Bai 24 Tinh hinh van hoa o cac the ky XVIXVIII Phan III

Chương IV: ViỆT NAM Ở NỬA ĐẦU THẾ KỈ XIX

Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA
DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

I. Tư tưởng, tôn giáo
II. Phát triển giáo dục và văn học
III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
1/ Nghệ thuật


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
1/ Nghệ thuật
- Ở thế kỉ XVI – XVII, nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc tiếp tục phát triển
với rất nhiều các cơng trình có giá trị.

Chùa thiên mụ
(Thừa Thiên – Huế)

Tượng Phật Bà Quan Âm
nghìn mắt ngìn tay ở chùa
Bút Tháp (Bắc Ninh)

Tượng La Hán ở chùa
Tây Phương (Hà Tây)


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

Chùa thiên mụ
- Còn gọi là chùa Linh Mụ là một ngôi chùa cổ nằm trên đồi Hà
Khê, tả ngạn sông Hương.
- Chùa Thiên Mụ chính thức khởi lập năm Tân Sửu (1601), đời chúa
Tiên Nguyễn Hoàng -vị chúa Nguyễn đầu tiên ở Đàng Trong.
- Dựa theo huyền thoại, đồng thời căn cứ hình dạng Hán tự từng
ghi trên bao tài liệu cấu tạo bằng nhiều chất liệu, đủ khẳng định
rằng trong tên Thiên Mụ, ngữ tố "Thiên" có nghĩa là "trời".
- Năm 1862, dưới thời vua Tự Đức, để cầu mong có con nối dõi,
nhà vua sợ chữ "Thiên" phạm đến Trời nên cho đổi từ "Thiên Mụ"
thành "Linh Mụ" (hay "Bà mụ linh thiêng")

Nguồn: Wikimedia


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

Chùa thiên mụ


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
1/ Nghệ thuật
- Cùng với văn học dân gian, nghệ thuật dân gian được hình thành.


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
1/ Nghệ thuật

=> Trình độ nghệ thuật tuy đơn giản nhưng phản ánh được cuộc
sống của người dân thường.


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
1/ Nghệ thuật
- Nghệ thuật sân khấu phát triển ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài.

Tuồng – Chèo – Quan họ


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)
Cùng tìm hiểu về Tuồng, Chèo, Vè…
- Tuồng: tức hát bộ, còn gọi là hát bội hay luông tuồng là một loại kịch hát

cổ truyền ở Việt Nam. Theo nhiều học giả, Tuồng xuất phát từ ca vũ dân
tộc Việt Nam, song trong quá trình phát triển, Tuồng đã tiếp nhận nhiều
trình thức biểu diễn và hóa trang của Hí Kịch Trung Quốc. Lối hát tuồng
du nhập vào Việt Nam vào thời điểm nào chưa được minh xác.
- Chèo là loại hình nghệ thuật sân khấu cổ truyền Việt Nam. Chèo phát
triển mạnh ở phía bắc Việt Nam. Loại hình sân khấu này phát triển cao,
giàu tính dân tộc. Chèo mang tính quần chúng và được coi là loại hình
sân khấu của hội hè với đặc điểm sử dụng ngôn ngữ đa thanh, đa nghĩa
kết hợp với cách nói ví von giàu tính tự sự, trữ tình.
- Vè là một trong những thể loại văn học dân gian Việt Nam. Theo Đại
Nam quốc âm tự vị, vè là chuyện khen chê có ca vần và việc sáng tác vè
là việc đặt chuyện khen chê có ca vần. vè nảy sinh chủ yếu trong thời kỳ
phong kiến, phát triển nhất trong các thế kỷ 18-20 sự xuất hiện của vè là
một bước tiến mới của văn tự sự dân gian.

Nguồn: Wikimedia


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
2/ Khoa học – kĩ thuật
a. Khoa học
- Số lượng các cơng trình nghiên cứu khoa học tăng lên.
Sử học: Bên cạnh các bộ lịch sử của nhà nước, có nhiều bộ lịch
sử của tư nhân.


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN

(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
2/ Khoa học – kĩ thuật
a. Khoa học
Địa lý: Thiên Nam tứ chí lộ đồ thư.

Quân sự: Hổ trướng khu cơ
(Đào Duy Từ)


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
2/ Khoa học – kĩ thuật
a. Khoa học
Triết học: Có một số bài thơ, tập sách của Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê
Quý Đôn.

Nguyễn Bỉnh Khiêm

Lê Quý Đôn


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
2/ Khoa học – kĩ thuật

a. Khoa học
Y học: Có bộ sách y dược của Hải Thượng Lãn Ơng Lê Hữu
Trác v.v…
Ngồi ra cịn nhiều tác phẩm về nơng học, văn hóa Việt Nam…


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

Tìm hiểu về Hải Thượng Lãn Ông Lê Hữu Trác
- Hải Thượng Lãn Ông là biệt hiệu mà hậu thế gán cho Lê Hữu
Trác. Tuy là người tinh thông y học, dịch lý, văn chương, nhưng
ơng được biết đến nhiều hơn với vai trị lang y.
- Lê Hữu Trác vốn có tên cúng cơm là Hn. sinh ngày năm Canh
Tí (1720) tại xóm Văn Xá, hương Liêu Xá, huyện Đường Hào,
phủ Thượng Hồng, trấn Hải Dương (nay là xã Liêu Xá, huyện Yên
Mỹ, tỉnh Hưng Yên)
- Cuộc đời phần nhiều gắn với quê mẹ ở thơn Bàu Thượng (Nghệ
An). Ơng là con thứ bảy của tiến sĩ Lê Hữu Mưu và phu nhân Bùi
Thị Thưởng. Dịng tộc ơng vốn có truyền thống khoa bảng; ông
nội, bác, chú (Lê Hữu Kiều), anh và em họ đều đỗ Tiến sĩ và làm
quan to.
Nguồn: Wikimedia


Bài 25: TÌNH HÌNH CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HĨA DƯỚI TRIỀU NGUYỄN
(Nửa đầu thế kỉ XIX)

III. Nghệ thuật và khoa học – kĩ thuật
2/ Khoa học – kĩ thuật

a. Khoa học
b. Kĩ thuật
• Quốc phịng đã đạt nhiều thành tựu về kĩ thuật mới : đúc
súng đại bác theo kiểu phương tây, đóng thuyền chiến,
xây thành lũy…
• Chế tạo các đồng hồ và kính thiên lý…
3/ Nhận xét
- Sự phát triển KH-KT thời kì này góp phần làm phong phú, đa
dạng đời sống KT, XH. Nhưng trình độ kĩ thuật còn thấp, khoa học
tự nhiên còn kém phát triển.


Thực Hiện
Nguyễn Hải Đăng
Phạm Thị Ngọc Mai
Nguyễn Thị Thanh Phượng
Đào Duy Quân