Tài liệu Nồng độ cholesterol trong máu và sức khoẻ của bạn (kỳ 2) docx

Nồng độ cholesterol trong máu
và sức khoẻ của bạn (kỳ 2)
Các hướng dẫn “Chương trình giáo dục cholesterol Quốc gia”
(National Cholesterol Education Program) của Hiệp hội Tim Hoa Kỳ
1. Sự lựa chọn của tôi về chế độ ăn và vận động là trách nhiệm đối với
nồng độ cholesterol của tôi ?
Chế độ ăn và vận động góp phần quyết định phần lớn nồng độ cholesterol
máu cũng như cholesterol do cơ thể tạo ra. Số lượng LDL (xấu) cholesterol trong
máu được kiểm soát tại hai vị trí quan trọng là gan và ruột non. Gan sản xuất
cholesterol (để tạo dịch tiêu hoá hoặc mật) và cũng để thu hồi cholesterol từ máu.
Sự hấp thu cholesterol ở ruột từ thức ăn và mật. Đối với một số người, gan sản
xuất cholesterol nhiều hơn hấp thu từ ruột. Nếu đây là trường hợp của bạn thì bác
sĩ của bạn sẽ kê đơn thuốc điều trị cho bạn. Tuy nhiên, một chế độ ăn tốt cho tim
(a heart-healthy diet) và thường xuyên vận động là quan trọng cho mọi người để
2. Sử dụng margarine thay thế cho bơ sẽ giúp cho cholesterol của tôi
thấp hơn ?
Cả margarine và bơ đều có hàm lượng cao về chất béo, vì thế sử dụng cả
hai loại này ở mức vừa phải. Với một chế độ ăn, yếu tố lớn nhất ảnh hưởng đến
cholesterol máu là có bao nhiêu chất béo bảo hoà và chất béo trans (saturated fat
and trans fat) (chất béo trans là một chất béo “xấu” có nhiều trong các loại bánh
ngọt, chocolat, kẹo, bánh biscuit, cookies, cracker, bánh donuts, muffin, bánh
trung thu, bánh croissant, thức ăn chiên bán trong tiệm như khoai Tây
chiên (French fries) và gà chiên, và trong các loại margarine cứng) . Hạn chế thức
ăn có hàm lượng chất béo bảo hoà và chất béo trans sẽ giúp cho LDL (xấu)
cholesterol của bạn thấp hơn. Hầu hết dầu thực vật, margarin dạng lỏng và mềm
chứa ít chất béo bảo hoà và chất béo trans hơn các loại bánh kẹo, bơ, mứt và thích
hợp với chế độ ăn tốt cho tim. Khi chọn mua margarin, tốt nhất nên chọn loại trên
nhãn hiệu có ghi “chất béo trans = 0 gam (0 gam trans fat)
Cần nhớ rằng, một sự thay đổi từ việc dùng bơ qua dùng margarin mềm
(soft margarine) đã là một bước tốt đẹp nhưng chưa đủ để giảm cholesterol của
bạn về mức chấp nhận được. Một chế độ ăn tốt và thay đổi lối sống hoặc sử dụng

thuốc điều trị là cần thiết, bãn cần trao đổi với bác sĩ.
3. Những người gầy ốm không phải lo lắng về cholesterol cao ?
Bất kỳ loại hình dạng cơ thể nào đều có thể có cholesterol máu cao. Những
người thừa cân thường có cholesterol cao nhiều hơn cả, nhưng những người gầy
ốm cũng nên kiểm ra thường xuyên cholesterol của mình. Thường những người
không đạt được cân nặng một cách dễ dàng thì thường ít để ý họ ăn bao nhiêu chất
béo bảo hoà và chất béo trans. Không ai có thể “ăn bất kỳ thứ gì họ muốn” để duy
trì sức khoẻ của mình. Bạn có thường xuyên kiểm tra cholesterol đối chiếu với cân
nặng, hoạt động và chế độ ăn của bạn.
4. Bác sĩ không nói bất kỳ điều gì về cholestrol của tôi, vì thế tôi không
phải lo lắng?
Sức khoẻ của bạn là trách nhiệm của bạn. Hỏi bác sĩ nếu cholesterol của
bạn cần được kiểm tra. Yêu cầu bác sĩ giải thích tất cả các chỉ số bao gồm nồng độ
HDL (tốt) cholesterol, LDL (xấu) cholesterol và triglycerides. Nếu chỉ số của bạn
là cao hoặc ở biên độ giới hạn thì trao đổi với bác sĩ. Tùy theo dữ liệu của hồ sơ
sức khoẻ và nồng độ cholesterol, bác sĩ sẽ tư vấn về thay đổi chế độ ăn, lối sống
hoặc sử dụng thuốc cho bạn. Thực hiện tất cả những chỉ dẫn của bác sĩ và thực
hiện lại xét ngghiệm theo yêu cầu của bác sĩ.
5. Vì nhãn dinh dưỡng trên các loại thức ăn yêu thích của tôi nói không
có cholesterol, tôi có chắc rằng đó là sự lựa chọn tốt
Nhãn dinh dưỡng trên thức ăn rất hửu dụng khi bạn lựa chọn thức ăn tốt
cho mình, nhưng bạn cần biết những gì bạn muốn tìm hiểu. Nhiều thức ăn ghi
“cholesterol thấp” lại chứa nồng độ chất béo bảo hoà và chất béo trans cao, cả hai
chất này đóng góp vào làm cho cholesterol máu cao. Ngay cả các thức ăn đã khai
báo “chất béo thấp” cũng chứa chất béo cao hơn đăng ký. Quan sát kỹ số lượng
chất béo bảo hoà và chất béo trans, cholesterol và tổng số calories tại trên nhãn sản
phẫm. Cơ quan quản lý thuốc và Thực phẫm Hoa Kỳ hiện nay yêu cầu các thức ăn
phải được ghi chất béo trans (trans fat) trên nhãn sản phẫm. Chất béo trans được
thấy với số lượng khác nhau ở hầu hết các sản phẫm được làm với dầu ăn hydro
hoá (hydrogenated oil) như thức ăn nướng, bánh ngọt, bánh qui, bánh kẹp,

shortening, một số margarin, bơ …
6. Vì tôi bắt đầu uống thuốc điều trị cholesterol cao, tôi không phải lo
lắng về những gì tôi ăn phải không?
Điều trị bằng thuốc thường được thực hiện đối với những người đã thay
đổi chế độ ăn, tập thể dục vả giảm cân nhưng nồng độ cholesterol vẫn còn cao
hoặc những người có nguy cơ cao về tim mạch và đột qụy. Kết hợp thay đổi chế
độ ăn, cách sống và sử dụng thuốc theo toa của bác sĩ là cách tốt nhất giúp ngăn
ngừa bệnh tim. Bạn nên duy trì chế độ ăn tốt cho tim mạch vả tập thể dục vừa ít
nhất 30 phút trong 5 ngày hoặc hơn mỗi tuần. Một điều rất quan trọng là bạn cần
uống thuốc chính xác theo hướng dẫn của bác sĩ.
7. Vừa rồi tôi có đọc một tin cho rằng trứng là không quá xấu đối với
cholesterol của bạn, điều này đúng không? Và tôi nghĩ rằng tôi có thể ăn trở
lại 2 quả trứng vào bữa điểm tâm mỗi buổi sáng được không?
Một quả trứng chứa khoảng 231 mg cholesterol. Theo khuyến cáo, giới
hạn của cholesterol hằng ngày là không quá 300 mg đối với những người có LDL
(xấu) cholesterol bình thường. Một quả có thể thích hợp với chế độ ăn tốt cho tim
mạch nếu không có nguồn cung cấp nào khác như thịt, bơ sữa.
8. Tôi là phụ nữ, vì vậy tôi không phải lo lắng về cholesterol cao phải
không? Nó chỉ là vấn đề của nam giới?
Phụ nữ tiền mãn kinh thường được bảo vệ khỏi bị LDL “xấu”
cholesterol, bởi vì nội tiết tố nữ estrogen có khuynh hướng làm tăng nồng độ HDL
“tốt” cholesterol. Nhưng nồng độ các loại cholesterol có xu hướng tăng theo tuổi
và khi đó phụ nữ tiền mãn kinh với chế độ ăn tốt, thường xuyên vận động thì vẫn
chưa đủ để giữ cho cholesterol không tăng lên. Nếu bạn gần mãn kinh thì điều
quan trọng là bạn phải kiểm tra cholesterol và trao đổi ý kiến với bác sĩ. Bạn vẫn
có thể có cholesterol cao ngay cả khi bạn thực hiện chế độ ăn tốt, duy trì vận động,
kiểm tra cân nặng và không hút thuốc lá.
9. Bạn không cần kiểm tra cholesterol của bạn cho đến khi bạn đến
tuổi trung niên?
Mọi người nên bắt đầu kiểm tra cholesterol ở tuổi 20, thực sự nên bắt

đầu kiểm tra cholesterol ở tuổi càng sớm càng tốt. Ngay cả trẻ em, đặc biệt đối với
trẻ có người trong gia đình mắc bệnh tim mạch vẫn có nồng độ cholesterol cao và
tiên lượng những trẻ em này có nguy cơ phát triển bệnh tim mạch lớn hơn khi đạt
đến tuổi trưởng thành. Thiếu tập thể dục thường xuyên, không kiểm soát chế độ ăn
và các yếu tố di truyền có thể ảnh hưởng nhiều đến nồng độ cholesterol của trẻ em.
Bậc phụ huynh hoặc những người chăm sóc có thể giúp trẻ một lối sống lành
mạnh bằng cách phục vụ thức ăn chứa chất béo bảo hoà, chất béo trans và
cholesterol thấp, khuyến khích tập thể dục ít nhất 60 phút mỗi ngày, tránh hút
thuốc lá.
Quan điểm phòng ngừa và điều trị
Quá nhiều cholesterol trong máu có thể dẫn đến bệnh tim mạch - kẻ giết
người số 1 của Mỹ. Tin tốt lành là bạn có thể hạ thấp nồng độ cholesterol của bạn
và giảm nguy cơ bệnh tim và đột qụy. Bạn cần thực hiện nghiêm túc các tư vấn về
lối sống, chế độ ăn, thuốc điều trị của bác sĩ, như vậy, bạn có thể quản lý được
cholesterol của bạn

- Thay đổi lối sống
+ Ăn theo chế độ ăn tốt cho tim mạch
+ Thường xuyên tập thể dục.
+ Tránh hút thuốc lá.
- Thuốc hạ cholesterol
Có nhiều loại thuốc khác nhau làm hạ nồng độ cholesterol máu. Bác sĩ sẽ
chỉ định thuốc tốt nhất hoặc phối hợp các loại thuốc cho bạn. Phải nói cho bác sĩ
biết hiện bạn đang sử dụng các loại thuốc gì. Điều quan trọng là bạn không được
tự ý dùng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.

BS Hồ Văn Sanh – BV Hoàn Mỹ Cửu Long