BAI DU THI TIM HIEU BO LUAT DAN SU 2015

BÀI DỰ THI
Cuộc thi “Tìm hiểu Bộ luật Hình sự năm 2015” trên địa bàn thành phố Hà Nội
(Ban hành kèm theo Quyết định số 2348/QĐ-BTC ngày 16/5/2018 của Ban Tổ chức cuộc thi
“Tìm hiểu Bộ luật Hình sự năm 2015” thành phố Hà Nội )

Họ và tên:.............................................................. Giới tính:
Ngày, tháng, năm sinh: ...........................................
Số CMND hoặc Số căn cước công dân:
Do Công an Hà Tây. Cấp ngày:
Đơn vị công tác:
Hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú:
Số điện thoại:
Phần I. Câu hỏi trắc nghiệm
(Thí sinh khoanh trịn câu trả lời đúng)

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

C

C

C

B

A

A

E

B

B

A

B

A

B

C

B

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

H

C

I

Đ

B

A

C

A

B

A

A

C

C

C

A

1.Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 và Luật số 12/2017/QH14 sửa
đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 (sau đây gọi
tắt là Bộ luật Hình sự năm 2015) có hiệu lực từ ngày, tháng, năm nào?
a) Từ ngày 01/07/2016
b) Từ ngày 01/7/2017
c) Từ ngày 01/01/2018
2. Bộ luật Hình sự năm 2015 đã bổ sung thêm chủ thể nào sau đây
phải chịu trách nhiệm hình sự ?
a) Cá nhân
b) Pháp nhân
c) Pháp nhân thương mại
3. Nguyên tắc nào sau đây không phải là nguyên tắc xử lý đối với
người phạm tội quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015 ?
a) Nghiêm trị người chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, ngoan cố chống đối, côn
đồ, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội.
b) Nghiêm trị người phạm tội dùng thủ đoạn xảo quyệt, có tổ chức, có

tính chất chun nghiệp, cố ý gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Khoan hồng đối với người tự thú, đầu thú, thành khẩn khai báo, tố giác
đồng phạm, lập cơng chuộc tội, tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm


trong việc phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án, ăn năn hối
cải, tự nguyện sửa chữa hoặc bồi thường thiệt hại gây ra.
c) Đối với người tái phạm, thì có thể áp dụng hình phạt nhẹ hơn hình phạt
tù, giao họ cho cơ quan, tổ chức hoặc gia đình giám sát, giáo dục.
d) Đối với người bị phạt tù thì buộc họ phải chấp hành hình phạt tại các
cơ sở giam giữ, phải lao động, học tập để trở thành người có ích cho xã hội; nếu
họ có đủ điều kiện do Bộ luật Hình sự quy định, thì có thể được xét giảm thời
hạn chấp hành hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện.
đ) Người đã chấp hành xong hình phạt được tạo điều kiện làm ăn, sinh
sống lương thiện, hòa nhập với cộng đồng, khi có đủ điều kiện do luật định thì
được xóa án tích.
4. Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người từ đủ độ tuổi nào phải
chịu trách nhiệm hình sự?
a) Người từ đủ 16 tuổi trở lên
b) Người từ đủ 14 tuổi trở lên
c) Người từ đủ 18 tuổi trở lên
5. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khơng phải chịu trách nhiệm
hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng
thuộc các tội nào sau đây?
a) Tội giết người, tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe của
người khác
b) Tội cướp tài sản, tội trộm cắp tài sản
c) Tội vận chuyển trái phép chất ma túy, tội mua bán trái phép chất ma
túy
d) Tội tổ chức đua xe trái phép, tội đua xe trái phép

e) Tội vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ
f) Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thơng hoặc
phương tiện điện tử của người khác, tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn
thơng, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt
6. Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi chuẩn bị phạm tội nào thì
phải chịu trách nhiệm hình sự?
a) Tội giết người hoặc tội cướp tài sản
b) Tội trộm cắp tài sản
c) Tội gây rối trật tự công cộng
7. Người dưới 18 tuổi đang chấp hành án phạt tù có thể được tha tù
trước thời hạn khi có điều kiện nào sau đây?
a) Phạm tội lần đầu


b) Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt
c) Đã chấp hành được một phần ba thời hạn phạt tù
d) Có nơi cư trú rõ ràng
e) Khi có đủ tất cả các điều kiện tại điểm a, b, c, d nêu trên
8. Người dưới 18 tuổi bị kết án được coi là khơng có án tích nếu thuộc
một trong các trường hợp nào sau đây?
a) Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi hoặc người bị áp dụng biện pháp
tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18
tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm
rất nghiêm trọng do vố ý.
b) Người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm
trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý.
9. Phạm tội chưa đạt là cố ý thực hiện tội phạm nhưng khơng thực
hiện được đến cùng vì những ngun nhân ngoài ý muốn của người phạm
tội. Người phạm tội chưa đạt có phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm
chưa đạt hay không?

a) Co
b) Không
10. Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là tự mình khơng thực hiện
tội phạm đến cùng, tuy khơng có gì ngăn cản. Người tự ý nửa chừng chấm
dứt việc phạm tội thì có được miễn trách nhiệm hình sự về tội định phạm hay
khơng?
a) Có
b) Khơng
11. Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc
khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích
thích mạnh khác, có phải chịu trách nhiệm hình sự khơng?
a) Có
b) Khơng
12. Người che giấu tội phạm (người khơng hứa hẹn trước, nhưng sau
khi biết tội phạm được thực hiện đã che giấu người phạm tội, dấu vết, tang
vật của tội phạm hoặc có hành vi khác cản trở việc phát hiện, điều tra, xử lý
người phạm tội) là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc
chồng của người phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự thuộc trường hợp
nào sau đây?
a) Phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm đối với hành vi
che giấu thuộc các loại tội phạm quy định trong Bộ luật Hình sự
b) Chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội che giấu tội phạm khi thuộc
trường hợp che giấu các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội đặc biệt
nghiêm trọng khác quy định tại Điều 389 của Bộ luật Hình sự năm 2015.


13. Ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của
người phạm tội biết rõ tội phạm đang được chuẩn bị, đang được thực hiện
hoặc đã được thực hiện mà khơng tố giác thì có phải chịu trách nhiệm hình
sự về tội khơng tố giác tội phạm hay khơng?

a) Khơng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm
đối với hành vi không tố giác thuộc các loại tội phạm quy định trong Bộ luật
Hình sự.
b) Chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội không tố giác tội phạm đối
với các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội khác là tội phạm đặc biệt
nghiêm trọng.
14. Trường hợp nào sau đây khơng được loại trừ trách nhiệm hình
sự?
a) Sự kiện bất ngờ
b) Tình trạng khơng có năng lực trách nhiệm hình sự
c) Phịng vệ chính đáng
d) Tình thế cấp thiết
e) Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội
f) Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ
thuật và công nghệ
g) Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc cấp trên.
h) Vô ý phạm tội
15. Người phạm tội có thể được miễn trách nhiệm hình sự khi có căn
cứ nào sau đây?
a) Trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, người phạm tội tự thú, khai rõ
sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng
hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm và lập cơng lớn hoặc có cống
hiến đặc biệt, được Nhà nước và xã hội thừa nhận hoặc người thực hiện tội
phạm nghiêm trọng do vô ý hoặc tội phạm ít nghiêm trọng gây thiệt hại về tính
mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm hoặc tài sản của người khác, đã tự nguyện
sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả và được người bị hại
hoặc người đại diện hợp pháp của người bị hại tự nguyện hịa giải và đề nghị
miễn trách nhiệm hình sự.
b) Người phạm tội là phụ nữ có thai.
c) Người phạm tội bị hạn chế khả năng nhận thức hoặc khả năng điều

khiển hành vi của mình.
16. Trong các hình phạt sau, hình phạt nào khơng phải là hình phạt
chính ?
a) Cảnh cáo
b) Phạt tiền
c) Cải tạo không giam giữ
d) Trục xuất
đ) Tù có thời hạn


e) Tù chung thân
g) Tử hình
h) Giáo dục tại xã, phường, thị trấn
17.Trong các hình phạt sau, hình phạt nào khơng phải là hình phạt bổ
sung?
a) Cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định
b) Cấm cư trú
c) Quản chế
d) Khiển trách
e) Tước một số quyền cơng dân
g) Tịch thu tài sản
18. Tình tiết nào sau đây khơng phải là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm
hình sự?
a) Người phạm tội đã ngăn chặn hoặc làm giảm bớt tác hại của tội phạm.
b) Người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc
phục hậu quả.
c) Phạm tội nhưng chưa gây thiệt hại hoặc gây thiệt hại không lớn.
d) Phạm tội lần đầu và thuộc trường hợp ít nghiêm trọng.
đ) Người phạm tội tự thú.
e) Người phạm tội thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải.

g) Người phạm tội tích cực hợp tác với cơ quan có trách nhiệm trong việc
phát hiện tội phạm hoặc trong quá trình giải quyết vụ án.
h) Người phạm tội đã lập công chuộc tội.
i) Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng
điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác.
19. Tình tiết nào sau đây khơng phải là tình tiết tăng nặng trách
nhiệm hình sự ?
a) Phạm tội có tổ chức;
b) Phạm tội có tính chất cơn đồ;
c) Cố tình thực hiện tội phạm đến cùng;
d) Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm;
đ) Phạm tội đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ có thai hoặc người đủ 70
tuổi trở lên;
e) Phạm tội đối với người ở trong tình trạng khơng thể tự vệ được, người
khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, người bị hạn chế khả năng nhận
thức hoặc người lệ thuộc mình về mặt vật chất, tinh thần, cơng tác hoặc các mặt
khác;
g) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt hoặc tàn ác để phạm tội;
h) Xúi giục người dưới 18 tuổi phạm tội;


i) Có hành động xảo quyệt hoặc hung hãn nhằm trốn tránh hoặc che giấu tội
phạm;
k) Người phạm tội là người có bệnh
20. So với Bộ luật Hình sự năm 1999, Bộ luật Hình sự năm 2015 bổ
sung thêm trường hợp nào sau đây không phải thi hành án tử hình với
người bị kết án?
a) Người đủ 75 tuổi trở lên; Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản,
tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài
sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc

phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.
b) Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang ni con dưới 36 tháng tuổi.
c) Người bị kết án tử hình về tội tham ơ tài sản, tội nhận hối lộ mà sau
khi bị kết án đã chủ động nộp lại một phần tư tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp
tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội
phạm hoặc lập công lớn.
Câu 21. Khoản 1 Điều 108 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định cơng
dân Việt Nam câu kết với nước ngoài nhằm gây nguy hại cho độc lập, chủ
quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, chế độ xã hội chủ
nghĩa và Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, tiềm lực quốc
phịng, an ninh thì bị phạt tù theo thời hạn nào sau đây?
a) Từ 12 năm đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình
b) Từ 10 năm đến 15 năm
c) Từ 7 năm đến 10 năm
Câu 22. Khoản 1 Điều 117 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người
có hành vi làm, tàng trữ, phát tán hoặc tuyên truyền thơng tin, tài liệu, vật
phẩm có nội dung xun tạc, phỉ báng chính quyền nhằm chống Nhà nước
Cộng hịa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thì bị phạt tù theo thời hạn nào sau
đây?
a) Từ 05 năm đến 7 năm
b) Từ 05 năm đến 12 năm
c) Từ 10 năm đến 12 năm
Câu 23. Khoản 1 Điều 123 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người
giết 02 người hoặc giết người dưới 16 tuổi hoặc giết ông, bà, cha, mẹ, người
ni dưỡng, thầy giáo, cơ giáo của mình thì thì bị phạt tù theo thời hạn nào
sau đây?
a) Từ 12 năm đến 20 năm, chung thân hoặc tử hình
b) Từ 10 năm đến 15 năm
c) Từ 7 năm đến 10 năm
Câu 24. Khoản 1 Điều 168 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người

dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực ngay tức khắc hoặc có hành vi khác làm


cho người bị tấn cơng lâm vào tình trạng khơng thể chống cự được nhằm
chiếm đoạt tài sản thì bị phạt tù theo thời hạn nào sau đây?
a) Từ 3 năm đến 7 năm.
b) Từ 3 năm đến 10 năm.
c) Từ 1 năm đến 5 năm.
Câu 25. Khoản 1 Điều 249 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người
tàng trữ trái phép chất ma túy ở thể rắn có khối lượng từ 01 gam đến dưới
20 gam hoặc các chất ma túy ở thể lỏng có thể tích từ 10mililit đến dưới 100
mililít khơng nhằm mục đích mua bán, vận chuyển, sản xuất trái phép chất
ma túy thì bị phạt tù theo thời hạn nào sau đây?
a) Từ 2 năm đến 7 năm
b) Từ 1 năm đến 5 năm
c) Từ 2 năm đến 5 năm
Câu 26. Điều 155 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người phạm tội
làm nhục người khác với hành vi sử dụng mạng máy tính hoặc mạng viễn
thơng, phương tiện điện tử xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự
của người khác thì bị áp dụng mức phạt nào sau đây?
a) Phạt cảnh cáo, phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng hoặc
phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
b) Phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
c) Phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.
Câu 27. Điều 179 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người có nhiệm
vụ trực tiếp trong công tác quản lý tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức,
doanh nghiệp, vì thiếu trách nhiệm mà để mất mát, hư hỏng, lãng phí gây
thiệt hại cho tài sản của Nhà nước, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp trị giá từ
500.000.000 đồng đến dưới 2.000.000.000 đồng thì bị áp dụng mức phạt nào
sau đây?

a) Phạt cảnh cáo hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm.
b) Phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
c) Phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.
Câu 28. Điều 182 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người đang có
vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc
người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng
với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ sẽ bị phạt cảnh cáo, phạt
cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 01 năm khi
thuộc trường hợp nào sau đây?
a) Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn hoặc
đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi trên mà cịn vi phạm.


b) Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát.
c) Đã có quyết định của Tịa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt
việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì
quan hệ đó.
Câu 29. Điều 264 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người nào giao
cho người mà biết rõ người đó khơng có giấy phép lái xe hoặc đang trong
tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn
vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy, chất kích thích mạnh khác
hoặc khơng đủ các điều kiện khác theo quy định của pháp luật điều khiển
phương tiện tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thì
bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo
không giam giữ đến 03 năm khi thuộc trường hợp nào sau đây?
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ
tổn thương cơ thể 61% trở lên.
b) Làm chết 02 người.
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà
tổng tỷ lệ tổn thươngcơ thể của những người này từ 122% đến 200%.

d) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng.
Câu 30. Khoản 1 Điều 330 Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định người
nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở
người thi hành công vụ thực hiện công vụ của họ hoặc ép buộc họ thực hiện
hành vi trái pháp luật thì bị áp dụng mức phạt nào sau đây?
a) Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm
b) Phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến
03 năm.
c) Phạt tù từ 02 năm đến 05 năm


Phần II. Câu hỏi lý thuyết
Câu 1. Bộ luật Hình sự năm 2015 quy định những trường hợp nào
được loại trừ trách nhiệm hình sự ? Phân tích những điểm mới so với Bộ
luật Hình sự năm 1999 (sửa đổi, bổ sung năm 2009) về các trường hợp loại
trừ trách nhiệm hình sự?
Trả lời:
* Những trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự được quy định tại Chương 4
của Bộ luật Hình sự năm 2015 bao gồm:
Điều 20. Sự kiện bất ngờ
Người thực hiện hành vi gây hậu quả nguy hại cho xã hội trong trường hợp
không thể thấy trước hoặc không buộc phải thấy trước hậu quả của hành vi đó,
thì khơng phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 21. Tình trạng khơng có năng lực trách nhiệm hình sự
Người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội trong khi đang mắc bệnh tâm
thần, một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành
vi của mình, thì khơng phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 22. Phịng vệ chính đáng
1.
Phịng vệ chính đáng là hành vi của người vì bảo vệ quyền hoặc lợi ích

chính đáng của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà nước, của cơ
quan, tổ chức mà chống trả lại một cách cần thiết người đang có hành vi xâm
phạm các lợi ích nói trên.
Phịng vệ chính đáng khơng phải là tội phạm.
2. Vượt q giới hạn phịng vệ chính đáng là hành vi chống trả rõ ràng quá
mức cần thiết, khơng phù hợp với tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội
của hành vi xâm hại.
Người có hành vi vượt q giới hạn phịng vệ chính đáng phải chịu trách nhiệm
hình sự theo quy định của Bộ luật này.
Điều 23. Tình thế cấp thiết
1.
Tình thế cấp thiết là tình thế của người vì muốn tránh gây thiệt hại cho
quyền, lợi ích hợp pháp của mình, của người khác hoặc lợi ích của Nhà
nước, của cơ quan, tổ chức mà khơng cịn cách nào khác là phải gây một
thiệt hại nhỏ hơn thiệt hại cần ngăn ngừa.
Hành vi gây thiệt hại trong tình thế cấp thiết khơng phải là tội phạm.
2.
Trong trường hợp thiệt hại gây ra rõ ràng vượt quá yêu cầu của tình thế
cấp thiết, thì người gây thiệt hại đó phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 24. Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội
1.
Hành vi của người để bắt giữ người thực hiện hành vi phạm tội mà khơng
cịn cách nào khác là buộc phải sử dụng vũ lực cần thiết gây thiệt hại cho
người bị bắt giữ thì khơng phải là tội phạm.
2.
Trường hợp gây thiệt hại do sử dụng vũ lực rõ ràng vượt quá mức cần
thiết, thì người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 25. Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ khoa học, kỹ
thuật và công nghệ

Hành vi gây ra thiệt hại trong khi thực hiện việc nghiên cứu, thử nghiệm, áp
dụng tiến bộ khoa học, kỹ thuật và công nghệ mới mặc dù đã tuân thủ đúng quy
trình, quy phạm, áp dụng đầy đủ biện pháp phịng ngừa thì khơng phải là tội
phạm.
Người nào khơng áp dụng đúng quy trình, quy phạm, khơng áp dụng đầy đủ
biện pháp phịng ngừa mà gây thiệt hại thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự.
Điều 26. Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc của cấp trên
Người thực hiện hành vi gây thiệt hại trong khi thi hành mệnh lệnh của người
chỉ huy hoặc của cấp trên trong lực lượng vũ trang nhân dân để thực hiện nhiệm
vụ quốc phòng, an ninh nếu đã thực hiện đầy đủ quy trình báo cáo người ra
mệnh lệnh nhưng người ra mệnh lệnh vẫn yêu cầu chấp hành mệnh lệnh đó, thì
khơng phải chịu trách nhiệm hình sự. Trong trường hợp này người ra mệnh lệnh
phải chịu trách nhiệm hình sự.
Quy định này không áp dụng đối với các trường hợp quy định tại khoản 2 Điều
421 (Tội phá hoại hịa bình, gây chiến tranh xâm lược), khoản 2 Điều 422 (Tội
chống loài người) và khoản 2 Điều 423 (Tội phạm chiến tranh) của Bộ luật Hình
sự.
- So với Bộ luật Hình sự năm 1999 sửa đổi, bổ sung năm 2009 thì những trường
hợp loại trừ trách nhiệm hình sự được quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015
sửa đổi, bổ sung năm 2017 có một số điểm mới như sau:
+ Kết cấu thành một chương riêng trong Bộ luật Hình sự về những trường hợp
loại trừ trách nhiệm hình sự.
+ Bổ sung 03 trường hợp loại trừ trách nhiệm hình sự: Gây thiệt hại trong khi
bắt giữ người phạm tội; Rủi ro trong nghiên cứu, thử nghiệm, áp dụng tiến bộ
khoa học, kỹ thuật và công nghệ; Thi hành mệnh lệnh của người chỉ huy hoặc
của cấp trên.
+ Thay đổi trong cách xây dựng các khái niệm: phòng vệ chính đáng, tình thế
cấp thiết.
Câu 2. Trình bày các quy định về hình phạt đối với Tội ngược đãi

hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc người có cơng ni
dưỡng mình quy định trong Bộ luật Hình sự năm 2015?
Trả lời:
Điều 151, luật hình sự năm 1999 quy định về tội ngược đãi hoặc hành hạ ơng bà,
cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình
Người nào ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu hoặc
người có cơng ni dưỡng mình gây hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt
hành chính về hành vi này mà cịn vi phạm, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không
giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến ba năm.
*Các dấu hiệu về chủ thể của tội phạm
Cũng như chủ thể của các tội phạm khác, chủ thể của tội ngược đãi hoặc hành hạ
ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình cũng phải


đảm bảo các yếu tố cần và đủ như: độ tuổi, năng lực trách nhiệm hình sự quy
định tại các Điều 12,13 Bộ luật hình sự
Đối với tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người
có cơng ni dưỡng mình, tuy khơng phải là chủ thể đặc biệt nhưng trong
trường hợp cụ thể thì người phạm tội phải là người có quan hệ nhất định với
người bị hại. Ví dụ: chỉ người con của người bị hại mới là chủ thể của tội ngược
đãi cha mẹ; chỉ người cháu (cháu nội hoặc cháu ngoại) của người bị hại mới là
chủ thể của tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà; chỉ người vợ của người bị hại
mới là chủ thể của tội ngược đãi hoặc hành hạ chồng…
Tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có cơng
ni dưỡng mình là tội phạm ít nghiêm trọng, nên chỉ những người từ đủ 16 tuổi
trở lên mới có thể trở thành chủ thể của tội phạm này. Tuy nhiên, đối với hành vi
ngược đãi hoặc hành hạ vợ chồng thì chỉ những người đến tuổi kết hơn và quan
hệ hơn nhân đó được pháp luật thừa nhận thì người vợ hoặc người chồng đó mới
có thể là chủ thể của tội ngược đãi hoặc hành hạ vợ chồng.
*Các dấu hiệu thuộc mặt khách thể của tội phạm

Khách thể của tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu,
người có cơng ni dưỡng mình là quan hệ gia đình. Quan hệ này khơng chỉ
được quy định tại Hiến pháp mà nó được quy định cụ thể trong Luật hơn nhân
và gia đình: “Cấm vợ, chồng có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm đến danh
dự, nhân phẩm, uy tín của nhau” (khoản 2 Điều 21); “Cha mẹ không được phân
biệt đối xử giữa các con, ngược đãi, hành hạ, xúc phạm con” (khoản 2 Điều 34);
“Nghiêm cấm con có hành vi ngược đãi, hành hạ, xúc phạm cha mẹ” (Điều 35);
“Ơng bà nội, ơng bà ngoại có nghĩa vụ và quyền trơng nom, chăm sóc, giáo dục
cháu, sống mẫu mực và nêu gương tốt cho con cháu… có nghĩa vụ ni dưỡng
cháu” (Điều 47)
Đối tượng tác động (người bị hại) của tội phạm này bao gồm: ơng bà, cha mẹ,
con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình.
Ơng bà bao gồm cả ơng bà nội, ông bà ngoại. Tuy nhiên có ý kiến cho rằng có
cả ơng bà bên vợ hoặc bên chồng, nếu bị cháu rể hoặc cháu dâu ngược đãi, hành
hạ thì cũng là đối tượng điều chỉnh của tội ngược đãi hoặc hành hạ ơng bà. Có
thể cịn ý kiến khác nhau về vấn đề này, nhưng theo chúng tôi, quan hệ ông bà
với các cháu xuất phát từ quan hệ huyết thống chứ khơng xuất phát từ quan hệ
hơn nhân, vì vậy, người bị hại (đối tượng tác động) của tội phạm này không bao
gồm ông bà bên vợ hoặc ông bà bên chồng. Điều 47 Luật hôn nhân và gia đình,
khi quy định về quan hệ ơng bà với các cháu cũng không quy định ông bà bên
vợ hoặc bên chồng. Về quan hệ đạo đức, ông bà bên vợ cũng như ơng bà bên
chồng thì chồng hoặc vợ cũng phải tơn trọng, chăm sóc. Nhưng nghĩa vụ pháp lý
và trách nhiệm hình sự đối với cháu rể hoặc cháu dâu thì lại là vấn đề khác. Nếu
chúng ta chấp nhận quan điểm cho rằng, cháu rể hoặc cháu dâu có nghĩa vụ
pháp lý đối với ơng bà của vợ hoặc chồng mình thì sau khi quan hệ hơn nhân
chấm dứt nghĩa vụ đó sẽ được thực hiện thế nào.


Cha mẹ bao gồm cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, cha mẹ vợ, cha mẹ chồng. Tuy nhiên,
đối với cha mẹ vợ hoặc cha mẹ chồng chỉ có thể là đối tượng của tội phạm này

khi quan hệ hôn nhân vợ chồng vẫn còn tồn tại hoặc một trong hai người đã
chết, nếu quan hệ hôn nhân chấm dứt do ly hôn và người vợ hoặc người chồng
đã kết hôn với người khác thì cha mẹ vợ hoặc cha mẹ chồng cũ khơng cịn là đối
tượng tác động của tội phạm này nữa.
Con bao gồm con đẻ (con trong giá thú hoặc ngồi giá thú), con ni, con dâu,
con rể, con riêng của vợ hoặc chồng chưa thanh niên và đang chung sống chung
với bố dượng hoặc mẹ kế.
Cháu bao gồm cháu nội hoặc cháu ngoại, cháu nuôi. Tuy nhiên, có ý kiến cho
rằng, cịn bao gồm cả cháu dâu, cháu rể cũng là đối tượng tác động của tội phạm
này. Nhưng theo chúng tôi, đối tượng tác động của tội phạm này không bao gồm
cháu dâu hoặc cháu rể.
Người có cơng ni dưỡng mình là người có cơng ni dưỡng người có hành vi
ngược đãi, hành hạ. Đối tượng này không phụ thuộc vào quan hệ huyết thống
hoặc quan hệ hơn nhân, mà hồn tồn phụ thuộc vào quan hệ giữa người nuôi
dưỡng với người được nuôi dưỡng. Nếu người nuôi dưỡng người phạm tội lại là
ông, bà, cha, mẹ, vợ, chồng, con, cháu bị ngược đãi, hành hạ thì khơng thuộc
trường hợp ngược đãi, hành hạ người có cơng ni dưỡng mình.
*Các dấu hiệu thuộc mặt khách quan của tội phạm
a)Hành vi khách quan
Người phạm tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu,
người có cơng ni dưỡng mình có thể có một trong hai hành vi, đó là hành vi
ngược đãi và hành hạ hoặc cả hai hành vi này.
Hành vi ngược đãi hoặc hành hạ tương tự như hành vi ngược đãi, hành hạ trong
tội cưỡng ép kết hôn hoặc cản trở hôn nhân, tự nguyện, tiến bộ quy định tại Điều
146 và tội hành hạ người khác quy định tại Điều 110 Bộ luật hình sự.
Ngược đãi ơng bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng ni dưỡng là hành vi đối
xử một cách tàn nhẫn, trái với lẽ phải, với đạo đức của cháu đối với ông bà, của
con đối với bố mẹ, của vợ đối với chồng hoặc của chồng đối với vợ, cha hoặc
mẹ đối với con, người được ni dưỡng đối với người có cơng ni dưỡng
mình.

Hành hạ ơng bà, cha mẹ, con, cháu, người có công nuôi dưỡng là hành vi đối xử
tàn ác của cháu đối với ông bà, của con đối với cha mẹ, của vợ với chồng hoặc
của chồng với vợ, cha hoặc mẹ đối với con, người được nuôi dưỡng với người
có cơng ni dưỡng mình
Hành vi đối xử tàn ác được thể hiện như đánh đập và những hành động bạo lực
khác một cách có hệ thống được lặp đi lặp lại nhiều lần.
Thông thường, hành vi hành hạ được lặp đi lặp lại và kéo dài vài ngày, vài tuần,
thậm chí hàng tháng, hàng năm. Hành vi này khơng chỉ gây đau đớn về thể xác
mà còn gây đau khổ về tinh thần cho người bị hành hạ, nếu hành vi này có gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người bị hành hạ, thì cũng chỉ là


thương tích nhẹ chưa tới mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác theo Điều 104 Bộ luật hình
sự.
Các hành vi trên chỉ cấu thành tội ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, vợ
chồng, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình khi người có hành vi ngược
đãi hoặc hành hạ đã bị xử phạt hành chính mà cịn vi phạm. Đã bị xử phạt hành
chính về hành vi này mà cịn vi phạm là trước đó đã có lần ngược đãi hoặc hành
hạ ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình đã bị
xử phạt hành chính bằng một trong những hình thức xử phạt hành chính khác
hoặc bằng một trong những hình thức xử lý hành chính khác theo quy định của
Pháp lệnh xử lý vi phạm hành chính và chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử
lý hành chính, nay lại có hành vi ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, con,
cháu, người có cơng ni dưỡng mình. Nếu trước đó người phạm tội tuy có bị
xử lý hành chính, nhưng về hành vi khác không phải là hành vi ngược đãi hoặc
hành hạ ơng bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình thì cũng
khơng cấu thành tội phạm này.
b)Hậu quả
Hậu quả của tội phạm này là hậu quả nghiêm trọng, nếu hậu quả gây ra chưa

nghiêm trọng mà người phạm tội cũng chưa bị xử phạt hành chính về hành vi
ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng ni dưỡng
mình cũng chưa cấu thành tội phạm này.
Hậu quả nghiêm trọng do hành vi ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, con,
cháu, người có cơng ni dưỡng mình gây ra những thiệt hại cho ơng bà, cha
mẹ, con, cháu, người có cơng ni dưỡng mình như: tính mạng, sức khỏe, do bị
bệnh tật, do tự sát, hoặc những thiệt hại khác cho người bị hại (như phải bỏ học
đi lang thang bị người khác rủ rê lôi kéo vào con đường tội phạm).
Tuy chưa có giải thích hướng dẫn chính thức thế nào là gây ra hậu quả nghiêm
trọng do hành vi ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng
ni dưỡng mình, nhưng qua thực tiễn xét xử, có thể coi là hậu quả nghiêm
trọng do hành vi ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng
ni dưỡng mình gây ra trong những trường hợp sau:
- Gây chết người (kể cả chết người do hành vi giết người);
- Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác có tỷ lệ thương
tật từ 21% trở lên (không kể thương tích hoặc tổn hại sức khỏe do chính người
phạm tội trực tiếp gây ra cho người bị hại);
- Gây thiệt hại về tài sản có giá trị từ 50 triệu đồng trở lên;
- Gây dư luận xấu về các mặt văn hóa, xã hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đạo
đức gia đình và xã hội.
Điều luật chỉ quy định gây hậu quả nghiêm trọng mà không quy định gây hậu
quả rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng, nhưng khơng vì thế mà cho rằng
nếu người ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, con, cháu, người có cơng ni


dưỡng mình mà gây ra hậu quả rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng thì
chưa cấu thành tội phạm.
Như vậy, hậu quả của tội phạm này vừa là dấu hiệu bắt buộc của cấu thành tội
phạm vừa không phải là dấu hiệu bắt buộc. Nếu người phạm tội đã bị xử phạt
hành chính thì hậu quả khơng phải là dấu hiệu bắt buộc, nhưng nếu người phạm

tội chưa bị xử phạt hành chính thì hậu quả nghiêm trọng là dấu hiệu bắt buộc.
*Các dấu hiệu thuộc mặt chủ quan của tội phạm
Người phạm tội thực hiện hành vi ngược đãi hoặc hành hạ ông bà, cha mẹ, con,
cháu, người có cơng ni dưỡng mình là do cố ý, tức là người phạm tội nhận
thức rõ hành vi của mình là hành vi ngược đãi, hành hạ ông bà, cha mẹ, con,
cháu, người có cơng ni dưỡng mình.
Tuy nhiên, tội phạm là tội xâm phạm quan hệ gia đình, nên thực tế có nhiều
trường hợp người phạm tội khơng nhận thức rõ hành vi của mình là hành vi
ngược đãi, hành hạ người thân của mình, thậm chí một số bậc cha mẹ còn cho
rằng đánh đập con cái là quyền của bố mẹ và đó là phương pháp dạy dỗ, giáo
dục con cái. Cũng chính xuất phát từ tư tưởng lạc hậu này nên có những người
con bị ngược đãi, hành hạ thậm tệ nhưng không dám tố cáo hành vi của cha mẹ,
cịn cha mẹ thì thản nhiên coi như khơng có chuyện gì xảy ra. Chiếu cố đến một
thực trạng này và khi xã hội chưa phát triển cao, nên nhà làm luật quy định hành
vi ngược đãi, hành hạ phải gây ra hậu quả nghiêm trọng hoặc đã bị xử phạt hành
chính mà cịn vi phạm mới là tội phạm.
Câu 3. Trình bày các quy định về hình phạt đối với Tội cố ý gây
thương tích hoặc tổn hại sức khỏe của người khác quy định trong Bộ luật
Hình sự năm 2015?
Trả lời
Quy định của Luật sửa đổi, bổ sung BLHS năm 2017 về tội cố ý gây
thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác.
Theo quy định tại Điều 134 BLHS sửa đổi năm 2017 thì. Tội cố ý gây thương
tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác:
“1. Người nào cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của
người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% hoặc dưới 11% nhưng
thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ
đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a)
Dùng vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm hoặc thủ đoạn

có khả năng gây nguy hại cho nhiều người;
b)
Dùng a-xít nguy hiểm hoặc hóa chất nguy hiểm;
c) Đối với người dưới 16 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai,
người già yếu, ốm đau hoặc người khác khơng có khả năng
tự vệ;
d) Đối với ông, bà, cha, mẹ, thầy giáo, cô giáo của mình,
người ni dưỡng, chữa bệnh cho mình;


đ) Có tổ chức;
e) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
g) Trong thời gian đang bị giữ, tạm giữ, tạm giam, đang
chấp hành án phạt tù, đang chấp hành biện pháp tư pháp
giáo dục tại trường giáo dưỡng hoặc đang chấp hành biện
pháp xử lý vi phạm hành chính đưa vào cơ sở giáo dục bắt
buộc, đưa vào trường giáo dưỡng hoặc đưa vào cơ sở cai
nghiện bắt buộc;
h) Thuê gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của
người khác hoặc gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác do được th
i) Có tính chất côn đồ;
k) Đối với người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do cơng
vụ của nạn nhân.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tù từ 02 năm đến 06 năm
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ

11% đến 30%;
c) Phạm tội 02 lần trở lên
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng
thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ
điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên, nếu không
thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều này;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
31% đến 60%;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% nhưng
thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ
điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ


11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy
định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tù từ 07 năm đến 14 năm:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích làm biến dạng vùng mặt của người khác
mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61%
trở lên
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên nhưng thuộc
một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a
đến điểm k khoản 1 Điều này;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy
định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
5. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị
phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Làm chết 02 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61%
trở lên nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại
các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
6. Người nào chuẩn bị vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy
hiểm, a-xít nguy hiểm, hóa chất nguy hiểm hoặc thành lập
hoặc tham gia nhóm tội phạm nhằm gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác, thì bị phạt cải tạo
không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02
năm.”.
So với Điều 134 BLHS năm 2015 thì Luật sửa đổi BLHS
năm 2017 có một số điểm mới sau đây:
Thứ nhất: Về bố cục của Điều luật: Trong BLHS năm 2015
Điều 134 Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác được phân chia thành 07 khoản, nhưng
trong BLHS sửa đổi năm 2017 bố cục điều luật được phân

chia thành 06 khoản, khoảng cách hình phạt tù áp dụng ở các
khoản tăng lên.
Thứ hai: Tại khoản mục a khoản 1 Điều 134 BLHS sửa đổi
năm 2017 bổ sung thêm quy định “Dùng vũ khí, vật liệu
nổ”, đồng thời thay khái niệm “02 người trở lên” bằng khái
niệm “nhiều người”.


Hiện nay nhiều vụ án cố ý gây thương tích xảy ra đối tượng
sử dụng nhiều loại axit hoặc hóa chất nguy hiểm khác nhưng
pháp luật không quy định nên khơng có cơ sở để xử lý, vì
vậy mục b Điều 134 thay thế quy định “ Dùng axit sunfuric
(H2SO4)” bằng quy định “ Dùng axit nguy hiểm”, việc bổ
sung như vậy là hồn tồn phù hợp.
Bỏ các tình tiết “c) Gây cố tật nhẹ cho nạn nhân; d) Phạm
tội 02 lần trở lên; đ) Phạm tội đối với 02 người trở lên; n)
Tái phạm nguy hiểm” trong khoản 1 Điều 134 BLHS năm
2015.
Thứ ba: Tại khoản 2 mức hình phạt tù áp dụng thay đổi từ
02 năm đến 06 năm (BLHS năm 2015 là 02 năm đến 05
năm). Tại khoản 2 Điều 134 BLHS năm 2015 chỉ quy
định “Phạm tội gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức
khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến
30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại các
điểm a, b, d, đ, e, g, h, i, k, l, m, n và o khoản 1 Điều này, thì
bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm” .Tuy nhiên tại khoản 2
Điều 134 BLHS sửa đổi năm 2017 kết cấu điều luật được
phân chia thành 05 khoản, trong đó định lượng thiệt hại về
sức khỏe được phân chia trong các mục, cụ thể như sau:
“ a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của

người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
11% đến 30%;
c) Phạm tội 02 lần trở lên;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 30% nhưng
thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ
điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.”
Thứ tư: Tại khoản 3 mức hình phạt tù áp dụng từ 05 năm
đến 10 năm (BLHS năm 2015 từ 04 năm đến 07 năm). Đồng
thời phân chia thành 04 mục cụ thể:
“a) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của
người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên, nếu
không thuộc trường hợp quy định tại điểm b khoản 4 Điều
này;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
31% đến 60%;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60% nhưng


thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ
điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
11% đến 30% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy
định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.”

Thứ năm: Tại khoản 4 mức hình phạt tù áp dụng 07 năm
đến 14 năm (BLHS năm 2015 là 07 năm đến 12 năm). Đồng
thời phân chia thành các mục cụ thể như sau:
a) Làm chết người;
b) Gây thương tích làm biến dạng vùng mặt của người khác
mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;
c) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61%
trở lên;
d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người
khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên nhưng thuộc
một trong các trường hợp quy định tại các điểm từ điểm a
đến điểm k khoản 1 Điều này;
đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ
31% đến 60% nhưng thuộc một trong các trường hợp quy
định tại các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.
Thứ sáu: Tại khoản 5 mức hình phạt tù áp dụng từ 12 năm
đến 20 năm hoặc chung thân (BLHS năm 2015 là 10 năm
đến 15 năm). Kết cấu được phân chia thành các mục, cụ thể
như sau:
“a) Làm chết 02 người trở lên;
b) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02
người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61%
trở lên nhưng thuộc một trong các trường hợp quy định tại
các điểm từ điểm a đến điểm k khoản 1 Điều này.”
Thứ bảy: Trong Điều 134 BLHS năm 2015 quy định hành
vi chuẩn bị phạm tội mang tính chất chung trong thực tiễn rất
khó xử lý, tuy nhiên tại khoản 6 của BLHS sửa đổi năm 2017
quy định cụ thể hành vi sau đây cũng phạm tội cố ý gây

thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác như
sau “ Người nào chuẩn bị vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy
hiểm, a-xít nguy hiểm, hóa chất nguy hiểm hoặc thành lập
hoặc tham gia nhóm tội phạm nhằm gây thương tích hoặc
gây tổn hại cho sức khỏe của người khác”
2. Xác định yếu tố đồng phạm trong tội cố ý gây thương


tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác.
Theo quy định của Điều 17 BLHS năm 2015 thì đồng
phạm “1. Đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố
ý cùng thực hiện một tội phạm.” Đồng phạm là một khái
niệm pháp lý nói lên quy mơ tội phạm, được thể hiện trong
một vụ án có nhiều người tham gia. Tuy nhiên, khơng phải
cứ có nhiều người tham gia là đồng phạm, mà nhiều người
tham gia đó phải cố ý cùng thực hiện một tội phạm, nếu có
nhiều người phạm tội nhưng không cùng thực hiện một tội
phạm thì khơng gọi là đồng phạm. Giữa những người phạm
tội đó có sự bàn bạc, thống nhất trước khi thực hiện tội phạm
hoặc có sự tiếp nhận về mặt ý chí giữa những người phạm
tội.
Chế định đồng phạm quy định trong Bộ luật hình sự có hai
loại mà theo khoa học luật hình sự gọi là đồng phạm giản
đơn và đồng phạm phức tạp (phạm tội có tổ chức).
Trong thực tiễn việc xác định yếu tố đồng phạm trong tội cố
ý gây thương tích gặp rất nhiều khó khăn và cịn tồn tại
nhiều quan điểm khác nhau. Ví dụ: Khoảng 19h30ph ngày
12/4/2017 Nguyễn Văn A và Trần Thanh E cùng trú tại thôn
1 xã M, huyện p, tỉnh Y đến quán Cafe M, trên đường K,
thành phố H, tỉnh Y để uống café thì gặp 03 thanh niên cùng

thơn trong đó có Huỳnh Văn O, trước đó giữa O và A đã
từng có mâu thn. Khoảng 20h00 phút thì Nguyễn Văn A
đến bàn của Huỳnh Văn O và nói “Thằng này láo” và dùng
tay đấm vào mặt làm O ngã về phía sau và đầu O đập vào
nền nhà, mọi người can ngăn nên A không thể đánh tiếp.
Trong lúc O đang nằm trên sàn nhà thì đúng lúc này E tiến
đến và đá hai phát nhưng trúng vào tay O. Thấy O chảy máu
nên cả A và E không đánh nữa và bỏ chạy, O được mọi
người đưa đi cấp cứu nhưng đã chết trên đường đi bệnh viện.
Tại Bản kết luận giám định pháp y đã xác định nguyên nhân
chết của anh Huỳnh Văn O là chấn thương sọ não. Vết dập
vùng phía sau đầu – do vật có bề mặt phẳng tác động. Sau đó
cả Nguyễn Văn A và Trần Thanh E bị bắt, tại CQĐT cả hai
đã khai nhận hành vi phạm tội của mình.
Sau khi vụ án xảy ra có nhiều quan điểm khác nhau về cách
giải quyết:
Quan điểm thứ nhất: Nguyễn Văn A và Trần Thanh E đồng
phạm tội cố ý gây thương tích theo quy định tại Điều 104
BLHS, bởi lẽ: mặc dù khơng có sự bàn bạc từ trước nhưng A
và E đã tiếp nhận ý chí của nhau, cùng nhau dùng chân, tay
đấm, đá anh O. Nguyễn Văn A là người trực tiếp dùng đấm
vào mặt khiến đầu đập xuống nền nhà gây ra cái chết của anh
O và cú đá của E giúp thúc đẩy cái chết của E đến nhanh


hơn. Do đó, cả A và E đồng phạm tội cố ý gây thương tích
dẫn đến chết người với vai trò là người thực hành.
Quan điểm thứ hai: Nguyễn Văn A phạm tội “Cố ý gây
thương tích” theo quy định tại Điều 104 BLHS cịn Trần
Thanh E khơng đồng phạm với Nguyễn Văn A vì khi A dùng

tay đấm vào mặt O khiến O ngã và đập đầu xuống nền nhà,
sau đó E mới đến đá vào tay O. Lúc đó, mặc dù E khơng có
hành vi ngăn cản A nhưng cũng khơng có nghĩa rằng E đã
thống nhất ý chí cùng với A để tước đoạt tính mạng của anh
O.
Qua vụ án trên và thực tiễn nghiên cứu vấn đề đồng phạm
trong tội cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người
cho thấy:
Thứ nhất: Việc xác định hành vi thúc đẩy cái chết là yếu tố
rất quan trọng. Theo Từ điển Tiếng Việt thì “Thúc đẩy
là kích thích, tạo điều kiện, động lực cho hoạt động, phát
triển mạnh hơn theo một hướng nhất định nào đó”, như vậy,
hành vi được xem là thúc đẩy trong tội cố ý gây thương tích
dẫn đến hậu quả chết người thì hành vi đó phải là hành vi
xảy ra sau và hành vi đó phải tác động trực tiếp lên chỗ mà
hành vi trước đó đã gây ra. Đối với tình huống trên thì hành
vi của E mặc dù diễn ra sau nhưng E không đá vào đầu O mà
đá trúng vào tay, vì trong kết luận giám định thì nguyên nhân
cái chết là do chấn thương sọ não, hành vi của E nếu đá
trúng vào đầu thì có thể kết luận cú đá đó giúp thúc đẩy
nhanh cái chết.
Thứ hai: Căn cứ theo quy định của BLHS thì đồng phạm
của hành vi cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người
là trường hợp có hai người trở lên (đủ điều kiện của chủ thể
của tội phạm) cùng thực hiện hành vi cố ý gây thương tích.
Mỗi người tham gia đều biết những người kia cũng có hành
vi cố ý gây thương tích như mình. Nếu chỉ biết mình có hành
vi cố ý gây thương tích mà khơng biết người cũng có hành vi
đó thì khơng có đồng phạm.
Hành vi cố ý gây thương tích dẫn đến hậu quả chết người thì

dấu hiệu mục đích cũng là dấu hiệu quan trọng để xác định
có đồng phạm hay khơng.
Trong tình huống nêu trên giữa hai hành vi của Nguyễn Văn
A và Trần Thanh E độc lập nhau tuy cùng tác động đến một
đối tượng là anh O nhưng E hoàn tồn khơng biết giữa