Bai 38 Bai tiet va cau tao he bai tiet nuoc tieu

Bài tiết và cấu
tạo hệ bài tiết
nước tiểu

Group 4


THẬN

ỐNG DẪN
NƯỚC TIỂU

ỐNG ĐÁI

BÓNG ĐÁI


NANG CẦU
THẬN
ỐNG
THẬ

CẦU
THẬN

MỖI ĐƠN VỊ CHỨC NĂNG CỦA THẬN GỒM
NHỮNG PHẦN CHÍNH NÀO ?


NANG CẦU
THẬN

ỐNG
THẬ
N

CẦU
THẬN

Vậy quá trình lọc máu để hình thành nước tiểu ở
Mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị
các đơn vị chức năng của thận đã diễn
chức năng để lọc máu và hình thành nước tiểu
ra như thế nào?


TIẾT 41

I. TẠO THÀNH NƯỚC TIỂU
MAO MẠCH QUANH ỐNG THẬN

NANG CẦU THẬN
NƯỚC TIỂU CHÍN
H THỨC

NƯỚC TIỂU ĐÂÙ

ỐNG THẬN
CẦU THẬN

Q TRÌNH LỌC MÁU

QUÁ TRÌNH HẤP THỤ LẠI

QUÁ TRÌNH BÀI TIẾT TIẾP

Bạn hãy nghiên cứu thông tin và quan sát sơ đồ
39.1 sách giáo khoa để tìm hiểu sự tạo thành nước
tiểu diễn ra ở đâu ? Gồm những quá trình nào ?


Có ba q trình bài tiết diễn ra ở
các đơn vị chức năng của thận
+ Lọc máu ở nang cầu thận
+ Hấp thụ lại
Ở ống thận
+ Bài tiết tiếp


ĐIỀN NHỮNG THÔNG TIN CẦN THIẾT
( Nước tiểu đầu, trừ tế bào máu và prôtêin, các
chất không cần thiết và chất có hại)
vào sơ đồ tóm tắt sự hình thành nước tiểu dưới
đây cho chính xác
Lọc máu qua
màng lọc

Máu

Hấp thụ lại
(chất dinh dưỡng,
nước, muối khoáng…)

(……………………)
……………

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp
(………………………)

Nước tiểu
chính thức


Xảy ra ở vách các mao mạch (màng lọc) của cầu thận với các lỗ rất nhỏ: 3040 Å, các tế bào máu và prơtêin có kích thước lớn hơn lỗ lọc nên ở lại trong
máu; cịn nước, muối khống (nhiều nhất là NaCl), đường glucơzơ (0,12%),
một ít chất béo, các chất thải, chất tiết do các tế bào sinh ra như urê, axit uric
… qua các lỗ nhỏ ở nang cầu thận tạo ra nước tiểu đầu. Quá trình này xảy
ra được do sự chênh lệch áp suất tạo ra lực đẩy các chất qua lỗ lọc (giai
đoạn này tuân theo định luật khuếch tán)

ĐÁP ÁN

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

Nước tiểu đầu

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết
và chất có hại)

THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở
CHỖ NÀO?


THÀNH PHẦN NƯỚC TIỂU
ĐẦU KHÁC VỚI MÁU Ở CHỖ
NƯỚC TIỂU ĐẦU

MÁU

Khơng có các tế bào
máu và prơtêin

Có các tế bào máu
và prôtêin


Đại
bộ phận tiểu
nước,chính
các chấtthức
dinh dưỡng
bộ thành
Kết quả
: Nước
được(tồn
hình

ở ống

đường glucơzơ), các ion cần thiết như Na+, Cl- … từ
góptrong
, theo
cácđược
ốngthấm
góp
đổốngvào
ống thận
qua
thậnbể
vàothận
thành

mạch dẫn
máu để
vào máu
(qđổ
trình
này bóng
phải sử dụng
ống
nước
tiểu
vào
đái
năng lượng ATP)

Lọc máu qua
màng lọc

Hấp thụ lại

(trừ tế bào máu và prôtein)

Máu

Áp lực máu
(cơ chế khuyếch tán)

và theo

(chất dinh dưỡng, nước,
muối khoáng…)

Nước tiểu đầu
Bài tiết tiếp

Nước tiểu
chính thức

(các chất khơng cần thiết
và chất có hại)

Các chất được bài tiết tiếp là: urê, axit amin, crêatin
…, các chất thuốc, các ion thừa H+, K+ …
(q trình này cũng cần năng lượng ATP)

NƯỚC TIỂU CHÍNH THỨC KHÁC VỚI
NƯỚC TIỂU ĐẦU Ở CHỖ NÀO ?


BẠN CĨ BIẾT
? Hiện tượng gì sẽ xảy ra nếu màng lọc bị tổn thương?

Vi khuẩn thường làm các quản cầu bị
thương tổn và trở nên dễ thấm hơn làm
cho prôtêin và các tế bào máu nguyên
vẹn cũng vào nước tiểu gây ra hiện
tượng đái đường, đái ra máu


EM CÓ BIẾT

- Máu hấp thụ lại và
bài tiết tiếp qua ống
thận là chủ động,
mang tính chọn lọc
(vì cần nhiều năng
lượng)

-Ở thận nhân tạo cơ chế bị
động do áp lực lọc


Vậy bạn có nhận xét gì về vai trị
của bài tiết nước tiểu ?
• Lọc máu giữ lại các chất cần thiết
• Bài tiết các chất độc hại
• Cân bằng, ổn định thành máu đi
nuôi cơ thể


Ở người bình thường có khoảng 1440
lít máu qua thận để lọc mỗi ngày, tạo
thành khoảng 170 lít nước tiểu đầu
sau thành khoảng 1,5 lít nước tiểu
chính thức.
Vậy nước tiểu chính thức được bài tiết
ra ngồi cơ thể như thế nào ?


Có sự khác
nhau đó là

do đâu ?
Sự tạo
thành nước
tiểu diễn ra
liên tục

Nhưng sự
thải nước
tiểu ra khỏi
cơ thể chỉ
xảy ra vào
những lúc
nhất định


CĨ SỰ KHÁC NHAU ĐĨ LÀ DO

+ Máu tuần hồn liên tục qua thận để lọc tạo thành
nước tiểu (không theo ý muốn)

+ Nước tiểu chính thức được tích trữ trong bóng
đái khi lên tới 200ml, đủ áp lực để gây cảm giác
muốn đi tiểu. Nếu cơ vòng mở ra (có sự phối hợp
co của cơ bóng đái và cơ bụng)  nước tiểu mới
thốt ra ngồi


GIẢI THÍCH
GIẢI
THÍCH

PHẢN
TẠI
XẠ
SAO
THẦN
TRẺ
KINH
EM
CHƯA
THÌ
PHÁT
HAY
TRIỂN
ĐÁI
DẦM

CỊN
NGƯỜI
GIÀ
CƠ VÂN
KHĨ
CO
ĐIỀU
KHƠNG
KHIỂN
TỐT
PHẢN
XẠ ĐI
TIỂU

CỦNG
CỐ
Kết
luận

ĐIỀN THƠNG TIN THÍCH HỢP VÀO CHỖ TRỐNG
ĐỂ HỒN CHỈNH KIẾN THỨC CỦA BÀI HỌC

- Nước tiểu được tạo thành ở
các đơn
vị chức năng của thận
………………..
- Bao gồm quá trình: Lọc máu ở cầu thận
để…....................
tạo thành nước tiểu đầu, quá trình hấp thụ lại các
chất cần thiết, quá trình bài tiết tiếp các chất độc và
chất không cần thiết ở ống thận để tạo nên
nước tiểu chính thức
…………………………
- Nước tiểu chính thức đổ vào ……….
bể thận
Qua ống………………,
dẫn nước tiểu xuống tích trữ ở bóng đái
rồi được thải ra ngồi nhờ hoạt động của cơ vịng
……… , cơ bóng đái và cơ
ống đái
bụng

MỘT VIÊN SỎI THẬN


The end
See you
again