Từ chiến thắng của Obama đến kinh nghiệm
lãnh đạo doanh nghiệp
Cách đã giúp Barack Obama trở thành "CEO" của toàn
nước Mỹ, cũng có thể giúp bạn trở thành một nhà lãnh
đạo hiệu quả hơn trong tổ chức của bạn. Bạn không tin
rằng mình có thể làm được điều đó ư? Tất nhiên là bạn có
thể!
Đó là buổi sáng ngay sau một trong những sự kiện kỳ
diệu nhất trong lịch sử, có vẻ như người ta hơi kém hào
hứng với việc phải nhìn lại cuộc bầu cử ngày hôm qua để
tìm ra những bài học về kỹ năng lãnh đạo, về cạnh tranh
và về sự thay đổi. Tuy nhiên, cuối cùng thì một cuộc bầu
cử tổng thống là gì, và cả việc thực hành về kỹ năng lãnh
đạo, cạnh tranh và sự thay đổi trên cả một quốc gia là gì?
Do vậy sáng hôm nay, tuy vẫn rất mệt mỏi sau một đêm
thức muộn xem những bài phát biểu thừa nhận thất bại,
những lễ ăn mừng chiến thắng, và những ý kiến bình luận
từ tất cả các góc độ chính trị, cho phép tôi đưa ra một số
những nhận định sâu sắc hơn về cách mà Barack Obama
đã tổ chức chiến dịch để lãnh đạo cả đất nước của chúng
ta – và điều đó có ý nghĩa gì đối với cách chúng ta nên
suy nghĩ về việc chúng ta vận hành công ty và lãnh đạo tổ
chức của chúng ta như thế nào.
Sự khác biệt sẽ làm nên những điều khác biệt
Quả thực, không khó để nhận ra những điểm giống nhau
trong số 43 vị tổng thống trước đây của chúng ta. Không
chỉ ở chỗ họ đều là những người đàn ông da trắng, mà còn
ở chỗ rất nhiều trong số họ có chung xuất thân và quan
điểm chính trị: Những luật sư, phục vụ trong quân đội
hoặc rất nhiều năm (nếu không muốn nói là nhiều thập
kỷ) hoạt động trên chính trường…
Ngoại trừ việc là một luật sư, Barack Obama đơn giản là
không thích hợp với khuôn mẫu truyền thống – không chỉ
bởi màu da của ông. Sinh tại Hawaii trong một gia đình
mẹ là người vùng Kansas và bố là người Kenya. Phần lớn
thời gian được nuôi dưỡng bởi bà ngoại. Khi còn nhỏ đã
từng sống ở Indonesia. Một nhà tổ chức cộng đồng. Một
giáo sư về luật hiến pháp. Và đừng quên cả cái tên đệm
đáng sợ (Hussein)!
Ngay từ những ngày đầu của chiến dịch, các nhà bình
luận đã cảnh báo rằng lý lịch không bình thường của
Obama khiến ông quá “kỳ lạ” để có thể giành được chức
Tổng thống. Trên thực tế, chính điều khiến ông trở nên
khác biệt đó đã biến ông trở thành bất khả chiến bại.
Obama đã không chiến thắng, ngoại trừ một thực tế rằng
ông quá khác biệt. Ông đã chiến thắng sít sao bởi vì ông
quá khác biệt.
Người Mỹ dường như đã ý thức được rằng họ đã đặt cược
quá cao và những vấn đề quá nghiêm trọng để có thể thiết
lập một tình hình chính trị như bình thường. Rất nhiều
trong số những nhận định đó có thể đúng khi nói tới tình
hình kinh doanh hiện nay.
Hãy nghĩ tới tất cả các công ty và thương hiệu đang hoạt
động tốt nhất và đang được ưa chuộng nhất, từ Southwest
Airlines, hãng máy tính Apple cho đến Zappos và Geek
Squad. Tất cả họ đều có điểm gì chung?
Họ đều là những kẻ ngoài luồng, những nhà đổi mới,
những kẻ lập dị - họ không nhìn, nói, hành động và cạnh
tranh giống như những đối thủ khác trong cùng ngành. Họ
“kỳ lạ” trong lĩnh vực của họ cũng giống như Barack
Obama trong cuộc bầu cử tổng thống. Và họ, cũng giống
Obama, giành được những phiếu bầu mà đối thủ của họ
không giành được.
Chính sự khác biệt đã biến Obama trở thành người bất
khả chiến bại
Ảnh: Time
Seth Godin, nhà marketing được ưa chuộng nhất, đã từng
viết một câu hài hước mà tôi đã tiếp nhận một cách rất
nghiêm túc: “Na ná như nhau”, ông ngắt lời, “đó không
phải là một lời khen”. Đó chính là những gì đang xảy ra
giống như cách phần lớn chúng ta đang cạnh tranh ngày
hôm nay, dù trên thương trường hay trên chính trường.
Chúng ta thấy thoải mái khi đi giữa đường, chơi cùng một
trò chơi mà những người khác cũng đang chơi. Chúng ta
đều “na ná giống nhau” – và sau đó chúng ta băn khoăn
tại sao không mấy ai hứng thú với những gì chúng ta có
thể mang lại cho họ.
Bạn khác biệt không có nghĩa là bạn không thể bị đưa vào
khuôn phép
Điều để lại ấn tượng mạnh đối với tôi về chiến dịch của
Obama đó là, ngay từ ngày đầu tiên, sự nhất quán cao độ
trong “thông điệp” của chiến dịch, bất kể những biến đổi,
những bước ngoặt, những vở kịch tâm lý từ các ứng cử
viên khác hay những bình luận không tốt trên các kênh
truyền thông. Bill và Hillary Clinton đã vài lần chĩa mũi
súng vào Obama trong suốt cuộc bầu chọn ứng cử viên
tổng thống của đảng Dân Chủ, nhưng ông chưa bao giờ
chịu thất bại.
John McCain và Sarah Palin đã tung ra vài đợt tấn công
không thiện chí và không lành mạnh nhằm vào nhân cách
và lòng yêu nước của Obama, nhưng ông chưa bao giờ bị
sa chân vào trò chơi như của đối thủ - ngay cả khi những
cố vấn của Clinton (những người mà chiến dịch tranh cử
của Obama đã đánh bại trong lần bầu cử ứng cử viên tổng
thống cho đảng Dân chủ) thúc giục ông chiến đấu lại.
Obama đã không chịu thất bại bởi vì, không giống với tổ
chức chính trị, ông đã không dành hầu hết thời gian của
mình để nghĩ ngợi về cuộc tranh cử. Ông dành hầu hết
thời gian để suy nghĩ xem làm thế nào tiếp xúc được với
những cử tri chủ chốt của mình. Ông ít quan tâm đến
những gì mà các ứng cử viên khác đang nói về mình hơn
là những gì ông nói với cử tri – và ông không để cho
“những tiếng ồn ào” trên chặng đường tranh cử làm gián
đoạn những “tín hiệu” mà ông muốn gửi tới những người
ủng hộ mình.
Trái ngược hẳn với John McCain, một vị lãnh đạo quý tộc
- người mà dường như thay đổi cả phẩm chất (chưa kể
đến những thủ đoạn tranh cử) chỉ trong có một tuần. Tôi
lại nhớ đến sự thông thái của một nhà quản lý thiên tài
nào đó, lần này là Jim Collins[1]. Câu nói ưa thích của
ông là: “Sự tầm thường không biểu hiện bằng việc người
ta không sẵn lòng thay đổi. Mà nó biểu hiện bằng thái độ
tiền hậu bất nhất một cách nực cười" (The signature of
mediocrity is not an unwillingness to change. The
signature of mediocrity is chronic inconsistency.)
Chính sự “tiền hậu bất nhất” đã tạo ra những thách thức
khó khăn cho McCain và khiến cuộc tranh cử của ông
không thể thành công.
Tình trạng tương tự cũng xảy ra đối với nhiều công ty. Họ
chuyển từ chiến lược này sang chiến lược khác, từ một
nhà cố vấn này sang nhà cố vấn khác, bởi vì, tận gốc rễ,
những người lãnh đạo của họ không thực sự hiểu điều gì
khiến họ khác biệt, tốt hơn và đặc biệt. Một khi bạn hiểu
được điều đó, nó sẽ mang lại cho bạn sự tự tin để gắn bó
với thông điệp cũng như chiến lược của mình – bất kể đối
thủ của bạn nói gì, làm gì.
Obama - tiếp nối Bush trên cương vị CEO của toàn thể
nước Mỹ
Ảnh: Time
Đừng tin tôi, hay Seth Godin[2] hay Jim Collins đối với
những lời chỉ trích đó. Henry Ford[3] đã đúc kết hàng
thập kỷ trước đây: “Đối thủ cạnh tranh đáng để kiêng nể
là người mà không thèm quan tâm gì đến bạn, nhưng lại
luôn tiếp tục tiến hành công việc kinh doanh của họ tốt
hơn” (The competitor to be feared is the one who doesn"t
bother about you at all, but goes about making his own
business better all the time).
Chắc chắn, vấn đề này còn phức tạp hơn nhiều những gì
chúng ta đã nói. Tuy nhiên, những nguyên tắc cơ bản này
dường như lại rất có sức mạnh đối với tôi. Nắm bắt những
điều khiến bạn khác biệt, đừng xin lỗi nó. Phát triển một
thông điệp chắc chắn, gắn bó với nó và đừng để ý đến
những gì đối thủ của bạn nói hay làm. Trên tất cả, hãy
luôn tập trung vào những người ủng hộ mình thay vì
những đối thủ cạnh tranh của mình.
Đó là cách đã giúp Barack Obama trở thành CEO của
toàn nước Mỹ, và nó có thể giúp bạn trở thành một nhà
lãnh đạo hiệu quả hơn trong tổ chức của bạn. Bạn không
tin rằng mình có thể làm được điều đó ư? Tất nhiên là bạn
có thể!