Tài liệu Đề tài "Tăng cường quan hệ liên kết giữa khoa học và sản xuất của hộ gia đình nông dân nước ta" pdf












Đề Tài: Tăng cường quan hệ liên kết giữa
khoa học và sản xuất của hộ gia đình nông
dân nước ta















Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh

Nguyễn Minh Đức K39.11.08 1

LI M U
Vit Nam _t mt nc cú nn nụng nghip lc hu,nhiu ni cũn úi kộm
nhng nh ỏp dng nhng thnh tu khoa hc - cụng ngh, ln u tiờn nn
kinh t vt "ca i" lng thc v bt u "ct cỏnh" _ sn lng lng thc
liờn tc tng, tr thnh nc xut khu go ng th 2 trờn th gii_ Tuy
nhiờn, sn xut nụng nghip cũn bp bờnh do nh hng ca nhiu nhõn t
nh iu kin t nhiờn, ging cõy trng, vt nuụi, vic ng dng nhng thnh
tu khoa hc vo sn xut ca cỏc h gia ỡnh nụng dõn cũn nhiu khong
cỏch Do vy, cn phi tng cng quan h liờn kt gia khoa hc v sn
xut khoa hc thc s l ng lc thỳc y quỏ trỡnh CNH - HH nụng
nghip nụng thụn. Vic ng dng nhanh chúng cỏc tin b khoa hc cụng
ngh vo nụng nghip cú ý ngha trc tip v to ln trong vic nõng cao nng
sut cõy trng, nng sut vt nuụi v tng sc cnh tranh hng nụng sn Vit
Nam th trng trong nc v quc t.
T nhng nhn nh trờn tỏc gi quyt nh la chn ti: "Tng cng
quan h liờn kt gia khoa hc v sn xut ca h gia ỡnh nụng dõn nc ta"
.
Nghiờn cu ti ny nhm mc ớch lm rừ c s lý lun v mi quan h
liờn kt gia khoa hc v sn xut ,thc cht ca mi quan h ny ,t ú ỏnh
giỏ quỏ trỡnh thc hin v a ra gii phỏp .
Theo mc ớch trờn , ti bao gm nhng ni dung sau:
- S cn thit phi tng cng quan h liờn kt gia khoa hc v sn xut
ca h gia ỡnh nụng dõn
- Quỏ trỡnh thc hin liờn kt gia khoa hc v sn xut ca h gia ỡnh
nụng dõn
- Mt s gii phỏp tng cng liờn kt gia khoa hc v sn xut ca h gia

ỡnh nụng dõn
Trong quỏ trỡnh thc hin ti, do ti liu v trỡnh nghiờn cu cũn
nhiu hn ch nờn bi vit khụng trỏnh khi nhng thiu sút, em rt mong
c s gúp ý ca cỏc thy cụ giỏo bi vit c hon chnh hn.

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 2

Sau cựng, em xin phộp c dnh nhng li trõn trng nht by t s
bit n sõu sc ti thy giỏo V Duy Minh, Nguyn ỡnh Hi ó tn tỡnh
hng dn giỳp em hon thnh ti ny.
Mc lc

Trang
Li m u 1
Mc Lc 3
Chng I-S cn thit phi tng cng quan h liờn kt gia
khoa hc v sn xut ca h gia ỡnh nụng dõn
4
1.1.Thc cht quan h liờn kt gia khoa hc v sn xut ca h gia
ỡnh nụng dõn
4
1.1.1. Khỏi nim 4
1.1.2. Thc cht ca quan h liờn kt 4
1.2. S cn thit phi tng cng quan h liờn kt gia khoa hc v
sn xut ca h gia ỡnh nụng dõn
7
Chng II - Quỏ trỡnh thc hin liờn kt gia khoa hc v sn

xut ca h gia ỡnh nụng dõn
12
2.1. Ch trng, quan im nh hng 12
2.2. ỏnh giỏ kt qu quỏ trỡnh thc hin liờn kt gia khoa hc v
sn xut
13
2.2.1. Hỡnh thc liờn kt v cỏch thc thc hin 13
2.2.2. Thnh tu 16
2.2.3. Hn ch 21
2.2.2. Nguyờn nhõn 24
Chng III - Gii phỏp
27
3.1. Quan i
m v phỏt trin khoa hc cụng ngh trong nụng nghip
v nh hng
27
3.2. Gii phỏp 29
3.2.1. Gii phỏp t phớa Nh nc 29
3.2.2. Gii phỏp t phớa cỏc nh khoa hc 32
3.2.3. V phớa h nụng dõn 36
Kt lun 38
Ti liu tham kho 39


Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 3

CHNG I
S CN THIT PHI TNG CNG QUAN H LIấN KT GIA KHOA HC
V SN XUT CA H GIA èNH NễNG DN

1.1 Thc cht quan h liờn kt gia khoa hc v sn xut ca h gia ỡnh
nụng dõn
1.1.1 Khỏi nim
Liờn kt kinh t l t chc phi hp hot ng kinh t gia cỏc ch th
kinh t vi nhau thc hin nhim v sn xut kinh doanh nhm em li
hiu qu kinh t cao nht cho mi bờn tham gia .
Ch th tham gia liờn kt gia khoa hc v sn xut l cỏc nh khoa hc
v h gia ỡnh nụng dõn .
Nh khoa hc gm cỏc cỏn b nghiờn cu ca cỏc vin, cỏc trung tõm
nghiờn cu, cỏc cỏn b khuyn nụng.
H gia ỡnh nụng dõn l nhng ngi trc tip lm ra sn phm nụng
nghip. H chu trỏch nhim tr chi phớ cho cỏc sn phm khoa hc c ng
dng v thc hin cỏc cam kt trong hp ng k thut vi cỏc nh khoa hc.
Bờn cnh ú h gia ỡnh nụng dõn phi thc hin cỏc qui nh v sn xut,
ch bin v tiờu th cng nh cỏc cam kt tớn dng vi ngõn hng. H gia
ỡnh nụng dõn l n v kinh t t ch trong nn kinh t th trng, l n v
kinh t c s trong nn kinh t hng hoỏ v l n v sn xut quy mụ nh cú
hiu qu.
1.1.2 Thc cht ca quan h liờn kt kinh t
Tin ca quỏ trỡnh liờn kt l s phỏt trin ca quỏ trỡnh phõn cụng lao
ng xó hi, chuyờn mụn hoỏ sn xut kinh doanh. Quỏ trỡnh liờn kt kinh t
xut hin trong nn sn xut hng hoỏ, nn kinh t th trng, khi thu ca
nú l quan h kinh t, quan h trao i, mua - bỏn sn phm, hng hoỏ trờn th
trng, vn ng phỏt trin qua nhiu nc thang trỡnh c kt bn vng ca
cỏc quan h kinh t gia cỏc doanh nghip. Quỏ trỡnh liờn kt kinh t gia cỏc

doanh nghip din ra trc ht trong lu thụng, trao i sn phm. Nú c

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 4

ỏnh du bi s hp tỏc trao i sn phm gia cỏc doanh nghip. S mua -
bỏn trao i hng hoỏ khụng phi din ra mt cỏch ngu nhiờn, nht thi gia
cỏc doanh nghip m ó tr nờn thng xuyờn liờn tc, cú hp ng k hoch
t trc v n nh bn hng trong mt thi gian tng i di .

Nh vy ,quan h kinh t gia cỏc doanh nghip ó chuyn bin v cht,
nõng quan h lờn mt trỡnh cao hn ,thng xuyờn, n nh v c kt hn,
cú s tho thun hp tỏc lõu di v bn vng hn.

Quỏ trỡnh ú c phỏt trin lờn mt giai on cao hn ,tc l s hp tỏc
din ra ngay trong quỏ trỡnh sn xut. Giai on ny cng c phỏt trin qua
nhiu nc thang ca nú. Bt u ch l tho thun phõn cụng chuyờn mụn hoỏ
sn xut sn phm, chi tit, bỏn thnh phm hoc kinh doanh tiờu th sn
phm cung ng vt t thit b gia cỏc doanh nghip vi nhau hoc l cựng
gúp vn thc hin mt d ỏn, mt nhim v chung cho cỏc doanh nghip
nh u t vo nghiờn cu khoa hc, cụng ngh, ỏp dng tin b khoa hc-k
thut, tỡm ngun nguyờn liu mi, sn xut sn phm mi, khai thỏc th
trng, ngun ti nguyờn v lao ng di do Qỳa trỡnh liờn kt kinh t
ngy cng phỏt trin lờn nhng giai on cao hn .
Tronghot ng liờn kt kinh t cú th thit lp mi quan h liờn kt tt
c cỏc khõu ca quỏ trỡnh tỏi sn xut m rng, t khõu chun b cỏc yu t
sn xut n sn xut v phc v sn xut, nghiờn cu ng dng khoa hc
cụng ngh, o to, bo v ti nguyờn mụi trng, khai thỏc th trng ,thỳc

y quỏ trỡnh lu thụng tiờu th sn phm Hot ng liờn kt kinh t cú th
din ra phm vi khụng gian hp nh trong mt a phng, mt vựng v
cng cú th din ra phm vi khụng gian rng nh thụng qua hỡnh thc hp
ng liờn kt gia cỏc ch th kinh t c lp cng cú th thc hin thụng qua
vic hỡnh thnh mt loi hỡnh t chc mi, lm nhim v iu phi hot ng
ca cỏc bờn tham gia. Khi quỏ trỡnh liờn kt t ti vic sỏt nhp hỡnh thnh
nờn mt t chc, mt doanh nghip mi ln hn ú l s biu hin ca tp
trung sn xut. Cú th núi thc cht ca quỏ trỡnh liờn kt kinh t l quỏ trỡnh
xó hi hoỏ v phng din kinh t nn sn xut xó hi. S phỏt trin ca liờn

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 5

kt kinh t lm cho lc lng sn xut ngy cng cao, lm cho cỏc khu vc
kinh t ngy cng xớch li gn nhau, gn bú, cu kt vi nhau hn.
ng c v mc ớch ch yu ca liờn kt kinh t l nhm t ti li
nhun ti a v n nh, l nhm tng cng sc cnh tranh trờn th trng,
ngy cng m rng phm vi. Li ớch kinh t l si dõy ,l cht nh lm gn
bú cỏc doanh nghip, cỏc ch th liờn kt li vi nhau. Cnh tranh l nhõn t
khỏch quan thỳc y cỏc ch th "t nguyn bt buc" liờn kt li vi nhau
trờn c s m bo li ớch sng cũn trờn th trng . t ti li nhun ti a
v n nh gia cỏc thnh viờn, hot ng liờn kt kinh t l nhm phỏt trin,
tỡm kim khai thỏc ngy cng nhiu ngun nguyờn liu cho sn xut, a dng
hoỏ mt hng, tng nhanh khi lng v cht lng sn phm , rỳt ngn v
y nhanh quỏ trỡnh lu thụng, tiờu th sn phm, m rng phỏt trin th
trng, tc l nõng cao nng sut lao ng, tn ti , phỏt trin v mang li
hiu qu kinh t ngy cng cao.

Liờn kt kinh t l mt quỏ trỡnh vn ng phỏt trin t nhiờn, tu thuc
trỡnh phm vi ca phõn cụng lao ng v chuyờn mụn húa sn xut kinh
doanh, tu thuc vo quỏ trỡnh vn ng phỏt trin ca cỏc quan h kinh t
gia cỏc doanh nghip, vo li ớch ca cỏc bờn tham gia liờn kt, vo mụi
trng cnh tranh. Liờn kt kinh t cũn ph thuc vo mi quan h ni ti
gia cỏc doanh nghip cng nh gia cỏc b phn,cỏc khõu ca quỏ trỡnh tỏi
sn xut xó hi, ph thuc vo s "th thỏch" ca quỏ trỡnh quan h, vo trỡnh
cụng ngh qun lý, cng nh nng lc iu hnh ca i ng cỏn b qun
lý. Khụng th ỏp dng v phng din t chc t bờn ngoi, hoc t bờn trờn
bt k mt hỡnh thc t chc liờn kt kinh t theo ý mun ch quan .

Nh vy, v bn cht hay thc cht cỏc mi quan h liờn kt kinh t u
l nhng quan h kinh t. Nhng nhng quan h kinh t ú phi phn ỏnh s
phi hp mang tớnh cng ng trỏch nhim ca cỏc ch th kinh t liờn quan.
Liờn kt kinh t bt u c hỡnh thnh trong quỏ trỡnh lu thụng hng hoỏ
,trao i sn phm ca cỏc doanh nghip. Khi nn kinh t hng hoỏ phỏt trin,
ũi hi quỏ trỡnh liờn kt phm vi rng hn, khụng ch din ra trong mt
doanh nghip, trong mt lnh vc, trong mt ngnh m din ra tt c cỏc

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 6

lnh vc v cú s liờn kt gia cỏc ngnh vi nhau. Trong nụng nghip cng
vy, mun to ra sn phm cú sc cnh tranh trờn th trng ũi hi phi cú
s liờn kt gia khoa hc v sn xut .

T nhng lý lun trờn cú th khng nh rng: thc cht quan h liờn kt
gia khoa hc v sn xut ca h gia ỡnh nụng dõn l gn bú khoa hc vi

sn xut, gn nghiờn cu vi ng dng. Trong iu kin chuyn nụng nghip,
nụng thụn sang phỏt trin hng hoỏ thỡ vic ng dng cỏc tin b khoa hc
cụng ngh vo sn xut s to kh nng cho cỏc n v sn xut ra nhng sn
phm cú cht lng cao, cú sc cnh tranh trờn th trng trong nc v quc
t. Mt khỏc, ng dng tin b khoa hc cụng ngh vo sn xut s m bo
s dng trit , tit kim cỏc ngun lc trong nụng nghip, nụng thụn.

1.2. S cn thit phi tng cng quan h liờn kt gia khoa hc v sn
xut ca h gia ỡnh nụng dõn
Liờn kt kinh t trong cỏc ngnh sn xut kinh doanh l mt tt yu khỏch
quan :
- Do yờu cu bo m tớnh thng nht ca quỏ trỡnh sn xut xó hi .
Tỏi sn xut xó hi m rng l mt quỏ trỡnh thng nht, nhng do tỏc
ng ca s phỏt trin phõn cụng lao ng xó hi v lc lng sn xut lm
cho quỏ trỡnh ú b phõn chia lm nhiu khõu c lp tỏch ri nhau. m
bo tớnh thng nht ca quỏ trỡnh tỏi sn xut xó hi ũi hi phi kt hp cỏc
khõu. Cú nhiu cỏch thc hin s kt hp trờn, nhng s kt hp thụng qua
quan h liờn kt kinh t thng mang tớnh cht ch v m bo hiu qu kinh
t cao hn .
- Do tỏc ng ca quy lut cnh tranh v quy lut ti a hoỏ li nhun.
Cnh tranh dnh u th trong sn xut v tiờu th sn phm l qui lut vn
cú ca cỏc doanh nghip trong nn kinh t phỏt trin theo c ch th trng.
Liờn kt kinh t l hot ng cú quan h mt thit, gn bú vi cnh tranh .Cỏc
doanh nghip phỏt trin quan h liờn kt kinh t tng cng sc mnh
trong cnh tranh vi cỏc i th. Cnh tranh thỳc y liờn kt kinh t. Trong
sn xut kinh doanh cỏc doanh nghip u mong t c ti a li nhun

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh

Nguyễn Minh Đức K39.11.08 7

trong kh nng vn cú ca mỡnh. Hot ng liờn kt kinh t cú th cho phộp
doanh nghip bự p ch yu. Khai thỏc im mnh ln nhau thc hin
nhng hp ng kinh doanh m t mỡnh khụng th thc hin c, hoc thc
hin nhanh chúng v cú hiu qu hn.
- Do tỏc ng ca cuc cỏch mng khoa hc v cụng ngh hin i.
Trong my thp k gn õy, cuc cỏch mng khoa hc v cụng ngh cú
bc phỏt trin mi sõu rng cha tng cú, trc tip tỏc ng vo mi ngnh
kinh t v i sng xó hi ca cỏc quc gia trờn th gii. Cỏc doanh nghip
phi tng cng liờn kt kinh t nm bt ng dng nhanh cỏc thnh tu
mi ca tin b khoa hc v cụng ngh nhm tng cng kh nng sn xut
sn phm mi ỏp ng kp thi mi nhu cu kinh t xó hi.
Thc tin phỏt trin kinh t núi chung v nụng nghip nụng thụn núi riờng
ca cỏc nc, c bit l nhng nc cú nn kinh t hin i u khng nh
vai trũ quan trng ca tin b khoa hc cụng ngh. Cỏc cuc cỏch mng khoa
hc cụng ngh ó lm thay i vai trũ bn yu truyn thng ca li th cnh
tranh. Hin nay, yu t trớ tu (k nng, cụng ngh) cú tớnh quyt nh nht
cũn cỏc yu t ti nguyờn, vn, sc lao ng thỡ ngy cng gim vai trũ, tr
thnh th yu. Kinh nghim cho thy cú nhng nc giu ti nguyờn nhng
khụng phỏt trin vỡ khụng cú ngun nng lc, khụng cú nng lc ni sinh v
khoa hc cụng ngh. Trỏi li, cú nhng nc khụng cú ti nguyờn nhng bit
phỏt huy ngun nhõn lc, vn dng tt cỏc thnh tu khoa hc cụng ngh th
gii ó phỏt trin rt nhanh.
Trong iu kin nc ta, khoa hc cụng ngh l ni dung then cht trong
mi hot ng ca tt c cỏc ngnh, l nhõn t ch yu trỳc y tng trng
nn kinh t. Ngy nay khoa hc cụng ngh dó xõm nhp vo tt c cỏc lnh
vc khỏc nhau ca nn kinh t quc dõn. Trong nụng nghip nụng thụn ni
dung khoa hc cụng ngh cng rt phong phỳ v a dng. Tuy nhiờn, nhim
v ch yu phỏt trin khoa hc cụng ngh l nhm thc hin cụng nghip hoỏ

v hin i hoỏ nụng nghip nụng thụn.
Khi khoa hc cụng ngh tr thnh lc lng sn xut trc tip v ngy
cng tin b khụng ngng, thỡ s liờn kt gia khoa hc v sn xut l mt
trong nhng iu kin quan trng phỏt trin kinh t. Cuc cnh tranh trờn
thng trng hin nay c bit th trng quc t ũi hi ch cú nhng sn

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 8

phm cú hm lng khoa hc cao mi tiờu th c v mi thu c hiu
qu. Trong nụng nghip, mun sn phm cú sc cnh tranh trờn th trng th
gii, ũi hi s c gng n lc ca quỏ trỡnh liờn kt gia khoa hc v sn
xut nhm nõng cao cht lng, chng loi, nng sut cõy trng, mi sn
phm lm ra u cha ng hm lng khoa hc ngy cng cao trong ú.
tt c cỏc cụng on ca quỏ trỡnh sn xut v tiờu th u cú s liờn kt gia
c quan khoa hc vi ngi sn xut kinh doanh. Bt u t khõu tuyn trn
lai to, nhõn ging, n quy trỡnh k thut gieo trng, chm súc, thu hoch,
ch bin, vn chuyn, bo qun, tiờu th, tt c u cú s liờn kt cht ch
vi c quan khoa hc, cỏc nh khoa hc. Nu khụng s khụng cú bt k mt
kg sn phm no tiờu th c trờn th trng th gii.
Mt khỏc, do nng sut lao ng trong nụng nghip ph thuc rt ln vo
vic ỏp dng nhng k thut mi, tiờn tin nhng vỡ nhiu lý do nh thiu
vn, thiu tri thc M kinh t h rt hn ch trong vic tip nhn k thut
mi. iu ny cú ngha l , s phỏt trin ca kinh t h n mt chng mc
no ú thỡ t nú s cú nhu cu hp tỏc, xut phỏt t ũi hi tt yu ca vic
phỏt trin lc lng sn xut. Vi vai trũ l n v kinh t c s tip nhn
khoa hc k thut, i mi cụng ngh, nõng cao sn xut v hiu qu kinh t,
iu ú buc cỏc h gia ỡnh tỡm mi bin phỏp tng nng sut lao ng v

cnh tranh thng li. t c iu ny, mt mt cỏc ch h phi s dng
hiu qu nhng kinh nghim sn xut lõu i, cha truyn con ni, mt khỏc
phi ỏp dng cỏc tin b khoa hc k thut v cụng ngh mi vo sn xut
kinh doanh. õy ng c li nhun v li ớch kinh t l ng lc thỳc y
h gia ỡnh ỏp dng tin b khoa hc cụng ngh vo sn xut. Nú l mt quỏ
trỡnh t giỏc gn vi li ớch thit thc tng h gia ỡnh, khỏc vi vic ỏp dng
k thut, cụng ngh trong ch kinh t ca hp tỏc xó trc õy. Thụng qua
vic ỏp dng cỏc tin b khoa hc v cụng ngh vo sn xut kinh doanh
tng h cng ng thi din ra quỏ trỡnh sng lc v ci tin k thut lm cho
nú thc s thớch ng v mang li hiu qu cao .Nh vy, kinh t h gia ỡnh
va l ni lu gi nhng kinh nghim truyn thng, va l ni tip nhn, phỏt
trin hon thin thờm nhng cụng ngh mi _ l iu kin vng chc m bo
cho vic nõng cao nng sut lao ng v hiu qu kinh doanh ca h gia ỡnh
nụng dõn .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 9

Cn phi tng cng quan h liờn kt gia khoa hc v sn xut bi vỡ cú
liờn kt cht ch mi nõng cao kh nng cnh tranh nụng sn, lm cho kt qu
nghiờn cu khoa hc gn vi thc tin. Nh khoa hc cn liờn kt vi nụng
dõn trong vic xỏc nh cỏc nghiờn cu u tiờn , chuyn giao cỏc k thut tiờn
tin vo sn xut. Cỏc nh khoa hc s h tr nụng dõn nõng cao nng sut v
cht lng sn phm. Ngc li, h s cú th trng bỏn cỏc sn phm
khoa hc, cụng ngh ca h v ỏp dng cỏc cụng trỡnh nghiờn cu y vo sn
xut. Cỏc h gia ỡnh nụng dõn cn nh khoa hc cung cp ging, k thut
quy trỡnh sn xut bo qun ch bin m bo sn xut ra c nụng sn cú
cht lng, cú sc cch tranh trờn th trng. Nh vy, Nh nụng l ngi

lm ra sn phm, song nõng cao cht lng, s lng, chng loi cỏc sn
phm phi da vo cỏc nh khoa hc .

Nh khoa hc cung cp ging, k thut, quy trỡnh sn xut, bo qun, ch
bin m bo cho nh nụng sn xut ra c nụng sn cú cht lng cỏc nh
khoa hc cú vai trũ rt ln trong vic giỳp nụng dõn k thut tiờn tin nõng
cao nng sut cht lng nụng sn, tng giỏ bỏn v tng sc cnh tranh ca
nụng sn hng hoỏ, gim chi phớ sn xut. Mt khỏc do xut phỏt t thc tin
nc ta hin nay, quỏ trỡnh nghiờn cu v ng dng khụng gn kt vi nhau,
cú khi cũn cú khong cỏch rt ln, nhiu kt qu nghiờn cu ó khụng ng
dng c trong thc tin hoc c ng dng nhng khụng mang li kt qu
cao. Do ú ũi hi phi tng cng quan h liờn kt.


Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 10

CHNG II
QU TRèNH THC HIN LIấN KT GIA KHOA HC V SN
XUT CA H GIA èNH NễNG DN
2.1 Ch trng ,quan im nh hng
Ngh qut hi ngh Trung ng II (khoỏ VIII) khng nh :"cựng vi giỏo
dc o to, khoa hc cụng ngh l quc sỏch hng u l ng lc phỏt trin
kinh t -xó hi" l "ni dung then cht trong mi hot ng ca tt c cỏc
ngnh, cỏc cp, l nhõn t ch yu thỳc y tng trng kinh t, cng c quc
phũng - an ninh ".
Trong thi i ngy nay, mun phỏt trin khoa hc cụng ngh phi bit
phỏt huy nng lc ni sinh kt hp tip thu thnh tu khoa hc th gii. Tuy

nhiờn, i vi nc ta l nc i sau v phỏt trin kinh t thỡ mt mt phi
nhanh chúng phỏt trin nng lc ni sinh, mt khỏc phi tranh th nhng
thnh tu mi nht ca cuc cỏch mng khoa hc cụng ngh hin i .
Phỏt trin khoa hc cụng ngh phi phc v cho s nghip cụng nghip
hoỏ, hin i hoỏ nụng nghip nụng thụn, phi thay i phong tc tp quỏn lc
hu, phi nhanh chúng ng dng nhng thnh tu mi nht v khoa hc cụng
ngh, lm dch chuyn c cu kinh t nụng nghip, nụng thụn theo hng sn
xut hng hoỏ cú hiu qu.
Trong iu kin nụng nghip , nụng thụn nc ta hin nay phng hng
phỏt trin khoa hc cụng ngh cn kt hp bc i tun t vi i thng vo
hin i (s dng cụng ngh tiờn tin). Kt hp gia vic ỏp dng nhng
thnh tu ca cỏch mnh khoa hc cụng ngh th gii vi kinh nghim sn
xut ca nụng dõn. Tng cng u t xõy dng cỏc c s nghiờn cu th
nghim v sn xut ging mi .
Bờn cnh ú cn xõy dng mi quan h bn cht gia cỏc nh doanh
nghip, nụng dõn, khoa hc, nh nc. õy l mi quan h to nờn sc mnh
ca sn xut nụng nghip hng hoỏ: cú vn sn xut, cú cụng ngh cao,
cú cht lng sn phm tt giỏ thnh h v cú c ch phỏp lý bo m. Mi
quan h ny phi nõng lờn bng cỏc hp ng kinh t v mi hnh vi vi phm
phi c s lý bng phỏp lut .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 11

thc hin tt hn na v phỏt huy mnh m hn vai trũ ca khoa hc
cụng ngh thỡ cn phi chỳ ý tp trung vo cỏc vn sau:
Khai thỏc trit cỏc ngun ca i mi cụng ngh nụng nghip cú liờn
quan, tt c cỏc khõu ca quỏ trỡnh sn xut v tiờu th sn phm, n mi

loi cõy trng vt nuụi, mi ngnh ngh nụng thụn. Vin nghiờn cu ng
dng tin b k thut phi c bit chỳ trng n sn phm nhit i ngoi
lỳa go nh l chố, c phờ, cao su c bit l khõu ch bin, bo qun sau
thu hoch nhm nõng cao cht lng sn phm v kh nng cnh tranh trờn
th trng quc t.
ng thi, cn tp trung phỏt trin cụng ngh sinh hc trong lnh vc nụng
nghip nh chn to ging v cụng ngh sn xut ging cõy trng vt nuụi.
Ging l t liu sn xut cú hm lng cht xỏm cao nht trong nụng nghip,
do vy quan tõm tuyn chn ging t ngun gc bn a, tip tc nghiờn cu
chn to ra cỏc ging cõy trng cú nhiu c tớnh di truyn tt cng nh nhp
ni ging cõy trng vt nuụi quý ca th gii. Vic lai to, chn lc ging cõy
trng theo ba hng: ging nng sut cao cht lng tt, ging chng chu
sõu bnh, ging cho cỏc vựng khú khn. Nghiờn cu k thut chn nuụi tiờn
tin nht l k thut v sinh sn, cỏc cụng ngh chn nuụi t hiu qu kinh t
cao. hn ch tn tht sau thu hoch, nõng cao giỏ tr nụng sn, tng kh
nng cnh tranh cn phi cú cụng ngh bo qun rau qu ti, tng t l nụng
sn c ch bin
2.2 ỏnh giỏ kt qu quỏ trỡnh thc hin liờn kt gia khoa hc v sn
xut
2.2.1.Hỡnh thc liờn kt v cỏch thc thc hin
Cỏc nh khoa hc v cỏc t chc cú vai trũ rt ln trong vic giỳp nụng dõn
k thut tiờn tin nõng cao nng sut v cht lng nụng sn, tng giỏ bỏn
v tng sc cnh tranh ca nụng sn hng hoỏ, gim chi phớ sn xut .
Hỡnh thc liờn kt :
Cú nhiu hỡnh thc tham gia liờn kt ca lc lng khoa hc vi nụng dõn
:
B khoa hc trc thuc doanh nghip hng dn k thut cho nụng dõn
sn xut theo hp ng ó ký kt vi doanh nghip (nhng doanh nghip nh:

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh

Nguyễn Minh Đức K39.11.08 12

tng cụng ty bụng Vit Nam, cụng ty mớa ng Lam Sn, nụng trng Sụng
Hu ).
Cỏc n v khoa hc ti a phng (s nụng nghip, trung tõm khuyn
nụng, chi cc bo v thc vt ,chi cc thỳ Y ) v cỏc c quan khoa hc Trung
ng (cỏc vin,trng,trung tõm khuyn nụng ca b ) chuyn giao k thut
tiờn tin cho nụng dõn .
Cỏc c quan khoa hc kt hp ký kt hp ng tay ba vi doanh nghip v
nụng dõn, chu trỏch nhim hng dn k thut cho nụng dõn sn xut theo
hp ng
Cỏc h nụng dõn cú th hp tỏc vi cỏc trung tõm vin nghiờn cu, cỏc
cụng ty dch v, ch bin kinh doanh nụng sn. Hỡnh thc hp tỏc ny cú th
thc hin thụng qua cỏc hp ng kinh t hoc di dng cụng ty c phn
Cỏc cỏch thc thc hin :
s dng cú hiu qu ging cõy, con v cỏc vt t k thut nụng nghip,
khoa hc cú ý ngha ht sc quan trng. Liờn kt gia khoa hc v sn xut
khụng ch cú tỏc dng giỳp nụng dõn ỏp dng tin b k thut trong sn xut
m cũn bit s dng cỏc yu t k thut cú hiu qu, lm gim giỏ thnh sn
xut, to ra nụng phm an ton cung cp cho xó hi.Tht l khim khuyt v
kộm hiu qu nu doanh nghip ch bỏn ging tt, vt t k thut cho nụng
dõn theo kiu "mua t, bỏn on". Cỏc t chc khuyn nụng phi li nhun
ca nh nc, ca cỏc vin, trng v cỏc t chc on th ( hi ngh nghip,
hi nụng dõn, on thanh niờn, hi ph n, hi cu chin binh ) cn to nim
tin nụng dõn bng hiu qu ca khuyn nụng em li. Núi cỏch khỏc phi
gn li ớch kinh t i vi cỏc cỏn b khoa hc c s, nhng ngi hng ngy
tip cn vi nụng dõn. tiờu th c ging,vt t nụng nghip, thu hi
c cụng n v nht l to ngun hng n nh cung cp nụng sn nguyờn

liu cho ch, bin - tiờu th, ỏp ng yờu cu ca th trng trong v ngũai
nc, i hũi cỏc doanh nghip phi liờn kt cht ch gia khoa hc v sn
xut, bng cỏch nh thc hin hp ng gia doanh nghip v nh khoa hc,
hp ng chuyn giao cụng ngh n tng h gia ỡnh nụng dõn Thụng qua
cỏc t chc khuyn nụng, hi ph n, cỏc t chc quc t
Vớ d : Nm 2002, cụng ty Vin Phỏt thnh ph H Chớ Minh ó ký hp
ng sn xut go an ton vi hp tỏc xó Phỳ Th, huyn Phỳ Tõn, tnh An

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 13

Giang ó u t cho nụng dõn phõn bún hu c sinh hc v thuc tr sõu
bnh sinh hc, cỏn b khuyn nụng ca cụng ty ó mua ca nụng dõn vi giỏ
2200 /kg, cung cp gn 200 tn go siờu sch cht lng cao cho th trng,
cú li nhun khong 10triu ng /ha lỳa cho nụng dõn, bng hai ln so vi
quy trỡnh canh tỏc hoỏ hc trc õy. Hoc cui nm 2002, cụng ty dch v
bo v thc vt tnh An giang ó ký hp ng trng rau an ton vi 105 h
dõn xó Tõn Quý Tõy, huyn Bỡnh Chỏnh, thnh ph H Chớ Minh. Cụng ty
c cỏn b khuyn nụng xung tp hun cho cỏc h nụng dõn quy trỡnh k
thut trng rau an ton, cung cp b thuc thc vt dựng cho sn xut rau an
ton. Nh cú hot ng khuyn nụng nờn nụng dõn sn xut c nụng phm
an ton vi giỏ thnh h, lm tng li nhun, ng thi doanh nghiờp mua
c nụng phm cht lng cao, an ton, vi khi lng n nh ch bin,
tiờu th trờn th trng. ụi bờn u cú li l iu kin phỏt trin bn vng
lõu di v hiu qu .
Cú th núi khuyn nụng l mt quỏ trỡnh dch v thụng tin truyn bỏ
kin thc v o to tay ngh cho nụng dõn ,giỳp h cú kh nng t gii quyt
cỏc vn t ra trong sn xut kinh doanh v i sng xó hi. Trong c ch

mi h nụng dõn l n v kinh t t ch, khuyn nụng c coi l bin phỏp
cp bỏch v lõu di cú tỏc ng sõu sc n quỏ trỡnh phỏt trin sn xut hng
hoỏ ca nụng dõn v xõy dng nụng thụn mi.
Cỏc hỡnh thc khuyn nụng cú th l: xõy dng cỏc mụ hỡnh trỡnh din, t
chc cho nụng dõn n thm quan , trao i kinh nghim vi nhng nụng dõn
sn xut gii, truyn bỏ kin thc mi trờn cỏc phng tin thụng tin i
chỳng; t chc cỏc hi ngh u b, trong tri chn nuụi theo phng chõm:
"trm nghe khụng bng mt thy"; t chc cỏc cõu lc b ngh nghip v cõu
lc b nụng dõn sn xut gii
Nh vy, liờn kt gia khoa hc v sn xut l cu ni hai chiu gia thc
t sn xut ca h gia ỡnh nụng dõn vi nghiờn cu khoa hc, to ra tin b
k thut ca cỏc nh khoa hc, ca cỏc vin, cỏc trng .

2.2.2. Thnh tu
Trong hng chc nm qua nụng nghip, nụng thụn nc ta ó t c
nhiu thnh tu quan trng trong vic nghiờn cu v ng dng cỏc tin b

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 14

khoa hc cụng ngh vo phc v sn xut v i sng. Cỏc vin nghiờn cu
khoa hc - k thut nụng nghip ó nghiờn cu lai to, thun chng nhiu
ging cõy trng vt nuụi cú nng sut cao, cht lng sn phm tt v thớch
nghi vi iu kin sinh thỏi ca tng vựng, tng a phng. Cụng ngh sinh
hc ó gúp phn quan trng trong vic sn xut cỏc loi phõn bún, thuc tr
sõu khụng gõy ụ nhim mụi trng, trong vic nõng cao cht lng sn phm
ch bin, trong vic bo qun sn phm. Nhiu loi mỏy múc thit b hin i
c nghiờn cu v sn xut phc v nhu cu ca nụng dõn phự hp vi iu

kin tng vựng ,tng loi cõy trng, vt nuụi. Vic nhp khu cụng ngh ó
cú s quan tõm ỳng mc ti th trng trong nc .
Hot ng khoa hc cụng ngh ó gn bú hn vi sn xut v i sng ca
nụng dõn. Nhiu tin b khoa hc cụng ngh ó a vo ng dng gúp phn
quan trng vo vic nõng cao nng sut, cht lng hiu qu trong nụng
nghip, nụng thụn .
C s vt cht k thut ca cỏc vin nghiờn cu, cỏc trung tõm khoa hc v
cụng ngh c tng cng mt bc, cú nhiu ci thin, gúp phn nõng cao
cht lng nghiờn cu .
i ng cỏn b khoa hc cụng ngh trong nụng nghip nụng thụn ó cú s
trng thnh v phỏt huy kh nng trong cụng tỏc nghiờn cu ng dng tin
b khoa hc cụng ngh. H thng cỏc trng i hc v nụng-lõm-ng
nghip, cỏc vin nghiờn cu khoa hc nụng nghip, cỏc trng dy ngh ó
gúp phn quan trng vo vic o to i ng cỏn b khoa hc cụng ngh cho
nụng nghip, nụng thụn .
Mt khỏc, nh ỏp dng tin b khoa hc - cụng ngh m nng sut cõy
trng, nng sut vt nuụi, nng sut lao ng ó tng lờn, nụng sn lm ra
nhiu vi cht lng tt hn, giỏ thnh thp, giỳp cho cỏc doanh nghip sn
xut kinh doanh nụng sn nõng cao sc cnh tranh trờn th trng quc t .
Vit Nam t mt nc cú nn nụng nghip lc hu nhiu ni cũn úi kộm
nhng nh thu li hoỏ, hoỏ hc hoỏ, c gii hoỏ, in khớ hoỏ, ỏp dng cỏc
thnh tu cụng ngh sinh hc, ch bin, bo qun, vn chuyn sn phm
Ln u tiờn nn kinh t vt "ca i" lng thc, s h nụng dõn úi nghốo
gim nhanh (gim hn 50% trong giai on 1990-1998); Nn kinh t bt u
"ct cỏnh"v ó tr thnh nc xỳõt khu nhiu mt hng nụng sn nh go,

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 15

c phờ, ht iu H thng ờ, mng, cng thúat nc phc v cho cụng tỏc
ti tiờu c chỳ trng hn, nh vy trỏnh c tỡnh trng khụ cn khi n
mựa hn cng nh trỏnh c tỡnh trng ngp ỳng khi n mựa ma. Nhiu
ging mi (ging vt nuụi,cõy trng), thuc tr sõu, phõn bún c s dng
phc v cho sn xut. Do vy nn nụng nghip ó t c nhiu thnh tu,
gúp phn phỏt trin kinh t t nc .
Biu hin: tc tng trng nụng nghip hng nm t 4,5%. Trờn giỏc
sn xut lng thc, tc tng trng bỡnh quõn t 5,2%/nm. Vit
Nam coi trng vic phỏt trin nghiờn cu v sn xut lỳa lai cho nng sut cao
hn lỳa thun t 1,0-1,5 tn/ha. B nụng nghip v phỏt trin nụng thụn ó
ch trng phỏt trin vic nghiờn cu v ỏp dng trng lỳa lai ca Vit Nam.
n nay din tớch trng lỳa lai ó lờn ti 340000 ha so vi 100 ha nm 1991.
Nh m rng lỳa lai min nỳi, din tớch lỳa nng ngy cng gim. Trung
bỡnh c trng mt ha lỳa lai thỡ gim mt ha rng t phỏ lm nng ry.
Trong nhng nm qua, h nụng dõn s dng cỏc cht bo v thc vt, phõn
hoỏ hc, thc n gia sỳc v cỏc mỏy múc trong sn xut ngy mt tng. Vic
s dng phõn bún cựng vi cỏc tin b v k thut, ging, k thut canh tỏc
ó lm tng sn lng nụng nghip mt cỏch ỏng k so vi trc õy, m
bo cho nhu cu trong nc v xut khu. Theo kt qu nghiờn cu ca vin
nghiờn cu th nhng nụng hoỏ(1998): Vit Nam trung bỡnh bún 1 kg
N+P
2
O
5
+K
2
O lm tng 7,5-8,5 kg lng thc quy thúc. Mc ny thp hn so
vi trung bỡnh Chõu (10 kg). Nhng cao hn Chõu phi v Chõu m La-tinh
(5-7 kg). Theo t l ny s dng phõn bún lm tng 9,3 triu tn lng thc

chim 27-30,4% tng sn lng quy thúc ca c nc(1997). Hng nm, Vit
Nam xut khu lng rau qu cho th trng Trung Quc l ch yu chim
60% sn lng ca c nc.
Bờn cnh ngnh trng trt, ngnh chn nuụi c bit l chn nuụi ln ó cú
nhiu úng gúp ỏng k. Giai on 1985 - 1989 bỡnh quõn mi nm Vit Nam
xut 5000 tn tht ụng lnh. Giai on 1990-1995 mi nm xut hn 10000
tn v nm 2000 xut khong 12200 tn. Vit Nam xut khu tht ln ch yu
sang Nht Bn, Hng Kụng, Nga , ngoi ra cỏc nc Malaysia, Singapore,
Trung Quc ang l nhng th trng cú nhiu ha hn .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 16

ỏnh giỏ thnh tu sn xut lng thc, chng trỡnh lng thc th gii
(WFP) cho rng Vit Nam ó m bo an ninh lng thc cú lng thc
cho mi ngi v tr thnh nc xut khu lng thc ng thỳ hai trờn th
gii, cho nờn WFP ó chm dt chng trỡnh hot ng cu tr Vit Nam
vo ngy 31/12/2000 h tr cho cỏc nc thiu lng thc khỏc. Thnh
tu ni bt khỏc thu hỳt s chỳ ý ca quc t l Vit Nam ó phỏt trin thnh
cụng cỏc nụng sn c thự nhit i cú sc cnh tranh nh c phờ, cao su, h
tiờu, iu. Kim nghch xut khu nụng sn ó chim ti 30-40%tng kim
nghch xut khu c nc. Kt qu ni bt ỏng chỳ ý nht v ng dng cụng
ngh sinh hc l cỏc nh khoa hc ó tuyn chn v lai to c nhiu ging
luỏ mi cú nng sut cao, ngn ngy gúp phn vo vic thõm canh tng v.
C cu mựa v ó chuyn theo hng tng din tớch lỳa ụng xuõn v lỳa hố
thu cú nng sut cao, n nh. n nay c nc cú hn 90%din tớch c
gieo cy bng ging lỳa mi. cỏc tnh phớa Bc ó tng thờm v lỳa xuõn,
cỏc tnh phớa nam tng thờm din tớch cy lỳa ụng xuõn, hố thu. Do vy

din tớch gieo trng v nng sut lỳa ó tng nhanh, lm ch c cụng ngh
trong lai to, chn lc v nhõn ging mt s loi cõy trng, vt nuụi. n nm
2000, ó xõy dng c quy trỡnh sn xut lỳa lai F
1
h bc u v t chc sn
xut c 1350 tn ging, ỏp ng c khong 20%nhu cu ging trong
tng din tớch 330 nghỡn ha lỳa lai. V ụng xuõn 2001-2002 duy trỡ v nhõn
c dũng b m cho gieo cy 15 nghỡn ha sn xut khong 3000-4000
tn F
1
. Chớnh nh ỏp dng cú hiu qu nhng thnh tu mi v cụng ngh
sinh hc, kt hp hi ho vi phng phỏp chn to ging truyn thng m
trong nm 2002 ó chn, to c 37 ging lỳa mi, 12 ging ngụ, 9 ging
lc, 6 ging rau, 2 ging hoa, 9 ging khoai tõy, 8 ging cõy cụng nghip di
ngy v 22 ging cõy n qu, 12 ging gia sỳc, 3 ging dõu tm cụng nhn
c 51 dũng v xut s l ging cõy lõm nghip .
Cựng vi ging, nhiu quy trỡnh k thut ó hon thin gúp phn phỏt huy
tim nng ca ging: xỏc nh b ging lỳa xut khu cho ng bng sụng
Cu Long (IR64, VND 95, IR2031, OM1490 v MTL250); tip tc nghiờn cu v
ỳc kt m rng kt qu v nghiờn cu c cu cõy trng b trớ mựa v hp
lý, tng v, hn ch nh hng bt thun ca thi tit, ng dng k thut IPM,
qun lý dinh dng tng hp, bún phõn cõn i, bún phõn theo bng so sỏnh
phõn mu ca lỳa.

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 17

Nhiu vựng sn xut nụng sn hng hoỏ tp trung gn vi cụng nghip ch

bin bc u c hỡnh thnh; sn phm nụng nghip a dng hn. So vi
nm 1995, din tớch mt s cõy cụng nghip tng khỏ: c phờ gp hn 2,7 ln,
cao su tng 46%, mớa tng khong 35%, bụng tng 8% Mt s loi ging
cõy cụng nghip cú nng sut cao ó c a vo sn xut i tr.
Trong cụng ngh sau thu hoch ,tip tc hon thin cụng ngh v thit b
sy thúc, ngụ nh sy th cụng, sy tnh thụng giú, bt u ng dng cụng
ngh sy hng ngoi di tn hp; cụng ngh bo qun ti rau qu
Nhng nm gn õy lnh vc nghiờn cu khoa hc v chuyn giao cụng
ngh c quc hi v chớnh ph c bit quan tõm. u t cho nghiờn cu
khoa hc tng nhiu so vi trc. Nm 2002, ngnh nụng nghip - phỏt trin
nụng thụn c nh nc u t 171.778 triu ng tng 43.605 triu ng so
vi nm 2000 v gp ba ln so vi nm 1996. Mc u t trung bỡnh cho mt
cỏn b khoa hc trong ngnh nm 2002 l 38,4 triu ng, tng hn 5% so vi
nm 2001 v gp 2,6 ln so vi nm 1996. Vi h thng 27 vin chuyờn mụn,
trung tõm nghiờn cu v cỏc trng i hc, cao ng trong ngnh.
Nhiu kt qu nm 2002 c bt ngun t nhng thớ nghim trong cỏc
nm trc. Trong lnh vc trng trt, chn ging cõy trng, ngy 29/11/2002,
B ó cú quyt nh s 5310Q/BNN-KHCN cụng nhn v cho ph bin
trong sn xut 18 ging quc gia,16 ging tin b k thut, 9 cõy u dũng
(mng ct v iu); 19 bin phỏp k thut mi
Trong lnh vc chn nuụi nm 2002 c ghi nhn s chuyn bin mnh
trong vic chn to ging bũ, ỏnh du s thnh cụng ca cỏc nh khoa hc
nụng nghip Vit Nam bc u nghiờn cu thnh cụng nhõn vụ tớnh bng
phng phỏp ct phụi to ra cp bờ song sinh hon ton ging nhau v c
tớnh di truyn. Kt qu nhõn vụ tớnh phụi ó m ra trin vng mi khụng
nhng phỏt trin nhanh cỏc ging quý v n bũ sa Vit Nam. Cựng vi
vic nhõn to ging n bũ sa cỏc nh khoa hc nụng nghip cng cú nhiu
thnh tu trong lnh vc nghiờn cu n ln ht nhõn dũng m to nờn n
ln lai hng nc v n g ri thun , g th vn .
Trong my nm gn õy, kinh t h nụng dõn c phc hi v phỏt trin

l phự hp vi quy lut khỏch quan ca nn kinh t th trng. Cú th núi
kinh t h nụng dõn ó gúp phn quyt nh vo nhng thnh tu rt ngon

TiÓu luËn Kinh tÕ c¸c ngµnh s¶n xuÊt kinh doanh


NguyÔn Minh §øc K39.11.08 18

mục của sản xuất nông nghiệp. Thực tiễn đã chỉ rõ khi nào kinh tế hộ nông
dân đặt đúng vị trí vốn có của nó thì khi đó sản xuất nông nghiệp mới có điều
kiện phát triển .

2.2.2. Hạn chế
Bên cạnh những thành tựu đã đạt được quá trình thực hiện liên kết giữa
khoa học và sản xuất còn gặp một số khó khăn như khó khăn của nông dân
trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm , khả năng cạnh tranh hàng nông sản Việt
Nam chưa mạnh, nghiên cứu và ứng dụng chưa gắn kết với nhau có khi còn
khoảng cách lớn .
Phần lớn các tiến bộ kỹ thuật trong nông nghiệp được triển khai với chi phí
cao, có khi vượt quá năng lực đầu tư của nông dân, trong khi đó lại không
mang lại kết quả tức thời thường là phải sau một hoặc nhiều vụ sản xuất. Mặt
khác, các tiến bộ kỹ thuật mới thường bao hàm những yếu tố tự nhiên (lụt,
hạn ) mà con người chưa khống chế tối đa được. Phần lớn các hộ nông dân,
những chủ thể kinh tế độc lập, là người quyết định việc tiếp thu tiến bộ kỹ
thuật mới lại không đủ khả năng khống chế rủi ro.
Kỹ thuật canh tác vẫn mang nặng tính truyền thống. Sự phát triển của các
công nghệ tiên tiến chưa được ứng dụng, hệ thống công cụ sản xuất trực tiếp
của các khâu sản xuất nông nghiệp chưa có sự thay đổi làm cho hệ thống kỹ
thuật canh tác đã hình thành từ lâu đời được duy trì, mà hệ canh tác này hình
thành trên cơ sở kinh nghiệm sản xuất của các hộ nông dân và nó cũng được

thiết lập trên cơ sở hệ sinh thái, môi trường của vùng mà các hộ cư trú. Yếu tố
truyền thống quy định hoạt động sản xuất của nông hộ trên cả kỹ thuật sản
xuất lẫn tập quán kinh doanh .Ở những vùng trồng lúa nước, các kỹ thuật
canh tác truyền thống được duy trì một cách lâu đời. Biểu hiện rõ nét của thực
trạng sản xuất theo tập quán và kinh nghiệm là nhóm hộ sản xuất thâm canh
cây lúa nước. Như vậy khoa học và sản xuất chưa thực hiện sự gắn kết với
nhau còn có khoảng cách.
Sản xuất vẫn còn phân tán, manh mún quy mô hộ gia đình nhỏ bé chất
lượng sản phẩm không phù hợp với phát triển công nghệ chế biến; sản phẩm
dư thừa, tiêu thụ khó khăn và là mối lo thường xuyên của nông dân, chưa kích
thích được sản xuất phát triển .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 19

iu kin sn xut mt s vựng cũn rt nhiu khú khn, chu nhiu nh
hng ca thi tit khc nhit nhng kh nng phũng trỏnh cũn rt hn ch.
Thc t gia khoa hc v sn xut nhiu khi cũn quay lng vi nhau, do
vy sn phm sn xut ra nhiu khi khụng bỏn c do cht lng sn phm
kộm, sn xut sn phm cha sch, cha m bo an ton thc phm, vỡ th
m giỏ r gõy nhiu thit hi cho nụng dõn, nụng sn lm ra khụng cnh tranh
c vi hng nhp ngoi c v giỏ c v cht lng, t l nụng sn h hng
cao
Bờn cnh nhng khú khn ca nụng dõn trong sn xut v tiờu th sn
phm, v phớa cỏc nh khoa hc cng gp mt s hn ch nh :
Trỡnh khoa hc v cụng ngh thp. Cỏc vin nghiờn cu v trng i
hc c u t thp, phi hp hot ng kộm. Theo ỏnh giỏ ca ngõn hng
th gii, tng chi phớ cho mt cỏn b nghiờn cu ca Vit Nam 1 nm ch

bng 9% sut u t ca Indonesia v Thỏi Lan ; 2,5 % sut u t ca
Malaysia .
Vi mc u t qỳa ớt cho khoa hc hin nay ,thỡ phn chi lng, hot b
mỏy ó chim gn 60%tng chi phớ , thc chi cho ti ch cũn 37%.
Thit b mỏy múc, c s vt cht k thut lc hu, c k, thụng tin khoa
hc ớt i, trỡnh cỏn b thp dn v mt dn nhõn ti. Ngun tin b k thut
v cụng ngh mi cha c thu thp, phõn tớch v chuyn giao y , kp
thi cho ngi sn xut. Trỡnh ỏp dng thnh tu cỏch mng sinh hc thp
tr mt vi loi sn phm nh c phờ, lỳa, ngụ; cũn phn ln cỏc cõy trng,
vt nuụi nng sut thp, cht lng sn phm kộm. Nhiu loi sn phm dự
Vit Nam cú tim nng, nhng s thua kộm v khoa hc k thut lm cho
hng hoỏ kộm cnh tranh .
Nghiờn cu khoa hc yu, u t ỏp dng cụng ngh mi cng rt kộm.
C s vt cht k thut ca cỏc c s v h ngnh, ngh nụng thụn rt thp,
ch cú 18,6% cú nh xng kiờn c, 35%cú s dng in, 37%cụng vic c
c gii hoỏ, cũn 63% lm bng tay.
Tỡnh trng nhp khu cỏc cụng ngh lc hu, khụng ng b cũn ph bin.
i ng cỏn b khoa hc hot ng trong lnh vc nụng nghip, nụng thụn
cũn thiu nhiu cỏn b u ngnh. S ụng cỏn b cú trỡnh cao ó ln tui,

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 20

s cỏn b tr, sinh viờn mi ra trng khụng mun v cụng tỏc vựng nụng
thụn do c s vt cht - k thut cho nghiờn cu khoa hc nụng nghip quỏ
thiu v lc hu, thiu ng b, cha ỏp ng yờu cu sn xut kinh doanh, tt
hu trong i mi cụng ngh v nõng cao cht lng sn phm .
Trong thi gian qua, cha u t hp lý vo trang thit b mỏy múc cho

nghiờn cu khoa hc, cha s dng ht nng lc ca i ng cỏn b khoa hc
trong cụng tỏc nghiờn cu khoa hc v chuyn giao k thut.
Cụng tỏc thụng tin tuyờn truyn cho cỏc thnh tu mi trong nghiờn cu
khoa hc cha c quan tõm ỳng mc .
Cha cú s phi hp cht ch vi cỏc a phng trong cụng tỏc chuyn
giao k thut, cha nm bt c cỏc nhu cu cp thit ca nụng dõn trong
quỏ trỡnh sn xut .
Cỏc hỡnh thc chuyn giao k thut khụng a dng, phong phỳ v cha
thc s gn gi vi i tng nhn chuờn giao (nụng dõn), do vy cụng tỏc
chuyn giao cha t hiu qu cao.
Cỏc hot ng khuyn nụng tp trung ch yu vo nhng lnh vc nng
ng: chn nuụi, cõy cụng nghip, thu sn; khụng tng xng vi t trng
tng ng ca cỏc lnh vc trong GDP nụng nghip. Khuyn nụng thỳc y
vic tip th nụng sn cha c quan tõm
Mt khỏc, do a bn chuyn giao l vựng i nỳi cao, dc ng, trỡnh
dõn trớ thp, h thng c s h tng cũn nhiu khú khn, kinh t - xó hi kộm
phỏt trin. Mng li khuyn nụng cng knh, cỏc c quan lm nhim v tip
nhn v chuyn giao cụng ngh c s rt thiu v yu. Ni dung chuyn
giao dn tri khụng ng b, chớch sỏch ói ng i vi cỏn b chuyn giao
cũn thp,c bit l i vi cỏc chuyờn gia nụng nghip phi lm vic xa
thnh ph,xa cỏc trung tõm vn hoỏ - khoa hc k thut v vi mt mụi
trng ht sc khú khn song ói ng khụng hn gỡ ngi thnh ph nờn h
cha an tõm v nhit tỡnh cụng tỏc. Nhiu chng trỡnh chuyn giao b chng
chộo m thiu s lng ghộp v phi hp. Vic chuyn giao vn cũn mang tớnh
ỏp t ,xin cho, thiu s quy hoch v lp k hoch, ụi khi cha phự hp vi
nhu cu ca dõn. Nhiu mụ hỡnh ũi hi u t ln ,nờn nhng h nghốo rt
khú tham gia .Mt s d ỏn, nht l ca cỏc t chc phi chớnh ph c trin
khai theo nguyờn tc cng nhc, do vy tớnh nhõn rng v hiu qu khụng

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh

Nguyễn Minh Đức K39.11.08 21

cao. Cỏc mụ hỡnh t nhõn chuyn giao thỡ ngi lm cụng tỏc chuyn giao
thng l ngi lm kinh doanh t nhõn, do ú h thng t yu t li
nhun lờn hng u m quờn i yu t gỡn gi mụi trng
Ngoi ra, cũn chu nh hng ca c ch qun lý khoa hc v cụng ngh
chm vn cha c i mi mt cỏch cn bn, mc dự t tng i mi c
ch qun lý khoa hc v cụng ngh ó xut hin t rt sm.
2.2.4.Nguyờn nhõn
Nguyờn nhõn t phớa nh nc
Nguyờn nhõn ca s yu kộm v khoa hc cụng ngh trong nụng nghip
nụng thụn l do cỏc cp u ng, cỏc cp chớnh quyn cha thc s coi phỏt
trin khoa hc cụng ngh l quc sỏnh hng u. Chớnh sỏch kinh t cha
thc s to iu kin v khuyn khớch phỏt trin khoa hc cụng ngh, c bit
l chớnh sỏch u t, tớn dng, thu, xut nhp khu. u t ti chớnh ca nh
nc cho hot ng khoa hc - cụng ngh cũn quỏ thp, nht l u t cho
hot ng khoa hc cụng ngh trong nụng nghip. Mc chi cho nghiờn cu
nụng nghip ca Vit Nam vo nm 1980 ch bng 1/31 cỏc nc cụng
nghip v bng 1/12 cỏc nc khu vc Thỏi Bỡnh Dng, v bng 1/8 cỏc
nc ụng Nam . Riờng ch cho cụng tỏc trin khai (khuyn nụng trc tip
)ch bng 1/29 so vi cỏc nc ụng Nam . Theo ỏnh giỏ ca ngõn hng
th gii (WB) thỡ Vit Nam chi cho nghiờn cu i vi mt cỏn b mt nm
l 2200 USD; trong khi ú Thỏi Lan l 25000USD; Indonesia l 22900USD
v Malaysia l 89600USD.
Hin nay nc ta cú 32 vin nghiờn cu trc thuc B nụng nghip v
phỏt trin nụng thụn. Cỏc vin nghiờn cu tp trung ch yu mt s thnh
ph ln: 22 vin nm H Ni ,ba thnh ph H Chớ Minh v by mt s
thnh ph khỏc. Vic tp trung quỏ cao cỏc c s nghiờn cu thnh ph ln

cú nhiu bt li khi thc hin cỏc chng trỡnh phỏt trin nụng thụn nhng
vựng sinh thỏi khỏc nhau, c bit l trong vic nm bt c hi, khú khn ca
nụng dõn cỏc vựng ny v cỏch gii quyt cỏc vn liờn quan úi nghốo,
s bn vng ca mụi trng. Bờn cnh ú, chi tiờu ca nh nc cho cỏc hot
ng nghiờn cu trong lnh vc nụng nghip nm 2002 ch chim khong
0,14%GDP thp hn nhiu so vi cỏc nc nh Trung Quc 0,43%,Thỏi Lan
1,4% Trong khi ú hn mt na chi nghiờn cu nụng nghip c dựng

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 22

tr tin lng v cỏc chi phớ khỏc, phn chi cho nghiờn cu nụng nghip ch
chim 1/3 tng ngõn sỏch nghiờn cu nụng nghip. Ngoi ra cũn do cỏc
nguyờn nhõn v t chc v qun lý khoa hc cụng ngh cha tht s i mi
theo hng kt hp cht ch cỏc chng trỡnh khoa hc cụng ngh vi
chng trỡnh kinh t - xó hi, qun lý khoa hc cụng ngh nng n v mt
hnh chớnh. Vi nhng chớnh sỏch nh vy ó khụng to iu kin cho cỏc
nh khoa hc hng say nghiờn cu .
Nguyờn nhõn v phớa cỏc nh khoa hc
Trỡnh khoa hc cụng ngh nc ta cũn thp ;cũn thiu nhiu cỏn b cú
kinh nghim cú nng lc, c s vt cht k thut phc v cho cụng tỏc nghiờn
cu cũn thiu thn v lc hu. Nhng nm gn õy Nh nc ó cú nhiu
chớnh sỏch u ói i vi nhng ngi lm cụng tỏc khoa hc song cng cha
tho ỏng. Nng sut, cht lng nụng sn thp, giỏ thnh nụng sn cao,
nhiu loi nụng sn cha ỏp ng th hiu tiờu dựng trong nc cng nh
trờn th gii l do cụng ngh v ging, ch bin, bo qun nụng sn cha theo
kp nhu cu phỏt trin nụng nghip hng hoỏ xut khu .Hu ht cỏc nghiờn
cu u tp trung vo cõy lng thc v ging trong chn nuụi, ớt chỳ trng

ti hot ng nghiờn cu sau thu hoch ,bo v cõy trng vt nuụi. Vn cũn
tỡnh trng chuyn giao mt chiu tc l cỏc vin cỏc trung tõm nghiờn cu,
kho sỏt Qua kờnh dn l mng li khuyn nụng hoc cỏc t chc chuyờn
ngnh n ngi tip nhn l h nụng dõn lm cho b ng v a vo nhng
tin b khoa hc cụng ngh m nụng dõn cha cú nhu cu .

Nguyờn nhõn v phớa cỏc h gia ỡnh nụng dõn
Hin nay, trỡnh hc vn ca lc lng lao ng khu vc nụng thụn
cũn thp 25%cha tt nghip tiu hc, s ngi tt nghip PTTH ch
chim11,1 %. Mt khỏc ,hu ht lao ng nụng thụn lm cỏc cụng vic trng
trt, chn nuụi khụng qua trng lp m theo kiu "cha truyn con ni" theo
kinh ngim l chớnh. Vỡ vy nng sut lao ng trong nụng nghip nc ta
thp, dn ti thu nhp thp (Ch bng 37% thu nhp ca lao ng khu vc
thnh th ). Thc t ú nh hng ti kh nng tip nhn v ng dng tin b
k thut ca nụng dõn .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 23

Cng do trỡnh vn hoỏ, khoa hc -k thut ca nụng dõn thp, li thiu
vn. Cỏc hp tỏc xó theo mụ hỡnh c tan ró, hp tỏc xó kiu mi cha ra i
nờn vic a tin b khoa hc cụng ngh vo phc v cho h nụng dõn gp
nhiu khú khn. Tng h nụng dõn khụng th t mỡnh nghiờn cu ỏp dng
mt cỏch cú hiu qu cỏc tin b khoa hc cụng ngh vo sn xut c .
Mt khỏc, do thiu hiu bit v chy theo li nhun trc mt trong nhiu
nm qua nhiu vựng sn xut mt s nụng dõn ó khụng s dng hp lý cỏc
loi phõn bún, thuc tr sõu gõy ụ nhim mụi trng mt cõn bng sinh thỏi,
gõy c hi n ngi sn xut v tiờu dựng .

Tiểu luận Kinh tế các ngành sản xuất kinh doanh


Nguyễn Minh Đức K39.11.08 24

CHNG III
GII PHP
3.1 Quan im v phỏt trin khoa hc cụng ngh v nh hng
Quan im v phỏt trin khoa hc trong nụng thụn
Trong nhng nm ti nờn t chc cỏc c s nghiờn cu theo cỏc vựng sinh
thỏi, gn vi a bn tng vựng; xõy dng v phỏt trin mi liờn kt gia h
thng nghiờn cu cỏc trng i hc nụng nghip ti H Ni, Thỏi Nguyờn,
Nụng -Lõm Hu, Th c, Cn Th Trong nghiờn cu chuyn giao tin b
k thut v o to ngun nhõn lc phc v phỏt trin nụng nghip, nụng
thụn, phi hp cht ch vi cỏc t chc quc t, cỏc t chc phi chớnh ph
thc hin cỏc mc tiờu v nh hng ca ngnh, tranh th s hp tỏc, giỳp
v ti tr cho nghiờn cu v chuyn giao cụng ngh vo phỏt trin nụng
nghip, tng cng u t kinh phớ ca nụng nghip vo phỏt trin nụng
nghip, tng cng u t kinh phớ ca nụng nghip cho nghiờn cu t mc
0,14%(nm2002) lờn 0,15 % nm 2005 (bng mc trung bỡnh ca cỏc nc
Chõu nm 1998) v duy trỡ mc ú trong giai on 2006-2010
nh hng
y nhanh tin b khoa hc v cụng ngh vo sn xut nụng nghip, t
mc tiờn tin trong khu vc v trỡnh cụng ngh v thu nhp trờn mt n
v din tớch nng sut lao ng nõng cao cht lng v sc cnh tranh ca sn
phm. M rng th trng tiờu th nụng sn trong nc, tng ỏng k th phn

ca cỏc nụng sn ch lc trờn th gii .
Chỳ trng in khớ hoỏ,c gii hoỏ nụng thụn. Phỏt trin mnh cụng
nghip ch bin gn vi vựng nguyờn liu, c khớ hoỏ phc v nụng nghip,
cụng nghip gia cụng v dch v; liờn kt nụng nghip - cụng ngh-dch v
trờn tng a bn v trong c nc .
iu chnh quy hoch sn xut lng thc phự hp vi nhu cu v kh
nng tiờu th, tng nng sut i ụi vi nõng cp cht lng.Bo m an ninh
lng thc trong mi tỡnh hung .Xõy dng cỏc vựng sn xut tp trung lỳa
hng hoỏ v ngụ lm thc n chn nuụi ;tn dng iu kin thớch hp ca cỏc
a bn khỏc sn xut lng thc cú hiu qu . Cú chớnh sỏch bo m li
ớch ca ngi sn xut lng thc .