Chuong II 2 Ham so bac nhat

ĐẠI SỐ 9
Tiết 21

Hàm số bậc nhất


Kiểm tra
Cho các hàm số: y = 3x + 1 và y = -3x + 1
a. Tính giá trị y tương ứng của mỗi hàm số theo giá trị
đã cho của biến x rồi điền vào bảng sau:
x

-2

-1

y = 3x + 1

-5
7

-2
4

y =-3x + 1

0
1
1

1

2

4
-2

7
-5

b.Nhận xét tính đồng biến và nghịch biến của hai
hàm số trên ?
-Hàm số y = 3x + 1 là hàm số đồng biến trên R.
- Hàm số y = -3x +1 là hàm nghịch biến trên R.


a. Bài tốn: một xe ơtơ chở khách đi từ bến xe phía nam Hà Nội vào
Huế với vận tốc trung bình 50km/h.Hỏi sau t giờ ơ tơ đó cách trung
tâm Hà Nội bao nhiêu kilômét? Biết rằng bến xe phía nam cách
trung tâm Hà Nội 8km.
Bến xe

Hà Nội

Huế

8km

Bài tập 1: Hãy điền vào chỗ trống (..) cho đúng:
Sau 1 giờ, ôtô đi được:
Sau t giờ, ôtô đi được:

50 (km)
50t (km)

Sau t giờ, ô tô cách trung tâm Hà Nội là:

s = 50t + 8 (km)


Bài tập 2: Tính các giá trị tương ứng của s khi cho t các giá
trị và điền vào bảng sau rời trả lời câu hỏi Hỏi s có phải là
hàm số của t khơng ? Vì sao?

t

1

2

s = 50t + 8

58

108

3

4

158 208

Trả lời
s là hàm số của t vì:
- Đại lượng s phụ thuộc vào đại lượng thay đổi t
-Với mỗi giá trị của t, xác định được chỉ một giá trị
tương ứng của s


s = 50t + 8

Là một hàm số bậc nhất

ys = 50
a xt + b
8(a≠0)


Bài tập 3: Hàm số nào trong các hàm số sau không phải là
hàm số bậc nhất ? Xác định hệ số a, b của các hàm số bậc
nhất.
Hàm số
a
b
y = 3x - 3
y = - 0,5x

y = 2(x - 1) + 3
y = 2x2 + 3

3

-0,5

-3
0

2  2 3

y = 0x +5
y = 1 – 5x

-5

1


x

-2

-1

0

1

Y=f(x)=3x + 1

-5

-2

1

4

Y=f(x)=-3x + 1

7

4

1

-2

Nhận xét:
Hàm số y = 3x + 1 là hàm số đồng biến trên R.
Hàm số y = -3x +1 là hàm số nghịch biến trên R.

2
7
-5


Bài toán
a) Cho hàm số bậc nhất y = f(x) = 3x + 1.
Cho biến x hai giá trị bất kì x1,x2 sao cho x1< x2.
Hãy so sánh f(x1) và f(x2) rồi kết luận về tính đồng biến,
nghịch biến của hàm số đã cho
b) Cho hàm số bậc nhất y = f(x) = - 3x + 1.

Cho biến x hai giá trị bất kì x1,x2 sao cho x1< x2.
Hãy so sánh f(x1) và f(x2) rồi kết luận về tính đồng biến,
nghịch biến của hàm số đã cho


Hàm số y = 3x + 1 là hàm số đồng biến trên R.
Hàm số y = -3x + 1 là hàm số nghịch biến trên R.


Tính chất
Hàm số bậc nhất y = ax + b (a ≠ 0)
xác định √x Є R và có tính chất sau:
• Đồng biến trên R, khi a > 0.
• Nghịch biến trên R, khi a < 0.


Bài tập 4: Xét tính đồng biến của các hàm số bậc nhất

Hàm số
y = 3x - 3
y = - 0,5x
y  2( x  1)  3

y = 1 – 5x

a

b

3

-5

-3
0

Tính chất

Đờng biến
Nghịch biến
2  2  3 Đờng biến
Nghịch biến
-5
1


Bài tập 5: Mỗi em hãy lấy ví dụ về hàm số bậc nhất
đồng biến và ví dụ về hàm số bậc nhất nghịch biến.


1. Hàm số nào sau đây không phải là hàm số bậc nhất ?

A. y = 3 – 0,5x.
C. y = 2(x - 1) + 3

B. y = - 1,5x.
1
D. y = + 3
x

2. Hàm số bậc nhất y = (m – 2)x + 3 đồng biến khi:
A. m < 2.
C. m 2

B. m > 2.
D. m 2


3- Với giá trị nào của k thì hàm số y = (k – 2)x + 3
nghịch biến?
A. k = 3.
C. k  5

B. k = 4.
D. k  3


4. Với giá trị nào của m thì hàm số y  5  m  x  1
là hàm số bậc nhất ?
A. m 5
C. m > 5.

B. m < 5.
D. m = 5.


4. Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc và nắm chắc khái niệm về hàm số bậc nhất, tính
chất của hàm số bậc nhất.
- Biết nhận dạng về hàm số bậc nhất. Biết xét tính đờng biến

và nghịch biến của hàm số bậc nhất.
- Ôn tập lại các kiến thức về đồ thị của hàm số mà các em đã
được học ở các lớp dưới.
- Làm các bài tập: 8, 9, 11, 13, 14 (sgk - Trang 147,148)