Tài liệu Tổng quan kinh tế học pptx

Chương 1
Tổng quan Kinh tế học
Nguyễn Việt Hưng

2
Mục tiêu của chương

Định nghĩa Kinh tế học

Một số nguyên lý nền tảng làm định hướng khi
nghiên cứu kinh tế học

Phân nhánh kinh tế học

Phương pháp phân tích kinh tế

Một số khái niệm kinh tế cơ bản

3
Mục tiêu của chương

Định nghĩa Kinh tế học

Một số nguyên lý nền tảng làm định hướng khi
nghiên cứu kinh tế học

Phân nhánh kinh tế học

Phương pháp phân tích kinh tế

Một số khái niệm kinh tế cơ bản

4
Định nghĩa Kinh tế học

Nhu cầu xã hội luôn vượt xa so với khả năng đáp
ứng của xã hội từ số nguồn lực hiện có.

KHAN HIẾM là vấn đề mà cả người giàu và nghèo
đều phải đối mặt.

5
Định nghĩa Kinh tế học

KINH TẾ HỌC là môn khoa học về sự lựa chọn – nó
giải thích tại sao các cá nhân, doanh nghiệp, hoặc
chính phủ lại đưa ra lựa chọn như vậy khi họ phải
đối mặt với sự KHAN HIẾM.

6
Định nghĩa Kinh tế học

Kinh tế học sẽ trả lời ba câu hỏi;
1. Sản xuất hàng hóa gì và số lượng bao nhiêu?
2. Sản xuất hàng hóa đó bằng cách gì (K hay L)?
3. Sản xuất hàng hóa đó cho ai (giàu/nghèo)?

7
Mục tiêu của chương

Định nghĩa Kinh tế học


Một số nguyên lý nền tảng làm định hướng khi
nghiên cứu kinh tế học

Phân nhánh kinh tế học

Phương pháp phân tích kinh tế

Một số khái niệm kinh tế cơ bản

8
Nguyên lý nền tảng

NGUYÊN LÝ NỀN TẢNG định hướng chúng ta cách
đưa ra câu hỏi và tìm lời giải cho những vấn đề kinh
tế

9
Nguyên lý nền tảng

Nguyên lý 1
–
Chúng ta phải đối mặt với sự đánh đổi: do khan hiếm và
phải lựa chọn nên chúng ta phải chấp nhận từ bỏ một thứ
để nhận được một thứ khác.
–
Giá trị của thứ mà ta từ bỏ được gọi là chi phí cơ hội
–
Ví dụ: đến trường học và ở nhà ngủ, công bằng và tăng
trưởng, thất nghiệp và lạm phát…

10
Nguyên lý nền tảng

Nguyên lý 2
–
Chúng ta đưa ra lựa chọn dựa trên các giá trị cận biên

Lợi ích cận biên (quy luật lợi ích cận biên giảm dần)

Chi phí cận biên (quy luật chi phí cận biên tăng dần)
–
VD: Bát phở 10.000VND; chúng ta sẵn sàng trả tiền để ăn
bát 1 nhưng không chấp nhận trả tiếp để ăn bát 2 do lợi ích
của bát 2 đã giảm và thấp hơn 10.000.

11
Nguyên lý nền tảng

Nguyên lý 3
–
Trao đổi hàng hóa tự nguyện sẽ làm cả hai bên mua và bán
được lợi
–
Thị trường là một cách tổ chức trao đổi hiệu quả do nó đảm
bảo nguồn lực được chuyển tới nơi được định giá trị cao
nhất.

12
Nguyên lý nền tảng


Nguyên lý 4
–
Trong một số trường hợp, thị trường gặp phải những
khuyết tật hoặc do xã hội không chỉ theo đuổi duy nhất mục
tiêu hiệu quả (mà còn có mục tiêu công bằng) nên đôi khi
chính phủ có thể tham gia nhằm cải thiện tính hiệu quả
hoặc tính công bằng.

13
Mục tiêu của chương

Định nghĩa Kinh tế học

Một số nguyên lý nền tảng làm định hướng khi
nghiên cứu kinh tế học

Phân nhánh kinh tế học

Phương pháp phân tích kinh tế

Một số khái niệm kinh tế cơ bản

14
Phân nhánh kinh tế học

Các nhà kinh tế nhìn nhận và phân tích nền kinh tế để lý giải
cơ chế hoạt động của nó từ hai góc độ vi mô và vĩ mô.
Kinh tế Vi mô vs. Kinh tế Vĩ mô
Microeconomics vs. Macroeconomics

15
Kinh tế Vi mô

Kinh tế Vi mô là môn học nghiên cứu hành vi của các cá nhân và các
doanh nghiệp và cách thức tương tác giữa các tác nhân này trên thị
trường

VD:
–
hộ gia đình mua bao nhiêu hàng hóa, cung cấp bao nhiêu giờ lao động
–
DN thuê bao nhiêu lao động và bán bao nhiêu hàng hóa
–
Giá cả được hình thành như thế nào

16
Kinh tế Vĩ mô

Kinh tế Vĩ mô là môn học nghiên cứu chung toàn bộ
nền kinh tế quốc dân hoặc nền kinh tế toàn cầu.

VD:
–
Nghiên cứu tăng trưởng kinh tế, thất nghiệp, lạm phát.
–
Nghiên cứu cán cân thương mại, cán cân vốn, tỷ giá.
–
Nghiên cứu chính sách tài khóa, tiền tệ

17
Phân nhánh Kinh tế học

Các nhà kinh tế có thể nhìn nhận và phân tích nền
kinh tế từ hai góc độ thực chứng và chuẩn tắc.
Phân tích thực chứng vs. Phân tích chuẩn tắc
Positive Statements vs. Normative Statements

18
Phân tích thực chứng

Phân tích thực chứng cho biết những gì đang thực
sự diễn ra.
–
Nó có thể được chứng minh là đúng hoặc sai
–
Nó có thể được kiểm chứng từ thực tế

19
Phân tích chuẩn tắc

Phân tích chuẩn tắc cho biết chúng ta nên làm gì.
–
Nó phụ thuộc vào giá trị và cảm nhận của mỗi cá nhân.
–
Nó rất khó có thể kiểm định được là đúng hay sai.

20
Mục tiêu của chương


Định nghĩa Kinh tế học

Một số nguyên lý nền tảng làm định hướng khi
nghiên cứu kinh tế học

Phân nhánh kinh tế học

Phương pháp phân tích kinh tế

Một số khái niệm kinh tế cơ bản

21
Phương pháp phân tích kinh tế

Mục tiêu của nhà kinh tế là đưa ra các nhận định
thực chứng phù hợp với thực tế và giúp chúng ta
hiểu nền kinh tế vận hành ra sao, từ đó có thể làm
định hướng cho các nhận định chuẩn tắc của chúng
ta.

22
Các bước phân tích
2. Xây dựng
mô hình
3. Kiểm chứng
mô hình
1. Quan sát
Đo lường

23

Vai trò của giả thiết

Giả thiết là hết sức cần thiết và quan trọng.
–
Thế giới quá phức tạp và không thể thâu tóm hết các nhân
tố => cần giả thiết để đơn giản hóa
–
Nếu giả thiết lại làm méo mó quá nhiều thực tế thì mô hình
có thể đưa ra những nhận định sai lầm nghiêm trọng.

24
Công cụ phân tích

Phân tích bằng lời thông thường
–
Khi giá cả tăng lên thì lường hàng hóa mà người tiêu dùng
muốn mua sẽ có xu hướng giảm xuống.
–
Khi thất nghiệp tăng cao thì mức sản lượng trong nền kinh
tế sẽ giảm xuống

25
Công cụ phân tích

Phân tích bằng toán: biểu diễn và biến đổi thông qua
các phương trình toán học để đi đến kết luận; biểu
diễn bằng đồ thị,…
–
Qd = a – bP; a và b > 0
–

(1 – Y/Y*) = α(u – u*): trong đó Y là sản lượng thực tế, Y* là
sản lượng tự nhiên; u là thất nghiệp thực tế và u* là thất
nghiệp tự nhiên.