Bai 24 Noi voi con

Người thực hiện: Ngun ThÞ lan phương - Trưêng THCS
Hung Thng
Năm học 2017 -2018



Cao Bằng là một tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam. Phía tây giáp tỉnh Tuyên Quang
và Hà Giang, phía nam giáp Bắc Kạn và Lạng Sơn. Phía bắc và phía đơng giáp các địa
cấp thị Bách Sắc và Sùng Tả của Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây (Trung Quốc).
Tỉnh lị là thành phố Cao Bằng nằm trên quốc lộ 3, cách thủ đơ Hà Nội 286 km.
Nhìn chung Cao Bằng có khí hậu ơn hịa dễ chịu. Với khí hậu cận nhiệt đới ẩm, địa hình
đón gió nên chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các đợt không khí lạnh từ phương bắc. Tuy
nhiên nhiệt độ của Cao Bằng chưa bao giờ xuống thấp quá 0 °C, hầu như vào mùa
đơng trên địa bàn tồn tỉnh khơng có băng tuyết (trừ một số vùng núi cao có băng đá
xuất hiện vào mùa đơng).
Đa số diện tích Cao Bằng được che phủ bởi rừng vì thế khơng khí khá trong sạch ở các
vùng nông thôn, các khu dân cư và ở trung tâm thị xã. Tuy nhiên do sản lượng quặng
lớn cùng với sự khai thác bừa bãi và quản lý khơng nghiêm ngặt, các tuyến đường
chính của Cao Bằng có mức độ ơ nhiễm bụi cao. Nguồn nước sông đang bị ô nhiễm
khá nặng do ý thức vứt rác bữa bãi của người dân cùng với ngành công nghiệp khai
khoáng và khai thác cát đã làm cho các dịng sơng ở đây bị ơ nhiễm thu hẹp dịng chảy,
hệ sinh thái bị ảnh hưởng. Đặc biệt ở các khu vực chợ và khu dân cư, nước sơng có
hiện tượng bốc mùi hôi thối. Các phương tiện giao thông trong tỉnh chủ yếu là xe máy,
phương tiện ít làm cho mức tiêu thụ nhiên liệu không cao, Cao Bằng khơng bị ơ nhiễm
bởi các khí thải nhà kính và nhiều khí độc khác. Tuy nhiên, so với các địa phương khác
của Việt Nam, Cao Bằng là một trong những tỉnh có khí hậu trong lành và ít ơ nhiễm
nhất.


Nằm ở phía bắc vùng Việt Bắc, nơi địa đầu Tổ quốc, Cao Bằng được thiên nhiên ưu đãi
những tiềm năng du lịch phong phú.

Cao Bằng có núi, rừng, sơng, suối trải dài hùng vĩ, bao la, thiên nhiên còn nhiều nét
hoang sơ, nguyên sinh.
Khu vực thác Bản Giốc và động Ngườm Ngao tại huyện Trùng Khánh là một thắng cảnh
đẹp. Thác nằm trên dịng chảy của sơng Qy Sơn, được ca ngợi là một trong những
thác nước đẹp nhất trong khu vực và trên thế giới. Động Ngườm Ngao (dịch theo tiếng
địa phương là hang hổ) là thế giới của nhũ đá thiên nhiên gồm hàng nghìn hình khối
khác nhau, có cái như đụn gạo, đụn vàng, đụn bạc, hình voi, rồng, hổ báo, mây trời, cây
cối, hoa lá, chim mng, các khe suối ngầm róc rách mát rượi. Nơi đây đã hình thành
điểm du lịch hấp dẫn, thu hút các du khách đến từ khắp nơi trong và ngoài nước đến
thưởng ngoạn.Ngoài ra phải kể đến hồ núi Thang Hen ở huyện Trà Lĩnh, núi Phia Oắc ở
huyện Nguyên Bình.


cầu bằng giang

núi cao bằng


Ruộng lúa cao bằng

sông cao bằng



Nãi víi con
Y Phương


Em hãy giới thiệu về nhà thơ
Y Phương?

ông sinh ngày 24 tháng 12 năm 1948, quê quán ở làng Hiếu Lễ, xã Lăng Hiếu,
huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng, mang tên Hứa Vĩnh Sước. Vì vậy, ơng cịn
có tên là Người trai làng Hiếu Lễ. Ơng đã rất may mắn khi được chào đời ở
đúng cái nôi của xứ Tày.
Nói với con (1980)
Người núi Hoa (1982)
Tiếng hát tháng giêng (1986)
Lửa hồng một góc (1987)
Lời chúc (1991)
Đàn then (1996).
Thơ Y Phương (2002)


- Bài thơ đợc sáng
tác khoảng những
năm 1981 1985,
đợc in trong cn
“Th¬ ViƯt Nam 1945
- 1985”.


Từ

Nghĩa từ

A

Ngời đồng
mình

1

Một loại dụng cụ bắt cá đợc
làm bằng tre nan vót tròn

B

Lờ

2

Ngời vùng mình, ngời miền
mình

C

Ken

3

Dải đất trũng và kéo dài nằm
giữa hai sờn đồi núi

D

Thung

4

Làm cho thật kín bằng cách
đệm thêm vào những chỗ hở

E

Thác


Nói với con
Chân phải bớc tới cha
Chân trái bớc tới mẹ
Một bớc chạm tiếng nói
Hai bớc tới tiếng cời
Ngời đồng mình yêu lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đờng cho những tấm lòng
Cha mẹ mÃi nhớ về ngày cới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Sống nh sông nh suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc
Ngời đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Ngời đồng mình tự đục đá kê cao quê hơng
Còn quê hơng thì làm phong tục

Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đờng
Không bao giờ nhỏ bé đợc
Nghe con.
Y Phơng

***
Ngời đồng mình thơng lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói



B đọc hiểu văn bản
1 đọc chú thích
TT: Tự do
TL: BC + TS + MT
2 kết cấu bố cục
Kết cấu theo mạch cảm xúc từ tình cảm gđ mà mở rộng ra tình cảm quê
hương từ kỉ niệm gần gũi tha thiết mà nâng lên lẽ sống.


Đoạn 1:
(Từ đầu đến “ Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”). Nói với con về cội
nguồn sinh dưỡng.
Đoạn 2:
(Đoạn cịn lại). Nói với con về vẻ đẹp của người đồng mình và

mong ước của người cha.

3 phân tích văn bản
3.1 nói với con về tình cảm cội nguồn


Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạm tiếng nói
Hai bước tới tiếng cười
Người đồng mình u lắm con ơi
Đan lờ cài nan hoa
Vách nhà ken câu hát
Rừng cho hoa
Con đường cho những tấm lòng
Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới
Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.


*Tình gđ
Hình ảnh cụ thể: chân phải, trái
Tiếng nói, cười
Sd trạng từ
Điệp ngữ
=> niềm vui hạnh phúc con lớn lên từng ngày trong sự yêu thương nâng đõ
mong chờ của mẹ
Tình quê hương
Thể hiện ở động từ cài ken
Tác giả vừa miêu tả cụ thể sự gắn bó quấn quýt
Con trưởng thành trong cuộc sống cần cù vui tươi

Rừng núi quê hương thơ mộng nhưng tình che chở cho con người về tâm hồn
và lối sống
Con đường cho những tấm lịng thể hiện vẻ đẹp của tình người
Cội nguồn hạnh phúc: trong sáng đẹp đẽ đầy tình thương
=> Ý thức tình cảm cội nguồn quê hương và gđ


Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa ni chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sơng như suối
Lên thác xuống ghềnh
Khơng lo cực nhọc
Người đồng mình thơ sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao q hương
Cịn q hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt
Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con.