Bài giảng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 0: Đối tượng, phương pháp nghiên cứu và ý nghĩa học tập môn Tư tưởng Hồ Chí Minh

28-Mar-20

NỘI DUNG CHƯƠNG

I. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU

CHƯƠNG MỞ ĐẦU
ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU VÀ
Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
1

1 . Khái niệm tư tưởng và tư tưởng HCM

Tư tưởng

Nhà tư
tưởng



III. Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN
HỌC ĐỐI VỚI SINH VIÊN

2

b . Khái niệm Tư tưởng Hồ Chí Minh
Q trình nhận thức của Đảng về TTHCM đi từ thấp đến
cao, từ những vấn đề cụ thể đến hệ thống hoàn chỉnh.

I. Đối tượng nghiên cứu
a. Khái niệm tư tưởng

II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Tư tưởng là sự phản ánh hiện thực
trong ý thức, là biểu hiện quan hệ
của con người với thế giới xung
quanh.

Trong thuật ngữ “TTHCM”, khái
niệm “tư tưởng” có ý nghĩa ở tầm
khái quát triết học.
Là người biết giải quyết trước
người khác tất cả những vấn đề
chính trị - sách lược, các vấn đề về
tổ chức, những yếu tố vật chất của3
phong trào không phải một cách tự
phát (V.I.Lênin).

Từ sau ĐH VII, công tác nghiên cứu TTHCM được tiến hành
nghiêm túc và đạt kết quả quan trọng

ĐH IX (4-2001) và ĐH XI (1-2011) đã xác định khá tồn diện
và có hệ thống những vấn đề cốt yếu thuộc nội hàm khái niệm
TTHCM

Dựa trên định hướng cơ bản các văn kiện đại hội của Đảng cộng
sản Việt Nam, các nhà khoa học đã đưa ra định nghĩa Tư tưởng 4
Hồ Chí Minh

Khái niệm TTHCM (theo góc độ khoa học):

TTHCM là một hệ thống quan điểm toàn diện và sâu sắc về những vấn đề
cơ bản của CMVN, từ CMDTDCND đến CM XHCN; là kết quả của sự vận
dụng sáng tạo và phát triển Chủ nghĩa Mác- Lênin vào điều kiện cụ thể của
nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ thời đại nhằm
GPDT, GPGC và GPCN

Nguồn
gốc

Mục đích,
ý nghĩa

Hệ thống các quan điểm, lý
luận được thể hiện trong
toàn bộ di sản của HCM.
a. Đối tượng
nghiên cứu

Cấu
trúc
Định
nghĩa
đã làm
rõ

2. Đối tượng và nhiệm vụ của mơn học

Q trình vận động, hiện
thực hố các quan điểm, lý

luận của HCM vào thực
tiễn cách mạng Việt Nam.

Nội
dung

5

6

1


28-Mar-20

3. Mối quan hệ giữa môn học TTHCM với các mơn
Lý luận chính trị khác

Cơ sở hình thành TTHCM
Các thời kỳ hình thành, phát triển của TTHCM.

b. Nhiệm
vụ của
mơn học

Nội dung, bản chất cách mạng, khoa học, đặc
điểm của các quan điểm trong hệ thống TTHCM.
Vai trò nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành
động của TTHCM đối với CMVN.
Quá trình nhận thức, VD, phát triển TTHCM qua

các giai đoạn CM của Đảng, Nhà nước ta.
7
Các giá trị tư tưởng, lý luận của HCM đối với
kho tàng tư tưởng, lý luận CM TG của thời đại.

8

a. Bảo đảm sự thống nhất nguyên tắc tính đảng và tính khoa học

II. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

1. Cơ sở phương pháp luận
1

Bảo đảm sự thống nhất
nguyên tắc tính đảng và
tính khoa học

Phải đứng trên
lập trường, quan
điểm, phương
pháp luận
CNMLN và quan
điểm, đường lối
của Đảng CSVN.

2

Quan điểm thực tiễn và
nguyên tắc lý luận gắn

liền với thực tiễn

3

4

Quan điểm lịch sử cụ thể

Quan điểm toàn diện
và hệ thống

5

6

Quan điểm kế thừa
và phát triển

Kết hợp nghiên cứu tác
phẩm với thực tiễn chỉ
đạo cách mạng của HCM

9

b. Quan điểm thực tiễn và nguyên tắc lý luận gắn liền
với thực tiễn

HCM
ln:

• Bám sát thực tiễn, coi trọng tổng kết thực
tiễn để nâng cao năng lực hoạt động thực
tiễn và trình độ lý luận.
• Coi trọng kết hợp lý luận với thực tiễn, luôn
xuất phát từ thực tiễn, vận dụng sáng tạo và
phát triển CNMLN để đề ra đường lối cách
mạng đúng đắn

Nghiên • Quán triệt quan điểm lý luận gắn liền với thực
cứu, học tiễn, học đi đôi với hành
tập
• Biết vận dụng kiến thức đã học vào thực tiễn,
TTHCM phục vụ sự nghiệp cách mạng của đất nước.
cần:

11

Bảo đảo tính
khách quan khi
phân tích, lý giải
và đánh giá
TTHCM
Tính đảng và tính khoa
học thống nhất với
nhau trong phản ánh
trung thực, khách quan
TTHCM trên cơ sở lập
trường, phương pháp
luận và định hướng
chính trị.

10

c. Quan điểm lịch sử - cụ thể

Nghiên cứu
TTHCM phải xem
xét các quan điểm
của Người đã xuất
hiện trong lịch sử
như thế nào, đã
trải qua những giai
đoạn phát triển
chủ yếu nào và
hiện nay trở thành
như thế nào.

Khi học tập nghiên
cứu cần nắm vững
quan điểm lịch sử
- cụ thể mới giúp
chúng ta nhận thức
được bản chất của
TTHCM.

12

2

28-Mar-20

đ. Quan điểm kế thừa và phát triển
d. Quan điểm toàn diện và hệ thống
Nắm vững và đầy đủ hệ
thống các quan điểm trong
TTHCM.
Khi nghiên cứu
TTHCM cần phải

HCM là một mẫu
mực về sự vận
dụng, phát triển
CNMLN vào ĐK
cụ thể của VN.

Quán triệt mối liên hệ qua
lại giữa các yếu tố, các nội
dung trong hệ thống.
Hạt nhân cốt lõi là tư
tưởng độc lập, tự do, dân
chủ và CNXH.

Người đã bổ sung,
phát triển sáng tạo
CNMLN trên nhiều
lĩnh vực và hình
thành nên hệ thống
các luận điểm lý
luận mới mẻ.

Khi NC, học tập
không chỉ kế thừa,
vận dụng mà còn
phải phát triển sáng
tạo TTHCM trong
ĐK lịch sử mới.

13

e. Kết hợp nghiên cứu tác phẩm với thực tiễn chỉ đạo cách
mạng của Hồ Chí Minh

HCM là một nhà lý
Cần nghiên cứu các
luận - thực tiễn,
tác phẩm và hoạt
Kết quả hoạt động
người xây dựng lý
động thực tiễn của
thực tiễn chính là lời
luận, vạch cương
HCM; nghiên cứu
giải thích rõ ràng về
lĩnh, đường lối và
thực tiễn cách mạng
giá trị khoa học của
trực tiếp tổ chức, lãnh dưới sự tổ chức, lãnh
TTHCM.
đạo thực hiện trong

đạo của Đảng do
thực tiễn.
Người đứng đầu.

14

2. Phương pháp cụ thể
Kết hợp
nhuần nhuyễn
giữa PP lơ gíc
và PP lịch sử.

Phương pháp
liên ngành
của các khoa
học xã hội,
nhân văn với
LLCT để
nghiên cứu hệ
thống
TTHCM

VD các PP cụ
thể như: phân
tích, tổng
hợp, so sánh,
đối chiếu, văn
bản học, điều
tra điền dã,
phỏng vấn

nhân chứng
lịch sử, v.v

15

III. Ý NGHĨA HỌC TẬP MÔN HỌC ĐỐI VỚI SINH VIÊN

1. Nâng cao năng lực tư duy lý luận và
phương pháp cơng tác
Nâng cao nhận thức về vai trị, vị trí của TTHCM, làm cho
TTHCM ngày càng giữ vai trò chủ đạo trong đời sống tinh thần
của thế hệ trẻ nước ta.
Bồi dưỡng, củng cố cho sinh viên lập trường, quan điểm CM;
kiên định mục tiêu ĐLDT gắn liền với CNXH.

Giúp sinh viên tích cực, chủ động trong đấu tranh phê phán
những quan điểm sai trái, bảo vệ CNM-LN, TTHCM, đường lối,
chính sách, luật pháp của Đảng, Nhà nước.
Giúp sinh viên biết vận dụng TTHCM vào giải quyết những
17
vấn đề đặt ra trong cuộc sống của bản thân.

16

2. Bồi dưỡng phẩm chất đạo đức CM và rèn
luyện bản lĩnh chính trị

Nâng cao lịng tự
hào về người “Anh
hùng dân tộc”, “Nhà

văn hố kiệt xuất”
HCM; từ đó “Sống,
chiến đấu, lao động
và học tập theo tư
tưởng, đạo đức,
phong cách HCM”

Tăng thêm niềm
tự hào về dân tộc,
về ND và về
Đảng; có niềm tin
vào tương lai tươi
sáng của đất
nước trong thời
đại mới

Có khả năng vận
dụng kiến thức đã
học vào CS, tu
dưỡng, rèn luyện
bản thân để hồn
thành tốt NV của
mình, có sự đóng
góp thiết thực,
hiệu quả vào sự
nghiệp CM theo
con đường HCM
và Đảng ta đã lựa
18
chọn.

3


28-Mar-20

19

4