skkn một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4 tuổi a4 trường mầm non (2021)

Bài thuyết trình: “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ
4 tuổi A4 trường mầm non Hà Châu”
I. Lý do chọn biện pháp
Trong bối cảnh hiện nay, Việt Nam ta nói chung và ở địa bàn xã Hà Châu
nói riêng đang phải đối mặt với những vấn đề rất cấp bách về nạn ô nhiễm môi
trường, mà một trong những nguyên nhân cơ bản của hiện tượng đó là ý thức
của con người. Vì vậy việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường là nhiệm vụ vô
cùng quan trọng, đây là một quá trình lâu dài, phải được thực hiện trong quá
trình giáo dục của cả hệ thống giáo dục quốc dân và trong cộng đồng.
Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục, tạo nền
tảng, cơ sở ban đầu hết sức quan trọng cho việc giáo dục trẻ trở thành công dân
tốt cho đất nước. Ở lứa tuổi đang phát triển và định hình về nhân cách, trẻ mầm
non dễ tiếp thu những giá trị mới, do đó việc đưa giáo dục bảo vệ mơi trường
vào các hoạt động giáo dục hằng ngày của trẻ sẽ giúp cho trẻ có thái độ và hành
vi tích cực đối với môi trường xung quanh, biết yêu quý và trân trọng những giá
trị cuộc sống, biết sống thân thiện với môi trường ngay từ nhỏ.Trẻ hiểu được
môi trường sạch và tác hại của môi trường bẩn đối với cuộc sống con người, từ
đó trẻ biết và nói lên những việc làm cụ thể để giữ gìn bảo vệ mơi trường: Giữ
gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, cất đồ dùng đồ chơi gọn gàng đúng nơi quy
định, biết chia sẻ hợp tác với bạn bè và người thân xung quanh trong việc thực
hiện các hành vi tích cực bảo vệ môi trường.
II. Nội dung
1. Thực trạng
Năm học 2020 – 2021 tôi được nhà trường phân công phụ trách lớp 4TA4,
trường mầm non Hà Châu. Trong quá trình phụ trách lớp tơi thấy một số thuận
lợi và khó khăn sau:
1.1. Thuận lợi :
Là một giáo viên mầm non có trình độ cao đẳng, có kinh nghiệm hơn 10
năm, ln tâm huyết với nghề, yêu nghề, mến trẻ, luôn biết tận dụng những
nguồn nguyên vật liệu phế thải tạo ra được nhiều đồ dùng, đồ chơi phục vụ trẻ

2

một cách có hiệu quả.
Trẻ ngoan ngỗn, đi học chun cần trên 90%
Mơi trường trong và ngồi lớp học sạch sẽ, thoáng mát, trang thiết bị của
lớp tương đối đầy đủ, đồ dùng đồ chơi sắp xếp gọn gàng, thân thiện gần gũi đảm
bảo an toàn cho trẻ hoạt động.
Các bậc phụ huynh luôn quan tâm tới các con và thường xun trao đổi
thơng tin với cơ giáo
1.2. Khó khăn:
Cảnh quang môi trường, khuôn viên xanh – sạch – đẹp chưa hồn chỉnh.
Cây xanh đã có nhưng cịn hạn chế về số lượng và chủng loại.
Nhận thức của một số trẻ về việc bảo vệ mơi trường cịn hạn chế. Trẻ
chưa biết vệ sinh trong ăn uống, còn vứt rác, quăng ném đồ chơi bừa bãi, bày
bừa ra lớp, khi rửa tay trẻ còn chưa biết tiết kiệm nước, trẻ chưa có kĩ năng
chăm sóc và bảo vệ cây…
Nhiều phụ huynh chưa nhiệt tình trong việc hướng dẫn ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ, chưa kết hợp chặt chẽ với giáo viên để cùng thực hiện.
Thói quen của người lớn trong việc bảo vệ môi trường chưa cao, hay vứt
rác bừa bãi, hút thuốc nơi công cộng… làm trẻ bắt chước theo.
BẢNG KHẢO SÁT
TT
1
2
3
4
5

Ý thức bảo vệ môi trường của trẻ 4TA4 đầu năm học 2020 - 2021

Nội dung khảo sát
Tổng Trẻ đạt
Chưa đạt
số Số trẻ Tỉ lệ % Số trẻ Tỉ lệ %
Trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân, vệ
12
48
13
52
sinh trong ăn uống
Trẻ biết cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng
quy định.
Trẻ có ý thức khơng vứt rác bừa bãi,
25
biết bỏ rác vào thùng rác.
Trẻ biết giữ gìn vệ sinh mơi trường
trong và ngồi lớp.
Trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây cối.

10

40

15

60

10

40

15

60

11

44

14

56

12

48

13

52

Qua khảo sát tơi thấy trẻ lớp tơi đa số trẻ cịn chưa biết lau dọn bàn ghế,


3

lau dọn các góc chơi, chưa biết sắp xếp đồ chơi đúng nơi quy định, nhiều trẻ còn
chưa biết bỏ rác vào thùng rác, chưa có kỹ năng chăm sóc, bảo vệ cây cối. Xuất
phát từ những khó khăn thuận lợi trên nên tơi thấy mình cần quan tâm hơn nữa
đến vấn đề giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ 4-5 tuổi để trẻ tự chủ

động, ý thức, linh hoạt hơn trong thực hiện các nội dung bảo vệ mơi trường. Vì
vậy tơi đã nghiên cứu và đưa ra: “Một số biện pháp giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường cho trẻ 4 tuổi A4 trường mầm non Hà Châu” nhằm cung cấp cho trẻ
một số tri thức cơ bản, hình thành kĩ năng quan trọng trong giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường đối với trẻ mầm non đáp ứng mục tiêu giáo dục môi trường cho
trẻ.
2. Các biện pháp
Biện pháp 1: Cung cấp các kiến thức bảo vệ mơi trường cho trẻ.
Để trẻ có ý thức với mơi trường thì giáo viên phải biết cung cấp những
hiểu biết về môi trường cho trẻ thông qua băng đĩa, thơng qua bài thơ, câu đố,
thơng qua trị chuyện, thông qua tranh ảnh môi trường … , đây là hình thức quan
trọng, nó hỗ trợ và làm giàu vốn hiểu biết cho trẻ một cách có hiệu quả.
Ví dụ: Tôi cho trẻ xem các đoạn băng về cảnh trẻ vứt rác bừa bãi và cảnh
trẻ bỏ rác đúng nơi quy định. Sau khi trẻ xem xong tôi cho trẻ nhận xét những
hình ảnh trên. Các con vừa xem các hình ảnh gì?, hình ảnh nào đúng, hình ảnh
nào sai? Vì sao? Khi trẻ thảo luận xong tơi khái quát lại và lồng giáo dục cho
toàn thể lớp hiểu ra vấn đề đó là: Muốn có được một mơi trường trong sạch lành
mạnh thì các con phải có ý thức, thường xuyên bỏ rác đúng nơi quy định và cụ
thể khi các con uống sữa hoặc ăn bánh xong cần phải bỏ rác vào thùng rác.


4

Từ những hình ảnh đó đã giúp trẻ có một hiểu biết nhất định về mơi
trường và trẻ sẽ có những hành động đúng với môi trường.
*Biện pháp 2: Cho trẻ trải nghiệm thông qua các hoạt động hằng
ngày.
Sau khi trẻ đã được làm quen các kiến thức về bảo vệ mơi trường, thì tơi
cho trẻ trải nghiệm với các kĩ năng đó. Qua q trình trẻ trải nghiệm tơi đánh giá
thực chất những trẻ nào làm được, những trẻ nào chưa làm được để có biện pháp

giúp đỡ trẻ kịp thời.
*Thông qua hoạt động học.
Hoạt động học là một trong những hoạt động cơ bản của trẻ mầm non.
Hoạt động học giúp cho trẻ củng cố và hệ thống hóa các kiến thức mà trẻ tích
lũy được trong cuộc sống hàng ngày. Vì vậy có thể sử dụng hoạt động học để
thực hiện lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ mơi trường cho trẻ có
hiệu quả.
Ví dụ: Chủ đề: Trường mầm non
+ Thông qua hoạt động học, lĩnh vực phát triển nhận thức (Khám phá
khoa học) tôi giới thiệu cho trẻ biết các khu vực trong trường, khu vệ sinh, nơi
bỏ rác, vứt rác. Thông qua hoạt động học này giáo dục trẻ biết sắp xếp đồ dùng
đồ chơi đúng nơi quy định, biết bỏ rác vào thùng rác, biết sử dụng tiết kiệm


5

nguồn nước (Khi rửa tay vặn vòi nước chảy vừa phải, không xả nước bừa bãi…)

Cô và trẻ đang nhặt rác bỏ vào thùng rác
.

* Thông qua hoạt động chơi.
Hoạt động chơi là hoạt động chủ đạo của trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Chính vì

vậy hoạt động chơi đóng vai trị quan trọng đối với việc giáo dục trẻ nói chung
cũng như giáo dục bảo vệ môi trường cho trẻ nói riêng. Hoạt động chơi có thể
tiến hành ở ngồi trời hoặc trong không gian lớp học. Trong lớp học, hoạt động
chơi được tiến hành dưới dạng trò chơi tại góc chơi. Khi trẻ hoạt động ở các góc,
trẻ học được nhiều kỹ năng quan trọng như: Giao tiếp, nhận thức, vận động, cảm
xúc, tình cảm, sáng tạo… dựa vào đặc điểm của mỗi góc tơi chọn nội dung chơi

phù hợp.
VD: Chủ đề: Bản Thân: Trẻ chơi ở góc xây dựng, Xây khu vườn của bé,
tôi hướng dẫn trẻ trồng thêm nhiều hoa và cây xanh để tạo cảnh quang môi
trường xanh, sạch, đẹp


6

Trẻ chơi ở góc xây dựng
Khi trẻ chơi ở các góc tơi rèn cho trẻ ý thức cất dọn đồ chơi đúng nơi quy
định, trong khi chơi không nên ném phá đồ chơi, cuối buổi chơi tôi luôn cho trẻ
tự nhận xét ý thức của trẻ trong quá trình chơi. Cách sắp xếp đồ chơi đúng nơi
quy định … Khi trẻ nhận xét xong tôi đánh giá lại và nhắc nhở động viên những
trẻ chưa thực hiện tốt.
Ngoài những nội dung chơi ở các góc tơi ln tổ chức cho trẻ vào các giờ
họat động chiều, với những thời điểm chơi này tơi chọn những trị chơi mang
tính tập thể như trị chơi gạch bỏ các trường hợp sai, ơ cửa bí mật.. nhằm tạo
cho trẻ sự mạnh dạn trước đơng người, đồng thời thơng qua các trị chơi này
củng cố kiến thức cho trẻ.
*Thông qua hoạt động lao động
Hoạt động lao động đối với tuổi mẫu giáo không nhằm tạo ra sản phẩm
vật chất mà được sử dụng như một phương tiện giáo dục. Điều quan trọng là tôi
tổ chức hoạt động lao động cho trẻ giúp trẻ cảm nhận được niềm vui từ thành
quả lao động của mình, từ đó giúp trẻ có thái độ thân thiện, tích cực và có trách
nhiệm đối với mơi trường xung quanh. Vì thế nhiệm vụ lao động mà tơi giao cho
trẻ cần phù hợp với khả năng của trẻ và tăng dần mức độ từ dễ đến khó, tạo
cơ hội cho trẻ thể hiện tính tự lực và sáng tạo.
+ Ví dụ: Hoạt động chăm sóc cây, tơi cho một nhóm từ 5-7 cháu và hướng
dẫn mỗi nhóm làm việc khác nhau: Nhóm nhặt lá vàng, nhóm tưới cây, nhóm
lau lá cây… Trong q trình trẻ làm tơi ln trị chuyện với trẻ vì sao phải chăm

sóc cây? Sau khi kết thúc cơng việc tơi khuyến khích các nhóm kể lại các việc


7

các con đã làm, con chăm sóc cây như thế nào? Đây là hoạt động rất thú vị và bổ
ích dành cho trẻ đồng thời rất hiệu quả đối với giáo viên trong qúa trình giáo dục
ý thức bảo vệ mơi trường cho trẻ.

Trẻ đang chăm sóc góc thiên nhiên của lớp, của trường
*Thông qua hoạt động ăn ngủ, vệ sinh.
Đây là hoạt động nhằm hình thành một số nề nếp, thói quen trong sinh
hoạt, đáp ứng nhu cầu sinh lý của trẻ, tạo cho trẻ trạng thái thoải mái, vui vẻ.
+ Ví dụ: Khi cho trẻ ăn, tơi nhắc nhở động viên trẻ ăn hết suất, ăn không
rơi vãi ra ngồi, trong q trình ăn khơng nói chuyện, sau khi ăn xong cùng cô
thu dọn bàn ghế gọn gàng, ngăn nắp, xếp bát thìa đúng nơi quy định. Tơi ln
nhắc trẻ giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ, đi vệ sinh đúng nơi quy định,
đồ dùng cá nhân sắp xếp gọn gàng ngăn nắp.

Trẻ lau dọn bàn ghế
Trong q trình trẻ thực hiện tơi ln ghi chép lại một số trẻ có những kỹ
năng chưa làm được, để có kế hoạch bồi dưỡng kịp thời.


8

Ngoài việc lồng ghép các nội dung trên, giáo viên luôn là tấm gương sáng
để trẻ noi theo ( gương mẫu trong mọi hành động cử chỉ, trong giao tiếp ứng xử
với trẻ…).
Biện pháp 3: Chú trọng công tác tuyên truyền, phối hợp với phụ

huynh
Đối với trẻ mầm non trẻ dễ nhớ lại dễ quên, nếu không được nhắc nhở
hằng ngày thì trẻ sẽ qn đi những lời cơ dạy. Vì thế mà tơi thường xun trao
đổi với phụ huynh để có những thơng tin giữa 2 chiều.
Ví dụ: Cháu Hải Yến, Khánh, Tài… hôm nay rất chăm chỉ đã biết lau bàn,
lau giá góc rất sạch sẽ và sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng, ngăn nắp.

Động viên trẻ không chỉ biết vệ sinh môi trường xung quanh mà cịn giữ
gìn, giúp đỡ cha mẹ những việc nhỏ như quét nhà, lau bàn ghế…
Việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường là khơng thể thiếu, giúp trẻ có
những việc làm và những hành động tốt về bảo vệ mơi trường. Vì trẻ ở mơi
trường nơng thơn nên trẻ được tiếp xúc nhiều với thiên nhiên. Do đó cha mẹ
thường xuyên nhắc nhở những việc làm tốt thì hiệu quả việc bảo vệ môi trường
ở nhà cũng như ở trường sẽ trở thành kỹ năng sống của trẻ sau này…
III.Kết quả thực hiện các biện pháp


9

Sau khi thực hiện các biện pháp trên, tôi nhận thấy trẻ đã có ý thức tốt
trong việc bảo vệ môi trường. Kết quả thu được sau khi áp dụng biện pháp từ
đầu năm học đến bây giờ như sau:
BẢNG KHẢO SÁT
ý thức bảo vệ môi trường của trẻ 4TA4 sau khi áp dụng các biện pháp
T

Nội dung khảo sát

T

Tổng Trẻ đạt
số

Số

Chưa đạt

Tỉ lệ % Số trẻ

trẻ

Tỉ
%

1

Trẻ có thói quen vệ sinh cá nhân, vệ

21

84

4

16

2

sinh trong ăn uống
Trẻ biết cất dọn đồ dùng, đồ chơi đúng

20

80

5

20

3

quy định.
Trẻ có ý thức không vứt rác bừa bãi,

22

88

3

12

4

biết bỏ rác vào thùng rác.
Trẻ biết giữ gìn vệ sinh mơi trường

20

80

5

20

21

84

4

16

5

25

trong và ngồi lớp.
Trẻ biết chăm sóc bảo vệ cây cối.
*hiệu quả sau khi áp dụng
* Đối với trẻ

Trẻ đã có hành vi tốt để bảo vệ mơi trường, khi nhìn thấy rác ở nơi công
cộng trẻ đã biết nhặt cho vào thùng rác, lau bàn ghế sạch sẽ, biết sắp xếp đồ
dùng đồ chơi đúng nơi quy định….
Biết chăm sóc và bảo vệ cây ở góc thiên nhiên của lớp cũng như cây trong
vườn trường (không bẻ cành hái hoa, giẫm lên cỏ).
Biết tiết kiệm nước khi rửa tay, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh
trường lớp.
Trẻ còn rất hào hứng tham gia các hoạt động lao động khi được yêu cầu.

*Đối với giáo viên .
Cơ có thêm kinh nghiệm chủ động linh hoạt hơn trong khi tổ chức các
hoạt động giáo dục bảo vệ môi trường.
Làm tốt các công tác tuyên truyền giữa phụ huynh và cô giáo tạo mối
quan hệ gần gũi thân thiện.

lệ


10

* Đối với phụ huynh.
- Nhận thức của phụ huynh ngày càng được nâng cao, quan tâm đến việc
hướng dẫn các kĩ năng bảo vệ môi trường cho trẻ.
- Phụ huynh tin tưởng vào việc dạy dỗ của cô giáo và làm tốt công tác
tuyên truyền về vấn đề an tồn chăm sóc giáo dục trẻ trong cộng đồng.
- Sưu tầm giúp giáo viên về các loại tranh ảnh, áp-phích… có nội dung về
bảo vệ mơi trường.
IV. Kết luận nội dung trình bày
Là một giáo viên mầm non tơi nhận thức đúng đắn về vai trò và tầm quan
trọng của công tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho trẻ. Giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường là một việc làm hết sức cấp bách, không những chỉ cho thế hệ
trẻ hơm nay mà cịn cho cả thế hệ trẻ ngày mai, chính vì vậy, giáo viên phải là
người làm gương cho trẻ, ln có ý thức hướng dẫn và nhắc nhở trẻ kiên trì thực
hiện những việc làm hàng ngày có ý nghĩa bảo vệ mơi trường và giáo dục trẻ
biết yêu quý, gần gũi, thân thiện với môi trường. Mỗi giáo viên là một tuyên
truyền viên về giáo dục bảo vệ môi trường trong nhà trường và các bậc phụ
huynh.

11