Ứng dụng e learning vào giảng dạy môn marketing ngành may thời trang tại trường cao đẳng nghề kỹ thuật công nghệ TP HCM

viii

MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU.................................................................................................... 1
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................... 1
2. MỤC TIÊU . .................................................................................................... 3
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ............................................................................. 3
4. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU ............................................. 3
4.1.

Đối tượng nghiên cứu ............................................................................ 4

4.2.

Khách thể nghiên cứu............................................................................. 4

5. GIỚI HẠN CỦA ĐỂ TÀI ................................................................................. 4
6. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU ......................................................................... 4
7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................................................................... 4
PHẦN NỘI DUNG ................................................................................................ 5
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ E-LEARNING ............................................. 5
1.1.

Tổng quan về E-learning ............................................................................. 5

1.2.

Lịch sử về E-learning và một số kết quả nghiên cứu đã công bố .................. 5

1.2.1. Trên thế giới ............................................................................................. 6
1.2.2. Tại Việt Nam ............................................................................................ 10

1.3.

Các khái niệm liên quan về E-learning ........................................................ 13

1.3.1. Công nghệ dạy học ................................................................................... 13
1.3.2. E-learning ................................................................................................ 14
1.3.2.1.

Định nghĩa về E-learning .................................................................. 14

1.3.2.2.

Định nghĩa về E-learning theo quan điểm cá nhân............................. 15

1.3.2.3.

Đặc điểm của E-learning ................................................................... 16

1.3.2.4.

Kiến trúc hệ thống E-learning ........................................................... 17

1.3.2.5.

Ưu điểm và khuyết điểm của E-learning ........................................... 21

1.3.2.5.1. Ưu điểm ......................................................................................... 21
1.3.2.5.2. Khuyết điểm ................................................................................... 22
1.3.2.6.

So sánh E-learning và phương pháp dạy học truyền thống ................ 23

1.3.2.7.

Mơ hình học tập kết hợp (Blended Learning) .................................... 25

1.4.

Giới thiệu về Moodle và một số công cụ trong Moodle ............................... 27


ix

1.4.1. Giới thiệu về Moodle ................................................................................ 27
1.4.2. Một số công cụ trong Moodle ................................................................... 29
a. Công cụ Book...................................................................................... 29
b. Công cụ Chat ....................................................................................... 30
c. Công cụ Forum .................................................................................... 30
d. Công cụ Page ...................................................................................... 30
e. Công cụ Quiz ...................................................................................... 31
f. Công cụ Label ..................................................................................... 32
g. Công cụ Grades ................................................................................... 32
h. Công cụ Feedback ............................................................................... 33
1.5.

Các cơ sở lý luận của việc ứng dụng E-learning vào dạy học môn Marketing
Ngành May -Thời Trang. ............................................................................. 34

1.5.1. Cơ sở triết học .......................................................................................... 34
1.5.2. Cơ sở tâm lý ............................................................................................. 34

1.5.3. Cơ sở thực tiễn.......................................................................................... 34
1.5.4. Cơ sở của lý luận dạy học hiện đại ............................................................ 35
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ......................................................................................... 36
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ VIỆC ỨNG DUNGJE-LEARNING VÀO
DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ
TP.HCM. .......... .................................................................................................... 37
2.1. Sơ lược lịch sử trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ Tp.HCM ....... 37
2.2. Mục tiêu và nhiệm vụ ................................................................................... 37
2.3. Định Hướng phát triển .................................................................................. 38
2.4. Giới thiệu khoa May-Thời Trang .................................................................. 39
2.4.1. Chức năng và nhiệm vụ .......................................................................... 39
2.4.2. Chương trình đào tạo .............................................................................. 39
2.4.3. Chng trình ngắn hạn ............................................................................ 40
2.4.4. Giới thiệu về môn học và tầm quan trọng của môn học Marketing ngành
May-Thời Trang .................................................................................................... 40
2.5. Khảo sát thực trạng dạy và học môn Marketing ngành May-Thời trang tại
trường. ............. .................................................................................................... 42


x

2.5.1. Khảo sát giáo viên .................................................................................. 42
2.5.2. Khảo sát sinh viên ................................................................................... 44
2.5.3. Nhận xét kết quả khảo sát ....................................................................... 47
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ...................................................................................... 49
CHƯƠNG 3: ỨNG DỤNG E-LEARNING VÀO DẠY HỌC MÔN MARKETING
NGÀNH MAY-THỜI TRANG TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KỸ THUẬT
CÔNG NGHỆ TP.HCM ......................................................................................... 50
3.1.

Phân bổ thời lượng cho môn học Marketing ngành May- Thời Trang với sự
hỗ trợ của E-learning ................................................................................... 50

3.2.

Ứng dụng các công cụ trong Moodle phục vụ cho thiết kế bài giảng ........... 51

3.2.1.

Công cụ Book ........................................................................................ 51

3.2.2.

Công cụ Chat ......................................................................................... 51

3.2.3.

Công Cụ Forum ..................................................................................... 51

3.2.4.

Công cụ Page ......................................................................................... 51

3.2.5.

Công cụ Quiz ......................................................................................... 51

3.2.6.

Công cụ Label........................................................................................ 51

3.2.7.

Công cụ Gradebook ............................................................................... 52

3.2.8.

Công cụ Feedback.................................................................................. 52

3.3.

Phần mêm tạo bài giảng............................................................................... 52

3.3.1.

Phần mềm Camtasia............................................................................... 52

3.3.2.

Phần mềm Powerpoint ........................................................................... 53

3.4.

Thiết kế bài giảng E-learning cho môn học Marketing ngành May-Thời Trang .. 54

3.5.

Thực nghiệm sư phạm tại trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công nghệ
Tp.HCM . .................................................................................................... 72

3.6.

Đánh giá kết quả thực nghiệm ..................................................................... 73

3.7.

Kiểm nghiệm giả thuyết .............................................................................. 82

KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ....................................................................................... 85
PHẦN KẾT LUẬN

............................................................................................ 86

TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 89
Phụ lục 1: Phiếu tham khảo ý kiến của Giáo viên .................................................. 91
Phụ lục 2: Danh sách giáo viên khoa May- Thời Trang tham gia khảo sát ............. 95


xi

Phụ lục 3: Phiếu tham khảo ý kiến sinh viên ......................................................... 96
Phụ lục 4: Phiếu khảo sát sinh viên sau thực nghiệm ............................................. 99
Phụ lục 5: Danh sách sinh viên lớp thực nghiệm và đối chứng ............................ 102
Phụ lục 6: Thiết kế bài giảng chi tiết Môn Marketing Ngành May-Thời Trang.….104


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Cuộc cách mạng khoa học và công nghệ đã mang lại những thành tựu vĩ đại, nhất
là trong các lĩnh vực công nghệ sinh học, công nghệ điều khiển, công nghệ vật liệu
mới, công nghệ nano và hơn cả là sự xuất hiện máy tính hiện đại cùng hệ thống
Internet v.v…Những thành tựu ấy đã tạo điều kiện để từng bước hình thành một nền
kinh tế mới: Kinh tế tri thức (Knowledge Economy).
Giáo dục đóng một vai trị hết sức quan trọng trong quá trình hình thành và phát
triển nền kinh tế tri thức. Để đáp ứng nhu cầu học tập của toàn xã hội, xu hướng học
tập suốt đời, người học được tiếp cận với nguồn tri thức mới, đào tạo đội ngũ lao
động mới có tri thức …thì giáo dục phải luôn luôn không ngừng cải cách và nâng
cao chất lượng đào tạo, đi đầu trong việc áp dụng công nghệ tiên tiến đặc biệt là công
nghệ thông tin để truyền tải đến người học lượng kiến thức cần thiết và được tiếp
nhận một cách dễ dàng, thuận tiện, tạo nhiều cơ hội học tập hơn cho mọi đối tượng.
Thông qua những nhu cầu đó, Cơng nghệ dạy học dần được hình thành và phát triển
với từng bước ứng dụng cơng nghệ thông tin trong giảng dạy đã mang lại hiệu quả
một cách tích cực. Các bài học hiện nay khơng đơn thuần mang tính chất trừu tượng,
khó hiểu mà dần dần được cụ thể và trực quan, sinh động hơn. Bên cạnh phương pháp
dạy học truyền thống, ngày càng có nhiều hình thức dạy học mới đặc biệt là học qua
mạng internet, cụ thể là E-learning.
E-learning ( Electronic learning) được hiểu là dạy và học trực tuyến thông qua
mạng máy tính và thiết bị truyền thơng tin. E-learning có thể kết hợp với phương
pháp dạy học truyền thống rất hiệu quả, mang tính tương tác cao dựa trên multimedia.
Tạo điều kiện cho người học có thể trao đổi thơng tin dễ dàng hơn, nội dung phù hợp
với khả năng và sở thích của từng đối tượng. Có thể học mọi lúc, mọi nơi, tiết kiệm
được thời gian cũng như chi phí học tập. Để xây dựng một bài giảng chất lượng, hiệu
quả, cuốn hút, hấp dẫn người học thì ngồi các phương pháp dạy học truyền thống
cần có sự kết hợp nhiều kênh thơng tin, hình ảnh, âm thanh, hiệu ứng…Khơng gì
khác hơn ứng dụng cơng nghệ dạy học, cơng nghệ thông tin, và E-learning là một lựa
chọn phù hợp nhất.

2

Hiện nay E-learning đã và đang được triển khai, áp dụng trong giáo dục đang trở
thành xu thế phát triển của giáo dục trong tương lai gần. Tuy nhiên E-learning chưa
thật sự được áp dụng vào giảng dạy tại các trường Đại Học, Cao Đẳng, hoặc đã áp
dụng nhưng chưa khai thác hết những tính năng ưu việt, chưa mang lại hiệu quả như
mong muốn.
Marketing ngành May-Thời Trang là một bộ phận của Marketing, Marketing
ngành May-Thời trang cũng dựa trên những cơ sở, nền tảng, qui luật của Marketing.
Việt Nam hội nhập kinh tế thế giới vừa mang đến nhiều cơ hội vừa mang đến nhiều
thử thách đối với các công ty, doanh nghiệp…đặc biệt đối với sinh viên. Để có nhiều
cơ hội học tập, điều kiện để va chạm, cọ xát với thực tế thì ngay trong lúc đang ngồi
trên ghế nhà trường sinh viên phải được trang bị đầy đủ mọi kiến thức, kỹ năng, kỹ
xão, năng lực nghề nghiệp…bằng cách mở rộng các cơ hội học tập, áp dụng các
phương pháp, phương tiện dạy học hiệu quả, với tinh thần, ý thức học tập của sinh
viên vẫn là yếu tố quan trọng nhất quyết định đến hiệu quả học tập. Marketing là một
mơn học địi hỏi người học ngoài những kiến thức cơ bản phải nắm vững, phải biết tự
học hỏi, mở rộng kiến thức chuyên môn, nắm bắt, xử lý mọi thông tin, xu hướng của
nghề nghiệp…để có hướng đi tích cực sau khi ra trường.
Việc ứng dụng E-Learning phụ trợ giảng dạy môn Marketing ngành May-Thời
trang là việc làm hết sức cần thiết, cung cấp thêm cho người học những mảng thông tin
quan trọng, thiết thực liên quan đến chuyên ngành, rèn luyện khả năng tự tìm hiểu, khám
phá trong học tập thơng qua cơng nghệ dạy học tích hợp. E-learning mang lại cho người
học nhiều ý tưởng mới, sáng tạo trong học tập và cơng việc sau này, quan trọng hơn
người học có những định hướng nghề nghiệp phù hợp với năng lực cá nhân.
Với mong muốn nâng cao chất lượng dạy và học theo xu thế phát triển của xã hội
bằng cách ứng dụng công cụ hỗ trợ E-Learning vào môn Marketing ngành May-Thời
Trang tại trường Cao đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM, người nghiên cứu
chọn đề tài:
“ỨNG DỤNG E-LEARNING VÀO GIẢNG DẠY MÔN MARKETING

NGÀNH MAY-THỜI TRANG TẠI TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ KỸ THUẬT
CƠNG NGHỆ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH”.


3

Đề tài được chia làm 03 phần như sau:
Phần mở đầu trình bày về mục đích, nhiệm vụ, đối tượng, khách thể, giả thuyết,
phương pháp, giới hạn của đề tài.
Phần nội dung trình bày:
1. Chương 1: Cơ sở lý luận về vấn đề nghiên cứu E- learning
2. Chương 2: Khảo sát thực trạng ứng dụng công nghệ E-learning trong dạy học
môn Marketing ngành May-Thời Trang tại khoa May-Thời Trang trường Cao Đẳng
Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ Tp.HCM.
3. Chương 3: Ứng dụng E-learning vào dạy học môn Marketing ngành May-Thời
Trang tại Trường Cao Đẳng nghề Kỹ Thuật Công Nghệ Tp.HCM.
Phần kết luận, kiến nghị.
2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
Ứng dụng E-learning kết hợp với phương pháp dạy học truyền thống để hỗ trợ
việc dạy học môn học Marketing ngành May- Thời Trang tại trường Cao đẳng Nghề
Kỹ Thuật Công Nghệ TP.HCM nhằm nâng cao tính tích cực, chủ động của người
học, qua đó tăng hiệu quả học tập.
3. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
-

Nghiên cứu cơ sở lý luận về ứng dụng của E-learning trong dạy học

-

Khảo sát thực trạng dạy và học môn Marketing ngành May-Thời Trang tại

trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghê Tp. HCM.

-

Ứng dụng các công cụ E-learning hỗ trợ dạy học môn học Marketing ngành
May-Thời Trang.

-

Chuyển đổi tài liệu học tập từ phương pháp truyền thống sang học tập điện tử.

-

Thực nghiệm sư phạm tại trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ
Tp.HCM để kiểm chứng và đánh giá hiệu quả ứng dụng của E-learning.

4. ĐỐI TƯỢNG VÀ KHÁCH THỂ NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu


4

-

E-learning và các ứng dụng của E-learning trong dạy học.

-

Tài liệu môn Marketing ngành May-Thời Trang.

-

Giáo viên và sinh viên khoa Công nghệ May- Thời Trang trường Cao Đẳng
Nghề Kỹ Thuật Cơng Nghệ Tp.HCM

Khách thể nghiên cứu
-

Phương pháp, quy trình dạy và học môn Marketing ngành May-Thời Trang tại
trường hiện nay.

-

Chủ trương, chính sách, cơ sở vật chất tại trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật
Công Nghệ Tp.HCM.

5. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI
Trong khả năng và thời gian có hạn nên người nghiên cứu chỉ tập trung vào những
vấn đề sau:
-

Khảo sát tình hình dạy và học mơn Marketing ngành May-Thời Trang ở
trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ Tp.HCM.

- Ứng dụng E-learning vào xây dựng hệ thống bài giảng cho môn học Marketing
ngành May-Thời Trang tại trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Công Nghệ Tp.HCM.
6. GIẢ THUYẾT NGHIÊN CỨU
Nếu ứng dụng E-learning vào dạy học môn Marketing ngành May-Thời Trang
kết hợp với phương pháp dạy học truyền thống một cách khoa học, phù hợp với thực
tiễn thì sẽ nâng cao hiệu quả dạy học.

7. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

-

Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Nghiên cứu cơ sở lý thuyết và các ứng
dụng của E-learning trong dạy học.

-

Phương pháp điều tra giáo dục: Điều tra bằng bảng hỏi, phương pháp quan sát
và tìm hiểu những thuận lợi và khó khăn khi ứng dụng công nghệ E-learning.

-

Phương pháp thực nghiệm: Thực nghiệm sư phạm môn Marketing ngành MayThời Trang tại trường Cao Đẳng Nghề Kỹ Thuật Cơng Nghệ TP.HCM có ứng
dụng E-Learning .

-

Phương pháp thống kê: Xử lý số liệu bằng phương pháp thống kê.


5

PHẦN NỘI DUNG
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ E-LEARNING.
1.1 Tổng quan về E-learning
E-Learning là hình thức học tập bằng truyền thông thông qua mạng internet theo
cách tương tác với nội dung học tập và được thiết kế dựa trên nền tảng của phuơng
pháp dạy học.[19]

E-learning là việc sử dụng công nghệ mạng để thiết kế, cung cấp, lựa chọn, quản
trị và mở rộng việc học tập.[20]
E-Learning là việc cung cấp nội dung thông qua các phương tiện điện tử bao gồm
internet, intranet, mạng vệ tinh, băng đĩa, CD- Room, ti vi…[21]
E-learning hay còn gọi là giáo dục trực tuyến, là phương thức học ảo thơng qua
một máy vi tính nối mạng đối với một máy chủ ở nơi khác có lưu giữ sẵn bài giảng
điện tử và phần mềm cần thiết đề cho người học học trực tuyến từ xa.
Hiện nay phương pháp học trực tuyến rất được chú trọng đó là phương pháp
tương tác bảng điện tử, các bài giảng được giáo viên trình bày thơng qua phuơng
pháp tại lớp và được ghi hình làm tư liệu giảng dạy một cách sống động và người học
có thể linh động về thời gian cũng như địa điểm học tập. [22]
1.2 Lịch sử về E-learning và một số kết quả nghiên cứu đã công bố.
Thành tựu của công nghệ thông tin đã góp phần làm thay đổi chất lượng cuộc
sống. Thay đổi theo hướng phát triển toàn diện các mặt của kinh tế, xã hội, khoa học,
kỹ thuật và đặc biệt đối với giáo dục.
E-learning được ra đời dựa trên sự phát triển vượt bậc về công nghệ thông tin kết
hợp với các phương pháp dạy học được tối ưu hóa nhằm mang lại hiệu quả cho việc
giáo dục, phục vụ nhu cầu dạy và học ngày càng cao của con người.
1.2.1 Trên thế giới
Sự ra đời của thuật ngữ “E- learning”: Vào tháng 10 năm 1999 ở Los Angeles,
một cuộc hội thảo về hệ thống Đào Tạo cơ bản về Máy tính Computer Base
Training, một thuật ngữ mới lần đầu được sử dụng trong một môi trường giáo


6

dục chuyên nghiệp đó là E-learning. Được kết hợp giữa học qua mạng và học
chính thức, thuật ngữ này được cho là một phương thức học tập dựa trên việc sử
dụng công nghệ mới là truy cập trực tuyến trên máy tính. Với phương thức
tương tác và cá nhân hóa ngựời học trong suốt quá trình học tập dựa trên

internet, các phương tiện điện tử như: intranet, extranet, truyền hình tương tác,
CD- Rom…E-learning đã góp phần vào sự phát triển năng lực trong suốt quá
trình học tập độc lập của người học.[33]
6

5

4

3
Chu trình phát triển ứng
dụng của E-learning

2

1

0
1995

1997- 2000

2001- 2002

2003 đến nay

Biểu đồ 1.1: Biểu đồ thể hiện chu trình ứng dụng của E-learning.
Giai đoạn tiên phong: 1995
Giai đoạn phát triển vượt trội: 1997- 2000
Giai đoạn thoái trào: 2001- 2002

Giai đoạn hiên nay: 2003 đến nay.
Qua quá trình tìm hiểu, người nghiên cứu chia quá trình hình thành và phát triển
của E-learning thành 3 giai đoạn chính sau:
Giai đoạn sơ khai
Từ năm 1924 tại đại học bang Ohio, Giáo sư Sidney Pressey đã phát minh ra máy
chấm điểm tự động. Là thiết bị học tập điện tử đầu tiên, được thiết kế để cho học sinh
khám phá và tự kiểm tra. Lần thử đầu tiên này đã không thành công. Năm 1930, các


7

thiết bị truyền thông hỗ trợ giảng dạy đầu tiên như radio, máy thu âm, phim có lời
được các nhà giáo dục đưa vào trong dạy học. Phương thức dạy học có sự hỗ trợ của
phương tiện truyền thơng được ra đời.
Vào năm 1943, chương trình dạy học nghe nhìn tại Mỹ được ra đời, và chương
trình này được áp dụng cho trường đại học Indiana vào năm 1946.
Năm 1954: Giáo sư BF Skinner của Đại học Harvard đã chế tạo ra máy giảng
dạy. Là một thiết bị cơ khí với mục đích là để quản lý một chương trình giảng dạy
theo lập trình.
Trong giai đoạn này người học học thơng qua các phương tiện radio, truyền
hình và video,… chưa có sự xuất hiện của cơng nghệ máy tính.
Máy tính điện tử số đầu tiên ENIAC – Electronic Numerical Integrator And
Computer) do Giáo Sư Mauchly và hoc trò Eckert tại Đại học Pennsylvania thiết kế
từ năm 1943 và cho ra mắt vào năm 1946 nhằm phục vụ cho chiến tranh thế giới lần
thứ 2. Ngay sau đó máy tính được sử dụng rộng rãi trong các trường đại học, các cơ
quan chính phủ và ngân hàng.
Từ năm 1960, các cơ sở giáo dục bắt đầu tận dụng lợi thế của các phương tiện
mới bằng cách cung cấp các khóa học đào tạo từ xa sử dụng mạng máy tính để biết
thông tin.
Đầu tiên là Đại học Illinois đã khởi xướng một hệ thống lớp học mà sinh viên có

thể truy cập tài liệu thơng tin trên một khóa học đặc biệt trong khi nghe các bài giảng
được ghi lại thông qua một số thiết bị truyền hình hoặc thiết bị âm thanh.
Cũng trong thời gian đó, giáo sư tâm lý Patrick Suppes và Richard C. Atkinson
đã thử nghiệm sử dụng máy tính để dạy tốn và đọc sách cho con trẻ trong các trường
tiểu học ở Đông Palo Alto, California. Hệ thống E-learning ban đầu dựa trên việc học
và đào tạo với máy tính trong đó vai trị của hệ thống E-learning chủ yếu dùng cho
việc chuyển giao kiến thức, trái ngược với các hệ thống sau này là phát triển dựa trên
việc hỗ trợ học tập, khuyến khích chia sẻ kiến thức. Năm 1963, Bernard Luskin cài
đặt máy tính đầu tiên trong một trường cao đẳng cộng đồng để được hướng dẫn, làm
việc với Đại học Stanford và những người khác, phát triển máy tính hướng dẫn hỗ
trợ. Luskin hồn thành luận án UCLA, bước ngoặc của ơng là làm việc với tổng công


8

ty Rand nhằm phân tích những trở ngại trong việc sử dụng sự trợ giúp, hướng dẫn của
máy tính vào năm 1970. Năm 1972, Ray Tomlinson đã phát minh ra E-mail để gửi
thơng điệp trên mạng. Từ đó đến nay E-mail là một trong những dich vụ trao đổi
thông tin được sử dụng nhiều nhất.
Trong thập niên 70 và 80 tại New Jersey Học tập dựa trên máy tính đã hình
thành nên những khóa học E-Learning đầu tiên và được phát triển bởi Murray
Turoff và Starr Roxanne Hiltz. Năm 1976, Bernard Luskin đưa ra mơ hình đại học
khơng có trường (Coastline Community College).
Nhìn chung thời kì này máy tính chưa thực sự được sử dụng rộng rãi, phương
pháp giáo dục “Lấy giáo viên làm trung tâm” vẫn là phương pháp phổ biến trong các
trường học.
Từ năm 1984 – 1993: Vào giữa thập niên 1980 khi tổ chức khoa học quốc gia Mỹ
NSF thành lập mạng liên kết các trung tâm máy tính lớn với nhau gọi là NSFNET.
Đây là mốc lịch sử quan trọng của Internet được xác lập. Giai đoạn này có thể gọi là
Kỷ nguyên đa phương tiện được đánh dấu bằng sự ra đời của hệ điều hành Windows

3.1, máy tính Macintosh, phần mềm trình diễn Powerpoint, cùng các công cụ đa
phương tiện khác. Những công cụ này cho phép tạo ra những bài giảng có tích hợp
âm thanh và hình ảnh dựa trên cơng nghệ Computer Base Training (CBT). Bài học
được phân phối qua đĩa CD-ROM hoặc đĩa mềm. Vào bất kì thời gian nào, ở đâu,
người học đều có thể mua và tự học. Tuy nhiên, sự hướng dẫn của Giáo viên cũng rất
hạn chế.
Giai đoạn phát triển: Người đầu tiên nghĩ ra chương trình giáo dục online là
ông William D. Graziedei, một giáo sư sinh học của trường Cao Đẳng tại Plattsburgh,
với dự án năm 1993 là Virtual Instructional Classroom Enviroment In Science
(VICES). Tạm dịch: Môi trường dạy và học ảo trong khoa học. Ông đã dựa vào máy
tính trực tuyến, giao bài giảng, hướng dẫn và đánh giá dự án sử dụng thư điện
tử. Năm 1994, các trường trung học trực tuyến đầu tiên đã được thành lập.
Năm 1994, chương trình giảng dạy CALCampus được trình bày trực tuyến đầu
tiên như Internet ngày càng trở nên dễ tiếp cận hơn thông qua mạng lưới viễn thông.
Khi công nghệ web được phát minh, các nhà cung cấp dịch vụ giáo dục đào tạo bắt


9

đầu nghiên cứu cách thức cải tiến phương pháp giáo dục bằng cơng nghệ này. Các
chương trình: Email, Web, trình duyệt, Media player, kỹ thuật truyền Audio/Video
tốc độ thấp cùng với ngôn ngữ hỗ trợ Web như HTML, JAVA bắt đầu trở nên thông
dụng và đã làm thay đổi bộ mặt của đào tạo bằng đa phương tiện.
Năm 1997, William D. Graziedei công bố một bài báo “Xây dựng hệ thống dạy
và học đồng bộ và không đồng bộ: khai thác giải pháp hệ thống quản lý các lớp học
và khoá học” miêu tả sự phát triển chiến lược tổng thể cho việc quản lý khoa học dựa
trên công nghệ hệ thống giáo dục.
Theo biểu đồ sự phát triển của E-learning thì đây được coi là giai đoạn phát triển
thịnh vượng của công nghệ E-learning.
Giai đoạn 2001 – đến nay

Với sự thay đổi mạnh mẽ của Internet, công nghệ đa phương tiện bắt đầu được
giới thiệu trong chương trình học. Theo số liệu thống kê của Hội Phát triển và Đào
tạo Mỹ (American Society for Training and Development, ASTD), năm 2000 Mỹ có
gần 47% các trường đại học, cao đẳng đã đưa ra các dạng khác nhau của mơ hình đào
tạo từ xa, tạo nên 54.000 khoá học trực tuyến. Theo một nghiên cứu năm 2008 được
tiến hành bởi Bộ Giáo Dục Hoa Kỳ, trong năm học 2006-2007 khoảng 66% các
trường công lập và tư nhân sau trung học bắt đầu cung cấp một số khoá học từ xa.
Tại Châu Âu, Cơng ty IDC ước đốn rằng thị trường E-Learning của Châu Âu
sẽ tăng tới 4 tỷ USD trong năm 2004 với tốc độ tăng 96% hàng năm. Ngoài việc tích
cực triển khai E-Learning tại mỗi nước, giữa các nước châu Âu có nhiều sự hợp tác
đa quốc gia trong lĩnh vực E-learning. Điển hình là dự án xây dựng mạng xuyên Châu
Âu EuroPACE. Đây là mạng E-Learning của 36 trường đại học hàng đầu châu Âu
thuộc các quốc gia như Đan Mạch, Hà Lan, Bỉ, Anh, Pháp cùng hợp tác với công ty
E-learning của Mỹ Docent nhằm cung cấp các khoá học về các lĩnh vực như khoa
học, nghệ thuật, con người phù hợp với nhu cầu học của các sinh viên đại học, sau đại
học, các nhà chuyên môn ở Châu Âu. Trong năm 2008, Hội đồng châu Âu đã thông
qua một tuyên bố ủng hộ của học tập điện tử tiềm năng cải thiện bình đẳng giáo dục
trên toàn EU.


10

Tại châu Á, bên cạnh các quốc gia đang phát triển như Nhật Bản, Hàn Quốc,
Singapore, Trung Quốc, việc ứng dụng E-learning mạnh mẽ hơn các quốc gia khác.
Ngoài việc ứng dụng trong giáo dục, E-learning tại các quốc gia này đặc biệt được
chú trọng trong các công ty lớn, các hãng sản xuất, các doanh nghiệp, …. nhằm trao
đổi công việc và đào tạo nhân viên.
Sự xuất hiện của E-Learning được cho là một trong những công cụ mạnh mẽ nhất
hiện có với nhu cầu ngày càng tăng về giáo dục. Sự cần thiết phải cải thiện, tiếp cận với
các cơ hội giáo dục cho người học có mong muốn theo đuổi mục tiêu giáo dục.

1.2.2 Tại Việt Nam
Tại Việt Nam việc ứng dụng Công nghệ thông tin và E-learning trễ hơn nhiều
so với thế giới. Do đặc thù là các trường có truyền thống lâu đời là các trường đơn
ngành, khó thay đổi. Hiện nay cùng với sự xuất hiện của các trường mới, đặc biệt là
các trường quốc gia và trường vùng đa ngành, các trường dân lập, tình hình có khác
hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng cơng nghiện thơng tin vào xây dựng chương trình học
cũng như giảng dạy của các trường còn rất nhiều hạn chế.
Tới hai năm 2003-2004, việc nghiên cứu E-learning ở Việt Nam đã được quan
tâm đến. Tại các hội nghị, hội thảo về công nghệ thông tin và giáo dục đều có đề cập
nhiều đến vấn đề E-Learning và khả năng áp dụng vào môi trường đào tạo ở Việt
Nam như hội thảo khoa học quốc gia lần thứ nhất về nghiên cứu phát triển và ứng
dụng công nghệ thông tin và truyền thông ICT/rda 2/2003, Hội thảo khoa học quốc
gia lần II về nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
ICT/rda 9/2004, và hội thảo khoa học “Nghiên cứu và triển khai E-Learning” do Viện
Công nghệ Thông tin (ĐHQGHN) và Khoa Công nghệ Thông tin Đại học Bách khoa
Hà Nội phối hợp tổ chức đầu tháng 3/2005 là hội thảo khoa học về E-Learning đầu
tiên được tổ chức tại Việt Nam. Tháng 4 năm 2006 là các buổi hội thảo về e-Learning
do trung tâm Máy tính của trường Đại học Cơng Nghệ tổ chức đã thu hút đông đảo
cán bộ nghiên cứu, nghiên cứu sinh, học viên cao học của các trường Đại học lớn ở
Hà Nội tham gia.
Từ năm 2006, việc triển khai ứng dụng e-learning đã có nhiều tiến bộ, nhờ được sự
quan tâm của chính phủ, và sự nỗ lực của các doanh nghiệptrong việc nghiên cứu


11

elearning để đẩy mạnh nền giáo dục nước nhà. Điển hình năm 2007, trong cuộc thi
“Nhân tài đất Việt” do Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông
tin và Truyền thông đồng tổ chức đã trao tặng giải Nhất cho giải pháp về e-learning “Học
trực tuyến và thi trực tuyến ứng dụng cho việc nâng cao chất lượng đào tạo” của cơng ty

Trí Nam. Giải pháp của cơng ty Trí Nam đã được triển khai thành công cho một số Bộ,
Ngành, Tổng công ty lớn và các trường Đại học. Đặc biệt, Giải pháp này cũng thành
công khi ứng dụng cho việc xây dựng và triển khai trường học trực tuyến dành cho học
sinh trên mọi miền đất nước tại địa chỉ trang web . Hiện tại đã
thu hút được gần 800.000 học viên. Đây được đánh giá là một trong những điểm sáng
trong quá trình phát triển e-learning tại Việt Nam.
Các trường đại học ở Việt Nam cũng bước đầu nghiên cứu và triển khai Elearning. Một số đơn vị đã bước đầu triển khai các phần mềm hỗ trợ đào tạo và cho
các kết quả khả quan: Đại học Công nghệ - ĐHQGHN, Viện CNTT - ĐHQGHN, Đại
học Bách Khoa Hà Nội, ĐHQG TP. HCM, Học viện Bưu chính Viễn thơng,...
Từ 2007 đến 2013 trường Đại Học Sư Phạm Tp. Hồ Chí Minh liên tục tổ chức
Hội thảo về kiến trúc và công nghệ e-Learning (ELATE). Đặc biệt tại hội thảo lần thứ
4 (06/05/2011) và hội thảo lần thứ 5 (15-16/03/2013) thảo luận các vấn đề thuộc lĩnh
vực giáo dục và đào tạo điện tử (E-Learning), cũng như việc ứng dụng công nghệ
trong dạy học (Technology-Enhanced Learning). Mục tiêu là cung cấp một cách tổng
quan về công nghệ, các phương pháp tiếp cận và những xu hướng phát triển trong
lĩnh vực này. Hội thảo sẽ tập trung vào những hướng tiếp cận mới nhất về ELearning, cũng như các công nghệ sẽ trở thành chủ đạo ảnh hưởng đến việc phát triển
E-Learning và các ứng dụng đào tạo trong tương lai gần. Hội nghị cũng khuyến khích
và hỗ trợ các nghiên cứu mới về Công nghệ thông tin và Giáo dục. Tạp chí Khoa Học
trường Đại Học Sư Phạm Tp.HCM số 53( 87) vào tháng 12/2013 có giới thiệu một số
cơng trình nghiên cứu về E-learning trong nước và đã có một vài thành công bước
đầu, mở ra các hướng phát triển nghiên cứu sâu và rộng hơn về lợi ích của E-learning
mang lại cho người học. Người nghiên cứu xin đưa ra một vài ưu điểm và kết quả của
cơng trình nghiên cứu “ Tích hợp các yếu tố ảnh hưởng đến sự hài lòng của người
học vào hệ thống E-learning” của Vũ Thúy Hằng và Nguyễn Mạnh Tuân. Với mục
tiêu chủ đạo là tạo sự hài lòng nơi người học, cơng trình đã đi sâu và quan tâm đến
cảm xúc của người học, tăng tính tích cực nhận thức, tạo hứng thú nơi người học và


12

rõ ràng sẽ tạo nên hiệu quả học tập và mục đích cuối cùng là làm thỏa mãn và hài
lịng nơi người học. Nhóm tác giả đã phân ra thành nhiều tiêu chí đánh giá nhằm cụ
thể hóa các ưu điểm của nghiên cứu và tăng mức độ tương tác giũa GV và SV. Ví dụ
như tiêu chí “ Học trực tuyến có cảm giác như lớp học thật “ để nâng cao vai trò của
GV trong việc tương tác với SV. Nhóm nghiên cứu đã tích hợp chức năng “ Bài tập
nhóm” có thể hỗ trợ theo dõi quá trình hồn thành bài tập của từng SV. Điều này
giảng viên có thể đánh giá chính xác hơn kết quả học tập của SV và hơn thế nữa là
kịp thời hỗ trợ các em trong lúc thực hành. Chức năng workshop cho phép SV chủ
động hơn, các em tự đặt ra các tình huống liên quan đến lý thuyết, hoặc sửa lỗi từ
những bài của SV khác làm phát sinh tình huống và cùng nhau giải quyết tình huống.
Từ đó rút ra được bài học kinh nghiệm cho bản thân và cùng hỗ trợ cho GV trong
việc giải đáp thắc mắc của các bạn khác. [1]
Ngoài ra, trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật Tp.HCM cũng nhằm nâng cao
trình độ và chất lượng đội ngũ giáo viên, cũng như mở rộng hợp tác với các tổ chức
giáo dục nước ngoài, Nhà trường đã kết hợp với Trường đại học Khoa học Ứng dụng
JAMK, Phần Lan tổ chức Hội thảo về Học tập trực tuyến (E/M LEARNING). Hội
thảo đã được diễn ra vào các ngày từ 25/10/2013 đến 26/10/2013, tại trường Đại Học
Sư Phạm Kỹ Thuật Thành Phố Hồ Chí Minh.
Hội thảo do các chuyên gia Phần Lan trình bày gồm các nội dung sau:
- Xu hướng hiện tại của học tập tích hợp.
- Qui trình học trực tuyến và đánh giá trong học trực tuyến.
- Sử dụng công cụ học trực tuyến để tăng động lực học tập.
- Kế hoạch học tập cá nhân như là một phần của khóa học trực tuyến.
Gần đây nhất vào tháng 7/2015, một hội thảo về “Dạy học Số 2015” Lần 1 đã
được diễn ra tại trường Đại Học Sư phạm Kỹ Thuật Tp.HCM. Hôi Thảo đã đưa ra xu
thế tất yếu của việc dạy học số và phổ biến các lợi ích của E-learning mang lại. Việc
áp dụng dạy học kết hợp là bước đầu tiên quan trọng và phù hợp với thực tiễn dạy
học hiện nay. Bước đầu khuyến khích cán bộ, Giảng viên trong trương áp dụng
phương thức dạy học này.

13

Trung tâm Tin học Bộ Giáo dục & Đào tạo đã triển khai cổng E-learning nhằm
cung cấp một cách có hệ thống các thông tin E-Learning trên thế giới và ở Việt Nam.
Bên cạnh đó, một số cơng ty phần mềm ở Việt Nam như công ty hệ thống thông tin
FIS (công ty con của FPT), công ty công nghệ thông tin HaNoiTech đã tung ra thị
trường một số sản phẩm phần mềm về E-learning hỗ trợ đào tạo. Tuy các sản phẩm
này chưa phải là sản phẩm lớn, được đóng gói hồn chỉnh nhưng đã bước đầu góp
phần thúc đẩy sự phát triển E-Learning ở Việt Nam.
Việt Nam đã gia nhập mạng E-Learning châu á (Asia E-learning Network - AEN,
www.asia-elearning.net) với sự tham gia của Bộ Giáo dục & Đào tạo, Bộ Khoa học Công nghệ, trường Đại học Bách Khoa, Bộ Bưu chính Viễn Thơng,… Điều này cho
thấy tình hình nghiên cứu và ứng dụng loại hình đào tạo E-learning đang được quan
tâm ở Việt Nam.
Hiện nay E-Learning ở Việt Nam cũng đã có một vài Website đào tạo trực tuyến
(E-Learning ) như: - của FPT.
website dạy kế toán trực tuyến.
Bộ Giáo dục và Đào tạo vừa đưa vào hoạt động website về đào tạo trực tuyến (eLearning) tại địa chỉ website: . Website này do Trung tâm Tin học
thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng Công ty HP Việt Nam hợp tác triển khai.[2]
1.3 Các khái niêm liên quan.
1.3.1 Công nghệ dạy học
Theo tổ chức UNESCO định nghĩa: “Công nghệ dạy học là khoa học về giáo dục,
nó xác lập các nguyên tắc hợp lý của công tác dạy học và những điều kiện thuận lợi
nhất để tiến hành quá trình đào tạo cũng như xác lập các phương pháp và phương tiện
có kết quả nhất để đạt mục đích đào tạo đề ra, đồng thời tiết kiệm được sức lực của
thấy và trị”.
Tuy nhiên, trước tình hình khoa học ứng dụng cho giáo dục ngày càng phát triển,
các lý luận về dạy học và Công nghệ dạy học cũng thay đổi theo. Cơng nghệ dạy học
hiện nay có thể được định nghĩa: “Công nghệ dạy học là lý thuyết và ứng dụng các
quá trình thiết kế, phát triển, sử dụng, quản lý các hệ thống kỹ thuật và nguồn lực

14

nhằm cải thiện quá trình học tập của con người trong thời gian ngắn nhất với các chi
phí tối thiểu”. [3]
Cơng nghệ dạy học được hiểu theo 4 khía cạnh khác nhau:
1. Kiến thức: Công nghệ là một lĩnh vực kiến thức có liên quan đến việc sử dụng
thành tựu kỹ thuật và ứng dụng khoa học để đạt được các mục tiêu cụ thể.
Cong nghệ cũng là kiến thức được áp dụng trong thực tế.
2. Phương pháp: Công nghệ là cách áp dụng kiến thức kỹ thuật để giải quyết các
vấn đề trong thực tế.
3. Phương tiện, thiết bị: Cơng nghệ là tất cả các phương tiện, máy móc và các hệ
thống sẵn có để xử lý các vấn đề thực tiễn.
4. Ứng dụng: Công nghệ là việc ứng dụng các công cụ và phương pháp trong
nghiên cứu, phát triển vào q trình sản xuất.
Vậy Cơng nghệ là ứng dụng các phương tiện, phương pháp, kỹ năng vào giải
quyết các vấn đề thơng qua các quy trình và hệ thống thiết bị nhằm đạt được mục tiêu
cụ thể. [9]
1.3.2 E-learning
1.3.2.1 Định nghĩa về E-learning
E-learning là viết tắt của Electronic learning, có rất nhiều cách hiểu và định nghĩa
về E-learning khác nhau:
Theo William Horton, E-Learning by Design, E-learning là sử dụng các công
nghệ Web và Internet trong học tập. [29]
Derek Stockley 2003, E-learning là việc cung cấp các chương trình học tập, đào
tạo, giáo dục bằng phương tiện điện tử. E-learning liên quan đến việc sử dụng một
máy tính hoặc thiết bị điện tử (ví dụ như một điện thoại di động) trong một số trường
hợp khác nhau để cung cấp các dịch vụ đào tạo, tài liệu giảng dạy hoặc học tập. [31]
Masie Center, E-learning là bất kỳ loại học tập điện tử nào, thường được thông

qua Internet, nhưng cũng bao gồm cả việc học tập có liên quan đến công nghệ. ELearning nghĩa là việc học tập hay đào tạo được chuẩn bị, truyền tải hoặc quản lý sử


15

dụng nhiều công cụ của công nghệ thông tin, truyền thông khác nhau và được thực
hiện ở mức cục bộ hay toàn cục. [32]
Sun Microsystems, Inc, Việc học tập được truyền tải hoặc hỗ trợ qua công nghệ
điện tử. Việc truyền tải qua nhiều kĩ thuật khác nhau như Internet, TV, video tape,
các hệ thống giảng dạy thông minh, và việc đào tạo dựa trên máy tính. [11]
E-learning là việc truyền tải các hoạt động, quá trình, và sự kiện đào tạo và học
tập thông qua các phương tiện điện tử như Internet, intranet, extranet, CD-ROM,
video tape, DVD, TV, các thiết bị cá nhân.... [30]
Lance Dublin, hướng tới e-learning trong doanh nghiệp "Việc sử dụng công nghệ
để tạo ra, đưa các dữ liệu có giá trị, thơng tin, học tập và kiến thức với mục đích nâng
cao hoạt động của tổ chức và phát triển khả năng cá nhân.". [13]
Tuy có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng nói chung e-Learning đều có những
điểm chung sau :
Dựa trên cơng nghệ thơng tin và truyền thông. Cụ thể hơn là công nghệ mạng, kĩ
thuật đồ họa, kĩ thuật mô phỏng, công nghệ tính tốn…
E-Learning bổ sung rất tốt cho phương pháp học truyền thống do e-Learning có
tính tương tác cao dựa trên multimedia, tạo điều kiện cho người học trao đổi thông tin
dễ dàng hơn, cũng như đưa ra nội dung học tập phù hợp với khả năng và sở thích của
từng người.
E-Learning sẽ trở thành xu thế tất yếu trong nền kinh tế tri thức. Hiện nay, eLearning đang thu hút được sự quan tâm đặc biệt của các nước trên thế giới với rất
nhiều tổ chức, công ty hoạt động trong lĩnh vực e-Learning ra đời. [12]
Với E-learning người học có thể học bất cứ đâu, thời gian nào. là mơi trường học
tập linh hoạt và có thể được sử dụng kết hợp với giảng dạy trực tiếp rất hiệu quả. Elearning được sử dụng như một phương tiện để đạt được mục tiêu giáo dục
1.3.2.2 Định nghĩa về E-learning theo quan điểm cá nhân
E-Learning là phương pháp học tập kết hợp giữa phương tiện và nội dung dạy

học được thiết kế trên một giao diện tích hợp, chứa đựng nội dung học tập, mở rộng
cơ hội học tập cũng như nâng cao khả năng tìm tịi ở người học. Trong đó sự tương


16

tác giữa giáo viên và học viên được thông qua mạng internet và các phương tiện
truyền thông.
Trên cơ sở tham khảo nhiều định nghĩa, tác giả có thể hiểu E-Learning là một
hình thức học tập thơng qua mạng Internet dưới dạng các khóa học, được quản lý
bởi các hệ thống quản lý học tập đảm bảo sự tương tác, hợp tác giữa người dạy và
người học đáp ứng nhu cầu họp mọi lúc, mọi nơi của người học.
Một hệ thống học tập E-Learning phải có các điều kiện dưới đây:
- Tiến hành trên Internet hoặc các phương tiện truyền thông.
- Được tổ chức theo những lớp học hoặc khóa học;
- Sử dụng các hệ thống quản lý học tập.
- Đảm bảo sự tương tác, hợp tác giữa Giáo Viên và Học Viên, giữa các
Học viên với nhau.
1.3.2.3 Đặc điểm của E-learning.
E-learning là một loại hình đào tạo năng động, nội dung thơng tin mang tính thời
đại, thực tế. Nguồn thơng tin đáng tin cậy nhất, các phương pháp tiếp cận trong
trường hợp khẩn cấp nhanh chóng và đơn giản.
E-learning là loại hình đào tạo mà người học đóng vai trị chủ đạo. Người học tự
kiểm sốt tốc độ học, cơng cụ học tập, địa điểm học cũng như khối lượng kiến thức
mà họ muốn thu nhận, người học được tự quyết định cách thức thu nhận kiến thức, kĩ
năng và khả năng phù hợp với điều kiện của mình.
E-learning là một loại hình đào tạo mang tính cá nhân. Mỗi học viên của chương
trình đào tạo E-learning lựa chọn các hoạt động từ danh mục cơ hội học tập cá nhân
liên quan trực tiếp nhất tới kiến thức nền tảng, nhiệm vụ và cơng việc của mình tại
thời điểm đó.

E-learning là loại hình đào tạo tổng quát. E-learning cung cấp các hoạt động đào
tạo từ rất nhiều nguồn khác nhau, bao gồm tất cả các chủ đề có thể nghĩ ra được, cho
phép học viên lựa chọn dạng thức hoặc phương pháp học tập hoặc nhà cung cấp dịch
vụ đào tạo tùy ý.
E-learning là loại hình đào tạo hiệu quả. E-learning cho phép học viên tương tác
với công cụ học tập để có thể ghi nhớ được tối đa khối lượng kiến thức đã học được.


17

E-learning là loại hình đào tạo tiết kiệm thời gian. E-learning cho phép học viên
có thể học với tốc độ hiệu quả nhanh nhất có thể. Loại hình đào tạo E-learning tự học
giúp cho học viên ghi nhớ kiến thức nhanh hơn thơng qua tính tương tác của nó, cho
phép học viên tăng tốc độ học thông qua các công cụ học tập mà họ đã quen thuộc và
tiếp nhận những cơng cụ học tập mà họ ít sử dụng nhất. [14]
1.3.2.4 Kiến trúc hệ thống E-learning.
Mơ hình hệ thống E-learning.

Hình 1.1: Mơ hình E-learning.[6]
Hình 1.1 mơ tả một cách tổng qt khái niệm E-learning.Trong mơ hình này, hệ
thống đào tạo bao gồm 4 thành phần, toàn bộ hoặc một phần của những thành phần
này được chuyển tải tới người học thông qua các phương tiện truyền thông điện tử.
Gồm có:
 Nội dung: Các nội dung đào tạo, bài giảng được thể hiện dưới dạng các
phương tiện truyền thông điện tử, đa phương tiện.
 Phân phối: Việc phân phối các nội dung đào tạo được thực hiện thông qua các
phương tiện điện tử. Ví dụ tài liệu được gửi cho học viên bằng e-mail, học viên học
trên website, học qua đĩa CD-Rom multimedia,…
 Quản lý: Quá trình quản lý được thực hiện hồn tồn nhờ phương tiện truyền
thơng. Ví dụ như đăng ký học qua mạng, bằng tin nhắn SMS, theo dõi tiến độ học tập

(điểm danh) qua mạng Internet,..
 Hợp tác: Sự hợp tác, trao đổi của người học trong q trình học tập cũng được
thơng qua phương tiện truyền thơng. Ví dụ như việc trao đổi thảo luận thông qua
chat, Forum trên mạng,…


18

Tóm lại, E-learning được hiểu một cách chung nhất là Q trình học thơng qua
các phương tiện điện tử. Ngày nay, với sự phát triển của máy tính và truyền thơng Elearning được hiểu là q trình học thơng qua mạng Internet và công nghệ Web.
LMS và LCMS
- Quản lý đào tạo: Learning Managerment System được viết tắt là (LMS) là phần
mềm quản lý, theo dõi và tạo các báo cáo dựa trên tương tác giữa học viên và nội dung
và giữa học viên và giảng viên, quản lý việc đăng ký khóa học của học viên, tham gia
các chương trình có sự hướng dẫn của giảng viên, tham dự các hoạt động đa dạng
mang tính tương tác trên máy tính và thực hiện các bảng đánh giá. Hơn thế nữa, LMS
cũng giúp các nhà quản lý và giảng viên thực hiện các công việc kiểm tra, giám sát, thu
nhận kết quả học tập, báo cáo của học viên và nâng cao hiệu quả việc giảng dạy.
- Quản lý nội dung học: Learning Content Management System được viết tắt là
(LCMS) là hệ thống dùng để tạo, lưu trữ, tổng hợp, và phân phối nội dung e-Learning
dưới dạng các đối tượng học tập, quản lý cách thức cập nhật, quản lý và phân phối
khóa học một cách linh hoạt. Người thiết kế nội dung chương trình học có thể sử
dụng LCMS để sắp xếp, chính sửa và đưa lên các khóa học/chương trình. Hệ thống
LCMS sử dụng cơ chế chia sẻ nội dung khóa học trong mơi trường học tập chung,
cho phép nhiều người sử dụng có thể truy cập đến các khóa học và tránh được sự
trùng lắp trong việc phân bổ các khóa học và tiết kiệm được khơng gian lưu trữ. Cùng
với sự ra đời của truyền thông đa phương tiện, LCMS cũng hỗ trợ các dịch vụ liên
quan âm thanh và hình ảnh, đưa các nội dung giàu hình ảnh và âm thanh vào mơi
trường học tập.[4]
Các tính năng chính của LMS và LCMS.

Đăng kí: Học viên đăng kí học tập thơng qua web. Quản trị viên và giáo viên
cũng quản lý học viên thông qua web
Lập kế hoạch: Sắp xếp các khoá học và tạo chương trình đào tạo nhằm đáp ứng
các yêu cầu của tổ chức và cá nhân.
Phân phối: Phân phối các khoá học trực tuyến, các bài thi và các tài nguyên khác
Theo dõi: Theo dõi quá trình học tập của học viên và tạo các báo cáo


19

Trao đổi thông tin: Trao đổi thông tin bằng chat, diễn đàn, e-mail, chia sẻ màn
hình và e-seminar.
Kiểm tra: cung cấp khả năng kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học viên
Nội dung: Tạo và quản lý các đối tượng học tập (thường chỉ có trong LCMS)
Khả năng ứng dụng trong e-Learning : Cung cấp một môi trường tồn diện, đầy
đủ để quản lý các q trình, sự kiện, và nội dung học tập.[15]
Kiến trúc hệ thống E-learning sử dụng công nghệ Web.
LMS cần trao đổi thông tin về hồ sơ người sử dụng và thông tin đăng nhập của
người sử dụng với các hệ thống khác, vị trí của khố học từ LCMS và lấy thơng tin về
các hoạt động của học viên từ LCMS. Chìa khố cho sự kết hợp thành cơng giữa
LMS và LCMS là tính mở, sự tương tác.

Hình 1.2: Mơ hình hệ thống của E-learning.


20

Các cấp độ thực hiện của E-learning.

Hình 1.3:Ba cấp độ tổ chức thực hiện của E-learning

Cấp độ 1: Đào tạo dựa trên máy tính CBT (Computer-Based Training) và Đào tạo
dựa trên Web WBT (Web-Based Training)
-

Học thơng qua CD-ROM hoặc Web

-

Có kiểm tra đầu vào.

-

Học từng bước, có kiểm tra mức độ tiếp thu bài.

-

Học viên tự học, khơng có giáo viên hướng dẫn.

-

Chi phí thấp.

Cấp độ 2: Học trực tuyến có giảng viên
-

Học thơng qua Internet/Intranet, sử dụng Hệ thống Quản lý Học tập (LMS).

-

Có sự giao tiếp giữa giảng viên – học viên, học viên – học viên.

-

Giảng viên có thể trực tiếp trả lời câu hỏi, đặt câu hỏi, chấm điểm đánh giá học viên.

-

Giảng viên có thể đánh giá khả năng của học viên, đồng thời có thể chỉ dẫn
học viên tham gia các khóa học mức cao hơn.

Cấp độ 3: Lớp học ảo
-

Học thông qua mạng Internet/Intranet, sử dụng Hệ thống Quản lý Học tập
(LMS).

-

Các “lớp học ảo” được tổ chức ngay trên mạng như các lớp học thông thường.

-

Các giờ học được tổ chức để thảo luận về các chủ đề học tập. Giáo viên có thể
thực hiện các hướng dẫn trực tiếp (hands-on) nhờ e-lab.[7]


21

-

Sinh viên có thể học trực tiếp hoặc xem lại các bài giảng và làm bài tập offline với hình thức giống như đang tham gia lớp học trực tiếp.

-

Tất cả các khố học trực tuyến có thể được quản lý, giám sát giống như các lớp
học thông thường.
1.3.2.5 Ưu điểm và khuyết điểm của E-learning.

Ưu điểm.
Giáo dục trực tuyến tổ chức một lớp học trực tuyến "mở" ở tất cả các giờ trực
tuyến, các lớp học cũng "có sẵn" ở tất cả các giờ cho phép người học "tham gia" lớp
học thuận tiện nhất.
Rút ngắn thời gian đào tạo: Việc học trên mạng có thể đào tạo cấp tốc cho một
lượng lớn học viên mà không bị giới hạn bởi số lượng giáo viên hướng dẫn hoặc lớp học.
Tổng hợp được kiến thức: Việc học trên mạng có thể giúp học viên nắm bắt được
nhiều kiến thức hơn, dễ dàng sàng lọc và tái sử dụng chúng.
Với sự thuận tiện trên, người học có thể học theo thời gian biểu cá nhân, với nhịp
độ tuỳ theo khả năng và có thể chọn các nội dung học cần thiết, Tuy khơng thể hồn
tồn thay thế được phương thức đào tạo truyền thống, E-learning giải quyết nhu cầu
đào tạo của người lao động và sinh viên tăng lên quá tải so với khả năng của các cơ
sở đào tạo. [8]
Tạo điều kiện cho người học tiếp xúc với những giáo viên mà họ cần.
Tăng mức độ thích nghi của nhà trường, mở rộng ra các thị trường giáo dục mới,
tạo cơ hội để thử nghiệm và để chia sẻ nguồn tài nguyên giáo dục.
E-learning còn giải quyết được như cầu học tập của những người đã đi làm
khơng có điều kiện tham gia các lớp học trực tiếp, giải quyết nhu cầu cho những
người khuyết tật và những người thiếu khả năng lao động.
Sự linh hoạt này tiết kiệm được chi phí đào tạo, chi phí đầu tư vào phịng học và
các phương tiện dạy học, tiết kiệm thời gian và chi phí đi lại tham gia lớp học, mặc
khác cịn làm cho các lớp học trực tuyến hấp dẫn, thu hút ngày càng nhiều người học

tham gia.