Việc làm cho lao động nông thôn ở huyện hoằng hóa, tỉnh thanh hóa

1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH
QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

TẠ HỮU QUANG

VIỆC LÀM CHO LAO ĐỘNG NÔNG THÔN
Ở HUYỆN HOẰNG HĨA, TỈNH THANH HĨA
Chun ngành

: Kinh tế chính trị

Mã số

: 60 31 01 02

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ CHÍNH TRỊ

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. Vũ Thanh Sơn

HÀ NỘI - 2012


2
MỤC LỤC

MỞ ĐẦU

5

Chƣơng 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC LÀM VÀ
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở

11

NÔNG THÔN

11 V c

y

c

12 Kn n

y

c
c

n ườ a độn ở nôn
c

ôn

11

n ườ a độn nông thôn

40

Chƣơng 2: THỰC TRẠNG VIỆC LÀM VÀ GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM
CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG NƠNG THƠN Ở HUYỆN

47

HOẰNG HỐ, TỈNH THANH HỐ

2.1. Khái quá đặc đ ể
2 2 T ực

n

ự n ên k n
y

c

xã ộ ở
ở

y n H ằn H á

47

y n H ằn H á ỉn T an

Hoá

56

Chƣơng 3: PHƯƠNG HƯỚNG VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM
GIẢI QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG NƠNG

83

THƠN Ở HUYỆN HOẰNG HỐ, TỈNH THANH HỐ

31 P ư n
ở

y

c

c

n ườ a độn nơn

ơn

y n H ằn H á ỉn T an H á

32 N
ở

ư n

n

á c ủy

y n H ằn H á ỉn T an H á

83
y

c

c

n ườ a độn
89

KẾT LUẬN

114

DANH MỤC THAM THAM KHẢO

116


3

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CNH HĐH

:

Cơn n

óa

Nxb

:

N

UBND

:

Uỷ ban n ân dân

XKLĐ

:

X ấ k ẩ

x ấ b n
a độn

nđ

óa


4

DANH MỤC BẢNG, SƠ ĐỒ

Bảng 2.1: K

SX n n nôn

Bảng 2.2: Các c ỉ ê
Bảng 2.3: Tìn

â

ỷ s n a đ n 2005-2011

ề dân số a độn nă

ìn dân số a độn

2011

57

c ở các n n

ừ 2005-

2011 ở H ằn H á
Bảng 2.4: K

61

y

c

ở

ộ số ĩn

ực

ờ kỳ

2006-2010

71

Bảng 2.5: K

SX ộ số cây ồn c ín của H ằn H á

Bảng 2.6: Tìn

ìn c ăn n ơ

Sơ đồ 3.1: Mơ ìn

51

ờ kỳ 2005-2011

n ýc ư n

ìn

y

a các nă

72
73

c

104


5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Vi c làm là một trong nh ng vấn đề xã hội có tính chất toàn cầu, là mối
quan tâm l n của toàn nhân lo i, của hầu h t các quốc gia. Thúc đẩy mục tiêu
t o vi c làm đầy đủ cho mọi người, nam cũng như n , để t o thu nhập và
không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống là ưu tiên số một trong chính
sách kinh t - xã hội của Đ ng và Nhà nư c ta. Bởi vì, trong chi n lược phát
triển đất nư c, Đ ng ta luôn lấy con người làm trung tâm, coi phát triển con

người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự phát triển. T o điều ki n cho
mọi người có c hội làm vi c; một mặt, là điều ki n để phát huy được tiềm
năng lao động, nguồn nội lực to l n nhất ở nư c ta cho sự phát triển kinh t xã hội, c i thi n đời sống. Mặt khác, cũng là hư ng c b n để xóa đói gi m
nghèo bền v ng và ti n đ n làm giàu chính đáng. Đặc bi t trong điều ki n
nư c ta tài ngun, đất đai khơng cịn nhiều, nguồn lực tài chính và c sở vật
chất cịn nghèo, đang trong quá trình ti p cận v i nền kinh t tri thức, hội
nhập quốc t trong xu th tồn cầu hóa. Vi c ưu tiên hàng đầu cho đầu tư phát
triển và sử dụng có hi u qu nguồn lực con người là đầu tư có hi u qu nhất
để tăng trưởng và phát triển kinh t , là con đường ngắn nhất để đi tắt, đón
đầu, chống nguy c tụt hậu và chủ động tham gia vào q trình phân cơng lao
động quốc t .
Bá cá c ín
ứ XI n ấn

ị của Ban c ấ

n T n ư n (BCH TW) Đ n

ần

n :

T ên c sở đầ

ư

á

cầ c yển dịc c cấ
độn ;

ển k n
a độn

đề k n

cho nông dân H n
sác ư đã
ần …n ằ

y

n

á

y n k íc các

ậ

đ

ềd yn
á

n

ần k n

an â

c

c

y n yc n n ề

ề đấ đa
k

sức
c

n ườ a
đặc b

ề ban
ên

yê

n c ín

ỗ

ợ c sở

a

ađ

6
n

ề Đổ
ọc n

ề

ư n
n

cầ

lý ổ c ức x ấ k ẩ
Hoằng Hoá là

ức nân ca c ấ ượn d y
ực

Đẩy

n c ấn c ỉn côn

ọc

ắn

ác

n

a độn [24, tr.227].

ộ huy n đồng bằng ven biển của tỉnh Thanh Hóa,

phía đơng giáp biển Đơng, phía bắc giáp huy n Hậu Lộc, phía tây giáp các
huy n Thi u Hoá, Yên Định và Vĩnh Lộc, phía nam giáp các huy n Qu ng
Xư ng, Đơng S n và Thành phố Thanh Hóa. Huy n có 12km bờ biển,
10km QL 1A, có tuy n đường sắt Bắc Nam ch y qua, có khu du lịch Biển
sinh thái H i-Ti n, cách bãi biển Sầm S n 20km theo QL47, ở gần 5 khu
công nghi p l n của tỉnh (cách KCN Nghi S n 45km, KCN Mục S n-Lam
S n 35km, KCN Bỉm S n 25km, KCN Lễ Môn 10km và KCN Tào Xuyên
5km). Huy n có 49 đ n vị hành chính xã, thị trấn, có dân số đơng đứng thứ
2 trong tỉnh Thanh Hố (tính đến trước tháng 7/2102). Năm 2011 dân số
toàn huy n là 246,878 ngàn người, số người trong độ tuổi lao động là
149,114 ngàn người, chi m 60,4% dân số tồn huy n, trong đó lao động
nam là 88.357 người chi m 59,25%, lao động n là 60.757 người chi m
40,75% chủ y u làm vi c trong các ngành: Nông nghi p, ngư nghi p, tiểu
thủ công nghi p, công nghi p may mặc, da dày và dịch vụ... Mặc dù chưa
thuộc di n đô thị nhưng l i nằm ở khu vực trung tâm các khu đô thị của
tỉnh nên vi c giao lưu kinh t , văn hố và xã hội v i bên ngồi vô cùng
quan trọng. Trong nh ng năm đổi m i Đ ng bơ, Chính quyền và nhân dân
trong huy n đã phát huy truyền thống anh hùng cách m ng, nỗ lực phấn
đấu vư n lên, t o bư c chuyển dịch c cấu nông thôn, phát triển nhanh công
nghi p, ngành nghề thủ công nghi p.
Tuy nhiên, do dân số đông, tỷ l lao động trong độ tuổi cao nên sức ép
về gi i quy t vi c làm cho lao động nông thôn là rất l n. Các ngành nghề
trong nơng thơn tuy có phát triển nhưng thu nhập thấp nên không thu hút

được nhiều lao động. Mặt khác, về kinh t tuy phát triển v i tốc độ khá nhưng


7
chưa bền v ng, doanh nghi p trên địa bàn trư c năm 2011 chủ y u là vừa và
nhỏ nên sử dụng ít lao động.
Vì vậy, nghiên cứu vấn đề gi i quy t vi c là
ở

c

a độn nông thơn

y n H ằng hố ỉnh Thanh Hóa nhằm đánh giá đúng thực tr ng, tìm ra

phư ng hư ng và nh ng gi i pháp m i để sử dụng hợp lý, có hi u qu nguồn lao
động của huy n là một địi hỏi bức xúc có ý nghĩa thi t thực c về lý luận và
thực tiễn. Do đó, tơi chọn đề tài "Việc làm cho lao động nơng thơn ở huyện
Hoằng Hố, tỉnh Thanh Hố" làm đề tài luận văn tốt nghi p của mình.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
T ên địa b n
cơn
k

ìn k

sá n

a ọc để đưa a n

độn c ưa có

y n H ằn H á ỉn T an H á c
ên cứ n
n

ặc

Mặ k ác, ấn đề
ỗ

ốc

ề c yên đề n y dư
á c ủy

c

ở
y

n ằ

d n

sử dụn

y n H ằn H á
c

đ n nay c ưa có
ợ

ộ

ận ăn

ý n ồn a

n nay

có ý n ĩa đặc b

an ọn ở

a Vì ậy đ n nay đã có nhiều cơng trình khoa học, nhiều nhà

nghiên cứu có bài vi t xoay quanh vấn đề này, tiêu biểu như:
- Về chính sách giải quyết việc làm ở Việt Nam của TS. Nguyễn H u
Dũng, TS. Trần H u Trung (Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1997);
- Ảnh hưởng của nền kinh tế tri thức với vấn đề giải quyết việc làm ở Việt
Nam của GS.TS Đỗ Th Tùng (T p chí Lao động và Cơng đồn, số 6-2002);
- Thị trường lao động ở Việt Nam, định hướng và phát triển của th c
sĩ Nguyễn Thị Lan Hư ng (Nxb Lao động - xã hội, 2002);
- Lao động việc làm những bước tiến quan trọng của Nguyễn Thị
Hằng (T p chí Cộng s n, số 23 - 8/2003);
- Một số vấn đề lao động, vi c làm và đời sống người lao động ở Vi t Nam
hi n nay do th c sĩ Đinh Đặng Định chủ biên (Nxb Lao động, Hà Nội, 2004);
- Vấn đề lao động và việc làm ở Việt Nam từ đổi mới đến nay của
GS.TS Ph m Đức Thành, PGS.TS Ph m Quý Thọ, ThS. Thang M nh Hợp

(T p chí Lao động và Cơng đoàn, số 298 - 12/2003);


8
- Vấn đề nông nghiệp, nông dân, nông thôn, kinh nghiệm Việt Nam Trung Quốc của GS.TS Phùng H u Phú, TS Nguyễn Vi t Thông, TS Bùi Văn
Hưng (Nxb chính trị Quốc gia, năm 2009);
Ngồi ra, cũng có một số đề tài luận văn th c sĩ vi t về vấn đề vi c
làm như ở một số tỉnh: Thái Bình, Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Tĩnh....; ở huy n
Hoằng Hoá, Ủy ban nhân dân (UBND) huy n đã ban hành "Chư ng trình gi i
quy t vi c làm giai đo n 2011 - 2015".
Song, dư i góc độ khoa học kinh t chính trị đ n nay chưa có cơng
trình nào vi t về vấn đề này dư i d ng luận văn khoa học để tìm ra các gi i
pháp đồng bộ, h u hi u cho gi i quy t vi c làm ở huy n Hoằng Hố, tỉnh
Thanh Hóa. Như vậy, vi c nghiên cứu đề tài "Việc làm cho lao động nông
thôn ở huyện Hoằng Hố, tỉnh Thanh Hóa" dư i góc độ khoa học kinh t
chính trị là cần thi t, có ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
L ận ăn ừn bư c làm rõ c sở lý luận và thực tiễn của vấn đề
gi i quy t vi c làm cho lao động nông thôn, phân tích thực tr ng vi c làm ở
huy n Hoằng hố, tỉnh Thanh Hóa; đề xuất phư ng hư ng và gi i pháp chủ
y u nhằm gi i quy t có hi u qu vi c làm cho lao động nơng thơn ở huy n
Hoằng Hố.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Khái quát nh ng vấn đề c b n về ấn đề vi c làm và các nhân tố
nh hưởng đ n vấn đề gi i quy t vi c làm ở nư c ta hi n nay Từ đó làm c
sở cho vi c phân tích tình hình gi i quy t vi c làm ở huy n Hoằng Hố, tỉnh
Thanh Hố.
- Phân tích, đánh giá thực tr ng gi i quy t vi c làm ở huy n Hoằng
Hoá, rút ra nh ng mặt làm được và chưa được, chỉ rõ nh ng nguyên nhân tồn

t i, h n ch .


9
- Đề xuất nh ng phư ng hư ng c b n và gi i pháp chủ y u nhằm gi i
quy t vi c làm c

n ườ a độn nơn

ơn ở huy n Hoằng Hố trong

nh ng năm t i.
4. Đối tƣợng, phạm vi nghiên cứu của luận văn
4.1. Đối tượng nghiên cứu
L ận ăn c ủ y
c

ên

ậ

an đ n

n n
c

ên cứ sâ

õ các ấn đề ề

ên địa b n nôn

ôn của

y n H ằn

á ỉn T an H á
4.2. Phạm vi nghiên cứu luận văn
-G
y

c

n nộ d n : Tậ
n ề k ôn

k ôn k ổ địa b n nôn
n

n

y

các ấn đề

c

ở nông thôn.

- G

-G

n

n ề

an: Đề

ôn
ờ

c ỉ

n nộ d n nê

n

y n H ằn H á ỉn T an H á

an: Nộ d n n

a đ n 2005-2011

ận

ên cứ ba

ồ :k

ốn các

sá
á c

ực
a

đ n 2012-2020.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Cơ sở lý luận
Đề
căn cứ
các

được nghiên cứu dựa trên lý luận của khoa học kinh t chính trị,
an đ ểm của chủ n ĩa Mác - Lên n ư ưởng Hồ Chí Minh và

an đ ểm của Đ ng Cộng s n Vi

Na

được thể hi n

n các Văn

ki n Đ i hộ Đ ng các cấp và Hội nghị BCH TW Đ ng các khóa xoay quanh
vấn đề vi c làm. Bên c n đó đề tài có k thừa, chọn lọc một số đề xuất, số
li u thống kê của một số cơng trình khoa học có liên quan của các tác gi
n

n

nư c.

5.2. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài vận dụng phư ng pháp truyền thống của khoa học kinh t chính
trị: sử dụng phư ng pháp của chủ nghĩa duy vật bi n chứng và duy vật lịch sử


10
để nghiên cứu, đồng thời còn sử dụng các phư ng pháp khác như: kh o sát,
điều tra nghiên cứu thực t , tổng hợp, đối chi u và phân tích, thống kê…
6. Những đóng góp mới của luận văn
+ P ân íc
nơn

ơn ở

đán

á

ực

n

y n H ằn H á ừ nă

y

c

c

a độn

2005 - 2011.

+ Đề xuất nh ng phư ng hư ng c b n và gi i pháp chủ y u có tính
kh thi nhằm nâng cao hi u qu vấn đề gi i quy t vi c làm cho lao động nơng
thơn ở huy n Hoằng Hố đ n năm 2020.
+K

của đề

c ức năn các ban
y

c

có

ể

a

ịn n n đ n
c

ể

a độn nơn

ư n k ác có đ ề k n k n

k

c

các c

an

c địn c ín sác c

n ược

y n H ằn H á

các địa

ôn ở

- xã ộ ư n đồn

7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phần mở đầu, k t luận và danh mục tài li u tham kh o, nội
dung của luận văn gồm 3 chư ng, 6 ti t.
Chương 1: Mộ số ấn đề ý
c

n ườ a độn nôn
Chương 2: T ực

ận c b n ề

c

y

c

ôn

n

y

c

c

a độn nôn

ôn ở

y n H ằn H á ỉn T an Hoá.
Chương 3: P ư n
c

c

ư n

n ườ a độn nôn

n

n

ôn ở

á c ủy

n ằ

y

y n H ằn H á ỉn T an Hoá.


11
Chƣơng 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VIỆC LÀM VÀ GIẢI
QUYẾT VIỆC LÀM CHO NGƢỜI LAO ĐỘNG Ở NÔNG THÔN
1.1. Việc làm, giải qu ết việc làm cho lao đ ng ở nông thôn.
1.1.1. iệc làm
1.1.1.1. Khái niệm việc làm
Khi nghiên cứu quá trình s n xuất tư b n chủ nghĩa, C.Mác có đề cập
đ n vi c làm nhưng chưa đưa ra khái ni m cụ thể về vi c làm, như:

"Sự tăng lên của bộ phận tư b n kh bi n của tư b n, và do đó sự tăng
thêm số cơng nhân đã có vi c làm, bao giờ cũng gắn liền v i nh ng bi n động
m nh mẽ và v i vi c s n xuất ra số nhân khẩu thừa t m thời" [31, tr.159].
Theo cách ti p cận của C.Mác cho thấy gi a vi c làm có liên quan mật
thi t v i lao động. Vi c làm thể hi n mối quan h của con người v i nh ng
n i làm vi c cụ thể mà ở đó lao động diễn ra, là điều ki n cần thi t nhằm thỏa
mãn nhu cầu xã hội về lao động, là ho t động lao động của con người. Dư i
góc độ kinh t , vi c làm thể hi n mối tư ng quan gi a các y u tố con người
và y u tố vật chất hay gi a sức lao động và tư li u s n xuất trong quá trình
s n xuất vật chất.
Có nhiều cách quan ni m khác nhau về vi c làm, song xét cho cùng
thực chất của việc làm là sự kết hợp sức lao động của con người với tư liệu
sản xuất.
Ở nư c a trư c đây, trong c ch k ho ch hóa tập trung, quan liêu
bao cấp, người lao động được coi là có vi c làm và được xã hội thừa nhận,
trân trọng là người làm vi c trong thành phần kinh t xã hội chủ nghĩa
(quốc doanh, tập thể). Theo c ch đó, xã hội khơng thừa nhận vi c làm ở
các thành phần kinh t khác và cũng không thừa nhận có hi n tượng thi u
vi c làm, thất nghi p…


12
Từ khi Đ ng ta ti n hành công cuộc đổi m i đất nư c đ n nay, quan
ni m về vi c làm đã được nhìn nhận đúng đắn và khoa học. Điều 13, Chư ng
II Bộ luật lao động nư c Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Vi t Nam chỉ rõ: "Mọi
ho t động lao động t o ra nguồn thu nhập không bị pháp luật cấm đều được
thừa nhận là vi c làm" [433, tr.42]. V i khái ni m này, các ho t động lao
động sau đây được xác định là vi c làm, bao gồm:
- Toàn bộ các ho t động t o ra của c i vật chất hoặc tinh thần không bị
pháp luật cấm, được tr công dư i d ng bằng tiền hoặc hi n vật.

- Tất c nh ng cơng vi c tự làm mang l i lợi ích cho b n thân hoặc t o
thu nhập cho gia đình, cho cộng đồng, kể c nh ng cơng vi c không được tr
công bằng tiền hoặc bằng hi n vật.
Như vậy, khái ni m vi c làm theo Bộ luật lao động của nư c ta bao
gồm một ph m vi rất rộng: từ nh ng công vi c được thực hi n trong các
doanh nghi p, công sở đ n mọi ho t động lao động hợp pháp như các cơng
vi c nội trợ, chăm sóc con, cháu trong gia đình… đều được coi là vi c làm.
Khái ni m trên làm cho nội dung của vi c làm được mở rộng và t o ra kh
năng to l n gi i phóng tiềm năng lao động, gi i quy t vi c làm cho nhiều
người. Điều đó được thể hi n ở chỗ:
- Thứ nhất, thị trường lao động được mở rộng t i tất c các thành phần
kinh t , trong mọi hình thức và cấp độ của tổ chức s n xuất kinh doanh và sự
đan xen gi a chúng, nó cũng khơng bị h n ch về mặt không gian.
- Thứ hai, người lao động được tự do hành nghề, tự do liên doanh, liên
k t, thuê mư n lao động theo khuôn khổ của pháp luật quy định.
Quan ni m m i về vi c làm như Bộ luật lao động quy định cho thấy
đã có sự thay đổi căn b n trong nhận thức về vi c làm và gi i quy t vi c làm.
Từ chỗ vi c làm ph i là người nằm trong guồng máy biên ch của Nhà nư c
và gi i quy t vi c làm là trách nhi m của Nhà nư c nay đã chuyển sang nhận
thức m i: "Mọi hoạt động lao động tạo ra nguồn thu nhập không bị pháp luật


13
cấm đều được thừa nhận là việc làm". Bởi vì, lao động t o ra nguồn thu nhập
không chỉ trong thành phần kinh t nhà nư c mà còn ở c trong thành phần
kinh t tư nhân, cá thể và hộ gia đình… V i khái ni m đó, nó đã xóa bỏ sự
phân bi t đối xử lao động gi a các thành phần kinh t , động viên mọi tổ chức,
mọi cá nhân và toàn xã hội t o mở nhiều vi c làm cho người lao động. Điều
đó được Bộ luật lao động quy định rõ ràng: "Gi i quy t vi c làm, đ m b o
cho mọi người có kh năng lao động đều có c hội có vi c làm là trách nhi m

của Nhà nư c, của các doanh nghi p và của toàn xã hội" [43, tr.142].
Như vậy, v i quan ni m trên đã làm cho nội dung của vi c làm
được mở rộng, t o tiền đề để gi i phóng tiềm năng lao động, gi i quy t
vi c làm cho nhiều người lao động ở các thành phần kinh t khác nhau; mặt
khác còn ngăn chặn nh ng vi c làm trái v i quy định dễ n y sinh trong s n
xuất kinh doanh.
Từ khái ni m vi c làm, có thể làm rõ h n một số khái ni m dẫn suất
như: người có vi c làm, thi u vi c làm.
* Người có việc làm
Đối v i nư c ta, người có vi c làm là nh ng người từ đủ 15 tuổi trở
lên trong nhóm dân số ho t động kinh t , đang làm vi c để nhận tiền lư ng
(tiền công), hoặc đang làm công vi c dịch vụ cho b n thân, gia đình và các
vi c s n xuất kinh doanh của hộ gia đình.
Có vi c làm là có thu nhập, là địi hỏi chính đáng của người lao động.
T o được vi c làm tức là thu hút được nguồn lực lao động vào quá trình s n
xuất, làm ra nhiều của c i cho xã hội, t o ra tiền đề vật chất để gi i quy t tốt
mối quan h gắn tăng trưởng kinh t v i ti n bộ và công bằng xã hội. Trong
ho ch định chính sách và chỉ đ o thực tiễn, Đ ng ta luôn quan tâm đ n con
người, t o mọi điều ki n để con người phát triển. Đ ng ta khẳng định: "Phát
huy y u tố con người và lấy con người làm mục đích cao nhất của mọi ho t
động" [15, tr. 36].


14
Thực tiễn nh ng năm qua cho thấy, v i các chính sách về lao động và
vi c làm của Đ ng và Nhà nư c ta đã có tác động tích cực, t o ra nhiều vi c
làm m i cho người lao động; vì vậy, đời sống của đ i bộ phận nhân dân lao
động được c i thi n, nâng cao rõ r t. Tuy nhiên, vấn đề gi i quy t vi c làm
cho người lao động vẫn nổi lên là một trong nh ng vấn đề bức xúc, đặc bi t là
ở nh ng vùng nông thôn, nh ng địa phư ng đất chật, người đơng, nhiều

người lao động cịn khơng có hoặc thi u vi c làm.
* Thiếu việc làm
Có nhiều cách ti p cận và cách hiểu khác nhau về vấn đề này, theo
TS. Trần Thị Thu đưa ra khái ni m mà nhiều nhà nghiên cứu cho là hợp lý và
khoa học: "Thi u vi c làm còn được gọi là bán thất nghi p hoặc thất nghi p
trá hình là hi n tượng người lao động có vi c làm ít h n mức mà mình mong
muốn" [48, tr.17]. Đó là tình tr ng có vi c làm nhưng do ngun nhân khách
quan ngoài ý muốn của người lao động, họ ph i làm vi c không h t thời gian
theo pháp luật quy định, hoặc làm nh ng công vi c mà tiền công thấp không
đáp ứng đủ nhu cầu của cuộc sống, họ muốn tìm thêm vi c làm để bổ sung.
1.1.1.2. Đặc điểm việc làm ở nông thôn
Nôn
n
án

ĩn

ôn

n

s n sốn của

ực nôn n

ấ c các ĩn

n

ộ bộ

n ậ

d ễn a ở nôn

ôn

xã ộ ở nôn
ắn

k ôn bị

V c
k n s n sốn

ực s n x ấ k n d an

ận ực ượn
á

đặc đ ể

c
ôn

n

ôn N ưn

c

của ực ượn

a

ọ s n sốn

của n ườ a độn ở nôn

ấ c các ĩn

ộ của

c

ực của đờ sốn k n

đ ề k n ự n ên n

V c

ận dân cư c ủ y

Có n ề

của n ườ a độn ở nơn
độn ở đây

ộ bộ

ôn

n

dịc

n
ụ

a độn s n sốn ở nôn

độn

a độn

n ýkn
ôn để

xã
an

ậ n ăn cấ

của n ườ a độn ở nôn

ôn ắn ền

c của n ườ a độn

V c ín

ơ

ườn

đề

ơ

ườn đ ề


15
k n đó đã n

ưởn đ n

c

ọ N ườ a độn ở nơn
â

ỷs n n

n

ự n ên

có

ểk a

nặn n ọc

nơn n

n ậ

ôn

độn ở nôn

ề ừn

của ọ

n ườ sốn
ần n ề

K

kn

ôn càng mang

nơn

ơn c ủ y

c

ìn

ụ

T n đ ề k n nền k n

yc

ởn ề

ư n

n

ìn

của

n yên ự n ên c ín

ay

ấ

ở đó ẩn c ứa n ề n

ộ ở nơn

ác

c

n n n nơn

của n ườ a độn ở nơn
có

án n n ề

địn

n n

ề b ển … V c

c

y

c

sức a độn của c ín

c ậ

ủ cơn

đa d n

n

c í

ườn

c
ay

nơn n
ín

ậ

Ví dụ n ườ sốn ở ừn nú

ở ùn d yên
ộc

ôn

n

ọ s n sốn

của ọ

ìn

c

ư n c ủy

á
y

Vì ậy

ển k n

c

c

xã

n ườ a

ôn

* Các loại việc làm của người lao động ở nông thôn
Các
ị

c

nôn

của n ườ dân

ôn N

n ưở

n n

ủ côn

c ủy

s n x ấ nôn n

nôn
ă

n

côn n

ôn Các

n

n n n ề k ác n a
c

ọ

c

73%; c ăn n ô c

dụn

n
ể

n

côn

N ư ậy có

ơn dân cư

nơn n

kn

ú

đa d n

n

n các

c c ín của n

á

a độn
ển

c

27% T n

c n cấ
ể nó a độn

c ín của n ườ a độn ở nôn

n

ĩn

ực

n nay c ăn n ơ

nơn ở nư c a T n đó ồn
ồn

ọ cây ư n

25] Bên c n đó c ăn n ơ ở nơn

ức ăn dư ừa

n các

ì ở nơn

ân c ún
độn

a n ề nă

t ồn

78 2% … [8

ôn ấ

c

n

nôn n

ọ c ăn n ơ T
ẫn

c ín
ắn

T y n ên có

ân b

n

n n n

ở nơn

Việc làm thuần nơng: L n
ồn

ị dân cư ậ

b ôn bán

c

ân nôn

ê c ẩn c b n để

ần n
n
ơn T

ực ẫn c

ơn

ần

ẩ ở nơn

đó n

cầ

ực

ồn

ọ

c ăn n ô

n của ĩn

ọ

n c ỉ để ận

ực n y

ôn
c
n ườ


16
a độn được k

ừa k n n

độn ở nôn

n ên đã

an n

ôn

s n x ấ của ôn c a để
e c a

ằn k ơn cần

được íc

ỹ dần

ư các

n

a ườn
ụ của

ưa nắn

côn

ức n ề nôn

as nx ấ ừn ỏ

Bên c n đó

ực

bở các

cơn

cn

n

độ

ố

y

ậ ự n ên n ư:

ổ n ưỡn … dẫn đ n năn s ấ

của

c k ôn được nân ca

sán

c

Q á ìn đó cứ d ễn a n ư

ển k n

xã ộ ở nôn

Thứ ba
ị

n n

á đấ nôn n

n ườ nôn dân bị
ấ

nặn n ọc

ức ư n

ẻ

c

n

n ườ a độn
c

bị

ì

k
ĩn

nơn n

của c c
ơn
n

a đờ

n

nơn n
n n

ề

ển

a đờ
yền

n ý của N
n

n

n
n

n cơn

c

á ìn CNH HĐH
n

n n ườ có n

n

ồ

y

ấ c các n n

sự ìn
nư c các

n

ển

b n

ề

c

nơn

ìn cơn n

ẽ Bên c n sự

ố

sứ, thêu en đồ
c

ển

n

n
đề

á

n n n ề ở nơn

H n nay đã có n ề
á

ềc

ề cịn

ú đa d n

ốn n ư s n đồ ỗ

…n ề n n n

ìn độ ọc ấn ay n

ực ộn

ơn Cùn

nên sự
á

c

ần nơn

ĩn

ở nơn

ển đã

á

ca n ấ

ị ườn có sự

á

á

c

c
ực

Việc làm phi nơng nghiệp:
ền

n ìn

ục đíc sử dụn

… N ư ậy

ấ n

n

úc nơn n n Mặ k ác cùn

s nx ấ
n

í có c

ùa ụ nên a độn ở nôn

bị c yển đổ

ấ ư

ọ sẽ ặ k ó k ắn

c

n

c

ộ các c ậ

c n y có ín c ấ

c

ìn đơ

e kn n

ừ n n nă

ôn d ễn a

côn

ôn sẽ

n

a

ađn

Thứ hai n ườ a độn c ỉ

n

K n

ườn

nc

Thứ nhất s n x ấ bị c
ó

c nên ọ

đ

á ìn n ườ a độn

n ườ a độn

cịn n ề

ẹ a đồn

N ườ a

b n a

á

ển của

ủ côn

ỹ

ỷs n


17
súc s n H

độn

nơn cụ sửa c
kn

a

n

ìn

a cơn c k í x ấ
áy

á dịc

óc nơn n

ụ

s n nơn

ơn dịc
ẻ

cấ

ì nay đã được cơn n ận n ư
ìn cơn

kn

n
n

ề

n

c

n ườ a độn

n y

H n nay

ườn ca

nk

nân cấ

đ

c yc ợ

n b n đổ đó đã
ị ườn

a

c

ị íc cực
c

ực đó cịn có k
a sự

á

độn dịc

ườn đưa

c

n

á

ổn địn

ển

ú

ển của nó

ụ ên

ườn

năn

ê

n y sn

an

ê

n ậ ổn địn

n ề

ca

nc

n ậ của các ộ c yên n n n ề ở nơn
ú

n ậ bìn

ăn

ỷ

xây dựn c sở

ân của ộ a độn

ộ

ần

ăn

c

íc

ỹ

n đờ sốn c

đề
n ườ a

ơn

-V c
cấ k n

ơn có a

n 4 ần s

ần Đ ề đó

độn ở nơn

a đìn

n ườ a độn

-L

k nc

c

ú đa d n

ĩn

n

nơn n

ú

c đe

ôn N

thôn

c

ôn:

a độn n n ỗ ở nôn
c

ẽ N ề

ụ c n cấ nư c s c … N ề
đ án n ư:

ở nôn

n ườ a độn

c ỗ

n

n

ển của
ôn

ển n n n ề n

n n n n

ển

á

ôn

xã ộ ở nơn

x n c

á

sự

a dụn

ị nay đã có ở nơn

n

nơn n

-P á

cùn

ộ n ề Tấ c n

c

n ườ a độn ở nơn
V c

ơn cũn

ư c đây c ỉ có ở

ư c đây bị xã ộ c
n ề

ục ụ c ỉn sửa đồ

Đặc b

ụ ở nôn

ục ụ đờ sốn

n ư: dịc

n

nôn n
c cấ

có a

a độn ở nơn

ị

ơn

e

n

úc đẩy c yển dịc c

ư n cơn n

á

n

n

n

á
Các n n n
ậ

ăn c

đã ìn
s n

ề ở nôn

n nên
ẩ

nôn n

ôn sử dụn nôn s n
ốn dịc

ụ đầ

đ

n

á

a đưa

Mặ k ác d yê cầ của côn

á ị

a

c n ườ


18
a độn

c

n các n n n ề í n ề

có ay n ề n y c n ca
n ừn

ọc ậ

nc

n ư

n ềk

năn
n

ôn n ưn s

c

nôn n
ển Bở

ển của

c

n na đan c
ĩn

c

ực

ển của

á

ển
a

cơn nơn n

á

ặ k ó

ẹ

Mặ k ác nơn
ị ườn
dịc

ộn

ực

ụ

c cấ

ẫn

ển n n n
ển

a ăn của
n x
ở nơn

nó cịn được

úc đẩ

ì

nd

á N

nơn n

á

ển của
Na

s nx ấ

a độn

ềở

nơn n
á

ơn V

nc

cũn
ề n ồn

đan

ĩn

ở ộn d c ín sự

á đưa

ển đ ề đó

ì sự

á ìn cơn n

ần nơn n y c n bị

trong xu

á

ư

ần nôn

n

ề

n

n của ự n ên n ược
á

ển

nôn n

n s nx ấ n n n
ần nôn

ôn

ề côn n

án N ườ dân có n ề

c

n

ẽ bở sự

á

n y cũn

ề của n ườ a độn

ộn để ậ

ìs

ặ n

n

n nay đan

ặc dù cịn ặ n ề k ó k ăn

nơn

n

ơn

ỏ

k ơn

ý của c ủ ộ s n x ấ k n d an

ục ậ

n d n bỏ

Tóm lại

n

á

ề ìn độ ay n

ốn cũn n ư

n

ở nơn

T y n ên sự

k ăn d

ơn í

Đ ề đó bắ b ộc n ườ a độn

cơn n

ú đa d n

á

đò

èn y n ú nân ca c ấ ượn n ồn a độn ở nơn

V c

c ưa đủ

có ay n ề

đan

ộ nên nơn

đan n y c n
ìn

á

n c cấ k n

n bộ ở nôn

ôn

1.1.1.3. Đặc điểm của lực lượng lao động ở nông thôn
Lực ượn

a độn ở nôn

c nư c s n sốn

ôn

c

k

độn c n của c nư c ực ượn
độn k n
ên có

c

) ở nơn
ay k ơn có

Lực ượn

a độn ở nơn

Một là ực ượn
ọn

n

ơn

n

ực ượn

ộ bộ
ực nôn

ận của ực ượn

ôn; cũn n ư ực ượn

a độn nơn
ộ bộ

c

ơn ( ay cịn ọ

ận dân số có độ

đan

ì

k

ơn nư c a có n

a độn ở nơn
a độn c nư c

a độn

ôn nư c a
ăn

ổ 15

a

dân số
ổ

ở

c
n đặc đ ể

sa :

n nay đan c
y

ô

ns

ỷ
ực


19
ượn

a độn ở

n

ị T e số

ta nă

2012 có k

n

ên 88.000 00 n ườ đứn

đó nơn dân c

ỷ

Lực ượn

k

n

ịc

a độn ở nơn

ể

n nay
T n k
b

ủ cơn n
k

n nă

k

có sức k ẻ
k

ực n y

ôn

n ồn ực
nôn

ực nôn
ác

n ỷ ọn

ị

ực

n

ị

e số

2010

c

ụ

n nằ

a độn

n
ần

ở nơn
ẻ

c
á

ển k n

cơn n

á

a ăn sẽ
ăn n an

c có

sức é
ên

c

n k

á dẫn đ n d n íc can
n nơn n

n ậ

ấ

ác

ấ

ây a n ề

n

ôn
ôn

n nay đan c yển dịc

n nôn n

ăn

ỷ ọn

e

n các

ụ
của Tổn cục T ốn kê nă

27.888.200 n ườ

ổn dân số dân số k
nă

n cơn

a độn ở nơn
dịc

ần

ó

an sử dụn n y côn

a độn

n n côn n
Ở nư c a

ơn

á ìn đơ

ở nơn

dịc

ỏ

ơn

dần d

Hai là ực ượn

ẽ đị

sự n

a đơn

n

ơn

n

ận ợ

ì ực ượn

n ườ a độn

ư n

nc

a độn ở nôn

ờ
c

a

ĩn

an nôn n n.

ộ ực ượn

ôn Bở

ên đầ n ườ
ượn

n ận

s n x ấ k n d an

T y n ên ực ượn
đấ can

được

n

ờ

n nay ở nư c a

á Đề n y

ậ

á nơn n

ởk

n bìn ở nơn

để c n san côn n

a ọc kỹ

ực nôn

nđ

an a độn
đan d ễn a

a độn

n các

độn

n 65 - 70% cịn

ìn độ ăn

ứn dụn k

c

ận k ôn n ề

sự c yển dịc c cấ k n

N ư ậy ực ượn

n

n nay c ủ y

T ờ

a độn nôn n

ôn

ôn

ộ bộ

c ỉc

ứ 13 ên

ên 70% dân số.

ngành nông - n ư - n
ực d

của Tổn cục T ốn kê dân số nư c

ực nôn

ăn 1 54% s
ôn

nă

2011 dân số k
2010 c

59.951.800 n ườ

68,3% ổn dân số [50, tr.35].

31,7%

ăn 0 73% so


20
T ên

ị c nư c ừ 2005 đ n 2011 ỷ ọn

n k

ực I (nơn

â

48 4% nă

2011 bìn

ân

c

n k

21,3% nă
c

n k

n nă

độn ở nơn
s nx ấ
ồn

n

xí n

ồn

ọ nên

ự n ên

ần

đơn

ần nơn

ự úc ự cấ san

ỏ n ề ì

ừ

n

n ỏ
nc

ưa

c ộc sốn c

ề

n các n n
ù ợ

sự

n ởn

c

ac ủy
n n

a
ên ề

có đ ề k n

ùn đồn bằn đấ c ậ n ườ

ừn nú có d n íc đấ đa ộn
ơn

á

ườn

ộc n ề
ấ

n ề

ân bố k ôn đồn đề

ậ

ặ

ển n
nc

ề ừn
ề sức k ỏe

ể ực

n ậ của n ườ a độn ở

ề

ôn

n

ể b

nên n ườ a độn ở nơn

n bìn của n ườ a độn ở nơn

n

ự n ên có năn s ấ bấ bên
n

đ ề k n để nân ca c ấ ượn c ộc sốn
ọ

n ườ a

c

của c ún

a độn

n ậ của n ườ a độn

độ d n dưỡn c

ể

ôn có sự

đó ùn

nc

ừn

đó :

a độn ở nơn

ị H nn a d

ận độn

ơn có n ề đặc ín

D n n nơn n

ụ

ư n

ư n

k ôn đủ a độn để

D s n x ấ nôn n

x

ề ấy đa d n n ề n n n

địa

a độn ở nôn

n k

- Lực ượn

n

a

c cấy ồn

c

n ưn dân cư

nên

a đấ

nc ủ ư n

n ực ượn

ận ợ c

2005 ên 30 3% nă

n 2% [50, tr.34].

a độn ở nơn

các ùn các n n

a độn

ực

ển n ưn cịn n ề
- Lực ượn

2005 lên

n

ừa

Ba là ực ượn
á

ừ 24 7% nă

ọ c ăn n ơ n ườ a độn có

ề k ác

ừ 18 2% nă

n 0,4% Tỷ ọn

ơn đã có sự c yển ư n
á a

a độn

ôn cũn k ôn nă

ừk

n

N

ăn

ụ) ăn

ăn

La độn ở nơn
c n đó Đặc b

&xây dựn ) ăn

c

2005 x ốn còn

n 1,4% Tỷ ọn

ân ằn nă

ực III (dịc
ân

ừ 57 1% nă

n nă

ực II (cơn n

2011 bìn

2011 bìn

ỷ s n)

a độn

C
ơn

nên
ườn

ể ực ầ
ấ

ềc

ơn k ơng có
óc

ổ

n n ườ a

21
độn ở

n

ca các y
n

ị K

ực nơn

để có
á
n

c

n

a độn ở nơn

ơn

ơn

a độn ở nôn

ề c ưa ca

ú n ắn k

N ề cơn

ơn
ìn n

ơn dân

ơn cũn c ỉ c

đó ở

n

a độn đã

ađ

10%

n k

30% ỷ

ị; n ân

ận: ở nơn

í có ở nơn

ị

n

ên cứ đã k

n 10 ần a độn

ấ

n 8 6 ần đ

n ườ a độn

4 4%

n ề ở nơn

ườn

ơn cịn ở ìn độ

e kn n

ề

n k

ôn

c ỉ

ộ c ỗ

c ở n

ưởn

ụn ề k

n

ốc ứí k
n

của sự

nơn

ơn có

á

ơn Lực ượn

n n ườ k ơn có đ ề k n đ
c Vì ậy cần

ơs

ườn

c ậ

ốn ì

n ậ ca

ển xã ộ Họ

c ở nơn

ấ

nên k ôn có đ ề k n nân

ề Mặ k ác n ườ a độn có ìn độ ca

ơn

n

đó c n c nư c là 25% [8, tr.27].

D đ ề k n s n x ấ ở nơn

nơn

a nơn
ìn độ

ấ

thơn t ườn

ục cùn

ườn có ìn độ ọc ấn

n a ần s

ìn

H nc
n các

trí t ấ

ay n

ức ác

n nay đan được k ắc

á ìn

ơn

ị

Lực ượn

ca

ần ý

c có năn s ấ c ấ ượn

ển của nôn

ôn
ay n

ức ề côn ăn

c

n y của ực ượn
sự

đ ề k n để nân

ố k ác của c ấ ượn n ồn a độn n ư ăn óa c yên

ụ cũn n ư n ận

n

ôn cũn c ưa được

đ

ậ

nân ca c ấ ượn n ồn a độn ở k

ực n y

có đ ề k n

ườn

ì

c

a độn cịn
ởn

c

k ác

ấn ay n

ềc

ở

ở nôn
ở
ọ để

1.1.2. Giải quyết việc làm cho người lao động ở nông thôn
1.1.2.1. Khái niệm giải quyết việc làm
Khái ni m vi c làm có liên quan chặt chẽ v i khái ni

a động. Vi c

làm thể hi n mối quan h của c n n ười v i nh ng chỗ làm vi c cụ thể, là
nh ng gi i h n xã hội cần thi
ki n cần thi

n đó a động diễn a đồng thờ nó

đ ều

để thỏa mãn nhu cầu xã hội về a động, là nội dung chính của


22
ho

độn c n n ười. Về óc độ kinh t , vi c làm thể hi n mố ư n

gi a sức a độn

ư

an

u s n xuất, gi a y u tố c n n ười và y u tố vật chất

trong quá trình s n xuất.
Ở nư c a

ư c thời kỳ đổi m

n ườ a độn được coi là có vi c

được xã hội thừa nhận, trân trọn
kinh t quốc dân, khu vực N
nư c bố trí vi c

c

n ười làm vi c trong thành phần

nư c, kinh t tập thể T n c c

n ười lao động từ A đ n Z D đó

khơng thừa nhận có hi n ượng thất nghi p, thi u vi c
vi c

n xã ội

a độn dư

ừa,

k ơn đầy đủ…
Từ k

đã

đó N

đấ nư c chuyển sang kinh t thị ường, quan ni m về vi c làm

ay đổi mộ các căn b n. Theo Bộ luật Lao động ở đ ề 13 c ư n II

khái ni m vi c

đã được xác định là: "Mọi ho

nguồn thu nhập không bị pháp luật cấ

độn

a động t o ra

đề được thừa nhận là vi c làm".

N ư ậy, theo quan ni m trên, vi c làm bao gồm hai y u tố: a động
t o ra thu nhập và không bị pháp luật cấ
ni

cũ c

vi c làm, bở

T ư c h t nó xóa bỏ được quan

ằng chỉ có làm vi c trong khu vực N

nư c m

được coi là có

ì a động t o ra nguồn thu nhập không chỉ trong khu vực Nhà

nư c mà c trong khu vực ư n ân cá

ể, hộ

a đìn … Ý n ĩa k n

hội của quan ni m này là ở chỗ nó xóa bỏ sự phân bi
các thành phần kinh t

, xã

đối xử a động gi a

động viên mọi tổ chức, cá nhân t o vi c làm cho

n ườ a động. Mặt khác, khái ni m trên còn làm nổ õ đặc ưn của Nhà

nư c pháp quyền, thể hi n ở chỗ cho phép công dân Vi
nh ng vi c mà pháp luật khơng cấm. Ví dụ, nghề giúp vi c
ư c đây c ưa được xã hội tôn trọn
khuy n k íc

Na

được làm

a đìn

ì nay đã ở thành vi c

n

ề

đán

được pháp luật b o v N ược l i, mọ côn dân đều không

được làm nh ng vi c mà pháp luật nghiêm cấ
túy, s n xuất và buôn bán thuốc nổ…

n ư:

i dâm, buôn bán ma


23

V i quan ni m vi c
dung của vi c

n ư Bộ luậ La độn

y định sẽ làm cho nội

được mở rộng, t o tiền đề để gi i phóng tiề

năn

a

động, gi i quy t vi c làm cho nhiề n ười thuộc các thành phần kinh t khác
n a

đồng thờ n ăn c ặn nh ng vi c làm phi pháp dễ n y s n

n đ ều

ki n kinh t thị ường mở cửa.
Để hiể

õ

n k á n m vi c làm, cần làm sáng rõ khái ni m vi c làm

đầy đủ và vi c làm hợp lý.
Việc làm đầy đủ được hiểu là sự thỏa
cho mọi thành viên có kh năn

thể nói vi c

ãn đầy đủ nhu cầu về vi c làm

a động trong nền kinh t quốc dân Cũn có

đầy đủ là ở tr ng thái mà mỗ n ười có kh năn

muốn làm vi c thì có thể ì

được vi c làm trong một thờ

T y n ên để đ t t i mức độ đ m b o vi c

a động,

an ư n đối ngắn.

đầy đủ ph i có một q trình

nhấ định. Quá trình ấy ngắn hay dài là tùy thuộc

ìn độ, hoàn c nh khách

quan, chủ quan của từng nư c. Mộ nư c có đ ểm xuất phát càng thấp, trong quá
trình phát triển vấn đề đ m b o vi c
k ăn

đầy đủ c

n ườ a động càng khó

cấp thi t. Ở nư c ta hi n nay, tình tr ng phổ bi n là thi u vi c

đầy

đủ dư i c hai d ng: thi u vi c làm vơ hình và thi u vi c làm h u hình.
Thiếu việc làm vơ hình là phân bố k ôn cân đối gi a a động và các
y u tố s n xuất khác. Thi u vi c làm vơ hình do sự bố trí và sử dụn
bất hợ

ý nên

ường x y ra mộ

- Vi c làm không t

ac

a động

n các ường hợ sa đây:
ộ để sử dụn đầy đủ chấ ượng và kh

năn n ườ a động.
- Thu nhập mang l i từ vi c làm thấ
- Năn s ấ a động ở n

ns

i mức thu nhập trung bình.

n ườ a động làm vi c thấ

ns

i

mức trung bình.
Thiếu việc làm hữu hình là tình tr n k ơn có đủ khố ượng cơng vi c
để làm h t mức thờ

an

n ườ a độn đan đ ì

y định trong mộ n y a độn bìn

ường và

c khác hoặc sẽ nhận một vi c làm bổ sung.


24
Trong quá trình thực hi n vi c

đầy đủ, quá trình tồn dụng lao

động, cần từn bư c, từng bộ phận thực hi n vi c làm hợp lý.
Việc làm hợp lý không nh ng hàm chứa nội dung vi c

cịn nói rõ vi c

đó

i phù hợp v i kh năn

n

đầy đủ mà

y n vọng của n ười

a động. Vi c làm hợp lý do vậy có năn s ấ a động và hi u qu kinh t xã hộ ca

ns

i vi c

đầy đủ. Vi c làm hợp lý ph n ánh sự phù hợp

về mặt số ượng và chấ ượng của các y u tố c n n ười v

đ ều ki n vật chất

của s n xuất và xã hội, hợp lý gi a lợ íc cá n ân n ườ a động v i lợi ích
của xã hội.
Tuy nhiên, khái ni m vi c
an ý n

đầy đủ và vi c làm hợ

ý cũn c ỉ

ĩa ư n đối. Vì trong nền kinh t thị ườn có đ ều ti t thì vi c

đầy đủ và vi c làm hợ

ý k ơn có n ĩa

k ơn có n ười thất nghi p.

Đối v i nh n nư c phát triển, s n xuất phát triển n ưn n
chậm dẫn đ n thi u sức a độn
kém phát triển, kh năn

N ược l

ồn a độn

ăn

đối v i nh n nư c đan

ở rộng s n xuất có h n, nguồn a động l i rất dồi

dào, dẫn đ n một bộ phận muốn làm vi c n ưn k ôn có

c để

n

ĩa

là thất nghi p.
1.1.2.2. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc làm cho lao động nông thôn
*. Vai trị của Nhà nước
V

x ấ

k ơn đủ k
á ìn

ộ n ậ

ị của n
ợ

ốn
nơn

b n

ân n

y

cơn ăn

ần

ơn cần
nư c n

Q a
n

để ó

á
y

y

n n ườ a độn ở nôn
c

c

côn ăn

có sự ỗ ợ của n
ưởn

c xây dựn c
ú

ấ

năn để ự

độn ở nôn
a

á để

c

n ược

á

c ín
c

c

nư c ừ n ề

của n ườ a độn nơn
ển đấ nư c

y

c

á

ìn

ơn
ong

n ườ a
ặ Va
ơn
ển đơ

ơn
ị

ển n ồn n ân ực…
c

ôn ắn

á

ển các n n

y

c

á

ển các ùn nôn

c yển dịc c cấ s n x ấ nôn n

nôn

ôn


25
các n n

ỗ ợ

đề k n c

n ườ a độn nơn
dự án của

ìn n

n ồn n ân ực
n ề
đấ

ơn N

a

ơn

á

ển

n ề

c xây dựn c sở

ư n dẫn k y n k íc n ườ a độn
ốn c

a ay ư đã

đầ ư

a ậ đầ ư

á ý ổn địn

c

á
a

ú các n

c

a các c ín sác các c ư n

nư c đã ác độn

c

ườn

n a

ần đ
á

ển n n

ển n n n ề: ôn
c

ậ

đầ ư

ơ

n

ìn

a đền bù

ườn k n d an

n

ơ

nư c

*. Quy mơ và tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế
Q y
(GDP)

ộ nền k n

ặc ổn s n

đầ n ườ
y

ô của
ặc

n bằn

ẩ

ốc dân (GNP)

ậ bìn

ân đầ n ườ

Tốc độ ăn

ưởn k n

ơkn

nđ s

kỳ

ể

ổn s n

ặc ổn s n

được ín bằn các
y

ơkn

kỳ ư c Tốc độ ăn

ưởn k n

B ể d ễn bằn

án ọc sẽ có cơn

ẩ
ẩ

bìn

ân

c

a

ấy c ên

ư cc ac

được

ốc ộ

y

ơkn

ể

n bằn đ n ị %

y

ốc độ ăn

ưởn

ốc độ ăn

ưởn có ác

ức:

Y = dY/Y x 100 (%)
T n đó Y
N ư ậy có
độn

íc cực

ên

ở ộn
Từ đó

ể

y

ơ của nền k n
ấy

y

Thứ nhất k
ần

y

y

ơ

ơ nền k n

c

n nền k n

nền k n

ốc dân được á s n x ấ

ô nền k n

đề k n

n ườ a độn ở nơn

nó c n
ú

á
ộn

nân ca

ển ca sẽ

úc đẩy n

ừ đó ăn n

y có k

k

c

ở ộn sẽ ó

nền s n x ấ nơn n
ó

ần

y

nó

c

c

ơn

Thứ hai ăn cườn k n
ấ n

ốc dân

cầ
có

đ ề k n ậ c ấ để
ức sốn của n ân dần ì nền k n
cầ

ề

c

ở ộn

y

ơ đầ

T y n ên

ức ăn dân số ợ

ý

ư

ê

c
đ

á đầ

ốc độ
ư

ấn đề n y c ỉ được

ở