Mụ c lụ c
Chương 1
Chương 2
Chương 3
Chương 4
Chương 5
Chương 6
Chương 7
Chương 8
Chương 9
Chương 10
Chương 1
Trítuệxãhộilàgì&Tầmquantrọngcủatrítuệxãhội?
■Cứ nghı̃ đen việ c bướ c và o mộ t bữa tiệ c vớ i toà n ngườ i lạ là bạ n lạ i
cả m thay kinh hã i?
■Cứ nghı̃ đen việ c bat chuyệ n vớ i gia đı̀nh nhà vợ /chong tương lai là
bạ n cứ như “gà mac tó c”?
■Khi đượ c giớ i thiệ u vớ i mộ t nhó m ngườ i mớ i, có bao giờ bạ n quê n
ngay tê n củ a họ và lap bap khô ng “moi” ra đượ c đieu gı̀ đe nó i?
■Bạ n muon tạ o an tượ ng tot trong buoi phỏ ng van tı̀m việ c nhưng lạ i
cả m thay că ng thang đen noi khô ng the thot nê n lờ i?
■Bạ n ao ướ c mı̀nh có the trò chuyệ n vui vẻ vớ i mọ i ngườ i và de ket
bạ n?
Neu rơi và o bat kỳ tı̀nh huong nà o nê u trê n hoặ c neu Trı́ tuệ Xã hộ i
củ a bạ n cò n thap, quyen sá ch nà y đặ c biệ t dà nh riê ng cho bạ n.
Trı́ tuệ Xã hộ i đơn giả n là khả nă ng giao tiep mộ t cá ch hò a hợ p vớ i
mọ i ngườ i xung quanh. Suy cho cù ng, con ngườ i cũ ng chı̉ là mộ t loà i có
tínhquầnthể, the nê n khả nă ng tương giao là đieu mang ý nghı̃a song
cò n đe chú ng ta có the song chan hò a, hạ nh phú c trong tậ p the.
ĐịnhnghĩaTrítuệXãhội
Thà nh thực mà nó i, hau như ai trong chú ng ta cũ ng sẽ thừa nhậ n rang
nhờ có những kỹ nă ng xã hộ i mà chú ng ta mớ i có the nhanh chó ng tạ o
đượ c hı̀nh ả nh lịch thiệ p trong mat ngườ i khá c. Và đe nâ ng cao Trı́ tuệ
Xã hộ i, ta can trau doi thê m rat nhieu kỹ nă ng như the.
Đau tiê n, bạ n can có khả nă ng tương giao vớ i từng ngườ i, nhó m nhỏ ,
roi nhó m lớ n và sau đó là nhó m lớ n hơn nữa. Đâ y là sự giao tiep từ nã o
bộ đen nã o bộ . Bộ nã o con ngườ i là cơ quan phức tạ p nhat, tinh vi nhat
và an chứa nhieu sức mạ nh nhat trong Vũ trụ . Tương giao vớ i bả n thâ n
đã là mộ t nhiệ m vụ khó khă n, the nê n việ c cù ng lú c tương giao thà nh
cô ng vớ i nhieu ngườ i (những bộ nã o khá c) chı́nh là bieu hiệ n củ a thiê n
tà i!
Những ngườ i mạ nh ve Trı́ tuệ Xã hộ i có khả nă ng vậ n dụ ng toà n bộ
sức mạ nh củ a trı́ nã o và ngô n ngữ cơ the mı̀nh đe giao tiep và hieu ngô n
ngữ cơ the ngườ i khá c. Họ biet cá ch xâ y dựng và duy trı̀ tı̀nh bạ n. Đong
thờ i họ luô n có thá i độ khı́ch lệ ngườ i khá c tien bộ , sá ng tạ o hơn, cở i
mở giao tiep và song thâ n á i vớ i mọ i ngườ i.
Loạ i hı̀nh trı́ thô ng minh vô cù ng quan trọ ng nà y cò n có the giú p bạ n
lè o lá i cuộ c song củ a mı̀nh vượ t qua những “ghenh thá c” đay hung hã n –
đó là những xung độ t, những sai lam và hạ n che.
Là m chủ tat cả những kỹ nă ng nà y, ngườ i có Trı́ tuệ Xã hộ i trở thà nh
bậ c thay ve giao tiep và lang nghe, có khả nă ng ket noi vớ i cả the giớ i
rộ ng lớ n. Ngườ i có Trı́ tuệ Xã hộ i luô n de chịu vớ i tat cả mọ i ngườ i
thuộ c mọ i tang lớ p, tuoi tá c, vă n hó a, địa vị, và quan trọ ng hơn het là có
khả nă ng là m cho mọ i ngườ i cả m thay thoả i má i, de chịu khi tiep xú c
vớ i mı̀nh.
Nhà quả n lý can có Trı́ tuệ Xã hộ i đe đieu hà nh cô ng việ c hiệ u quả
hơn. Thậ t ra, nhâ n viê n bá n hà ng, nhâ n viê n le tâ n, giá o viê n, bá c sı̃,
nhâ n viê n xã hộ i... bat kỳ ai đả m đương cô ng việ c tiep xú c vớ i con ngườ i
thı̀ đeu can đen Trı́ tuệ Xã hộ i! Đâ y là mộ t trong những loạ i hı̀nh trı́
thô ng minh quan trọ ng và hữu ı́ch nhat. Thậ t đá ng mừng là ta hoà n toà n
có the trau doi loạ i trı́ thô ng minh nà y!
Nhận ra những mặt mạnh và mặt hạn chế của bản thân trong
tươngtácxãhội
Hã y lay mộ t tờ giay lớ n, dà nh ra và i phú t đe ghi lạ i những lı̃nh vực
trong cuộ c song – cả cuộ c song gia đı̀nh và cô ng việ c – mà bạ n nghı̃ rang
đó chı́nh là ưu điem hoặ c nhượ c điem củ a mı̀nh. Thậ t ngạ c nhiê n khi rat
nhieu chuyê n gia và doanh nhâ n thà nh đạ t lạ i cả m thay trò chuyệ n vớ i
ngườ i khá c là mộ t cô ng việ c khó khă n!
Những lı̃nh vực bạ n đang nghı̃ đen có the là :
■Lang nghe ngườ i khá c
■Tá n gau xã giao
■Nhậ n biet cả m xú c củ a ngườ i khá c
■“Gó p mộ t tay”, hoặ c trao đoi ý tưở ng
■Có thá i độ tı́ch cực ve bả n thâ n
■Có thá i độ tı́ch cực ve ngườ i khá c
■Xử lý ê m đẹ p những tı̀nh huong lú ng tú ng, ngượ ng nghịu
■Xâ y dựng moi quan hệ hò a hợ p vớ i mọ i ngườ i
■Tỏ rõ lậ p trườ ng củ a mı̀nh trướ c đá m đô ng – vớ i những lý do chı́nh
đá ng!
Câ u chuyệ n cả nh bá o ve Trı́ tuệ Xã hộ i – phan 1
Khi cò n là mộ t cậ u thieu niê n, tô i nghı̃ rang đe đượ c yê u thı́ch, tô i can
phả i “khô n khé o” và có thâ n hı̀nh vạ m vỡ . Tô i tı́ch cực tham dự cá c sự
kiệ n xã hộ i (như tiệ c tù ng, họ p mặ t…) đe phô trương chı̉ so thô ng minh
(IQ, Intelligence Quotient) củ a mı̀nh, phâ n tı́ch loi lam củ a ngườ i khá c,
tham gia cá c cuộ c thả o luậ n chı̉ đe chứng minh tô i đú ng cò n “đoi thủ ”
củ a tô i thı̀ sai, và khoe khoang cơ the vạ m vỡ (nhưng ké m linh hoạ t!).
Nghe ngườ i khá c bả o IQ cao và thâ n hı̀nh vạ m vỡ là con đườ ng dan
đen thà nh cô ng, tô i choá ng vá ng khi nham đem lạ i so lượ ng “kẻ thù ” mà
tô i vô tı̀nh tạ o ra do bộ dạ ng “thô ng minh” mà thieu han tı̀nh bạ n châ n
thà nh củ a mı̀nh.
Roi bo tô i đã giú p tô i nhậ n ra rang chien thang trong cá c cuộ c tranh
luậ n khô ng the là con đườ ng dan đen thà nh cô ng ve mặ t xã hộ i. Có lan
tô i đã chien thang trong mộ t cuộ c đau khau, nhưng đong thờ i cũ ng that
bạ i trong việ c cứu vã n tı̀nh bạ n.
Tô i bat đau quan sá t những ngườ i thà nh cô ng hơn han tô i ve mặ t xã
hộ i. Tô i nhậ n thay họ đang là m nhieu đieu hoà n toà n trá i ngượ c vớ i tô i
khi đó .
Những ngườ i đượ c yê u men nhat (và hạ nh phú c nhat!) trô ng luô n
tươi tan, vui vẻ và khé o nó i đù a, chọ c cườ i ngườ i khá c (Tô i “khô ng the”
là m đượ c như vậ y!). Tı́nh tı̀nh họ thoả i má i, cở i mở , tự tin bieu đạ t cả m
xú c, hà o hiệ p và thườ ng trá nh tranh cã i. Đoi vớ i tâ m hon thieu niê n
nhạ y cả m củ a tô i khi đó , khô ng gı̀ kho sở hơn khi thay họ lú c nà o cũ ng
thoả i má i, tự tin và thà nh cô ng trong chuyệ n yê u đương hơn tô i!
Như vậ y IQ và cơ bap khô ng phả i là những điem mạ nh duy nhat tô i
can phá t trien neu muon thà nh cô ng ve mặ t xã hộ i. Tô i cò n phả i trau doi
thê m những kỹ nă ng vô cù ng quan trọ ng khá c đe có the thau hieu và
tương tá c hiệ u quả vớ i mọ i ngườ i.
Quyen sá ch nà y sẽ đưa bạ n thoá t khỏ i những rac roi như tô i từng trả i
qua, đong thờ i nhanh chó ng mang đen cho bạ n phan thưở ng vô giá –
cuộ c song yê n vui, sức khỏ e, củ a cả i… – khi là m chủ loạ i hı̀nh trı́ tuệ
tuyệ t vờ i nà y. Khô ng chı̉ riê ng bạ n, mà những ngườ i xung quanh đeu
đượ c lợ i.
Sốngchanhòa–“Liềuthuốc”chữabệnhcảmlạnh!
Nhà tâ m lý họ c Sheldon Cohen, thuộ c trườ ng Đạ i họ c Carnegie
Mellon, đã chứng thực những nghiê n cứu trướ c đâ y khi cho rang đong
nghiệ p, ngườ i thâ n, bạ n bè và ngườ i yê u giữ vai trò như là “nhó m hộ
vệ ” giú p bạ n phò ng ngừa chứng cả m mạ o thô ng thườ ng, đong thờ i
những ai có đờ i song xã hộ i tı́ch cực hơn thı̀ sẽ khỏ e mạ nh và song
lâ u hơn. Theo ô ng, bê n cạ nh so lượ ng thı̀ tı́nh đa dạ ng củ a moi quan
hệ xã hộ i cũ ng rat quan trọ ng.
Cohen và cá c cộ ng sự đã tien hà nh thử nghiệ m vớ i 151 phụ nữ và 125
đà n ô ng, yê u cau họ liệ t kê tat cả những ngườ i mà họ có liê n lạ c ı́t
nhat là hai tuan mộ t lan. Ngoà i so lượ ng ngườ i liê n lạ c, họ cò n phả i
cho biet tı́nh đa dạ ng củ a cá c moi quan hệ xã hộ i, phâ n theo 12 nhó m
như: hà ng xó m, đong nghiệ p, bo mẹ , bạ n đờ i, v.v. Sau đó những đoi
tượ ng nghiê n cứu nà y bị cho phơi nhiem virus gâ y cả m lạ nh. Tỷ lệ lâ y
nhiem đượ c nhó m nghiê n cứu ghi nhậ n lạ i.
Ket quả cho thay 62% so ngườ i khô ng có nhieu moi quan hệ xã hộ i
có dau hiệ u bị cả m lạ nh, trong khi tỷ lệ nà y ở nhó m ngườ i có ı́t nhat
từ 6 nhó m quan hệ chı̉ là 35%. Từ đó , Cohen ket luậ n rang mộ t trong
những nguyê n nhâ n là m gia tă ng khả nă ng mien dịch ở nhó m sau
chı́nh là cảm giác vui vẻ, thoải mái do moi quan hệ xã hộ i đa dạ ng
mang lạ i.
TổngquanvềSứcmạnhcủaTrítuệXãhội
Sức mạnh của Trí tuệ Xã hội đượ c chia thà nh 10 chương tiep noi
nhau đe giú p bạ n nhanh chó ng nâ ng cao Trı́ tuệ Xã hộ i củ a mı̀nh trong
quá trı̀nh đọ c sá ch. Chương 1 đã giú p bạ n hieu biet sơ lượ c ve tam quan
trọ ng và sức mạ nh tiem tà ng củ a Trı́ tuệ Xã hộ i. Sau đâ y là tong quan
nộ i dung phan cò n lạ i củ a quyen sá ch.
Chương2:KhámphávàlàmchủNgônngữCơthể
Ngô n ngữ cơ the chiem hơn mộ t nửa hoạ t độ ng giao tiep củ a chú ng
ta. Trong chương nà y, tô i sẽ lý giả i cá ch bạ n phó ng chieu hı̀nh ả nh ve
bả n thâ n thô ng qua ngô n ngữ cơ the như the nà o, đong thờ i hieu ngườ i
khá c qua ngô n ngữ cơ the củ a họ .
Cơ the ngườ i là mộ t “nhạ c cụ ” tuyệ t vờ i tau nê n “khú c nhạ c giao tiep”
theo nhieu cá ch rat tinh te. Mộ t khi đã biet chơi thà nh thạ o loạ i nhạ c cụ
nà y, bạ n sẽ nhậ n đượ c những phan thưở ng to lớ n, thiet thực cho đờ i
song xã hộ i củ a bạ n.
Chương3:Nghệthuậtlắngnghe
Ngườ i có Trı́ tuệ Xã hộ i khô ng phả i là ngườ i nó i nhieu mà là ngườ i
lang nghe hiệ u quả . Chương nà y sẽ giớ i thiệ u ve nghệ thuậ t lang nghe,
trı̀nh bà y những cá ch thức giú p bạ n trở thà nh bậ c thay giao tiep nhờ …
nó i ı́t! Hã y nhớ , khô ng phả i ngau nhiê n mà chú ng ta có hai lo tai và mộ t
cá i miệ ng!
Chương4:Nghệthuậtxâydựngmốiquanhệ
Ai cũ ng có mụ c tiê u mang tı́nh bả n nă ng là ket bạ n, có sức ả nh hưở ng
đen ngườ i khá c, đượ c yê u quý, giao tiep de dà ng, thương lượ ng thà nh
cô ng, và quả n lý những moi quan hệ xã hộ i sao cho mang lạ i ket quả
mong muon. Hã y tiep tụ c đọ c và tı̀m hieu những ngườ i thà nh cô ng
trong xã hộ i đã đạ t đượ c tat cả những đieu nà y như the nà o.
Chương5:Tỏasánggiữađámđông
Chương nà y sẽ chı̉ cho bạ n cá ch tỏ a sá ng giữa đá m đô ng và cá ch sử
dụ ng khả nă ng trı́ nã o củ a bạ n đe gâ y an tượ ng vớ i ngườ i khá c trong
những buoi họ p mặ t xã giao!
Chương6:Tháiđộsẽquyếtđịnhtấtcả!
Thá i độ khô ng chı̉ ả nh hưở ng sâ u sac đen hà nh vi củ a bạ n, mà cò n tá c
độ ng đen hà nh vi củ a những ngườ i xung quanh và đen cả những ngườ i
khá c mà họ tương tá c. Hiệ u ứng “só ng lan truyen” nà y cứ tiep dien và
lan rộ ng ra toà n the giớ i. Sự tự tin củ a bạ n chı́nh là bı́ quyet giú p tạ o
dựng moi quan hệ . Tô i sẽ giả i thı́ch ả nh hưở ng củ a á p lực đong đang và
tiet lộ mộ t trong những đieu quan trọ ng nhat mà bạ n có the truyen lạ i
cho con cá i.
Chương7:Thươnglượng–NghệthuậtĐắcnhântâm
Dựa và o đâ u đe biet chac chan rang trong bat kỳ cuộ c thương lượ ng
nà o, cả hai bê n đeu hà i lò ng vớ i ket quả đạ t đượ c? Là m the nà o đe giả i
quyet những bat đong mộ t cá ch thâ n tı̀nh? Chương nà y sẽ “bậ t mı́” cho
bạ n những đieu bạ n can thực hiệ n!
Chương8:Phongtháixãhội
Những điệ u bộ , hà nh vi tưở ng chừng nhỏ nhặ t, đơn giả n nhưng có the
cho biet Trı́ tuệ Xã hộ i củ a mộ t ngườ i lớ n mạ nh đen mức nà o. Chương
nà y sẽ giú p bạ n hieu ý nghı̃a củ a moi điệ u bộ , cử chı̉ và cá ch vậ n dụ ng
chú ng đe mang đen lợ i ı́ch cho bạ n.
Chương9:Kimchỉnamchosựthànhcôngxãhội
Trı́ tuệ Xã hộ i phá t trien chac chan sẽ mang đen cho bạ n mộ t địa vị và
sức ả nh hưở ng cao trong xã hộ i. Hã y á p dụ ng mọ i đieu họ c đượ c từ đâ y
đe có the đó n bat thà nh cô ng trong tương lai. Chương nà y sẽ giớ i thiệ u
đen bạ n mộ t Ngô i sao Trı́ tuệ Xã hộ i, mộ t đạ i diệ n tiê u bieu the hiệ n sức
mạ nh và những pham chat củ a Trı́ tuệ Xã hộ i.
Chương10–Sứcmạnhcủa10loạihìnhtríthơngminh
Trong chương cuoi, tô i sẽ giớ i thiệ u những loạ i hı̀nh trı́ thô ng minh
mà chú ng ta có – Trı́ tuệ Xã hộ i chı̉ là mộ t phan trong so đó – và cá ch cá c
loạ i trı́ thô ng minh nà y tương tá c, bo trợ lan nhau như the nà o.
Đe giú p bạ n thê m phan hứng thú trong chuyen hà nh trı̀nh khá m phá
và chinh phụ c “đı̉nh cao” Trı́ tuệ Xã hộ i, bê n cạ nh phan lý thuyet, tô i
cũ ng sẽ đưa ra những câ u trı́ch dan phù hợ p, cá c bà i tậ p tự đá nh giá ,
những câ u chuyệ n minh họ a hap dan và những sự kiệ n lịch sử có liê n
quan. Ngoà i ra, quyen sá ch cò n có mộ t so phan đặ c trưng khá c như:
■BảnđồTưduy(MindMap)
Đâ y là cô ng cụ tư duy tuyệ t vờ i có the giú p bạ n nhı̀n rõ “tam bả n đo ý
nghı̃” trong đau bạ n! Bả n đo Tư duy sử dụ ng tat cả những “trang thiet
bị” mà bộ nã o bạ n sử dụ ng hà ng ngà y đe ghi nhậ n, thau hieu và ghi nhớ
mọ i thứ (như: từ ngữ, đườ ng kẻ , mà u sac, hı̀nh ả nh…).
Bả n đo Tư duy de dà ng á p dụ ng cho mọ i đieu, và o mọ i lú c, ở mọ i nơi.
Bả n đo Tư duy chı́nh là “bạ n củ a bộ nã o”!
■RènluyệnTrítuệXãhội
Tat cả những chương sau đeu có phan Rèn luyện Trí tuệ Xã hội, bao
gom những trò chơi, bà i tậ p thú vị giú p bạ n phá t trien và củ ng co loạ i trı́
thô ng minh ưu việ t nà y.
Có the hı̀nh dung phan nà y giong như “phò ng tậ p the hı̀nh” cho trı́
nã o, nơi bạ n đen đe nâ ng cao sức mạ nh và độ linh hoạ t củ a những “cơ
bap” Trı́ tuệ Xã hộ i!
■LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội
Bang cá ch thườ ng xuyê n tự lặ p lạ i những câ u khang định tı́ch cực, bạ n
sẽ khac ghi sâ u những ý định tot đẹ p ay trong đau, có nhieu khả nă ng
chyen tư tưở ng thà nh hà nh vi và theo đó là phá t trien vững mạ nh Trı́
tuệ Xã hộ i.
Chương 2
Khámphávàlàmchủngơnngữcơthể
“Bạn có thể sử dụng bất kỳ ngơn ngữ nào, nhưng sau cùng thì
chínhconngườibạnsẽnóihếttấtcảvềbạn.”
- Ralph Waldo Emerson
Cơ the chú ng ta đượ c thiet ke mộ t cá ch hoà n hả o cho mụ c đı́ch giao
tiep giữa ngườ i vớ i ngườ i. Rõ rà ng giọ ng nó i và ngô n từ là mộ t phan
quan trọ ng trong nghệ thuậ t và khoa họ c ve tương tá c xã hộ i. Tuy nhiê n,
cơ the mớ i chı́nh là phương tiệ n đó ng gó p nhieu nhat và o quá trı̀nh giao
tiep. Cá c nghiê n cứu cho thay cá ch ứng xử có khả nă ng chuyen tả i đen
55% nộ i dung muon truyen đạ t!
Khô ng can đen ngô n từ, cơ the chú ng ta có the bieu đạ t chú ng ta đang
hạ nh phú c hay buon phien, khỏ e khoan hay om đau, xa cá ch hay gan
gũ i, tự tin hay hoi hộ p, nhiệ t tı̀nh hay chá n chườ ng, quan tâ m hay dửng
dưng, cở i mở hay phò ng thủ , lú ng tú ng trong giao te hay tự tin là m chủ
tı̀nh huong.
Và dı̃ nhiê n, cơ the củ a ngườ i khá c cũ ng nó i lê n những đieu tương tự
ve họ . Neu thậ t sự chú tâ m, ta sẽ có the “đọ c hieu” ngườ i khá c mộ t cá ch
chı́nh xá c và cả m thay đong cả m hơn, từ đó nâ ng cao Trı́ tuệ Xã hộ i củ a
mı̀nh.
Hã y thực hiệ n bà i tậ p mườ ng tượ ng sau đe có ngay trả i nghiệ m ve
đieu nà y:
Hã y hı̀nh dung bạ n là mộ t dien viê n đang lộ t tả noi thong kho, chá n
nả n và tuyệ t vọ ng đen tộ t cù ng trê n sâ n khau.
Và o mộ t buoi sá ng, khi bạ n thức dậ y, ngườ i mà bạ n yê u thương nhat
nó i vớ i bạ n rang anh/cô ay thay bạ n thậ t nhà m chá n và ngớ ngan
khô ng the chịu noi, và muon hai ngườ i đườ ng ai nay đi. Ngay sau đó ,
bạ n nhậ n tiep tin bá o rang ngườ i bạ n thâ n nhat củ a mı̀nh đang lâ m
trọ ng bệ nh. Roi ngâ n hà ng gọ i điệ n đen thô ng bá o tà i khoả n củ a bạ n
đã het sạ ch tien và bạ n phả i lậ p tức bá n đi că n nhà mı̀nh đã song
nhieu nă m qua vớ i biet bao kỷ niệ m yê u thương.
Giữa noi thong kho tộ t cù ng, hã y quan sá t những gı̀ xả y ra cho cơ the
bạ n. Kiem tra những yeu to sau:
• Chieu cao
• Tư the
• Sinh lực
• Mức độ linh hoạ t củ a cá c giá c quan
• Nhịp thở – nô ng, gap hay sâ u, đeu, chậ m rã i
• Mức độ xô ng xá o
• Dá o dá c tı̀m kiem ai đó
Bâ y giờ , hã y hı̀nh dung ve mộ t vien cả nh hoà n toà n đoi lậ p. Và o buoi
sá ng nọ khi bạ n mớ i thức dậ y, ngườ i mà bạ n tham thương trộ m nhớ
suot nhieu nă m qua thỏ thẻ rang trong mat anh/cô ay, bạ n là ngườ i
thú vị, lô i cuon và vui tı́nh nhat mà ngườ i ay từng gặ p. Ngườ i bạ n
thâ n đang lâ m trọ ng bệ nh vừa hoi phụ c mộ t cá ch than kỳ. Và ai đó gọ i
đen thô ng bá o bạ n vừa trú ng so độ c đac.
Mộ t lan nữa hã y kiem tra lạ i tư the, sinh lực, mức độ xô ng xá o, mức
độ linh hoạ t củ a cá c giá c quan. Hã y cả m nhậ n sự khá c biệ t!
Bà i tậ p mườ ng tượ ng bạ n vừa thực hiệ n là vı́ dụ minh họ a cho thay
moi te bà o trong cơ the bạ n giữ vai trò như là “sứ giả ” truyen đạ t thô ng
tin đen mọ i ngườ i. Vớ i nhậ n thức nà y, bạ n có the bat đau trở thà nh bậ c
thay ve khả nă ng đọ c ngô n ngữ cơ the. Những khá m phá từ bà i tậ p trê n
đã đượ c chứng thực trong cá c nghiê n cứu chı́nh thong, giong như những
tı̀nh huong sau đâ y:
Tìnhhuốngnghiêncứu–Quansátvàlắngnghe
Hai nhà tâ m lý họ c Geoffrey Beattie và Heather Shovelton, thuộ c
trườ ng Đạ i họ c Manchester đã phá t hiệ n thay rang điệ u bộ cơ the có
khả nă ng chuyen tả i mộ t khoi lượ ng thô ng tin khong lo. Khi nghe ke
chuyệ n, neu ngườ i nghe vừa lang nghe vừa quan sá t điệ u bộ củ a
ngườ i nó i, họ sẽ tiep nhậ n đượ c thê m 10% lượ ng thô ng tin chı́nh xá c
ve câ u chuyệ n so vớ i khi chı̉ lang nghe đơn thuan. Beattie và
Shovelton ket luậ n: “Điệubộcũngcókhảnăngtruyềnđạttốtnhưlời
nói vậy. Cả tay và miệng đều giữ vai trò quan trọng như nhau trong
việctruyềnđạtthơngtin”.
Tìnhhuốngnghiêncứu–Tếbàothầnkinhphảnảnh
Mộ t nghiê n cứu thực hiệ n tạ i Mỹ cho thay điệ u bộ cơ the và lờ i phá t
bieu chı̉ là hai phương thức củ a cù ng mộ t hệ quy trı̀nh tư duy. Cả hai
đeu giú p chuyen tả i đen mọ i ngườ i những suy nghı̃ củ a bạ n.
Joanna Iverson thuộ c Đạ i họ c Missouri và ngườ i đong nghiệ p Esther
Thelen đen từ Đạ i họ c Bloomington, bang Indiana, đã chı̉ ra moi liê n
hệ trực tiep giữa sự vậ n độ ng và nộidungtruyềnđạt. Họ nhậ n thay có
mộ t nhó m te bà o nã o gọ i là tế bào thần kinh phản ảnh (mirror
neurons). Mộ t nghiê n cứu khá c thực hiệ n trê n loà i khı̉ cũ ng đã xá c
thực khá m phá nà y.
Những te bà o than kinh phả n ả nh bị kı́ch thı́ch khi con khı̉ thực hiệ n
mộ t kieu vậ n độ ng đặ c thù nà o đó , và cả khi nó nhı̀n thay con khı̉
khá c thực hiệ n kieu vậ n độ ng tương tự. Đá ng ngạ c nhiê n là những te
bà o than kinh phả n ả nh đượ c tı̀m thay trong khu vực nã o bộ củ a khı̉
lạ i hoà n toà n tương ứng vớ i vù ng nó i(*) ở vỏ nã o củ a con ngườ i.
Tơilàai?
“Nếubạnmuốnhiểuvềbảnthân,hãysoinhìnvàocáchhànhxử
củangườikhác;cịnnếubạnmuốnthấuhiểungườikhác,hãynhìn
sâuvàotráitimmình.”
- Friedrich von Schiller
Trı́ tuệ Xã hộ i giú p ta song hò a hợ p vớ i mọ i ngườ i, de dà ng ket giao
vớ i nhieu kieu ngườ i khá c nhau, là m cho họ cả m thay thoả i má i khi ở
bê n ta, thậ t sự hạ nh phú c khi có ta bau bạ n. Vı̀ vậ y bı́ mậ t củ a loạ i hı̀nh
trı́ thô ng minh nà y đó là thau hieu chı́nh mı̀nh.
Neu bạ n cả m thay hà i lò ng ve bả n thâ n, bạ n sẽ trở nê n tự tin và biet rõ
những giá trị, chuan mực củ a mı̀nh. Sự tự tin đó sẽ toá t ra từ bạ n và tá c
độ ng tı́ch cực đen những ngườ i xung quanh thô ng qua ngô n ngữ cơ the.
Ngoà i ra, bạ n cũ ng có the vậ n dụ ng sức mạ nh củ a Trı́ tuệ Xã hộ i đe tạ o
lợ i the cho mı̀nh, nhat là khi bạ n lâ m và o tı̀nh huong mà sự tự tin là đieu
cuoi cù ng bạ n có the cả m nhậ n! Vớ i the đứng vững chã i và thực hiệ n
giao tiep mat, trong bạ n sẽ toá t ra mộ t sự tự tin. Đieu tuyệ t vờ i là cà ng
“nhậ p vai” tự tin thı̀ bạ n cà ng trở nê n tự tin!
Tuy nhiê n, can lưu ý là đô i khi những dau hiệ u bạ n phá t ra ngoà i chưa
han sẽ phá t huy hiệ u quả như mong muon. Mộ t ngườ i bạ n củ a tô i khá m
phá ra rang khi cô ay tậ p trung phó ng chieu mộ t hı̀nh ả nh cực kỳ nữ
tı́nh, cực kỳ gợ i cả m ve bả n thâ n, cô khô ng he nghı̃ rang hı̀nh ả nh nà y lạ i
đượ c the hiệ n ra ngoà i theo cá ch het sức khủ ng khiep và đá ng sợ như
vậ y!
Cònbạnlàai?
Giờ bạ n đã biet ngô n ngữ cơ the có the chuyen tả i những suy nghı̃ và
cả m xú c thậ t củ a bạ n. Và do đó , neu bạ n trở thà nh bậ c thay trong việ c
đọ c ngô n ngữ cơ the ngườ i khá c – cả m nhậ n đượ c liệ u họ đang cả m thay
khô ng thoả i má i, chá n chườ ng, nhiệ t tı̀nh, that vọ ng hay lo lang – bạ n sẽ
nâ ng cao Trı́ tuệ Xã hộ i củ a mı̀nh lê n gap nhieu lan.
Nghiê n cứu sau sẽ chứng thực rang những ngườ i có khả nă ng đọ c
ngô n ngữ cơ the ngườ i khá c luô n có nhieu lợ i the hơn những ai khô ng
có đượ c khả nă ng nà y.
Tìnhhuốngnghiêncứu–Hiểutơi,bạnsẽđượclợi!
Chuyê n gia tâ m lý từ Đạ i họ c Harvard, Robert Rosenthal, đã cù ng sinh
viê n củ a ô ng thiet ke mộ t bà i kiem tra ve khả nă ng đọ c những tı́n
hiệ u và ngô n ngữ phi ngô n từ củ a cơ the con ngườ i. Họ thực hiệ n bà i
kiem tra trê n hơn 7.000 ngườ i đen từ Mỹ và 18 nướ c khá c trê n the
giớ i.
Trong quá trı̀nh kiem tra, ngườ i tham gia đượ c cho xem mộ t loạ t
bă ng video ve mộ t ngườ i phụ nữ trẻ bieu lộ nhieu trạ ng thá i cả m xú c
khá c nhau, như: că m thù , tức giậ n, an bı̀nh, mong đượ c tha thứ, tı̀nh
mau tử, biet ơn và đam mê .
Am thanh củ a tat cả cá c đoạ n phim đeu bị tat đe ngườ i xem khô ng
nghe đượ c bat kỳ lờ i thoạ i nà o. Bê n cạ nh đó , tù y từng cả nh mà ngườ i
ta giau đi mộ t hoặ c nhieu hı̀nh thức giao tiep phi ngô n từ. Chang hạ n
như, có cả nh thı̀ toà n bộ cơ the dien viê n bị che het, chı̉ chừa lạ i
khuô n mặ t; có cả nh thı̀ khuô n mặ t bị xó a mat, chı̉ chừa lạ i điệ u bộ cơ
the v.v.
Ket quả là gı̀?
Họ nhậ n thay những ngườ i có khả nă ng đọ c ngô n ngữ cơ the củ a
ngườ i khá c đeu nhạ y bé n hơn, de đieu chı̉nh cả m xú c củ a bả n thâ n
hơn, cở i mở hơn và quan trọ ng là đượ c nhieu ngườ i yê u men hơn.
Han bạ n sẽ lay là m thı́ch thú khi biet rang sự yê u men nà y cũ ng liê n
hệ mậ t thiet đen sự thà nh cô ng trong moi quan hệ lứa đô i!
Thà nh cô ng nhờ sở hữu những kỹ nă ng Trı́ tuệ Xã hộ i cò n đượ c phả n
á nh trong trườ ng họ c. Theo mộ t ket quả nghiê n cứu do Hiệ p hộ i Tâ m lý
họ c Mỹ (American Psychological Society) thực hiệ n, những họ c sinh có
khả nă ng đọ c ngô n ngữ cơ the là những đoi tượ ng on định ve mặ t cả m
xú c nhat, họ c giỏ i cá c mô n mang tı́nh họ c thuậ t cao và rat đượ c bạ n bè
quý men.
Việ c hieu ngô n ngữ cơ the có ý nghı̃a vô cù ng quan trọ ng trong giao
tiep xã hộ i. Mộ t ngườ i bạ n củ a tô i đã á p dụ ng đieu nà y và nhậ n ra rang
chı̉ trong ba phú t chơi golf cù ng mộ t ngườ i mớ i quen, anh ta đã có the
hieu đượ c gan như mọ i đieu can biet ve ngườ i bạ n mớ i đó , bao gom
những yeu to như: khả nă ng chap nhậ n và họ c hỏ i từ that bạ i cũ ng như
thà nh cô ng, tı́nh hà o phó ng, thá i độ quan tâ m đen ngườ i khá c, sự tô n
trọ ng thiê n nhiê n, khieu hà i hướ c, mau ngườ i tı́ch cực/tiê u cực, nă ng
lực tiem tà ng, sức tậ p trung và tı́nh châ n thậ t.
Nụcười–BímậtcủaTrítuệXãhội!
Mỉmcườivớimọingười là mộ t kỹ nă ng Trı́ tuệ Xã hộ i đơn giả n mà lạ i
het sức hiệ u quả !
Nụ cườ i tỏ a ra hơi am, sự tự tin, thá i độ tı́ch cực, niem hạ nh phú c và
mộ t yeu to vô cù ng quan trọ ng khá c là sự cở i mở , nong nhiệ t.
“Người không biết tươi cười thì đừng nên mở cửa hàng kinh
doanh.”
- Ngạ n ngữ Trung Quoc
Nụ cườ i là cô ng cụ hữu hiệ u nhat đe chinh phụ c lò ng ngườ i. Đieu đau
tiê n thu hú t mọ i ngườ i chı́nh là nụ cườ i. Khi nhı̀n thay mộ t nụ cườ i, bộ
nã o lậ p tức kı́ch hoạ t những nhó m cơ cườ i, và the là ta tự độ ng cườ i đá p
lạ i!
Brian Bates, đong tá c giả củ a quyen sá ch và chương trı̀nh truyen hı̀nh
TheHumanFace, cũ ng khang định tam quan trọ ng ve mặ t xã hộ i củ a nụ
cườ i:
“Tathườngsẵnsàngchiasẻnhữngchuyệnriêngtư,hồibãovàtiền
bạccủamìnhvớinhữngngườihaytươicười.Ngunnhânsâuxacủa
điềunàyvẫnnằmngồikhảnăngnhậnthứccủata.Rõrànglànhững
ngườitínhtìnhvuivẻthườnggặpnhiềuthànhcơnghơntrongcuộcsống
cánhânlẫnsựnghiệp”.
Cườ i thı̀ de thực hiệ n hơn so vớ i cau mà y. Cườ i ı́t gâ y că ng cơ, và ta có
the thực hiệ n ngay hà nh độ ng cườ i mộ t cá ch het sức tự nhiê n. Khả nă ng
cườ i chı́nh là mó n quà mà Tạ o hó a đã ban tặ ng cho con ngườ i! Cườ i
thú c đay sả n xuat hoó c-mô n endorphin, mộ t loạ i chat tă ng lực và giả m
đau tự nhiê n củ a cơ the.
RènluyệnTrítuệXãhội
1.Hãymỉmcười,rồithếgiớisẽmỉmcườivớibạn
Hã y đọ c bà i thơ sau, roi chia sẻ vớ i mọ i ngườ i và bat đau thực hà nh
theo những lờ i khuyê n trong đó !
Cườ i cũ ng lâ y lan như bệ nh cú m, Nhı̀n ngườ i cườ i, tô i cũ ng cườ i theo.
Ngườ i ta thay tô i nhe ră ng cườ i trê n pho, Và tức thı̀, họ cũ ng cườ i như
tô i. Nụ cườ i ay thậ t quý bá u thay, Mộ t nụ cườ i giả n dị, như nụ cườ i củ a
tô i, lạ i có the đi vò ng quanh the giớ i. Neu bat gặ p nụ cườ i, xin bạ n chớ
thờ ơ, Hã y giú p nó lan truyen khap the giớ i!
2.Nởnụcườithaycholờichàogặpmặt
An tượ ng đau tiê n luô n sâ u đậ m, rat khó phai mờ , vı̀ the hã y đe nụ
cườ i là đieu mà mọ i ngườ i nhớ ve bạ n. Đâ y chı́nh là Hiệuứngmởđầu
(PrimacyEffect), hay nguyê n tac Nhữngđiềuđầutiênsẽxuấthiệntrước
(FirstThingsFirst), đieu mà ta sẽ tı̀m hieu kỹ hơn trong chương 4. Nụ
cườ i sẽ là bướ c khở i đau tı́ch cực cho cá c moi tương tá c xã hộ i. Chú ng ta
sẽ de dà ng kiem soá t đượ c cuộ c hộ i họ p, gặ p gỡ theo phương châ m đơi
bêncùngcólợi.
3.Hànhđộngđicùnglờinói
Hã y bien cơ the bạ n thà nh mộ t “nhạ c cụ ” tự nhiê n, tạ o ra những â m
thanh mô phỏ ng theo những gı̀ bạ n đang mô tả .
Giong như ngườ i nghệ nhâ n, hã y khac họ a song độ ng sự vậ t và cả nh
tượ ng bang ngô n ngữ củ a đô i tay bạ n.
4.Nhậnrasựtươngđồngvàbấttươngđồnggiữamọingười
Hã y kiem tra sự tương đong trong cá ch nó i và ngô n ngữ cơ the củ a
mọ i ngườ i. Hã y ghi chú lạ i những vı́ dụ the hiệ n rõ sự bat tương đong,
bở i bả n thâ n chú ng là những thô ng điệ p giao tiep rat có ý nghı̃a!
Tô i từng chứng kien mộ t tı̀nh huong bat tương đong rat buon cườ i tạ i
mộ t buoi tiệ c. Có hai doanh nhâ n đang thương thả o hợ p đong vớ i nhau.
Và trong buoi tiệ c, họ đã cù ng nhau thực hiệ n mộ t “điệ u vũ ” khá c
thườ ng. Moi khi ngườ i nà y tien ve phı́a ngườ i kia thı̀ ngườ i kia lậ p tức
trá nh ra xa, như the họ là hai thỏ i nam châ m cù ng dau. Dù ngườ i thứ
nhat có co gang rú t ngan khoả ng cá ch the nà o đi nữa thı̀ ngườ i thứ hai
van co trá nh. Họ cứ tiep tụ c như the, di chuyen lat lé o khap că n phò ng!
Họ đang gâ y khó chịu cho nhau nhưng lạ i khô ng hieu tạ i sao. Cuoi
buoi tiệ c, tô i hỏ i từng ngườ i ve xuat thâ n củ a họ . Như bạ n biet đay,
ngườ i thứ nhat đứng rat gan tô i trong khi ngườ i thứ hai van giữ mộ t
khoả ng cá ch đủ xa!
Chac bạ n sẽ khô ng ngạ c nhiê n khi biet rang ngườ i thứ nhat song ở
New York, nơi mà sự gan gũ i đã trở thà nh mộ t phan củ a cuộ c song,
trong khi ngườ i thứ hai lạ i đen từ mộ t trang trạ i chă n nuô i rộ ng lớ n ở
bang Texas, nơi mà sự tiep xú c gan gũ i là đieu rat hiem gặ p.
Nhậ n biet đượ c “vù ng thoả i má i” củ a moi ngườ i là phan rat quan
trọ ng trong Trı́ tuệ Xã hộ i. Neu bạ n có the khien mọ i ngườ i cả m thay
thoả i má i bang cá ch khô ng xâ m phạ m “khô ng gian” riê ng tư củ a họ ,
ngay lậ p tức họ sẽ san sà ng trò chuyệ n và dà nh thờ i gian cho bạ n nhieu
hơn.
5.Gặpgỡvàchàohỏivớitháiđộniềmnở
Hã y chú ý kỹ đen ngô n ngữ cơ the khi bạ n gặ p gỡ và chà o hỏ i mọ i
ngườ i. Hã y nhớ lạ i hai tı̀nh huong tưở ng tượ ng ở đau chương 2 và
những tư the củ a cơ the bạ n khi đó . Hau het mọ i ngườ i đeu ở đâ u đó
giữa hai thá i cực nà y.
Hã y trở thà nh “thá m tử” ngô n ngữ cơ the, nhanh chó ng phâ n tı́ch
những thô ng điệ p phi ngô n từ xuat hiệ n trong những khoả nh khac đau
tiê n, von có ý nghı̃a het sức quan trọ ng.
Khi bat tay, hã y chú ý kỹ đen lực củ a cá nh tay vı̀ nó có the nó i lê n bức
thô ng điệ p nà o đó . Đong thờ i cũ ng chú ý đen cá ch bat tay củ a bạ n – nê n
bat tay mạ nh (nhưng đừng quá mạ nh!) và niem nở . Luô n nhớ thực hiệ n
giao tiep mat vớ i ngườ i khá c. Giao tiep bang mat sẽ là m cho ngườ i khá c
cả m thay bạ n quan tâ m đen họ , và do đó họ cũ ng sẽ quan tâ m đen bạ n
hơn!
6.Sửdụngnhữngcửchỉthểhiệntìnhcảmphùhợp
Ơ mộ t so nen vă n hó a, việ c chà o hỏ i bang cá ch ô m nhau đượ c yê u
chuộ ng nhieu hơn so vớ i cá c nen vă n hó a khá c. Chang hạ n như ở Nga,
ô m là mộ t cử chı̉ chà o hỏ i thô ng thườ ng khi mọ i ngườ i gặ p nhau; trong
khi đó tạ i Anh, ngườ i dâ n lạ i bả o thủ hơn trong chuyệ n nà y.
Tien sı̃ tâ m than họ c Harold Falk đã liệ t kê mộ t so lợ i ı́ch củ a cá i ô m
như sau: “Cáiơmcóthểxoadịuchứngtrầmcảm,giúptăngcườngkhả
năngmiễndịchcủacơthể.Cáiơm‘thổi’mộtlànhơitươimátvàocơthể
đangmệtmỏivàgiúpbạncảmthấytrẻtrung,mạnhmẽhơn”.
Đong tı̀nh vớ i quan điem nà y, Helen Colton, tá c giả củ a quyen TheJoy
of Touching, cho biet hà m lượ ng haemoglobin trong má u sẽ tă ng lê n
đá ng ke khi bạ n đượ c ô m và đượ c tiep chạ m. Do haemoglobin là chat
vậ n chuyen nguon ô -xy quý giá cho tim, bộ nã o và cơ the nê n cá i ô m
cò n đượ c xem như là tá c nhâ n trao tặ ng sự song hoặ c cứu mạ ng con
ngườ i, đong thờ i cò n là bieu hiệ n tuyệ t vờ i củ a Trı́ tuệ Xã hộ i và sự tự
tin.
Tình huống nghiên cứu – Chăm sóc trẻ bằng phương pháp
kangaroo:mộtvídụđiểnhìnhvềsứcmạnhcủasựtiếpchạm
Chă m só c trẻ bang phương phá p kangaroo đã đượ c bá c sı̃ Edgar Rey
và Hector Martinez, bá c sı̃ chuyê n khoa Sơ sinh ở Bogota, Columbia,
tiê n phong á p dụ ng và đen nă m 1983 thı̀ chı́nh thức đượ c nghiê n cứu
chuyê n sâ u. Ơ trẻ sinh non, cá c bộ phậ n chưa phá t trien hoà n chı̉nh
nê n trẻ chưa kịp thı́ch nghi vớ i mô i trườ ng bê n ngoà i, đong thờ i do
thieu cá c trang thiet bị chuyê n dụ ng, đat tien đe chă m só c trẻ cho nê n
nguy cơ tử vong là rat cao. Từ khi á p dụ ng, phương phá p nà y đã giú p
giả m tı̉ lệ tử vong từ 70% xuong cò n 30%.
Theo phương phá p kangaroo, trẻ sơ sinh đượ c đặ t ở tư the thang
đứng, á p sá t và o ngực mẹ , má củ a bé á p và o da ngực mẹ , hai châ n bé
dang ra dướ i bau ngực mẹ giong như tư the con ech. Có the quan tã
cho bé nhưng khô ng nhat thiet phả i mặ c á o. Bé đượ c giữ trong tư the
nà y cả ngà y lan đê m, trừ lú c là m vệ sinh cho bé . Khi bé đó i, mẹ cũ ng
cho bú trong tư the nà y. Ban đê m, mẹ chı̉ đượ c tựa lưng chứ khô ng
nam đe bé có tư the thang đứng. Cá c thà nh viê n khá c trong gia đı̀nh
có the thay mẹ am bé trong choc lá t. Phương phá p nà y đượ c duy trı̀
cho đen khi bé có đượ c trọ ng lượ ng trung bı̀nh củ a mộ t đứa trẻ chà o
đờ i đủ thá ng.
7.Tròchuyệntrướcgương
Trướ c bat kỳ cuộ c gặ p mặ t xã giao nà o, hã y tự ngam nghı́a lạ i bả n
thâ n, mà cá ch lý tưở ng nhat là đứng trướ c mộ t tam gương lớ n. Thay vı̀
chı̉ kiem tra qua loa vẻ be ngoà i củ a mı̀nh, hã y tưở ng tượ ng bạ n là chủ
nhiệ m to phụ c trang và nhà sả n xuat phim. Vai trò củ a bạ n là đả m bả o
trang phụ c củ a dien viê n ngô i sao (chı́nh là bạ n đó !) hoà n toà n phù hợ p
vớ i vai dien, và chac chan rang ngô i sao củ a bạ n trô ng lô i cuon đen noi
bat kỳ ai cũ ng muon đen bat chuyệ n. Khi bạ n ă n vậ n đẹ p và phù hợ p vớ i
boi cả nh, bạ n sẽ cả m thay thoả i má i và tự tin.
8.“Sàndiễnthếgiới...”
Hã y xâ y dựng thó i quen quan sá t mọ i ngườ i. Cuộ c đờ i là mộ t “nhà
há t” mở cửa thườ ng trực, vui nhộ n, có nhieu cá i đe xem, đe họ c hỏ i (và
mien phı́ nữa!).
Hã y bien mı̀nh thà nh mộ t chuyê n gia ngà y cà ng lã o luyệ n ve cá ch thức
giao tiep bang ngô n ngữ cơ the. Bạ n luô n “họ c ló m” đượ c kieu ngô n ngữ
nà y khi đi trê n đườ ng, trong nhà hà ng, tạ i cá c sự kiệ n xã hộ i và ở bat cứ
nơi nà o có con ngườ i hiệ n diệ n. Khi quan sá t thay những hı̀nh thức giao
tiep tuyệ t vờ i bang ngô n ngữ phi ngô n từ, hã y gó p nhặ t và đieu chı̉nh lạ i
(neu can thiet) đe bien chú ng thà nh củ a riê ng bạ n.
LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội
■Tô i đang bien cơ the mı̀nh thà nh mộ t cô ng cụ giao tiep siê u việ t.
■Lờ i nó i và hà nh độ ng củ a tô i ngà y cà ng nhat quá n vớ i nhau.
■Tô i luô n nở nụ cườ i trê n mô i trong bat kỳ hoà n cả nh nà o
Chương 3
Nghệthuậtlắngnghe
“Ta thường quan tâm đến những người cũng biết quan tâm đến
ta.”
- Publilius Syrus
Rõ rà ng nhà thơ La Mã Publilius đã biet ve Trı́ tuệ Xã hộ i! Neu ai đó
the hiệ n sự quan tâ m đen ta và thậ t sự mong muon đượ c hieu ta hơn, ta
cũ ng sẽ quan tâ m đen họ và đá nh giá tot ve họ .
Cá ch tot nhat, de dà ng nhat và hiệ u quả nhat đe the hiệ n sự quan tâ m
đen ngườ i khá c chı́nh là lang nghe những gı̀ họ đang nó i – thậ t sự lang
nghe, tậ p trung và o những lờ i họ nó i thı̀ khá c vớ i việ c chı̉ vờ đứng đó
nhưng trong đau lạ i lê n ke hoạ ch cho những chuyệ n riê ng tư!
Ngườ i có Trı́ tuệ Xã hộ i luô n cho rang ngườ i nó i đá ng đượ c quan tâ m
và đá ng quý.
CâuchuyệncảnhbáovềTrítuệXãhội–phần2
Trong lú c tô i van cò n trong giai đoạ n “đao to bú a lớ n” củ a quá trı̀nh
phá t trien Trı́ tuệ Xã hộ i, tô i thườ ng có xu hướ ng “thong trị cá c tan so
phá t thanh”. Bở i lẽ tô i nghı̃ rang cà ng đưa ra nhieu quan điem xuat
chú ng thı̀ cuộ c hộ i thoạ i sẽ cà ng tuyệ t vờ i.
Đâ y là quan điem het sức phien diệ n.
The là Mẹ Thiê n nhiê n đã can thiệ p và dạ y cho tô i mộ t bà i họ c quý
bá u.
Trướ c mộ t sự kiệ n xã hộ i quan trọ ng nọ , tô i đã bị viê m họ ng. Tô i hoà n
toà n chá n chườ ng khi khô ng the thot ra mộ t lờ i nà o.
Ơ buoi tiệ c, tô i có cơ hộ i tiep xú c vớ i mộ t ngườ i lú c nà o cũ ng nong
nhiệ t vớ i mọ i đieu. Chú ng tô i bat đau trò chuyệ n het sức sô i noi. Nhưng
vı̀ giọ ng nó i yeu ớ t củ a mı̀nh, khô ng lâ u sau, tô i đà nh ngừng nó i, chuyen
sang gậ t đau, ừ hử và thı̉nh thoả ng đặ t câ u hỏ i. Nhờ vậ y mà ngườ i bạ n
mớ i quen có cơ hộ i đượ c trı̀nh bà y lâ u hơn nă m phú t.
Đen khi chà o tạ m biệ t nhau, tô i cứ đinh ninh anh ta sẽ cho rang tô i là
mộ t gã tẻ nhạ t vı̀ tô i chı̉ gó p lờ i rat ı́t và o cuộ c hộ i thoạ i giữa hai ngườ i,
trong khi anh ta đó ng gó p đen 95%.
Nhưng bat ngờ thay, anh ta lạ i cho rang tô i chı́nh là bậ c thay ve nghệ
thuậ t giao tiep, biet cá ch the hiệ n sự quan tâ m, thı́ch thú và khơi gợ i
lò ng nhiệ t tâ m chia sẻ củ a ngườ i đoi diệ n.
Vı̀ sao lạ i the?
Tô i dan nhậ n ra chú ng tô i thực sự đã có mộ t cuộ c hộ i thoạ i tuyệ t vờ i.
Anh bạ n ay chiê u đã i tô i bang những câ u chuyệ n thú vị và những ý
tưở ng khơi dậ y sự quan tâ m, hà o hứng khá m phá . Chı́nh cơ the tô i, chứ
khô ng phả i giọ ng nó i, đã “đá p lờ i” anh. Nó the hiệ n rang tô i cả m thay
thı́ch thú , đang đi theo dò ng mạ ch câ u chuyệ n. Và nhờ sự hiệ n diệ n tı́ch
cực – kiệ m lờ i, nghe nhieu – củ a tô i, anh ta có the khá m phá ra nhieu
đieu hơn ve những suy nghı̃ củ a mı̀nh, theo đó anh khô ng chı̉ giao tiep
vớ i tô i mà cò n giao tiep vớ i chı́nh mı̀nh nữa.
Qua đó , tô i nhậ n thay rang khi lang nghe, tô i đang trao cho mı̀nh cơ
hộ i tuyệ t vờ i đe buô ng lỏ ng, thoả i má i tậ n hưở ng những câ u chuyệ n và
ý tưở ng tuyệ t vờ i; đong thờ i tô i cò n tạ o đieu kiệ n cho ngườ i khá c đượ c
tự do the hiệ n.
Roi tô i ho thẹ n khi nghı̃ đen đieu mà Leonardo da Vinci từng nhậ n
xé t: hau het mọ i ngườ i đeu “nghe chứ khô ngnghethấy”.
Lắngnghe–mộtnghệthuậtbịlãngquên
Chú ng ta thườ ng dà nh khoả ng 50% đen 80% cuộ c đờ i mı̀nh cho hoạ t
độ ng giao tiep và trong đó , khoả ng mộ t nửa thờ i gian giao tiep là dà nh
cho việ c lang nghe. Ơ trườ ng họ c, tỷ lệ nà y cò n cao hơn. Cò n trong kinh
doanh, lang nghe đượ c xem là mộ t trong ba kỹ nă ng quan trọ ng nhat
can có ở ngườ i quả n lý.
Thú vị thay, dù có tam quan trọ ng đen the nhưng lang nghe lạ i bị xem
như là mộ t kỹ nă ng thứ yeu trong nghệ thuậ t giao tiep, trong khi đâ y lạ i
là kỹ nă ng đượ c họ c trướ c nhat và đượ c sử dụ ng nhieu nhat. Những so
liệ u trong bả ng sau sẽ phả n á nh rõ đieu nà y:
Đượchọc
Đượcsửdụng Đượcdạy
Nghe
Trướ c nhatNhieu nhat (45%)It nhat
Nó i
Thứ hai
Nhieu (35%)
It
Đọ c
Thứ ba
It (16%)
Nhieu
Viet
Thứ tư
It nhat (9%)
Nhieu nhat
Trı́ tuệ Xã hộ i sẽ giú p bạ n đieu chı̉nh lạ i sự mat câ n đoi nà y.
Bướckiểmtra1
Bạ n tự đá nh giá khả nă ng lang nghe củ a mı̀nh ở mức nà o theo thang
điem từ 0 đen 100? Trong đó , 0 hà m nghı̃a bạ n là ngườ i lang nghe tệ
chưa từng thay, cò n 100 có nghı̃a là bạ n lang nghe tot hơn bat kỳ ai. Bạ n
nghı̃ mı̀nh lang nghe tot đen đâ u?
Bướckiểmtra2
Theo thang điem 0 – 100, bạ n nghı̃ những ngườ i sau đâ y sẽ đá nh giá
khả nă ng lang nghe củ a bạ n ở mức bao nhiê u?
1. Gia đı̀nh bạ n (có the lay điem củ a từng cá nhâ n hoặ c tı́nh trung bı̀nh
cộ ng)
2. Bạ n thâ n nhat
3. Những ngườ i bạ n khá c
4. Cap trê n
5. Đong nghiệ p
6. Bat kỳ ngườ i nà o thuộ c quyen quả n lý củ a bạ n trong cô ng việ c
Hau het mọ i ngườ i (thậ t ra là đen 85%) đeu tự cham khả nă ng lang
nghe củ a mı̀nh chı̉ ở mức trung bı̀nh (55) hoặ c thap hơn. Chı̉ có 5% so
ngườ i tự đá nh giá mı̀nh thuộ c ngưỡ ng 80 – 90 hoặ c cho rang mı̀nh là
ngườ i lang nghe xuat sac. Sau khi đọ c xong chương nà y, han bạ n sẽ
thuộ c ve nhó m những ngườ i lang nghe giỏ i nhat cho mà xem!
Ơ phan ngườ i khá c đá nh giá khả nă ng lang nghe củ a bạ n, neu bạ n nghı̃
bạ n thâ n nhat củ a bạ n sẽ cho bạ n so điem cao hơn han 5 nhó m đoi
tượ ng cò n lạ i thı̀ đó cũ ng là đieu bı̀nh thườ ng! Trê n thực te, hau het mọ i
ngườ i đeu tin là ngườ i bạ n thâ n củ a họ sẽ cho họ điem lang nghe cao
hơn điem so mà họ tự đá nh giá .
Mọ i ngườ i đeu cho rang cap trê n sẽ cho họ điem so cao thứ hai, và
điem so nà y van cao hơn điem so tự đá nh giá . Nguyê n nhâ n là do sức
mạ nh củ a tham quyen. Mọ i ngườ i thườ ng dà nh nhieu sự quan tâ m hơn
đoi vớ i ngườ i nam quyen chi phoi toà n bộ hoặ c mộ t phan cuộ c song củ a
họ . Thậ t thú vị là , (bạ n nê n suy ngam đieu sau đâ y!) so điem từ đong
nghiệ p hay cap dướ i củ a bạ n bang đú ng so điem mà bạ n tự đá nh giá ,
tức khoả ng 55 điem.
So điem từ cá c thà nh viê n trong gia đı̀nh dao độ ng mạ nh hơn, tù y
thuộ c và o cau trú c gia đı̀nh và moi quan hệ . Đá ng buon thay, so điem
mà ngườ i bạ n đờ i củ a họ sẽ dà nh cho họ lạ i giả m dan theo so nă m
chung song. Có mộ t bà i họ c nam ở đâ y...
Nhữngthóiquenxấukhilắngnghe
Sau đâ y là 10 thó i quen xau cả n trở khả nă ng lang nghe
hiệ u quả và là m suy yeu Trı́ tuệ Xã hộ i củ a bạ n:
1. Giả vờ chă m chú nghe
2. Là m việ c khá c trong khi đang lang nghe
3. Cho rang chủ đe lang nghe khô ng thú vị
4. Bị phâ n tâ m bở i cá ch nó i chuyệ n hoặ c điệ u bộ củ a ngườ i nó i
5. Bị cuon quá sâ u và o câ u chuyệ n đen noi bỏ só t nộ i dung chı́nh
trong bức thô ng điệ p củ a ngườ i nó i
6. Đe cho những lờ i lẽ đay cả m xú c khuay độ ng cơn giậ n và sự phả n
khá ng bê n trong bạ n
7. Tậ p trung và o những yeu to gâ y phâ n tâ m thay vı̀ chú ý đen thô ng
điệ p củ a ngườ i nó i
8. Liê n tụ c ghi chú – chı̉ nghe và khô ng có phả n hoi
9. Lang nghe chı̉ đe lay dữ kiệ n
10. Trá nh né những đieu phức tạ p, khó hieu
Bạ n thay mı̀nh mac phả i những thó i quen xau nà o?
Hã y ghi lạ i những điem yeu củ a bạ n đe tı̀m cá ch cả i thiệ n khả nă ng
lang nghe.
Lắngnghechủđộng
Lang nghe khô ng phả i là mộ t việ c là m thụ độ ng, cũ ng khô ng phả i là
phan “nhà m chá n” hay “nhạ t nhò a” củ a cuộ c hộ i thoạ i. Bả n thâ n tô i
khá m phá thay rang lang nghe tot là yeu to toi quan trọ ng cho mộ t cuộ c
hộ i thoạ i thà nh cô ng, hiệ u quả và thú vị.
“Sứcmạnhtinhtếcủangơnngữkhơngnằmởlờinói.”
- Robert Benchley
Khô ng phả i là “nuot” lay từng lờ i củ a ngườ i nó i, chı̉ can tinh ý nhậ n ra
ngô n ngữ cơ the củ a họ , ta có the cả m nhậ n đượ c rat nhieu đieu từ cuộ c
hộ i thoạ i – lang nghe cả xú c cả m lan nộ i dung bức thô ng điệ p củ a ngườ i
nó i.
Có mộ t câ u nó i hà i hướ c nhưng lạ i vô cù ng phù hợ p vớ i nộ i dung nà y,
đó là : “Tơibiếtbạnlntinrằngbạnđãhiểunhữnggìbạnnghĩlàtơinói,
nhưngtơikhơngchắcliệubạncónhậnranhữnggìbạnnghechưahẳnlà
nhữnggìtơinói!”.
Nhờ “lang nghe” toà n bộ cơ the củ a ngườ i nó i, ta mớ i thực sự biet
đượ c đieu họ muon nó i!
RènluyệnTrítuệXãhội
1.Chúýđếnngơnngữcơthể
Hã y á p dụ ng những đieu bạ n họ c đượ c ve ngô n ngữ cơ the trong
chương trướ c, lang nghe từng lờ i và chú ý đen cả ngô n ngữ cơ the củ a
ngườ i nó i. Phương phá p nà y sẽ giú p bạ n tiep nhậ n đượ c nhieu nộ i dung
hơn so vớ i bả n thâ n những từ ngữ ay. Lang nghe theo cá ch nà y sẽ giú p
bạ n trở thà nh ngườ i lang nghe “trọ n vẹ n”, thay vı̀ chı̉ lang nghe “mộ t
phan”.
Cũ ng hã y chú ý đen ngô n ngữ cơ the củ a bạ n. Neu bạ n đang trong tư
the ủ rũ , thờ ơ (dù là vô tı̀nh hay chủ ý ) khi lang nghe ngườ i khá c nó i thı̀
tự thâ n kieu tư the như vậ y sẽ gửi bức thô ng điệ p khô ng lờ i đen ngườ i
nó i, khien họ cả m thay nả n lò ng, chang buon chia sẻ thê m.
Neu bạ n luô n chú ý và ngô n ngữ cơ the bạ n the hiệ n vẻ quan tâ m, bạ n
đang chuyen tả i đen ngườ i nó i thô ng điệ p rang phan nó i chuyệ n củ a họ
thậ t sự thú vị, và nhờ đó giú p họ thê m tự tin đe tiep tụ c tỏ a sá ng.
Chı́nh bạ n là ngườ i gó p phan tạ o ra sự buon tẻ hoặ c hứng khở i cho bat
cứ đieu gı̀ bạ n nghe.
2.Rènluyệnkhảnăngtậptrungchonãobộ
Bộ nã o củ a chú ng ta có khả nă ng tậ p trung thậ t tuyệ t vờ i.
Chang hạ n như khi bạ n dự tiệ c trong mộ t nhà hà ng, ở trong quá n bar
hay phò ng trà ná o nhiệ t, bộ nã o van có khả nă ng “cá ch â m” hoà n toà n
vớ i những tieng on có cườ ng độ hơn 50 decibel neu và o lú c ay bạ n đang
tậ p trung và o mộ t ai đó . Khả nă ng nà y tương tự như việ c ngườ i mẹ có
the nghe thay tieng con mı̀nh khó c giữa đá m đô ng on à o.
Bı́ quyet ở đâ y chı́nh là tậ p trung và o những gı̀ bạ n muon nghe và bỏ
ngoà i tai những gı̀ bạ n khô ng thı́ch. Neu nghı̃ nhieu đen những yeu to
khien bạ n phâ n tâ m, chú ng sẽ cà ng đượ c phó ng đạ i lê n và là m bạ n phâ n
tâ m hơn nữa! Khi het sức tậ p trung và o ngườ i nó i và nộ i dung họ đang
nó i, bạ n sẽ “khuyech đạ i” đượ c những â m thanh can nghe và “tat” han
những â m thanh nhieu khá c.
Mộ t trong những cá ch de dà ng đe phá t trien nă ng lực “mớ i” nà y chı́nh
là trò chơi Lang nghe từ cuộ c song. Moi khi đi tả n bộ ngoà i trờ i, hã y “bat
só ng” những “trạ m phá t thanh” quanh bạ n. Lang nghe cá c “kê nh” như
tieng chim hó t, tieng ngườ i, tieng xe cộ , tieng mưa, tieng gió …
Neu bạ n thườ ng xuyê n luyệ n tậ p cá ch tá ch riê ng những â m thanh mà
bạ n muon nghe, bạ n sẽ trở thà nh bậ c thay trong việ c tá ch lọ c những â m
thanh khô ng mong muon. Bạ n sẽ thê m trâ n trọ ng the giớ i â m thanh
song độ ng nà y, đong thờ i cũ ng nâ ng cao khả nă ng lang nghe và Trı́ tuệ
Xã hộ i củ a bả n thâ n.
3.Tỷlệ2:1
Hã y nhớ rang bạ n có hai tai và mộ t cá i miệ ng – chứ khô ng phả i ngượ c
lạ i!
Lan tớ i, khi ở và o tı̀nh huong thı́ch hợ p, hã y co gang dà nh thờ i gian
lang nghe nhieu gap đô i thờ i gian nó i. Trı́ tuệ Xã hộ i củ a bạ n sẽ đượ c
củ ng co mạ nh mẽ neu bạ n là m đượ c như vậ y – ngườ i ta thườ ng bả o
ngườ i cà ng thô ng thá i thı̀ cà ng ı́t nó i, và sẽ lang nghe nhieu hơn.
4.Giaotiếpbằngmắt
Giao tiep bang mat chı́nh là yeu to cơ bả n đe the hiệ n sự quan tâ m, ay
vậ y mà mọ i ngườ i thườ ng quê n mat đieu nà y. Như vậ y khô ng có nghı̃a
là bạ n phả i liê n tụ c nhı̀n cham cham và o mat ngườ i đoi diệ n trong suot
quá trı̀nh giao tiep (có nhieu ngườ i cả m thay sợ khi bị nhı̀n cham cham,
nhưng cũ ng trong nhieu trườ ng hợ p cá i nhı̀n nà y lạ i đượ c chap nhậ n!).
Thườ ng xuyê n trao cá i nhı̀n am á p là cá ch ngam bả o rang bạ n van
quan tâ m đen cuộ c hộ i thoạ i, cũ ng như van chú ý đen ngườ i nó i.
5.GhichépbằngBảnđồTưduy
Nhieu ngườ i thườ ng ghi ché p bang cá ch viet hoặ c vẽ nguệ ch ngoạ c
trong khi nghe thả o luậ n, nghe dien thuyet, hoặ c khi nghe điệ n thoạ i.
Trong những tı̀nh huong như the nà y, những né t chữ nguệ ch ngoạ c
khô ng phả i là tá c nhâ n gâ y xao lã ng mà trá i lạ i cò n giú p nâ ng cao sức
tậ p trung hơn nữa.
Bả n đo Tư duy là mộ t dạ ng viet, vẽ nguệ ch ngoạ c có sap xep. Khi ket
hợ p vớ i nă ng lực tuyệ t vờ i củ a bộ nã o, kỹ thuậ t ghi ché p nà y sẽ giú p bạ n
nhớ mọ i thứ de dà ng hơn nhieu so vớ i cá c phương phá p ghi ché p thô ng
thườ ng.
Rat de đe thực hiệ n mộ t Bả n đo Tư duy(*) . Bạ n sẽ tı̀m thay nhieu vı́ dụ
tuyệ t vờ i trong sá ch nà y, có cả mà u sac minh họ a nữa. Những gı̀ bạ n can
là m là lay mộ t tờ giay (cà ng to cà ng tot), roi vẽ ở giữa tờ giay mộ t hı̀nh
ả nh tượ ng trưng cho chủ đe chı́nh mà bạ n chọ n đe trien khai ý tưở ng.
Thử hı̀nh dung bạ n đang lang nghe chủ đe ve “Nghệthuậtlắngnghe”.
Chủ đe chı́nh nà y đượ c the hiệ n qua hı̀nh ả nh mộ t cá i tai (xem hı̀nh
minh họ a ở cuoi chương). Từ hı̀nh ả nh trung tâ m, bạ n sẽ vẽ tỏ a ra
những né t trô ng giong như cà nh câ y, và viet lê n đó những yeu to quan
trọ ng trong nghệ thuậ t lang nghe, chang hạ n như: ngô n ngữ cơ the, lang
nghe chủ độ ng... Từ moi nhá nh lớ n, bạ n tiep tụ c vẽ tỏ a ra những nhá nh
nhỏ khá c đe phá t trien thê m ý tưở ng mớ i.
Đieu tuyệ t vờ i ở Bả n đo Tư duy chı́nh là từ ngữ và hı̀nh ả nh đeu đượ c
sử dụ ng đe tă ng khả nă ng liê n tưở ng củ a trı́ nã o. Khô ng những vậ y, khi
bo cụ c, hı̀nh ả nh cà ng độ c đá o, sinh độ ng và nhieu mà u sac, Bả n đo Tư
duy cà ng phá t huy tá c dụ ng tot. Bộ nã o củ a chú ng ta von có khả nă ng
phoi hợ p sử dụ ng từ ngữ, mà u sac, hı̀nh dạ ng và hı̀nh ả nh. Vớ i kỹ thuậ t
Bả n đo Tư duy, chú ng ta đang tạ o đieu kiệ n cho bộ nã o phá t huy toi đa
chức nă ng, thay vı̀ cả n trở nó hoạ t độ ng.
Khi đã vẽ ra những hı̀nh ả nh, vạ ch ra những ý tưở ng có tı́nh “dat dâ y”
nhau, ta cà ng có khả nă ng thau hieu chủ đe đang đượ c trı̀nh bà y. Đừng lo
,
g
g
g
̣
y
g
lang khi tam Bả n đo củ a bạ n trô ng có vẻ roi ram! Có the xem đâ y như là
bả n nhá p, bạ n sẽ sap xep lạ i những ghi chú củ a mı̀nh sau khi cuộ c nó i
chuyệ n hay bà i thuyet trı̀nh ket thú c.
6.Lắngnghevớiđầuóccởimở
Những từ ngữ khơi dậ y cả m xú c tiê u cực rat de khien ta phâ n tâ m.
Nhưng suy cho cù ng thı̀ chú ng cũ ng chı̉ là từ ngữ, hã y co gang xem xé t
chú ng vớ i cá i nhı̀n khá ch quan.
Lang nghe tı́ch cực, bạ n có the hieu cá ch nghı̃ củ a ngườ i khá c. Qua đó
bạ n sẽ de tương giao và thau hieu họ hơn chứ khô ng vướ ng và o những
bat đong cả m xú c.
7.Khaitháctriệtđểcơngnăngcủabộnão–tốcđộtưduychớp
nhống
Toc độ tư duy củ a bộ nã o nhanh hơn toc độ nó i từ 4 đen 10 lan. Nghı̃a
là trong khi lang nghe, bạ n van cò n rat nhieu thờ i gian roi đe tậ n dụ ng
cô ng nă ng củ a nã o bộ . Suy nghı̃ can trọ ng, chú ý đen ngô n ngữ cơ the
củ a ngườ i khá c, nam bat ý nghı̃a hà m chứa trong câ u nó i; roi sap xep,
tó m tat, phâ n tı́ch và ghi ché p lạ i nộ i dung nghe đượ c bang Bả n đo Tư
duy.
Cá ch nà y sẽ giú p bạ n trở thà nh ngườ i lang nghe chủ độ ng và biet quan
tâ m đen mọ i ngườ i – mau ngườ i mà ai cũ ng thı́ch ket bạ n.
8.Đánhgiánộidung,chứkhôngđánhgiácáchtruyềntải
Neu bạ n khô ng phả i là giá m khả o trong cuộ c tranh tà i hù ng biệ n thı̀
hã y tậ p trung và o nộ i dung đượ c nghe, như những ngườ i có Trı́ tuệ Xã
hộ i thườ ng là m, thay vı̀ să m soi chı̉ trı́ch, đá nh giá tiê u cực những thieu
só t trong phương phá p hay phong cá ch truyen đạ t củ a ngườ i nó i.
Thá i độ tiê u cực củ a bạ n sẽ đượ c the hiệ n qua ngô n ngữ cơ the, là m
ngườ i nó i cả m thay bị xú c phạ m và ả nh hưở ng đen những ngườ i xung
quanh. Rõ rà ng đâ y khô ng phả i là cá ch thu phụ c lò ng ngườ i và xâ y dựng
những moi quan hệ mớ i. Luô n nhớ rang chı̉ chú trọ ng và o nộ i dung mà
thô i.
9.Nhậnraýtưởngchínhtronglúclắngnghe
Trong lú c lang nghe, nhieu ngườ i chı̉ nghe từng “cá i câ y” nê n đen phú t
cuoi van chưa the thay cả “rừng câ y”. Bộ nã o sẽ hoạ t độ ng tot hơn khi
nó nam bat cả “tam bả n đo lã nh tho”. Vı̀ vậ y ta nê n chú ý lang nghe đe
nhậ n ra ý tưở ng chủ đạ o – xem đó là nhá nh chı́nh cho Bả n đo Tư duy
trı̀nh bà y tong the những gı̀ ngườ i khá c đang nó i.
Theo cá ch nà y, bạ n sẽ cả m thay tự tin hơn và khô ng he că ng thang khi
tậ p trung lang nghe. Khô ng chı̉ có the, bạ n cò n biet lap từng “mả nh” dữ
kiệ n và o đú ng vị trı́ củ a nó . Nhờ đó bạ n de dà ng thau hieu nộ i dung cuộ c
hộ i thoạ i hơn.
LờikhẳngđịnhgiúpcủngcốTrítuệXãhội
■Kỹ nă ng lang nghe củ a tô i đang đượ c cả i thiệ n.
■Tô i đang lang nghe vớ i đau ó c cở i mở .
■Cà ng ngà y tô i cà ng thay thı́ch thú lang nghe tat cả cá c chủ đe
Chương 4
Nghệthuậtxâydựngmốiquanhệ
Han là ai trong so chú ng ta cũ ng đeu từng tră n trở , boi roi khi chuan bị
cho buoi đau tiê n hẹ n hò vớ i ngườ i đặ c biệ t nà o đó : khô ng biet nê n mặ c
gı̀ (có lịch sự quá khô ng? quá bı̀nh thườ ng? quá noi bậ t?); nê n đen đú ng
giờ hay tre 10 phú t; nê n nó i gı̀ vớ i ngườ i ay, v.v.
Trong chương nà y, tô i sẽ gợ i ý cho bạ n mộ t và i ý tưở ng đe tạ o ra tá c
độ ng tı́ch cực, lâ u dà i vớ i những ngườ i bạ n gặ p – giú p bien moi quan hệ
xã giao đơn thuan trở thà nh moi quan hệ thâ n thiet, đem lạ i lợ i ı́ch cho
tat cả những ai có liê n quan.
Cà ng có nhieu cuộ c gặ p gỡ và trao đoi, Trı́ tuệ Xã hộ i củ a bạ n cà ng
phá t trien. Vò ng trò n moi quan hệ cà ng rộ ng, bạ n cà ng đượ c biet đen và
đượ c yê u men hơn, có cuộ c song đá ng tậ n hưở ng hơn, và (tin hay khô ng
tù y bạ n) bạ n cũ ng sẽ khỏ e mạ nh hơn!
Tìnhhuốngnghiêncứu–Nhữngtráitimcơđơn
Mộ t nghiê n cứu ở Thụ y Đien đã xá c định việ c song mộ t mı̀nh và ı́t
bạ n bè có the khien bạ n chet sớ m. Nghiê n cứu nà y cho rang sự cô lậ p
xã hộ i khô ng tot cho sức khỏ e củ a chú ng ta, và giả i thı́ch tạ i sao
những ngườ i song cô lậ p vớ i xã hộ i de mac bệ nh tim và mộ t so bệ nh
khá c.
Bá c sı̃ Myriam Horsten và cá c đong nghiệ p tạ i Việ n Karolinska,
Stockholm đã tien hà nh đo nhịp tim củ a 300 phụ nữ khỏ e mạ nh trong
khoả ng thờ i gian hơn 24 giờ . Những ngườ i phụ nữ nà y cũ ng đượ c
khả o sá t ve mạ ng lướ i bạ n bè , cù ng vớ i mức độ giậ n dữ và chá n nả n
củ a họ .
Horsten và nhó m củ a cô thay thú vị vớ i mức độ thay đoi nhịp tim củ a
con ngườ i trong mộ t ngà y bı̀nh thườ ng. Ngườ i khỏ e mạ nh và biet đặ t
mụ c tiê u song lâ u dà i, hạ nh phú c sẽ có biê n độ thay đoi nhịp tim rộ ng
hơn. Cò n những phụ nữ song mộ t mı̀nh, ı́t bạ n bè và khô ng có ai giú p
đỡ trong những hoạ t độ ng de gâ y că ng thang (như chuyen nhà ) thı̀
nhịp tim ı́t thay đoi. Nhịp tim củ a họ khô ng đa dạ ng nê n thườ ng có
khả nă ng chet sớ m hơn, nhat là chet vı̀ bệ nh tim.
Rõ rà ng là việ c song tı́ch cực, hò a đong sẽ là m cho tim có biê n độ
nhịp đậ p rộ ng hơn. Cườ i, thı́ch thú , đam mê , giậ n dữ, that vọ ng, thư
giã n và mộ t loạ t cả m xú c có liê n quan đen cá c hoạ t độ ng xã hộ i sẽ
giú p rè n luyệ n cho trá i tim thê m khỏ e mạ nh, đieu mà những ngườ i
song thui thủ i mộ t mı̀nh sẽ khô ng có đượ c.
Horsten ket luậ n: “Càngnhậnđượcnhiềusựhỗtrợtừmọingườixung
quanh,mứcđộthayđổinhịptimsẽcàngcao”. Như vậ y, song trong cô
lậ p cũ ng là mộ t nhâ n to nguy hạ i đen sức khỏ e và tuoi thọ củ a con
ngườ i.