Tài liệu Tổ chức hiệu quả hoạt động ngoài giờ doc

I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Đất nước ta đang bước vào thời kì đổi mới, hội nhập với sự phát triển chung
của thế giới. Công cuộc đổi mới và tiến hành CNH, HĐH đất nước cho phù hợp xu
thế phát triển chung của thời đại cần đến một lực lượng lao động không chỉ đủ về số
lượng mà phải đảm bảo về chất lượng nhằm đáp ứng những yêu cầu đó.
Khi còn sống, Bác Hồ luôn chú ý giáo dục thế hệ trẻ. Khi từ biệt chúng
ta, Người căn dặn : “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan
trọng và cần thiết”. Đại hội Đảng lần IV cũng đã nhấn mạnh rằng: “ Tiền đồ rạng rỡ
của Tổ quốc Việt Nam XHCN nằm trong tay thanh niên, thiếu niên và nhi đồng.
”Quan tâm đến giáo dục là hướng đi đúng đắn của Đảng và Nhà nước, có giáo dục
con người sẽ thoát khỏi đói nghèo , xã hội văn minh hơn, đất nước giàu đẹp hơn.
Với nguồn tri thức vô tận của nhân loại thì vấn đề đặt ra hiện nay là : Làm sao để
việc dạy và học với thời gian qui định , kiến thức cung cấp cho học sinh phải đảm
bảo tính hệ thống, nội dung phải khoa học, phương pháp phải phù hợp với đối tượng
để học sinh nắm vững tri thức, biết áp dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc
sống. Từ đo, hình thành nhân cách và kỹ năng sống cho cc em mà trước hết là học
sinh tiểu học. Chính vì thế cần có những hình thức học tập phong phú, đa dạng để
các em có thể vừa học, vừa chơi không gây nhàm chán trong quá trình dạy v học.
Xu hướng hiện nay, do muốn con mình luôn vượt trội nên nhiều bậc
phụ huynh tìm đủ cách nhồi nhét kiến thức cho các cháu. Về phía nhà trường, do
tính chất quan trọng của các kì thi, các giáo viên phải cố gắng tận dụng thời gian sao
cho truyền đạt thật nhiều kiến thức để các em đạt kết quả cao. Cuối cùng, cc em
cảm thấy mệt mỏi vì bị nhồi nht kiến thức, khơng cịn hứng th học tập.
Do đó, giáo dục ngoài giờ lên lớp là họat động giáo dục, là yếu tố quan
trọng giúp học sinh từng bước hình thành và hồn thiện ý thức, tình cảm, hành vi đạo
đức và thói quen lao động phù hợp chuẩn mực xã hội qui định. Giáo dục ngoài giờ
lên lớp hỗ trợ rất nhiều cho gio trong việc khắc sâu kiến thức lý thuyết , từ đó các
em biết thực hành, linh hoạt ứng xử các tình huống trong cuộc sống. Đồng thời, hoạt

động giáo dục ngoài giờ lên lớp cũng tạo ra một sân chơi bổ ích, thú vị cho các em.
Đây chính là lí do khiến tôi quyết định thực hiện Sáng kiến kinh nghiệm này.
II. VỊ TRÍ - VAI TRÒ – NHIỆM VỤ CỦA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP.


 Vị trí:
- Cng với việc dạy học trn lớp thì hoạt động giáo dục ngịai giờ ln lớp l một
bộ phận rất quan trọng v rất cần thiết trong tồn bộ qu trình dạy học – gio dục ở nh
trường phổ thông nói chung và trường tiểu họ
c nói riêng.
Hiện nay giáo viên ở các trường Tiểu học đang phấn đấu nâng cao chất lượng giảng
dạy theo phương hướng chủ động chương trình, nội dung nhưng vẫn đảm bảo đầy
đủ hệ thống kiến thức cơ bản phù hợp với điều kiện kinh tế – văn hóa – xã hội Việt
Nam. Muốn làm được việc ấy, người giáo viên không chỉ chăm lo đến công tác nội
khóa - hình thức giảng dạy chủ yếu mà còn phải chú ý đến các hoạt động ngoại
khóa. Làm như vậy, việc giảng dạy các môn học ở trường tiểu học mới phong phú,
hấp dẫn, nâng cao trình độ hiểu biết, năng lực họat động và đặc biệt nhân cách
được thể hiện.
- Học sinh tiểu học - lứa tuổi chuyển giao từ bậc học mầm non sang bậc
học tiểu học, lứa tuổi rất hồn nhiên trong sáng nên giáo dục ở giai đoạn này có thể ví
công tác giáo dục các em như việc người giáo viên cầm bút vẽ lên những nét vẽ
trong nhân cách của các em, “nét vẽ” đó đẹp hay không tùy thuộc sự tinh tế, nhạy
bén trong quá trình giảng dạy của người thầy. Giáo dục bao giờ cũng có sự kết hợp
chặt chẽ giữa lý thuyết và thực hành.
- Điểm nổi bật ở lứa tuổi này là các em rất thích đựợc khen, thích vừa
học vừa chơi, thích tự khẳng định mình thông qua các hoạt động vui chơi, lao động,
học tập… Vì vậy người giáo viên cần có những phương pháp giáo dục kịp thời và
đúng đắn nhằm lôi cuốn các em vào các hoạt động ngoài giờ và lên lớp. Từ đó các

em có cơ hội phát huy cá tính, sở thích của mình, ý thức học tập, vai trò của mình
trước tập thể.
Tóm lại, có thể nói hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đối với lứa tuổi tiểu
học có vị trí then chốt trong quá trình giáo dục, nhằm điều chỉnh và định hướng quá
trình giáo dục toàn diện đạt hiệu quả cao.
 Vai trò:
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu học có vai trị sau:
o Là nơi thể nghiệm, vận dụng và củng cố tri thức trên lớp nhằm hình thành,
hoàn thiện những kỹ năng, kỹ xảo học tập, lao động cũng như trong nhận thức, đạo
đức nhân cách một con người.
o Là dịp, là cơ hội để học sinh tự bộc lộ nhân cách toàn vẹn, từ đó tự khẳng
định của mình Từ đó, mở rộng vốn sống, hiểu biết thực tiễn xã hội, làm phong phú
thêm tri thức về các môn học cho các em.
o Là môi trường nuơi dưỡng và phát triển tính chủ thể của các em :chủ
động, tích cực và sáng tạo. Đồng thời, các em có thêm những mối quan hệ trong
giao tiếp, trong hoạt động lao động.
o Là dịp tốt để thu hút cả ba lực lượng giáo dục cùng tham gia giáo dục.
- Vì vậy việc tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thật sự l cần thiết,
v l một bộ phận khơng thể thiếu trong qu trình sư phạm tổng thể ở trường tiểu học
nói riêng và trường phổ thông nói chung. Trường nào thực hiện hoạt động giáo dục
ngoài giờ ln lớp cĩ nội dung, kế hoạch, biện php v
có các phương pháp đa dạng, phong phú, trường đó sẽ đạt hiệu quả giáo dục
cao. Những chủ nhân tương lai sẽ có tinh thần dám nghĩ, dám làm, năng động, sáng
tạo đáp ứng cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập được
với sự phát triển kinh tế trong khu vực và quốc tế.
 Nhiệm vụ

- Nhiệm vụ củng cố tăng cường tri thức.
- Nhiệm vụ bồi dưỡng hệ thống thái độ.
- Nhiệm vụ hình thnh hệ thống kỹ năng, hành vi.
Ba nhiệm vụ này có mối quan hệ hữu cơ, gắn kết, bổ sung lẫn nhau và làm
tiền đề cho nhau.
III. MỤC ĐÍCH- YÊU CẦU.


 Đối với học sinh tiểu học nĩi chung v học sinh lớp Hai nĩi ring ,
đặc điểm tâm sinh lí của các em là dễ nhớ nhưng mau quên, có những bài học nếu
chỉ truyền đạt trên lớp, chắc chắn các em không khắc sâu hết kiến thức, vì vậy người
giáo viên cần tổ chức những buổi hoạt động ngoài giờ lên lớp để các em vừa được
củng cố, bổ sung những kiến thức đ được học trên lớp.
 Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, giáo viên gip cc em pht
triển sự hiểu biết trong cc lĩnh vực khác nhau của đời sống x hội, lm phong phú hơn
vốn tri thức của các em.
 Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, gio vin cĩ thể tìm hiểu tm
tư, tính cách của các em. Từ đó, gip học sinh hình thnh v pht huy tính chủ thể v
tính tích cực, tự gic trong việc ham gia cc hoạt động x hội., cĩ trch nhiệm với cơng
việc chung.
 Thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp, hình thành v pht triển cho
cc em những kỹ năng ban đầu, cơ bản, cần thiết phù hợp với sự phát triển chung của
các em giúp các em sống tốt hơn, sống vui, sống khỏe phù hợp đặc điểm tâm sinh lí
học sinh tiểu học.
 Để hoạt động ngoài giờ lên lớp đạt hiệu quả, yêu cầu học sinh hăng
hái tham gia có tổ chức, có kỉ luật.


IV. NỘI DUNG V BIỆN PHP TỔ CHỨC CĨ HIỆU QUẢ HỌAT ĐỘNG
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP



a. Nội dung của họat động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường tiểu
học:
- Phản ánh cuộc sống học tập, sinh hoạt và rèn luyện của học sinh tiểu
học ở nhà trường, gia đình v x hội.
- Thông tin cập nhật trong các lĩnh vực khác nhau của đời sống x hội ph
hợp với nhận thức của học sinh tiểu học.
- Tạo cơ hội để học sinh tiểu học phát triển các khả năng của mình trong
cc họat động gio dục ngồi giờ ln lớp.
*** Nội dung của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thể hiện ở các lọai
hình họat động như sau:
* Hoạt động văn hóa – nghệ thuật.
* Hoạt động vui chơi, giải trí, thể dục thể thao.
* Hoạt động x hội
* Hoạt động lao động công ích.
* Hoạt động tiếp cận khoa học – kĩ thuật
Tóm lại các nội dung và hình thức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp rất đa dạng và phong phú. Việc lựa chọn từng nội dung và hình thức để thực
hiện cần phải phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện thực tế để xây dựng chương trình
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp một cách khoa học hợp lý, góp phần tạo ra sự
thống nhất môi trường, thống nhất các tác động giáo dục, bổ trợ cho giáo dục trong
nhà trường, trong quá trình dạy học trên lớp.


b. Thuận lợi - khó khăn.
 Thuận lợi :
- Địa điểm sân trường TÔ VĨNH DIỆN thoáng mát, xanh, sạch, đẹp.
Ban giám hiệu nhà trường luôn động viên, khuyên khích giáo viên, tổ chức
các hình thức giáo dục phong phú đa dạng.

- Học sinh rất hứng thú vì được thay đổi môi trường,hình thức học tập
từ đó gip lớp học sinh động.
- Học sinh lớp tôi khá thông minh, thích tìm tòi, học hỏi những điều
mới, thích tham gia các hoạt động, chúng luôn thắc mắc về cuộc sống xung quanh
và muốn giáo viên giải đáp cho chúng.
 Khó khăn :
- Giáo viên mất nhiều thời gian cho công tác chuẩn bị.
- Nếu tổ chức ở sân trường,vườn trường đôi lúc còn phải tùy thuộc vào
tình hình thời tiết.
c. Qu trình chuẩn bị.
 Mục đích
- Lên kế hoạch cụ thể giúp giáo viên họat động có mục đích cụ thể,
không bị phân tán.
- Chuẩn bị tốt giúp người giáo viên tự tin hơn khi thực hiện nhiệm vụ
của mình.
- Khi ln kế hoạch r rng, gio vin sẽ chủ động hơn, bình tĩnh hơn để giải
quyết những tình huống bất thường xảy ra trong quá trình thực hiện.
 Những việc cần lm trong khu chuẩn bị.


- Giáo viên cần xác định r v liệt k những nội dung cơng việc dự định sẽ
thực hiện theo một trình tự nhất định.
- Để giải quyết một nội dung công việc cụ thể, giáo viên dự kiến cách
thức, biện pháp tương ứng để thực hiện nội dung công việc đó.
d. Biệp php thực hiện sng kiến kinh nghiệm.
- Để tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có hiệu quả,người
giáo viên phải thực hiện theo qui trình đảm bảo tính khoa học và chặt chẽ. Chính vì
vậy, quy trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phải bao gồm các bước
nhằm đảm bảo tính lôgic trong tư duy và đảm bảo tính thực tiễn trong việc phát triển
hoạt động.

- Qui trình tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp gồm các bước
liên hoàn với nhau:
1. Đặt tên cho hoạt động và xác định yêu cầu giáo dục.
2. Xây dựng nội dung và xác định hình thức tổ chức hoạt động.
3. Chuẩn bị cho hoạt động.
4. Tiến hành hoạt động.
5. Đánh giá, rút kinh nghiệm sau khi tiến hành hoạt động.
- Thực hiện theo qui trình như trên sẽ đem lai kết quả và hiệu quả giáo
dục một cách tích cực.
*** Ví dụ: Sau khi học xong bài “ Một số loài cây sống trên cạn”, Gv tổ chức
cho HS về nhà sưu tầm tên các loại cây sống trên cạn và ích lợi của nó.
- Đặt tên hoạt động: Vườn cây của chúng mình
- Yêu cầu giáo dục:


+ Về nhận thức: mở rộng cho các em hiểu biết về các loài cây sống
trên cạn và ích lợi của chúng. Từ đó tạo cho các em sự yêu thích học hỏi,
khám phá thế giới xung quanh, đồng thời hình thành cho các em tinh thần tập
thể, sự ham thích được hợp tác, giúp đỡ, học hỏi từ các thành viên trong
nhóm mình và có kĩ năng trao đổi thông tin với nhóm khác.
+ Về kĩ năng: rèn luyện kĩ năng tự học, tự đánh giá mình và đánh giá
bạn khác ở mức độ tương đối, biết tự quản, rèn luyện tinh thần tập thể.
+ Về thái độ: Giúp các em có thái độ tích cực xây dựng nhóm học tập
tiến bộ, các em có cơ hội thể hiện mình với các thành viên trong nhóm và
nhóm khác.
- Nội dung và hình thức tổ chức:
+ Thi đua học tập giữa các nhóm.
+ Học sinh tích cực tham gia sưu tầm tranh ảnh về các loài cây sống
trên cạn và lợi ích của chung để bổ sung vào vườn cây của nhóm mình
- Các bước chuẩn bị:

+ Tiến độ thực hiện:
 Tuần giữa tháng 3: tổ chức cuộc thi “ Vườn cây của
nhóm mình“ .
 Tuần kế tiếp của tháng 3: các nhóm tổng hợp sản phẩm
của nhóm mình, các nhóm tham quan vườn cây của nhóm khác và đặt
câu hỏi. GV và cả lớp tổng kết, nhận xét.
 2 nhóm có vườn cây đa dạng nhất sẽ được khen thưởng.
+ Phương tiện vật chất:
 Kinh phí cho giải thưởng: 50.000


 Cơ cấu giải thưởng: nhóm nhất, nhì, ba
 Cách phát thưởng và hình thức phát thưởng: cả lớp cùng giáo viên
đánh giá và phát thưỏng. Phần thưởng là: bánh, kẹo
+ Địa điểm : tổ chức tại vườn trường.
+ Phân công công việc và cách thức thực hiện:

Người thực
hiện
Nội dung công việc và
cách thức thực hiện

Thời gian.
Cả lớp v gio
vin.
Thống nhất hoạt động thi đua:
mỗi nhóm bàn bạc, phân công nhau về
nhà sưu tầm tranh ảnh, lợi ích các loài
cây sống trên cạn, sau đó nhóm trưởng
tổng hợp sản phẩm.

Tuần giữa
tháng 3
Giáo viên Phát động thi đua trong lớp, động
viên các em tích cực sưu tầm vừa đem
lại niềm vui cho ba mẹ, cho cô giáo. Tuy
nhiên cần nhắc nhở các nhóm trưởng
thường xuyên tao đổi với giáo viên nếu
nhóm gặp khó khăn trong quá trình sưu
tầm.
Tuần giữa
tháng 3



Học sinh Tích cực thi đua học tập và tham
gia hoạt động sưu tầm. Gio vin theo di
để nhắc nhở, động viên các nhóm kịp
thời.

Tuần giữa
tháng 3
Nhóm
trưởng
Tổng hợp sản phẩm nhóm mình.
Trình bày sản phẩm trước lớp. (Giáo
viên giám sát, giúp đỡ nếu các em gặp
khó khăn. ). Các nhóm bổ sung, nhận xét
và đặt câu hỏi.

Tuần kế của
tháng 3
Giáo viên Theo dõi,động viên học sinh tham
gia, giúp các em biết tự đánh giá nhận
xét và báo cáo kết quả
Tổng kết, phát thưởng, giáo dục
và khen tinh thần hăng hái học tập, rèn
luyện của các em.
Tuần kế của
tháng 3

- Với những học sinh thụ động, nhút nhát thì giáo viên vận động,
khuyến khích để các em tham gia vào các hoạt động học tập dạn dĩ , tự tin hơn. Từ
đo, các em khắc phục được sự nhút nhát, biết hợp tác với bạn bè khi thảo luận, làm
việc nhóm.


- Với những học sinh hiếu động, nghịch ngợm, hoạt bát nhưng thành
tích học tập chưa tốt thì giáo viên cho các em tham giao hoạt động ngoài giờ lên lớp
cùng các bạn với điều kiện là phải cố gắng nổ lực học tốt hơn, ngoan hơn để nhóm
mình được phần thưởng.
- Với những học sinh ngoan, thông minh giáo viên các em tham gia hoạt
động ngoài giờ lên lớp để các em thể hiện kỹ năng sống, tìm tòi những điều thú vị
của môi trường xung quanh và tự rèn cho mình thói quen tự học, tự rèn luyện, ham
học hỏi.
- Chính nhờ lòng kiên trì của tôi và sự ham thích tìm tòi học hỏi của học
sinh đã tạo động lực giúp tôi thực hiện công việc giảng dạy của mình ngày một tốt
hơn, thể hiện qua kết quả như sau :

Học

sinh
Tình hình ban
đầu
Tình hình hiện nay
G
hi chú

Bùi
Anh Tài
Hoạt bát,hiếu
động, nghịch ngợm,
thành tích học tập
chưa cao, hay phát
biểu linh tinh
Hoạt bát, không còn phát
biểu linh tinh, biết quan sát, nhận xét
môi trường xung quanh và biết áp
dụng sự hiểu bíêt đó vào bài học trên
lớp, tích cực phát biểu, ngoan hơn,
có tiến bộ trong học tập.



Tôn


Chăm,ngoan,h
Mạnh dạn, tự tin hơn khi trình
bày một vấn đề trước tập thể , là 1
lớp trưởng tích cực, biết điều động,

phân công và đặt câu hỏi để các bạn


G
V cần
nắm rõ
đặc điểm
tâm lý và
tình hình
học tập
của các
em để
phân loại


Nữ Ngọc
Trân
ọc giỏi nhưng chưa
mạnh dạn trước tập
thể.
trong thảo luận trả lời. Nhờ sự ham
tìm tòi và sự gợi ý của Gv, nay em có
thể tự giải đáp được những thắc mắc
đơn giản cho các bạn trong lớp nghe,
khi mắc sai lầm biết rút kinh nghiệm
cho bản thân.


Hoà
ng Trung

Tín

Chậm,nhút
hát, kém tự tin, thành
tích học tập yếu.
Làm việc nhanh nhẹn hơn,
biết tự ý thức học tập,mạnh dạn tham
gia các hoạt động học tập, vui chơi ở
lớp. Có sự cố gắng phát biểu, biết 1
số kĩ năng sống cần thiết cho bản
thân, thành tích học tập có tiến bộ rõ
rệt.
hs .Từ
đó, kế
hoạch đề
ra mới
đạt hiệu
quả mong
muốn.


***Kết quả:
Nhờ có hoạt động ngoài giờ lên lớp, tôi đã có thể củng cố cho học sinh bao
gồm cả những kiến thức trên lớp và cả những kỹ năng thực hành, giúp các em mạnh
dạn, tự tin và bản lĩnh hơn. Đa số học trò lớp tôi đã trở nên hoạt bát hơn, ham thích
tham gia các hoạt động học tập ngoài giờ lên lớp thi đua để đạt nhiều thành tích cao,
biết áp dụng những điều đã học vào thực tế ở lớp cũng như ở nhà… Giờ đây những
học trò bé nhỏ của tôi đã trở thành những mầm non năng động, sáng tạo trong thế
giới nhỏ của chúng. Rõ ràng chúng ta không thể phủ nhận vai trò, tầm quan trọng
của việc tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp trong việc củng cố tri thức, hình thành

nhân cách và kỹ năng sống cho các em. Mỗi ngày, nhìn cc em khơn lớn, tôi cảm
thấy yêu quý nghiệp ”trồng người” hơn. Một người giáo viên nếu hiểu được ý nghĩa
của câu:”Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”, đó mới là
người đáng quý.


e. Ưu điểm – hạn chế.
 Ưu điểm:
- Phát huy tính tích cực, sáng tạo, năng động của HS.
- Giúp HS mạnh dạn, tự tin chiếm lĩnh tri thức, biết tìm tòi, thắc mắc và
có nhu cầu được giải đáp từ đó nâng cao nhận thức của mình.
- Hình thành kỹ năng sống, nhân cách sống cho các em.
- Các em yêu thích môi trường xung quanh, biết tự nhận xét về môi
trường xung quanh, ham thích tham gia các hoạt động học tập.
 Hạn chế:
- Đòi hỏi người giáo viên mất nhiều thời gian lên kế hoạch và tổ chức,
giáo viên phải luôn kiên trì, theo dõi thường xuyên những thay đổi, những biểu hiện
của các em để đánh giá chính xác các em đã tiến bộ hay chưa, nếu chưa thì tiếp tục
tìm hiểu và lên kế hoạch rèn luyện tiếp cho HS đó.
- GV phải thật linh hoạt, nhạy bén để tuyên dương, nhắc nhở động viên
kịp thời từng đối tượng HS.

V. PHẠM VI ÁP DỤNG


Tùy tình hình, đặc điểm từng khối lớp mà ta đều có thể áp dụng việc tổ
chức hoạt động ngoài giờ lên lớp một cách linh họat, hiệu quả. Cụ thể, tôi đang áp
dụng hình thức giáo dục này cho lớp tôi đang trực tiếp giảng dạy -Lớp Một 2.
VI. KẾT LUẬN.


 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hình thức hoạt động đa
dạng, phong phú nhằm mục đích giáo dục và hình thành những kỹ năng sống cơ bản
cho HS.
 Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thật sự cần thiết, quan trọng
trong kế hoạch giáo dục vì nó tạo ra điều kiện môi trường thống nhất với quá trình
dạy học, để tìm năng của mỗi cá nhân có cơ hội bộc lộ nhằm phát triển các phẩm
chất, năng lực của mình.
 Hầu hết các HS của tôi đều yêu thích hoạt động ngoài giờ lên lớp vì nó
giúp các em vừa học, vừa chơi cùng các bạn rất vui, tạo ra hứng thú học tập và làm
các em trở nên mạnh dạn hơn trước tập thể….
 Tất cả các hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp từ cấp trường, lớp,
nhóm đều là những môi trường tốt để các em tự khám phá mình và những điều
thú vị từ môi trường xung quanh, giúp các em phát huy ưu điểm, khắc phục nhược
điểm…
