SKKN một số kinh nghiệm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp

PHẦN I: PHẦN MỞ ĐẦU
1.1 Lí do chọn sáng kiến
Tiểu học là cấp học nền tảng, là nền mống cho hệ thống giáo dục Quốc dân, đặt
cơ sở ban đầu cho sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh sau này. Đối với
học sinh tiểu học, hoạt động trong nhà trường là chủ đạo, nhà trường là nơi tổ chức
các hoạt động chuyên biệt, là nơi giáo dục trẻ theo mục tiêu giáo dục của cấp học. Bởi
vậy nhà trường là nơi diễn ra cuộc sống của trẻ, là nơi để trẻ bộc lộ khả năng, năng
lực, nhân cách một cách đầy đủ, rõ ràng nhất. Bác Hồ đó từng nói:
"Vì lợi ích mười năm trồng cây
Vì lợi ích trăm năm trồng người."
Để làm tốt nhiệm vụ trồng người thì mỗi giáo viên phải có nhiệm vụ đào tạo nên
những con người có đức, có tài cho xã hội. Bởi thế nhiệm vụ của mỗi người không chỉ
cung cấp cho học sinh những kiến thức mà còn phải xây dựng và hình thành cho các
em ý thức tự chủ, tinh thần trách nhiệm cao ngay từ nhỏ. Nói cách khác, giáo viên
vừa dạy chữ, vừa dạy cách làm người cho các em khi đang còn ngồi trên ghế nhà
trường. "Sự gương mẫu của người thầy giáo là tia sáng mặt trời thuận lợi nhất đối với
sự phát triển tâm hồn non trẻ mà khơng gì thay thế được." Usinki
Vì vậy, mục tiêu của giáo dục Tiểu học là nhằm giúp học sinh hình thành những
cơ sở ban đầu cho sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ ,thể chất, thẩm
mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học lên trung học cơ sở.
Từ mục tiêu trên ta thấy: Công tác chủ nhiệm lớp là một trong hai nhiệm vụ
chính của người giáo viên trong Nhà trường nói chung và trường Tiểu học nói riêng.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trị quan trọng trong cơng tác dạy học và giáo dục đạo
đức cho học sinh. Là người đại diện cho nhà trường để quản lý toàn diện lớp học.
Giáo viên chủ nhiệm lớp có những ảnh hưởng quan trọng đến quá trình rèn luyện đạo
đức của học sinh. Thậm chí đối với mỗi học sinh, những tác động của giáo viên chủ
nhiệm lớp có ảnh hưởng tích cực, làm thay đổi cuộc sống của các em.

1

Để làm tốt điều đó thì u cầu quan trọng được đặt ra là: Người giáo viên chủ
nhiệm phải là người tổ chức, xây dựng lớp thành một tập thể đồn kết, nhất trí, biết
quản lý cơng việc của tập thể. Đây chính là mơi trường, là phương tiện trực tiếp tác
động tới sự phát triển nhân cách nói chung và trí tuệ học sinh nói riêng.
Muốn hồn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu
học phải tận tâm, tận tụy với học sinh, phải u nghề, mến trẻ. Vì vậy, có thể nói rằng
công tác chủ nhiệm lớp ở tiểu học là cực kì quan trọng. Bởi lẽ người giáo viên chủ
nhiệm là ông thầy tổng thể giám sát tất cả mọi mặt hoạt động của học sinh. Để làm tốt
công tác chủ nhiệm lớp bản thân tôi luôn trăn trở, băn khoăn, vạch ra kế hoạch thực
hiện, tìm tịi những giải pháp để thực hiện như thế nào cho hiệu quả?.Chính vì những
lí do đó mà tơi đã chọn viết sáng kiến kinh nghiệm: “Một số kinh nghiệm nâng cao
hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp ”.
1.2. Điểm mới của sáng kiến kinh nghiệm
Ở trường trung học cơ sở nói chung và trường tiểu học nói riêng, chủ nhiệm lớp
có vai trị đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục nhân cách học sinh. Để làm tốt công
tác chủ nhiệm lớp người giáo viên chủ nhiệm cần hiểu vị trí, chức năng, nhiệm vụ của
mình, từ đó đưa ra những biện pháp cụ thể để xây dựng tập thể lớp vững mạnh tồn
diện. Trong q trình làm cơng tác chủ nhiệm lớp, tôi đã dựa vào những biện pháp
chủ yếu sau:
- Xây dựng công tác chủ nhiệm lớp.
- Xây dựng nề nếp lớp học.
- Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sốngcho học sinh.
- Chỉ đạo việc học tập của học sinh để phát tiển trí tuệ tư duy tốt.
- Giáo dục lao động làm xanh, sạch đẹp trường lớp.
- Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
- Công tác Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh và Sao nhi đồng.
- Phối kết hợp chặt chẽ với hội cha mẹ học sinh.
2

1.3. Phạm vi áp dụng của đề tài.
Đề tài khoa học được xây dựng trên cơ sở vận dụng những kiến thức kĩ năng đã
được học trong chương trình đào tạo liên thông để nghiên cứu thực tế giáo dục Tiểu
học ở trường tôi đang công tác về vấn đề nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp
3A và tìm hiểu các điều kiện ảnh hưởng đến nâng cao hiệu quả chủ nhiệm lớp tại
trường Tiểu học trên địa bàn lệ Thủy.
Đề cập đến những giải pháp làm công tác chủ nhiệm lớp ở trườngTiểu học mà tôi
đang công tác nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm ở lớp 3A mà tôi chủ
nhiệm
PHẦN II: PHẦN NỘI DUNG
Công tác chủ nhiệm lớp là một nội dung về chuyên môn nghiệp vụ của giáo
viên tiểu học. Công tác chủ nhiệm quyết định chất lượng dạy và học của giáo viên và
học sinh. Làm tốt công tác chủ nhiệm tức là người giáo viên đã hoàn thành tốt việc
giảng dạy các bộ môn và tổ chức giáo dục, rèn luyện đạo đức cho học sinh. Đặc biệt
trong nhà trường tiểu học, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm hết sức quan trọng.
Giáo viên chủ nhiệm thay mặt nhà trường quản lý điều hành lớp, trực tiếp giáo dục tư
tưởng đạo đức, hình thành nhân cách cho học sinh; là cầu nối giữa ba mơi trường
giáo dục gia đình, nhà trường và xã hội. Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm
lớp ngày càng địi hỏi sự dày cơng của người giáo viên bởi yêu cầu ngày càng cao của
xã hội đang phát triển, bởi tình hình cuộc sống vẫn đang tồn tại những tác động xấu
đến học sinh, bởi sự mưu sinh của gia đình nên khơng ít phụ huynh đã giao phó việc
giáo dục con cái cho nhà trường.
2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu
Là một xã nằm ở phía Tây của huyện Lệ Thủy, địa bàn khá rộng, dân cư đông
ở rải rác. Là một vùng đất không lắm thuận lợi, luôn chịu khắc nghiệt của thiên tai.
Đời sống của nhân dân chủ yếu là trồng trọt và chăn nuôi. Tuy thế nhưng kinh tế của

3

xã nhà vẫn phát triển và ổn định có chiều hướng gia tăng. Thu nhập của nhân dân
ngày càng được nâng cao.
Trường có đội ngủ giáo viên khá đơng, có nhiều đồng chí giáo viên dạy giỏi có
kinh nghiệm trong giảng dạy. Là một trong những trường có truyền thống hiếu học từ
xưa đến nay. Đội ngủ giáo viên nhà trường lơn nêu cao tinh thần đồn kết, đồng tâm
hợp lực thi đua: “Dạy tốt, học tốt ”.
Trường có 20 lớp học với 40 đồng chí giáo viên - nhân viên trong biên chế và
hợp đồng. 95,2% giáo viên trong biên chế là Đảng viên. Được sự quan tâm của chính
quyền địa phương thầy trị đã vượt qua mọi khó khăn ln phấn đấu hồn thành tốt
nhiệm vụ của mình. Chính vì lẽ đó mà nhiều năm liền trường được huyện công nhận
danh hiệu tập thể tiên tiến xuất xắc.
2.1.1 Thuận lợi:
- Học sinh đều là con em địa phương có truyền thống hiếu học, phần lớn các em
ngoan, chăm chỉ, có ý thức học tập tốt.
- Được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Ban giám hiệu Nhà trường, đề ra kế hoạch cụ
thể cho từng tháng trong suốt năm học.
- Sự quan tâm tận tình từ phía phụ huynh học sinh.
- Có sự kết hợp chặt chẽ giữa giáo viên chủ nhiệm, giáo viên tổng phụ trách Đội và
giáo viên không chủ nhiệm trong công tác quản lý học sinh.
- Bản thân tơi là giáo viên có bề dày kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp, ln
nhiệt tình, năng nổ, quan tâm giáo dục học sinh về mọi mặt.
.-

Tập thể lớp đồn kết, có ý thức giúp đỡ lẫn nhau.

2.1.2 Khó khăn:
- Mỗi học sinh được lớn lên trong mỗi hồn cảnh gia đình khác nhau. Các em phần
lớn là con em gia đình nơng dân và công nhân và các nghề nghiệp khác.
- Địa bàn các em sinh sống vẫn có tệ nạn ma túy xảy ra nên ít nhiều cũng bị chịu ảnh
hưởng của môi trường xã hội xung quanh.

4


- Đa số do điều kiện cuộc sống nên phụ huynh có tâm lí “trăm sự nhờ cơ” và ít có
thời gian theo sát các em mỗi ngày để hướng dẫn uốn nắn các em ở nhà.
- Nhiều gia đình cũng do điều kiện công việc nên bố, mẹ đi làm ăn xa để con ở
nhà với ông bà nên cũng ảnh hưởng đến q trình học tập.
- Có gia đình bố mẹ li dị, ly thân nên cuộc sống của các em không được ổn định làm
ảnh hưởng không nhỏ đến tinh thần, tâm lý của các em.
- Còn có nhiều học sinh gia đình có hồn cảnh khó khăn thuộc diện hộ nghèo,cận
nghèo.
- Ngoài ra, một số phim ảnh mang tính chất bạo lực, văn hóa phẩm chất không lành
mạnh, sự lôi cuốn của Game Online đã ảnh hưởng tiêu cực đến học sinh làm cho một
số em khơng những sa sút trong học tập mà cịn ảnh hưởng nghiêm trọng và tỏ ra kém
hiểu biết về giá trị đạo đức, có hành vi, thái độ khơng phù hợp với các chuẩn mực đạo
đức của người học sinh…
- Hiện nay trên địa bàn trường đóng đã xuất hiện nhiều sân Pa-tanh, các quán Internet
nên các em đã bị cuốn vào cuộc chơi một cách dễ dàng dễ dẫn đến sa sút, sao nhãng
học hành, tinh thần, tâm lý bị xáo trộn.
2.2 Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp
Giáo viên chủ nhiệm ở tiểu học được ví như một một bác sĩ tâm lý, cần hòa vào
thế giới của học sinh để tìm hiểu tâm tư, tình cảm, sẻ chia với hồn cảnh từng học trị.
Để chủ nhiệm lớp có hiệu quả, việc đầu tiên là điều tra học sinh trong lớp để có kế
hoạch bồi dưỡng, giáo dục cho các em, khảo sát phân loại đối tượng học sinh. Sau khi
đã biết được lực học của từng học sinh trong lớp để có kế hoạch giáo dục và giảng
dạy. Từ việc điều tra sơ khảo đã nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có biện
pháp giáo dục thích hợp. Tổ chức cho lớp bầu ra Hội đồng tự quản lớp; Hội đồng tự
quản lớp phải là người học giỏi,đối xử hồ đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc
được giao.Thực hiện tốt “Năm điều Bác Hồ dạy”; “Lời hứa của nhi đồng” và thực

hiện tốt phong trào “Nói lời hay, làm việc tốt, phong trào “xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cưc”, “Đơi bạn cùng tiến”....
5


Thường xun giáo dục các em có tính tự giác, chấp hành tốt nội quy của lớp,
trường ln giữ gìn cơ sở vật chất trong trường, bảo vệ tài sản chung, bảo vệ môi
trường. Muốn các em thực hiện tốt, nghiêm túc thì người giáo viên chủ nhiệm lớp
phải thực sự gương mẫu về mọi mặt, phải là tấm gương sáng cho học sinh noi theo.
Nói phải làm, khen chê đúng mực, tuyệt đối không làm học sinh thấy mất tự tin, mất
thể diện trước lớp. Trong học tập không những chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng
nhiều hình thức khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm cho học
sinh như sinh hoạt đầu giờ, trật tự nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm
tra bài tập về nhà của các bạn trong tổ. Rèn luyện nề nếp tốt là rất quan trọng, nó góp
phần lớn quyết định kết quả học tập của học sinh.
Giáo viên chủ nhiệm là một bộ phận không thể thiếu trong hoạt động giảng dạy
trong nhà trường. Giáo viên chủ nhiệm mang một đặc trưng mà giáo viên bộ mơn
khơng thể thay thế được. Vì mỗi giáo viên chủ nhiệm chính là vừa là cố vấn vừa là
trọng tài của tất cả học sinh trong lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải thực hiện tốt những
nhiệm vụ của một cô giáo, phải nắm được đường lối, chủ trương của Đảng, pháp luật
của Nhà nước, quan điểm lí luận giáo dục đồng thời chú trọng giáo dục những phẩm
chất đạo đức, rèn luyện kĩ năng tự lập, kĩ năng sống cho học sinh để trở thành công
dân tốt mai sau. Người giáo viên chủ nhiệm phải tham gia các hoạt động chính trị xã
hội với tư cách là lực lượng tri thức trong công cuộc đổi mới, giác ngộ học sinh từ bỏ
những thói hư tật xấu, phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nâng cao
nhận thức, tình cảm, tham gia có hiệu quả vào cơng cuộc xây dựng đất nước văn minh
hiện đạị… Có kế hoạch tổ chức hoạt động của tập thể học sinh thực hiện nhiệm vụ
chung của nhà trường cùng với các tập thể lớp học khác làm cho lớp chủ nhiệm trở
thành thành viên tích cực của cộng đồng nhà trường. Thông qua tổ chức tự quản hoạt
động của tập thể mà rèn luyện nhân cách, khả năng ứng xử, năng lực tổ chức sáng tạo,

khả năng vận dụng tri thức lý luận vào thực tiễn cuộc sống.

6


Mỗi giáo viên chủ nhiệm phát huy tốt vai trò chủ nhiệm, phụ trách chi đội, phối
hợp hoạt động giáo dục theo chủ điểm của chường trình hoạt động đội, tăng cường
giáo dục đạo đức hàng ngày, nắm bắt đặc điểm học sinh để giáo dục cụ thể.
Giáo viên chủ nhiệm phải nắm vững quy định về đạo đức nhà giáo, làm cơ sở để
tự rèn luyện phẩm chất đạo đức nhà giáo, qui tắc ứng xử sư phạm, có lối sống và cách
ứng xử chuẩn mực để thực sự làm tấm gương đạo đức học sinh noi theo ( lời nói gắn
liền hành động thực tiễn), mỗi giáo viên luôn trau dồi chuẩn mực đạo đức, gương
mẫu qua từng hành động, ln dịu dàng hết lịng thương u học sinh, bằng lương
tâm chức nghiệp của mình xây dựng chương trình hành động riêng trong cơng tác
giáo dục đạo đức học sinh.
2.2.1. Xây dựng công tác chủ nhiệm lớp:
Trong những ngày đầu năm học, nề nếp lớp chưa được ổn định. Hơn nữa các
em chưa tự ý thức được các việc trong lớp cũng như nội quy ra vào lớp, nội quy của
nhà trường đề ra. Việc ổn định và đi vào nề nếp phải mất một thời gian dài. Trách
nhiệm một giáo viên chủ nhiệm lớp đứng trước thực trạng như vậy tôi đã vận dụng
ngay kinh nghiệm chủ nhiệm lớp mà tôi đã đúc kết qua nhiều năm giảng dạy nhằm
làm tốt công tác chủ nhiệm lớp và nâng cao giáo dục toàn diện cho học sinh.
Trước hết phải tìm hiểu tỉ mĩ từng đối tượng học sinh, biết được hoàn cảnh,
năng lực của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp đối với từng đối
tượng. Ngay đầu năm học tôi đã bắt tay vào tìm hiểu thơng tin về tình hình của lớp
nhưsau:
Khảo sát và phân loại đối tượng thông qua giáo viên chủ nhiệm cũ. Dùng
phiếu liên lạc và tìm hiểu trực tiếp từ học sinh để khảo sát. Qua đó để lựa chọn
phương pháp dạy học phù hợp.
+Kết quả phân loại qua khảo sát.

- Tổng số: 32 em (Trong đó 16 nam và 16 nữ )
- Học sinh thuộc diện hộ nghèo: 02em (em Vương Thị Phương Thảo và
Nguyễn Hữu Bình).
7


- Học sinh thuộc diện hộ cận nghèo: 2 em (em: Phạm Thị Thu Hiền và Nguyễn
Thị Ngọc Ánh).
- Học sinh thuộc hộ gia đình cơng nhân: 06 em.
- Học sinh thuộc hộ gia đình nơng dân là :10 em.
- Học sinh có bố mẹ làm ngành nghề khác: 9em.
- Học sinh có hồn cảnh bố mẹ ly thân: 01 em(em Nguyễn Nhật Sơn)
- Học sinh cá biệt về đạo đức: 02 em (em Võ Mạnh Hợp và em Nguyễn Văn
Hiếu)
- Học sinh có năng khiếu về mơn Cờ vua: ( Nguyễn Xuân Hiếu).
- Học sinh có năng khiếu về mơn Bóng bàn: (em: Võ Lương Bằng).
- Học sinh có năng khiếu Viết chữ đẹp: Hoàng Nhật Anh; Dương Văn Quang;
Nguyễn Trần Như Quỳnh; Võ Thi Thanh Trúc.
- Học sinh có năng khiếu mơn Tốn: Hồng Nhật Anh; Nguyễn Thị Dung;
Nguyễn Hữu Hào.
- Học sinh có năng khiếu về mơn Tiếng Việt: Hoàng Ngọc Khánh Linh;
Nguyễn Thị Kim Dung; Vương Thị Phương Thảo.
Từ việc tìm hiểu đối tượng học sinh, tôi đã xây dựng được kế hoạch chủ
nhiệm phù hợp với tình hình học sinh trong lớp học.Việc lập kế hoạch giúp tơi
có tầm nhìn xa, bao qt hơn trong cơng tác chủ nhiệm lớp.Vì thế, dựa trên sự
tìm hiểu và nắm bắt hoàn cảnh của học sinh, dựa vào kế hoạch của nhà trường
tôi lập kế hoạch tỉ mỉ sát thực. Phần chung tình hình lớp, có kế hoạch và biện
pháp thực hiện cho cả năm rõ ràng cụ thể cho từng tháng, từng chủ điểm trong
tháng. Có đánh giá, nhận xét từng tuần, tháng và sơ kết từng học kỳ. Phần đánh
giá theo dõi học sinh, tôi theo dõi thường xuyên và chặt chẽ có ghi chép, đánh

giá mọi sự tiến bộ cũng như tồn tại chưa khắc phục được của từng em để có
hướng giải quyết khắc phục kịp thời. Việc theo dõi đánh giá này qua từng
ngày, từng tuần.
2.2.2 Xây dựng nề nếp lớp học.
8


Dựa vào tình hình của lớp, kế hoạch và biện pháp thực hiện cho cả năm
học,tôi xây dựng kỷ cương, nề nếp của học sinh. Giao trách nhiệm cụ thể, rõ
ràng tới từng học sinh, hội đồng tự quản của lớp.Tăng cường công tác tự quản
học sinh, giúp các em có ý thức tự rèn luyện, tự học.
Có quy định về lề lối học tập, rèn luyện quy định đúng giờ giấc, có sự
theo dõi chặt chẽ của Hội đồng tự quản, tránh sự buông lỏng về nề nếp.
Xây dựng một tập thể tự quản có nịng cốt là Chủ Tịch hội đồng tự quản
có khả năng tự điều khiển các hoạt động của lớp. Tạo khơng khí tự rèn luyện,
mạnh dạn, ý thức tự làm chủ ở mỗi học sinh.
Để xây dựng tập thể vững mạnh tôi tổ chức cho hội đồng tự quản của lớp
thật tốt bao gồm: Một chủ tịch hội đồng tự quản có nhiệm vụ phụ trách chung. Hai
phó chủ tịch hội đồng tự quản . Ngồi ra tơi cịn cho thành lập các ban như: Ban học
tập, ban văn nghệ-thể dục thể thao, ban đối ngoại, ban sức khỏe-vệ sinh, ban thư viện,
ban quyền lợi học sinh. Phân nhóm cho từng học sinh và bầu ra nhóm trưởng cho
từng nhóm.
+ Ví dụ: Nhiệm vụ hội đồng tự quản và ban học tập là điều hành mọi hoạt động học
tập của lớp. Cụ thể tự quản lớp ôn bài 15 phút đầu giờ, cuối buổi giúp đỡ bạn học tiếp
thu chậm các kĩ năng.
+Nhiệm vụ của hội đồng tự quản trong giờ học:
-HĐTQ cùng Trưởng ban Sức khỏe - Vệ sinh kiểm tra, nhắc nhở nề nếp lớp về vệ
sinh, sức khỏe, số HS nghỉ học.
- HĐTQ cùng Trưởng ban học tập nhắc các nhóm trưởng kiểm tra về sự chuẩn bị, sắp
xếp đồ dùng, sách vở, tài liệu và làm bài ứng dụng của nhóm.

+ Nhiệm vụ của nhóm trưởng.
- Kiểm tra, nhắc nhở các bạn trong nhóm sắp xếp đồ dùng học tập, sách vở, nháp,
bảng, phấn, giẻ lau đầy đủ và gọn gàng.
- Kiểm tra bài ứng dụng của các bạn trong nhóm, cùng nhau ơn lại các kiến thức cần
9


ghi nhớ của bài học trước.
- Kiểm tra sự chuẩn bị cho tiết học mới.
+Nhiệm vụ của các ban.
* Ban Học tập:
- Kiểm tra bài tập ứng dụng , kiến thức cũ của các bạn và báo cáo với cô giáo vào đầu
giờ.
- Điều hành lớp thực hiện các hoạt động học tập theo lô gô cả lớp.
* Ban Văn nghệ :
- Tổ chức cho các bạn hát, múa, chơi trò chơi vào đầu tiết học và cuối tiết học.
- Tổ chức, hướng dẫn các bạn tập và biểu diễn các tiết mục văn nghệ, tham gia các
phong trào
*Ban Sức khỏe -Vệ sinh:
- Theo dõi về sức khỏe của các bạn, nếu trong lớp bạn nào có vấn đề về sức khỏe thì
đưa bạn lên phịng y tế của trường hoặc chạy đi báo với cô giáo.
- Theo dõi vệ sinh chung của cả lớp, cùng các bạn sắp xếp bàn ghế gọn gàng ngay
ngắn.
- Nhắc các bạn ăn mặc phù hợp thời tiết, hoạt động và vui chơi an toàn.
- Theo dõi vệ sinh cá nhân. Nhắc các bạn giữ gìn vệ sinh cá nhân
* Ban Thư viện:
- Có nhiệm vụ phát đồ dùng và mời các nhóm trưởng nhận tài liệu và đồ dùng học
tập.
- Cho các bạn mượn truyện đọc, thu truyện và sắp xếp thư viện gọn gàng ngăn nắp.
- Vận động các bạn góp sách, truyện dùng chung.

* Ban Đối ngoại: Có nhiệm vụ nếu lớp có khách đến thăm thì ra mời khách vào và
biết giới thiệu về trường, lớp các góc học tập, cơ giáo, các bạn.
* Ban Quyền học sinh: Có nhiệm vụ nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng về quyền lợi
Để làm được điều này tơi thường xun có kế hoạch bồi dưỡng cho học sinh
cách kiểm tra, đánh giá, cách làm báo cáo vào tiết sinh hoạt ngày thứ sáu. Căn cứ vào
10


báo cáo của các ban và sự theo dõi của bản thân tơi nắm được khả năng quản lí lớp
của từng em và biết rõ hơn về hoạt động của tất cả các học sinh trong lớp.
Cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp,
động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót
và hướng dẫn các em cách khắc phục. Sau mỗi đợt thi đua (Thi đua học tốt chào
mừng ngày 20/10; chào mừng ngày 20/11; 22/12/ 3/2, 8/3...đều có tổng kết, rút kinh
nghiệm. Khen thưởng động viên học sinh, 2 lần / 1 học kì .
- Tổ chức cho học sinh học tập nội quy trường, lớp.
- Xây dựng nề nếp và năng lực tự quản của học sinh.
2.2.3. Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh.
- Giáo dục cho các em những chuẩn mực đạo đức về hành vi, thái độ đối với bạn bè,
thầy cơ, bản thân mình. Ghi nhớ năm điều Bác Hồ dạy cho học sinh, học tập nội quy
của nhà trường, của đội, của lớp. Thường xuyên nêu gương người tốt, việc tốt cho các
thành viên khác để học tập , phấn đấu.
- Động viên, khuyến khích, tuyên dương kịp thời những học sinh có sự cố gắng vươn
lên trong học tập và rèn luyện.
- Kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh để giáo dục kĩ năng sống cho
học sinh. Cụ thể: Đầu mỗi buổi học, trong giờ ra chơi, các buổi sinh hoạt tập thể, buổi
học ngoại khóa cũng như lồng ghép vào các tiết học chính khóa, tơi thường trao đổi,
trị chuyện với học sinh, từ đó uốn lời ăn, tiếng nói và cử chỉ giao tiếp cho các em.
Đồng thời hướng dẫn cho các em những kĩ năng cơ bản để các em tự phục vụ bản
thân như: chải đầu, cột tóc, cắt móng tay, móng chân, đánh răng, rửa mặt. Hướng dẫn

các em kĩ năng tham gia giao thơng an tồn. Tổ chức các em thi tìm hiểu về an tồn
giao thơng, tổ chức các trị chơi để giáo dục an tồn giao thơng cho các em. Ngồi ra
tổ chức cho các em đóng vai trong các câu chuyện giao thơng để từ đó các em có ý
thức tốt trong việc tham gia giao thông. Trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, ở
các đơn vị trường khác nhau, học sinh của tơi ln đảm bảo được an tồn trên đường
đi học và cũng như ở nhà.
11


Trong giai đoạn hiện nay, công tác chủ nhiệm lớp ngày càng địi hỏi sự dày
cơng, tận tâm của người giáo viên hơn nữa. Trong một xã hội đang phát triển, mặt trái
của kinh tế thị trường và sự bùng nổ của cơng nghệ thơng tin đã có nhiều tác động
tiêu cực đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh. Thường xuyên giáo dục các
em tránh xa các tệ nạn xã hội, không để tệ nạn xã hội xâm nhập vào các em. Cụ thể:
Phân tích tác hại của các tệ nạn xã hội để các em có định hướng tránh xa. Giáo dục
cho các em một số kĩ năng tự bảo vệ bản thân trước các tệ nạn xã hội và trước những
kẻ xấu có khả năng xâm hại đến các em.
Bồi dưỡng cho các em phương pháp tự học: Hướng dẫn các em xây dựng một
thời gian biểu sinh hoạt .
Kết hợp với hoạt động Đội, Sao thường xuyên phát động thi đua cùng với các
chủ đề khác nhau để học sinh rèn luyện học sinh như: “ Em làm kế hoạch nhỏ”, ‘’Em
làm công tác đền ơn đáp nghĩa’’, “ Đàn gà khăn quàng đỏ”, “Áo ấm đến trường”, “ Tổ
chức sinh hoạt dưới cờ ”... Từ đó giáo dục truyền thống hào hùng của dân tộc ta một
cách sâu rộng đến từng em. Để các em noi gương học tập và rèn luyện trở thành con
ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ.
2.2.4. Chỉ đạo việc học tập của học sinh nhằm phát triển tư duy và trí tuệ .
Học tập là nhiệm vụ hàng đầu của học sinh. Thành tích học tập của các em là
thước đo của quá trình rèn luyện, phấn đấu. Do đó tơi đã xây dựng động cơ hoạt động
đúng đắn, hướng dẫn phương pháp học tập, thường xuyên phụ đạo học sinh tiếp thu
chậm, bồi dưỡng thêm cho học sinh năng khiếu.

Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập theo phương pháp Vnen; lớp
học tự quản dưới sự điều hành của hội đồng tự quản; nhóm trưởng điều hành mọi hoạt
động học tập của nhóm mình, thảo luận, chia sẽ kết quả, đánh giá nhận xét lẫn nhau.
Giáo viên quan sát; giúp đỡ đối với các nhóm gặp khó khăn vướng mắc, để trợ giúp
kịp thời. Từ đó, phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong học tập của các
em.

12


Hội đồng tự quản thực hiện sinh hoạt 15 phút đầu giờ theo lịch hoạt động như:
văn nghệ, đọc sách, Kể chuyện, truy bài, rèn chữ, rèn đọc. Sau đó họp ban thi đua rút
kinh nghiệm,bổ sung, điều chỉnh các hoạt động phù hợp với năng lực chung. Từ đó,
phong trào tự học, tự quản ngày càng phát triển tốt. Giúp các em phát huy hết phẩm
chất, năng lực, sự ham muốn học hỏi; đồng thời kích thích được sự thi đua của các em
bằng thành tích trong sổ “ việc tốt” của lớp. Ý thức, trách nhiệm của các em ngày
càng cao.Thường xuyên động viên, nhắc nhở học sinh tích cực cố gắng trong học tập
cũng như đến lớp phải có đầy đủ dụng cụ học tập, sách vỡ.
Hướng dẫn các em chuẩn bị bài chu đáo, khi cô giáo giảng bài phải chú ý nghe
giảng khơng nói chuyện riêng. Xây dựng phong trào thi đua trong học tập như phong
trào “đôi bạn cùng tiến”, “Bông hoa điểm tốt tặng cô”, thi đua giữa cá nhân với cá
nhân, giữa nhóm này với nhóm kia.
Những phong trào thi đua học tập vừa nêu các em rất hào hứng tham
gia.Thường xuyên lấy gương những em học tốt, chữ đẹp, những em có ý thức vươn
lên trong học tập để khen ngợi, từ đó những em khác noi theo. Đồng thời nhắc nhở
nhẹ nhàng đối với những em chưa cố gắng trong học tập, phân công học sinh khá giỏi
kèm cặp học sinh yếu. Đặc biệt tôi thường xuyên kiểm tra,đánh giá một cách khách
quan để nắm bắt tình hình và điều chỉnh ngay kế hoạch chỉ đạo việc học của học sinh
được tốt hơn.
2.2.5 Giáo dục lao động xây dựng trường lớp xanh, sạch , đẹp.

- Lứa tuổi các em chưa yêu cầu ở mức độ công việc nặng. Bước đầu giáo viên giúp
các em làm quen với những buổi trực nhật, vệ sinh, chăm sóc hoa và đặc biệt là chú
trọng vệ sinh cá nhân hằng ngày.
- Lên lịch trực nhật cho từng tổ rõ ràng, cụ thể. Hướng dẫn ban vệ sinh môi trường
điều khiển, quản lý việc trực nhật của các tổ viên.
- Cuối tuần có đánh gia, tuyên dương tổ, cá nhân có ý thức trực nhật tốt. Kết quả các
em rất thích cơng việc trực nhật, chăm sóc hoa, vệ sinh trường lớp sạch, đẹp.
2.2.6. Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
13


- Thông qua những tiết học thể dục tôi luôn cho học sinh hiểu được tầm quan trọng
của việc rèn luyện thể dục thể thao.
- Tổ chức cho các em tập luyện các động tác thể dục trong chương trình và tập múa
các bài hát của Đội. Nhìn chung các em rất hào hứng.
- Tổ chức cho các em tham gia các trị chơi dân gian, qua đó nhằm giáo dục truyền
thống tốt đẹp mang bản sắc văn hóa của địa phương; đất nước.
- Ln tạo khơng khí vui tươi thoải mái trong các tiết học bằng các trò chơi mà các
em u thích.
2.2.7. Cơng tác Đội Thiếu niên Tiền phong và Sao nhi đồng.
Bao giờ tơi cũng xem mình là một người chị phụ trách Đội - Sao để chỉ đạo các
hoạt động trong lớp một cách thường xuyên nhịp nhàng.
Ví dụ: Trong các buổi sinh hoạt Đội, tơi luôn luôn kết hợp với giáo viên tổng
phụ trách Đội để nắm bắt chủ đề, chủ điểm hoạt động nhằm hướng dẫn lớp mình xây
dựng, thực hiện có hiệu quả các phong trào thi đua.
Triển khai kịp thời các phong trào, hoạt động của trường, Đội cho học sinh
của lớp mình như: phong trào mua tăm tre cho hội người mù , ủng hộ bạn nghèo, văn
nghệ, “đàn gà khăn quàng đỏ”, “áo ấm đến trường”….
Tổ chức cho học sinh tham gia tìm hiểu, chăm sóc, phát huy giá trị các di tích
lịch sử văn hố, cách mạng địa phương.

Trong các buổi sinh hoạt để xây dựng ý thức tự quản, tính mạnh dạn tựn tin cho
học sinh bao giờ tơi cũng để mình điều khiển, hướng dẫn cịn các em tự tổ chức các
hoạt động bằng năng lực, sự sáng tạo của mình. Nề nếp sinh hoạt đầu giờ, giữa buổi
các em đều nắm bắt rõ và thực hiện tốt.
Đặc biệt, việc bố trí đội sao đỏ hoạt động theo dõi hằng ngày khá đều tay. Các
sao trưởng có ý thức chăm lo đến chất lượng, kết quả của sao mình. Để động viên
khích lệ các em tơi thường tuyên dương, khen ngợi những sao, những cá nhân tham
gia tốt các hoạt động của Đội- Sao nên các em rất thích hoạt động này.
2.2.8. Cơng tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh.
14


Tơi thấy gia đình ảnh hưởng rất lớn đối với trẻ về mọi mặt. Do đó tơi thường
xun gặp gỡ phụ huynh hoặc trao đổi cùng phụ huynh thông qua các buổi họp, thông
qua phiếu liên lạc, điện thoại, mạng in tơ nét... để các bậc phụ huynh hiểu rõ mục đích
nội dung giáo dục.
Trong q trình trao đổi bao giờ tôi cũng giúp các bậc phụ huynh nắm chắc
những ưu điểm, nhược điểm của con em, động viên cha mẹ quan tâm đến con mình.
Hơn nữa để tạo mối quan hệ khăng khít thường xuyên giữ nhà trường và phụ huynh
ngay từ buổi họp phụ huynh đầu tiên bầu ra Ban chấp hành hội phụ huynh lớp để các
bậc cha mẹ truyền đạt lại những kế hoạch chung của trường, lớp nhằm giúp các bậc
phụ huynh khác hiểu rõ hơn về cơng tác xã hội hóa giáo dục.
2.2.9 Thực hiện tốt tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp
Trong giờ sinh hoạt lớp, cần tạo cho các em tâm thế thoải mái, không gây sức
ép nặng nề đối với học sinh bằng những lời trách phạt, phê bình mà giáo viên tập cho
các em biết phê và tự phê. Trong mỗi tiết sinh hoạt lớp, giáo viên cho học sinh tự
nhận xét ưu, khuyết điểm bằng nhiều hình thức khác nhau như: Cá nhân tự nhận xét
lẫn nhau, các nhóm trưởng nhận xét ; hội đồng tự quản nhận xét. Bên cạnh đó, giáo
viên cũng tạo điều kiện cho học sinh bày tỏ những suy nghĩ của mình qua một tuần
học: những điều em thích, những điều em chưa thích, mong muốn của em, ... Qua đó,

giáo viên nắm được tâm tư, nguyện vọng của từng học sinh mà có những biện pháp
giáo dục phù hợp. Cũng trong tiết sinh hoạt Chủ nhiệm, giáo viên đưa ra những yêu
cầu, nội dung về rèn luyện đạo đức, học tập rồi tổ chức cho học sinh thảo luận lập kế
hoạch hành động cụ thể. Giáo viên nhận xét và chọn những hành động thiết thực để
các em thực hiện. Sau mỗi tuần, hoặc thời gian quy định, giáo viên cho học sinh tự
nhận định, đánh giá lại những việc đã làm được và chưa làm được so với kế hoạch , từ
đó rút kinh nghiệm để thực hiện tốt hơn.
Ví dụ:Học sinh thảo luận lập kế hoạch hành động thực hiện 5 điều Bác Hồ dạy:
“ Đoàn. kết tốt- kỉ luật tốt”.Học sinh đã đưa ra một số hoạt động như sau: Đoàn kết

giúp đỡ nhau cùng tiến bộ; Không gây gổ, đánh nhau; Khơng nói chuyện trong giờ
15


học; Thực hiện tốt các nội quy của trường; Thân ái với mọi người; Tự giữ trật tự khi
khơng có cơ.
Bên cạnh đó, trong các tiết sinh hoạt lớp, giáo viên lồng ghép một số hoạt
động giáo dục về quyền trẻ em, an tồn giao thơng, giáo dục bảo vệ mơi trường, rèn
các kĩ năng sống , tìm hiểu về lịch sử, ... nêu những tấm gương tốt cho học sinh noi
theo.GV đưa ra một số nội quy lớp học : Đi học đúng giờ; Xếp hàng nhanh; Chú ý
nghe giảng; Làm bài nhanh, cẩn thận; Giúp đỡ mọi người; Lễ phép, vâng lời; Giữ trật
tự, kỉ luật. Ngoài ra, trong giờ sinh hoạt lớp, giáo viên cũng lồng ghép giáo dục, rèn
luyện học sinh một số hành vi đạo đức.
2.3 Kết quả đạt được:
Qua các việc làm trên, trong thời gian vừa qua tôi đã gặt hái được một số kết quả
tương đối trong công tác chủ nhiệm lớp. Các em đếu chăm ngoan, học tập tốt mạnh
dạn, tự tin hơn trong giao tiếp, biết chia sẽ niềm vui, nỗi buồn cho nhau, đoàn kết
thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Kết quả học tập cũng như rèn luyện đạo đức của học
sinh lớp tôi chủ nhiệm đạt kết quả cao.
* Kết quả cụ thể đạt được cuối năm học:

+ Về số lượng: Giữ vững 32/32 đạt 100%
+ Các môn học và hoạt động giáo dục:
Điểm 9 – 10

Điểm 7- 8

Điểm 5 - 6

định kì

SL

TL

SL

TL

SL

TL

Tiếng Việt

24

75,0

8

25,0

0

/

Tốn

20

62,5

10

31,3

2

6,2

Tiếng Anh

11

34,4

16

50,0

5

15,6

Tin học

18

56,3

14

43,7

0

/

Đánh giá

16

Ghi chú


Đánh giá

Hồn thành

Chưa hồn thành

thường xun

SL

%

SL

%

Tiếng Việt

32

100

/

/

Tốn

32

100

/

/

TNXH

32

100

Đạo đức

32

100

/

Âm nhạc

32

100

/

/

Mĩ thuật

32

100

/

/

Kĩ thuật

32

100

/

/

Thể dục

32

100

/

/

Tiếng Anh

32

100

/

/

Tin học

32

100

/

/

Đạt

Đánh giá

Chưa đạt

thường xuyên

SL

%

SL

Phẩm chất

32

100

0

Năng lực

32

100

0

%

Ghi chú

Ghi chú

Hồn thành chương trình lớp học và được lên lớp: 32/32 em chiếm tỷ lệ 100%.
* Kết quả hội thi :
+Hội thi viết chữ đẹp: Có 2 em đạt giải khuyến khích cấp tỉnh
+ Hội thi Anh văn IOE trên mạng internet :Có 1 em đạt giải nhì,2em đạt giải ba, 2 em
đạt giải khuyến khích cấp huyện.
+ Hội thi chúng em kể chuyện Bác Hồ : Có 1em đạt giải nhì cấp trường.
+ Tập thể lớp đạt giải nhất ngày hội viết chữ đẹp cấp trường.
17

+ Hưởng ứng đầy đủ các phong trào “đền ơn đáp nghĩa”, mua tăm tre cho hội người
mù , ủng hộ sách vở cho học sinh nghèo, “đàn gà khăn quàng đỏ”, “áo ấm đến trường
- 100% học sinh thực hiện tốt về an tồn giao thơng; an tồn sơng nước; an toàn trật
tự trường học...
Các phong trào hoạt động khác lớp tham gia rất tích cực và Ban giám hiệu và thầy
tổng phụ trách Đội tuyên dương .
* Về xếp loại thi đua lớp:
- Lớp đạt chuẩn Vở sạch chữ đẹp ( 29/ 32 em - Đạt 90,6% )
- Lớp đạt Tiên tiến xuất sắc.
PHẦN III. PHẦN KẾT LUẬN
3.1. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm
Qua việc thực hiện công tác chủ nhiệm tại lớp 3A ở trường Tiểu học tôi đang
công tác, tôi nhận thấy rằng làm một người giáo viên chủ nhiệm lớp, chúng ta phải
phát huy được vị trí, chức năng của mình trong việc giảng dạy và giáo dục học sinh.
Người giáo viên chủ nhiệm phải có năng lực sư phạm, có lịng nhiệt tình và khéo léo
trong ứng xử cũng như trong việc xây dựng lớp vững mạnh tồn diện.
Mặt khác, bản thân tơi nhận thấy rằng công việc của người giáo viên chủ nhiệm
lớp rất phong phú và phức tạp, đòi hỏi người giáo viên phải nhiệt tình u nghề, mến
trẻ, vượt khó trong mọi hoàn cảnh.
Hơn nữa trong giáo dục học sinh tiểu học, người giáo viên cần phải linh hoạt,
sáng tạo, khéo léo sử dụng nhiều biện pháp mới đưa lại hiệu quả cao. Quan trọng nhất
là lấy tình cảm để giáo dục học sinh và biện pháp “nêu gương người tốt, việc tốt” ở
xung quanh trong tập thể là chính.
Tuy nhiên để giáo dục học sinh có hiệu quả giáo viên phải gương mẫu trong mọi
lĩnh vực, có uy tín với các đồng nghiệp phụ huynh học sinh về tư cách, đạo đức, tác
phong, đồng thời phải có nghệ thuật giáo dục học sinh đạt kết quả cao. Bên cạnh đó
người giáo viên phải khơng ngừng học hỏi những kinh nghiệm của người đi trước và
18

bằng sự nỗ lực phấn đấu của bản thân, vận dụng những hiểu biết, cùng với sự giúp đỡ
của Ban giám hiệu nhà trường, của giáo viên tổng phụ trách Đội và sự cố gắng vươn
lên của tất cả các em học sinh. Với việc áp dụng những biện pháp trên năm học 20152016 lớp 3A do tôi chủ nhiệm đạt được những kết quả đáng phấn khởi.
Từ thực tiễn đã làm và kết quả đạt được trong năm học vừa qua, tôi nhận thấy
rằng để làm tốt nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm lớp mỗi một giáo viên chủ
nhiệm lớp cần thực hiện tốt một số biện pháp sau:
Một là: Bước vào đầu năm học phải xây dựng công tác chủ nhiệm lớp gắn với kế
hoạch dạy học.
Hai là: Xây dựng nề nếp lớp học có ý thức tốt về mọi mặt hoạt động.
Ba là: Giáo dục những phẩm chất đạo đức và kĩ năng sống cho học sinh thông qua
nhiều hoạt động giáo dục thiết thực có hiệu quả.
Bốn là: Chỉ đạo việc học tập của học sinh nhằm phát triển tư duy và trí tuệ bằng cách
thực hiện đổi mới phương pháp dạy học theo mơ hình dạy học Vnen.
Năm là: Giáo dục lao động xây dựng trường lớp xanh, sạch , đẹp tạo ra môi trường
lành mạnh
Sáu là:Tổ chức các hoạt động vui chơi, rèn luyện thể lực bảo vệ sức khoẻ.
Bảy là: Phối kết hợp với Đội Thiếu niên Tiền phong và Sao nhi đồng nhằm giáo dục
kĩ năng sống và sân chơi bổ ích cho các em..
Tám là: Cơng tác phối kết hợp với cha mẹ học sinh tạo ra mối quan hệ bền chặt trong
quá trình quản lý, giáo dục con em.
Chín là: Thực hiện tốt tiết sinh hoạt chủ nhiêm lớp sau mỗi tuần để nhận xét những
việc làm được, chưa làm được của lớp, đồng thời động viên khen thưởng đối với
những học sinh thực hiện tốt về học tập, phẩm chất, năng lực của các em đó. cho các
bạn khác noi theo.
3.2. Kiến nghị, đề xuất
Để tạo điều kiện cho giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm tôi mạnh dạn đề xuất:
+ Đối với giáo viên:
19

- Tuyên truyền và vận động phụ huynh không coi việc giáo dục con em mình là việc
làm chỉ của giáo viên chủ nhiệm.
+ Đối với Ban giám hiệu nhà trường:
- Tham mưu đắc lực hơn nữa với lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo các lực
lượng tham gia tốt cơng tác giáo dục trên địa bàn.
- Có hình thức khen thưởng các giáo viên làm tốt công tác chủ nhiệm nhằm động viên
khuyến khích.
+Đối với phịng giáo dục:
Triển khai chuyên đề về công tác chủ nhiệm để giáo viên học hỏi kinh nghiệm lẫn
nhau.
Tóm lại: Giáo viên chủ nhiệm lớp là người góp phần quan trọng để cùng nhà
trường làm tốt công tác giáo dục đào tạo: Nhằm " Nâng cao dân trí, đào tạo nguồn
nhân lực, bồi dưỡng nhân tài " trước mắt và lâu dài cho quê hương đất nước.
Trên đây là một kinh nghiệm mà tôi đã thử nghiệm thành công tại đơn vị để góp
phần nâng cao cơng tác chủ nhiệm lớp.

20


21