Các hình thức, bản chầt của địa tô trong tư bản chủ nghĩa vàý nghĩa của nóđối với việc giải quyết vấn đề ruộng đất hiện nay

LỜI MỞ ĐẦU
Học thuyết mác ra đời do Các-mac và Anghen sáng lập vào giữa thế kỉ
XX, đây là thời kì lịch sử mà giai cấp tư sản đã giành được chình quyền , đã hoàn
thành cuộc cách mạng chủ nghĩa . Đối tượng của kính tế chính trị là quan hệ sản
xuất xã hội ,trong mối liên hệ chặt chẽ với tác động qua lại với lực luợng sản xuất
và kiến trúc hạ tầng . kinh tế học chính trị nghiên cứu quan hệ sản xuất nhưng
không phải nghiên cứu biểu hiện bên ngoàI các hiện tượng và quá trình kinh tế để
rút ra quy luật chi phối sản xuất , phân phối , trao đổi , tiêu dùng.
Trong chủ nghĩa tư bản nông nghiệp cũng trở thành lĩnh vực đầu tư của tư
bản , cũng được kinh doanh theo phuơng thức tư bản chủ nghĩa . Chủ nghĩa tư bản
xuất hiện trong nông nghiệp bằng cả con đường phân hoá của những người nông
dân hình thành lớp giàu có kinh doanh nông nghiệp theo phương thức tư bản chủ
nghĩa và bằng cả sự nhạn thức củ các nhà tư bản đầu tư vào nông nghiệp . chính vì
vậy mà các nhà tư bản nông nghiệp đã đầu tư vào ruộng đất nhà tư bản kinh
doanh ruộng đất được hưởng lợi nghuận bình quân , địa chủ là chủ sở hữu ruộng
đất được hưởng địa tô.
Bài tiểu luận này em muốn đi tìm hiểu về vấn đề đó là : “Các hình thức,
bản chầt của địa tô trong tư bản chủ nghĩa và ý nghĩa của nó đối với việc giải
quyết vấn đề ruộng đất hiện nay” . trong quá trình làm , em đã thể hiện được cái
điều cốt lõi của vần đề và đã thực hiện được trung thực tư tưởng mà các nhà kinh
điển Mác –Lênin và quan điểm của đảng.
Trong quá trình làm bài,có thể trong bài còn có nhưng hạn chế và sai sót do
có những vấn đề bất cập và mới mẻ nên em không tránh khỏi những kiếm khuyết ,
vậy em kính mong được sự góp ý và giúp đõ của thầy cô.
Sinh viên thưc hiện:
- 1 -
Búi Thị Thuý Hằng
NỘI DUNG
A. ĐỊA TÔ TRÊN ĐẤT CANH TÁC
I. Hình thức - bản chất của địa tô trong Tư bản chủ nghĩa.
1. Khái niệm địa tô TBCN

Nhà tư bản kinh doanh ruộng đất ,được hưởng lợi nhuận bình quân ,chính
vì vậy mỗi địa chủ là chủ sở hữu ruộng đất được hưởng địa tô. Những điều đã dẫn
đến việc hình thành địa tô tư bản chủ nghĩa ,nhưng địa tô tư bản chủ nghĩa là gì ?
Địa tô TBCN là phần lợi nhuận siêu ngạch ngoài lợi nhuận bình quân
của tư bản nông nghiệp nộp cho địa chủ về ruộng đất để được quyền kinh
doanh ruộng đất
2. Bản chất của địa tô tư bản chủ nghĩa :
Trong sản xuất nông nghiệp của thời kỳ TBCN ,các mối quan hệ sản xuất
TBCN được hình thành bằng hai con đường chủ yếu:
- Duy trì về căn bản kinh tế địa chủ thông qua cải cách dần dần chuyến
sang kinh doanh kiểu TBCN sử dụng lao động làm thuê
-Thông qua cách mạng dân chủ tư sản ,xoá bỏ kinh tế địa chủ phong kiến
.Giải phóng nông nghiệp ra khỏi xiềng xích chủ nô và phát triển nền kinh tế
TBCN.
Nhưng dù sao với mọi hình thái, bằng con đường nào thì quyền sở hữu
về ruộng đất của địa chủ vẫn tồn tại trong quan hệ sản suất TBCN. Nên quan hệ
sản xuất TBCN trong nông nghiệp là một mối quan hệ giữa ba giai cấp:
* Giai cấp địa chủ là người sở hữu ruộng đất nhưng không trực tiếp
kinh doanh mà họ cho thuê ruộng đất.
- 2 -
* Nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp trực tiếp là người thuê ruông
đất của địa chủ kinh doanh theo phương thức sản xuất TBCN .
* Công nhân nông nghiệp là người lao động làm thuê cho các tư bản kinh
doanh trong nông nghiệp bị cả hai giai cấp địa chủ bóc lột .
Như vậy tư bản kinh doanh trong nông nghiệp thúc đẩy nông nghiệp
phát triển lên sản xuất lớn tư bản chủ nghĩa .
⇒ Chính những mặt này đã hình thành nên địa tô TBCN và các hình thức
tồn tại của nó .Trong TBCN địa chủ là người sử dụng ruộng đất ,họ được thực hiện
quyền này về mặt kinh tế .Vì vậy mà nhà tư bản kinh doanh nông nghiệp phải chia
một phần giá trị thặng dư thu được cho địa chủ nên gọi là địa tô nhưng hoạt động

của các nhà tư bản kinh doanh trong nông nghiệp trước hết phải được bảo đảm
rằng việc thu được nguồn lợi nhuận siêu ngạch ngoài lợi nhuận bình quân của tư
bản kinh doanh nông nghiệp do công nhân nông nghiệp đã tạo ra khi nhà tư bản
nộp cho địa chủ với tư cách là người sử dụng ruộng đất đó .Khi nói đến địa tô
TBCN chúng ta nhớ đến các hình thức có mặt trong nó .
3. Các hình thức địa tô của TBCN
Địa tô TBCN có hai hình thức cơ bản:
a. Địa tô chênh lệch
Trong ngành nông nghiệp cũng như công nghiệp đã xảy ra lợi nhuận siêu
ngạch. Nếu như trong công nghiệp lợi nhuận siêu ngạch chỉ là hiện tượng tạm thời
đối với các nhà tư bản cá biệt nào đó có được do điều kiện sản xuất tốt hơn điều
kiện sản xuất trung bình của xã hội thì trái lại ,trong nông nghiệp nó luôn tồn tại
tương đối dài và ổn định .
- Trong sản xuất nông nghiệp ,ruộng đất là tư liệu sản xuất cơ bản ,nó có đặc
điểm là có diện tích giới hạn,vị trí cố định và tốt xấu khác nhau ,mà điều kiện đại
bộ phận là xấu. Người ta không thể tạo thêm được ruộng đất tốt có điều kiện canh
- 3 -
tác thuận lợi .Trong khi đó hầu hết ruộng đất đã bị độc quyền kinh doanh .Do đó
những người kinh doanh trên ruộng đất tốt ,có điều kiện sản xuất thuận lợi sẽ sử
dụng được sức tự nhiên một cách độc quyền nên luôn thu được lợi nhuận siêu
ngạch ổn định lâu dài .
- Khác với trong lĩnh vực công nghiệp ,trong nông nghiệp giá cả sản xuất chung
của nông phẩm do điều kiện sản xuất xấu quyết định .Bởi vì, chỉ có canh tác trên
ruộng đất tốt và trung bình thì sẽ không đủ nông phẩm cho nhu cầu xã hội. Do đó
giá cả sản xuất chung phải đảm bảo cho tư bản đầu tư trên ruộng xấu cũng thu
được lợi nhuận bình quân . Do đó không chỉ cả các nhà tư bản kinh doanh trên
ruộng đất tốt, xấu cũng thu được lợi nhuận bình quân mà tất cả các nhà tư bản
kinh doanh đều thu được lợi nhuận siêu ngạch tương đối ổn định và lâu dài .Nó là
kết quả của việc sử dụng sức tự nhiên đã bị độc chiếm sẽ thuộc về sở hữu ruộng
đất dưới hình thức địa tô chênh lêch .

Như vậy địa tô chênh lệch là phần lợi nhuận siêu ngạch thu được trên những
ruộng đất có điều kiện canh tác tốt . Nó là số chênh lệch giữa giá cả sản xuất
chung của nông phẩm được quyết định bởi điều kiện sản xuất trên ruộng đất
xấu nhất giá cả sản xuất cá biệt của nông phâm trên ruộng đất trung bình và
tốt .
Nguồn gốc của địa tô chênh lệch và địa tô nói chung là do lao động của
công nhân nông nghiệp tạo ra. Từ những sự phân tích trên ,chúng ta viết ra những
điều nhận xét về địa tô chênh lệch ,vì nó số chênh lệch giữa giá cả sản xuất chung
và giá cả sản xuất cá biệt của nông phẩm .Địa tô chênh lệch gắn liền với độc quyền
kinh doanh TBCN về ruộng đất . Nói cách khác nó sinh ra là do có sự độc quyền
kinh doanh ruông đất theo lối TBCN .Không có sự độc quyền về sức tự nhiên thì
không có bất cứ lợi nhuận siêu ngạch Địa tô chênh vì thế không tham gia tham gia
hình thành giá trị nông phẩm . Điều kiện tự nhiên thuận lợi không phải là nguồn
gốc của lợi nhuận siêu ngạch mà chỉ là điều kiện cơ sở tự nhiên nên nó có thể đặc
biệt nâng cao năng suất lao động lên.
- 4 -
Địa tô chênh lệch cũng như toàn bộ giá trị thặng dư trong nông nghiệp
không phải do ruộng đất đẻ ra .Ruộng đất tốt hay xấu chỉ là điều kiện tự giảm giá
trị nông phẩm mà thôi. Mà chế độ tư hữu ruộng đất cũng không phải nguyên nhân
sinh ra lợi nhuận siêu ngạch mà là nguyên nhân làm cho mọi lợi nhuận siêu ngạch
chuyển hoá thành địa tô ,tức là làm cho địa chủ chiếm lợi nhuận siêu ngạch đó .
Do điều kiện sản xuất thuận lợi của ruộng đất có được .Ngoài điều kiện tự
nhiên còn có thể do kết quả đầu tư thâm canh.
- Trên cơ sở đó mà ta phân biệt làm hai loại đia tô chênh lệch đó là địa tô
chênh lệch I và địa tô chênh lệch II .
Địa tô chênh lệch I là phần phần giá trị thặng dư ngoàI lợi nhuận bình
quân mà chủ đất thu được gián tiếp ,được hình thành trên ruộng đất màu mỡ
và vị trí gần nơI tiêu thụ ,là sự chênh lệch giữa giá cả sản xuất chung và giá cả
sản xuất cá biệt hình thành .
Từ đó ta có ví dụ:

Hạng
ruộng
đất
Chi phí
tư bản
Lợi
nhuận
bình
quân
Số
lượng tạ
Giá cả sản xuất cá
biệt
Giá cả sản xuất
chung
Địa tô
chênh
lệch
Của 1 tạ Toàn bộ
SP
Của 1 tạ Toàn bộ
SP
Xấu 100 20 4 30 120 30 120 0
TB 100 20 5 24 120 30 150 30
Tốt 100 20 6 20 120 30 180 60
Từ đây ta thấy những hạng ruộng đất có độ phì nhiêu tự nhiên cao hơn số
thu được lợi nhuận siêu ngạch so với những hạng ruộng đất xấu và khoản lợinhuận
siêu ngạch đó cũng về địa chủ
- 5 -