Bài giảng ngữ văn 7 bài 16 ôn tập tác phẩm trữ tình 3

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH


Qua Đèo Ngang
Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Cỏ cây chen đá, lá chen hoa.
Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc,
Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
Một mảnh tình riêng, ta với ta.
(Bà Huyện Thanh Quan)


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

1. Xác định tên tác giả của một số tác phẩm trữ tình:

T¸c phÈm

T¸c gi¶

1.Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Lí Bạch (Thi tiên)

2. Phò giá về kinh

Trần Quang Khải

3. Tiếng gà trưa

Xuân Quỳnh

4. Cảnh khuya
5. Ngẫu nhiên viết nhân buổi
mới về quê

Hồ Chí Minh

6. Bạn đến chơi nhà

Nguyễn Khuyến

Hạ Tri Chương

7. Buổi chiều đứng ở phủ Thiên
Trần Nhân Tông
Trường trông ra
8. Bài ca nhà tranh bị gió thu phá Đỗ Phủ (Thi Thánh)


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

2. Sắp xếp tên tác phẩm khớp với nội dung biểu hiện:

Tác phẩm

Nội dung tư tưởng, tình cảm
Nhân cách thanh cao và sự giao hoà đối với thiên nhiên
Tình yêu thiên nhiên,lòng yêu nước sâu nặng và phong thái
ung dung lạc quan
Tình cảm quê hương sâu lắng trong khoảnh khắc đêm vắng
Tinh thần nhân đạo và lòng vị tha cao cả
Nỗi nhớ thương quá khứ đi đôi với nỗi buồn đơn lẻ thầm
lặng giữa núi đèo hoang sơ
ý thức độc lập tự chủ và quyết tâm tiêu diệt địch
Tình cảm quê hương chân thành pha chút xót xa lúc mới
trở về quê
Tình cảm gia đình, quê hương qua những kỉ niệm đẹp của
tuổi thơ


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

1. Tác phẩm thể hiện tình cảm với thiên nhiên gắn liền với tình yêu quê hương
đất nước:
Cảnh khuya

2. Tình cảm quan trọng, cơ bản được thể hiện trong các tác phẩm đó là:

Tình yêu gia đình, quê hương, đất nước.

 Tác phẩm trữ tình là kiểu văn bản biểu hiện tình cảm, cảm
xúc của tác giả trước cuộc sống.


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

4. Xác định ý kiến không chính xác bàn về thơ, tác phẩm trữ tình và văn biểu cảm:

a) Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu cảm.
b) Thơ trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm
c) Ca dao trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm
d) Tuỳ bút cũng là một kiểu văn bản biểu cảm
e) Thơ trữ tình chỉ được dùng lối nói trực tiếp để biểu hiện tình cảm, cảm xúc.
g) Thơ trữ tình có thể biểu hiện gián tiếp tình cảm, cảm xúc qua kể chuyện, miêu
tả và lập luận …
h) Ngôn ngữ thơ trữ tình cần cô đọng, giàu hình ảnh và gợi cảm
i) Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống nhân vật đa dạng

k) Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH



a) Đã là thơ thì nhất thiết chỉ được dùng phương thức biểu
cảm.

 Tác phẩm trữ tình là kiểu văn bản biểu hiện tình cảm, cảm
xúc của tác giả trước cuộc sống.

 Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện

tình cảm,

cảm xúc.
 Thơ trữ tình là một kiểu văn bản biểu cảm (Phương thức
biểu đạt chính là biểu cảm)
Bên cạnh yếu tố biểu cảm còn sử dụng thêm yếu tố tự sự.
 Trong thơ có thơ tự sự, truyện thơ.


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

i, Thơ trữ tình phải có một cốt truyện hay và một hệ thống
nhân vật đa dạng.

k, Thơ trữ tình phải có một hệ thống lập luận chặt chẽ.




Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

e, Thơ trữ tình chỉ dược dùng lối nói trực tiếp để
biểu hiện tình cảm, cảm xúc.

⇒

Tình cảm, cảm xúc của tác giả có khi được biểu hiện
một cách trực tiếp song thường được biểu hiện một cách
gián tiếp thông qua kể chuyện, miêu tả và lập luận.


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

Đường vô xứ Huế quanh quanh.
Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.
Ai vô xứ Huế thì vô....
Ca dao trữ tình là loại thơ biểu hiện tình cảm, nguyện vọng

chính đáng của con người.
 Ca dao dân ca là thể loại văn học được lưu truyền trong dân
gian.


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

5. Điền từ thích hợp vào chỗ trống.

a. Khác với tác phẩm của các cá nhân, ca dao trữ tình (trước đây) là
những bài thơ, câu thơ có tính chất ............ và..................
truyền miệng
tập thể
b. Thể thơ được ca dao trữ tình sử dụng nhiều nhất là:...........
c. Một số thủ pháp
nghệ thuật thường gặp trong ca dao trữ tình
Lục bát
là:............................

hoán dụ,

điệp từ, điệp ngữ,

So sánh, ẩn dụ,
nói giảm, nói tránh...


Tiết 65:

ÔN TẬP TÁC PHẨM TRỮ TÌNH

6. Tổng kết.
a.Tác phẩm trữ tình:

- Là văn bản biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả.
- Thơ là thể loại văn học phù hợp để biểu hiện tình cảm,
cảm xúc.
b. Ca dao trữ tình:
- Là

loại thơ biểu hiện những tình cảm, nguyện vọng chính
đáng, được lưu hành trong dân gian.

c. Cách biểu hiện:
- Trực

tiếp.

- Gián tiếp.
d. Cách phân tích, bình và thưởng thức:
- Ngôn

ngữ


XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÝ
THẦY CÔ VÀ CÁC EM.

Chào tạm biệt !