Bai 27 On tap phan Tieng Viet Khoi ngu Cac thanh phan biet lap

Cô giáo : Nguyễn Mỹ Linh


tiÕt 138 : «n tËp tiÕng viƯt líp 9
I. Khëi ngữ và các thành phần biệt lập
1. Khởi ngữ
Khởi ngữ là thành phần của câu có thể đứng trớc CN hoặc đứng sau CN và trớc VN, nêu
đề đtài
lên ...........
ợc nói đến trong câu.
Trớc KN có thể thêm
về , đối với , còn... ; sau KN có thể thêm thì, là...
Có thể chuyển : Điều này ông khổ tâm hết sức. -> Điều này làm cho ông khổ tâm
hết sức. => Chuyển từ KN thành CN và ngợc lại.
Anh ấy làm bài cẩn thận lắm .-> Làm bài , anh ấy cẩn thận lắm.
=> Chuyển VN thành KN và ngợc lại
Xây cái lăng ấy/ cả làng/ phục dịch, cả làng/ gánh gạch, đập đá, làm phu hồ cho nó.
KN
CN
VN
CN
VN
Hiểu /, tôi / hiểu rồi /nhng giải
/ ,/tôi /cha giải đợc.
KN CN VN
KN CN
VN


tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
2. Các thành phần biệt lập

- Thành phần biệt lập là những bộ phận không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự
việc của câu.

Tình thái
Thể hiện cách
nhìn của ngời nói
đối với sự việc đợc
nói đến trong câu(
có lẽ, chắc chắn,
chắc là, dờng
nh....)

Cảm thán
Dùng để bộc lộ
tâm lý ngời nói
nh vui , buồn ,
mừng, giận...( ồ,
chao ôi, trời ơi..)

Gọi - đáp
Dùng để tạo
lập hay duy
trì mối quan
hệ giao tiếp
(này, ơi,tha,
bẩm....)

Phụ chú
Nêu điều bỉ sung
mét sè chi tiÕt cho

néi dung chÝnh cđa
c©u nh quan hệ, thái
độ của ngời nói, xuất
xứ của lời nói....;th
ờng đợc đặt giữa 2
dấu gạch ngang,
2dấu phẩy, 2 dấu
ngoặc đơn...


tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9

Hình nh

Có lẽ

Chắc chắn

Trời ơi

nhỉ
Aí chà

ơi

Tiếc thay

Tha thầy

tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
II. Liên kết câu và liên kết đoạn văn

Liên kết nội dung:
+ Liên kết chủ đề : các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của đoạn văn, các
câu phải phục vụ chủ đề của văn bản.
+ Liên kết lô - gíc : các đoạn văn và các câu phải đợc sắp xếp theo nhiều trình tự
hợp lý.
Liên kết nội dung:
+ Liên kết chủ đề : các đoạn văn phải phục vụ chủ đề chung của văn bản, các
câu phải phục vụ chủ đề của đoạn văn.
+ Liên kết lô - gíc : các đoạn văn và các câu phải đợc sắp xếp theo một trình tự
hợp lý.


tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9
Liên kết hình thức:

Phép liên kết

Khái niệm

Phép lặp

Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ có tác dụng
thay thế từ ngữ ®· cã ë c©u tríc.

PhÐp thÕ

Sư dơng ë c©u ®øng sau các từ ngữ đồng nghĩa ,

trái nghĩa hoặc cùng trờng liên tởng với từ ngữ đÃ
có ở câu trớc.

Phép nối

Lặp lại ở câu đứng sau từ ngữ đà có ở câu trớc.

LK đồng
nghĩa, trái
nghĩa, cùng tr
ờng liên tởng

Sử dụng ở câu đứng sau các từ ngữ biểu thị quan
hệ víi c©u tríc.


tiÕt 138 : «n tËp tiÕng viƯt líp 9
A, ë rừng mùa này thờng nh thế .Ma. Nhng ma đá. Lúc đầu tôi không biết. Nhng rồi
có tiếng lanh canh gõ trên nóc hang. Có cái gì vô cùng sắc xé không khí ra từng mảnh
vụn. Gió .Và tôi thấy ®au, ít ë m¸.
-> Sư dơng phÐp nèi: nhng, nhng rồi, và

B, Từ phòng bên kia một cô bé rất xinh mặc chiếc áo may ô con trai và vẫn còn cầm
thu thu một đoạn dây sau lng chạy sang. Cô bé bên nhà hàng xóm đà quen với công
việc này. Nó lễ pháp hỏi Nhĩ: Bác cần nằm xuống phải không ạ ?
-> Sử dụng phép lặp ( c« bÐ),
phÐp thÕ ( c« bÐ – nã )

C, Nhng cái com pa kia lấy làm bất bình lắm , tỏ vẻ khinh bỉ, cời kháy tôi nh c
ới kháy một ngời Pháp không biết đến NÃ Phá Luân , một ngời Mỹ không biết đến

Hoa Thịnh Đốn vậy! Rồi nói:
- Quên à! Phải , bây giờ cao sang rồi thì để ý đâu đến bọn chúng tôi nữa!
-Tôi hoảng hốt, đứng dậy nói :
-- Đâu phải thế! Tôi...
-> Sử dụng phép thế ( bây giờ...chúng tôi nữa – thÕ !)


tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9

Bến quê


tiết 138 : ôn tập tiếng việt lớp 9

Bài tập trắc nghiệm:
1. Trong một câu văn có thể có mấy khởi ngữ :
c
A, Một.
B, Hai
C, Không hạn chế nhng thờng không quá 2.
2. Trong một câu văn cùng một lúc có thể có nhiều thành phần biệt lập, đúng
hay sai ?
A, Đúng
B, Sai
A
3. Trong mối quan hệ giữa nội dung và hình thức của một đoạn ( hay một văn
bản ) , cái nào quyết định cái nào ?
A, Hình thức
BB, Nội dung
4. Trong liên kết chủ đề , các câu có thể phục vụ trực tiếp cho chủ đề văn bản :

a
A, Đúng vì có những văn bản không thể chia đoạn.
B, Sai vì văn bản nào cũng phải đợc hình thành từ đoạn văn.


tiÕt 138 : «n tËp tiÕng viƯt líp 9

Lun tËp tổng hợp :
HÃy viết một đoạn văn thuyết minh về
tác phẩm Bến quê Nguyễn Minh Châu, trong
đó có sử dụng khởi ngữ, một hoặc hai thành phần
biệt lập và phép lặp, phép thế.