Nâng cao chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ đảng viên trong các tập đoàn kinh tế nhà nước trước yêu cầu mới

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH
QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUYÊN TRUYỀN

TRẦN THỊ NGỌC CHI

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI
ĐỘI NGŨ CÁN BỘ ĐẢNG VIÊN TRONG CÁC
TẬP ĐOÀN KINH TẾ NHÀ NƯỚC TRƯỚC YÊU CẦU MỚI
Ngành: Xây dựng Đảng và chính quyền nhà nước
Mã số: 60 31 02 03

LUẬN VĂN THẠC SĨ
XÂY DỰNG ĐẢNG VÀ CHÍNH QUYỀN NHÀ NƯỚC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: GS, TS. Hồng Chí Bảo

HÀ NỘI - 2013


LỜI CAM ĐOAN

Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu và tài liệu được sử dụng trong luận
văn có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Các kết quả nghiên cứu
của Luận văn chưa được cơng bố ở bất cứ cơng trình
nghiên cứu khoa học nào.

NGƯỜI VIẾT CAM ĐOAN

Trần Thị Ngọc Chi


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU....................................................................................................... 1
Chương 1: NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN
TRONG CÁC TẬP ĐOÀNKINH TẾ NHÀ NƯỚC - NHỮNG VẤN
ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN................................................................ 10
1.1. Một số vấn đề lý luận về công tác giáo dục lý luận chính trị trước
u cầu mới ..........................................................................................10
1.2. Cơng tác giáo dục lý luận chính trị trong Đảng bộ các Tập đoàn
kinh tế nhà nước...................................................................................19
Chương 2: THỰC TRẠNG VỀ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CƠNG TÁC
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ,
ĐẢNG VIÊN TRONG ĐẢNG BỘ CÁC TẬP ĐOÀN KINH TẾ NHÀ NƯỚC ... 35
2.1. Tổ chức và hoạt động của Đảng bộ các Tập đoàn kinh tế nhà nước .....35
2.2. Những thuận lợi, khó khăn và kết quả thực hiện công tác giáo dục
lý luận chính trị của Đảng bộ các tập đồn kinh tế nhà nước ..............43
Chương 3: QUAN ĐIỂM CHỈ ĐẠO, MỤC TIÊU VÀ CÁC GIẢI PHÁP
CHỦ YẾU ĐỂ NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CƠNG TÁC GIÁO DỤC
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN
TRONG CÁC TẬP ĐOÀN KINH TẾ NHÀ NƯỚC ................................ 66
3.1. Quan điểm chỉ đạo, mục tiêu..................................................................66
3.2. Các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng cơng tác giáo
dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên của Đảng
bộ các Tập đoàn kinh tế nhà nước .......................................................78
KẾT LUẬN............................................................................................... 107

TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 110
PHỤ LỤC


DANH MỤC VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT TẮT

CHỮ VIẾT ĐẦY ĐỦ

CNH, HĐH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNLĐ

Cơng nhân lao động

DN

Doanh nghiệp

DNNN

Doanh nghiệp nhà nước

DNTW

Doanh nghiệp Trung ương

ĐUK DNTW

Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương

GĐ

Giám đốc

HĐQT

Hội đồng quản trị

HĐTV

Hội đồng thành viên

TCCSĐ

Tổ chức cơ sở Đảng

TGĐ

Tổng giám đốc

TĐ

Tập đồn

TCty

Tổng cơng ty

TĐ KTNN

Tập đồn kinh tế Nhà nước

TW

Trung ương

EVN

Tập đoàn Điện lực Việt Nam

PVN

Tập đồn Dầu khí quốc gia Việt Nam

VNPT

Tập đồn Bưu chính viễn thơng Việt Nam

Vinacomin

Tập đồn Than – Khống sản Việt Nam

Viettel

Tập đồn Viễn thơng qn đội

1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục lý luận chính trị (LLCT) là một bộ phận quan trọng trong
cơng tác tư tưởng, là hoạt động có định hướng, có chủ đích của Đảng nhằm
xác lập thế giới quan khoa học trên cơ sở của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư
tưởng Hồ Chí Minh và chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng.
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, thế giới có những thay đổi và biến
động lớn: cuộc cách mạng khoa học - công nghệ đang phát triển nhanh chóng
với những thành tựu chưa từng có trong lịch sử nhân loại; xu thế tồn cầu hố
và hội nhập quốc tế, cuộc đấu tranh tư tưởng trên thế giới diễn ra gay gắt giữa
một bên là các tư tưởng, luận thuyết biện minh cho Chủ nghĩa tư bản hiện đại,
xuyên tạc, phủ nhận Chủ nghĩa Mác - Lênin và một bên là các quan điểm tư
tưởngchủ nghĩa xã hội khoa học phù hợp với học thuyết Mác - Lênin và thực
tiễn thời đại ngày nay. Trong nước ta cũng có nhiều diễn biến phức tạp, thời
cơ và thách thức đan xen; nền kinh tế đòi hỏi phải tiến hành tái cấu trúc, cho
phù hợp với đổi mới mơ hìnhtăng trưởng, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh
và bền vững; sự chênh lệch trình độ phát triển giữa các vùng, sự phân hoá
giàu - nghèo giữa các bộ phận trong nhân dân, sự sôi động của nền kinh tế thị
trường, sự đa dạng hố của các phương tiện thơng tin đại chúng trong và
ngồi nước; âm mưu “diễn biến hồ bình” của các thế lực thù địch… Tất cả
các yếu tố trên tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, nhận thức của cán bộ, đảng
viên. Trong bối cảnh ấy, công tác giáo dục lý luận chính trị có vai trị đặc biệt
quan trọng nhằm định hướng tư tưởng, thống nhất nhận thức và hành động
của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X (2006)của Đảng khẳng định:
Đảng ta đã coi trọng và đẩy mạnh hơn công tác nghiên cứu lý luận,
tổng kết thực tiễn, làm sáng tỏ hơn một số vấn đề lý luận do thực tiễn

2

công cuộc đổi mới đặt ra. Đã từng bước đổi mới cơng tác giáo dục
chính trị tư tưởng, nghiên cứu học tập Nghị quyết của Đảng, tuyên
truyền giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Tuy
nhiên, cơng tác giáo dục chính trị tư tưởng cịn nhiều hạn chế, thiếu sót;
tính định hướng, tính chiến đấu, tính thuyết phục và hiệu quả chưa cao;
thiếu chủ động và sắc bén trong đấu tranh chống âm mưu diễn biến hồ
bình; thiếu những biện pháp, hình thức cụ thể, có tính thuyết phục để
xây dựng củng cố niềm tin, giải đáp những băn khoăn, vướng mắc,
những vấn đề phức tạp và những mâu thuẫn mới nảy sinh trong quá
trình đổi mới. Công tác giáo dục lý tưởng, cách mạng, đạo đức, lối sống
còn chung chung, kém hiệu quả [66].
Tại Đại hội XI (2011), Đảng ta khẳng định: “Tình trạng suy thối về
chính trị, tư tưởng, đạo đức,lối sống trong một bộ phận khơng nhỏ CB,ĐV và
tình trạng tham nhũng, lãng phí,quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội
chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còntiếp tục diễn biến phức tạp” [67].
Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XI “Về một số vấn đề cấp bách về xây
dựng Đảng hiện nay” của Đảng đã chỉ rõ:
Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng
viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thối
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau
về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực
dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng,
lãng phí, tuỳ tiện, vơ ngun tắc… [44].
Đổi mới, phát triển doanh nghiệp là chủ trương của Đảng và Nhà nước
đã được thực hiện trong những năm qua, đặc biệt từ sau khi có Nghị quyết
Trung ương 3 (Khố IX), việc sắp xếp, đổi mới và phát triển doanh nghiệp

nhà nước đã thu được kết quả rất tích cực.


3

Cùng với sự phát triển của đất nước, các Tập đoàn kinh tế Nhà nước
(TĐKTNN)từ khi được thành lập đến nay đã tạo nên sức mạnh và đóng góp
khơng nhỏ cho kinh tế của quốc gia.Sự lớn mạnh của các Tập đồn kinh tế
Nhà nước góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao tiềm lực quốc gia
thông qua các hiệu ứng và tác động lan tỏa, thúc đẩy tiến bộ công nghệ, tạo
thêm nhiều việc làm mới. Sự phát triển của các Tập đồn cịn là cơng cụ quan
trọng để Chính phủ điều tiết thị trường, ổn định giá cả, bảo đảm các cân đối
lớn, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, gắn kinh tế với quốc
phịng, đóng góp to lớn vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Vai trị
của Đảng bộ các Tập đồn cũng được khẳng định.Việc tổ chức học tập, quán
triệt các nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, cuộc vận
động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và cơng tác
giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên đã được Đảng bộ
các Tập đoàn quan tâm, chỉ đạo triển khai và thực hiện khá toàn diện, đạt
nhiều kết quả đáng ghi nhận như: cơng tác tổ chức, quản lý có nhiều điểm
mới, dần vào nề nếp; nhận thức trong đội ngũ cán bộ, đảng viên được nâng
cao; nội bộ các tổ chức đảng đoàn kết, thống nhất; năng lực lãnh đạo, sức
chiến đấu của tổ chức đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên được nâng lên
một bước quan trọng. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đạt được, công
tác giáo dục lý luận chính trị cịn những hạn chế nhất định: chưa theo sát đặc
thù sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vốn sôi động và phức tạp; nội dung
giáo dục chưa sát với yêu cầu phát triển của xã hội nói chung và của
cácTĐKTNN nói riêng, tính hấp dẫn chưa cao, chưa sát đối tượng.
Đổi mới, phát triển doanh nghiệp là chủ trương của Đảng và Nhà nước
đã được thực hiện trong những năm qua, đặc biệt từ sau khi có Nghị quyết

Trung ương 3 (Khố IX), việc sắp xếp, đổi mới và phát triển doanh nghiệp
Nhà nước đã thu được kết quả rất tích cực.


4

Trong điều kiện hiện nay, thông tin ngày càng được mở rộng, đội ngũ
cán bộ, đảng viên trong các TĐKTNN ngày càng tiếp cận nhiều nguồn thông
tin phong phú đa dạng; trình độ của cán bộ, đảng viên ngày càng được nâng
cao, tư duy có sự đổi mới. Điều đó đã tác động sâu sắc đến nhận thức của họ
về mục tiêu lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng ta.Một bộ phận cán
bộ, đảng viên do thiếu hiểu biết về lý luận, thờ ơ với chính trị nên đã dao
động, hoài nghi về con đường đi lên Chủ nghĩa xã hội; một số cán bộ, đảng
viên do bản lĩnh chính trị khơng vững vàng nên đã suy giảm niềm tin đối với
Đảng, mơ hồ, mất cảnh giác trước âm mưu “Diễn biến hồ bình” của các thế
lực thù địch. Khơng ít cán bộ, đảng viên nhận thức lệch lạc, xem nhẹ việc tu
dưỡng đạo đức, rèn luyện bản lĩnh chính trị dẫn đến vi phạm pháp luật và quy
định của Đảng, suy thối đạo đức lối sống.
Trước tình hình đó, để nâng cao vai trị lãnh đạo của Đảng bộ các Tập
đoàn kinh tế nhà nước, cần phải đổi mới và nâng cao chất lượng công tác giáo
dục LLCT đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong các tập đồn. Đây là địi
hỏi vơ cùng bức xúc và cấp thiết, nhằm tạo bước chuyển mạnh mẽ, sâu sắc về
vai trị và hiệu quả cơng tác giáo dục LLCT, góp phần thống nhất và nâng cao
nhận thức tư tưởng trong Đảng, xây dựng và phát triển Đảng. Đây cũng là vấn
đề lớn, có ý nghĩa quan trọng đối với Đảng bộ các TĐKTNN trong việc lãnh
đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị và cơng tác xây dựng đảng bộ, chi bộ trong
sạch, vững mạnh. Vì vậy, tác giả chọn vấn đề: “Nâng cao chất lượng công
tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong các
tập đoàn kinh tế nhà nước trước yêu cầu mới”làm đề tài nghiên cứu và viết
luận văn thạc sỹ chuyên ngành Xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước.

Với bản luận văn này, tác giả mong muốn góp phần nâng cao chất lượng, hiệu
quả cơng tác nắm bắt, phân tích và xử lý các diễn biến tư tưởng, chính trị
trong q trình sắp xếp, đổi mới và phát triển doanh nghiệp nhà nước; giải


5

quyết kịp thời, và có hiệu quả các tình huống tư tưởng phát sinh góp phần ổn
định, thống nhất nội bộ, đồn kết cán bộ quản lý, cơng nhân viên và người lao
động, thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng, Nhà nước đề ra. Đây là vấn
đề có tính cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Thực hiện Quy định số 54-QĐ/TW ngày 12/5/1999 của Bộ Chính trị
“về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng”, cơng tác giáo dục lý luận
chính trị đã có những bước chuyển biến hết sức cơ bản: nhiều nhà khoa học
đã quan tâm nghiên cứu vấn đề này như:
- PGS, TS. Đào Duy Quát với tác phẩm “Một số vấn đề về công tác tư
tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nxb CTQG, Hà nội, 2001”. Tác giả đã
khái quát quá trình hình thành và phát triển cơng tác tư tưởng của Đảng trên
bình diện lý luận và thực tiễn; khẳng định những thành tựu, nêu rõ những bài
học kinh nghiệm. Trong tác phẩm, tác giả đã dành một phần quan trọng đề
cập đến việc nâng cao hiệu quả công tác giáo dục lý luận chính trị, đồng thời
chỉ ra những phương hướng để đổi mới cơng tác này trong tình hình mới. Với
bài viết “Nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục lý luận chính trị”, đăng trên
tạp chí Thơng tin CTTT số 2/2002, tác giả đã khái quát về vai trị, u cầu,
nhiệm vụ cơng tác giáo dục lý luận chính trị, đề ra phương hướng để đổi mới
cơng tác giáo dục lý luận chính trị trong thời kỳ mới.
- Tác giả Trần Trọng Tân, với tác phẩm “Góp phần đổi mới công tác
tư tưởng lý luận”. Nxb CTQG, Hà Nội, 1995. Cuốn sách được hình thành trên
cơ sở các bài viết, bài nói của tác giả được đăng trên các báo, tạp chí ở Trung

ương và địa phương, trong đó tập trung nêu một số ý kiến về đổi mới cơng tác
giáo dục lý luận chính trị.
- GS. TS Phạm Ngọc Quang với tác phẩm “Thực hiện Nghị quyết của
Bộ Chính trị về cơng tác giáo dục lý luận chính trị trong giai đoạn hiện nay”,


6

đăng trên Tạp chí Cộng sản tháng 7/2002. Trong đó tác giả nêu lên quan điểm
về công tác giáo dục lý luận chính trị, khái quát những thành tựu lý luận và
công tác giáo dục lý luận của Đảng thời gian qua, chỉ ra nguyên nhân yếu
kém, hạn chế của cơng tác giáo dục lý luận chính trị; đồng thời khẳng định
một số bài học kinh nghiệm để tăng cường cơng tác giáo dục lý luận chính trị
trong tình hình mới.
- PGS, TS. Ngô Ngọc Thắng với bài viết “Đào tạo, bồi dưỡng lý luận
chính trị cho đội ngũ cán bộ cấp cơ sở trong thời kỳ mới”, đăng trên Tạp chí
Lý luận chính trị tháng 8/2004. PGS, TS. Trần Khắc Việt với bài viết “Đào
tạo lý luận sao cho thiết thực” và “Góp phần tích cực vào việc nâng cao chất
lượng giáo dục lý luận trong thời kỳ mới”, đăng trên Tạp chí Lý luận chính trị
tháng 11/2007. TS Nguyễn Xuân Sơn với bài viết “Tiếp tục nâng cao chất
lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh đạo quản lý”, đăng trên tạp chí Xây
dựng Đảng điện tử ngày 3/7/2008. Tác giả Trần Hậu Thành với bài viết “Xác
lập căn cứ xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về lý luận chính trị”,
đăng trên Tạp chí Xây dựng Đảng tháng 6/2008 và tác phẩm “Nâng cao chất
lượng, hiệu quả công tác tư tưởng” Nxb CTQG, Hà Nội, 2008. Nội dung các
tác phẩm, các đề tài khoa học và bài viết trên đã tập trung đề cập đến việc
nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho cán bộ
nói chung, cán bộ quản lý nhà nước và cán bộ các đơn vị sự nghiệp nói riêng;
có bài đề cập đến cán bộ chủ chốt ở cấp xã phường, thị trấn. Một số bài đề
cập đến công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trong thời gian tới. Công tác giáo

dục lý luận chính trị được đề cập đã gắn lý thuyết với thực tiễn, tạo sự sinh
động cho việc học tập lý luận. Có tác giả nhận định: Do ảnh hưởng của những
nét đặc thù của địa phương, vốn được hình thành trong suốt quá trình lịch sử,
đội ngũ cán bộ, đảng viên có những nét đặc trưng riêng (nhiệt tình, năng
động, thẳng thắn, cương trực trong công tác cũng như trong đấu tranh; nhạy


7

cảm về chính trị cũng như tư duy kinh tế hàng hoá; đội ngũ cán bộ, đảng viên
rất đa dạng, được bổ sung từ nhiều nguồn), và cho rằng chỉ trên cơ sở nắm
vững những nét đặc thù này mới có thể đưa ra được nội dung, chương trình,
phương pháp cũng như hình thức giáo dục lý luận chính trị phù hợp và hiệu
quả. Bên cạnh những kết quả tích cực đã đạt được trong công tác giáo dục lý
luận chính trị, một số tác giả cũngchỉ ra một loạt những hạn chế của cơng tác
giáo dục lý luận chính trị và cho rằng chính những hạn chế này đã tác động
khơng ít đến cơng tác chỉ đạo hoạt động thực tiễn. Từ đó đưa ra yêu cầu đổi
mới phương thức, nội dung, phương pháp giảng dạy lý luận chính trị.
Tuy nhiên, chưa có cơng trình nghiên cứu nào đề cập một cách hệ
thống vấn đề nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho đội
ngũ cán bộ, đảng viên trong các Tập đoàn kinh tế nhà nước.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Cơng tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên
của các tập đoàn kinh tế nhà nước.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
Nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn; công tác tuyên truyền, vận động;
công tác đào tạo, bồi dưỡng theo các cấp độ. Luận văn tập trung nghiên cứu về
nâng cao chất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ,
đảng viên trong các tập đoàn kinh tế nhà nước trong giai đoạn hiện nay, đi sâu

vào một số tập đoàn tiêu biểu. Các số liệu được sử dụng từ 2008-2012.
4. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu
4.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu những phương pháp và những giải pháp chủ yếu để nâng
cao chất lượng giáo dục lý luận chính trị, tạo sự gắn kết lý luận với thực tiễn;
gắn đào tạo, bồi dưỡng giáo dục lý luận chính trị với hoạt động sản xuất kinh


8

doanh của các tập đoàn, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển bền vững các
tập đoàn kinh tế nhà nước.
4.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục tiêu trên, luận văn tập trung giải quyết các nhiệm vụ
sau đây:
Một là, Làm rõ một số vấn đề lý luận về chất lượng cơng tác giáo dục
lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ các Tập
đoàn kinh tế Nhà nước.
Hai là, Đánh giá thực trạngchất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính
trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong Đảng bộ các Tập đoàn kinh tế từ
năm 2008 - 2012; chỉ ra những bất cập, hạn chế và nguyên nhân của những
bất cập, hạn chế đó.
Ba là,Xác định một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng
công tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong
Đảng bộ các tập đoàn kinh tế nhà nước trước yêu cầu mới hiện nay.
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Cơ sở lý luận: Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở lý luận của chủ
nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta về lý
luận chính trị, vai trị của giáo dục lý luận chính trị.
- Các phương pháp nghiên cứu: Luận văn sử dụng một số phương

pháp như: Thống kê, phân tích và đánh giá các báo cáo tổng kết việc thực
hiện công tác giáo dục lý luận chính trị, sử dụng phương pháp khảo sát và
phỏng vấn đối với một số cấp uỷ, cán bộ, đảng viên của Đảng bộ các tập đoàn
kinh tế nhà nước về nhận thức, vai trò và chất lượng cơng tác giáo dục lý luận
chính trị thời gian qua.
6. Đóng góp mới và ý nghĩa của luận văn
- Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn và vai trị của cơng tác giáo dục lý
luận chính trị đối với sự phát triển bền vững của các tập đoàn kinh tế nhà
nước trước yêu cầu mới.


9

- Đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao chất lượng cơng
tác giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên trong các tập
đồn kinh tế Nhà nước.
- Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo, giúp cấp uỷ các cấp
trong việc triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị đối với đội
ngũ cán bộ, đảng viên nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, rèn luyện phẩm chất
đạo đức, lối sống, thực hiện có hiệu quả nhiệm vụ chính trị và cơng tác xây
dựng Đảng; giúp đảng bộ các tập đoàn kinh tế nhà nước nâng cao vai trị lãnh
đạo đối với các tập đồn kinh tế.
7. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung của
luận văn được thể hiện qua 3 chương 6 tiết.


10

Chương 1

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC
LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ ĐỐI VỚI ĐỘI NGŨ CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN
TRONG CÁC TẬP ĐOÀNKINH TẾ NHÀ NƯỚC NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Một số vấn đề lý luận về cơng tác giáo dục lý luận chính trị
trước u cầu mới
1.1.1. Quan niệm về giáo dục lý luận chính trị
1.1.1.1. Cơng tác giáo dục LLCT và vai trị của cơng tác giáo dục
LLCT trong các tập đồn kinh tế nhà nước
Thứ nhất: Lý luận là một hệ thống tri thức được khái quát từ những
kinh nghiệm thực tiễn, phản ánh những mối liên hệ bản chất, tất nhiên của sự
vật hiện tượng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Lý luận như cái kim chỉ nam, nó chỉ
phương hướng cho chúng ta trong cơng việc thực tế, khơng có lý luận thì lúng
túng như nhắm mắt mà đi. Lý luận được hình thành từ thực tiễn đa dạng,
phong phú của con người. Để tồn tại và phát triển, con người buộc phải tìm
hiểu thế giới xung quanh, phải có tri thức nhất định về nó.Nhưng những tri
thức đó khơng phải có sẵn mà phải thơng qua hoạt động thực tiễn và chủ yếu
là lao động sản xuất. Trong quá trình lao động sản xuất, con người dần đúc
kết, tích lũy những kinh nghiệm đó lại. Lý luận chính là sự khái quát hóa, trừu
tượng hóa khoa học từ những kinh nghiệm thực tiễn đó.
Q trình nhận thức của con người có thể khái quát dưới hai cấp độ: tri
thức kinh nghiệm và tri thức lý luận. Tri thức kinh nghiệm là những tri thức
được chủ thể thu nhận trực tiếp trong quá trình hoạt động thực tiễn. Tri thức
kinh nghiệm có vai trị hết sức quan trọng trong q trình con người nhận


11

thức và cải tạo thế giới, tuy nhiên, nó mới chỉ dừng lại ở sự khái quát ban đầu,
mới chỉ là sự phản ánh sự vật trong những hoàn cảnh cụ thể, ngẫu nhiên mà

chưa đi vào bản chất và quy luật của sự vật. Tri thức lý luận ở trình độ cao
hơn tri thức kinh nghiệm, nó vượt ra ngoài những giới hạn của tri thức kinh
nghiệm.Tri thức lý luận phản ánh hiện thực trong tính bản chất của sự vật; nó
giúp hoạt động của con người trở nên chủ động, tự giác trong quá trình nhận
thức và cải tạo thế giới.Tri thức lý luận là tri thức khái quát từ tri thức kinh
nghiệm. Có thể nói, tri thức kinh nghiệm là căn cứ, là cơ sở hình thành tri
thức lý luận. Điều này lý giải vì sao tri thức kinh nghiệm càng tích lũy được
nhiều thì tri thức lý luận càng vững chắc, càng có độ tin cậy cao.
Thứ hai: Chính trị là những vấn đề điều hành bộ máy nhà nước, những
hoạt động của giai cấp, chính đảng nhằm giành hoặc duy trì quyền điều hành
nhà nước. Chính trị là một hiện tượng xã hội đặc biệt, nó xuất hiện cùng với
sự phân chia xã hội thành giai cấp và hình thành nhà nước.Từ khi xuất hiện
đến nay, chính trị ln là lĩnh vực hoạt động phức tạp và là một trong những
lĩnh vực quan trọng nhất, cùng với các lĩnh vực khác. Thực tiễn cho thấy,
những bước thăng trầm của lịch sử nhân loại, suy cho cùng đều có nguồn gốc
sâu xa từ kinh tế và cùng với nó là những biến cố trong lĩnh vực chính trị.
Trong nhận thức cũng như trong hành động, Đảng ta chủ trương kiên
trì chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, đó là nền tảng tư tưởng
và kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng và cách mạng Việt Nam. Đây là
hệ tư tưởng đúng đắn nhất, dẫn dắt nhân dân ta tiến hành thắng lợi các nhiệm
vụ cách mạng mang tầm vóc, ý nghĩa lịch sử to lớn. Để làm tròn vai trò lãnh
đạo cách mạng trong giai đoạn hiện nay, xây dựng và phát triển đất nước theo
con đường đã lựa chọn, Đảng ta phải khơng ngừng phát triển lý luận chính trị.
Lý luận chính trị đó phải thể hiện đượcnăng lực và tiềm lực trí tuệ của Đảng,
của dân tộc và thời đại.


12

Thứ ba: Lý luận chính trị là lý luận trong lĩnh vực chính trị, thể hiện trí

tuệ của con người đã đạt đến một trình độ phát triển nhất định, nhờ đó mà con
người có thể đi sâu nắm bắt bản chất của các sự vật, hiện tượng trong thế giới
hiện thực cũng như quy luật vận động khách quan của tự nhiên, xã hội và tư
duy con người.
Theo quan điểm của Đảng ta, lý luận chính trị là lý luận về thời kỳ quá
độ lên chủ nghĩa xã hội, về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, về sở hữu về các thành phần kinh tế, về đấu tranh giai cấp, xây dựng
Đảng và xây dựng Nhà nước… Đóng vai trị nền tảng và là cơ sở lý luận
chính trị của Đảng ta là Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh. Việc
học tập, nghiên cứu, rèn luyện và vận dụng sáng tạo lý luận của Chủ nghĩa
Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh có ý nghĩa vơ cùng quan trọng nhằm
giải quyết những vấn đề bức xúc do thực tiễn đất nước và thời đại đặt ra.
Lịch sử của xã hội lồi người đã chứng minh, khi xã hội có phân chia
giai cấp, bất cứ một giai cấp nào, một đảng chính trị nào muốn giữ được địa
vị thống trị xã hội thì trước hết cũng phải xây dựng, phát triển hệ thống lý
luận chính trị của mình để đấu tranh bảo vệ quyền lợi giai cấp thống trị và
chính đảng cầm quyền. Do đó, khi nói đến đảng chính trị tất yếu phải nhấn
mạnh hệ thống lý luận chính trị của Đảng ấy.
Thứ tư: Công tác giáo dục lý luận chính trị được hiểu là q trình giải
thích, tun truyền những vấn đề thuộc lý luận chính trị bằng việc đi sâu giải
thích các sự vật hiện tượng diễn ra trong xã hội, trên cơ sở đó xây dựng cơ sở
khoa học cho nhận thức và niềm tin của con người để đi đến hành động đúng
đắn. Giáo dục lý luận chính trị đem đến cho mọi người những hiểu biết quy
luật xã hội, về thế giới quan, nhân sinh quan, chủ trương đường lối của Đảng
và chính sách pháp luật của Nhà nước, từ đó tạo ra sự thống nhất về mục tiêu,
lý tưởng, dẫn đến sự thống nhất về ý chí và hành động cách mạng trong Đảng


13

và trong xã hội. Xét về bản chất, công tác giáo dục lý luận chính trị là q
trình tác động có mục đích, có hệ thống nhằm giác ngộ, nâng cao nhận thức
chính trị cho quần chúng, cán bộ, đảng viên, hướng họ tham gia vào cuộc đấu
tranh cách mạng do Đảng lãnh đạo.
Theo từ điển và từ ngữ Hán - Việt (giáo sư Nguyễn Lân biên soạn) giáo
dục lý luận chính trị là q trình hoạt động có ý thức, có mục đích, có kế
hoạch, có tổ chức nhằm bồi dưỡng cho người ta những phẩm chất đạo đức và
những tri thức cần thiết để người ta có khả năng tham gia vào mọi mặt của đời
sống xã hội. Giáo dục có vai trị rất quan trọng với việc hình thành nhân cách
con người và sự nghiệp cách mạng. Bởi vậy Hồ Chí Minh từng nói: “Khơng
có giáo dục, khơng có cán bộ thì cũng khơng nói gì đến kinh tế, văn hố”.
Giáo dục lý luận chính trị là hoạt động truyền bá những nguyên lý của
Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm chủ trương
chính sách, đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước mang lại hệ thống tri
thức khoa học cho cán bộ đảng viên.
Cơng tác giáo dục lý luận chính trị là cơng việc được tiến hành thường
xun có kế hoạch rõ ràng, tổ chức chặt chẽ để truyền bá của Đảng, chính
sách của pháp luật của Nhà nước đến với cán bộ đảng viên và quần chúng
nhân dân. Công tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận cấu thành công
tác tư tưởng của Đảng ta.
Giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng trong công tác tư
tưởng của Đảng, là việc truyền bá những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối quan điểm của Đảng cho cán bộ
đảng viên. Đó là q trình tác động vào đối tượng giáo dục bằng cách trình
bày, giải thích một cách khoa học những khái niệm, những quy luật, những
quan điểm, ...nhằm làm cho cán bộ đảng viên và quần chúng nhân dân nhận
thức đúng đắn những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ
Chí Minh, kiên định mục tiêu lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với CNXH.


14

Giáo dục lý luận chính trị là hoạt động nâng cao giác ngộ lý tưởng cộng
sản, củng cố niềm tin vào tiền đồ cách mạng bằng các cơ sở khoa học, xác lập
các công cụ nhận thức, nhằm giải quyết các công việc do thực tiễn cuộc sống
thường xuyên biến đổi đặt ra. Theo V.I.Lênin, giáo dục Lý luận chính trị là
đem lại cho quần chúng nhân dân lao động sự hiểu biết về quy luật phát triển
của xã hội, về thế giới quan khoa học, về đường lối, chính sách của chính
đảng cách mạng, biến nó thành niềm tin, lý tưởng, những nguyên tắc đạo đức,
giúp gạt bỏ những tàn dư của tư tưởng cũ, lạc hậu, tiếp thu tư tưởng mới, tư
tưởng tiên tiến, khoa học. Hồ Chí Minh khẳng định, giáo dục lý luận chính trị
là truyền bá Chủ nghĩa Mác - Lênin, đường lối, chính sách của Đảng và Nhà
nước tới cán bộ, đảng viên và nhân dân nhằm tạo ra sự thống nhất về tư
tưởng, nâng cao nhận thức chính trị, phẩm chất cách mạng và năng lực hoạt
động thực tiễn của họ, hướng dẫn họ vận dụng những hiểu biết ấy vào cuộc
sống “...chúng ta học tập lý luận là cốt để áp dụng vào thực tế”.
Theo TS. Đào Duy Quát thì giáo dục lý luận chính trị
Là việc truyền bá những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư
tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng cho cán bộ, đảng
viên và quần chúng nhân dân...nhằm làm cho cán bộ, đảng viên và nhân
dân nhận thức đúng đắn những nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin,
kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã
hội, nhất trí cao với đường lối, quan điểm của Đảng, nâng cao phẩm
chất cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn của họ, hướng dẫn họ
vận dụng những hiểu biết ấy vào cuộc sống [53, tr. 38].
Như vậy, giáo dục lý luận chính trị khơng chỉ được xem là hoạt động
nhận thức mà còn là hoạt động thực tiễn nhằm hiện thực hóa nhận thức lý
luận chính trị.


15

GS, TS. Dương Xuân Ngọc cho rằng:
Giáo dục lý luận chính trị là hoạt động nhận thức, vận dụng và phát
triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhằm hình
thành thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản, phương pháp tư
duy và phương pháp làm việc biện chứng, khoa học góp phần nâng cao
và phát huy tính tích cực chính trị - xã hội của các chủ thể chính trị
trong xã hội, trong hoạt động thực tiễn [50, tr. 332].
Trong khái niệm này, đối tượng của giáo dục không chỉ đơn thuần là
chịu sự tác động của chủ thể giáo dục một cách thụ động mà còn là chủ thể
của tự giáo dục trong việc tiếp nhận, lĩnh hội tri thức một cách chủ động. Hoạt
động giáo dục lý luận chính trị không chỉ nhằm nâng cao nhận thức, kĩ năng
vận dụng sáng tạo, tính tích cực hành động chính trị thực tiễn cho đối tượng
mà cho cả chính chủ thể của hoạt động này.
Vậy, Cơng tác giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận quan trọng trong
hệ thống công tác tư tưởng của Đảng nhằm xác lập thế giới quan khoa học trên
cơ sở Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhằm làm cho cán bộ, đảng viên và
nhân dân nhận thức đúng đắn nguyên lý của Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng
Hồ Chí Minh, nhất trí cao với đường lối quan điểm của Đảng, nâng cao phẩm
chất cách mạng và năng lực thực tiễn. Giáo dục lý luận chính trị đối với đội ngũ
cán bộ, đảng viên trong các Tập đoàn kinh tế Nhà nước có vai trị quan trọng,
giúp nâng cao nhận thức về Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ
trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
1.1.1.2. Đặc điểm của công tác giáo dục lý luận chính trị
Để đưa hệ thống lý luận chính trị vào thực tiễn đời sống thì cơng tác giáo
dục LLCT cũng phải thể hiện đầy đủ các đặc điểm cơ bản của LLCT, bao gồm:

16

- Tính trừu tượng và tính khái quát cao
Trong quá trình nhận thức, tư duy con người ln diễn ra q trình trừu
tượng hóa, khái qt hóa những tri thức thu được từ thế giới xung quanh. Nhờ
đó con người phát hiện ra các quy luật chi phối sự vận động và phát triển của
sự vật, hiện tượng trong thế giới khách quan. Khái quát hoá giúp con người
xây dựng các khái niệm, phạm trù, từ đó xây dựng nên các lý thuyết khoa học.
Lý luận chính trị là hệ thống tri thức đem lại cho con người sự hiểu biết
sâu sắc về bản chất của sự vật hiện tượng, do đó giúp con người tiếp cận được
bản chất sâu xa của mọi sự vật hiện tượng, không ngừng khám phá thế giới,
đáp ứng nhu cầu thực tiễn đặt ra.
- Tính chính xác và lơgic chặt chẽ
Tính thống nhất, chặt chẽ về lơgic với tính chính xác và độ tin cậy cao
của lý luận chính trị thể hiện ở chỗ các khái niệm, nguyên lý phản ánh các
mặt, các yếu tố của các vấn đề khác nhau nhưng lại có mối liên hệ, quan hệ
biện chứng với nhau. Do đó, lý luận chính trị là một hệ thống tri thức chỉnh
thể, tồn vẹn, thống nhất về đời sống chính trị. Lý luận của Chủ nghĩa Mác Lênin là một hệ thống lý luận điển hình về tính chính xác và lơgic chặt chẽ.
Một lý luận mang tính chính xác và chặt chẽ sẽ có tác dụng tích cực đối với
hoạt động thực tiễn của con người, sẽ được cộng đồng, nhất là các lực lượng
cách mạng tiến bộ tiếp thu, phát triển.
- Tính thống nhất giữa lý luận và thực tiễn
Lý luận bắt nguồn từ thực tiễn, lý luận có tồn tại, có sức sống hay
khơng phụ thuộc ở mức độ phù hợp, vai trò định hướng, gợi mở những vấn đề
của đời sống thực tiễn. Thực tiễn luôn vận động, phát triển nên lý luận phản
ánh đời sống thực tiễn cũng phải không ngừng được bổ sung, phát triển và
thường xuyên tổng kết thực tiễn để làm cho tri thức lý luận ngày càng phản
ánh chính xác hơn, phong phú hơn đời sống thực tiễn.

17

Tuy nhiên, lý luận cũng có tính độc lập tương đối của nó. Lý luận
khơng chỉ phản ánh thực tiễn mà cịn có vai trị tác động trở lại đối với thực
tiễn, nó vạch ra phương hướng cho thưc tiễn, chỉ rõ phương hướng hành động
có hiệu quả nhất để đạt mục đích. Lý luận trang bị cho con người về tri thức
khoa học và phương pháp sáng tạo trong q trình nhận thức, nếu khơng có
nhận thức đúng khơng thể có hành động đúng. Nhờ có lý luận, mọi hoạt động
của con người trở nên tự giác, tích cực chủ động và tránh được tình trạng tự
phát, mị mẫm, máy móc. Quan hệ giữa lý luận và thực tiễn là một trong
những nguyên tắc cơ bản, là bản chất của Chủ nghĩa Mác - Lênin. Lý luận và
thực tiễn có mối quan hệ biện chứng, là điều kiện, tiền đề cho sự tồn tại và
phát triển của nhau. Đảng ta kiên định bảo vệ, phát triển và vận dụng lý luận
Chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh một cách sáng tạo, phù hợp
với thực tiễn của đất nước trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể và giành được
những thắng lợi to lớn.
- Thống nhất giữa tính đảng và tính khoa học
Nói tới tính đảng là nói tới tính giai cấp, cịn tính khoa học là sự phản
ánh đúng thực tế khách quan, tôn trọng sự thật. Lý luận chính trị bao hàm đặc
trưng thống nhất giữa tính đảng và tính khoa học. Trong lý luận chính trị, tính
đảng và tính khoa học có mối quan hệ biện chứng khơng thể tách rời, tính
đảng càng cao thì tính khoa học càng sâu sắc; tính đảng và tính khoa học làm
điều kiện, tiền đề tồn tại, phụ thuộc lẫn nhau. Lý luận chính trị khơng có mục
đích nào khác ngồi mục đích thực hiện thắng lợi nhiệm vụ cách mạng, vì
vậy, nhiệm vụ quan trọng của nó là định hướng cho con người trong nhận
thức và cải tạo thế giới. Khi đó, tính khoa học là tiền đề, là cơ sở và tính đảng
giữ vai trị định hướng cách mạng để loại trừ cái cũ, lạc hậu, xây dựng cái
mới, tiến bộ, hợp quy luật.

18

1.1.2. Chất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính trị
Quan niệm về chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị
Chất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính trị là kết quả đạt được do
tác động của việc giáo dục lý luận chính trị mang lại qua việc thực hiện mục
tiêu của giáo dục lý luận chính trị trong một điều kiện xã hội nhất định với
một chi phí nhất định. Chất lượng cơng tác giáo dục LLCT đối với đội ngũ
cán bộ, đảng viên đảng bộ các Tập đoàn KTNN được xem xét trên các
phương diện sau:
Một là, tính đúng đắn trong các quyết định lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng
bộ các Tập đoàn KTNN.
Hai là, quy mơ, trình độ, hiệu quả trong các hoạt động của cơng tác
giáo dục LLCT, các hoạt động đó gồm: hoạt động bồi dưỡng, tuyên truyền;
hoạt động xây dựng tổ chức, bộ máy và hoạt động xây dựng quan hệ phối hợp
trong tổ chức thực hiện theo chức năng nhiệm vụ.
Ba là, sản phẩm của công tác giáo dục LLCT là đội ngũ cán bộ, đảng
viên sau khi được đào tạo, bồi dưỡng đã đáp ứng mức độ nào các u cầu của
đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội ở cơ quan, đơn vị trong các Tập
đoàn KTNN.
Tiêu chí đánh giá chất lượng cơng tác giáo dục lý luận chính trị
Thứ nhất, căn cứ vào năng lực thực hiện cơng tác giáo dục lý luận
chính trị
Phẩm chất và năng lực của đội ngũ giảng viên, báo cáo viên; nội dung
chương trình giáo dục LLCT: Nội dung giáo dục LLCT phù hợp với mục tiêu
lý tưởng của Đảng, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng trong từng
giai đoạn lịch sử. Khối lượng kiến thức giảng viên cần truyền đạt, lượng kiến
thức học viên cần nhận thức để vận dụng vào thực tiễn công tác, số lượng,
chất lượng tài liệu phục vụ công tác giáo dục LLCT; chất lượng công tác tổ
chức, quản lý hoạt động giảng dạy giáo dục LLCT….

19

Thứ hai, căn cứ mức độ đáp ứng yêu cầu thực tiễn của cán bộ, đảng
viên sau khi học tập lý luận chính trị
Sự chuyển hóa kiến thức thành lý tưởng, niềm tin. Lý tưởng, niềm tin
được thể hiện ở sự nhận thức đúng đắn qui luật phát triển khách quan của xã
hội mà Chủ nghĩa Mác - Lênin đã vạch ra, là con đường đi lên CNXH. Năng
lực vận dụng đúng đắn, sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn, tạo ra
thắng lợi đường lối, nghị quyết của Đảng ta. Biết vận dụng kiến thức đã học
vào q trình cơng tác của bản thân và tập đồn, đem lại hiệu quả kinh tế - xã
hội cao, thúc đẩy sản xuất kinh doanh ở tập đoàn và đơn vị trực thuộc. Đồng
thời giảm tính hình thức, đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân, tệ tham nhũng
vốn là những nguyên nhân dẫn tới các sai phạm kinh tế trong các Tập đoàn
KTNN. Khả năng nghiên cứu những vấn đề mới phát sinh và tập trung giải
quyết một cách đúng đắn, phù hợp, khơng giáo điều máy móc, ln thích ứng
và phù hợp với thực tiễn.
1.2. Công tác giáo dục lý luận chính trị trong Đảng bộ các Tập
đồn kinh tế nhà nước
1.2.1. Vai trị của cơng tác giáo dục lý luận chính trị đối với sự phát
triển bền vững của các Tập đồn kinh tế nhà nước
1.2.1.1. Vai trị của cơng tác giáo dục lý luận chính trị trong lãnh đạo
thực hiện nhiệm vụ chính trị
Giáo dục LLCT đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên có ý nghĩa thiết thực,
gắn với nhiệm vụ chính trị của từng đơn vị trong các Tập đồn Kinh tế, góp
phần củng cố niềm tin, giữ vững ổn định chính trị, tư tưởng tạo cơ sở cho sự
thống nhất trong Đảng bộ các Tập đồn, qua đó giúp cho đội ngũ cán bộ, đảng
viên phát huy vai trò nòng cốt trong việc vận động các đồn thể quần chúng
thực hiện nhiệm vụ chính trị của đơn vị mình.

20

Đảng bộ các Tập đoàn kinh tế phải nhận thức sâu sắc quan điểm “Phát
triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt,
phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội”. Nhận thức đó đã góp
phần tạo tiền đề quan trọng để chỉ đạo các Đảng ủy, chi bộ trực thuộc lãnh
đạo, chỉ đạo các công ty thành viên của mình hồn thành nhiệm vụ chính
trịđược thể hiện trên các mặt sau đây:
Một là, tuyên truyền rộng rãi, sâu sắc đường lối, chính sách phát triển
kinh tế của Đảng và Nhà nước đến đông đảo cán bộ, đảng viên và người lao
động. Mỗi cán bộ, đảng viên trong các Tập đồn KTNN được học tập, nâng
cao về trình độ lý luận chính trị, góp phần nâng cao năng lực tư duy cần thiết
để nhận thức đầy đủ, đúng đắn và thể hiện vai trò hạt nhân trong lãnh đạo tổ
chức triển khai trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
Xét ở góc độ lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, vai trị của cơng tác
giáo dục LLCT được thể hiện trực tiếp qua từng tổ chức cơ sở đảng, đặc biệt
với vai trò của từng cán bộ, đảng viên trong đảng bộ các Tập đồn. Do đó,
mỗi cán bộ, đảng viên phải là người lĩnh hội những chủ trương, đường lối của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước mà chi tiết cụ thể hơn là những
văn bản, chỉ thị, nghị quyết để triển khai và tổ chức thực hiện trong đơn vị
mình; từ đó hình thành năng lực định hướng đúng đắn và phương pháp luận
khoa học cho nhận thức cũng như chỉ đạo hoạt động sản xuất kinh doanh phù
hợp với đặc điểm lịch sử của các tập đoàn. Đội ngũ cán bộ, đảng viên được
giáo dục lý luận chính trị sẽ có năng lực tư duy, phương pháp tổ chức thực
hiện cũng như khả năng vận dụng lý luận vào thực tiễn sáng tạo hơn, mang lại
hiệu quả cao.
Hai là, công tác giáo dục lý luận chính trị giúp đội ngũ cán bộ, đảng
viên trong Đảng bộ các Tập đồn kinh tế có thể khắc phục được bệnh chủ

quan, duy ý chí, máy móc trong hoạt động lãnh đạo, quản lý doanh nghiệp.


21

Trong hoạt động sản xuất kinh doanh của các tập đoàn, một bộ phận cán bộ,
đảng viên thường sử dụng những kinh nghiệm của bản thân một cách chủ
quan, duy ý chí, quá đề cao chủ nghĩa kinh nghiệm nên chưa đáp ứng được
những đòi hỏi về lý luận đáp ứng yêu cầu của các hoạt động sản xuất kinh
doanh. Thực tế cho thấy, kinh nghiệm để lãnh đạo hoạt động sản xuất kinh
doanh trong các Tập đoàn kinh tế khơng thể dập khn, máy móc và đi theo
lối mịn. Thực hiện Chỉ thị Số03/CT-TTg của Thủ tướng chính phủ, các Tập
đồn kinh tế đang đẩy mạnh tiến trình tái cơ cấu nhằm tổ chức, sắp xếp lại các
hoạt động sản xuất kinh doanh một cách hiệu quả nhất, không đầu tư tràn lan,
gây kém hiệu quả đòi hỏi đội ngũ cán bộ, đảng viên phải thực sự năng động,
sáng tạo, trên cơ sở tôn trọng các quy luật khách quan. Đội ngũ cán bộ, đảng
viên phải thực sự có trình độ lý luận, có bản lĩnh chính trị vững vàng để vận
dụng lý luận, đưa Nghị quyết của Đảng vào thực tiễn hoạt động sản xuất kinh
doanh của các Tập đoàn kinh tế.
Ba là, nâng cao năng lực tổ chức, quản lý và điều hành doanh nghiệp.
Đội ngũ cán bộ, đảng viên có trình độ lý luận chính trị sẽ có thế giới quan
khoa học, nhân sinh quan cách mạng, phương pháp luận đúng đắn và nhãn
quan chính trị rộng lớn để nhận thức vấn đề một cách toàn diện, có ý thức
trong q trình thực hiện nhiệm vụ do Đảng đề ra, tổ chức thực hiện nhiệm vụ
đạt kết quả cao. Cán bộ, đảng viên có trình độ lý luận chính trị mới có khả
năng hiểu được bản chất và chiều hướng phát triển của các sự vật hiện tượng,
giúp họ đánh giá đúng, xác định đúng những hiện tượng, vấn đề kinh tế nảy
sinh trong quá trình sản xuất kinh doanh, từ đó rút ra kết luận để chỉ đạo hành
động, nâng cao năng lực tổ chức cũng như tổng kết thực tiễn để xây dựng kế
hoạch, giải pháp thực hiện có hiệu quả.

Q trình phát triển của các Tập đoàn kinh tế đang đặt ra nhiều vấn đề
vừa thực hiện, vừa tổng kết đánh giá nên đội ngũ cán bộ, đảng viên phải là