Bài giảng ngữ văn 7 bài 16 ôn tập tác phẩm trữ tình 5

TaiLieu.VN


KHỞI ĐỘNG

TaiLieu.VN


x
?

1

a
?

N
?

g
?

2
b
?

3

ắ
?

M T
t
?
?

H
?

?á c
?

N
?

ú
?

i?

l
?

ư?

q
?

u
?

á
a
?

đ
?

è
?

o
?

n
?

g
?

a
?

n
?

g
?

à
?

i
?

C
c
?

a
?

c
?

ô
?

n
?

s
?

ơ
?

n
?

P

?p

?h

?ò

?g

?i

?á

v
?

ề
?

k
?

n
?

ư
?

ớ
?

?c

4
5
6

h?

ồ
?

i?

h
?

ư?

ơ
?

n
?

b
?

á
?

n
?

H
h
?

t
?

r
?

ô
?

i
?

g
?

n
?

g
?

ẩ
ẫ

?

u
?

t
?

h
?

ư?

r
?

ằ
?

m
M
? t
?

h
?

á
?

n
?

g
?

g
?

i?

T
?t

ĩ
?

n
?

h
?

d
?

ạ
?

t

?

ứ
?
v
?

7
8

t
?

9
10
11
12
13
14

b?

ạ
?

i
?

ế
?

n
?

g
?

g
?

à
?

t
?

r
R
?

ư?

a
?

t
?

h
?

i?

ê
?

n
?

t
?

r
?

ưữ
?

ờ
?

n
?

g
?

v
?

ã
?

n
?

s
?

a
?

u
?

p
?

h
?

ú
?

t
T
?

c
?

h
?

i?

a
?

l
?

y
?

n
?

đ
?

ế
?

n
?

c
?

h
?

ơ
?

iì?

n
?

h
?

à
?

s
?

ô
?

n
?

g
?

n

?

ú
?

i?

n
N
?

ư?

ớ
?

c
?

n
?

a
?

m
?

c
?

ả
?

n
?

h
?

k
?

h
?

u
?

y
?

a
?

i?

n
?

ê
?

n
?

g
?

ọ
?

n
?

g
?

h
?

30s
27s
28s
25s
23s
20s
17s
18s
15s

13s
10s
29s
26s
24s
21s
22s
19s
16s
14s
12s
11s
3s
4s
5s
6s
7s
8s
9s

Vi
hỡnh
nh
nhõn
vt
ta
gia
cnh
tng
thiờn

nhiờn
nờn
thhng
hpp,
dn
Bi
ngụn
th
th
ng
hin
bỡnh
mt
d
bi
cỏch
th
chõn
cho
thc
thy
m
tỏc
sõu
gi
va
sc
tỡnh
rt
trõn

yờu
trng
quờ
v
Bi
th
gi
ra
mt
cnh
tng
mt
vựng
quờ
trm
lng
m
khụng
ỡu
?Bi
Bi
th
miờu
tho
cnh
hựng
v
ca
thỏc
nc

va
núi
lờn
phong
Bi
th
ó
gi
v
nhng
k
nim
p

ca
tui
th
v
tỡnh
b
chỏu.
Bi
Bi
õy
Bi
th
th
th
l
th

m
on
c
c
th
núi
ra
hin
ngõm
mt
lp
lờn
lm
ý
tỡnh
khụng
trờn
khỳc
bng
khớ
cm
ng
cho
cỏch
gian
chin
quờ
thy
c
c

t
hng
thng
Bc
rng
tỡnh
ni
vo
dng
v
su
mói
sõu
khỏt
chia
kinh
lng
bi
lờn
vng
li
trng
thnh
tỡnh
trong
ca
thỏi
hung
xuõn
ngi

Hu
khonh
bỡnh
soi

khú
chinh
thnh
nhn
khc
chiu
x
ph
khi
chc
tr
c
Bi
th
th
hin
tỡnh
yờu
thiờn
nhiờn,
lũng
yờu
nc
sõu
nng

v
on
th
cho
ý
ta
thc
thy
c
s
giao
lp
t
ho
ch
trn
v
vn
quyt
gia
tõm
con
tiờu
ngi
dit
ch
v
thiờn
nhiờn
phm

thm
cht
thit
trong
ca
mt
trng,
ngi
son
sng
st
ca
xa
ngi
quờ
lõu
ph
ngy,
n
Vit
trong
Nam
khonh
ngy
khc
xa
hiu.Cung
Tỡnh
õysng
vn

ỏnh
lờn
s
sng
ca
con
ngi
trong
shng
ho hp
cỏch
nh
th
. ln
cm
gia
ỡnh
ó
lm
sõu
thờm
tỡnh
t vi
nc
trungca
giỏo
bu
ca
tp
tri

dõn
sau
lỳc
tcung
bn
mt
ờm
tin
ta sc
dung
n
nc
chng
thi
vng
chi
i
y
raquan
nh
sc
trnquờ
Trn
xuõn
TaiLieu.VN
phong
thỏi
lc
ca
Bỏc

va cm thụng
va t
chochõn
s phn
v quờ
chỡm
c.ni ca h


Tiết 66:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Tác phẩm trữ tình là văn bản biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả trước cuộc sống
- Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc, tuy nhiên cũng có
những loại văn xuôi trữ tình hoặc mang đậm chất trữ tình như tuỳ bút.

* Ca dao trữ tình: là loại thơ trữ tình biểu hiện những tình cảm
nguyện vọng tha thiết cảm động của quần chúng nhân dân vốn được
lưu hành trong dân gian.

- Tình cảm cao đẹp và
thiêng liêng sâu nặng.

* Thơ trữ tình: là loại văn học phù hợp để thể hiện tình cảm, cảm xúc
của con người trước cuộc sống muôn màu muôn vẻ.

- Tình yêu quê hương
đất nước.

*Tuỳ bút trữ tỡnh: là loại văn xuôi thiên về biểu hiện tình cảm, cảm
xúc của người viết.

- Niềm tự hào dân tộc.

TaiLieu.VN


Ôn
tập
tác
phẩm
tình
Tiết 66:Tiết 66:ÔN
TẬP
TÁC
PHẨM
TRỮtrữ
TÌNH
1. Nêu tên tác giả của những tác phẩm sau?
T¸c­phÈm

T¸c­gi¶

1 Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Đỗ Phủ (Thi thánh)
2 Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Lí Bạch (Thi tiên)
3 Phò giá về kinh

Trần Quang Khải

4 Tiếng gà trưa

Xuân Quỳnh

5 Cảnh khuya
6 Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê
7. Bạn đến chơi nhà
8. Buổi chiều đứng ở phủ Thiên
Trường trông ra

Hồ Chí Minh

TaiLieu.VN

Hạ Tri Chương
Nguyễn Khuyến
Trần Nhân Tông (Vua thời Trần)


Tit 66:

ễN TP TC PHM TR TèNH

2. Sp xp tờn tỏc phm khp vi ni dung biu hin:

Tác phẩm

Nội dung t t ởng, tình cảm

1, Bi ca nh tranh b giú
thu phỏ

a, Nhân cách thanh cao và sự giao hoà
đối với thiên nhiên

2, Qua ốo Ngang

b, Tình yêu thiên nhiên,lòng yêu n ớc
sâu nặng và phong thái ung dung lạc
quan

3, Ngu nhiờn vit nhõn
bui mi v quờ
4, Sụng nỳi nc Nam

c, Tình cảm quê h ơng sâu lắng trong
khoảnh khắc đêm vắng
d, Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha
cao cả

5, Ting g tra
6, Bi ca Cụn Sn

e, Nỗi nhớ th ơng quá khứ đi đôi với nỗi
buồn đơn lẻ thầm lặng giữa núi đèo
hoang sơ

7, Cm ngh trong ờm
thanh tnh

G, ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm
tiêu diệt địch

8, Cnh khuya

H, Tình cảm quê h ơng chân thành pha
chút xót xa lúc mới trở về quê

TaiLieu.VN


Câu 2: Tên tác phẩm khớp với nội dung tư tưởng, tình cảm biểu hiện
Tác phẩm

Nội dung tư tưởng, tình cảm được biểu hiện

Bài ca nhà tranh bị gió thu phá. Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả.
Qua Đèo Ngang
Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê
Sông núi nước Nam

Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ
thầm lặng giữa núi đèo hoang sơ .
Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc
mới trở về quê .
Ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch .

Tiếng gà trưa

Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm
đẹp của tuổi thơ

Bài ca Côn Sơn

Nhân cách thanh cao và sự giao hào tuyệt đối với thiên
nhiên .

Cảm nghĩ trong đêm thanh
tĩnh
Cảnh khuya
TaiLieu.VN

Tình cảm quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm
vắng .
Tình yêu thiên nhiên, lòng yêu nước sâu nặng và
phong thái ung dung lạc quan .


Tit 66:

ễN TP TC PHM TR TèNH

3. Hóy sp xp li tờn tỏc phm ( hoc on trớch ) khp vi th th :

Tác phẩm
1. Sau phút

Trờn ng hnhThể

quõnthơ
xa
chia ly
a. Lục bát
Sụng
u
nỳi
ging
nc
ỏnh
Nam
trng
vua
ri
Nam
Dng
chõn
bờn
xúm
Chng
Cụn
thỡ
Sn
i sui
cừi
xa
chy
ma
rỡnh
giú

rm

b. Thất ngôn tứ tuyệt Đờng luật
2. Qua ốo Ngang
Vng
Ng
vc
mt
sỏch
t
tri
ph
chia
sng
xbờn
s
3. Bài ca Côn Ta
Sơn
c.g
Song
thất
bát
Ting
ai nhy
lục
:chiu
Thip
nghe
thỡ
nh

v
ting
bung
n
c
cm
chn
tai.
4. Tiếng gà tra Gic
Thất
ngôn
bát
Đờng luật
Ngng
d d.
c
u
saonhỡn
phm
trng
ncú
sỏng,
õy

Cc
cc
tỏc
cc
ta ngn
oỏn

Cụn trụng
sn
cútheo
ỏ rờu
ó cỏch
phi,
e. Các thể thơ khác
5. Cm ngh trong ờm
Chỳng
Cỳi
u
my
nh
nht
cnh
hng.
phi
tanờm.
v.
Nghe
sao
ng
nng
tra
Tuụn
ta
ngi
mu
trờn
mõy

ỏ
bic,
nh
tri
ngi
ngn
chiu
nỳi
xanh.
thanh tnh
6. Sụng nỳi nc Nam
Nghe
chõnchng
micũn ngonh
Chn

Hmbn
Dng

v tui
thhóy trụng sang
BnNghe
Tiờu gi
Tng
thip
TaiLieu.VN

li


3. Tên tác phẩm ( hoặc đoạn trích ) khớp với thể thơ :
Tác phẩm
Sau phút chia li
(Trích Chinh phụ ngâm khúc)
Qua Đèo Ngang
Bài ca Côn Sơn ( Côn Sơn ca )

Thể thơ
Song thất lục bát
Thất ngôn bát cú Đường luật
Lục bát

( dịch thơ )
Tiếng gà trưa

Thơ năm chữ (có biến đổi linh
hoạt)

Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh
(Tĩnh dạ tứ)
Sông núi nước Nam
(Nam quốc sơn hà)
TaiLieu.VN

Ngũ ngôn tứ tuyệt (cổ thể)
Thất ngôn từ tuyệt

Tiết 66:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

4. Xác định ý kiến không chính xác bàn về thơ, tác phẩm trữ tình và văn biểu cảm:

a) Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu cảm.
b) Thơ trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.
c) Ca dao trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm.
d) Tuỳ bút cũng là một kiểu văn bản biểu cảm.
e) Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc.
g) Thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm, cảm xúc qua kể chuyện, miêu
tả và lập luận …
h) Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cô đọng, giàu hình ảnh và gợi cảm
i) Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa dạng.
k) Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.

TaiLieu.VN


Tiết 66:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

5. Điền vào chỗ trống trong những câu sau:
a, Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ tình ( trước
thể truyền miệng
đây) là những bài thơ, câu thơ có tínhtập
chất............

và.....................
lục bát
b,Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là................
so sánh
, ẩn pháp
dụ, nhõn
húa
c, Một
số thủ
nghệ
thuật thường gặp trong ca dao trữ tình
là..........................................

TaiLieu.VN


Tiết 66:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Tình cảm cảm xúc có thể bộc lộ theo 2 cách đó là:
- Biểu hiện trực tiếp( biểu lộ qua những tiếng kêu, lời than, dấu
chấm cảm.....)
- Biểu hiện gián tiếp( thông qua những hình ảnh, câu chuyện
về đối tượng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc)

Khi phân tích, bình giá và thưởng thức tác phẩm trữ tình không
được thoát li khỏi văn bản song không chỉ dừng ở mặt ngôn từ văn
bản. Phải thông qua ngôn từ giàu chất khơi gợi, những cảnh vật, sự
việc được miêu tả, tường thuật, đôi khi qua cả những lập luận,... mà

suy ngẫm mới đồng cảm được với tác giả và lĩnh hội được đúng và
đầy đủ ý vị của bài thơ.
TaiLieu.VN


VUI ĐỂ HỌC
Câu 1: Câu thơ sau của tác giả nào, trong bài thơ
nào?
“Mục đồng sáo vẳng trâu về hết,
Cò trắng từng đôi liệng xuống đồng”
a. Trần Quang Khải – Phị giá về kinh
b. Nguyễn Trãi – Cơn Sơn ca.
c.
c. Trần Nhân Tơng – Thiên Trường vãn vọng.
d. Hồ Xuân Hương – Bánh trơi nước

TaiLieu.VN


VUI ĐỂ HỌC
Câu 2: Đoạn văn sau của tác giả nào, trong văn
bản nào?
“Tơi yêu sơng xanh, núi tím; tơi yêu đơi mày ai
như trăng mới in ngần và tơi cũng xây mộng ước
mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân khơng phải là vì
thế.”
a. Thạch Lam – Một thứ quà của lúa non: cốm

b.
b.

Vũ Bằng – Mùa xuân của tơi.

c. Nguyễn Khuyến – Bạn đến chơi nhà.
d. Minh Hương– Sài gịn tơi yêu.
TaiLieu.VN


VUI ĐỂ HỌC
Các bức chân dung và hình
ảnh minh họa sau đây gợi
em nhớ đến những tác giả
và tác phẩm nào?

TaiLieu.VN


Trần Quang Khải
(1241-1294)
TaiLieu.VN

Tụng giá hoàn kinh sư (Phò
giá về kinh)


NGUYỄN TRÃI
(1380 – 1442)

TaiLieu.VN

CÔN SƠN CA
(Bài ca Côn Sơn)


THIÊN TRƯỜNG VÃN VỌNG
(Buổi chiều đứng ở Phủ Thiên Trường trông ra )
Trần Nhân Tông (1258-1308)
TaiLieu.VN


BÁNH TRÔI NƯỚC

HỒ XUÂN HƯƠNG
(Bà chúa thơ Nôm)
TaiLieu.VN


QUA ĐÈO
NGANG
(Bà Huyện
Thanh Quan)

TaiLieu.VN


TĨNH DẠ
TỨ
(Cảm nghĩ
trong đêm
thanh tĩnh)

VỌNG LƯ
SƠN BỘC
BỐ
(Xa ngắm
thác núi
Lư)
TaiLieu.VN


TaiLieu.VN

HỒI HƯƠNG NGẪU THƯ
(Ngẫu nhiên viết nhân b uổi mới về quê)
HẠ TRI CHƯƠNG (659 – 744)


Mao ốc vị thu phong sở phá ca
(Bài ca nhà tranh bị gió thu phá)
TaiLieu.VN


HỒ CHÍ MINH
TaiLieu.VN

(1890 – 1969)

RẰM THÁNG GIÊNG
(Nguyên tiêu)

Tiếng gà trưa
TaiLieu.VN