TƯ TƯỞNG VÌ CON NGƯỜI CỦA BÁC HỒ

Tư tưởng Vì con người trong di chúc của Bác Hồ
Chủ tịch Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của Đảng và nhân dân Việt Nam,
Người là biểu tượng mẫu mực, sáng ngời về đạo đức cách mạng, gương hy sinh,
hiến dâng trọn đời cho độc lập của Tổ quốc và tự do, hạnh phúc của nhân dân.
Người đã để lại cho cách mạng, cho các thế hệ mai sau một di sản tinh thần vơ
cùng q báu, đó là tư tưởng Hồ Chí Minh, đạo đức Hồ Chí Minh, phong cách
Hồ Chí Minh và Thời đại Hồ Chí Minh. Một trong những quan điểm cốt lõi,
thấm đượm tinh thần nhân văn, nhân đạo của Bác đó là tư tưởng vì con người,
được thể hiện xuyên suốt, bao trùm trong Bản di chúc của Người.
Di chúc của Người trở thành một văn kiện lịch sử vô giá, kết tinh những
tinh hoa đạo đức và tâm hồn cao đẹp, những nội dung cơ bản, những quan điểm
cốt yếu của tư tưởng Hồ Chí Minh, vạch ra phương hướng phát triển cho cách
mạng Việt Nam cả hôm nay và mai sau.Chủ tịch Hồ Chí Minh – Lãnh tụ vĩ đại
và kính yêu của Đảng và dân tộc Việt Nam, người chiến sĩ đấu tranh không mệt
mỏi, nhà hoạt động lỗi lạc của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, Anh
hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hố lớn, trước khi đi xa đã để lại cho dân tộc
ta, đất nước ta một di sản vô cùng quý giá – Di chúc của người.
Quan điểm vì con người và giải phóng con người
Trong Di chúc của Người, cái làm nên giá trị tinh thần lớn lao và mang ý
nghĩa cải tạo thực tiễn sâu sắc là quan điểm vì con người và giải phóng con
người thấm đượm chủ nghĩa nhân đạo cao cả, một triết lý nhân sinh mà Người
đã dày công xác lập.
Vấn đề con người trong tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh được thể hiện
trong Di chúc là tình yêu thương đối với tất cả mọi tầng lớp người trong xã hội.
Trong Di chúc, Người đã căn dặn phải có một chính sách đặc biệt đối với mọi
tầng lớp nhân dân đã vì Tổ Quốc mà hy sinh: Theo người, đó là cơng việc nhất
thiết phải làm, dẫu khó khăn, phức tạp đến mấy cũng phải ra sức làm. Người chỉ
rõ: Đối với những người đã dũng cảm hy sinh một phần xương máu của mình
KKD

2021

2

trong sự nghiệp đấu tranh giành độc lập, tự do cho dân tộc, chúng ta phải tìm
mọi cách làm cho họ có nơi ăn chốn ở yên ổn, phải mở những lớp dạy nghề
thích hợp cho họ, để họ có được hành trang cần thiết bước vào cuộc sống tự lập,
tự lực cánh sinh…
Thấm nhuần đạo lý truyền thống của người Việt Nam “Uống nước nhớ
nguồn”, “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, Người đề nghị miễn thuế nông nghiệp một
năm cho nông dân để đồng bào thêm niềm phấn khởi, đẩy mạnh sản xuất, sau
nhiều năm liên tục đã ra sức góp của, góp người, vui lịng chịu đựng mọi khó
khăn gian khổ vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, giành độc lập, tự do
cho Tổ Quốc.
Người không chỉ quan tâm đến đời sống nhân dân, mà trên hết là chăm lo
giáo dục, đào tạo họ, làm cho họ trở thành lực lượng nịng cốt xây dựng thành
cơng chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Người yêu cầu chúng ta sửa đổi chế độ giáo
dục cho phù hợp với hoàn cảnh mới, đặc biệt là chăm lo giáo dục đạo đức cách
mạng, giáo dục tinh thần yêu nước cho đoàn viên và thanh niên, đào tạo họ trở
thành những người kế thừa xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa “hồng” vừa
“chuyên”.
Triết lý nhân sinh của Người là sự gắn kết giữa chủ nghĩa nhân đạo cao cả
với tư tưởng nhân văn sâu sắc. Cội nguồn của chủ nghĩa nhân đạo và tư tưởng
nhân văn ấy là truyền thống nhân ái của dân tộc Việt Nam kết hợp với truyền
thống nhân ái của nhân loại. Nội dung cốt lõi của chủ nghĩa nhân đạo và tư
tưởng nhân văn ấy là lòng thương yêu, quý trọng con người gắn với lòng yêu
nước, yêu dân nồng nàn. Mục tiêu cao cả của chủ nghĩa nhân đạo và tư tưởng
nhân văn ấy là giải phóng dân tộc, giải phóng xã hội, giải phóng con người.
Chủ nghĩa nhân văn Hồ Chí Minh thể hiện trong Di chúc là chủ nghĩa nhân
văn cách mạng sáng ngời lý tưởng cộng sản

Bao trùm nhất, quan trọng nhất trong tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh
được thể hiện trong Di chúc là sự quan tâm đến người cộng sản, đến Đảng.


3

Đây thực sự là nét độc đáo trong tư tưởng nhân văn của Người. Tháng
5/1968, khi soạn thảo Di chúc, Người viết “Theo ý tôi, việc cần phải làm trước
tiên là chỉnh đốn lại Đảng”. Quan tâm đến Đảng đầu tiên, hướng đến việc hồn
thiện cơng việc lãnh đạo của Đảng, Người đặc biệt nêu lên ý nghĩa nhân văn
trong việc Đảng vừa là người lãnh đạo, vừa là người đầy tớ trung thành với nhân
dân.
Xã hội mới theo hướng lấy con người làm trung tâm ở nước ta trong tư
tưởng nhân văn Hồ Chí Minh phải do Đảng Cộng sản lãnh đạo. Lý tưởng của
Đảng Cộng sản là chống áp bức, bóc lột, mang những giá trị chân chính của con
người trả lại cho con người. Bản chất của xã hội lấy con người làm trung tâm
hoà quyện và thống nhất với mục đích lý tưởng của Đảng. Với lý tưởng tiền tiến
và đạo đức cao đẹp, nhân cách người cộng sản phải trở thành biểu tượng trung
tâm của xã hội mới. Đó là những con người biết đặt lợi ích của Đảng của nhân
dân lên trên hết và trước hết.
Trong tư tưởng nhân văn Hồ Chí Minh, xã hội lấy con người làm trung tâm
đòi hỏi trước hết: “Mỗi đảng viên là cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức
cách mạng”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, người cán bộ, đảng viên có đạo đức
cách mạng là những người có văn hố; phải xung phong gương mẫu làm trước
thiên hạ và phải hưởng bổng lộc sau thiên hạ; cái gì lợi cho Đảng, cho dân thì
khó mấy cũng làm, cái gì hại đến Đảng, đến dân thì kiên quyết chống lại.
Là người đầy tớ trung thành của nhân dân trong một xã hội nhân đạo thì
những người lãnh đạo phải thực hiện tốt quyền và nghĩa vụ lao động của mình.
Trước đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh nói rằng: “Dân chủ là thế nào? Là dân làm
chủ. Dân làm chủ thì chủ tịch, bộ trưởng, thứ trưởng, uỷ viên này khác là làm

gì? Làm đầy tớ. Làm đầy tớ cho nhân dân, chứ không phải làm quan cách mạng”
Sau 52 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta, nhân
dân ta đã giành được những thắng lợi hết sức to lớn. Thực hiện Di chúc của Chủ
tịch Hồ Chí Minh, Đảng ta, nhân dân ta tiến hành công cuộc vận động xây dựng


4

nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc. Ánh sáng của các tư tưởng nhân
văn cao cả trong Di chúc đang tiếp tục soi sáng các mục tiêu, những bước đường
của nhân dân ta đi đến dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn
minh.
Với những giá trị nhân văn, nhân đạo sâu sắc đó, và là cẩm lang trên con
đường lãnh đạo cách mạng của Đảng, Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị khóa XII tiếp
tục cần phải đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách
Hồ Chí Minh.
(“i”)