuận. Ơng treo ấn từ quan về quê dạy học, viết sách. Ơng khơng vì trị làm quan to mà dựa dẫm, ln
thẳng thắn phê bình những trị thiếu lễ độ -> TẤM GƯƠNG TRUNG THỰC,BẤT CHẤP KHĨ
KHĂN VẪN CHIẾN ĐẤU VÌ LẼ PHẢI.
7. Niu- tơn nhà tốn học, vật lí học, cơ học, thiên văn học vĩ đại người Anh. Sinh ra thiếu tháng là một
đứa trẻ yếu ớt, thường phải tránh những trò chơi hiếu động của bạn bè. Do đó ơng đã tự tạo ra những

trị chơi cho mình và trở thành người tài năng -> CÓ THỂ CHIẾN THẮNG CÁI KHÓ KHĂN THIẾU
THỐN BẰNG NGHI LỰC CỦA BẢN THÂN.
8. La Thị Tám: vào bộ đọi năm 1967. Chị ln đứng trên một quả đồi cao, phía trái của ngã ba Đồng Lộc
vào những lúc máy bay Mĩ ném bom để đém số lượng bom. Suốt 200 ngày đêm ròng rã, chị đã đếm
được và cắm tiêu 1205 quả bom.
9. Phùng Ngọc Liêm: Tham gia Cách mạng, anh được Ban chỉ huy Biệt động xã Bạc Liêu phân công
nhiệm vụ vừa trinh sát vừa đánh địch. Năm 1968, khi bị địch tập trung vây bắt, anh đã dũng cảm giật
kích mìn để tiêu diet địch và đã anh dũng hi sinh.


10.Ơng trùm hoạt hình Walt Disney
Walt Disney qua đời năm 1966, nhưng tên tuổi của ông vẫn luôn được nhắc đến bởi hàng triệu người
đã từng xem những bộ phim, các chương trình truyền hình và đến các khu vui chơi giải trí của Walt
Disney. Tuy nhiên khơng phải ai cũng biết Walt Disney từng bị biên tập một tờ báo sa thải vì “thiếu trí
tưởng tượng và khơng có ý tưởng hay ho”. Ông cũng nếm mùi phá sản nhiều lần trước khi sáng tạo
nên Disneyland.
11.Nhà văn “phù thủy” J.K. Rowling
Trước khi trở thành nhà văn được nhiều người yêu thích, Rowling là một phụ nữ thất nghiệp, ly hôn
và nuôi con bằng trợ cấp xã hội. Với 7 tập Harry Potter, Rowling nổi tiếng khắp thế giới và là người
đầu tiên trở thành tỷ phú nhờ viết sách.
12.Đỗ Nhật Nam (sinh năm 2001) được gọi là "thần đồng tiếng Anh" bởi bảng thành tích học tập và vốn
tiếng Anh đáng nể. Nhật Nam còn là Tổng biên tập của báo Creative Melange tại Đông Nam Á và
được công nhận là dịch giả nhỏ tuổi nhất Việt Nam.
13.Với những ai u thích bộ mơn nhảy khơng thể khơng biết đến Quán quân cuộc thi So you think you
can dance Lâm Vinh Hải. Để có được thành cơng như hiện tại, Lâm Vinh Hải từng phải phải vượt qua
nhiều khó khăn về bệnh tật, chiến đấu với nhiều chuyện để nuôi dưỡng đam mê.
14.Nguyễn Thị Ánh Viên, 19 tuổi đến từ Cần Thơ là VĐV bơi lội. Cô nàng được nhiều người biết đến và
dành tình cảm mến mộ tại SEA Games 28 vừa qua khi giành được 8 HCV và phá vỡ 8 kỷ lục bơi tại
đại hội thể thao lớn nhất Đơng Nam Á. Thành tích ấn tượng này khiến Ánh Viên trở thành thần tượng
của giới trẻ. Cơ nàng được gắn với nhiều nick name như "kình ngư vàng", "tiểu tiên cá", "siêu sao trên

đường đua xanh"...
15.Ngô Bảo Châu và câu chuyện thi hỏng vào chuyên Toán đến một Ngô Bảo Châu hôm nay chinh phục
những đỉnh cao của Tốn học… Thành cơng khơng có nghĩa là chưa từng thất bại.
16.Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ mù u nước . Ơng dùng ngịi bút của mình đánh giặc .Cuộc đời và sự
nghiệp của ông là tấm gương tiêu biểu cho ý chí và nghị lực của con người vượt qua hoàn cảnh, số
phận.Ở cương vị nào, một nhà thơ, một thầy giáo, một thầy thuốc,…ông cũng đều cống hiến hết mình
Ý chí và nghị lực phi thường của con người.
17.Bé Yoo Ye-eun bị khiếm thị từ khi chào đời và bị cha mẹ bỏ rơi nhưng cô bé được coi là thần đồng âm
nhạc Hàn Quốc. Khi lên 3 tuổi bé biết chơi piano và hiện cô bé có thể chơi bất kì bản nhạc nào sau
một lần nghe.
18.Một fan cuồng nữ đã tuyên bố:“Em sẵn sàng giết bố mẹ nếu không cho em đi xem Suju (nhóm nhạc
gồm 13 thành viên của Hàn Quốc) biểu diễn. Thật vui vì ơng bà già cuối cùng cũng biết điều và để
mình đi…” Câu nói gây sốc này đã nói lên mức độ mù quáng của fan cuồng đồng thời lên hồi chng
báo động đối với tồn xã hội.
19.Một cậu nhóc 12 tuổi đã tự vẫn sau khi biết tin thần tượng của mình là ơng hồng nhạc pop Michael
Jackson qua đời.
20.Vụ MH 370 bị mất tíchsự kiện được toàn thế giới hướng đến trong tâm thái bàng hoàng, thương cảm,
thì một bạn trẻ bình luận thờ ơ: “Chỉ có mỗi cái máy bay rơi thơi mà cũng làm rần rần, chừng nào đó
là máy bay của SNSD (nhóm nhạc nữ Hàn Quốc) tôi mới quan tâm, lo lắng”.


Hồng Hằng______

______