Tài liệu Tiểu luận: Tìm hiểu về cơ chế "một cửa" trong cải cách hành chính doc

Tiểu luận
Tìm hiểu về cơ
chế "một cửa"
trong cải cách
hành chính
Mục lục
1. Khái niệm thủ tục hành chính 4
2. Đặc điểm thủ tục hành chính 5
3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính 5
1. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước 6
2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” 8
1. Cơ cấu tổ chức 13
2. Chức năng, nhiệm vụ 13
3. Nhiệm vụ cụ thể của công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả 14
1. Các lĩnh vực hoạt động 15
2. Thời gian làm việc: 16
1. Kết quả hoạt động 16
2. Thuận lợi, khó khăn 17
3. Bài học kinh nghiệm 20
MỞ ĐẦU
Trong quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước, đặc biệt là sau khi
Chính phủ ban hành Nghị quyết số 38-CP ngày 04/5/1994 về cải cách một
bước thủ tục hành chính trong việc giải quyết công việc của công dân và tổ
chức, đã tạo nên sự chuyển biến mạnh mẽ trong lề lối làm việc của hệ thống
cơ quan hành chính nhà nước trong việc giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính
cho công dân và tổ chức.
Hiện nay, thủ tục tiếp nhận và giải quyết công việc của tổ chức, công dân
vẫn còn rườm rà, phức tạp, trật tự, kỹ cương chưa nghiêm; việc thu phí, lệ phí
không đúng quy định. Mặt khác, một bộ phận cán bộ, công chức nhà nước khi
tiếp và giải quyết công việc của nhân dân còn có thái độ thiếu tôn trọng, cửa
quyền, sách nhiễu Tình hình giải quyết công việc như vậy không những đã

làm mất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc của nhân dân, của nhà nước, mà
nó còn là nguyên nhân chính làm tệ quan liêu, tham nhũng phát triển, gây mất
lòng tin của nhân dân đối với Nhà nước. Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính
là đòi hỏi bức xúc, đáp ứng yêu cầu chính đáng của nhân dân, đáp ứng nhu
cầu hội nhập phát triển đất nước trong tình hình mới.
Cải cách thủ tục hành chính là một trong những nội dung quan trọng
trong cải cách nền hành chính quốc gia. Yêu cầu được đặt ra là phải đạt được
bước chuyển căn bản trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa cơ
quan Nhà nước với nhau và giữa cơ quan Nhà nước với tổ chức, công dân.
Xuất phát từ tầm quan trọng của cải cách thủ tục hành chính trong
chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước, Chính phủ ban hành
Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa
phương ( kèm theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg ngày 04/9/2003 của Thủ
tướng Chính phủ ). Đây là một bước tiến quan trọng trong cải cách thủ tục
2
hành chính, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu cải cách nền hành chính
Nhà nước giai đoạn 2001-2010.
Việc tìm hiểu nắm vững các vấn đề về lý luận và thực tiễn của thủ tục
hành chính đã trở thành một nhu cầu không thể thiếu của cán bộ, công chức
trong cơ quan nhà nước, mà còn cần thiết cho nhiều đối tượng khác để phục
vụ cho hoạt động của các cơ quan và tổ chức.
Để tìm hiểu sâu hơn về cơ chế “một cửa”, sau thời gian học tập tại
trường, bản thân muốn mở mang thêm kiến thức thực tiễn về vấn đề này, do
đó đã xin thực tập tại UBND thị trấn An Châu, huyện Châu Thành, tỉnh An
Giang – là một trong những đơn vị đi tiên phong trong việc xây dựng và triển
khai thực hiện Đề án “một cửa” tại cấp xã.
Khái quát về đơn vị thực tập:
Thị trấn An Châu được thành lập năm 1979, diện tích tự nhiên 1.285 ha.
Dân số 23.404 người /4.937 hộ, trong đó: Hộ nghèo chiếm 5,39% dân số, lao
động trong độ tuổi chiếm 61,84% dân số, lao động phi nông nghiệp chiếm

63,62% lực lượng lao động. Tỷ lệ tăng dân số tự nhiên 1,23% và tăng cơ học
hằng năm 1,31%.
Dân tộc - Tôn giáo: Dân tộc kinh có 4.889 hộ, chiếm 99,03%; Khơmer
có 42 hộ, chiếm 0,85%; dân tộc khác có 06 hộ, chiếm 0,12%. Đạo phật giáo
Hoà hảo chiếm 73,88%, Thiên chúa chiếm 11,60%, các tôn giáo khác chiếm
14,52%
Mật độ dân số 1.821 người/Km
2
, dân cư tập trung dọc theo Quốc lộ 91,
ven sông Hậu và các trục giao thông liên xã.
Cơ sở hạ tầng nông thôn: có 23 km lộ giao thông, trong đó có 7 km
Quốc lộ 91; 8,9 km lộ liên xã được nhựa hóa, 3 km đường cấp phối Tà Pạ; các
tuyến giao thông nội ô thị trấn đảm bảo thông suốt trong mùa lũ. Có 4.882 hộ
sử dụng điện chiếm 98,5%; 4.342 hộ sử dụng nước sạch chiếm 89,8%. Mạng
lưới thông tin liên lạc phủ khắp, bình quân 40 máy điện thoại/100 hộ dân.
Lĩnh vực kinh tế: cơ cấu kinh tế phát triển theo hướng Thương mại -
Dịch vụ ( chiếm 43,1% ), Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp ( chiếm 31% ),
Nông nghiệp ( chiếm 25,9 % ). Mức tăng trưởng kinh tế trung bình hàng năm
10% - 12%. Tổng thu ngân sách hàng năm trên địa bàn 5,5 tỷ, thu theo phân
cấp 2,855 tỷ. Thu nhập bình quân đầu người 8,2 triệu đồng/năm.
Lĩnh vực văn hoá - xã hội: hệ thống trường lớp khang trang với 01
trường trung học cơ sở, 04 trường tiểu học, 01 trường mẫu giáo và 01nhà trẻ,
hàng năm huy động 4.709 học sinh các bậc học. Địa bàn có 01 Trạm y tế với
đội ngũ y bác sĩ, cộng tác viên có trình độ chuyên môn cao, thực hiện tốt các
chương trình mục tiêu y tế quốc gia. Hệ thống thông tin tuyên truyền đảm
3
bảo, các hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục thể thao và phong trào xã hội từ
thiện được quan tâm thực hiện tốt.
Lĩnh vực an ninh - quốc phòng: Lực lượng công an, quân sự đủ biên
chế, thực hiện tốt công tác giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và

công tác quân sự địa phương hàng năm.
Lĩnh vực quản lý Nhà nước: Tổ chức bộ máy biên chế đầy đủ theo
Nghị định 114/2003/NĐ-CP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công
chức xã, phường, thị trấn. Với 124 cán bộ, công chức ( kể cả xã, ấp ); hầu hết
cán bộ chuyên trách và công chức đều có trình độ chuyên môn, chính trị đúng
theo tiêu chuẩn quy định ( 24 cán bộ chuyên trách và công chức ). Địa
phương bắt đầu áp dụng mô hình giải quyết thủ tục hành chính theo cơ chế
một cửa từ cuối năm 2003
Chương I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
I- QUAN NIỆM CHUNG VỀ THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1. Khái niệm thủ tục hành chính
Với nghĩa chung nhất, thủ tục là phương thức, cách thức giải quyết
công việc theo một trình tự nhất định, một thể lệ thống nhất, gồm một loạt
nhiệm vụ liên quan chặt chẽ với nhau nhằm đạt được kết quả mong muốn.
Trong nghiên cứu thủ tục hành chính, có nhiều quan niệm khác nhau:
- Quan niệm thứ nhất: Thủ tục hành chính là trình tự mà các cơ quan
quản lý nhà nước giải quyết trong lĩnh vực trách nhiệm hành chính và xử lý vi
phạm pháp luật.
- Quan niệm thứ hai: Thủ tục hành chính là trình tự giải quyết bất kỳ
một nhiệm vụ cá biệt, cụ thể nào trong lĩnh vực quản lý hành chính Nhà nước.
Như vậy, ngoài thủ tục xử lý các vi phạm hành chính thì thủ tục hành chính,
thì các thủ tục như cấp phép, đăng ký, giải quyết khiếu nại, tố cáo cũng
được xem là thủ tục hành chính. Quan niệm này có phạm vi rộng hơn nhưng
vẫn chưa đầy đủ.
- Quan niệm theo nghĩa rộng nhất khẳng định: Thủ tục hành chính là
trình tự về thời gian và không gian các giai đoạn cần phải có để thực hiện mọi
hình thức hoạt động của các cơ quan quản lý hành chính Nhà nước, bao gồm:
trình tự thành lập các công sở, trình tự bổ nhiệm, điều động cán bộ, công
chức, viên chức; trình tự lập quy, áp dụng quy phạm để đảm bảo các quyền

chủ thể và xử lý vi phạm; trình tự tổ chức - tác nghiệp hành chính.
4
Thủ tục hành chính là một bộ phận tạo thành chế định tất yếu của luật
hành chính, do vậy xây dựng một quan niệm chung, thống nhất về thủ tục
hành chính là rất quan trọng. Điều đó có ý nghĩa to lớn trong hoạt động lập
pháp và để nhận thức hành động đúng đắn trong hoạt động quản lý hành
chính nhà nước, đặc biệt là trong tiến trình cải cách nền hành chính Nhà nước.
Như vậy, Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức giải quyết công
việc của cơ quan hành chính Nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ
nội bộ của hành chính và giữa các cơ quan hành chính Nhà nước với các
tổ chức và cá nhân công dân. Nó giữ vai trò đảm bảo cho công việc đạt được
mục đích đã định, phù hợp với thẩm quyền của các cơ quan Nhà nước hoặc
của các cá nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc thực hiện chức năng quản
lý Nhà nước.
2. Đặc điểm thủ tục hành chính
2.1. Thủ tục hành chính được điều chỉnh bằng các quy phạm thủ tục
hành chính. Mọi hoạt động quản lý hành chính Nhà nước đều phải được trật
tự hoá, tức là phải được tiến hành theo trình tự, thủ tục nhất định.
2.2. Thủ tục hành chính là trình tự thực hiện thẩm quyền trong quản lý
hành chính Nhà nước. Nghĩa là, thủ tục hành chính được phân biệt với thủ tục
tư pháp, khác với thủ tục tố tụng tại toà án, kể cả tố tụng hành chính cũng
không thuộc về khái niệm thủ tục hành chính.
2.3.Thủ tục hành chính rất đa dạng, phức tạp. Tính đa dạng, phức tạp
của nó được quy định bởi hoạt động quản lý hành chính Nhà nước, là hoạt
động diễn ra trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và bộ máy hành
chính bao gồm rất nhiều các cơ quan từ Trung ương đến địa phương, mỗi cơ
quan đó trong quá trình thực hiện nhiệm vụ của mình đều tuân thủ theo những
thủ tục nhất định. Hơn nữa nền hành chính Nhà nước ta hiện đang chuyển từ
nền hành chính kế hoạch hoá tập trung sang nền hành chính phục vụ; đồng
thời với xu thế hợp tác quốc tế hiện nay đối tượng quản lý không chỉ là công

dân, tổ chức trong nước mà còn có yếu tố nước ngoài. Do vậy, thủ tục hành
chính hiện nay rất đa dạng, phong phú và phức tạp.
2.4. So với các quy phạm nội dung của luật hành chính, thủ tục hành
chính có tính năng động hơn và đòi hỏi phải thay đổi nhanh hơn khi thực tế
cuộc sống đã có những yêu cầu mới.
3. Ý nghĩa của thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính có ý nghĩa quan trọng trong quản lý Nhà nước và
xã hội.
5
Trước hết, nếu không thực hiện các thủ tục hành chính cần thiết thì một
quyết định hành chính sẽ không được đưa vào thực hiện hoặc bị hạn chế tác
dụng. Nói cách khác, thủ tục hành chính đảm bảo cho các quyết định hành
chính được thi hành.
Thủ tục hành chính đảm bảo cho việc thi hành quyết định được thống
nhất và có thể kiểm tra được tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ quả do
việc thực hiện các quyết định hành chính tạo ra.
Thủ tục hành chính khi được xây dựng và vận dụng một cách hợp lý, sẽ
tạo ra khả năng sáng tạo trong việc thực hiện các quyết định quản lý, đem lại
hiệu quả thiết thực cho quản lý Nhà nước. Bởi thủ tục hành chính liên quan
đến quyền lợi công dân, do vậy khi được xây dựng hợp lý và vận dụng tốt vào
đời sống nó sẽ có ý nghĩa rất thiết thực, làm giảm sự phiền hà, chống được tệ
quan liêu, tham nhũng, củng cố được mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân
dân.
Xét trong tổng thể, vì thủ tục hành chính là một bộ phận pháp luật hành
chính nên nắm vững và thực hiện các quy định về thủ tục hành chính sẽ có ý
nghĩa rất lớn đối với quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước và xây dựng
Nhà nước pháp quyền. Cũng cần nhấn mạnh rằng, thủ tục hành chính có ý
nghĩa như một công cụ điều hành cần thiết của tổ chức hành chính, không thể
tách rời khỏi hoạt động của các tổ chức hành chính.
Từ sự phân tích trên, có thể khẳng định rằng: Thủ tục hành chính là

chiếc cầu nối quan trọng giữa cơ quan Nhà nước với nhân dân và các tổ chức,
có khả năng làm bền chặt mối quan hệ đó, làm cho Nhà nước ta thực sự là
Nhà nước của dân, do dân và vì dân. Trên một phương diện nhất định, thủ tục
hành chính biểu hiện trình độ văn hoá, văn hoá giao tiếp, văn hoá điều hành,
mức độ văn minh của nền hành chính. Vì vậy, cải cách thủ tục hành chính
không đơn thuần liên quan đến pháp luật, mà còn là yếu tố ảnh hưởng đến sự
phát triển chung của đất nước về chính trị, văn hoá, giáo dục và mở rộng giao
lưu hợp tác quốc tế.
II- NỘI DUNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước
Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 –
2010 của Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày
17/9/2001 của Thủ tướng Chính phủ đã xác định:
1.1. Mục tiêu chung của Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà
nước giai đoạn 2001 - 2010 là : “xây dựng một nền hành chính dân chủ, trong
sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp, hiện đại hóa, hoạt động có hiệu lực, hiệu
quả theo nguyên tắc của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh
6
đạo của Đảng; xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có phẩm chất và năng lực
đáp ứng yêu cầu của công cuộc xây dựng, phát triển đất nước”. Đến năm
2010, hệ thống hành chính về cơ bản được cải cách phù hợp với yêu cầu quản
lý nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Những mục tiêu cụ thể của Chương trình là :
- Hoàn thiện hệ thống thể chế hành chính, cơ chế, chính sách phù hợp
với thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, trước hết là các thể chế về
kinh tế, về tổ chức và hoạt động của hệ thống hành chính. Tiếp tục đổi mới
quy trình xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật, khắc phục tính
cục bộ trong việc chuẩn bị, soạn thảo các văn bản; đề cao trách nhiệm của
từng cơ quan trong quá trình xây dựng thể chế; phát huy dân chủ, huy động trí
tuệ của nhân dân để nâng cao chất lượng văn bản quy phạm pháp luật.

- Xóa bỏ về cơ bản các thủ tục hành chính mang tính quan liêu, rườm
rà, gây phiền hà cho doanh nghiệp và nhân dân; hoàn thiện các thủ tục hành
chính mới theo hướng công khai, đơn giản và thuận tiện cho dân.
- Các cơ quan trong hệ thống hành chính được xác định chức năng,
nhiệm vụ, thẩm quyền và trách nhiệm rõ ràng; chuyển được một số công việc
và dịch vụ không cần thiết phải do cơ quan nhà nước thực hiện cho doanh
nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức phi chính phủ đảm nhận.
- Cơ cấu tổ chức của Chính phủ gọn nhẹ, hợp lý theo nguyên tắc Bộ
quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, thực hiện chức năng chủ yếu là quản lý vĩ mô
toàn xã hội bằng pháp luật, chính sách, hướng dẫn và kiểm tra thực hiện.
Bộ máy của các Bộ được điều chỉnh về cơ cấu trên cơ sở phân biệt rõ
chức năng, phương thức hoạt động của các bộ phận tham mưu, thực thi chính
sách, cung cấp dịch vụ công.
- Đến năm 2005, về cơ bản xác định xong và thực hiện được các quy
định mới về phân cấp quản lý hành chính nhà nước giữa trung ương và địa
phương, giữa các cấp chính quyền địa phương; định rõ chức năng, nhiệm vụ,
thẩm quyền và tổ chức bộ máy chính quyền ở đô thị và nông thôn.
Các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện
được tổ chức lại gọn nhẹ, thực hiện đúng chức năng quản lý nhà nước theo
nhiệm vụ và thẩm quyền được xác định trong Luật Tổ chức Hội đồng nhân
dân và Ủy ban nhân dân (sửa đổi). Xác định rõ tính chất, cơ cấu tổ chức, chế
độ làm việc của chính quyền cấp xã.
- Đến năm 2010, đội ngũ cán bộ, công chức có số lượng, cơ cấu hợp lý,
chuyên nghiệp, hiện đại. Tuyệt đại bộ phận cán bộ, công chức có phẩm chất
tốt và đủ năng lực thi hành công vụ, tận tụy phục vụ sự nghiệp phát triển đất
nước và phục vụ nhân dân.
- Đến năm 2005, tiền lương của cán bộ, công chức được cải cách cơ
bản, trở thành động lực của nền công vụ, bảo đảm cuộc sống của cán bộ, công
chức và gia đình.
7

- Đến năm 2005, cơ chế tài chính được đổi mới thích hợp với tính chất
của cơ quan hành chính và tổ chức sự nghiệp, dịch vụ công.
- Nền hành chính nhà nước được hiện đại hóa một bước rõ rệt. Các cơ
quan hành chính có trang thiết bị tương đối hiện đại phục vụ yêu cầu quản lý
nhà nước kịp thời và thông suốt. Hệ thống thông tin điện tử của Chính phủ
được đưa vào hoạt động.
1.2. Nội dung chủ yếu của chương trình
- Cải cách thể chế;
- Cải cách tổ chức bộ máy;
- Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức;
- Cải cách tài chính công.
Về cải cách thể chế, một trong những nội dung quan trọng được nhấn
mạnh là tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, theo đó:
- Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính nhằm bảo đảm tính pháp lý, hiệu
quả, minh bạch và công bằng trong khi giải quyết công việc hành chính. Loại
bỏ những thủ tục rườm rà, chồng chéo dễ bị lợi dụng để tham nhũng, gây khó
khăn cho dân. Mở rộng cải cách thủ tục hành chính trong tất cả các lĩnh vực,
xóa bỏ kịp thời những quy định không cần thiết về cấp phép và thanh tra,
kiểm tra, kiểm soát, kiểm dịch, giám định. Mẫu hóa thống nhất trong cả nước
các loại giấy tờ mà công dân hoặc doanh nghiệp cần phải làm khi có yêu cầu
giải quyết các công việc về sản xuất, kinh doanh và đời sống.
- Ban hành cơ chế kiểm tra cán bộ, công chức tiếp nhận và giải quyết công
việc của dân; xử lý nghiêm người có hành vi sách nhiễu, hách dịch, vô trách
nhiệm; khen thưởng những người hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
- Mở rộng thực hiện cơ chế “một cửa” trong việc giải quyết công việc
của cá nhân và tổ chức ở các cơ quan hành chính nhà nước các cấp. Cơ quan
hành chính các cấp có trách nhiệm giải quyết công việc của cá nhân và tổ
chức phải niêm yết công khai, đầy đủ mọi thủ tục, trình tự, lệ phí, lịch công
tác tại trụ sở làm việc.
- Quy định cụ thể và rõ ràng trách nhiệm cá nhân trong khi thi hành công

vụ. Việc xác định quyền hạn và trách nhiệm của cán bộ, công chức trong khi
thi hành công vụ phải đi liền với việc đánh giá, khen thưởng, kỷ luật cán bộ,
công chức.
2. Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa”
Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính Nhà nước ở
địa phương ban hành kèm theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg ngày
8
04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ. Quy chế này quy định việc áp dụng,
triển khai thực hiện cơ chế “một cửa” và quy trình giải quyết công việc theo
cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương.
2.1. Khái niệm “Một cửa”
“Một cửa” là cơ chế giải quyết công việc của tổ chức, công dân
thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước từ tiếp nhận yêu cầu,
hồ sơ đến trả lại kết quả thông qua một đầu mối là “Bộ phận tiếp nhận và
trả kết quả” tại cơ quan hành chính nhà nước.
2.2. Lợi ích của cơ chế “một cửa”
Việc thực hiện cơ chế “một cửa” nhằm đạt được bước chuyển căn bản
trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa cơ quan hành chính nhà
nước với tổ chức, công dân, giảm phiền hà cho tổ chức, công dân, chống tệ
quan liêu, tham nhũng, cửa quyền của cán bộ, công chức, nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước.
Trước đây, tổ chức, công dân phải đi lại nhiều lần, đến một hoặc nhiều
cơ quan để liên hệ giải quyết công việc của mình. Nay với cơ chế “một cửa”,
tổ chức, công dân chỉ phải đến liên hệ tại một nơi, việc phối hợp giải quyết
công việc của tổ chức, công dân thuộc trách nhiệm của cơ quan hành chính
nhà nước.
Qua tổng kết thực tiễn thực hiện cơ chế “một cửa”, cho thấy các kết quả
cụ thể như sau:
- Giảm phiền hà cho tổ chức, công dân khi có yêu cầu giải quyết công
việc tại cơ quan hành chính nhà nước.

- Góp phần chống tệ quan liêu, cửa quyền, tham nhũng của một bộ phận
cán bộ, công chức. Nâng cao ý thức trách nhiệm và, tinh thần, thái độ phục vụ
tổ chức, công dân của đội ngũ cán bộ, công chức.
- Nâng cao chất lượng công vụ, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.
- Làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước các
cấp trong giải quyết công việc liên quan đến tổ chức, công dân.
- Đổi mới cơ bản phương thức hoạt động của bộ máy các cơ quan hành
chính nhà nước, trên cơ sở đó sắp xếp lại tổ chức theo hướng gọn nhẹ, hoạt
động có hiệu lực, hiệu quả.
2.3. Phạm vi áp dụng
Cơ chế “một cửa” được áp dụng trong các cơ quan hành chính nhà
nước ở địa phương, cụ thể là : Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương (các Sở, Ban, Văn phòng Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân
dân); Ủy ban nhân dân huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh; Ủy ban nhân
dân xã, phường, thị trấn.
2.4. Nguyên tắc thực hiện cơ chế “một cửa”
9
- Thủ tục hành chính đơn giản, rõ ràng, đúng pháp luật.
- Công khai các thủ tục hành chính, phí, lệ phí và thời gian giải quyết
công việc của tổ chức, công dân.
- Nhận yêu cầu và trả kết quả tại bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.
- Việc phối hợp giữa các bộ phận có liên quan để giải quyết công việc
của tổ chức, công dân là trách nhiệm của cơ quan hành chính nhà nước.
- Bảo đảm giải quyết công việc nhanh chóng, thuận tiện cho tổ chức,
công dân.
2.5. Các lĩnh lực thực hiện cơ chế “một cửa”
- Tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương : phê duyệt các dự án đầu
tư trong nước và nước ngoài, xét duyệt cấp vốn xây dựng cơ bản, cấp giấy
chứng nhận đăng ký kinh doanh cho doanh nghiệp, cấp giấy phép xây dựng,
cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất, cho thuê đất,

giải quyết chính sách xã hội.
- Tại quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc cấp tỉnh : cấp giấy chứng
nhận đăng ký kinh doanh cho các hộ kinh doanh cá thể, cấp giấy phép xây
dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất, đăng
ký hộ khẩu, công chứng và chính sách xã hội.
- Tại xã, phường, thị trấn : xây dựng nhà ở, đất đai, hộ tịch, chứng thực.
10
Chương II
TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG GIẢI QUYẾT HỒ SƠ THỦ TỤC HÀNH
CHÍNH THEO MÔ HÌNH “MỘT CỬA” TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN
THỊ TRẤN AN CHÂU, HUYỆN CHÂU THÀNH, TỈNH AN GIANG
I. CƠ SỞ PHÁP LÝ HÌNH THÀNH
1. Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2001 –
2010 của Chính phủ ban hành kèm theo Quyết định 136/2001/QĐ-TTg ngày
17/9/2001 của Thủ tướng Chính phủ.
2. Quy chế thực hiện cơ chế “một cửa” tại cơ quan hành chính nhà nước
ở địa phương ban hành kèm theo Quyết định 181/2003/QĐ-TTg ngày
04/9/2003 của Thủ tướng Chính phủ.
3. Kế hoạch số 44/KH.UB.TC ngày 20/11/2003 của UBND tỉnh An
Giang về việc Tổ chức thực hiện cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một
cửa” trên địa bàn tỉnh An Giang.
Trên cơ sở thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ,
UBND tỉnh và chỉ đạo, hướng dẫn của UBND huyện Châu Thành, UBND thị
trấn An Châu tiến hành xây dựng Đề án thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả
kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu và được
phê duyệt bằng các văn bản sau:
- Quyết định số 1381/QĐ.UB.TC ngày 22/12/2003 của UBND huyện
Châu Thành phê duyệt Đề án cải cách thủ tục hành chính tại UBND thị trấn
An Châu theo cơ chế “một cửa”.
- Quyết định số 1430/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện

Châu Thành về việc thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện
theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu.
11
- Quyết định số 1431/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện
Châu Thành về việc phê duyệt Quy chế tổ chức và hoạt động của “Bộ phận
tiếp nhận và trả kết quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng
UBND thị trấn An Châu.
- Quyết định số 1432/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của UBND huyện
Châu Thành về việc phê duyệt bản Quy định các thủ tục hành chính và trình
tự giải quyết theo cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu.
- Quyết định số 115/QĐ.UB ngày 25/12/2003 của Chủ tịch UBND thị
trấn An Châu về việc điều động công chức đến làm việc tại Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu.
Ngày 31/12/2003, “Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả” thuộc Văn phòng
UBND thị trấn An Châu chính thức đi vào hoạt động.
12
* Chú thích:
1. Tổ chức, công dân nộp hồ sơ trực tiếp cho công chức phụ trách lĩnh vực tương ứng tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, nhận giấy
hẹn, sau đó nhận lại hồ sơ đã giải quyết từ chính công chức này.
2. Công chức nhận hồ sơ trực tiếp viết giấy hẹn với tổ chức, công dân (đối với những việc cần có thời gian xử lý), xử lý hồ sơ hoặc
phối hợp hoặc chuyển các bộ phận chuyên môn có liên quan ( nếu có )
3. Công chức xử lý hồ sơ xong, trình Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND thị trấn ký, sau đó trả lại cho tổ chức, công dân theo giấy
hẹn, thu phí, lệ phí theo quy định.
Sơ đồ khái quát cơ chế “một cửa” tại UBND thị trấn An Châu:
2
Tổ chức,
công dân
Bộ phận tiếp nhận và
trả kết quả
- Công chức Văn phòng

- Thống kê
- Công chức Địa chính
- Xây dựng
- Công chức Tư pháp -
Hộ tịch
1
Chủ tịch
hoặc Phó
Chủ tịch
UBND thị
trấn
II. CƠ CẤU TỔ CHỨC VÀ CHỨC NĂNG, NHIỆM VỤ
1. Cơ cấu tổ chức
Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn,
được tổ chức theo Quyết định số 1430/QĐ.UB.TC ngày 24/12/2003 của
UBND huyện Châu Thành về việc thành lập “Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả” thực hiện theo cơ chế “một cửa” thuộc Văn phòng UBND thị trấn An
Châu và Quyết định số 115/QĐ.UB ngày 25/12/2003 của Chủ tịch UBND thị
trấn An Châu về việc điều động công chức đến làm việc tại Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả thuộc Văn phòng UBND thị trấn An Châu.
Biên chế gồm 03 công chức: Văn phòng - Thống kê, Địa chính - Xây
dựng, Tư pháp - Hộ tịch. Công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả chịu sự quản lý toàn diện và trực tiếp của Chủ tịch UBND thị trấn.
2. Chức năng, nhiệm vụ
2.1. Tiếp tổ chức, công dân tại phòng làm việc của Bộ phận tiếp nhận
và trả kết quả khi họ có yêu cầu giải quyết công việc trong phạm vi thẩm
quyền của UBND thị trấn.
2.2. Hướng dẫn tổ chức, công dân trong việc hoàn tất các thủ tục hành
chính, giấy tờ, biểu mẫu theo quy định. Việc hướng dẫn này được thực hiện
theo nguyên tắc một lần, đầy đủ, theo đúng quy định đã niêm yết công khai.

2.3. Trường hợp hồ sơ đầy đủ theo quy định thì tiếp nhận, viết phiếu
nhận hồ sơ, vào sổ theo dõi;
Trường hợp hồ sơ chưa hoàn chỉnh thì hướng dẫn để tổ chức, công dân
bổ sung, hoàn chỉnh.
13
Trường hợp hồ sơ của tổ chức, công dân không thuộc thẩm quyền giải
quyết của UBND thị trấn thì hướng dẫn cụ thể để tổ chức, công dân đến cơ
quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết.
2.4. Xử lý hồ sơ của tổ chức, công dân theo phạm vi trách nhiệm,
quyền hạn của mình.
Trường hợp hồ sơ của tổ chức, công dân có liên quan đến trách nhiệm,
quyền hạn của các cán bộ, công chức khác, công chức phụ trách hồ sơ chủ
động phối hợp với các cán bộ, công chức khác cùng xử lý hồ sơ.
Sau khi xử lý hồ sơ của tổ chức, công dân xong, trình Chủ tịch UBND
hoặc Phó Chủ tịch UBND thị trấn giải quyết.
2.5. Nhận lại kết quả đã giải quyết, trả lại cho tổ chức, công dân, thu
phí, lệ phí theo quy định (nếu có).
3. Nhiệm vụ cụ thể của công chức tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả
3.1. Công chức Văn phòng - Thống kê có trách nhiệm:
- Tiếp nhận những hồ sơ về các lĩnh vực công việc không thuộc lĩnh
vực Địa chính - Xây dựng, Hộ tịch và Chứng thực, chuyển các cán bộ, công
chức khác có liên quan thuộc UBND thị trấn để xử lý, viết phiếu chuyển hồ
sơ, sau đó nhận lại kết quả đã giải quyết, trả lại cho tổ chức, công dân;
- Theo dõi, tổng hợp tình hình tiếp nhận, giải quyết, trả hồ sơ của công
chức thuộc Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả.
- Là đầu mối phối hợp với các cán bộ, công chức khác thuộc UBND
cấp xã kịp thời giải quyết những vấn đề vướng mắc xảy ra, đặc biệt đối với
những hồ sơ liên quan đến nội dung công việc của nhiều công chức.
3.2. Công chức Địa chính - Xây dựng có trách nhiệm:

- Hướng dẫn, tiếp tổ chức, công dân đến liên hệ về những công việc
thuộc lĩnh vực đất đai, xây dựng nhà ở;
- Xử lý, trình Lãnh đạo UBND thị trấn giải quyết các hồ sơ thuộc lĩnh
vực đất đai, xây dựng nhà ở; sau đó trả kết quả cho tổ chức, công dân;
- Là đầu mối phối hợp với các công chức khác để giải quyết các công
việc thuộc lĩnh vực đất đai, xây dựng nhà ở đối với trường hợp liên quan đến
nội dung công việc của nhiều công chức.
3.3. Công chức Tư pháp - Hộ tịch có trách nhiệm:
- Hướng dẫn, tiếp tổ chức, công dân đến liên hệ về những công việc
thuộc các lĩnh vực hộ tịch, chứng thực;
14
- Xử lý, trình Lãnh đạo UBND cấp xã giải quyết các hồ sơ thuộc các
lĩnh vực hộ tịch, chứng thực, sau đó trả kết quả cho tổ chức, công dân;
- Là đầu mối phối hợp với các công chức khác để giải quyết các công
việc thuộc các lĩnh vực hộ tịch, chứng thực đối với các trường hợp liên quan
đến nội dung công việc của nhiều công chức.
III. CÁC LĨNH VỰC HOẠT ĐỘNG
1. Các lĩnh vực hoạt động
1.1. Lĩnh vực đất đai
- Thẩm tra, xác nhận hồ sơ xin cấp quyền sử dụng đất.
- Thẩm tra, xác nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
- Thừa kế quyền sử dụng đất.
- Hướng dẫn tổ chức, cá nhân liên hệ cơ quan địa chính các trường
hợp yêu cầu chỉnh lý giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ( áp dụng đối với
trường hợp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của tổ chức, công dân có sai
sót về diện tích, kỹ thuật hoặc các chi tiết khác ).
1.2. Lĩnh vực xây dựng nhà ở
- Thẩm tra, xác nhận đơn xin cấp phép xây dựng nhà ở riêng lẻ.
- Thẩm tra, xác nhận đơn xin hợp thức hoá quyền sở hữu nhà ở.
1.3. Lĩnh vực hộ tịch

- Đăng ký khai sinh, khai tử, kết hôn.
- Đăng ký khai sinh, khai tử quá hạn.
- Đăng ký nuôi con nuôi.
- Đăng ký nhận cha, mẹ, con.
- Hướng dẫn tổ chức, công dân đến liên hệ cơ quan có thẩm quyền
giải quyết.
1.4. Lĩnh vực chứng thực
- Chứng thực chữ ký của công dân Việt Nam trong các giấy tờ phục
vụ cho việc giao dịch dân sự trong nước.
- Chứng thực di chúc, văn bản từ chối nhận di sản.
- Các việc khác theo quy định của pháp luật.
1.5. Những lĩnh vực công việc khác thuộc thẩm quyền giải quyết của
UBND thị trấn.
15
2. Thời gian làm việc:
Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả làm việc 8 giờ/ngày ( 40 giờ/tuần ),
trong đó:
- Thời gian tiếp nhận hồ sơ của tổ chức, công dân: Buổi sáng từ 8 giờ
đến 10 giờ; Buổi chiều từ 14 giờ đến 16 giờ.
- Thời gian còn lại công chức thực hiện các tác nghiệp chuyên môn, xử
lý hồ sơ tiếp nhận và trình lãnh đạo UBND thị trấn ký, giải quyết.
IV. TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG
1. Kết quả hoạt động
Trên cơ sở thực hiện các thủ tục hành chính theo quy định của pháp
luật và quy trình tiếp nhận hồ sơ, giải quyết công việc theo mô hình “một
cửa” tại UBND thị trấn An Châu, được triển khai và thực hiện một cách
nghiêm túc, đúng quy định pháp luật. Thực hiện 4 công khai: Công khai quy
trình, công khai thủ tục, công khai thời gian và công khai lệ phí; nội quy, quy
định quyền và nghĩa vụ của tổ chức, công dân khi đến quan hệ
Tính từ ngày khai trương hoạt động ( 31/12/2003 đến 31/12/2006 ) Bộ

phận tiếp nhận và trả kết quả đã tiếp nhận và giải quyết 11.603 hồ sơ các loại,
trong đó lĩnh vực tiếp nhận nhiều hồ sơ nhất là chứng thực chữ ký công dân
trong các giấy tờ giao dịch dân sự ( 6.034 hồ sơ ). Tính riêng năm 2006, đã
tiếp nhận và giải quyết 4.537 hồ sơ, cụ thể như sau:
TT Lĩnh vực và nội dung công việc thực hiện
Tiếp
nhận
Trả
kết quả
1
Địa chính - Xây dựng:
- Thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất
- Thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất
- Thủ tục thừa kế quyền sử dụng đất
- Thủ tục cấp phép xây dựng
- Thủ tục hợp thức hoá nhà ở
922
324
177
70
292
59
922
324
177
70
292
59
2 Tư pháp - Hộ tịch:
- Khai sinh

- Khai tử
- Kết hôn
807
444
141
207
807
444
141
207
16
- Cải chính hộ tịch 15 15
3
Chứng thực:
- Chữ ký công dân trong các giấy tờ giao dịch
dân sự
- Di chúc
- Văn bản từ chối nhận di sản thừa kế
- Các việc khác
2.039
1.533
09
10
487
2.039
1.533
09
10
487
4 Các lĩnh vực khác 769 769

TỔNG CỘNG: 4.537
Tất cả hồ sơ đều được giải quyết đúng thời gian theo giấy hẹn, riêng
lĩnh vực đất đai, hộ tịch đều giải quyết sớm hơn từ 2 đến 3 ngày ( quy định từ
3 - 7 ngày kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ đầy đủ ), lĩnh vực chứng thực giải quyết
trong ngày.
Ngoài ra, Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả còn tư vấn, hướng dẫn tổ
chức, công dân liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền giải quyết các trường
hợp không thuộc thẩm quyền của UBND thị trấn.
Bên cạnh việc tổ chức tiếp nhận và trả kết quả cho tổ chức, công dân,
Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả thường xuyên rà soát các quy trình thủ tục
hành chính liên quan, kịp thời cập nhật thông tin mới nhất về lĩnh vực hoạt
động.
2. Thuận lợi, khó khăn
Thực tiễn giải quyết hồ sơ, yêu cầu của tổ chức, công dân theo cơ chế
“một cửa” hơn 3 năm qua tại UBND thị trấn An Châu đã cho thấy đây là cơ
chế đúng đắn, một giải pháp hữu hiệu để cải cách thủ tục hành chính. Có thể
rút ra những lợi ích chủ yếu của cơ chế “một cửa” trong giải quyết thủ tục
hành chính thời gian qua như sau:
Trước hết, đối với Chính quyền địa phương:
- Tăng cường hiệu quả hoạt động, hiệu lực quản lý nhà nước của
UBND thị trấn An Châu nói riêng, của cả bộ máy hành chính Nhà nước nói
chung. Thông qua việc giải quyết hồ sơ thủ tục theo quy trình được công khai,
các bộ phận, cơ quan được xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, thời gian giải
quyết và mối quan hệ phối hợp giải quyết, giảm bớt chồng chéo, đùn đẩy
trách nhiệm.
17
- Giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính của tổ chức, công dân theo quy
trình khép kín, được quản lý chặt chẽ từ khâu tiếp nhận đến khâu trả kết quả,
hạn chế sự tuỳ tiện trong giải quyết, xử lý công việc.
- Thông qua việc rà soát, xem xét lại các quy trình thủ tục, các quy định

trong thủ tục hành chính đã phát hiện ra những vấn đề vướng mắc về cơ chế,
mối quan hệ về chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn giữa các cơ quan quản lý
Nhà nước, được nghiên cứu và đã nhiều lần đề xuất sửa đổi, tháo gỡ.
- Khối lượng công việc lớn được thực hiện trong thời gian nhất định.
Cường độ và năng suất lao động của cán bộ, công chức được nâng cao và ý
thức trách nhiệm của công chức ở các bộ phận trong từng công đoạn của cơ
chế “một cửa” cao hơn; tạo ra động lực thúc đẩy các bộ phận, của từng công
chức, tạo mối quan hệ tích cực trong giải quyết công việc; các thủ tục đều
công khai, minh bạch, trách nhiệm của từng bộ phận, từng cá nhân trong dây
chuyền công việc rõ ràng.
- Hồ sơ, yêu cầu của tổ chức, công dân được thực hiện qua nhiều khâu,
đòi hỏi công chức phải đáp ứng về trình độ, năng lực chuyên môn và phẩm
chất đạo đức, trách nhiệm cá nhân. Đặc biệt là năng lực, kiến thức về pháp
luật và kỷ năng tổ chức thực hiện công việc trong lĩnh vực hành chính. Ngoài
ra, còn đòi hỏi phẩm chất, tư cách, thái độ lịch sự, nghiêm túc, nhã nhặn trong
quan hệ giao tiếp với người dân tại khâu tiếp nhận.
- Quy trình giải quyết công việc được tổ chức khoa học, chặt chẽ, giúp
lãnh đạo UBND thị trấn có điều kiện kiểm tra, giám sát đội ngũ cán bộ, công
chức; mặt khác tạo điều kiện khuyến khích sự phấn đấu vươn lên của từng
cán bộ để hoàn thành nhiệm vụ được giao. Việc giải quyết các yêu cầu của tổ
chức, công dân hầu hết được thông qua Bộ phận tiếp nhận và trả kết quả, có
phiếu tiếp nhận hồ sơ, có sổ ghi chép và hẹn ngày trả kết quả tạo sự an tâm
cho người dân, góp phần làm giảm đáng kể số lượng đơn khiếu nại liên quan
đến công tác giải quyết hồ sơ của tổ chức, công dân do cơ quan hành chính
thực hiện.
- Đã thay đổi được nhận thức của cán bộ, công chức để xây dựng nền
hành chính dân chủ; nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công chức đối
với việc thực thi công vụ trong việc giải quyết yêu cầu của công dân và tổ
chức đối với cơ quan nhà nước, tạo lập được mối quan hệ tốt giữa cán bộ,
công chức với nhân dân. Trên cơ sở đó để tổ chức, công dân tham gia giám

sát và xây dựng chính quyền vững mạnh, bước đầu đã xây dựng nền hành
chính chính quy, chuyên nghiệp và hiện đại hoá.
Thứ hai, đối với tổ chức, công dân:
- Các quy trình thủ tục, các khoản phí, lệ phí rõ ràng, công khai được
niêm yết tại nơi tiếp dân đã giúp người dân có được một tâm trạng thoải mái,
giải tỏa được những thắc mắc do sự thiếu minh bạch, không rõ ràng trước
đây, giảm bớt tình trạng nhũng nhiễu của đội ngũ công chức. Đồng thời tạo sự
18
gần gũi hơn giữa cơ quan nhà nước với nhân dân, tạo điều kiện cho người dân
được tham gia giám sát các hoạt động của cơ quan hành chính Nhà nước.
- Giảm bớt được một số thủ tục không cần thiết nhờ định kỳ rà soát lại
các quy định trong từng loại thủ tục.
- Việc quy định rút ngắn thời hạn giải quyết hồ sơ đã giúp cho người
dân tránh được sự tốn kém về thời gian, chi phí. Điều này không những mang
ý nghĩa tốt đẹp về tình cảm của người dân đối với cơ quan nhà nước, mà còn
là yếu tố thể hiện phong cách và ý thức phục vụ nhân dân của cơ quan nhà
nước.
Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện cơ chế “một cửa” cũng đã bộc
lộ một số khó khăn, vướng mắc cần được nghiên cứu, tháo gỡ trong thời
gian tới:
- Do cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” là lộ trình từng
bước xóa bỏ tệ quan liêu, nhũng nhiễu đã đụng chạm đến quyền lợi cục bộ
của một bộ phận cán bộ, công chức nên trong buổi đầu thực hiện đã gặp
không ít trở ngại. Tuy nhiên, nhờ thường xuyên thực hiện công tác tuyên
truyền, giáo dục và quyết tâm cải cách của các cấp lãnh đạo Đảng, Nhà nước
nên những trở ngại này từng bước đã được khắc phục.
- Quá trình thực hiện cơ chế “một cửa” cho thấy mặc dù các quy định
về thủ tục hành chính tuy đã được rà soát, xem xét, điều chỉnh, nhưng vẫn còn
rườm rà, phức tạp, chưa thật sự đơn giản, khoa học, hợp lý. Để cải tiến, sửa
đổi cần phải có sự thực hiện đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.

- Để giải quyết những hồ sơ, yêu cầu có tính liên ngành như đất đai,
xây dựng,… thì người dân phải liên hệ với nhiều cơ quan, nhiều cấp ( ít nhất
là 2 cấp: xã - huyện, huyện - tỉnh ) để được giải quyết. Như vậy, vẫn còn tình
trạng “cắt khúc” trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, cần nghiên cứu
điều chỉnh theo hướng “một cửa” liên thông theo ngành hoặc theo cấp để đáp
ứng tốt hơn nhu cầu của người dân.
- Giải quyết hồ sơ, yêu cầu của người dân theo cơ chế “một cửa” thời
gian qua vẫn còn tình trạng người dân đi lại nhiều lần bổ sung hồ sơ, có lúc,
không ra phiếu hẹn hoặc trễ hẹn trả kết quả,…Tuy không phổ biến nhưng
cũng gây tâm lý phiền hà, bức xúc cho người dân. Tình trạng này có nhiều
nguyên nhân, chủ yếu là do trình độ năng lực, phẩm chất của một bộ phận
công chức làm công tác tiếp nhận và trả kết quả và cán bộ chuyên môn thụ lý
giải quyết hồ sơ chưa đáp ứng yêu cầu. Thiếu quy chế phối hợp, phân công
19
phân nhiệm chưa rõ ràng, hoặc có quy chế nhưng không xem xét, xử lý trách
nhiệm khi có sai phạm và khen thưởng khi có thành tích tốt.
- Đối với cấp xã, công chức công tác tại bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả đồng thời cũng là công chức chuyên môn trực thuộc UBND xã, cho nên
vừa thực hiện nhiệm vụ chuyên môn ngành ( địa chính, tư pháp ) vừa thực
hiện nhiệm vụ tiếp nhận và trả kết quả, do vậy cường độ lao động và áp lực
công việc cao nhưng chưa có chế độ, chính sách tương xứng ( chưa có phụ
cấp ) đối với đội ngũ này.
- Ở cấp xã, nơi tiếp nhận và trả kết quả chưa đảm bảo thông thoáng,
thuận tiện, thiếu phương tiện làm việc, gây khó khăn cho việc thực hiện cơ
chế “một cửa”.
3. Bài học kinh nghiệm
- Lãnh đạo các cấp chính quyền phải nêu cao quyết tâm thực hiện cải cách
thủ tục hành chính, phục vụ nhu cầu và lợi ích chính đáng của nhân dân. Thường
xuyên chỉ đạo, kiểm tra và chịu trách nhiệm, trước hết là trách nhiệm cá nhân về
công tác cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “một cửa” tại cơ quan, đơn vị,

địa phương mình.
- Thực hiện tốt công tác chuẩn bị trước khi triển khai cơ chế “một cửa”
như:
+ Thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền về cải cách hành chính
trong đội ngũ cán bộ, công chức và ngoài xã hội để tạo nhận thức thống nhất
và quyết tâm thực hiện. Phải làm cho cả cán bộ, công chức và các tầng lớp
nhân dân hiểu được những lợi ích to lớn mà chương trình cải cách nền hành
chính mang lại.
+ Rà soát các thủ tục đưa vào thực hiện, bỏ bớt những thủ tục rườm rà,
sai quy định; phát hiện các quy định chồng chéo để sửa đổi, bãi bỏ hoặc kiến
nghị cấp có thẩm quyền xử lý.
+ Xây dựng và ban hành quy chế phối hợp vận hành cơ chế “một cửa”
rõ ràng, phân công phân nhiệm cụ thể đến từng đơn vị, cá nhân.
+ Lựa chọn cán bộ có năng lực chuyên môn, kỹ năng giao tiếp và phẩm
chất đạo đức tốt bố trí làm công tác tiếp nhận và trả kết quả theo cơ chế “một
cửa”. Quan tâm thường xuyên đến việc cập nhật thông tin về chuyên môn,
nghiệp vụ cho đội ngũ này.
+ Có phương án bố trí nơi tiếp nhận và trả kết quả thuận tiện cho tổ
chức, công dân đến liên hệ giải quyết công việc như phòng, ghế ngồi
20
chờ cũng như đảm bảo thuận tiện cho việc vận hành, luân chuyển hồ sơ từ
nơi tiếp nhận đến nơi giải quyết và ngược lại.
+ Trang bị phương tiện hỗ trợ công tác tiếp nhận và trả kết quả đầy đủ
từ vật tư văn phòng đến máy móc, thiết bị, phương tiện bảo quản hồ sơ tài
liệu
- Có quy định chế độ kỷ luật trong việc thực hiện cơ chế “một cửa” từ
khâu tiếp nhận đến khâu trả kết quả, làm cơ sở để kiểm tra, đánh giá chất
lượng thực hiện.
- Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị cần tiến hành thường xuyên công tác
kiểm tra, giám sát việc thực hiện cải cách hành chính nói chung, thực hiện cơ

chế “một cửa” nói riêng, để kịp thời điều chỉnh, tháo gỡ các khó khăn, vướng
mắc; khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích tốt và xử lý
thật nghiêm theo pháp luật những cán bộ, công chức có hành vi nhũng nhiễu,
tiêu cực, vi phạm pháp luật và đạo đức cán bộ, cản trở tiến trình cải cách hành
chính.
- Phải thực hiện chế độ phụ cấp làm việc với cường độ lao động cao để
khích lệ tinh thần cán bộ, công chức làm việc tại Bộ phận tiếp nhận và trả kết
quả. Đồng thời phải xem đây là một trong những hình thức “dưỡng liêm” cho
cán bộ, công chức.
Thực tiễn cho thấy cơ chế “một cửa” đã đáp ứng tốt hơn nhu cầu của tổ
chức, công dân. Do đó, một số Sở, ban ngành cấp tỉnh và huyện, thị xã, thành
phố đã đưa ra ý tưởng về việc thực hiện cơ chế “một cửa liên thông” nhằm
khắc phục tình trạng cắt khúc trong giải quyết thủ tục hành chính cho dân. Có
hai mô hình chính sau đây:
Mô hình thứ nhất: Mô hình liên thông ngang, theo cấp
Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh An Giang đã chủ trì xây dựng và trình
UBND tỉnh Dự thảo Quy định về việc giải quyết hồ sơ, thủ tục hành chính
theo cơ chế “một cửa” trong thu hút đầu tư.
Quy trình hoạt động như sau:
- Khi quyết định đầu tư tại An Giang, nhà đầu tư đến liên hệ với Trung
tâm Xúc tiến Thương mại, Du lịch và Đầu tư tỉnh để được thông tin về chủ
trương, chính sách ưu đãi, mục tiêu phát triển kinh tế và định hướng thu hút
đầu tư của tỉnh, tiềm năng thị trường và cơ hội phát triển của nhà đầu tư, đồng
thời nhà đầu tư sẽ được hướng dẫn, hỗ trợ ban đầu trước khi đăng ký đầu tư.
- Sở Kế hoạch và đầu tư là đầu mối tiếp nhận và trả kết quả hồ sơ đăng
ký kinh doanh của nhà đầu tư, đồng thời là đầu mối tiếp nhận và trả kết quả
các thủ tục hành chính có liên quan đến các cơ quan khác như: đăng ký thực
hiện dự án đầu tư, thành lập doanh nghiệp, đăng ký mã số thuế, khắc dấu,
thỏa thuận quy hoạch chi tiết xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng, thuê
đất hoặc giao đất, xin phép xây dựng, đánh giá tác động môi trường.

21
Sở Kế hoạch và đầu tư tiến hành thu và nộp các khoản phí, lệ phí thay cho
nhà đầu tư, kể cả các khoản phí, lệ phí phát sinh trong quá trình phối hợp với các
cơ quan chức năng để giải quyết thủ tục cho nhà đầu tư và nhận các chứng từ về
khoản tiền đã nộp.
Mô hình thứ hai: Mô hình liên thông dọc, theo lĩnh vực
Mô hình này còn trong giai đoạn “ý tưởng”, đang được tiếp tục nghiên
cứu, nhưng có thể nêu lên một số nét cơ bản như sau:
Đối với các loại công việc liên quan đến nhiều cấp (2 cấp: xã - huyện;
huyện - tỉnh hoặc 3 cấp: xã - huyện - tỉnh) thì nơi tiếp nhận và trả kết quả là
cơ quan quản lý nhà nước lĩnh vực đó ở cấp thấp nhất. Người dân chỉ nộp hồ
sơ và nhận lại kết quả giải quyết ở nơi đã nộp ban đầu (cấp xã; cấp huyện),
việc luân chuyển, giải quyết hồ sơ giữa các cấp là trách nhiệm của các cơ
quan nhà nước có liên quan. Tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề cần nghiên cứu
thêm, chủ yếu là:
Thứ nhất, vấn đề chi phí luân chuyển hồ sơ do cơ quan nhà nước hay
người có yêu cầu giải quyết công việc chi trả.
Thứ hai, biên chế, phương tiện để thực hiện nhiệm vụ luân chuyển hồ
sơ giữa các cấp.
Thứ ba, chế độ trách nhiệm giữa các cơ quan tham gia giải quyết hồ sơ.
22
Chương III
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU, GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ TRONG CẢI
CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH THEO CƠ CHẾ “MỘT CỬA”
I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
1. Mục đích
Thủ tục hành chính phát huy hiệu quả khi có một cơ chế thích ứng - Cơ
chế đó cần đảm bảo:
Trước hết, việc áp dụng cơ chế “một cửa” trong giải quyết hồ sơ thủ tục

hành chính đang có triển vọng và cần được tiếp tục hoàn thiện. Cơ chế này
đòi hỏi sự hoạt động đồng bộ của cả hệ thống hành chính Nhà nước, có sự
phân định nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể. Tiếp tục hoàn thiện hệ thống văn bản,
mẫu hoá các loại giấy tờ.
Hai là, thực hiện thủ tục hành chính ở các ngành, các cấp cần tạo được
một hệ thống thống nhất và thông suốt. Như vậy, sẽ khắc phục được tình
trạng thiếu quy định rõ ràng, chồng chéo chức năng, hạn chế sự phiền hà cho
nhân dân trong giải quyết công việc.
Ba là, có cơ chế kiểm tra hữu hiệu, đảm bảo cho các thủ tục hành chính
được thi hành kịp thời và nghiêm túc. Đây sẽ là khâu quyết định cho việc phát
hiện những điểm còn thiếu, còn sai sót trong thủ tục hành chính để từ đó kịp
thời chấn chỉnh, sửa đổi, bổ sung.
Bốn là, có cơ chế ban hành và sửa đổi thủ tục hành chính phù hợp thực
tiễn quản lý nhà nước, chấm dứt tình trạng lạm quyền trong ban hành thủ tục
hành chính hoặc ban hành thủ tục không phù hợp thực tiễn, khó thực hiện.
23
2. Yêu cầu
Cải cách thủ tục hành chính vẫn là một yêu cầu có tính khách quan, là
khâu quan trọng trong quá trình cải cách nền hành chính Nhà nước. Do vậy,
phải đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính trên tất cả các lĩnh vực liên quan
trực tiếp đến đời sống nhân dân, tiếp tục xoá bỏ các thủ tục hành chính gây
phiền hà, dễ xảy ra tham nhũng, sách nhiễu đối với nhân dân.
Muốn vậy, quá trình cải cách thủ tục hành chính cần đảm bảo các yêu
cầu sau:
2.1. Bảo đảm tính thống nhất của hệ thống thủ tục hành chính
Tính thống nhất thể hiện ở cả 2 mặt: phạm vi ( cả nước - từ Trung ương
đến địa phương ) và đối tượng áp dụng. Tránh tình trạng mỗi địa phương quy
định một cách khác nhau.
2.2. Bảo đảm sự chặt chẽ của hệ thống thủ tục hành chính
Đảm bảo quy trình xây dựng và thực hiện thủ tục hành chính cần được

tuân thủ một cách khiêm khắc, chặt chẽ, đúng pháp luật.
2.3. Bảo đảm tính hợp lý của thủ tục hành chính
Sự thống nhất và chặt chẽ của thủ tục hành chính là nhằm đảm bảo tính
hợp pháp của hoạt động quản lý, bảo đảm sự công bằng, bình đẳng giữa các
chủ thể bị quản lý, đảm bảo hiệu lực pháp luật. Tính hợp lý của các thủ tục
hành chính sẽ góp phần làm cho việc thực hiện các thủ tục hành chính đạt
hiệu quả cao hơn. Tính hợp lý, biểu hiện ở nhiều khía cạnh như: hợp lý về
môi trường chính trị, môi trường kinh tế, môi trường xã hội, tâm lý công dân.
2.4. Bảo đảm tính khoa học của quy trình thực hiện các thủ tục hành
chính đã ban hành
Đây chính là sự tính toán các bước đi cần thiết, hợp lý để thực hiện một
thủ tục hành chính. Sự tính toán đó phải nhằm đạt mục tiêu là rút ngắn thời
gian giải quyết, tiết kiệm chi phí, giảm phiền hà.
2.5. Bảo đảm tính rõ ràng, công khai, minh bạch của thủ tục hành chính
Tính rõ ràng của thủ tục hành chính đòi hỏi các thủ tục hành chính phải
được xây dựng trên cơ sở xem xét một cách cụ thể các bước của toàn bộ quy
trình xây dựng và thực hiện thủ tục.
Công khai hoá một cách đầy đủ các quy trình thủ tục hành chính trong
quan hệ giữa Nhà nước và công dân là điều kiện góp phần tăng hiệu quả của
quá trình giải quyết công việc giữa Nhà nước và công dân.
2.6. Các thủ tục hành chính phải dễ hiểu, dễ tiếp cận
Cần nhận thấy rằng, trình độ dân trí của một quốc gia quyết định đến
hiệu quả của quá trình thực hiện các thủ tục hành chính, do đó những thủ tục
24
quá phức tạp, thiếu rõ ràng về nội dung sẽ làm cho người dân khó chấp hành
một cách triệt để. Thực tế, mặt bằng dân trí hiện nay không đồng đều giữa
thành thị và nông thôn, do đó khả năng tiếp cận của người dân cũng rất khác
nhau, nhất là đối với các lĩnh vực phức tạp như đất đai, nhà ở, đăng ký kinh
doanh
2.7. Các thủ tục hành chính ban hành phải có tính khả thi cao

Tính khả thi của thủ tục hành chính phải được xem xét trên nhiều giác
độ như: tính cụ thể, khoa học của thủ tục, đảm bảo yêu cầu thực tế, phân công
rõ ràng trách nhiệm của người thực hiện, trình tự thực hiện mạch lạc không
chồng chéo nhau.
2.8. Đảm bảo tính ổn định của quy trình thủ tục hành chính
Sự thay đổi tuỳ tiện thủ tục hành chính sẽ làm cho việc tuân thủ thủ tục
hành chính của công dân không đảm bảo, dễ tạo khe hở cho cán bộ, công
chức lợi dụng sách nhiễu nhân dân. Ổn định hệ thống thủ tục hành chính
không phải là vấn đề đơn giản, bản thân sự ổn định đòi hỏi việc xây dựng các
quy định thủ tục hành chính phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản và phản ánh
nghiêm túc của các cơ quan Nhà nước trong quan hệ với tổ chức, công dân.
Tóm lại, hiện nay nền hành chính của các nước trên thế giới đều hướng
đến mục tiêu phục vụ nhân dân, chính vì vậy thủ tục hành chính cũng phải
hướng đến mục tiêu phục vụ nhân dân, đảm bảo lợi ích của nhân dân. Đây
cũng chính là con đường có hiệu quả để tăng cường kỷ cương, phép nước,
giảm nhẹ tệ quan liêu, cửa quyền góp phần chống tệ nạn tham nhũng trong bộ
máy hành chính Nhà nước.
II. GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ
1. Một số giải pháp chủ yếu
Nhằm thực hiện tốt cơ chế “một cửa” trong thời gian tới theo phương
châm “ Một cửa, trách nhiệm, thân thiện” cần thực hiện đồng bộ một số giải
pháp sau:
1.1. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với
công cuộc cải cách hành chính nói chung, cải cách thủ tục hành chính theo cơ
chế “một cửa” nói riêng.
Cải cách hành chính là quá trình cải cách cả về thể chế Nhà nước, tổ
chức bộ máy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức và cải cách tài
chính công. Đây là một quá trình lâu dài, phức tạp đòi hỏi phải có sự lãnh đạo
của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, sự tham gia giám sát của nhân dân.
Thực tiễn cho thấy, cần hiểu rằng cải cách hành chính không đơn thuần

là thay đổi về thủ tục hành chính trong các cơ quan hành chính Nhà nước mà
thực chất đó là sự đổi mới phương thức quản lý của Nhà nước, hay đổi mới
25