Bài giảng môn Tư tưởng Hồ Chí Minh - Chương 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân

28-Mar-20

CẤU TRÚC CHƯƠNG
I. XÂY DỰNG NN THỂ HIỆN QUYỀN LÀ CHỦ VÀ LÀM
CHỦ CỦA NHÂN DÂN
II. QUAN ĐIỂM CỦA HCM VỀ SỰ THỐNG NHẤT GIỮA BẢN CHẤT
GCCN VỚI TÍNH ND VÀ TÍNH DT CỦA NN.

CHƯƠNG VI

III. XÂY DỰNG NN CĨ HIỆU LỰC PHÁP LÝ MẠNH MẼ

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG
NHÀ NƯỚC CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN

IV. XÂY DỰNG NN TRONG SẠCH, HOẠT ĐỘNG CÓ HIỆU QUẢ

KẾT LUẬN
28-Mar-20

1

I. XÂY DỰNG NN THỂ HIỆN QUYỀN LÀ CHỦ VÀ
LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN

1. Nhà nước của dân
2. Nhà nước do dân
3. Nhà nước vì dân

28-Mar-20

2

1. Nhà nước của dân
- Xác lập tất cả mọi quyền lực trong Nhà nước và trong
xã hội đều thuộc về nhân dân.

- HCM đã nêu lên quan điểm dân là chủ và dân làm chủ

3. Nhà nước vì dân

2. Nhà nước do dân
- Nhà nước do dân lập nên, dân ủng hộ, dân làm chủ
- Quyền tham gia xây dựng và quản lý Nhà nước của dân được
thể hiện:
+ Tồn bộ cơng dân có quyền bầu ra Quốc hội
+ Quốc hội bầu ra Chủ tịch nước, Uỷ ban thường vụ Quốc hội và
Hội đồng Chính phủ
+ Hội đồng Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của Nhà
nước, thực hiện các nghị quyết của Quốc hội và chấp hành pháp
luật
+ Mọi công việc của bộ máy nhà nước trong việc quản lý xã hội
đều thực hiện ý chí của dân

- Là NN lấy lợi ích chính đáng của ND làm mục tiêu, tất cả đều vì lợi

ích của ND, ngồi ra khơng có bất cứ lợi ích nào khác

- Là một NN trong sạch, khơng có bất kỳ một đặc quyền đặc lợi nào

- Trong NN đó, đội ngũ cán bộ khơng phải là “quan cách mạng” mà là

“đầy tớ” cho ND

5

1


28-Mar-20

II. QUAN ĐIỂM CỦA HCM VỀ SỰ THỐNG NHẤT GIỮA
BẢN CHẤT GCCN VỚI TÍNH ND VÀ TÍNH DT CỦA NN

III. XÂY DỰNG NN CÓ HIỆU LỰC PHÁP LÝ MẠNH MẼ

1. Xây dựng một Nhà nước hợp pháp, hợp hiến
Do Đảng Cộng
sản lãnh đạo
NN ta bảo vệ
lợi ích của
ND lấy lợi ích
của DT làm
cơ bản

Tính định
hướng đưa
nước ta đi lên
CNXH

Sự thống

nhất giữa
bản chất
GCCN với
tính ND và
tính DT

NN ta ra đời là
KQ của cuộc
đấu tranh lâu
dài và gian khổ
của nhiều thế
hệ người VN

TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP:
tuyên bố với đồng bào cả nước
và nhân dân thế giới về sự khai
sinh ra nhà nước mới là nước
VNDCCH

- Chỉ một ngày sau khi đọc bản Tuyên
ngôn độc lập, HCM đã đề nghị tổ chức
Tổng tuyển cử để lập Quốc hội rồi từ đó
lập ra Chính phủ và các cơ quan, bộ máy
chính thức khác của NN mới.

Tổ chức và
hoạt động theo
nguyên tắc tập
trung dân chủ
7

28-Mar-20

8

2. Hoạt động quản lý nhà nước bằng Hiến pháp, pháp luật
và chú trọng đưa pháp luật vào cuộc sống

1. Xây dựng một Nhà nước hợp pháp, hợp hiến

- Quản lý nhà nước quan trọng nhất là
quản lý bằng hệ thống luật, trong đó
quan trong bậc nhất là Hiến pháp
- Chú trọng đưa hiến pháp và pháp luật
vào cuộc sống
Cuộc
NgàyTổng
2/3/1946,
tuyểnQuốc
cử được
hội
khóa
tiến hành
I họp ngày
phiên6/1/1946
đầu tiên
lập
vớira
chếcác
độtổphổ

chức,
thơng
bộ máy
đầu
vàphiếu,
các chức
trựcvụtiếp
chính
và bỏ
thức
của
phiếu
Nhàkín.
nước
28-Mar-20

9

IV. XÂY DỰNG NN TRONG SẠCH, HOẠT ĐỘNG
CÓ HIỆU QUẢ
NN trong sạch, hoạt động có
hiệu quả cần phải

1. Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức đủ đức và tài

- HCM đề cao vai trị của cán bộ, cơng chức, cơng chức là “cái gốc của
mọi việc”

- HCM đưa ra những yêu cầu để xây dựng đội ngũ cán bộ công chức

1. Xây dựng đội
ngũ cán bộ cơng
chức đủ đức và tài

2. Đề phịng và
khắc phục những
tiêu cực trong hoạt
động của Nhà nước

3. Tăng cường tính
nghiêm minh của
pháp luật đi đơi với
đẩy mạnh giáo dục
đạo đức cách mạng

- Bộ máy nhà nước cần gọn nhẹ, có hiệu lực, phù hợp với từng giai đoạn

11

2


28-Mar-20

2. Đề phòng và khắc phục những tiêu cực trong hoạt
động của Nhà nước
- HCM luôn chú ý đến việc
đảm bảo sự trong sạch, vững
mạnh của các cấp CQ

- HCM chỉ rõ những tiêu
cực đề phòng, khắc phục

+ Đặc quyền, đặc lợi

3. Tăng cường tính nghiêm minh của pháp luật đi đôi với
đẩy mạnh giáo dục đạo đức cách mạng
- HCM kết hợp nhuần nhuyễn đức trị và pháp trị trong quản lý XH
- Trong việc thực thi quyền hạn và trách nhiệm của mình HCM ln
thống nhất hài hịa giữa lý trí và tình cảm

+ Tham ơ, lãng phí
quan liêu
+“Tư túng”, “chia rẽ”,
“kiêu ngạo”

KẾT LUẬN

a. Nhà nước đảm
bảo quyền làm chủ
thật sự của nhân dân

Chú trọng bảo đảm và phát huy quyền làm chủ
thật sự của nhân dân trên tất cả các lĩnh vực của
đời sống xã hội

b. Kiện tồn bộ máy
hành chính Nhà
nước

c.Tăng cường hơn
nữa sự lãnh đạo của
Đảng đối với Nhà
nước

a. Nhà nước
đảm bảo
quyền làm
chủ thật sự
của nhân dân

Mọi chủ trương, đường lối thuộc tất cả mọi lĩnh
vực đời sống XH phải được xem xét và giải
quyết từ địa vị của người dân
Tạo điều kiện để người dân có thể nâng cao năng
lực làm chủ.

Khi thực hiện nguyên tắc dân chủ cần chú ý đến
các cộng đồng dân cư, điều kiện của từng vùng,
và không trái với những quy định của pháp luật

b. Kiện toàn bộ máy hành chính Nhà nước

c. Tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng đối với NN
- Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố QĐ hiệu quả HĐ của bộ máy NN

- Chú trọng cải cách và
xây dựng bộ máy hành
chính nhà nước, đảm
bảo một nền hành chính

dân chủ, trong sạch,
vững mạnh

- Đảng lãnh đạo NN bằng: Đường lối; tổ chức, bộ máy của Đảng trong

- Để xây dựng bộ máy
hành chính nhà nước
dân chủ, trong sạch,
vững mạnh cần:

cơ quan Nhà nước; vai trò tiên phong của người đảng viên; công tác
kiểm tra, giám sát

- Để lãnh đạo Nhà nước có hiệu quả Đảng cần phải:

3


28-Mar-20

4