Bai 22 Phuong phap ta nguoi

Tiết 92

Ngày soạn: 26/1/2018

PHƯƠNG PHÁP TẢ NGƯỜI
I – MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT

- Hiểu được phương pháp làm bài văn tả người.
- Rèn kĩ năng làm bài văn tả người theo thứ tự.
II – TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG

1. Kiến thức: Cách làm bài văn tả cảnh, bố cục, thứ tự miêu tả; cách xây dựng đoạn văn và lời
văn trong bài văn tả người.
2. Kỹ năng
- Quan sát và lựa chọn các chi tiết cần thiết cho bài văn miêu tả.
- Trình bày những điều quan sát, lựa chọn theo một trình tự hợp lí.
- Viết một đoạn văn, bài văn tả người.
- Bước đầu có thể trình bày miệng một đoạn hoặc một bài văn tả người trước lớp.
III. CHUẨN BỊ

1- Giáo viên:
+ Soạn bài
+ Đọc sách giáo viên và sách bài soạn.
2- Học sinh:
+ Soạn bài
IV.TIẾN TRÌNH LÊN LỚP

1. Ổn định tổ chức.
2. Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra sự chuẩn bị của HS.
3. Bài mới

HĐ1. Khởi động: Bên cạnh các bài tả cảnh thiên nhiên, loài vật, chúng ta cịn gặp trong sách
báo, trong thực tế khơng ít đoạn, bài văn tả người. Nhưng làm thế nào để tả người cho đúng,
cho hay? Cần luyện tập những kĩ năng gì?Chúng ta cùng tìm hiểu trong bài hơm nay
Hoạt động 1. Tìm hiểu phương pháp I. PHƯƠNG PHÁP VIẾT MỘT ĐOẠN VĂN, BÀI
viết văn tả người(NLHT-NLGQVĐ…) VĂN TẢ NGƯỜI
* GV chia 3 nhóm trình bày sự chuẩn 1. Yêu cầu đoạn văn, bài văn tả người
a. Tìm hiểu VD: (SGK-Tr59,60,61)
bị của các nhóm theo câu hỏi
* Đối tượng miêu tả
? Mỗi đoạn văn tả nhân vật nào?
- đ1: Tả Dượng Hương Thư - Người chèo
thuyền, vượt thác.
- đ2: Tả Cai Tứ - Người đàn ông gian hùng.
- đ3: Tả hai đô vật tài, mạnh: Quắm đen và
? Như vậy, điều đầu tiên khi tả người ta
Ông Cản Ngũ trong keo vật ở Đền Đơ.
phải làm gì?
? Những đối tượng đó có đặc điểm gì => Xác định đối tượng miêu tả
* Những từ ngữ và hình ảnh thể hiện
nổi bật ?
- Đoạn 1: DHT: như một pho tượng đồng đúc,
? Đặc điểm đó được thể hiện ở từ ngữ,
bắp thịt cuồn cuộn...
hình ảnh nào?
- Đoạn 2: Mặt vng, má hóp, lơng mày lổm
* HS trao đổi – đại diện nhóm trình bày
nhổm, đơi mắt gian hùng, mồm toe toét, tối om,
– các nhóm nhận xét – GV chốt
răng vàng hợm...
- Đoạn 3: Lăn xả, đánh ráo riết, thế đánh lắt

léo, hóc hiểm, thoắt biến hố khơn lường... đứng
như cây trồng giữa xới, thò tay nhấc bổng như giơ
con ếch có buộc sợi dây ngang bụng, thần lực ghê
? Muốn tả người(giống tả cảnh) ta cần gớm...
=> Quan sát, lựa chọn đặc điểm tiêu biểu


những kĩ năng nào?
? Làm thế nào để làm nổi bật từng đối
tượng miểu tả ( cách sử dụng từ ngữ,
sử dụng các BPTT…)
* HS quan sát lại các đoạn văn
? Trong các đoạn văn trên, đoạn nào tập
trung khắc hoạ chân dung nhân vật?
* HS quan sát lại đoạn văn tả Cai Tứ
? Hãy nhận xét cách dùng từ loại của
TG khi tả chân dung nhân vật này?
? Vì sao khi tả chân dung n/v lại ít
dùng động từ mà dùng nhiều tính từ và
danh từ?
- Vì khi tả chân dung thường gắn với
hình ảnh tĩnh nên dùng nhiều DTvà
TT.
? Đoạn văn nào miêu tả hình ảnh người
gắn với công việc?
? Trong đoạn này, từ loại nào được dùng
nhiều? Nhận xét cách dùng từ ở đoạn
này ntn?
? Vì sao khi tả nhân vật kết hợp hành
động lại cần dùng nhiều ĐT, TT?

- Vì con người gắn với hoạt động…
? Yêu cầu khi làm văn tả người
? Khi tả người cần lưu ý điều gì?
? Đoạn văn thứ 3 gần như một bài văn
miêu tả hồn chỉnh có ba phần. Em hãy
chỉ ra và nêu nội dung mỗi đoạn?
? Nhiệm vụ của phần MB? TB? KB?
* GV phân tích nhiệm vụ từng phần
của bài văn(đoạn 3), từ đó rút ra nhiệm
vụ của các phần trong bố cục bài văn.

? Nếu phải đặt tên cho bài văn thì em
đặt tên gì?
? Xác định nhiệm vụ mỗi phần trong

* Đặc điểm của mỗi đối tượng được tả
- Đoạn 2: Tả chân dung nhân vật Cai Tứ
-> dùng ít động từ mà nhiều tính từ, danh từ.

- Đoạn 1,3: Tập trung miêu tả chân dung nhân
vật kết hợp với hành động
-> dùng nhiều động từ, ít tính từ.

b. Nhận xét
- Xác định đối tượng...
- Quan sát, lựa chọn đặc điểm tiêu biểu...
- Trình bày theo một trình tự...
* Lưu ý: Tùy từng đối tượng miêu tả (chân dung,
tả người hoạt động cần sử dụng từ ngữ miêu tả
thích hợp...)

2. Bố cục bài văn tả người
a. Đoạn văn 3
- Mở bài: Cảnh keo vật chuẩn bị bắt đầu.
- Thân bài: Diễn biến của keo vật( chia làm 3
đoạn nhỏ)
+ Những nhịp trống đầu tiên. Quắm Đen ráo riết
tấn cơng. Ơng Cản Ngũ lúng túng đón đỡ, bỗng bị
mất đà do bước hụt.
+ Tiếng trống dồn lên, gấp rút giục giã. Quắm
Đen cố mãi cũng không bê nỗi cái chân của ông
Cản Ngũ.
+ Quắm Đen thất bại nhục nhã.
- Kết bài: Mọi người kinh sợ trước thần lực ghê
gớm của ông Cản Ngũ.
Đặt nhan đề cho bài văn:
- Keo vật thách đấu; Quắm Đen thảm hại; Hội
vật đền Đô năm ấy...
b. Nhận xét: Bố cục: 3 phần...
- MB: giới thiệu người được tả


văn bản
- TB: Miêu tả chi tiết (ngoại hình, cử chỉ, hành
? Q trình tả người gồm có những động, lời nói…)
bước nào?
- KB: nhận xét, nêu cảm nghĩ…
? Bố cục bài văn tả người gồm mấy * Ghi nhớ
phần?
* GV nhấn mạnh ghi nhớ - HS đọc
Hoạt động 2

II. LUYỆN TẬP
- GV hướng dẫn HS làm bài tập - HS chia 3 nhóm mỗi nhóm làm 1 câu
Bài 1: Tìm các chi tiết tiêu biểu mà em sẽ lựa chọn khi miêu tả các đối tượng:
a/ Một cụ già cao tuổi:
Da nhăn nheo nhưng đỏ hồng hào hoặc đồi mồi, vàng vàng, mắt vẫn tinh tường lay láy
hoặc châm chạp, tóc bạc như mây trắng hay rụng lơ thơ...Tiếng nói trầm vang hay thều thào
yếu ớt.
b. Em bé: Mắt đen lóng lánh, mơi đỏ chót, hay cười toe tt, mũi tẹt, thỉnh thoảng thị lị,
sụt sịt, nói ngọng...
c. Cơ giáo say mê giảng bài trên lớp: Tiếng nói trong trẻo, dịu dàng, say sưa như sống với
nhân vật, đôi mắt lóng lánh niềm vui, bàn tay nhịp nhàng viên phấn, chân bước chậm rãi từ
trên bậc xuống lối đi giữa lớp... cơ như đang trị truyện với nhà văn, với chúng em, với cả
những người trong sách....
Bài 2: Lập dàn ý cho bài văn miêu tả 1 trong ba đối tượng trên
Bài 3: Những từ có thể thêm vào chỗ chấm...
- Đỏ như: Tôm luộc, mặt trời, người say rượu...
- Trong khơng khác gì: thiên tướng, Võ Tịng, con gấu lớn, hộ pháp trong chùa…
- Đó là hình ảnh Ông cản Ngũ vào xới vật.
1. Củng cố:

Sơ đồ

TẢ NGƯỜI

Phương pháp

Xác định
đối tượng
miêu tả

Quan sát
lựa chọn
chi tiết

Bố cục

Trình bày
quan sát
theo thứ
tự

MB:
giới thiệu
người
được tả

TB:
tả chi tiết
(ngoại hình
cử chỉ…)

5. Hướng dẫn học tập
Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Làm phần bài tập còn lại
- Soạn bài mới: Đêm nay Bác không ngủ
+ Các nhóm chuẩn bị phần TGTP
+ Tìm hiểu hình ảnh BH và tâm tư anh đội viên, chiến sĩ

KB:
nêu

nhận xét
cảm nghĩ