Bai 16 On tap tac pham tru tinh

Tiết 66

Ơn tập tác phẩm trữ tình


KHỞI ĐỘNG


Đây là ai
Quan sát tranh và cho biết tên những nhà
văn nhà thơ mà em đã học


Là nhà thơ nổi tiếng của Trung
Quốc được mệnh danh là Thi
Tiên

Lý Bạch


Là nhà thơ nổi tiếng Trung
Quốc thời đường, ông được
mệnh danh là Thi Thánh

ĐỖ PHỦ


Nhà thơ đỗ tiến sĩ sinh
sống và làm quan 50
năm ở kinh đơ
Trường An, khi về

q đau đớn, xót xa
khi bị coi là khách?

HẠ TRI CHƯƠNG


Người được gọi là Tam
Nguyên Yên Đổ, coi
trọng tình bạn, vượt qua
sự thiếu thốn về vật chất
vẫn giữ được tình bạn
nồng nàn, thắm thiết.

Nguyễn Khuyến


Là nhà thơ nữ của Việt
Nam được mệnh danh là
bà chúa thơ Nơm.

Xu©n Qnh

Xn Quỳnh


Bài 1:

Hãy nêu tên tác giả của những tác phẩm sau: Cảm nghĩ trong đêm thanh
tĩnh, Phò giá về kinh, Tiếng gà trưa, Cảnh khuya, Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê,
Bạn đến chơi nhà, Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra, Bài ca nhà tranh bị gió

thu phá .

Tác phẩm
Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
Phị giá về kinh

Tác giả
Lý Bạch
Trần Quang Khải

Tiếng gà trưa

Xuân Quỳnh

Cảnh khuya

Hồ Chí Minh

Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Hạ Tri Chương

Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trơng ra
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

Trần Nhân Tông

Đỗ Phủ


Bài tập 2+3
Hãy sắp xếp lại để tên tác phẩm khớp với thể
thơ,nội dung tư tưởng, tình cảm được biểu hiện


Tác phẩm

Thể thơ

Nội dung tư tưởng tình cảm được biểu
hiện

Cổ thể

Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.

Thất ngôn bát
cú

Nỗi nhớ thương quá khứ với nỗi buồn cô
đơn… hoang sơ.

Thất ngơn tứ
tuyệt

Tình cảm q hương chân thành pha chút
xót xa lúc mới về q.

Sơng núi nước Nam

Thất ngơn tứ
tuyệt

Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu
diệt địch.

Tiếng gà trưa

5 tiếng

Tình cảm quê hương qua những kỷ niệm
đẹp của tuổi thơ.

Bài ca Côn Sơn

Lục bát

Nhân cách thanh cao và sự giao hoà tuyệt
đối với thiên nhiên.

Cảm nghĩ trong đêm thanh
tĩnh

Ngũ ngơn tứ
tuyệt

Tình cảm q hương sâu lắng qua khoảnh

khắc đêm vắng.

cảnh khuya

Thất ngơn tứ
tuyệt

Tình cảm u thiên nhiên, yêu nước sâu
nặng và phong thái ung dung, lạc quan
của Hồ Chí Minh.

Sau phút chia ly

Song thất lục
bát

Tố cáo chiến tranh phi nghĩa, khát vọng
hạnh phúc lứa đôi.

Bài ca nhà tranh bị gió thu
phá
Qua Đèo Ngang
Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê


- Phương thức biểu đạt: Biểu cảm.
- Tình cảm biểu hiện : Tình cảm tiến
bộ, mang màu sắc nhân bản.
(Tình yêu quê hương đất nước, tình cảm

gia đình, tình bạn, tình u,… )

TÁC PHẨM TRỮ TÌNH


Tác phẩm trữ tình là văn bản
biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác
giả trước cuộc sống.
Thể loại văn học biểu đạt :
+ Thơ trữ tình
+ Ca dao trữ tình
+ Tuỳ bút …


* Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu

Có ý kiến cho rằng :
hiện tình cảm, cảm xúc; tuy nhiên, cũng có
thơ
truyện
thơ (Truyện
Kiềutrữ
– Nguyễn
Đãtựlàsự,
thơ
thì nhất
thiết phải
tình
Du; Lục Vân Tiên – Nguyễn Đình Chiểu).

vănphù
xi
thiết thuộc
tự sự
* Đã
Vănlàxi
hợpthì
vớinhất
kể chuyện,
tuy nhiên
cũng có loại văn xi trữ tình hoặc mang nặng
Em
có
đồng
ý
với
ý
kiến
đó
khơng?
tính chất trữ tình như tùy but ( Mùa xn của
Theo
chuẩn
để xác
địnhcủa“trữ
tình”
tơi
– Vũ em,
Bằng;
Cốm, một

thứ quà
lúa non
–
Thạch
là gì?Lam).
* Chuẩn để xác định “trữ tình” là “biểu hiện
tình cảm, cảm xúc” chứ khơng phải là thơ
hay văn xuôi.


BÀI TẬP 4
a) Đã là thơ thì
nhấtnhững
thiết chỉýđược
Chọn
kiếndùng
đúngphương thức
biểu đạt biểu
cảm.
trong
các ý kiến sau
b)Thơ
trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.
b
c)
c Ca dao trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.
d)
d Tùy bút cũng là một kiểu văn bản biểu cảm.
e) Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu
hiện tình cảm, cảm xúc.

g)
g Thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm,
cảm xúc qua kể chuyện, miêu tả và lập luận.
h)
h Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cơ đọng, giàu hình ảnh và
gợi cảm.
i) Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ
thống nhân vật đa dạng.
k) Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.


Thơ trữ tình là những tác phẩm thơ
biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả
trước cuộc sống.
-Tình cảm : Mang đậm dấu ấn cá nhân
(thông qua những rung động của cá nhân để
tìm đến cái chung).
- Thể thơ: Đa dạng, phong phú.
- Ngơn ngữ : cơ đọng, giàu hình ảnh, gợi
cảm.


Bài tập 5 Điền từ còn thiếu vào
chỗ trống

a)Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ
tình (trước đây) là những bài thơ, câu thơ có
tính chất tập
………
thể và ……………

truyền miệng.
b)Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều
bát và lục bát biến thể .
nhất là lục
…………
c)Một số thủ pháp nghệ thuật thường gặp trong
so sánh, nhân hóa, ẩn dụ,
ca dao trữ tình ………………………
hốn dụ, phóng đại, diễn tả
tình cảm qua những mơ típ…


Ca dao trữ tình là loại thơ biểu hiện
những tình cảm, nguyện vọng tha thiết và
chính đáng, vốn được lưu truyền trong
dân gian.
- Tình cảm : cái chung, phi cá thể.
- Thể thơ : lục bát và lục bát biến thể
- Nghệ thuật : So sánh, ẩn dụ, hoán dụ, nhân
hố, diễn đạt tình cảm qua những mơ típ quen
thuộc…


Ca dao trữ tình
* Tình cảm: cái chung, phi cá thể.
Thơ trữ tình
*Tình cảm: Mang đậm dấu ấn cá nhân
(thơng qua những rung động của cá nhân
để tìm đến cái chung).

Hai cách biểu hiện tình cảm, cảm xúc trong tác
phẩm trữ tình:
- Trực tiếp (qua từ bộc lộ tình cảm, cảm xúc,
các lời than, nhận xét…)
- Gián tiếp (qua tự sự, miêu tả, lập luận)

* Cảm thụ, phân tích tác phẩm trữ tình:
- Bám vào ngơn từ và các biện pháp nghệ
thuật được sử dụng trong văn bản.
- Kết hợp với một số kiến thức ngoài văn bản
như: hoàn cảnh sáng tác, tình hình xã hội, gia
đình, bản thân tác giả, … để hiểu rõ, hiểu sâu
hơn về văn bản.