Công tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên trường chính trị hành chính tỉnh luông nặm thà nước cộng hòa dân chủ nhân dân lào hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

KHAMLEK PHOUTKASANE

CƠNG TÁC GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO HỌC VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH
TỈNH LNG NẶM THÀ NƯỚC CỘNG HÒA
DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC

HÀ NỘI - 2016



BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH

HỌC VIỆN BÁO CHÍ VÀ TUN TRUYỀN

KHAMLEK PHOUTKASANE

CƠNG TÁC GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ
CHO HỌC VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH

TỈNH LNG NẶM THÀ NƯỚC CỘNG HỊA
DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO HIỆN NAY

Chun ngành: Cơng tác tưởng
Mã số
: 60310201

LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS.LƢƠNG NGỌC VĨNH

HÀ NỘI - 2016



Luận văn đã được sửa chữa theo khuyến nghị của Hội đồng
chấm luận văn thạc sĩ.
Hà Nội, ngày…..tháng 9 năm 2016
CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG

PGS,TS. Nguyễn Vũ Tiến


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình của riêng tôi. Các số liệu và luận cứ
nêu trong luận là trung thực. Những kết luận khóa học của luậ văn chƣa tùng
đƣợc công bố trong bất kỳ công trình nào. Nếu sai tơi xin chịu trách nhiệm
hồn tồn.
Hà nội, ngày 27 Tháng 9 năm 2016
Tác giả Luận văn

Khamlek phoutkasane


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CHDCND Lào

: Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

CNXH

: Chủ nghĩa xã hội

Nxb

: Nhà xuất ản

XHCN

: ã hội chủ nghĩa

LLCT

: Lý luận chính trị

CTTT

: Cơng tác tƣ tƣởng

KTCT

: kinh tế chính trị

GV LLCT

: Giáo viên lý luận chính trị


MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chương 1: CÔNG TÁC GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC
VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH TỈNH LNG NĂM THÀ,
NƯỚC CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO - MỘT SỐ VẤN ĐỀ
LÝ LUẬN............................................................................................................................7
1.1. Lý luận chính trị và cơng tác giáo dục lý luận chính trị ........................... 7
1.2. Cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên trƣờng chính trị - hành
chính cấp tỉnh ở nƣớc Cộng hoà Dân chủ Nhân dân Lào - Quan niệm và các
yếu tố cấu thành............................................................................................... 11
1.3. Những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác giáo dục lý luận chính trị ở Trƣờng
Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà .................................................. 15
Chương 2: CƠNG TÁC GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC
VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH TỈNH LNG NẶM
THÀ, NƯỚC CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO - THỰC
TRẠNG VÀ NHỮNG KHÓ KHĂN THÁCH THỨC................................. 26
2.1. Khái quát về tỉnh Luông Nặm Thà và Trƣờng Chính trị - Hành chính tỉnh
Lng Nặm Thà .............................................................................................. 26
2.2. Nguyên lý công tác giáo dục lý luận chính trị ở Trƣờng Chính trị - Hành
chính tỉnh Lng Nặm Thà ............................................................................. 32
Chương 3: GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH
TRỊ CHO HỌC VIÊN TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH TỈNH

LNG NẶM THÀ, NƯỚC CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO..49
3.1. Xây dựng đội ngũ giảng viên đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu
nhiệm vụ .......................................................................................................... 49
3.2. Đổi mới, hoàn thiện mục tiêu, chƣơng trình, nội dung, phƣơng pháp giáo
dục lý luận chính trị......................................................................................... 52
3.3. Tăng cƣờng đầu tƣ vật chất, phƣơng tiện giáo dục lý luận chính trị ....... 66
3.4. Tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng ủy, nâng cao hiệu quả quản lý của Ban
Giám đốc đối với giáo dục lý luận chính trị .................................................. 68
3.5. Phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học viên................................ 76
3.6. Thách thức đặt ra trong cơng tác giáo dục lý luận chính trị ở Trƣờng
Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà hiện nay ................................... 79
KẾT LUẬN .................................................................................................... 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 85


1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục lý luận chính trị là một bộ phận, một nhiệm vụ trọng yếu của
cơng tác tƣ tƣởng, có vai trị hết sức quan trọng trong sự nghiệp cách mạng
của Đảng. C.Mác chỉ rõ: “Vũ khí của sự phê phán cố nhiên khơng thể thay thế
được sự phê phán của vũ khí, lực lượng vật chất chỉ có thể đánh đổ bằng lực lượng
vật chất, nhưng lý luận cũng trở thành lực lượng vật chất, một khi nó thâm nhập
vào quần chúng”. [9. Tr.22]. V.I.Lênin nhấn mạnh: “Khơng có lý luận cách mạng
thì khơng thể có phong trào cách mạng” và “Chỉ đảng nào được lý luận tiên phong
dẫn đường thì mới có khả năng làm tròn vai trò chiến sĩ tiên phong”. [33, tr.167].
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của lý luận
và giáo dục lý luận chính trị trong cơng tác đào tạo cán bộ, trong tổ chức các
hoạt động phong trào cách mạng cho quần chúng nhân dân. Ngay từ khi Đảng
Cộng sản Việt Nam chƣa ra đời, Hồ Chí Minh đã mở nhiều lớp huấn luyện

cho các lớp thế hệ thanh niên Việt Nam yêu nƣớc để truyền bá chủ nghĩa
Mác- Lênin, những nguyên lý của chủ nghĩa cộng sản, tinh thần đấu tranh,
phƣơng pháp cách mạng… Đó là ƣớc khởi đầu chuẩn bị về lý luận và tổ
chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam. Theo Hồ Chí Minh: “phải
bồi dưỡng giảng viên lý luận cho các chi bộ. Tất cả các đảng viên phải cố
gắng học tập, coi việc học tập lý luận chính trị là nhiệm vụ quan trọng của
mình. Bởi Hồ Chí Minh coi đối tượng học tập lý luận chính trị trước hết là
cán bộ, đảng viên, hội viên các đoàn thể, cán bộ các ngành chun mơn của
chính quyền, của quần chúng nhân dân. Cán bộ là những người đem chính
sách của Đảng, của chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành,
đồng thời cũng đem tình hình của quần chúng báo cáo cho Đảng để đặt chính sách
cho đúng”. Ngƣời ví “lý luận là trí khơn của Đảng. Đảng khơng có lý luận thì khác
nào người khơng có trí khơn, tàu khơng có bàn chỉ nam”. [9. Tr.22].


2
Trƣờng Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà, nƣớc CHDCND
Lào là một thiết chế trong công tác giáo dục lý luận chính trị. Trƣờng có
nhiệm vụ đào tạo và bồi dƣỡng cán bộ, công chức đang đƣơng chức của
Đảng, Nhà nƣớc và địa phƣơng không chỉ giỏi về chun mơn, nghiệp vụ mà
cịn phải có phẩm chất chính trị, tƣ tƣởng, đạo đức cách mạng, gắn bó với sự
nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nƣớc CHDCND Lào.
Trong thời kỳ xây dựng và phát triển đất nƣớc theo hƣớng cơng nghiệp
hóa, hiện đại hóa hiện nay, cơng tác giáo dục lý luận phải tập trung xây dựng
lập trƣờng chính trị vững vàng, niềm tin khoa học vững chắc vào sự lãnh đạo
của Đảng và sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nƣớc CHDCND Lào.
Những điều đó đƣợc Đảng nhân dân cách mạng Lào đặc biệt quan tâm và coi
trọng, nhất là việc giáo dục chính trị - tƣ tƣởng đội ngũ cán ộ, học viên. Văn
kiện Đại hội IX của Đảng nhân dân Cách mạng Lào đã chỉ rõ: “Để nâng cao
chất lượng công tác giáo dục lý luận chính trị - tư tưởng, phải tích cực đổi

mới và chỉnh lại nội dung giáo trình, chương trình dạy và học lý luận chính
trị ở trường trong hệ thống trường Đảng, đại học, cao đẳng, trung học
chuyên nghiệp và dạy nghề”.
Những năm qua, công tác giáo dục lý luận chính trị tại Trƣờng Chính
trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà CHDCND Lào có những chuyển biến
tích cực. Tuy nhiên, cơng tác này cịn có những hạn chế, bất cập về chƣơng
trình, nội dung, phƣơng pháp giáo dục; về số lƣợng, chất lƣợng đội ngũ giảng
viên - những ngƣời làm công tác giáo dục; về phƣơng tiện, cơ sở vật chất…
Tình hình đó đặt ra u cầu phải nâng cao hơn nữa chất lƣợng giáo dục lý
luận chính trị để góp phần xây dựng nhận thức, bản lĩnh, hình thành thế giới
quan khoa học và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa trong mỗi học viên.
Trƣớc những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, nhất là sự sụp
đổ của Liên

ô và các nƣớc xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu đã gây nên những


3
biến động to lớn trong phạm vi toàn thế giới thì việc giáo dục lý luận chính trị
cho cho cán bộ, cho học viên lại càng đƣợc tăng cƣờng. Mặc dù hiện nay,
thành quả của công cuộc đổi mới ở một số nƣớc xã hội chủ nghĩa ƣớc đầu
đạt đƣợc những thành tựu to lớn, đã phần nào khôi phục lòng tin của nhân dân
vào chủ nghĩa xã hội, thế nhƣng, để củng cố niềm tin vững chắc, việc giáo
dục lý luận chính trị vẫn phải đƣợc tiếp tục quan tâm.
Chính vì vậy, tác giả chọn vấn đề “Cơng tác giáo dục lý luận chính
trị cho học viên Trường Chính trị-Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà,
nước C ng h

D n chủ Nhân dân Lào hiện n y” làm luận văn Thạc sĩ,

chính trị học, chuyên ngành quản lý hoạt động tƣ tƣởng- văn hóa.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Cơng tác giáo dục lý luận chính trị nói chung ở Lào từ trƣớc đến nay
đƣợc Đảng và Nhà nƣớc quan tâm. Tuy nhiên, vấn đề giáo dục chính trị mới
đƣợc đề cập chủ yếu trong các văn kiện Đại hội Đảng, một số bài phát biểu
của các đồng chí lãnh đạo cao cấp của Đảng và Nhà nƣớc… Trong thực tế, có
thể nói chƣa có cơng trình khoa học nào nghiên cứu một cách hệ thống về
giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở các trƣờng chính trị - hành chính.
Ngồi ra, các văn kiện của Đảng, các bài nói, bài viết của các đồng chí lãnh
đạo cao cấp, hiện ở Lào mới có một số ít nghiên cứu ƣớc đầu về giáo dục lý
luận cho chính trị cho cán bộ lãnh đạo, quản lý nói chung.
Trong những năm gần đây ở Việt Nam, có nhiều cơng trình khoa học
nghiên cứu, tổng kết về công tác giáo dục lý luận chính trị. Chẳng hạn: Tư
tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục chính trị, Nhà xuất bản Sự Thật, Hà Nội; Về
công tác tư tưởng của Đảng Cộng sản Việt Nam của Đào Duy Quát, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2004; Trần Thành: Tư duy lý luận với
hoạt động của người cán bộ lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn, Nhà xuất bản Chính
trị Quốc gia, Hà Nội, 2003.


4
Bên cạnh đó, cịn có nhiều bài nghiên cứu của các nhà khoa học đăng
tải trên các báo, tạp chí đã đề cập ở các phạm vi, góc độ khác nhau về vấn đề
giáo dục lý luận chính trị nhƣ: Tạp chí Cộng sản, số 6, tháng 2 năm 2002:
“Khơng có lý luận tiên phong thì Đảng khơng thể thực hiện được vai trị
người chiến sỹ tiên phong”; Tạp chí Khoa học Chính trị, số 3, năm 2002: “Tư
tưởng Lênin về giáo dục đào tạo cán bộ” Tạp chí khoa học số 2, năm 2003:
“Đào tạo bồi dưỡng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt trong hệ thống
chính trị trước yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong thời mới”… Tuy nhiên, có
thể nói chƣa có cơng trình đề cập trực tiếp và toàn diện vấn đề “Giáo dục lý

luận chính trị cho học viên Trường Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm
Thà, nước Cộng hịa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay”.
3. Mục đích, nghiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm sáng tỏ cơ sở lý luận về công tác giáo dục lý luận
chính trị ở trƣờng chính trị - hành chính cấp tỉnh, khảo sát thực trạng và đề
xuất một số giải pháp cơ bản nhằm tăng cƣờng công tác giáo dục lý luận
chính trị cho học viên Trƣờng Chính trị – Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà
nƣớc cộng hịa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt đƣợc mục đích trên, nhiệm vụ chính của đề tài là:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận cơ ản về cơng tác giáo dục lý
luận chính trị ở các trƣờng chính trị- hành chính.
- Khảo sát, đánh giá thực trạng cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho
học viên ở Trƣờng chính trị - hành chính tỉnh Luông Nặm Thà.
- Đề xuất một số giải pháp cơ ản nhằm tăng cƣờng giáo dục lý luận
chính trị cho học viên ở trƣờng chính trị - hành chính tỉnh Luông Nặm Thà
trong những năm tới.


5
4.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở Trƣờng chính trị hành chính tỉnh Lng Nặm Thà.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Đề tài nghiên cứu công tác giáo dục lý luận chính trị ở Trƣờng Chính
trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà – nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân
Lào. Thời gian nghiên cứu từ năm 2010 đến 2016, các giải pháp áp dụng đến
năm 2025.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận
Đề tài dựa trên những nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin, quan điểm
cơ bản của Đảng Cộng sản Việt Nam, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh và đƣờng lối,
chủ trƣơng của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào về công tác giáo dục lý luận
chính trị. Kế thừa kết quả nghiên cứu của các cơng trình có liên quan.
5.2. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
- Đề tài đƣợc thực hiện trên cơ sở phƣơng pháp luận của chủ nghĩa duy
vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.
- Đề tài sử dụng kết hợp các phƣơng pháp logíc và lịch sử, phân tích và
tổng hợp, đồng thời coi trọng phƣơng pháp khảo sát, điều tra, phỏng vấn.
6. Những đóng góp mới về mặt khoa học và thực tiễn
- Luận văn góp phần hệ thống hóa những vấn đề lý luận về giáo dục lý luận
chính trị ở trƣờng chính trị-hành chính nƣớc Cộng hịa dân chủ Nhân dân Lào.
- Kết quả nghiên cứu cung cấp luận cứ cho việc xây dựng kế hoạch,
chính sách giáo dục lý luận chính trị ở Trƣờng Chính trị - Hành chính tỉnh
Luông Nặm Thà.


6
- Luận văn có thể dùng làm tài liệu tham khảo cho cán bộ, giảng viên
Trƣờng Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà và các tỉnh khác của
nƣớc Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần phụ lục, luận văn gồm mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu
tham khảo và 3 chƣơng, 11 tiết.


7
Chương 1
GIÁO DỤC LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN

TRƯỜNG CHÍNH TRỊ - HÀNH CHÍNH TỈNH LNG NĂM
THÀ,NƯỚC CỘNG HỊA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO – MỘT SỐ
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. Lý luận chính trị và cơng tác giáo dục lý luận chính trị
1.1. Lý luận chính trị
Lịch sử xã hội loài ngƣời trƣớc hết là lịch sử của thực tiễn cải tạo tƣ
nhiên và xã hội. Thực tiễn đã chứng minh rằng, khi xã hội phân chia thành
giai cấp thì ất kỳ một giai cấp, một chính đảng nào muốn giữ vị trí thống trị
xã hội thì trƣớc hết phải nâng cao trình độ LLCT cho giai cấp mình.
Lý luận là một phạm trù rộng lớn tồn tại và phát triển cùng với sự phát
triển của tri thức nhân loại, theo sự phát triển của lịch sử có rất nhiều định
nghĩa, khái niệm lý luận khác nhau và những khái niệm định nghĩa đó ngày
càng đƣợc ổ sung, phát triển một cách đầy đủ và phong phú hơn.
Theo từ điển tiếng Việt: “Lý luận là hệ thống những tư tưởng được khái
quát từ kinh nghiệm thực tiễn, có tác dụng chỉ đạo thực tiễn. Lý luận là những
kiến thức được khái quát và hệ thống hóa trong lĩnh vực nào đó’’[23, tr.496].
Từ điển Triết học định nghĩa: “Lý luận là sự tổng hợp các tri thức về tự
nhiên và xã hội tích lũy được trong q trình” là “ hệ thống tư tưởng chủ đạo
trong một lĩnh vực tri thức”[56, tr. 526].
V.I.Lênin chỉ rõ: “Khơng có lý luận cách mạng thì khơng có phong trào
cách mạng, chỉ có đảng nào có được lý luận tiên phong dẫn đường thì đảng
đó mới hồn thành vai trị cách mạng tiền phong” [33,tr.30,32].
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã định nghĩa rất đơn giản và dễ hiểu là: “Đem
thực tế trong lịch sử, trong kinh nghiệm, trong các cuộc tranh đấu, xem xét,
so sánh thật kỹ lưỡng rõ ràng, làm thành kết luận. Rồi lại đem nó chứng minh
với thực tế. Đó là lý luận chân chính” [43, tr.233]


8
Nhƣ vậy, về thực chất lý luận chính là “hệ thống những tri thức đã

được khái quát tạo ra một quan niệm hoàn chỉnh về các quy luật và mối liên
hệ cơ bản của hiện thực” [57,tr.341]. Nói một cách khái quát: “lý luận là kinh
nghiệm đã được khái quát trong ý thức của con người; là toàn bộ những tri
thức về thế giới khách quan, là hệ thống tương đối độc lập của tri thức có tác
dụng tái hiện trong logic của các khái niệm cái logic khách quan của các sự vật”
[57,tr.342]. Vì vậy, lý luận khơng thể chỉ là sự mô tả hiện thực khách quan, là sự
sao chép giản đơn các kinh nghiệm trong thực tiễn, mà trên cơ sở phản ánh hiện
thực của thực tiễn, nó phát hiện ra những quy luật vận động và dự áo những xu
hƣớng, những vấn dề đƣợc đặt ra cần giải quyết trong thực tiễn.
Mặc dù có nhiều định nghĩa khác nhau về lý luận nhƣng đều thống nhất
ở chỗ, lý luận là sản phẩm của quá trình tƣ duy của con ngƣời, đƣợc hình
thành trên cơ sở khái quát kinh nghiệm hoạt động thực tiễn phong phú, đa
dạng của con ngƣời, là sự tổng hợp các tri thức về tự nhiên và xã hội đƣợc
tích lũy trong quá trình lịch sử con ngƣời.
Xét về ản chất, lý luận là một hệ thống tri thức đƣợc khái quát từ thực
tiễn, phản ánh những mối liên hệ ản chất, những tính quy luật của các sự vật
hiện tƣợng trong một lĩnh vực nào đó của hiện thực khách quan.
Chính trị, theo tiếng Hy lạp là “politics” có nghĩa là những công việc
liên quan đến thành ang, những công việc nhà nƣớc. Trong đó, việc cốt lõi
nhất, quan trọng nhất, thực chất nhất là tổ chức ra cơ quan cai trị (chính phủ)
và sau này từ thế kỷ

VI trở đi gọi là nhà nƣớc. Theo quan niệm chủ nghĩa

Mác-Lênin, chính trị là một hiện tƣợng lịch sử xuất hiện và tồn tại khi xã hội
phân chia giai cấp và hình thành nhà nƣớc. Chính trị giữ vai trị đặc iệt quan
trọng đời sống xã hội, là lĩnh vực hoạt động phức tập nó ln thu hút các nhà
tƣ tƣởng đi sâu nghiên cứu, khám phá làm sáng tỏ ản chất của nó. Chính trị
là phạm vi hoạt động gắn với những quan hệ giai cấp, dân tộc và các nhóm xã

9
hội khác nhau mà hạt nhân của nó là vấn đề giành, giữ và sử dụng quyền lực
nhà nƣớc. Chính trị có vai trị to lớn, khơng có lập trƣờng chính trị đúng thì
một giai cấp nhất định nào đó không thể giữ dƣợc sự thống trị, không thể thực
hiện đƣợc mục tiêu của mình. “Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh tế;
chính trị là kinh tế cơ đọng lại” [21,tr.186]. Nhƣ vậy, tùy theo cách tiếp cận
khác nhau mà có những quan niệm khác nhau về chính trị, song hiểu theo
nghĩa chung nhất, chính trị là những vấn đề về điều hành ộ máy nhà nƣớc
hoặc những hoạt động của giai cấp, chính đảng nhằm duy trì quyền điều hành
nhà nƣớc.
LLCT là ộ phận quan trọng trong kho tàng lý luận của nhân loại giới
hạn trong lĩnh vực chính trị, phản ánh mối quan hệ của các giai cấp trong việc
giành và giữ chính quyền. Từ góc độ tiếp cận khái niệm lý luận chính trị nhƣ
đã trình ày ở trên có thể hiểu: LLCT là hệ thống các quan điểm, chủ trương,
đường lối, chính sách của một chính đảng, một giai cấp nhằm giành, giữ và
thực thi quyền lực nhà nước.
Nhƣ vậy, LLCT đƣợc hiểu là những vấn đề lý luận gắn liền với cuộc
đấu tranh giữa các giai cấp trong việc giành và giữ quyền lực nhà nƣớc. Nó
phản ánh tính quy luật của các quan hệ kinh tế, chính tri, xã hội thể hiện lợi
ích và thái độ của giai cấp đối với nhà nƣớc.
1.1.2. Cơng tác giáo dục lý luận chính trị
Giáo dục lý luận chính trị là một ộ phận quan trọng của công tác tƣ tƣởng
của Đảng. Giáo dục lý luận chính trị có nghĩa là truyền á những ngun lý của
chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đƣờng lối và quan điểm của
Đảng cho cán ộ, đảng viên và quần chúng nhân dân [11, tr.37].
Theo PGS, TS. Đào Duy Qt thì giáo dục lý luận chính trị:
Là việc truyền á những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng
Hồ Chí Minh, đƣờng lối, quan điểm của Đảng cho cán ộ, đảng viên và quần

10
chúng nhân dân. Đó là q trình tác động vào đối tƣợng giáo dục ằng cách trình
ày, giải thích một cách khoa học những khái niệm, những quan điểm... nhằm
làm cho cán ộ, đảng viên và nhân dân nhận thức đúng đắn những nguyên lý của
chủ nghĩa Mác - Lênin, kiên định mục tiêu, lý tƣởng độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội, nhất trí cao với đƣờng lối, quan điểm của Đảng, nâng cao
phẩm chất cách mạng và năng lực hoạt động thực tiễn của họ, hƣớng dẫn họ vận
dụng những hiểu iết ấy vào cuộc sống. [30, tr.38]
GS.TS. Dƣơng uân Ngọc cho rằng:
Giáo dục lý luận chính trị là hoạt động nhận thức, vận dụng và phát
triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin và tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, đƣờng lối,
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc nhằm hình thành thế giới quan
khoa học, nhân sinh quan cộng sản, phƣơng pháp tƣ duy và phƣơng pháp làm
việc iện chứng, khoa học và góp phần nâng cao và phát huy tính tích cực
chính trị - xã hội của các chủ thể chính trị trong xã hội trong hoạt động thực
tiễn [28, tr.332].
Cả hai khái niệm này đều đã chỉ ra một cách rõ ràng, cụ thể các yếu tố
chủ thể, khách thể, nội dung mục tiêu của giáo dục lý luận chính trị. Nhƣng,
trong khái niệm của GS.TS Dƣơng

uân Ngọc, yếu tố đối tƣợng đƣợc nhấn

mạnh hơn. Ở đây, đối tƣợng của giáo dục không chỉ đơn thuần là khách thể
chịu sự tác động của chủ thể giáo dục một cách thụ động mà còn là chủ thể
của tự giáo dục trong quá trình tiếp nhận, lĩnh hội tri thức một cách chủ động.
Từ đó, những hoạt động giáo dục lý luận chính trị khơng chỉ đƣợc xem là
nhận thức mà cịn là hoạt động thực tiễn nhằm hiện thực hóa nhận thức lý
luận chính trị. Vì thế, hoạt động giáo dục lý luận chính trị đƣợc nâng lên một
tầm cao hơn khơng chỉ nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng vận dụng sáng tạo,

tính tích cực cho đối tƣợng mà cho cả chính chủ thể của hoạt động giáo dục lý
luận chính trị.


11
Từ khái niệm giáo dục lý luận chính trị, có thể đƣa ra khái niệm công
tác giáo dục lý luận chính trị là hoạt động có mục đích của Đảng nhằm
truyền bá hệ tư tưởng, đường lối của Đảng hình thành thế giới quan khoa học,
nhân sinh quan cộng sản, phương pháp tư duy và phương pháp làm việc biện
chứng, khoa học và góp phần nâng cao và phát huy tính tích cực chính trị - xã
hội của các chủ thể chính trị trong xã hội trong hoạt động thực tiễn.

1.2. Cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên trường chính
trị - hành chính cấp tỉnh ở nước C ng hoà D n chủ Nh n d n Lào Qu n niệm và các yếu tố cấu thành
1.2.1. Trường chính trị - hành chính ở Nước Cộng hịa dân chủ
Nhân dân Lào
Trƣờng chính trị- hành chính tỉnh, thành phố của nƣớc Cộng hòa dân
chủ Nhân dân Lào là đơn vị sự nghiệp trực thuộc tỉnh uỷ, thành uỷ và uỷ an
chính quyền tỉnh, thành phố, đặt dƣới sự lãnh đạo trực tiếp và thƣờng xuyên
của an thƣờng vụ tỉnh uỷ, thành uỷ.
Trƣờng chính trị - hành chính tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ƣơng
có chức năng tổ chức đào tạo, ồi dƣỡng cán ộ đảm nhiệm chức vụ và sẽ
đảm nhiệm chức vụ cấp trung và cấp cao của Đảng và Nhà nƣớc, cán ộ công
chức ở địa phƣơng về lý luận chính trị, hành chính, đƣờng lối, chính sách của
Đảng và Nhà nƣớc. Nhà trƣờng có những chức năng và nhiệm vụ sau:
- Đào tạo và ồi dƣỡng cán ộ, công chức đang đƣơng chức và thuộc
diện quy hoạch cán ộ cấp cao của Đảng và Nhà nƣớc, các cơ quan đoàn thể
quần chúng; nghiên cứu lý luận, khoa học chính trị và hành chính, lý luận
cách mạng và thực tiễn để phục vụ việc học tập - giảng dạy và góp phần vào
việc nghiên cứu làm cho đƣờng lối chính sách của Đảng, Nhà nƣớc đƣợc cụ

thể hố và hồn thiện hơn.
- Đào tạo và ồi dƣỡng đội ngũ cán ộ lãnh đạo và quản lý đang đƣơng
chức cấp trung, cao cấp của Đảng, Nhà nƣớc, đồn thể quần chúng về chính
trị và hành chính.


12
- Bồi dƣỡng cập nhật kiến thức, kỹ năng lãnh đạo, chuyên môn, nghiệp
vụ cho các chức danh cán ộ lãnh đạo, quản lý.
- Phối hợp cùng các ộ phận khác có liên quan tiến hành ồi dƣỡng
trình độ, tập huấn, hội thảo ngắn ngày để trang ị kiến thức lý luận cơ ản cần
thiết về chính trị - hành chính, đƣờng lối chính sách của Đảng và pháp luật
của Nhà nƣớc cho cán ộ cấp trung - cao cấp của Đảng, Nhà nƣớc và đoàn thể
quần chúng.
- Đào tạo và ồi dƣỡng trình độ về chính trị - tƣ tƣởng, quan điểm, ộ
môn sƣ phạm học cho đội ngũ giáo viên làm cơng tác giảng dạy mơn chính trị
ở các trƣờng dạy nghề và trong nhà trƣờng.
- Tiến hành nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn để phục vụ cho học
tập, giảng dạy và góp phần vào việc làm cho đƣờng lối chính sách của Đảng,
Nhà nƣớc rõ ràng và khơng ngừng hồn thiện, góp phần về mặt khoa học và
thực tiễn cho Trung ƣơng trong việc hoạch định chính sách của Đảng.
- Lãnh đạo, quản lý cơng việc trong trƣờng chính trị tỉnh, nhƣ: cơng tác
xây dựng, chỉnh đốn Đảng, công tác cán ộ quản lý hành chính, quản lý ngân
sách, xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, thực hiện các chính sách đối với cán
ộ giảng viên.
- Thực hiện công tác quan hệ quốc tế về nghiên cứu khoa học, đào
tạo và ồi dƣỡng cán ộ: tranh thủ sự giúp đỡ và hợp tác song phƣơng hoặc
đa phƣơng.
1.2.2. Quan niệm và các yếu tố cấu thành cơng tác giáo dục lý luận
chính trị cho học viên các trường chính trị - hành chính ở Nước Cộng hịa

dân chủ Nhân dân Lào
1.2.2.1. Cơng tác giáo dục lý luận chính trị cho học viên ở trường chính
trị-hành chính cấp tỉnh
Cơng tác giáo dục lý luận chính trị ở nƣớc CHDCND Lào cũng đƣợc


13
tiến hành tƣơng tự nhƣ ở Việt Nam. Hoạt động này đƣợc diễn ra ở Học viện
chính trị - hành chính trực thuộc Ban Chấp hành Trung ƣơng; trong các
trƣờng chính trị - hành chính cấp tỉnh và tƣơng đƣơng; ở các trung tâm ồi
dƣỡng chính trị - hành chính cấp huyện và trong hệ thống giáo dục quốc dân.
Trong đó, giáo dục lý luận chính trị ở các trƣờng chính trị - hành chính là hoạt
động dành cho đối tƣợng cán ộ thuộc các an, sở, ngành, đoàn thể của tỉnh,
cán ộ chủ chốt, các phòng, an và cán ộ diện quy hoạch của cấp huyện; cán
ộ chủ chốt cấp xã.
Nhƣ vậy, cơng tác giáo dục lý luận chính trị ở trƣờng chính trị - hành
chính cấp tỉnh là toàn bộ hoạt động của nhà trường nhằm truyền bá chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Kay Xỏn Phôm Vi Hản, đường lối, chính sách
của Đảng, pháp luật của Nhà nước nhằm hình thành thế giới quan khoa học,
nhân sinh quan cộng sản, phương pháp tư duy và phương pháp làm việc biện
chứng, khoa học và góp phần nâng cao và phát huy tính tích cực chính trị - xã
hội của học viên trong hoạt động thực tiễn.
Giáo dục lý luận chính trị của Đảng khơng phải là việc làm trừu tƣợng,
càng không phải là một loại thuyết giáo xa rời cuộc sống mà là một công tác
xuất phát từ yêu cầu của cuộc đấu tranh cách mạng. Vì thế, trong cơng tác này
khơng đƣợc iến lý luận chính trị thành một cơng thức cứng nhắc, trừu tƣợng
mà phải trình ày những vấn đề lý luận chính trị một cách khoa học, sinh
động, dễ hiểu, có sức thuyết phục, có tính thực tiễn sâu sắc và tính chiến đấu
cao, góp phần làm cho cán ộ, đảng viên và quần chúng hiểu rõ những vấn
đề lý luận, đƣờng lối và chuyển iến thành hành động thực tiễn.

1.2.2.2. Các yếu tố cấu thành cơng tác giáo dục lý luận chính trị với tư
cách là một hoạt động tác động đến học viên các trường chính trị - hành chính
Chủ thể lãnh đạo, quản lý giáo dục lý luận chính trị ở trƣờng chính trị
là cấp ủy, Ban Giám đốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong hệ thống tổ chức


14
của Trƣờng. Chủ thể trực tiếp đóng vai trị quyết định đến chất lƣợng, hiệu
quả giáo dục lý luận chính trị là đội ngũ giảng viên lý luận chính trị.
Đối tượng giáo dục lý luận chính trị chính là học viên đang đào tạo tại
nhà trƣờng. Họ là những cán ộ, công chức đang công tác trong các cơ quan
Đảng, chính quyền, đồn thể cấp tỉnh, huyện và xã phƣờng đủ tiêu chuẩn
đƣợc cử đi đào tạo để lấy ằng trung cấp lý luận chính trị. Họ là những cán
ộ, đảng viên đang đƣơng chức quản lý ậc 8 trở lên. Đây là những cán ộ
vừa mang đặc điểm của tầng lớp tri thức, vừa mang đặc điểm của cán ộ quản
lý, ở độ tuổi trƣởng thành, đa số đã có gia đình riêng. Họ là cán ộ có kinh
nghiệm cơng tác nhiều năm và có ằng từ trung cấp đến đại học một chuyên
ngành nào đó (khi học ở trƣờng đều đƣợc gọi là học viên).
Mục đích cơ ản của cơng tác giáo dục lý luận chính trị là xây dựng cho
học viên thế giới quan khoa học, phƣơng pháp luận đúng đắn, nhân sinh quan
cộng sản, giúp họ khắc phục những tƣ tƣởng lạc hậu, những tàn dƣ của thế
giới quan cũ, nâng cao trình độ chính trị, nhiệt tình cách mạng, tinh thần tự
gịác và tính tích cực trong quá trình cải tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới.
Nội dung giáo dục lý luận chính trị là chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng
Kay

ỏn Phôm Vi Hản, chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng; về sự lãnh đạo của

Đảng, sự quản lý của Nhà nƣớc trong điều kiện kinh tế thị trƣờng và mở rộng
hợp tác với ên ngồi; nâng cao phẩm chất giai cấp cơng nhân, đạo đức cách

mạng, tinh thần yêu nƣớc và tinh thần làm chủ, tự lực tự cƣờng cho cán ộ,
đảng viên; tổ chức ồi dƣỡng trình độ kiến thức chính trị và pháp luật cho
nhân dân các ộ tộc, các tầng lớp nhân dân; giúp đối tƣợng hiểu iết kịp thời
tình hình trong nƣớc, khu vực và quốc tế; kiên định vững chắc đƣờng lối đổi
mới và sự lãnh đạo của Đảng.
Giáo dục lý luận chính trị sử dụng các phương pháp của giáo dục nói
chung nhƣ: thuyết trình, trực quan, đối thoại, nêu vấn đề, tự học, tự nghiên
cứu...hiện nay có xu hƣớng vận dụng sáng tạo các phƣơng pháp dạy học tích


15
cực vào giáo dục lý luận chính trị đạt hiệu quả cao.
Hình thức giáo dục lý luận chính trị rất phong phú: các lớp học tập lý
luận Mác - Lênin, những đợt sinh hoạt chính trị nghiên cứu nghị quyết của
Đảng, những uổi áo cáo về các vấn đề lý luận, v.v...
Giáo dục lý luận sử dụng tất cả các phương tiện, công cụ của công tác
tƣ tƣởng để tiến hành truyền á nội dung đến đối tƣợng: các lớp học, các
phƣơng tiện truyền thơng đại chúng, các hình thức hoạt động văn nghệ, áo
cáo viên...
Hiệu quả của giáo dục lý luận chính trị là làm cho cán ộ, đảng viên
trong tỉnh có hiểu iết các quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng
Kay Xỏn Phôm Vi Hản, quan điểm của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào; trên
cơ sở đó hình thành niềm tin vững chắc vào sự lãnh đọa của Đảng và thắng
lợi của sự nghiệp đổi mới; tính cực tự giác tham gia các phong trào hành động
cách mạng do Đảng phát động. Hiệu quả cuối cùng là chính trị ổn định, kinh
tế, xã hội phát triển, quốc phòng, an ninh của từng địa phƣơng và trong phạm
vi quốc gia vững chắc.
1.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến cơng tác giáo dục lý luận chính trị
ở Trường Chính trị - Hành chính tỉnh Lng Nặm Thà
1.3.1. Nhóm yếu tố bên ngồi nhà trường

1.3.1.1. Chủ trương của Đảng và Nhà nước Cộng hoà Dân chủ Nhân
dân Lào về giáo dục lý luận chính trị cho học viên
Lịch sử phát triển của đất nƣớc Lào hơn 60 năm qua đã chứng minh vai
trò to lớn của Đảng Nhân dân cách mạng Lào. Năm 1955, Đảng ra đời và lãnh
đạo nhân dân cả nƣớc, trải qua 20 năm cách mạng, đến tháng 5 năm 1975, lật
đổ ách thống trị của đế quốc Mỹ, giành độc lập, tự do cho dân tộc. Từ một
Đảng hoạt động bí mật trở thành Đảng cầm quyền duy nhất. Với tƣ cách là
Đảng cầm quyền, Đảng có một chính quyền, cùng với hệ thống đồn thể
chính trị-xã hội đồng bộ, rộng khắp từ trung ƣơng đến cơ sở. Theo đó, Đảng
vừa là một bộ phận của hệ thống chính trị, nhƣng lại là hạt nhân lãnh đạo của


16
tồn bộ hệ thống chính trị. Ở đây, vai trị lãnh đạo của Đảng thể hiện ở những
nội dung chủ yếu, đó là: đề ra cƣơng lĩnh, đƣờng lối, chủ trƣơng phát triển
mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đồng thời là ngƣời lãnh đạo, chỉ đạo việc thực
hiện. Nhƣ vậy, bản thân vấn đề này đã ao hàm công tác tƣ tƣởng, văn hoá, hay
là kết quả tất yếu của cơng tác tƣ tƣởng, văn hố nói chung và cơng tác giáo dục
lý luận chính trị nói riêng. Bởi vì, nếu khơng có cơng tác tƣ tƣởng thì khơng có
sự thâm nhập, vận dụng hệ tƣ tƣởng chính thống mà cốt yếu là chủ nghĩa Mác –
Lênin, tƣ tƣởng Kay Xỏn Phôm Vi hản vào cƣơng lĩnh, đƣờng lối, chủ trƣơng
của Đảng, cũng nhƣ khơng có sự nghiên cứu, tổng kết lý luận và thực tiễn để
phục vụ cho việc hoạch định đƣờng lối, chủ trƣơng, chiến lƣợc của Đảng.
Mặt khác, Đảng lãnh đạo xã hội chủ yếu thông qua Nhà nƣớc và các tổ
chức chính trị - xã hội. Muốn vậy, quan điểm, chủ trƣơng của Đảng phải đƣợc
Nhà nƣớc tiếp nhận, thể chế hoá bằng pháp luật và những chính sách, kế
hoạch cụ thể; và đƣợc các tổ chức chính trị - xã hội vận dụng để có nội dung
và phƣơng thức hoạt động thích hợp. Bởi vậy, Nhà nƣớc và các tổ chức chính
trị - xã hội phải đƣợc trang bị bởi tƣ tƣởng, lý luận của hệ tƣ tƣởng chính
thống, cũng nhƣ đƣợc quán triệt, thấm nhuần những nội dung chính yếu đó

của Đảng, và nhƣ vậy, họ mới trực tiếp hoặc gián tiếp chế định ra pháp luật,
chính sách, kế hoạch và những chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc này mới
trở thành hiện thực và đƣợc triển khai thực hiện có hiệu quả đƣợc.
1.3.1.2. Sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội trong nước
Những yếu tố kinh tế - xã hội có tác động đến các trƣờng Đảng, trƣờng
đại học trong nƣớc nói chung, trƣờng chính trị - hành chính cấp tỉnh nói
riêng. Đồng thời đó cũng là những yếu tố tác động mạnh mẽ đến giáo dục lý
luận chính trị cho học viên. Sự tác động của những yếu tố này là ở những mức
độ khác nhau, sự tác động đó có thể thuận chiều, cũng có thể khơng thuận
chiều nhƣng nhìn chung điều kiện kinh tế - xã hội đã có sự tác động rất lớn
đến giáo dục lý luận chính trị cho học viên.


17
Sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội đối với cơng tác giáo dục lý
luận chính trị cho học viên có một ý nghĩa rất quan trọng, vì nó giúp chúng ta
đề ra những định hƣớng, những giải pháp, nội dung thích hợp cho q trình
hoạt động giảng dạy các mơn khoa học đó. Đồng thời những thay đổi về đời
sống vật chất, tinh thần của học viên ln tác động vào nhà trƣờng. Bởi vì
mức sống và điều kiện sống của học viên ở mức độ khác nhau, một số học
viên ở các huyện, làng... còn gặp nhiều khó khăn. Các điều kiện để phát triển
kinh tế - xã hội còn nhiều hạn chế. Một số địa phƣơng còn tồn tại các phong
tục tập quán cũ, giữa các cộng đồng, thành thị và nơng thơn có sự chênh lệch
về mức sống, điều kiện sống từ đó nảy sinh nhiều vấn đề ức xúc về mặt xã
hội. Học viên vốn là một lực lƣợng rất nhạy cảm với những vấn đề kinh tế xã hội. Sau đổ sự tác động này ao giờ cũng nhanh chóng lan toả trong môi
trƣờng giáo dục, trong đời sống tƣ tƣởng và tinh thần của học viên.
Nhƣ vậy, giáo dục lý luận chính trị cho học viên phải quan tâm đến sự
tác động này. Bởi vì, sự tác động của điều kiện kinh tế - xã hội là iểu hiện
cho mối liên hệ giữa nhà trƣờng và đời sống xã hội. V.I.Lênin viết: “Chúng ta
không tin vào việc rèn luyện, giáo dục và học tập nếu việc đó chỉ đóng khung

trong nhà trường và tách rời cuộc sống sôi nổi” [19, tr.372]. Cơ chế thị
trƣờng đã thúc đẩy nền kinh tế phát triển nhƣng đồng thời cũng làm nảy sinh
những yếu tố tiêu cực đến giáo dục, tƣ tƣởng của học viên, cán ộ, giảng viên
ở các trƣờng chính trị-hành chính. Một mặt kinh tế phát triển sẽ tạo ra những
điều kiện cần thiết để trang ị, thúc đẩy sự nghiệp giáo dục phát triển, mặt
khác, nền kinh tế đó làm cho thị trƣờng lao động đƣợc mở rộng, nhu cầu học
tập tăng lên, đòi hỏi giáo dục phải phục vụ đắc lực cho nó, phải kịp thời điều
chỉnh cơ cấu và qui mơ, nâng cao trình độ đào tạo đáp ứng nhu cầu ngày càng
cao. Trong các lĩnh vực khác, đã có ngƣời cho rằng khơng nên đề cao các
mơn lý luận chính trị, chỉ nên coi đó là mơn học thuyết Mác-Lênin trong
trƣờng phái chính trị, để từ đó học viên tự rút ra những điều kiện cần thiết cho