CHỦ ĐỀ THUYẾT TRÌNH:
TRÌNH BÀY TẬP QUÁN, KHẨU VỊ ĂN UỐNG CỦA KHU VỰC
CHÂU ÂU. GIỚI THIỆU 3-5 MÓN ĂN/UỐNG ĐẶC TRƯNG.
I. Khái niệm:
Trước khi để tìm hiểu về tập quán và khẩu vị ăn uống của châu Âu thì đầu tiên
ta phải thật sự hiểu hai khái niệm tập quán ăn uống và khẩu vị ăn uống là gì.
1. Tập quán ăn uống:
- Tập quán là thói quen, là những cách ứng xử được lặp lại trở thành nề nếp
được lan truyền rộng rãi trong một cộng đồng người. Tập quán được xem như một
khía cạnh của tính dân tộc, mang bản sắc văn hóa dân tộc. Sẽ có tập quán tốt, tích
cực, và tập quán tiêu cực, lạc hậu.
- Tập quán ăn uống là thói quen đã được hình thành trong ăn uống, được mọi
người chấp nhận và làm theo. Tập quán ăn uống phụ thuộc vào phong tục tập quán
địa phương và điều kiện kinh tế. (Người miền Bắc thường hay chú trọng vai thứ
trong bữa cơm gia đình, người lớn tuổi ăn trước rồi mới đến các vai vế nhỏ hơn).
- Người Ấn Độ chỉ dùng tay phải để ăn.
2. Khẩu vị ăn uống:
- Khẩu vị ăn uống là sở thích đối với thức ăn về các vị. Khẩu vị gắn liền với
món ăn và phản ánh nghệ thuật ăn uống của từng người, từng dân tộc. Khẩu vị là
một vấn đề phức tạp, khác nhau ở từng nước, từng vùng và từng thời kì.
- Khẩu vị phụ thuộc vào vị trí địa lí, khí hậu hay sự sẵn có của nguyên liệu tươi
sống, sự phát triển của công nghệ chế biến, bảo quản và dự trữ, lịch sử văn hóa xã
hội của một đất nước, một vùng, của giới tính, lứa tuổi và sức khỏe của các luật lệ
tơn giáo.
- Rõ ràng có thể thấy tại 3 miền Việt Nam, miền Bắc thường ăn món ăn có gia
vị bình hịa, thanh đạm, miền Trung thì nổi tiếng ăn mặn và cay, miền Nam thì ăn
ngọt. Đều chịu ảnh hưởng của vị trí địa lí, khí hậu và lịch sử văn hóa của từng
vùng.
3. Các tác nhân ảnh hưởng đến tập quán và khẩu vị ăn uống:
- Địa lí và khí hậu
- Lịch sử văn hóa
- Nghề nghiệp
- Khuynh hướng chung trong văn hóa ăn uống (quốc tế hóa, Âu hóa, bữa ăn
cơng việc – ăn nhanh, thức uống đóng chai…; khuynh hướng tâm linh – triết học)
II . Châu Âu
1. Tổng quan về Châu Âu
Vị trí địa lý
- Châu Âu là một bộ phận của lục địa Á-Âu, diện tích 10,355,000 km2. Châu Âu
cũng là một bán đảo khổng lồ vì ba mặt của nó là biển.
- Trên thực tế, biên giới của châu Âu thơng thường được xác định dựa trên các
yếu tố chính trị, kinh tế, và văn hóa. Do vậy mà kích thước cũng như số lượng các
nước của châu Âu sẽ khác nhau tùy theo định nghĩa.
- Vị trí địa lý ảnh hưởng đến việc sử dụng nguyên vật liệu để chế biến món ăn và
kết cấu bữa ăn, nguyên nhân là do các vùng địa lý khác nhau sẽ nuôi trồng, sản xuất
ra các loại nguyên liệu chế biến khác nhau.
Khí hậu
- Có khí hậu ơn đới. Tuy nhiên, có sự khác biệt sâu sắc trong các vùng khí hậu ở
những nơi khác nhau. Sự khác biệt về khí hậu của vùng miền sẽ quy định hương vị
của món ăn. (Các nước có khí hậu lạnh thì thường món ăn vị sẽ có chút cay the, hoặc
gia vị nêm nếm có tính nóng hơn).
- Lượng mưa trung bình hàng năm phân kỳ rộng rãi ở châu Âu.
- Thời gian tốt nhất để ghé thăm châu Âu trong mùa hè.
Kinh tế
- Châu Âu từ lâu đã dẫn đầu thế giới về hoạt động kinh tế. Là cái nôi của khoa
học hiện đại và cuộc cách mạng công nghiệp,
- Châu Âu đã đạt được sự ưu việt về kỹ thuật hơn các vùng cịn lại của thế giới
chính vì vậy đã mang lại địa vị thống trị cho Châu Âu vào TK XIX
2. Tập quán, khẩu vị ăn uống
- Nếu như nói nền ẩm thực châu Á xoay quanh “Quan niệm ẩm thực thẩm mỹ”.
Họ ưu tiên tính ngon miệng của món ăn và ít quan tâm đến hàm lượng dinh dưỡng
trong mỗi món đó. Thì ngược lại, người phương Tây lại theo “Quan niệm ẩm thực lý
tính”. Họ thường ít chú ý đến mùi vị của món ăn mà lại đặt yếu tố dinh dưỡng cung
cấp bữa ăn đó lên hàng đầu. Chính vì vậy, các món ăn của châu Âu thường khá nhạt
so với khẩu vị của người Châu Á.
Cơ cấu bữa ăn
- Người Âu ngày ăn 6 bữa gồm 3 bữa chính 3 bữa phụ.
Dụng cụ trong ăn uống
- Trên bàn ăn của họ tối thiểu mỗi người sẽ có 1 cái đĩa, 1 dao, 1 thìa và 1 nĩa.
- Mỗi bộ đồ ăn chỉ dùng cho 1 món ăn và đặc biệt sau khi ăn xong món tanh phải
thay một bộ mới.
Thực phẩm và nguyên liệu chế biến trong ăn uống
- Bột mỳ được dùng làm lương thực chính cho mọi món ăn của người Châu Âu
- Theo thống kê, thì bơ, trứng sữa – chiếm 74 % thực phẩm, đây là những thành
phần thường thấy trong món ăn để tạo hương vị của người phương Tây.
- Đặc biệt người Âu không bao giờ ăn thịt mèo, chó, chim bồ câu hoặc các con
vật cưng khác.
- Sử dụng nhiều loại gia vị khác nhau.
Phương pháp chế biến
- Họ chăm chút cho món ăn trong từng nhiệt độ, độ ẩm. Chẳng hạn như món bị
beefsteak là một ví dụ điển hình. Bao nhiêu độ để có thể có một miếng bị vừa chín
tới. Bao nhiêu độ sẽ có một miếng bị chín tái…
- Món ăn của họ có vị ngọt đậm tự nhiên, khơng bao giờ dùng mỳ chính để làm
tăng vị ngọt của món ăn.
Trạng thái của món ăn
- Hầu hết các món ăn đều ở trạng thái khô, sệt, hàm lượng nước thấp, duy nhất
món súp ở trạng thái lỏng nhiều nước. Trạng thái món ăn phù hợp với cách ăn bằng
dao nĩa của họ.
- Trong bữa ăn luôn đi kèm rượu vang. Và ngày nay, họ cịn dùng nhiều nước
khống, nước hoa quả trong bữa ăn
Cách trình bày bữa ăn
- Họ rất coi trọng hình thức trong bữa ăn: Thức ăn được phục vụ theo món, theo
một trình tự nhất định tương đối nghiêm ngặt và chia theo từng suất ăn, không ăn
chung.
Nguyên tắc trong ăn uống
- Ngồi ăn phải đúng cách: tuyệt đối không chống cùi chỏ lên bàn, giữ khoảng
cách hợp lý không đụng vào tay người kế bên.
- Không mở miệng to khi ăn.
- Không tạo tiếng động khi ăn.
- Không để lại đồ ăn thừa.
- Khi có tiệc thì mỗi người sẽ tự lấy đồ ăn mình thích chứ họ khơng nài ép nhau
ăn như người Á.
III. Món ăn đặc trưng cho từng khu vực ở Châu Âu
1. Khu vực Bắc Âu
Ẩm thực Bắc Âu dựa trên chế độ dinh dưỡng cân bằng: ăn ít thịt và nhiều cá,
chia thành những khẩu phần nhỏ, chọn thực phẩm theo mùa của địa phương để
vừa ngon lại vừa tiết kiệm.
1.1 Đan Mạch
1.1.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống của một số quốc
gia trong khu vực
- Khí hậu lạnh và ẩm ướt ở Đan Mạch địi hỏi nhiều thực phẩm có giá trị dinh
dưỡng cao chứa nhiều vitamin – khoáng chất và protein để cung cấp nhiều năng
lượng hơn – cần thiết cho thể thao và các hình thức hoạt động hàng ngày. Và
người Đan Mạch là một trong những quốc gia ăn và xuất khẩu thịt lợn nhiều nhất
trên thế giới.
- Phong các nấu ăn ở Đan Mạch đã luôn luôn được lấy cảm hứng từ cách chế
biến lục địa châu Âu và của nước ngoài và việc sử dụng các loại gia vị nhiệt đới
nhập khẩu như quế, bạch đậu khấu, hạt nhục đậu khấu và hạt tiêu đen có trong
ẩm thực Đan Mạch có từ thời trung cổ và có lẽ ngay cả những người Viking.
1.1.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Smorrebrod xuất hiện từ thế kỷ 19 và gắn liền với bữa trưa của người nông dân
vùng Scandinavia gồm Đan Mạch, Thuỵ Điển, Na Uy. Bữa trưa vốn là bữa chính
là của người nơng dân Scandinavia. Do đó, sau khi ăn trưa xong, họ thường sẽ
lấy bánh mì để quệt hết những đồ ăn cịn sót lại ở trên đĩa và ăn nốt. Lâu dần thay
vì dùng bánh mì quệt đồ ăn thừa, đồ ăn được đặt lên trên mặt bánh và cái tên
Smorrebrod cũng từ đó mà ra đời.
Thành phần, nguyên liệu và cách chế biến
- Thành phần, nguyên liệu : Smorrebrod tạm dịch ra tiếng Việt là bánh phết bơ,
nhưng thật ra món bánh này khơng chỉ có bơ mà phần ngun liệu phủ trên
Smorrebrod rất đa dạng, theo kiểu truyền thống sẽ gồm nhiều loại như:
marinerede sild (cá trính ướp), phơ mai lát, dưa chuột, cà chua, trứng luộc,
leverpostej (patê gan lợn), hàng chục loại thịt cá hun khói, cá thu sốt cà, dưa
chuột ngâm, trứng luộc kèm hành tím… Tất cả đều được thái lát mỏng để sắp lên
bánh một cách vừa vặn và đẹp mắt.
Phương pháp chế biến
- Với món bánh Smorrebrod này, người ta chế biến khá cầu kỳ. Đầu tiên, người
Đan mạch sẽ sử dụng một lát bánh mì. Loại bánh mì này khơng giống với các
loại bánh mì sandwich làm từ bột mì mà lớp bánh mì dùng trong Smorrebrod
được làm từ lúa mạch đen nên nó có màu nâu đen chứ khơng trắng tươi. Bánh mì
được phết lên một lớp bơ, sau đó cho thêm các nguyên liệu tùy thích như trứng
cá muối, phơ mai lát, mayonnaise, pa tê gan, thịt jampon mềm, cá trích xơng
khói, thịt heo quay giòn rụm, hải sản, trứng, cà chua, các loại rau thơm.
- Ngồi các ngun liệu thơng thường trên thì món Smorrebrod của Đan Mạch
cịn được cho thêm dưa chua ngâm mà điển hình là món dưa chuột ngâm. Chính
nhờ ăn kèm món dưa chua này nên món Smorrebrod sẽ đỡ ngấy và ngon miệng
hơn rất nhiều.
- Có một điều thú vị về Smorrebrod là thay vì kẹp thêm 1 lớp bánh mì lên trên
nhân để cố định lớp nhân ở giữa thì món này chỉ có duy nhất 1 lát bánh mì và
phủ nhân trực tiếp. Cũng chính vì thế Smorrebrod cịn được gọi là sandwich mở.
Và cũng vì thế, bánh mì làm Smorrebrod cũng cần có những điều kiện riêng. Đặc
biệt người ta thường làm 6 loại sandwich khác nhau với thịt bò nướng, thịt lợn,
pate gan, trứng, cá trích và cá hồi hun khói.
Cách thưởng thức:
- Những chiếc bánh mì này được ăn theo thứ tự. Đầu tiên là cá trích, sau đó là
thịt, sau đó là pho mát. Nhưng thành thật mà nói, chúng có thể được ăn theo cách
bạn muốn. Ngồi ra, chúng có thể được ăn bằng nĩa và dao nhưng khơng nhất
thiết.
Ý nghĩa
- Smorrebrod là món bánh tượng trưng cho nét đẹp ẩm thực của Đan Mạch. Đối
với người dân ở đất nước Đan Mạch, Smorrebrod là một món ăn khơng thể thiếu
trong những bữa ăn hàng ngày của họ.
1.2 Na Uy
1.2.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Ẩm thực Na Uy ở dạng truyền thống chủ yếu dựa trên các nguyên liệu có sẵn ở
Na Uy và núi non, các khu vực hoang dã và bờ biển quốc gia Na Uy. Nó khác ở
nhiều khía cạnh so với các nền ẩm thực lục địa châu Âu với sự tập trung mạnh hơn
vào thịt động vật hoang dã săn bắt được (thịt rừng) và nguồn cá. Nhiều trong số các
món ăn truyền thống là kết quả của việc sử dụng các nguyên liệu tồn trữ, đông lạnh
do những mùa đông kéo dài.
- Ẩm thực Na Uy hiện đại, dù vẫn chịu ảnh hưởng mạnh mẽ bởi nền truyền thống
của mình, ngày nay đang bị lục địa hóa như mì ống, pizza, và những món tương tự
phổ biến như thịt viên và cá tuyết là thực phẩm chính yếu và tại các nhà hàng đơ thị
có các món người ta có thể tìm thấy trong bất kỳ thành phố kiểu Tây Âu nào.
1.2.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Món cá thối Rakfisk
- Nguồn gốc: Được tương truyền bắt nguồn từ những người Viking. Theo truyền
thuyết, những người Vikings đã cướp bóc, đốt cháy một ngơi làng đánh cá, trong đó
có cả giá phơi cá tuyết khơ. Liền sau đó, dân làng quay trở lại đổ nước vào giá đỡ để
dập lửa. Tro bao phủ cá khơ, sau đó trời mưa khiến cá bị chôn vùi trong đống tro tàn
được ngâm trong dung dịch kiềm. Dân làng ngạc nhiên khi thấy con cá khô thay đổi
và trông giống như cá tươi. Họ rửa cá trong nước và đun sôi. Một người dân làng đã
dũng cảm nếm thử và tuyên bố là “khơng tệ”. Từ đó đến nay, món ăn này đã trở
thành món truyền thống của người Na Uy và trở thành hương vị gây tò mò của nhiều
người dân trên thế giới.
Cách chế biến
- Cá hồi được làm sạch và chỉ cắt bỏ vây, ruột, máu; tất cả bộ phần cịn lại đều
được giữ ngun. Sau đó, cá được ướp với muối và để ở nhiệt độ 8 độ C trong
khoảng 2 đến 12 tháng để dịch của cá được tiết ra. Thịt cá được phi lê để việc thưởng
thức được thuận tiện hơn.
Cách thưởng thức
- Trước khi ăn người ta sẽ đem cá đi rửa sạch lại bằng bia, rượu và khoai tây, để
loại bỏ bớt những vi khuẩn không tốt cho sức khỏe rồi mới đem chế biến.
- Món ăn này thường được ăn kèm với thịt xơng khói, mù tạt chấm cùng với một
loại nước chấm đặc biệt cay. Bên cạnh đó khơng thể thiếu bánh mì, hành tươi và kem
chua. Khoai tây, đậu Hà Lan khô, ớt hoặc bánh mỳ cắt lát cũng được nhiều người lựa
chọn ăn kèm. Ở miền Bắc Na Uy, người ta còn ăn kèm với pho mát dê tan chảy.
- Chính vì được đơng lạnh và ướp muối trong thời gian khá dài, nên món
Rakfisk có mùi khá khó ngửi, tựa như phơ mai để lâu.
Ý nghĩa
- Rakfish là một món ăn có mùi kinh khủng nhất ở Na Uy, nó có một mùi thối
đặc trưng của cá nhưng nếu ai đã từng ăn món này thì sẽ thấy nó ngon đến
nhường nào và khó mà quên được hương vị của nó, cũng như món sầu riêng của
người Việt, cũng có mùi rất khó chịu nhưng đã ăn là “nghiền”.
2. Khu vực Nam Âu
2.1 Ý
2.1.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Đã phát triển qua nhiều thế kỷ với những biến động chính trị và xã hội, với
nguồn gốc lùi lại cho đến thế kỷ thứ IV trước Công nguyên. Thay đổi đáng kể đã
diễn ra cùng với sự phát hiện Tân thế giới và việc du nhập một loạt cây lương
thực như khoai tây, cà chua, ớt và ngô, hiện nay là các thành phần chính của các
món ăn, nhưng đã khơng được du nhập với số lượng lớn cho đến thế kỷ thứ 18.
- Ẩm thực Ý được chú ý với sự đa dạng trong các vùng miền, phong phú của sự
khác biệt trong hương vị, thành phần và các món ăn khác nhau theo vùng. Nhiều
món từng là đặc sản của vùng nhưng đã phát triển mạnh với những thay đổi trong
cả nước. Pho mát và rượu vang là một phần quan trọng trong ẩm thực, tên gọi
của vùng xuất xứ được luật quy định và với nhiều biến thể.
2.1.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Ẩm thực Ý nổi tiếng trên toàn thế giới, khơng khó để tìm được những nhà hàng
Ý ngay tại Việt Nam. Ở Ý, ẩm thực là hạnh phúc, bởi mỗi một món ăn đều chứa
đựng những cung bậc cảm xúc khiến thực khách khơng khỏi lâng lâng. Pizza chính là
đại diện tiêu biểu nhất cho phong cách hòa trộn độc đáo của các loại nguyên liệu. Bởi
vậy, đặt chân đến Ý, việc đầu tiên là phải nếm thử pizza. Đó là sự kết hợp hồn hảo
của bột bánh mịn, lớp vỏ bánh mỏng được nướng đều tay, tạo thành lớp áo giịn thơm
ngon. Và người ta có thể cho bất cứ thứ gì lên mặt bánh để tạo thành những chiếc
Pizza có hương vị khác nhau. Phổ thơng nhất là Pizza với thịt Jambon hay xúc xích
tiêu cay, Pizza hải sản, Pizza thịt viên với hoa quả…
Thành phần, nguyên liệu
- Có rất nhiều thành phần, nguyên liệu để làm nên một chiếc bánh Pizza và cũng
có rất nhiều loại Pizza khác nha. Tuy nhiên, ở đây nhóm mình sẽ chỉ đề cập đến
thành phần để làm ra chiếc bánh Pizza phổ biến, cơ bản nhất.
+ Đế bánh: được làm từ lúa mì, nước và men nở.
+ Nước sốt: nước sốt bánh Pizza theo truyền thống được làm từ cà chua và có thể
tăng thêm hương vị bằng cách cho thêm nhiều loại gia vị đa dạng và rau thơm.
+ Phô mai vốn là loại nhân bánh Pizza phổ biến nhất của Pizza hiện đại. Xuyên
suốt dòng lịch sử, đã có rất nhiều loại phơ mai được sử dụng để làm món bánh Pizza
nhưng nổi tiếng nhất vẫn phải kể đến phô mai Mozzarella, Ricotta, Feta, Parmesan,
Cheddar và Monterey.
+ Topping (Nhân bánh Pizza):
Rau củ (Cà rốt, cà chua, nấm, hành, quả Ô liu, đậu, ớt chuông, rau Bina…)
Các loại hạt (Quả hạnh, lạc/ đậu phộng, quả hồ trăn, hạt thông, quả óc chó…)
Rau thơm và gia vị (Húng quế, rau mùi, tỏi, Oregano, tiêu, cây hương thảo…)
Thịt (Thịt lợn muối xơng khói, thịt giăm bơng, xúc xích Ý, thịt viên, thịt vịt,
thịt gà, thịt nướng BBQ…)
Những loại nhân độc lạ (Sô-cô-la, kẹo dẻo, bánh quy, Edible Gold (loại vàng
có thể ăn được), chuối…)
Cách thưởng thức
- Thường thì pizza sẽ được cắt làm 6 hoặc 8 miếng nhỏ, dùng tay để ăn pizza
mới đúng chuẩn. Gập đôi viền bánh lại để tránh phô mai và nhân rơi ra ngồi, nhấc
nó lên và cắn miếng thật to rồi tẩn hưởng hương vị tuyệt vời giòn tan trong miệng
nhé! Nếu dùng dao và nĩa để ăn pizza chắc hẳn chất lượng pizza sẽ giảm hẳn xuống
50%.
Ý nghĩa
- Vào một ngày đẹp trời, cuộc ghé thăm của nữ hoàng Margherita Teresa
Giovanni, hoàng hậu của vua Umberto I (Ý) đến thành phố giàu có ở miền Nam bán
đảo Italy đã trở thành cơ duyên đưa chiếc pizza Margherita ra đời. Vị đầu bếp nổi
tiếng liền làm ngay ba chiếc bánh pizza thật đặc biệt cho vị nữ hoàng này. Pizzaiolo
cũng quyết định đặt tên cho chiếc pizza này bằng chính tên của vị hoàng hậu:
Margherita. Câu chuyện này về sau đã trở thành niềm tự hào của người dân xứ sở
những chiếc pizza nguyên bản, được lan truyền tới khắp nơi trên thế giới. Với người
dân nước Ý thì pizza vẫn luôn là niềm tự hào và chiếm một phần hết sức quan trọng.
2.2 Bồ Đào Nha
2.2.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Chịu nhiều ảnh hưởng ẩm thực Địa Trung Hải. Sự ảnh hưởng của thuộc địa cũ
của Bồ Đào Nha cũng là điểm đáng chú ý, đặc biệt là trong sự đa dạng của các loại
gia vị được sử dụng. Dầu ô liu là một trong những căn cứ của các món ăn Bồ Đào
Nha vừa để nấu ăn và làm hương liệu cho bữa ăn.
- Ẩm thực của Bồ Đào Nha rất đa dạng vì người Bồ Đào Nha đã mang vào
truyền thống của họ nhiều món ẩm thực được biết đến qua những chuyến đi thám
hiểm. Rượu vang Bồ Đào Nha cũng nổi tiếng, ngay từ thời La Mã, Bồ Đào Nha đã
được liên tưởng với Bacchus, vị thần rượu và lễ hội trong thần thoại La Mã. Ngày
nay một vài loại rượu vang của Bồ Đào Nha là một trong những loại rượu vang ngon
nhất thế giới, đặc biệt là loại rượu vang ngọt porto.
2.2.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- FRANCESINHA SANDWICH – món ăn nổi tiếng từ Porto. Francesinha
sandwich là một bánh sandwich có màu vàng ấn tượng. Bạn sẽ thấy nó trên hầu hết
các menu ở Porto. Bánh sandwich thường được phủ phô mai tan chảy và một quả
trứng ở trên, nhân bên trong bao gồm giăm bơng, xúc xích và bít tết. Điều làm cho
Francesinha trở nên độc đáo là nước sốt bí mật mà mỗi nhà hàng chuẩn bị theo cách
đặc biệt của riêng mình.
Thành phần, nguyên liệu
- Bánh mì.
- Pho mát.
- Giăm bông (thịt nguội).
- Thịt lợn nướng.
- Frankfurt tươi.
- Xúc xích.
- Thịt bị.
Cách thưởng thức
- Món ăn này cũng bao gồm 2 lát bánh mì được kẹp cùng với bít tết, xúc xích cay
được dưới thật nhiều pho mát, thịt lơn muối, sốt cà chua và tương ớt cay nồng.
- Không chỉ có vậy mà nó cịn được ăn kèm với trứng chiên và khoai tây chiên
tùy thuộc vào sở thích của từng thực khách mà nhà hàng ở đây sẽ phục vụ theo yêu
cầu. Đây cũng là một món ăn được đánh giá là không nên bỏ qua khi tới đất nước Bồ
Đào Nha.
Ý nghĩa
- Nếu bánh mì Việt đặc trưng bởi sự kết hợp hương vị hoàn hảo của các loại nhân
cùng rau xanh, bánh mì Francesinha lại mang đến cho người ăn hương vị cay cay dậy
vị. Đó cũng là lý do mà món ăn này có tên gọi Francesinha (có nghĩa là “người phụ
nữ Pháp nhỏ”). Món ăn này mang đến cho người thưởng thức cảm giác như những
phụ nữ Pháp thời đó, với vẻ đẹp quyến rũ và đầy gợi cảm. Francesinha được cho là
đã được đưa đến Porto bởi một người nhập cư từ Pháp, là một bản chuyển thể của
bánh mì nướng Pháp, croque-monsieur.
3. Khu vực Tây Âu
3.1 Pháp
3.1.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Từ thời trung cổ, ẩm thực của Pháp được trình bày theo kiểu “service on
confusion - tất cả các món ăn được dọn lên bàn tiệc cùng lúc”. Khẩu vị của họ lúc
bấy giờ khá đậm, bữa ăn chủ yếu gồm các loại thịt bò, lợn, gia cầm và cá với cách
chế biến khá đơn giản như muối, hun khói. Đến cuối thế kỷ 17, cuộc cách mạng Pháp
nổ ra và thời cuộc đổi thay đã làm cho hương vị món ăn có nhiều nét mới. Ngày nay,
tập quán và khẩu vị ăn uống của Pháp trở thành chuẩn mực nhất và nó mang tính đại
diện cao, chung cho cả lối ăn Âu – Mỹ.
3.1.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Pháp có một trong những nền ẩm thực được thế giới và Liên hợp quốc công
nhận ẩm thực Pháp là di sản văn hóa. Foie gras hay còn gọi là gan ngỗng được coi là
tinh hoa ẩm thực Pháp. Hương vị thơm ngon và chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt. Gan
ngỗng có một sức hút mãnh liệt khơng chỉ ở Pháp mà cịn nổi tiếng trên khắp thế
giới.
Nguyên liệu, thành phần
- Nguyên liệu của món ăn này khá đơn giản, chúng ta chỉ cần có một miếng Foie
Gras. Trong tiếng Pháp, từ Foie gras có nghĩa là “gan béo”. Gan béo tuyệt hảo bởi
lớp mỡ béo đặc trưng có trong ngỗng.
Cách thưởng thức
- Foie gras thường được dùng để chế biến các món pate danh tiếng, nhưng thực
ra món gan ngỗng tươi áp chảo mới là tuyệt phẩm của món này. Thưởng thức gan
ngỗng áp chảo với sốt hoa quả chua ngọt nhẹ (mâm xôi, việt quất, xoài, dâu…), dùng
kèm với bánh mỳ sandwich nướng và húng quế, húng lủi là cân bằng vị giác người
ăn.
- Nếu như Việt Nam thường dùng câu “Nồi nào úp vung nấy” thì Pháp cũng có
câu tương tự: Foie gras come with Sauterne (gan ngỗng phải dùng kèm rượu
Sauterne). Thưởng thức Foie gras phải nhấm nháp chút rượu Sauterne mới đúng
nghĩa. Không thưởng thức Foie Gras chung với các loại cocktail, rượu mạnh, các loại
đồ ăn kèm có vị đắng, chua, đậu phộng, dầu oliu.
- Cịn món Pate gan ngỗng ngon nhất chỉ đơn giản là dùng kèm với bánh mỳ
baguette, bánh mỳ sandwich. Chỉ cần cắt gan ngỗng thành từng lát nhỏ rồi đặt lên
miếng bánh, rưới thêm mứt trái cây, nho khô ngọt và thưởng thức từ từ, bởi vị ngon
của gan ngỗng nằm ở chỗ phải được thưởng thức cho vẹn nguyên.
Ý nghĩa
- Người Pháp – chủ nhân của nền ẩm thực đặc sắc, cái nơi của ẩm thực châu Âu.
Vì vậy, gan ngỗng Pháp là món ăn thể hiện được sự tinh tế, sang trọng bậc nhất và sự
tinh hoa của ẩm thực truyền thống Pháp.
3.2 Thụy Sĩ
3.2.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Ẩm thực Thụy Sĩ chịu nhiều ảnh hưởng vùng miền, bao gồm từ Pháp, Đức và Ý
và cũng có nhiều món ăn cụ thể đến từ Thụy Sĩ. Xa xưa Thụy Sĩ là một quốc gia của
những người nơng dân, vì vậy các món ăn truyền thống của Thụy Sĩ có xu hướng
giản dị và làm từ các nguyên liệu đơn giản như khoai tây và pho mát. Sự đa dạng văn
hóa tuyệt vời ở Thụy Sĩ cũng được phản ánh trong số lượng lớn các đặc sản của vùng
hoặc địa phương.
3.2.2 Giới thiệu các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Đến Thuỵ sĩ, bạn sẽ bắt gặp rất nhiều những món được chế biến theo nhiều
phong cách khác nhau từ những quán ăn bình dân đến những nhà hàng sang trọng.
Thụy Sĩ là một trong những quốc gia có nhiều loại phơ mai bậc nhất thế giới, phơ
mai có trong bữa ăn hàng ngày của người dân nơi đây và có một món ăn béo ngậy
ngập tràn phơ mai đã nổi tiếng vượt ra khỏi biên giới quốc gia này. Đó chính là
Cheese Fondue – món lẩu phơ mai đầy hấp dẫn nổi tiếng của đất nước xinh đẹp nên
thơ này.
Nguyên liệu, thành phần
- Lẩu Fondue sử dụng nhiều loại phô mai và được đun chảy trong một chiếc nồi
gốm nhỏ khá đặc biệt, sau đó đặt nồi lên một bếp nhỏ vừa ăn vừa đun để đảm bảo
phơ mai ln ấm nóng và ở dạng lỏng. Lẩu phơ mai Fondue được dùng kèm với bánh
mì cắt nhỏ, rau củ quả như: khoai tây, cà chua, súp lơ xanh, nấm,…hoặc thịt xơng
khói, xúc xích,... Lẩu phơ mai Fondue có nhiều loại, cơng thức pha trộn các loại phô
mai cũng khác nhau.
Cách thưởng thức
- Chúng ta sẽ ghim các đồ ăn kèm vào nĩa và chấm trực tiếp vào nồi. Lúc ăn
không được để môi chạm vào phần nĩa sẽ nhúng ngập trong phô mai, và cũng nên
tránh để thức ăn rơi vào nồi lẩu. Mọi người thường thưởng thức món này với rượu
vang Pháp vùng Alsace có vị ngọt thơm của cam thảo, vị cay của vỏ cam, vỏ quýt
phơi khô hay mùi vị của trái cây chín. Tất cả tạo nên một sự kết hợp hài hòa khiến
cho bất cứ thực khách nào thưởng thức Cheese Fondue đều không thể nào quên.
Ý nghĩa
- Thơm ngon, hấp dẫn hương vị khó có thể chối từ chính là những từ chính xác
nhất để miêu tả về ẩm thực của đất nước này. Nếu một lần nếm thử món lẩu nhúng
này, chắc chắn du khách sẽ khơng quên được hương vị ấy. Một mùi thơm nức của
phô mai hịa quyện với bánh mì mềm và béo ngậy. Chúng như tan ra trong miệng của
du khách vậy.
4. Khu vực Đông Âu
4.1 Nga
4.1.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Văn hóa ẩm thực ln là một sợi dây vơ hình kết nối con người, những tâm hồn
với nhau. Rộng hơn là của quốc gia này với quốc gia khác. Và chính khẩu vị ăn uống
của người Nga cũng đã làm nên những nét tinh tế, sự đặc biệt không pha trộn với ẩm
thực nơi khác và được du khách nước ngoài nhớ mãi.
- Điểm nổi bật trong khẩu vị của người Nga là thích ăn các món dạng mềm nhữ,
giàu lượng đạm, béo và tinh bột. Họ không bao giờ ăn tái và các món xào, họ ăn soup
vào cả bữa trưa, bữa tối và soup của họ cũng phải đặc nóng và nhiều thịt, chất béo,
sữa... Cuối bữa ăn, họ thường tráng miệng bằng nước hoa quả tươi, khô, cà phê, trà
đường... Bữa sáng, bữa đêm thường ăn nhẹ bằng bánh mỳ bởi sữa tươi hoặc sữa
chua, trứng ốp và uống trà đường đun bằng âm Xamdva.
4.1.2 Các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Súp củ cải đỏ hay cịn có tên gọi khác là borshch (trong tiếng Nga). Tên gọi
này được bắt nguồn từ một loại củ rất được ưa chuộng là củ cải đỏ (hay củ dền) và
cũng chính là ngun liệu chính của món ăn này. Súp củ cải đỏ là một trong những
món ăn đặc sản của Nga, nổi bật bởi màu đỏ đặc biệt cùng hương vị đậm đà, ngon
miệng.
- Khi Liên Xô được thành lập, món súp đã lan rộng khắp Đơng Âu. Từ đây, súp
củ cải đỏ đã có nhiều biến thể và dẫn đến những tranh cãi như vậy. Nhưng dù là thế
nào, đây cũng là món ăn hấp dẫn không thể chối từ và là một biểu tượng trong văn
hóa ẩm thực Nga.
Thành phần, nguyên liệu
- Lựa chọn nguyên liệu là một trong những yếu tố quyết định sự thành cơng của
món ăn này. Để cho món ăn được bát mắt và lên màu đẹp, bạn nên chọn những củ cải
có vỏ và ruột đều là màu đỏ.
- Nguyên liệu: thịt bò (hoặc thịt lợn), khoai tây, bắp cải, củ cải đỏ (củ dền), cà
rốt, hành tây, cà chua, giấm, lá nguyệt quế, gia vị.
Cách thưởng thức
- Súp củ cải đỏ sau khi nấu xong có thể múc ra và dùng ngay. Hương vị đặc trưng
của món là sự hịa quyện giữa nước hầm thịt ngon ngọt và củ cải đỏ đậm đà.
- Súp củ cải đỏ thường được ăn kèm với bánh mì đen. Sự kết hợp này làm cho
hai món ăn thêm phần hấp dẫn và ngon miệng.
- Điển hình nhất, súp borshch thường phải được ăn kèm với váng sữa chua
smetana.
Ý nghĩa
- Từ xưa đến nay, súp củ cải đỏ ln chiếm một vị trí quan trọng trong bữa cơm
gia đình và trong thực đơn của những bữa tiệc của Nga. Súp củ cải đỏ là một trong
những món ăn đặc sản của du lịch Nga. Món súp này thường được dùng trong các
dịp lễ tết của gia đình, thiết khách. Chính vì vậy, món súp củ cải đỏ có một vị trí rất
đặc biệt trong văn hóa ẩm thực của con người nơi đây.
4.2 Ba Lan
4.2.1 Những yếu tố ảnh hướng đến tập quán, khẩu vị ăn uống
- Truyền thống ẩm thực đòi hỏi và cho phép người Ba Lan dành nhiều thời gian
cho việc nấu nướng và thưởng thức món ăn một cách linh đình đặc biệt là trong các
dịp lễ.
- Các thành phần nổi bật trong nấu nướng của Ba Lan là thịt lợn,…
- Đồ uống có cồn thơng dụng là rượu vodka.
4.2.2 Các món ăn đặc trưng
Món ăn đặc trưng
- Nền ẩm thực của Ba Lan chịu ảnh hưởng từ nhiều nền văn hóa, truyền thống
của các nước láng giềng khác nhau tại khu vực Trung và Đơng Âu, nhất là từ phía
đơng của biên giới Ba Lan. Tuy nhiên các món ăn trong nước của Ba Lan lại mang
những nét đặc sắc riêng không giống với bất cứ quốc gia nào cả. Đặc trưng của ẩm
thực Ba Lan và hơi chua. Và món súp Zurek được ra đời. Đâu là một loại súp chua
được chế biến từ lúa mạch đen, bột, nấm, khoai tây, xúc xích và trứng được hầm nhừ
cho đến khi tạo thành một hỗn hợp sền sệt.
Thành phần, nguyên liệu
- Thành phần gồm: Bột lúa mạch đen nguyên cám, nước, tỏi. nước luộc rau hoặc
gia cầm, mỡ lợn, xúc xích tươi nấm, hành tây, nem chua (hoặc kem tươi trộn với sữa
chua thường) củ khoai tây, trứng luộc, rau kinh giới, muối.
Cách thưởng thức
- Điểm đặc biệt khiến cho món súp Zurek được yêu thích đó chính là cách bày
biện của nó, món ăn này được đựng trong một chiếc bát được làm hoàn toàn từ bánh
mỳ để thực khách sau khi thưởng thức hết phần súp bên trong thì có thể thưởng thức
cả bánh mì nữa.
- Lúc này vị súp thơm ngon đậm đà ngấm vào bánh làm cho nó càng trở nên đặc
biệt và chắc chắn ai đã một lần nếm thử đều không thể nào quên được hương vị mà
súp Zurek mang đến.
Ý nghĩa
- Zurek là một món ăn được chuẩn bị đơn giản nhưng đem lại sự hạnh phúc hồn
hảo của Ba Lan. Thoạt nhìn, nó có vẻ giống như một món súp lúa mạch đen lên men
thơng thường, nhưng Zurek được người Ba Lan coi là báu vật quốc gia.