Bai 52 Phan xa khong dieu kien va phan xa co dieu kien

MÔN: SINH HỌC 8
TRƯỜNG THCS NGHI PHÚ
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: VƯƠNG HUỆ PHƯƠNG


Câu hỏi kiểm tra bài cũ
Em hãy cho biết phản xạ là gì? cho ví dụ?
Trả lời: Phản xạ là phản ứng của cơ thể trả
lời các kích thích của môi trường thông
qua hệ thần kinh.
Vd:….


Tiết 54-Bài 52:
Phản xạ khơng điều kiện
và phản xạ có điều kiện


Tiết 54:

PHẢN XẠ KHƠNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CĨ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ có điều kiện (PXCĐK)và phản xạ
khơng điều kiện (PXKĐK):
Trong các ví dụ dưới đây, đâu là PXKĐK và đâu là PXCĐK
và đánh dấu  vào cột tương ứng?
STT

Ví dụ

1

Tay chạm phải vật nóng, rụt tay lại.

2

Đi nắng, mặt đỏ gay, mồ hôi vã ra.

3

Qua ngã tư thấy đèn đỏ vội dừng xe trước
vạch kẻ.

4

Trời rét, mơi tím tái, người run cầm cập và
sởn gai ốc.

5

Gió mùa đơng bắc về, nghe tiếng gió rít qua
khe cửa chắc trời lạnh lắm, tôi vội mặc áo
len đi học.

6

Chẳng dại gì mà chơi / đùa với lửa.

PXKĐK PXCĐK









Bú
và
nuốt
sữa
Tập viết

Xiếc cá heo

Khãc

Cho cá ăn

Cá heo đội bóng


I- Phân biệt phản xạ có điều kiện và phản xạ không điều kiện

- PXKĐK là phản xạ sinh ra đã có, khơng cần
phải học tập.
- PXCĐK được hình thành trong đời sống cá thể, là
kết quả của quá trình học tập, rèn luyện.

Tiết 54-Bài 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có
điều kiện:
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện:
1. Hình thành phản xạ có điều kiện:
a. Thí nghiệm:


Đây là ai?
Nhà sinh lý học người Nga,
ông Ivan Petrovich Paplop:
Ivan Petrovich Paplop (18491936) - Nhà sinh vật học kiệt
xuất nhất thế giới
Ông là nhà sinh lý học đầu tiên
được nhận giải thưởng Nobel.
Học thuyết về hoạt động thần
kinh cao cấp của ơng có giá trị
vơ cùng quan trọng đối với
nghiên cứu y học, tâm lý học.
Paplop là nhà sinh lý học.
Nghiên cứu và phát hiện của
ông mang ý nghĩa toàn cầu


Thí nghiệm của Paplôp
Vùng thị giác
ở thuỳ chẩm

Phản xạ định hớng với ánh đèn.

Khi bật đèn, tín
hiệu sáng qua
mắt kích thích
lên vùng thị
giác ở thuỳ
chẩm và chó
cảm nhận đợc
ánh sáng.


ThÝ nghiƯm cđa Papl«p
Vïng ăn ng ë
vá n·o
Trung khu
tiÕt níc bọt

Tuyến nớc bọt

Phản xạ tiết nớc bọt đối với thức n.

- Khi có thức n
vào miệng, tín
hiệu đợc truyền
theo dây thần kinh
đến trung khu điều
khiển ở hành tuỷ h
ng phấn, làm tiết n

ớc bọt đồng thời
trung khu n
uống ở vỏ n·o
còng hng phÊn.


Thí nghiệm của Paplôp
ang hỡnh
thành đờng liên
hệ tạm thời

- Bật đèn trớc, rồi
cho n. Lặp đi lặp
lại quá trỡnh này
nhiều lần, khi đó cả
vùng thị giác và
vùng n uống đều
hoạt động, đờng
liên hệ tạm thời
đang đợc hỡnh
thành.
Bật đèn rồi cho n nhiều lần, ánh đèn sẽ trở thành tín hiệu cña ăn uèng.


Thí nghiệm của Paplôp
ờng liên hệ tam
thời đà đợc hoàn
thành.

- Khi đờng

liên hệ tạm
thời đợc hỡnh
thành thi
phản xạ có
điều kiện đợc
thành lập.

Phản xạ có điều kiện tiết nớc bọt với ánh đèn đà đợc thiết lập.


(1)

(3)

(2)

(4)

1. Ở hình 3: bật đèn cho chó ăn, chó tiết nước bọt; Vậy tại sao ở hình 4: bật đèn
nhưng khơng cho chó ăn, chó vẫn tiết nước bọt?
Vì ở hình 4 đường liên hệ tạm thời đã được hình thành, nghĩa là PXCĐK đã được
hình thành, PXCĐK đó là: Nhìn thấy ánh đèn chó tiết nước bọt


Tiết 54-Bài 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có
điều kiện:
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện:

1. Hình thành phản xạ có điều kiện:
a. Thí nghiệm:
b. Điều kiện thành lập phản xạ có điều kiện:


Hãy lựa chọn cụm từ thích hợp để điền vào chỗ trống:
không điều kiện
đường liên hệ tạm thời
lặp đi, lặp lại

tác động
có điều kiện
kết hợp

* Điều kiện hình thành PXCĐK:
1
- Phải có sự …………
giữa kích thích có điều kiện với
2
kích thích …………..............
3
- Kích thích có điều kiện phải ……………
trước kích
thích khơng điều kiện một thời gian ngắn. Q trình kết
4
hợp đó phải được ………………
nhiều lần.
5
* Thực chất của việc hình thành phản xạ …….………...
6

là sự hình thành ….…………..……..……
nối các vùng
của vỏ não lại với nhau.


 Từ thí nghiệm của Paplov em hãy nêu những điều kiện
cần để hình thành phản xạ có điều kiện?
-Phải có sự kết hợp giữa một kích thích có điều kiện với kích
thích khơng điều kiện (Kích thích có điều kiện phải tác động
trước kích thích khơng điều kiện vài giây).
-Sự kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại nhiều lần và thường
xun củng cố.
1. PXCĐK chính là thói quen. Em hãy kể một số thói quen
tốt, thói quen xấu của bản thân em?
2. Hãy lấy một ví dụ về sự hình thành PXCĐK của bản thân
em và trình bày q trình thành lập và ức chế PXCĐK đó?
3. Nhà trường đã hình thành cho Học sinh những PXCĐK
nào?


Tiết 54-Bài 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có
điều kiện:
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện:
1. Hình thành phản xạ có điều kiện:
a. Thí nghiệm:
b. Điều kiện thành lập phản xạ có điều kiện:

- Phải có sự kết hợp giữa kích thích có điều kiện
(kích thích bất kì) với kích thích khơng điều kiện.
- Q trình kết hợp đó phải được lặp đi lặp lại
nhiều lần.
2. Ức chế phản xạ có điều kiện:


Tiết 54-Bài 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có
điều kiện:
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện:
1. Hình thành phản xạ có điều kiện:
2. Ức chế phản xạ có điều kiện:

- Trong thí nghiệm trên nếu ta chỉ bật đèn mà khơng
cho chó ăn nhiều lần thì hiện tượng gì sẽ xảy ra?
 Chó sẽ khơng tiết nước bọt khi có ánh đèn nữa.

- Nếu PXCĐK khơng được thường xun củng cố
hiện tượng gì sẽ xảy ra?
 PXCĐK đã hình thành sẽ mất dần do ức chế tắt
dần.


Tiết 54-Bài 52: PHẢN XẠ KHÔNG ĐIỀU KIỆN
VÀ PHẢN XẠ CÓ ĐIỀU KIỆN.

I. Phân biệt phản xạ không điều kiện và phản xạ có

điều kiện:
II. Sự hình thành phản xạ có điều kiện:
1. Hình thành phản xạ có điều kiện:
2. Ức chế phản xạ có điều kiện:
- Khi PXCĐK khơng được củng cố
phản xạ mất dần.
- Ý nghĩa của sự hình thành và ức chế PXCĐK?
- Đảm bảo cơ thể thích nghi với mơi trường và điều
kiện sống ln thay đổi.
- Hình thành các thói quen tập qn tốt.


(1)

(3)

(2)

(4)

Nêu
nghĩa
của của
sự hình
thành
và ức(Bật
chếđèn,
PXCĐK?
Trongý thí
nghiệm

Paplop:
PXCĐK
chó tiết
nước bọt) đã được thành lập, nếu ta chỉ bật đèn mà
khơng cho chó ăn nhiều lần thì điều gì sẽ xảy ra?